Azərbaycan arxivşünaslıq
4.0.5. Milli arxiv fondunun informasiya bazasının zənginləşdirilməsi və onun elmi-məlumat aparatının tərkib hissəsi olan kataloq sistemini elektronlaşdırmaqla, informasiya-axtarış imkanlarının genişləndirilməsi;
Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin inkişafına dair 2020–2025-ci illər üçün DÖVLƏT PROQRAMI
Azərbaycan Respublikasının dövlət arxivləri Milli arxiv fondu sənədlərinin daimi dövlət mühafizəsinə qəbulunu, qeydiyyatını və etibarlı qorunmasını, eləcə də cəmiyyətin retrospektiv informasiyaya tələbatının ödənilməsi sahəsində vəzifələri uğurla həyata keçirir. Yüzillik tarixi olan arxiv sistemi Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin bərpasından sonra müasir dövrün tələblərinə uyğun yenidən təşkil edilmiş, arxiv quruculuğunun əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirən normativ hüquqi baza yaradılmışdır. “Milli arxiv fondu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunundan və “Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin təkmilləşdirilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 2 dekabr tarixli 816 nömrəli Fərmanından irəli gələn vəzifələrin icrası, arxiv işi sahəsində dövlət siyasətinin formalaşdırılması istiqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2012-ci il 29 dekabr tarixli 800 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyası”nda mədəni irsin qorunması və səmərəli idarə edilməsinin təşkili istiqamətlərində müəyyən olunmuş hədəflər arxiv işi sahəsində islahatların davamlılığını, normativ hüquqi bazanın qabaqcıl təcrübəyə uyğun təkmilləşdirilməsini, Milli arxiv fondu sənədlərinin informasiya və kommunikasiya texnologiyalarını (bundan sonra – İKT) tətbiq etməklə daha etibarlı mühafizəsinin təmin edilməsini, dövlət arxivlərinin infrastrukturunun və maddi-texniki bazasının, peşəkar kadr potensialının möhkəmləndirilməsini zəruri edir. Bu məqsədlərə xidmət edən “Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin inkişafına dair 2020–2025-ci illər üçün Dövlət Proqramı” (bundan sonra – Dövlət Proqramı) həyata keçirilməli olan zəruri tədbirləri müəyyənləşdirir.
2. Dövlət Proqramının məqsədi
Dövlət Proqramının məqsədi arxiv işi sahəsində həyata keçirilən islahatların davamlılığını, dövlət arxiv təşkilatlarının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsini, cəmiyyətdə arxiv işinin rolunun və arxivçi peşəsinin nüfuzunun artırılmasını, Azərbaycan Respublikasının maddi-mənəvi sərvəti olan Milli arxiv fonduna aid sənədlərin toplanılmasını, sistemləşdirilməsini, dövlət mühafizəsinə daimi qəbulunu, qeydiyyatını və onlardan səmərəli istifadəni təmin etməkdən ibarətdir.
3. Dövlət Proqramının əsas istiqamətləri
3.0. Dövlət Proqramında Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin 2020–2025-ci illərdə aşağıdakı əsas istiqamətlərdə inkişaf etdirilməsi nəzərdə tutulur:
3.0.1. arxiv işi sahəsində qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi;
3.0.2. arxiv işi sahəsində dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi və səmərəli idarəetmənin təşkili məqsədilə normativ hüquqi aktların layihələrinin hazırlanması;
3.0.3. dövlət arxivləri sistemində institusional islahatların aparılması və kadr potensialının gücləndirilməsi, dövlət arxiv təşkilatlarının strukturunun və şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsi;
3.0.4. dövlət arxivlərinin əməli və tarixi əhəmiyyətli sənədlərlə komplektləşdirilməsi hesabına Azərbaycan mədəni irsinin ayrılmaz hissəsi olan Milli arxiv fondunun informasiya potensialının zənginləşdirilməsi;
3.0.5. dövlət arxiv təşkilatlarının göstərdikləri arxiv xidmətlərinin çeşidinin artırılması və rasionallığının təmin edilməsi;
3.0.6. Milli arxiv fondu sənədlərinin rəqəmsallaşdırma yolu ilə etibarlı mühafizəsinin təşkili;
3.0.7. arxiv işinin İKT tətbiq etməklə modernləşdirilməsi, müasir tələblər səviyyəsində qurulması, Milli arxiv fondu sənədlərinin rəqəmsallaşdırılması, vahid elektron arxiv məlumat sisteminin yaradılması və onun dövlət informasiya ehtiyatlarına və sistemlərinə inteqrasiyasının təmin edilməsi;
3.0.8. arxiv işi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi, digər ölkələrin arxivlərində, muzeylərində və kitabxanalarında Azərbaycanla bağlı saxlanılan sənədlərin aşkar edilərək surətlərinin Azərbaycan Respublikasına gətirilməsi;
3.0.9. arxivçi peşəsinin nüfuzunun yüksəldilməsinə və arxivlərin ölkənin sosial-mədəni həyatında rolunun artırılmasına yönəlmiş tədbirlərin həyata keçirilməsi;
3.0.10. müasir innovativ təlim metodları əsasında arxiv sahəsində çalışan işçilərin informasiya texnologiyaları, arxiv işi, arxivşünaslıq, sənədşünaslıq sahələrində elmi biliklərinin və peşə bacarıqlarının artırılması.
4. Gözlənilən nəticələr
4.0. Dövlət Proqramının həyata keçirilməsindən gözlənilən nəticələr aşağıdakılardır:
4.0.1. arxiv işi sahəsində qanunvericiliyin müasir dövrün tələblərinə, qabaqcıl təcrübəyə, beynəlxalq normalara və prinsiplərə uyğun təkmilləşdirilməsi;
4.0.2. arxiv işinin müasir tələblərə uyğun təşkilinin təmin olunması, idarə edilməsində daha çevik idarəetmə sisteminin formalaşdırılması və bu sahədəki fəaliyyətə dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi;
4.0.3. hüquqi və fiziki şəxslərin sənədlərdən istifadəsində şəffaflıq, operativlik və rasionallıq prinsiplərinin təmin olunması;
4.0.4. dövlət arxivlərinin Milli arxiv fondu sənədləri ilə mütəmadi komplektləşdirilməsi, qeydiyyatı və etibarlı mühafizəsi;
4.0.5. Milli arxiv fondunun informasiya bazasının zənginləşdirilməsi və onun elmi-məlumat aparatının tərkib hissəsi olan kataloq sistemini elektronlaşdırmaqla, informasiya-axtarış imkanlarının genişləndirilməsi;
4.0.6. dövlət arxivlərinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivinin filialları və rayon (şəhər) dövlət arxivləri üçün yeni arxiv binalarının tikilməsi, mövcud binaların müasir tələblərə uyğun əsaslı təmiri və yenidən qurulması;
4.0.7. arxiv işi, arxivşünaslıq və sənədşünaslıq sahələri üzrə elmi bilikləri və peşə bacarıqları olan kadrları işə cəlb etməklə dövlət arxivlərinin kadr potensialının möhkəmləndirilməsi;
4.0.8. arxiv işi sahəsində İKT-nin tətbiqi və Milli arxiv fonduna məxsus 16 mindən artıq arxiv fondunun, 700 milyondan çox kağız əsaslı arxiv sənədinin rəqəmsallaşdırılması;
4.0.9. 450 mindən artıq kino-foto-fono sənədin elektron daşıyıcılara köçürülməsi təmin edilməklə vahid elektron arxiv məlumat sisteminin yaradılması;
4.0.10. arxiv işi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi.
5. Dövlət Proqramının maliyyə təminatı
Dövlət Proqramının maliyyə təminatını dövlət büdcəsindən ayrılan vəsait və qanuna zidd olmayan digər mənbələr təşkil edir.
6. Dövlət Proqramının həyata keçirilməsi üzrə
TƏDBİRLƏR PLANI
Sıra
№-si
Tədbirin adı
İcraçı orqan
İcra müddəti
(illər üzrə)
1
2
3
4
6.1. Arxiv işinin idarə edilməsi və kadr hazırlığı
Dövlət arxiv xidməti təşkilatlarının strukturunun və şəbəkəsinin təkmilləşdirilməsinə, müasir idarəetmə prinsiplərinə uyğun yenidən qurulmasına, kadr potensialının gücləndirilməsinə dair təkliflərin hazırlanması
Milli Arxiv İdarəsi
Arxiv sahəsində çalışan əməkdaşlar üçün davamlı seminar və tematik təlimlərin təşkil edilməsi
Milli Arxiv İdarəsi
Arxiv işi, arxivşünaslıq, sənədşünaslıq sahələri üzrə ixtisaslı kadrların hazırlanması üçün təhsil və elmi müəssisələrlə (təşkilatlarla) qarşılıqlı əməkdaşlığın genişləndirilməsi
Milli Arxiv İdarəsi,
Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
6.2. Milli arxiv fondu sənədlərinin İKT tətbiq etməklə mühafizəsi və istifadəsi
Milli arxiv fondu sənədlərinin idarə arxivlərində mühafizəsinin təşkili, daimi dövlət mühafizəsinə təhvil vermək üçün seçilən sənədlərin tərkibinin və elmi-texniki cəhətdən işlənilməsi sahəsində görülən işlərin optimallaşdırılmasına dair təkliflərin hazırlanması
Milli Arxiv İdarəsi
Milli arxiv fondu sənədlərinin etibarlı mühafizəsi və səmərəli istifadəsi üçün arxiv işində İKT-dən istifadənin genişləndirilməsi və yeni innovativ metodların tətbiqi
Milli Arxiv İdarəsi,
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi
Milli arxiv fondu sənədlərinin rəqəmsallaşdırılması üçün zəruri infrastrukturun qurulması
Milli Arxiv İdarəsi,
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi
Milli arxiv fondu sənədlərinin mühafizəsi və istifadəsi işinin səmərəliliyinin artırılması üçün sənədlərin mərhələli şəkildə və diferensial yanaşma ilə rəqəmsallaşdırılmasının təmin olunması, arxiv sənədlərinin rəqəmsallaşdırılma alqoritminin hazırlanması və tətbiqi
Milli Arxiv İdarəsi, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi
“Elektron hökumət”ə keçidin təmin edilməsi ilə əlaqədar dövlət informasiya ehtiyatları sistemində yaranan Milli arxiv fonduna məxsus informasiya resurslarının arxiv standartlarına uyğun təşkili və daimi dövlət mühafizəsinə qəbulunun təmin olunması
Milli Arxiv İdarəsi, Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
Arxiv işində İKT tətbiq etməklə vahid elektron arxiv məlumat sisteminin yaradılması
Milli Arxiv İdarəsi,
Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
Dövlət arxiv təşkilatlarının əsas istiqamətlər üzrə fəaliyyətinin avtomatlaşdırılması:
– arxiv fondlarının elektron fond kataloqunun yaradılması;
-arxiv sənəd daşıyıcılarının mühafizəxanalarda yerləşdirilməsinə avtomatlaşdırılmış nəzarətin təşkili (elektron topoqrafik göstəricinin yaradılması);
– istifadə olunan arxiv fondu sənədlərinin elektron qeydiyyat sisteminin yaradılması;
– Milli arxiv fondunun komplektləşdirmə mənbəyi olan təşkilatların elektron reyestrinin yaradılması;
-elektron arxiv məlumat bazasının və Milli arxiv fondu sənədlərinin sığorta fondunun yaradılması;
– kino-foto-fono sənədlər üzrə ixtisaslaşmışarxivlərin elmi-məlumat aparatı sisteminin (kataloqun) avtomatlaşdırılması;
– Milli arxiv fonduna məxsus nadir və xüsusi qiymətli sənədlər də daxil olmaqla, bütün növ sənədləri özündə əks etdirən Vahid elektron arxiv reyestrinin yaradılması
Milli Arxiv İdarəsi, Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
Mövcud şəbəkə, ştat və ayrılmış vəsait çərçivəsində daimi dövlət mühafizəsinə qəbul edilən elektron sənədlərin mühafizəsi, uçotu və istifadəsi məqsədilə Milli Arxiv İdarəsinin tabeliyində Elektron Sənədlər Mərkəzinin yaradılmasına dair təkliflərin hazırlanması
Milli Arxiv İdarəsi
Elektron arxiv məlumat bazasının formalaşdırılması və Elektron hökumət informasiya sisteminə inteqrasiyasının təmin edilməsi
Milli Arxiv İdarəsi, Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
“ASAN xidmətindeksi”nin tələblərinə uyğun olaraq, bir pəncərə sistemi üzərindən dövlət arxiv xidmətlərinin təqdim edilməsi üçün rayon (şəhər) dövlət arxivlərində müvafiq infrastrukturun qurulması
Milli Arxiv İdarəsi, Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
6.3. Dövlət arxivlərinin infrastrukturu və maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi
Azərbaycan Respublikası Dövlət Arxivinin filialları üçün müasir tələblərə cavab verən 500 min, rayon (şəhər) dövlət arxivləri üçün 50 min saxlama vahidi tutumlu birtipli layihə üzrə yeni arxiv binalarının tikilməsi və ya mövcud arxiv binalarının əsaslı təmiri, yenidən qurulması, uyğunlaşdırılmış binalara köçürülməsi
Milli Arxiv İdarəsi,
yerli icra hakimiyyəti orqanları
Dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş vəsait çərçivəsində dövlət arxivlərində arxiv işinin müasir tələblərə uyğun aparılması üçün zəruri proqram təminatlarının, məlumat bazalarının və idarəetmə sistemlərinin alınması, formalaşdırılması və tətbiqi
Milli Arxiv İdarəsi,
Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi
Dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş vəsait çərçivəsində dövlət arxivlərinin kağız əsaslı sənədlərinin sürətli skan və surətçıxarma aparatları, eləcə də kino-foto-fono sənədlərinin kimyəvi təmizlənməsi, yuyulması və üzünün köçürülməsi üzrə zəruri texniki vasitə və avadanlıqla təmin edilməsi
Milli Arxiv İdarəsi
6.4. Normativ hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi və beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi
Arxiv işinin müasir tələblərə uyğun inkişafı və modernləşdirilməsi üçün bu sahə üzrə qüvvədə olan normativ hüquqi aktların qabaqcıl təcrübəyə, beynəlxalq normalara və prinsiplərə uyğun təkmilləşdirilməsi haqqında təkliflər hazırlanması
Arxiv işi sahəsində dövlət nəzarətini və məsuliyyəti gücləndirmək məqsədilə normativ hüquqi aktlarda dəyişikliklər barədə təkliflər hazırlanması
Ləğv olunmuş hüquqi şəxslərin arxiv fondu sənədlərinin dövlət mühafizəsinə təhvil verilməsinin icbariliyinin təmin olunması üçün normativ hüquqi aktlarda dəyişikliklərə dair təkliflər hazırlanması
Sənədlərin idarə edilməsi sahəsində beynəlxalq normaların tələblərinə uyğun olaraq arxiv sənədlərinin rəqəmsallaşdırılması, Milli arxiv fonduna məxsus elektron sənədlərin daimi dövlət mühafizəsinə qəbulu, mühafizəsi və istifadəsi qaydalarına dair təkliflər hazırlanması
Xarici ölkələrin arxiv təşkilatları ilə, eləcə də sahə üzrə ixtisaslaşmış beynəlxalq təşkilatlarla arxiv işi sahəsində ikitərəfli əməkdaşlığın davam etdirilməsi
Milli Arxiv İdarəsi,
Xarici İşlər Nazirliyi
Xarici ölkələrin arxivlərində, muzeylərində və kitabxanalarında Azərbaycanla bağlı saxlanılan sənədlərin aşkar edilərək, surətlərinin Azərbaycan Respublikasına gətirilməsinin təmin olunması
Milli Arxiv İdarəsi,
Xarici İşlər Nazirliyi
© Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır
Mətndə səhv varsa, onu qeyd edib ctrl + enter düyməsini basaraq bizə göndərin
Bizi sosial şəbəkələrdə izləyin
Arxivşünaslıq
Arxivşünaslıq — arxiv işinin metodologiya və üsullarını tədqiq etməklə məşğul olan elm.
Mündəricat
- 1 Arxiv sənədləri
- 2 Arxivşünaslıq
- 3 Rusiyada arxiv işinin yaranması
- 4 İnqilabdan əvvəl Rusiyada arxiv işinin mərhələləri
- 4.1 İlkin mərhələ
- 4.2 İkinci mərhələ
- 4.3 Üçüncü mərhələ
Arxiv sənədləri
Tarixin ölməz yaddaşı olmaqla keçmiş faktlar və hadisələrin mənbəyidir.Millətin,ölkədə yaşayan müxtəlif xalqların keçmişi kimi unikal dəyərləri qorumaq üçün arxivin yaddaş depoları var.Bu baxımdan arxiv təşkilatlarının və qurumlarının əməkdaşlarının “Sənədləşmə və arxiv işi“ təlimi istiqamətində “Rusiyada arxiv tarixi“məsələsi böyük rol oynayır.Bu sahədə çalışan insanlar arxivin xalqın keçmişi,bu günü və sababı üçün nə dərəcədə önəmli olduğunu bilməlidirlər. [1]
Arxivşünaslıq
Arxivşünaslıq digər fənnlərlə sıx bağlı olub əhəmiyyətli bir yer tutur.“Rusiyada dövlətçilik tarixi“,“Rusiyada ictimai qurum tarixi“,“Arxeoqrafiya“,Xronologiya“ və s.fənnlər və tarixi mövzular bura daxildir.Rusiyada arxiv işinin tarixini bilmək bizə ölkədəki arxiv işinin təşkili,onun istiqamətləri,funksiyaları və s.haqqda məlumat verir.Qədim dövrlərdən 19-cu əsrədək Rusiyada arxiv işini öyrənməyimiz üçün bu vacib şərtdir.
Arxiv işini öyrənmək məqsədimizi aşağıdakı kimi də təsnif edə bilərik:
- Müxtəlif tarixi dövrlərdə arxiv sahəsində biliklərin əldə edilməsi,
- Arxiv sahəsində yeniliklərin,arxivlərin tərkibi,strukturu və məzmununun öyrənilməsi,
- Arxivlər,onların səbəbləri və nəticələrinin tarixi bilik kimi yenirən formalaşdırılması,
- Rusiyada arxiv islahat layihələrinin məzmunu ilə tanışlıq və onların nəticələrinin həyata keçirilməsi,
- Arxivlər arasındakı əlaqələrin yoxlanışı,dövlət və cəmiyyətlə bağlılığının aşkar edilməsi.
- Bu sahədə intizamlı şəkildə çalışmaq iki cəhətdən vacibdir:konkret tarixi hadisənin ortaya çıxarılması səbəbləri və arxivlərin yaradılması,inkişafı üçün.
- Rusiyada arxiv işi
Rusiyada arxiv işinin yaranması
“Arxiv“ anlayışı Rusiyada 18-ci əsrdə yarananadək bu elmi “xəzinədarlı“, “vərəqəlik“,“ictimai sahə“ və s.kimi adlandırırmışlar.XIX əsrdə ictimai və tarixi sə-nədlərin kompleksləşdirilmiş təşkili ilə əlaqədar olaraq bu sahəyə maraq artmışdır. Arxiv yunan sözü «аrchaios»dən yaranıb mənası qədim,keçmiş deməkdir.
B.S.İlizarova görə,bu söz “arxe“ sözündən yaranıb mənası “mənşəyi və təməl səbəbi olan“ deməkdir.Bu söz yunan sözləri olan “arheyos“ və “arheyon“ sözləri ilə sinonimlik təşkil edir.Bu ifadə öz növbəsində yunan və latın sözlərinin sintezindən əmələ gəlmiş,müasir dövrdə isə terminoloji ifadəyə çevrilmişdir.Mənası “qədim“olan bu söz “arxeo-logiya“, “arxeoqrafiya“və “arxeopteriks“sözlərinin də tərkibini təşkil edir.Latın sözü “archivum“ isə “təşkilat sənədlərinin saxlanması“ kimi tərcümə olunur.
Rusiyada “arxiv“ termini 28 fevral 1720-ci ildə “General Qaydaları“nəşr olunduğu zamandan etibarən genişmiqyaslı şəkildə istifadə olunmağa başlanmışdır.18-ci əsrdə V.N.Tatişev bu elmi tədqiq edərək belə demişdir:>
Arxiv sənədlərinin təşkilatı,onların müvafiq qeydiyyatı,saxlanması,istifadəsi üçün müasir qanunvericilikdə bir sıra dəyişikliklər olunmuşdur.
İnqilabdan əvvəl Rusiyada arxiv işinin mərhələləri
İnqilabdan əvvəl Rusiyada dövlət arxivi mövcud olmamışdır.O dövrdə arxiv sənədləri yarandıqları nazirliklərdə,ictimai qurumlarda və s.saxlanılırdı.Ona görə də bəzi kitablarda onları departament tarixi arxivləri adlandırırlar.Lakin,onların bir hissəsində “dövlət“ sözünə rast gəlinir.(Məsələn,Rusiya imperiyasının Dövlət Arxivi).
İdarə arxivi – struktur,bölmə,təşkilatlar,arxiv təşkilatları kimi başa düşülür.Dövlət arxivindən fərqli olaraq idarə arxivində həm daimi,həm də müvəqqəti sənədlər mühafizə oluna bilər.İdarə arxivinin əsas məqsədi təşkilat və müəssisələrin,eləcə də vətəndaşların,müəssisə işçilərinin hüquqlarının qorunması və informasiya ilə təmin edilməsidir.
Sənədlər toplusu kimi arxiv şəxsi də ola bilər.Buna misal olaraq şəxsin fəaliyyəti ilə bağlı arxiv,ailə arxivi və s.deyə bilərik
Tarixçilər – İ.L.Mayakovski və A.V.Çernov inqilabdan əvvəlki arxiv işini üç mərhələdə müəyyən etmişlər:
İlkin mərhələ
IX əsrdən XV əsrədək olan dövrü əhatə edir.Bu qədim Rus dövlətini və feodal dövrünü əhatə edir.Bu dövrün səciyyəvi xüsusiyyəti odur ki,həmin dövrdə arxiv sənədləri maddi materiallarla saxlanılırdı.
İkinci mərhələ
İkinci mərhələ XV əsrin sonundan 18-ci əsrin əvvəlinədək olan zaman kəsiyini əhatə edir.Bu mərhələdə isə əsasən Rusiyada dövlətçiliyin inkişafını görməyimiz mümkündür.XV əsrin sonundan sənədlər ayrı-ayrı saxlanılırdı.Müraciətlərdən sonra ilk ictimai qurum yaradılmışdır.Bu hadisə dövlət ilə arxiv qurumu arasındakı sıx bağlılığı dəstəkləmiş oldu.Bir qayda olaraq praktik əhəmiyyətini itirmiş sənədlər cari qeydiyyat olmaqla burada saxlanılırdı. [2]
Üçüncü mərhələ
Üçüncü mərhələ isə 18-ci əsrin əvvəlindən 1917-ci ilə kimi olan dövrü əhatə edir.Bu mərhələdə arxiv artıq müstəqil müəssisələr strukturuna çevrilmişdir.
Bildiyimiz kimi I Pyotrun hakimiyyətə gəlməsi Rusiya üçün olduqca müsbət nəticələrə səbəb olmuşdur.Rusiya tarixində dərin iz qoymuş I Pyotr bütün sahələrdə olduğu kimi arxiv sahəsində də irəliləyiş etmişdir.Bu isə dövlətçiliyin yenidən təşkili ilə əlaqədar idi.Arxivlərin hüquq şöbəsi 1720-ci il “General Qaydaları“nizamnaməsində müəyyən edilmişdir.Bundan əlavə həmin illərdəki arxiv işi ilə öncəki zamanlarda aparılan arxiv işinin fərqli cəhətləri açıq-aşkar sezilməkdədir. [2]
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- ↑ Бухерт В. Г. Московские архивы в 1812–1813 гг. / В. Г. Бухерт // Отеч. архивы. 1996
- ↑ 12 Гальцов В. И. Архив Посольского приказа во второй половине XVI – начале XVII в
Avqust 25, 2021
Ən son məqalələrGürcüstanın Simon Canaşia Muzeyi
Gürcüstanın adları dəyişdirilmiş kəndlərinin siyahısı
Gürcüstanın adları dəyişdirilmiş şəhərlərinin siyahısı
Gürcüstanın milli parkları
Gürcüstanın qorunan ərazilərinin siyahısı
Gürcüstanın qızıl dövrü
Gürcüstan–Ermənistan sərhədi
Gürcüstan–Qazaxıstan münasibətləri
Gürcüstan–Tacikistan münasibətləri
Gürcüstan–Yaponiya münasibətləri
Ən çox oxunan
Van ili
Van qalası
Van vilayəti
Van zəlzələsi (23 oktyabr 2011)
Vanadzor
arxivşünaslıq, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, arxiv, işinin, metodologiya, üsullarını, tədqiq, etməklə, məşğul, olan, mündəricat, arxiv, sənədləri, rusiyada, arxiv, işini. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Arxivsunasliq arxiv isinin metodologiya ve usullarini tedqiq etmekle mesgul olan elm Mundericat 1 Arxiv senedleri 2 Arxivsunasliq 3 Rusiyada arxiv isinin yaranmasi 4 Inqilabdan evvel Rusiyada arxiv isinin merheleleri 4 1 Ilkin merhele 4 2 Ikinci merhele 4 3 Ucuncu merhele 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 MenbeArxiv senedleri RedakteTarixin olmez yaddasi olmaqla kecmis faktlar ve hadiselerin menbeyidir Milletin olkede yasayan muxtelif xalqlarin kecmisi kimi unikal deyerleri qorumaq ucun arxivin yaddas depolari var Bu baximdan arxiv teskilatlarinin ve qurumlarinin emekdaslarinin Senedlesme ve arxiv isi telimi istiqametinde Rusiyada arxiv tarixi meselesi boyuk rol oynayir Bu sahede calisan insanlar arxivin xalqin kecmisi bu gunu ve sababi ucun ne derecede onemli oldugunu bilmelidirler 1 Arxivsunasliq RedakteArxivsunasliq diger fennlerle six bagli olub ehemiyyetli bir yer tutur Rusiyada dovletcilik tarixi Rusiyada ictimai qurum tarixi Arxeoqrafiya Xronologiya ve s fennler ve tarixi movzular bura daxildir Rusiyada arxiv isinin tarixini bilmek bize olkedeki arxiv isinin teskili onun istiqametleri funksiyalari ve s haqqda melumat verir Qedim dovrlerden 19 cu esredek Rusiyada arxiv isini oyrenmeyimiz ucun bu vacib sertdir Arxiv isini oyrenmek meqsedimizi asagidaki kimi de tesnif ede bilerik Muxtelif tarixi dovrlerde arxiv sahesinde biliklerin elde edilmesi Arxiv sahesinde yeniliklerin arxivlerin terkibi strukturu ve mezmununun oyrenilmesi Arxivler onlarin sebebleri ve neticelerinin tarixi bilik kimi yeniren formalasdirilmasi Rusiyada arxiv islahat layihelerinin mezmunu ile tanisliq ve onlarin neticelerinin heyata kecirilmesi Arxivler arasindaki elaqelerin yoxlanisi dovlet ve cemiyyetle bagliliginin askar edilmesi Bu sahede intizamli sekilde calismaq iki cehetden vacibdir konkret tarixi hadisenin ortaya cixarilmasi sebebleri ve arxivlerin yaradilmasi inkisafi ucun Rusiyada arxiv isiRusiyada arxiv isinin yaranmasi Redakte Arxiv anlayisi Rusiyada 18 ci esrde yarananadek bu elmi xezinedarli vereqelik ictimai sahe ve s kimi adlandirirmislar XIX esrde ictimai ve tarixi se nedlerin komplekslesdirilmis teskili ile elaqedar olaraq bu saheye maraq artmisdir Arxiv yunan sozu archaios den yaranib menasi qedim kecmis demekdir B S Ilizarova gore bu soz arxe sozunden yaranib menasi menseyi ve temel sebebi olan demekdir Bu soz yunan sozleri olan arheyos ve arheyon sozleri ile sinonimlik teskil edir Bu ifade oz novbesinde yunan ve latin sozlerinin sintezinden emele gelmis muasir dovrde ise terminoloji ifadeye cevrilmisdir Menasi qedim olan bu soz arxeo logiya arxeoqrafiya ve arxeopteriks sozlerinin de terkibini teskil edir Latin sozu archivum ise teskilat senedlerinin saxlanmasi kimi tercume olunur Rusiyada arxiv termini 28 fevral 1720 ci ilde General Qaydalari nesr olundugu zamandan etibaren genismiqyasli sekilde istifade olunmaga baslanmisdir 18 ci esrde V N Tatisev bu elmi tedqiq ederek bele demisdir lt lt Arxiv Dovlet ehemiyyetli senedlerin muhafize olunmasi ucun lazim olan ictimai qurumdur gt gt Arxiv senedlerinin teskilati onlarin muvafiq qeydiyyati saxlanmasi istifadesi ucun muasir qanunvericilikde bir sira deyisiklikler olunmusdur Inqilabdan evvel Rusiyada arxiv isinin merheleleri RedakteInqilabdan evvel Rusiyada dovlet arxivi movcud olmamisdir O dovrde arxiv senedleri yarandiqlari nazirliklerde ictimai qurumlarda ve s saxlanilirdi Ona gore de bezi kitablarda onlari departament tarixi arxivleri adlandirirlar Lakin onlarin bir hissesinde dovlet sozune rast gelinir Meselen Rusiya imperiyasinin Dovlet Arxivi Idare arxivi struktur bolme teskilatlar arxiv teskilatlari kimi basa dusulur Dovlet arxivinden ferqli olaraq idare arxivinde hem daimi hem de muveqqeti senedler muhafize oluna biler Idare arxivinin esas meqsedi teskilat ve muessiselerin elece de vetendaslarin muessise iscilerinin huquqlarinin qorunmasi ve informasiya ile temin edilmesidir Senedler toplusu kimi arxiv sexsi de ola biler Buna misal olaraq sexsin fealiyyeti ile bagli arxiv aile arxivi ve s deye bilerikTarixciler I L Mayakovski ve A V Cernov inqilabdan evvelki arxiv isini uc merhelede mueyyen etmisler Ilkin merhele Redakte IX esrden XV esredek olan dovru ehate edir Bu qedim Rus dovletini ve feodal dovrunu ehate edir Bu dovrun seciyyevi xususiyyeti odur ki hemin dovrde arxiv senedleri maddi materiallarla saxlanilirdi Ikinci merhele Redakte Ikinci merhele XV esrin sonundan 18 ci esrin evvelinedek olan zaman kesiyini ehate edir Bu merhelede ise esasen Rusiyada dovletciliyin inkisafini gormeyimiz mumkundur XV esrin sonundan senedler ayri ayri saxlanilirdi Muracietlerden sonra ilk ictimai qurum yaradilmisdir Bu hadise dovlet ile arxiv qurumu arasindaki six bagliligi desteklemis oldu Bir qayda olaraq praktik ehemiyyetini itirmis senedler cari qeydiyyat olmaqla burada saxlanilirdi 2 Ucuncu merhele Redakte Ucuncu merhele ise 18 ci esrin evvelinden 1917 ci ile kimi olan dovru ehate edir Bu merhelede arxiv artiq musteqil muessiseler strukturuna cevrilmisdir Bildiyimiz kimi I Pyotrun hakimiyyete gelmesi Rusiya ucun olduqca musbet neticelere sebeb olmusdur Rusiya tarixinde derin iz qoymus I Pyotr butun sahelerde oldugu kimi arxiv sahesinde de irelileyis etmisdir Bu ise dovletciliyin yeniden teskili ile elaqedar idi Arxivlerin huquq sobesi 1720 ci il General Qaydalari nizamnamesinde mueyyen edilmisdir Bundan elave hemin illerdeki arxiv isi ile onceki zamanlarda aparilan arxiv isinin ferqli cehetleri aciq askar sezilmekdedir 2 Hemcinin bax RedakteArxiv proqramlariArxivArxivlerXarici kecidler RedakteArxiv kitablarMeqalelerMenbe Redakte Buhert V G Moskovskie arhivy v 1812 1813 gg V G Buhert Otech arhivy 1996 1 2 Galcov V I Arhiv Posolskogo prikaza vo vtoroj polovine XVI nachale XVII vMenbe https az wikipedia org w index php title Arxivsunasliq amp oldid 4906701, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.