Press "Enter" to skip to content

Leksika: anlayışı, xüsusiyyətləri, növləri, nümunələri

Bəzi mütəxəssislərin sahələrindən asılı olaraq sahib olduqları texniki sözlər də leksikon sayılır. Məsələn, bir vəkilin hüquqi anlayışlar və qanunlarla bağlı öz dil terminləri var. Bunları “texniki” olaraq bilirik.

Əzizxan Tanrıverdi

206
113. Касимова Т.Х. Антропонимы в Башкирских
шежере. Ономастика Поволжья-3., Уфа, 1973, с.66-71.
114. Кусимова Т.Х. Древнебашкирские антропонимы.
АКД, Уфа, 1975.
а) Махпиров В. Собственные имена в памятнике XI
в. «Дивану лугатит тюрк» Махмуда Kашкарского. АКД,
Алма-Ата, 1980.
115. Məmmədov Y. Orxon-Yenisey abidələrində adlar.
Bakı, 1979.
116. Məmmədov Y. Azərbaycan dilində sözlərin leksik-
semantik inkişafı. Bakı, 1987.
117. Məmmədova X. Mürəkkəb quruluşlu antroponimlə-
rin struktur xüsusiyyətləri. Azərbaycan onomastikası problem-
ləri, II. Bakı, 1988, s.60.
118. Məmmədov Ə. Qarayazı düzündən Xəzər dənizinə
qədər. Bakı, ―Maarif‖, 1980.
119. Məmmədəliyev V. Quranda ümumtürk mənşəli söz-
lər. Azərbaycan filologiyası məsələləri. Bakı, ―Elm‖, 1983,
s.84-94.
a) Məmmədzadə H. ―Tanrı‖ sözünün mənşəyi. Azər-
baycan onomastikası problemləri, V. Bakı, 1995.
120. Mirzəzadə H. Azərbaycan dilinin morfologiyası.
Bakı, 1962.
121. Mirzəzadə H. Azərbaycan dilinin tarixi qramma-
tikası. Bakı, ―Maarif‖, 1990.
122. Mirzəyev O. Adlarımız. Bakı, ―Azərnəşr‖, 1986.
123. Митрошкина А.Г. Из истории развития системы
Бурятских личных имен. Этническая ономастика. М.,
«Наука», 1984, с.93-96.
124. Molla Cümə. Tərtib edəni P.Əfəndiyev və Ş.İdrisov.
Bakı, 1966.

Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги

207
125. Молчанова Т.О. Мотивирование личные имена у
алтайцев. Личные имена в прошлом, настоящем и бу-
дущем. М., «Наука», 1970, с.184-194.
126. Молчанова Т.О. Морфололгические характерис-
тики тюркских географических имен Горно-Алтайской
Автономной области. Баку, «Советская тюркология», 1983,
№ 2, с.32-34.
127. Молчанова Т.О. Топонимический словарь горно-
го Алтая. Горно-Адтайское отделение Алтайского книж-
ного издательства, 1979.
128. Мустафаева Г. Стилистические особенности лич-
ных имен в Азербайджанской художественной литературе.
АКД, Баку, 1981.
129. Mustafayeva Q. Adların üslubi imkanları. Bakı,
1990.
a) Мухаммедова З. Несколько слов об антропони-
мах в «Огузнаме» из сочинения «Салар Баба». Ономастика
Средней Азии.М., «Наука», 1978, с.169-171.
130. Müasir Azərbaycan dili. I c., Bakı, ―Elm‖, 1978.
131. Müasir Azərbaycan dili. II c., Bakı, ―Elm‖, 1980.
132. Müasir Azərbaycan dili. III c., Bakı, ―Elm‖, 1981.
133. Нафасов Т. Узбекистан топонимларынинг изохли
лүғати. Тошкент, 1988.
134. Никонов В.А. Русская адаптация иноязычных
личных имен. «Ономастика», М., «Наука», 1969, с.54-79.
135. Никонов В.А. Имя и общество. М., «Наука»,
1974.
136. Никонов В.А. Среднеазиатские материалы для
словаря личных имен. «Ономастика Средне Азии», М.,
«Наука», 1978, с.153-164.
137. Nəbiyev N. Coğrafi adların mənşəyi. Bakı, ―Maarif‖,
1969.

Язизхан Танрыверди

208
138. Nuriyev A. Gürcüstan SSR ərazisindəıki bəzi yer
adları haqqında. ―Elm və həyat‖ jurnalı, Bakı, 1975, N 10, s.29.
139. Novruzov M. Asparux adı haqqında. Azərbaycan
onomastikası problemləri, II. Bakı, 1988, s.74.
140. Радлов В.В. Титулы и имена уйгурских ханов.
«Записки» Восточного отделения Русского археологичес-
кого общества, СПБ., 1891, Т 5, с.265-270.
141. Радлов В.В. Опыт словаря тюркских наречий, т.I,
ч.I, СПб., 1893; т.II, ч.1, СПБ., 1899; т.II, ч.2, СПб.,1899;
т.III, ч.1 СПб., 1905;
т.III, ч.2, СПб., 1905; т.IV, ч.1, СПб., 1911; т.IV, ч.2,
СПб., 1911.
142. Раянди Е. Имя и право. Личные имена в прош-
дом, настоящем и будущем. М., «Наука», 1970, с.25-30.
а) Rasonyi L. D.Les noms de nombre dans (anthr
pomie torque (AOH. 1961, т.XII (fak.1-3); Lts noms de
personnes imperatifs chez les peuples turqes (AOH. 1962. т.
XV. Fasc. s.3); Sur quelques cateqories de noms de personnes
en turc ( ALH.1953, т. III. Fasc. s.3-4).
143. Русско-Азербайджанский словарь, т.1, Баку,
«Маариф», 1984.
144. Paşayev A. (M.Adilovla birlikdə). Azərbaycan
onomastikası, Bakı, 1987.
145. Paşayev A. İkinci adlar, təxəllüs və ləqəblər. Azər-
baycan onomastikası problemləri, III. Bakı, 1990, s.35-36.
146. Пашаев Айдын. Прозвища в Азербайджанском
языке. АКД, Баку, 1987.
147. Paşayev S. ―Ağqız oğlu Piri‖. Bakı, ―Elm və həyat‖
jurnalı, 1984, N 4, s.23-25.
148. Савина В..И. Этнонимы и топонимы Ирана. Оно-
мастика Востока. М., «Наука», 1980, с.140—155.

Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги

209
149. Саттаров Г.Ф. Сословные титулы и древнета-
тарские
личные
имена.
Ономастика
Поволжья-1.
Ульяновск, 1969.
150. Саттаров Г.Ф. Отглагольные антропонимы в
татарском языке. Ономастика Поволжья-3. Уфа, 1973, с.41-
49.
151. Саттаров Г.Ф. Татарская антропонимия и этно-
лингвистические связи. Баку, «Советская тюркология»,
1978, Т 3, с.22-23.
152. Sadıqov Z.A. Azərbaycan dilində şəxs adları (nami-
zədlik dissertasiyası). Bakı, 1975.
153. Садыгов З.А. Имя творчество Азербайджанской
антропонимии. «Ономастика Кавказа», Орджоникидзе,
1980, с.48-50.
154. Sadıqov Z.A. Azərbaycan antroponimiyasında cins
kateqoriyası. Azərbaycan onomastikası problemləri, II. Bakı,
1988, s.76.
155. Seyid Əzim Şirvani. əsərləri, I c., tərtib edəni S.Rüs-
təmov, Bakı, 1967; Əsərləri, II c., tərtib edəni Ə.Mirəhmədov,
Bakı, 1969.
156. Севортян Э.В. Аффиксы именного словообразо-
вания в Азербайджанском языке. М., «Наука», 1966.
157. Севортян Э.В. Этимологический словарь тюрк-
ских языков. т.1, М., «Наука», 1974; т.III, М., 1980.
158. Sədiyev Ş. Dil haqqında hekayələr. Bakı, 1959.
a) Sədiyev Ş. Adlar necə yaranmışdır? Bakı, 1969.
159. Sədiyev Ş. Antroponimik kateqoriyalar. Bakı, ―Elm
və həyat‖ jurnalı, 1984, N 3, s.31-32.
160. Структура и история тюркских языков. М., 1971.
161. Суперанская А.В. Структура имени собственно-
го. М., «Наука», 1969.

Язизхан Танрыверди

210
162. Тагирзаде А. Древнетюркский лексико-граммати-
ческий пласт в диалектах и говорах Азербайджанского
языка. АКД, Баку, 1983.
163. Фасмер М. Этимологический словарь русского
языка, т. II, М., «Прогресс», 1967.
164. Ф.Рашид ад-дин. «Огузнаме», Баку, «Эдм», 1987.
165. Rəşidəddin F. ―Oğuznamə‖, Bakı, ―Azərnəşr‖, 1992.
166. Феофилакт Симокатта. История. М., 1957.
167. Xalıqova R. Antroponimlərin tədqiqi sosioloji dil-
çiliyin obyekti kimi. Azərbaycan onomastikası problemləri, II,
Bakı, 1988, s.84.
168. Xalıqova R. Azərbaycan antroponimiyasının inkişafı
yolları (namizədlik dissertasiyası). Bakı, 1992.
a) Xudiyev N. Azərbaycan ədəbi dilinin sovet dövrü,
Bakı, ―Maarif‖, 1989, s.211.
169. Hacıyev Ç., Vəliyev S. Yeni doğulmuş uşaqlara veri-
lən şəxs adlarının statistik-struktur sisteminə dair. Azərbaycan
onomastikası problemləri, II, Bakı, 1988, s.86-87.
170. Hacıyev T. Azərbaycan dilinin Cəbrayıl şivəsi
(namizədlik dissertasiyası), Bakı, 1961.
171. Hacıyev T. Azərbaycan dilinin yazıya qədərki izləri
haqqında. Azərbaycan filologiyası məsələləri, Bakı, ―Elm‖,
1983, s.25-34.
172. Hacıyev T. Azərbaycanın qədim onomastikasına
dair. Azərbaycan filologiyası məsələləri (II buraxılış), Bakı,
―Elm‖, 1984, s.125-136.
173.
Hacıyev T. Onomastik vahidlər dilin unudulmuş
vahidlərinin qoruyucuları kimi.Azərbaycan onomastikası prob-
lemləri, I,Bakı,1986,s.278-279.
a) Hacıyeva Ə. Fars dilində türk köklü onomastika.
Azərbaycan onomastikası problemləri, V, Bakı, 1995.
174. Həsənov H. Söz və ad. Bakı, ―Maarif‖, 1984.

Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги

211
175. Həsənov H. Təxəllüslər və ləqəblər. ―Elm və həyat‖
jurnalı, N 1, 1980.
176. Həsənov H. Azərbaycan antroponimləri Qafqaz xalq-
larının adlar sistemində.Azərbaycan onomastikası problemləri,
II, Bakı, 1988, s.21-22.
177. Həsənov H. Familiya sosial-ictimai hadisə kimi.
Azərbaycan onomastikası problemləri, III, Bakı, 1990, s.9-12.
178. Hüseynzadə M. Müasir Azərbaycan dili (morfologi-
ya), Bakı, ―Maarif‖, 1988.
179. Hüseynov A. Azərbaycan dialektologiyası. Bakı,
1979.
180. Çobanov M. Azərbaycan antroponimiyasının əsasları.
Tbilisi, ―Qanatleba‖, 1983.
181. Çobanov M. Təxəllüs, familiya. Tbilisi, 1987.
182. Çobanov M. Azərbaycan dilində antroponimik hadi-
sələr. Azərbaycan onomastikası problemləri, II, Bakı, 198, s.
96.
a) Çağatay S. Türk lehçeleri örnekleri. Ankara, 1972,
s.215-223.
183. Cavadov Ə. Qız qalası toponimi haqqında. Azərbay-
can onomastikası problemləri, I, Bakı, 1986, s. 108.
184. Cavadov Ə. Qız, quz, qur sözlərinin oğuz etnonimi
ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Azərbaycan onomastikası problem-
ləri, IV, Bakı, 1993, s. 108.
185. Cəlil Məmmədquluzadə. ―Danabaş kəndinin əhvalat-
ları‖. Bakı, 1953.
186. Cəlilov F. Azərbaycan dilinin morfonologiyası.
Bakı, ―Maarif‖, 1988.
187. Cəlilov F. Praazərbaycan teonimləri. Azərbaycan ta-
rixi üzrə qaynaqların öyrənilmə problemləri. Bakı, 1988, s.93-
101.
188. Cəmşidov Ş. ―Kitabi-Dədə Qorqud‖un tekstoloji təd-
qiqi (doktorluq dissertasiyası), Bakı, 1985.

Язизхан Танрыверди

212
189. Cəmşidov Ş. ―Kitabi-Dədə Qorqud‖da şəxs adları.
Azərbaycan onomastikası problemləri, I, Bakı, 1986, s. 260.
190. Cəfərov İ. Azərbaycanın türk mənşəli etnohidronim-
ləri (namizədlik dissertasiyası), Bakı, 1988.
191. Cəfərov S. Müasir Azərbaycan dili. Bakı, ―Maarif‖,
1992.
192. Cəfərzadə M., Murasaquliyev V. Əski antroponimlə-
rimizə bir nəzər. Azərbaycan onomastikası problemləri, II,
Bakı, 1988, s. 23.
193. Шайхулов А. Лексико-семантический общност
башкирский и казахский антропонимии. «Личные имена в
прошлом, настоящем и будущем». М., «Наука», 1970, с.81-
86.
194. Шайхулов А. Татарские и башкирские личные
имена тюркского происхождения. Уфа, 1983.
195. Шайхулов А. Топонимия Урала и Северо-Евро-
пейской части СССР. Свердловск, 1985, с.155.
196. Шапшал С.М. К вопросу о тарханных ярлыках.
Сборник статей к 75-летию акад.В.А.Гордлевского. М.,
1953, с.302-316.
197. Şahbazov İ. Coğrafi adların xəritəsi. Bakı, ―Elm və
həyat‖ jurnalı, 1979, s.36-37.
198. Щербак. Очерк по сравнительной морфологии
тюркских языков. Л., 1981.
199. Şirəliyev M. Azərbaycan dialektologiyasının əsasları.
Bakı, ―Azərtədrisnəşr‖, 1962.
200. Şükürov Ə., Məhərrəmov A. Qədim türk yazılı
abidələrinin dili. Bakı, 1976.

Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги

I fəsil: Türk mənşəli antroponimlərin tədqiqi tarixi. 5
a) Türkologiyada şəxs adlarının tədqiqi
tarixi . 5
b) Azərbaycan dilçiliyində şəxs adlarının
tədqiqi tarixi . 22

II fəsil. Türk mənşəli Azərbaycan antroponimlərinin
leksik-semantik xüsusiyyətləri . 38

―Ağ‖ və ―qara‖ sözlü antroponimlər . 38
―Dəftəri-müfəssəli-əyaləti-Tiflis‖də
antroponimlər . 50
―Dəftəri-müfəssəli-əyaləti-Tiflis‖dəki antropo-
nimlərin XIX əsrə qədərki Azərbaycan ədə-
biyatında işlənən antroponimlərlə bağlılığı. 56
―Buğa‖ leksemli antroponimlər . 58
Yazılı mənbələrdəki türk mənşəli antroponimlərə
dair . 59
Arxaik antroponimlər . 73
Apelyativi arxaikləşən antroponimlər . 86
Apelyativi arxaikləşən kişi adları . 87
Apelyativi arxaikləşən qadın adları. 97
Apelyativi müasir ədəbi dildə işlənən
antroponimlər . 99
Türk mənşəli antroponimlərin leksik-semantik qrupları . 111
a) Türk mənşəli kişi adlarının leksik-semantik
qrupları . 114

Язизхан Танрыверди

214
b) Türk mənşəli qadın adlarının leksik-semantik
qrupları . 123

Titullar . 133
Təxəllüslər . 143
Ləqəb və ayamalar . 148

III fəsil.Türk mənşəli Azərbaycan antroponimlərinin
qrammatik xüsusiyyətləri . 159

Sadə quruluşlu antroponimlər . 160
Düzəltmə quruluşlu antroponimlər . 162
a) Leksik şəkilçili antroponimlər . 162
b) Qrammatik-leksik şəkilçili antroponimlər . 165
c) Qrammatik şəkilçili antroponimlər . 166

Mürəkkəb quruluşlu antroponimlər . 168

Türk mənşəli Azərbaycan antroponimlərinin siyahısı . 177
Nəticə . 193
İstifadə olunmuş ədəbiyyat . 198

Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги

Filologiya elmləri doktoru, professor Əzizxan Vəli oğlu
Tanrıverdinin 17 kitabı, 160-dan artıq məqaləsi çap olunmuşdur.
Əsas əsərlərindən:
―Türk mənşəli Azərbaycan antroponimləri‖ (1996), ―Ki-
tabi-Dədə Qorqud‖da şəxs adları‖ (1999), ―XVI əsr qıpçaq (po-
loves) dilinin qrammatikası‖ (2000), ―Kitabi-Dədə Qorqud və
qərb ləhcəsi‖ (2002), ―Kitabi-Dədə Qorqud‖un obrazlı dili‖
(2006), ―Kitabi-Dədə Qorqud‖un söz dünyası‖ (2007), ―Dədə-
Qorqud kitabı‖nın dil möcüzəsi‖ (2008), ―Dilimiz, mənəviyya-
tımız‖ (2008), ―Qədim türk mənbələrində yaşayan şəxs adları‖
(2009), ―Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası‖ (2010).

Leksika: anlayışı, xüsusiyyətləri, növləri, nümunələri

The leksika Bir dili təşkil edən və eyni zamanda lüğətinin bir hissəsi olan sözlər məcmusudur. Bu, bölgədən bölgəyə və hətta öz daxilində dəyişir, çünki sakinlərin özlərinin yaratdıqları, ehtiyaclarına görə onlara öz mənalarını verən sözlər hər zaman əlavə olunur.

İspan leksikonu olaraq bildiyimiz şey, əsasən Romalıların Latın dilinin dəyişmələrindən qaynaqlanır. Vaxt keçdikcə, İspan dili yalnız bir neçəsinin adını çəkmək üçün yunan, ərəb və kelt sözlərindən təsirləndi.

Bəzi mütəxəssislərin sahələrindən asılı olaraq sahib olduqları texniki sözlər də leksikon sayılır. Məsələn, bir vəkilin hüquqi anlayışlar və qanunlarla bağlı öz dil terminləri var. Bunları “texniki” olaraq bilirik.

Dillər onlarla danışanların vəziyyətinə, adətlərinə və təcrübələrinə uyğunlaşdırılır. Beləliklə deyə bilərik ki, dillər daim dəyişir və bunlardan istifadə edənlərə tabedir. Müəyyən bir əhalinin leksikonunu bilmək üçün ondan istifadə etməyi və qaydalarını bilməyi öyrənməlisiniz.

Leksika anlayışı

Leksika bir dilin lüğətidir. Bir ərazinin və ya müəyyən bir fəaliyyətin bir hissəsidir. Sözügedən dili təmsil edən lüğətdə yer alan sözlərdən ibarətdir və öz növbəsində hər vilayətin, şəhərin və ya qəsəbənin fəaliyyətinə və adətlərinə uyğun olaraq daxili dəyişikliklər daxil ola bilər.

Ümumiyyətlə, hər cəmiyyətin hakim olduğu və institusional olaraq qəbul edilən hər bir dil leksikasının rəsmi bir yolunu tapacağıq. Bununla yanaşı, dilin qeyri-rəsmi tərəfini də tapa bilərik, bir icma, sosial təbəqə və ya bölgədən olan bir qrup insan üçün fərqli sözləri ilə.

Həm də həyata keçirilən müəyyən bir peşə sahəsi və ya fəaliyyət şərtlərinə görə leksikon sayılır. Bu texniki sözlər, müəyyən bir sahədə təhsil almağa və işləməyə həsr olunmuş müəyyən bir qrup insan tərəfindən mənimsənilir.

Bölgələrin deyimlərinə görə yeni sözlərin görünməyə davam etməsi çox yaygındır. Zamanla natiqlər tərəfindən yaradılan və ya xarici dillərdən götürülmüş bir çox söz əlavə edildi. Öz növbəsində, bir dili təşkil edən hər termin yeni nəsillərdən təsirlənir.

Leksik vahidlərin xüsusiyyətləri

Leksik vahidlər iki nəfər arasında ünsiyyət qurmağa imkan verən bütün sözlərdir. Sözlərin hər biri leksik vahiddir. Ümumiyyətlə, bu vahidlər aşağıdakı kimi tərif edə biləcəyimiz 3 növ leksik xüsusiyyətə malikdir:

Rəsmi xüsusiyyətlər

Söz növü ilə bağlı əsas xüsusiyyətlər bunlardır. Bunlar həm də sahib olduqları sintaktik məzmunun məlumatlarını və sözü gedən sözün dəyişdirmə növünü göstərir.

Nümunələr

– Bir feldirsə (olmaq, dua etmək, getmək).

– Bir isimdən (masa, məktəb, ev).

– Bir əvəzlikdən (yo, tù, èl).

Semantik xüsusiyyətlər

Bu xüsusiyyətlər və ya keyfiyyətlər leksik vahidin (sözün) malik olduğu məlumatlardan ibarətdir. Bundan əlavə, bu sözün əsas xüsusiyyətlərini ehtiva edirlər.

Nümunələr

– İnək onurğalı, eyni zamanda təsərrüfat heyvanıdır.

– Ringo Starr “Beatles” in üzvüdür. Ancaq eyni zamanda bir ad.

– Bahar ilin bir fəslidir. Ancaq eyni zamanda bir ad.

Fonoloji xüsusiyyətləri

Adından da göründüyü kimi, hər sözün səs keyfiyyətlərinə işarə edir. Çox geniş bir iş sahəsidir, amma sadədir. Bura lüğətimizi təşkil edən hər bir hərf daxildir.

Misal

“S” hərfi “m” -dən çox “p” -dən əvvəl gəlsə bir sözlə daha yüksək səslənəcəkdir. Bu belədir:

– Esperar.

– EBəlierar.

Leksikanın növləri

Leksikonun mənşəyinə və diffuziyasına görə növləri

Aktivdir

Bu tip leksikon çox sayda tez-tez istifadə olunan sözlərdən ibarətdir. Buna görə ən çox danışılan kimi asanlıqla başa düşülür. Ümumiyyətlə “məhsuldar dil” adlanır.

passiv

Bu növ leksika nadir hallarda istifadə olunduğundan daha az yaygındır. Buna baxmayaraq, asanlıqla başa düşülən sözləri var və başa düşmək üçün hər hansı bir xüsusi bilik tələb etmir.

Vətənpərvər

Bunlar müəyyən bir dilin sözləridir, onun irsinin bir hissəsidir. Xarici sözlər, başqa bir dildən qəbul edilmiş və alıcının bir hissəsi olan sözlər də ola bilər.

Ləhcə

Müəyyən bir bölgənin xarakterik leksikonudur. Söhbət yerdə yaxşı müzakirə olunanlardan gedir.

Kültürlər

Bunlar danışıq dilində istifadə olunan sözlərdir. Bəzi hallarda qrammatikadan asılı olaraq ədəbsizdirlər.

Jargon

Bunlar ətraf mühitə (yaş, peşə, sosial sinif) görə dəyişən standart dilin dəyişiklikləridir. Ən çox yayılmış jarqonlar arasında aşağıdakıları qeyd edə bilərik:

Sosial jarqon

Burada bir qrup insanı tanıdan və onları digərlərindən fərqləndirən bir sıra dəyişikliklər tapa bilərik. Onların arasında biz də var: gənclər, idmançılar, kompüter elmləri mütəxəssisləri, sadəcə bir neçəsini sadalamaq üçün.

Peşəkar jarqon

Adından da göründüyü kimi, peşəkar istifadə üçündür. Müəyyən bir peşəyə xas olan texniki sözlərdən istifadə olunur. Məsələn filosoflar, riyaziyyatçılar, dənizçilər, elm adamları və digərləri.

Leksikonun funksiyasına görə növləri

Fəaliyyətlərindən asılı olaraq iki növ ola bilər:

Leksik kateqoriyalar

Bunlar keyfiyyət vermək və ya yeni obyektlərə ad vermək üçün yeni sözlərin yaradılmasına (kompozisiya, törəmə və digərləri ilə) imkan verir. Məhz buna görə onların açıq sinif olduqları deyilir, çünki inventarlaşdırmada məhdudiyyət yoxdur. Bu tip sözlərin istinad mənası var və onlar xüsusiyyətləri, prosesləri və ya hərəkətləri təsvir edirlər.

Bu qrup arasında tapa bilərik:

Söz yaratmağın yolları

Leksik kateqoriyanı təşkil edən sözlər bir araya gələrək yeni sözlər yarada bilər. Bunun üçün aşağıdakı formalar istifadə olunur:

Funksional kateqoriyalar

Bu tip cümlələrdə əlaqə üçün istifadə olunur, bu səbəbdən qəti bir qrammatik funksiyaya sahib sözlər olduqları deyilir. Əvvəlkindən fərqli olaraq, bu kataloqun qapalı bir kataloqu var və bu sinifdə daha çox elementə icazə verilmir. Bunların arasında qeyd edə bilərik:

Leksik nümunələr

Hüquqi məsələlərdə texniki leksika

  • Ləğv et: bir qaydanı və ya bir qanunu ləğv etmək.
  • Xərclənən mallar: istifadə edildikdən sonra yox olan və ya zamanla zərər görən mallardır.
  • Sahillər: məhkəmə baxışı prosesində baş verən xərclərə aiddir. Bu, qanuni prosedurların xərclərinə də aiddir.

Kompüter texniki leksikonu

  • Çat: hər hansı bir kibernetik vasitə ilə baş verən söhbətə aiddir.
  • Şifrələyin: xüsusi bir şifrələmə yolu ilə məlumatların qorunmasına imkan verən prosesdir.
  • Əl: Bu bir mini kompüterdir. Ovucunuzda gəzdirilə biləcəyi qədər kiçikdir.

Latın Amerikası sosial jarqonundan

  • Kəklik: dostuna aiddir. Bütün ərazidə geniş istifadə olunur.
  • Jeva: bir qız yoldaşına və ya ortağına aiddir. Daha qeyri-rəsmi sosial təbəqələrdə olmasına baxmayaraq geniş yayılmışdır.
  • Perol: “şey” sözünün sinonimidir. Bu söz istənilən obyekti təyin etmək üçün istifadə olunur. Nümunə: “Mənə o qazanı ötür” kresloya işarə edərək.

İstinadlar

  1. Leksika. (2020). İspaniya: Wikipedia. Es.wikipedia.org saytından bərpa edildi.
  2. Leksika. (2019). İspaniya: Kral İspan Akademiyasının Lüğəti. Qurtarıldı: rae.es.
  3. Leksika. (S. f.). (Yox): Euston. Euston96.com saytından bərpa edildi.
  4. Leksika. (2006). İspaniya: Pulsuz lüğət. Qurtarıldı: es.thefreedictionary.com.
  5. Leksika. (S. f.). (Yox): Leksika. Lexico.com saytından bərpa edildi.

Похожие статьи

Related posts:

  1. Azrbaycan dili tdrisi metodikası
  2. Azrbaycan dilinin izahlı lüğti
  3. Azərbaycan dastanları beş cilddə iii cild
  4. Azərbaycan dili kitabi

Published in ! Без рубрики

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.