Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti

AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun

Azərbaycan haqqında

Dünyanın ən qədim xalqlarından biri olan Azərbaycan xalqı özünün tarixi, maddi-mədəniyyət abidələri, zəngin ədəbiyyatı, incəsənəti və musiqi mədəniyyəti ilə fəxr edir. Azərbaycan xalqının bədii təfəkkür və yaradıcılığına ölkənin gözəl təbiəti, iqlimi (Azərbaycanda 9 iqlim qurşağı mövcuddur), təbii sərvətlərinin zənginliyi də böyük təsir göstərmişdir. Müxtəlif sənət növlərinin hər biri ayrı ayrılıqda uzun və mürəkkəb inkişaf yolu keçməsinə baxmayaraq, birlikdə vəhdət təşkil edərək Azərbaycan incəsənəti və mədəniyyəti haqqında tam təsəvvür yaratmağa geniş imkan verir. Azərbaycan incəsənəti ölkəmizin təbiəti kimi rəngarəng, dolğun və zəngindir.

Azərbaycan xalqının yaradıcılığında ən mühüm yerlərdən birini onun həyat və məişəti, gündəlik həyatı ilə bağlı olan xalq sənətləri tutur. İndi dünyanın ən zəngin muzeylərində Azərbaycan xalq sənətkarlığının bir çox gözəl nümunələri ilə rastlaşmaq olur. Londonun Viktoriya və Albert, Parisin Luvr, Vaşinqtonun Metropoliten, Vyananın, Romanın, Berlinin, İstambulun, Tehranın, Qahirənin zəngin muzey kolleksiyalarına baxarkən orada Təbriz, Naxçıvan, Gəncə, Qazax, Quba, Bakı, Şəki, Şamaxı və Qarabağ ustalarının bacarıqlı əlləri ilə yaradılmış sənət nümunələrini görmək olar.

Xalqımızın əməyi sayəsində yaranıb onun həyat və məişətində geniş istifadə edilən el sənətimizin böyük və zəngin bir tarixi var. Naxçıvan, Mingəçevir, Gədəbəy, Qazax, Gəncə və s. yerlərdən əldə edilmiş metaldan düzəldilmiş sənət əsərlərinin yaşı 5000 ilə yaxındır. Bu ərazilərdən tapılmış qab-qacaq, silah və bəzək nümunələri tək bir tarixi fakt kimi deyil, həm də onu yaradan sənətkarın ustalıq bacarığından məlumat verən qiymətli mənbədir. Azərbaycan ərazisində qazıntılar zamanı tapılmış maddi-mədəniyyət nümunələri göstərir ki, əcdadlarımız hələ eramızdan əvvəl II minillikdə tuncdan zərif formalı qablar, xəncərlər, baltalar, kəmərlər və s. zinət şeyləri düzəldib öz həyat və məişətində istifadə edirlərmiş. Bunlar isə misgərlik və zərgərlik kimi sənət növlərinin qədimliyindən xəbər verir. Xalq yaradıcılığının tarixi, etnoqrafik və bədii xusüsiyyətləri öz əksini geyimlərdə tapır. Bu xüsusiyyət həm müəyyən formalı geyim və onun bəzəklərində və həm də bədii tikmə, toxuma və toxuculuqda özünü büruzə verir. Misdən, tuncdan, qızıldan düzəldilmiş ev avadanlığının və zinət əşyalarının üzərinə həkk olunmuş müxtəlif rəsmlər Azərbaycanda hələ qədim zamanlarda təsviri sənətin mövcud olduğunu sübut edir. Cənubi Azərbaycanın Maku şəhərindən tapılmış gildən düzədilmiş at fiqurunun (e.ə. II minillik) üzərində gül-çiçək təsvirləri ilə bəzədilmiş çul rəsmi, Urmiya gölü yaxınlığındakı Həsənlu təpəsindən aşkar edilmiş qızıl camın (e. ə. I minillik) səthində üstünə çul salınmış şir təsviri və başqa tapıntılar Azərbaycanda xalq sənətinin bir qolu olan xalça sənətinin də nə qədər qədim tarixə malik olduğunu göstərir.

Arxeoloji qazıntılar zamanı Mingəçevirdən I-III əsrlərə aid katakomba qəbirlərdən palaz və xalça qalıqları aşkar edilmişdir. Arxeoloji materiallara və yazılı mənbələrə əsasən Azərbaycanda xalçaçılıqla hələ Tunc dövründən (e.ə. II minilliyin sonu – I minilliyin əvvəllərində) məşğul olmuşlar. Azərbaycanda xalçaçılığın inkişafı haqqında Herodot, Klavdi Elian, Ksenofont və başqa qədim dünya tarixçiləri məlumat vermişlər. Müxtəlif dövrlərdə Azərbaycanın ayrı-ayrı xalçaçılıq məktəblərində (Quba, Bakı, Şirvan, Gəncə, Qazax, Qarabağ, Təbriz) toxunulmuş xalçalar bu günədək öz gözəlliyi ilə insanları valeh edir. Onların bir çoxu dünyanın məşhur muzeylərində mühafizə olunur.

Təsviri sənətin ən qədim nümunələri arasında e.ə. VIII-V əsrlərdən qalmış Qobustan qaya təsvirləri, Kəlbəcər rayonunun Zalxa gölü ətrafında Ayıçınqılı və Pəriçınqıl dağlarındakı tunc dövrünün başlanğıcına (e.ə. 3-cü minillik) aid rəsmlər, Ordubad şəhərindən şimalda Gəmiqaya dağlarındakı qayaüstü təsvirlər müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Burada ovçuluq, maldarlıq, əkinçilik və məişətin digər sahələri ilə bağlı müxtəlif süjetlər, səhnələr, insan və heyvan təsvirləri dinamik tərzdə həkk olunmuşdur. Qobustan qaya rəsmləri – piktoqramlar ibtidai icma quruluşundan feodalizm mərhələsinə kimi çoxəsrlik, uzun tarixi dövrü əhatə edir.

Azərbaycan qədim zamanlardan bəri təsviri sənət əsərləri ilə yanaşı, xalq sənətinin bir qolu olan memarlıq əsərləri ilə də zəngindir. Bakıdakı Qız qalası və Şirvanşahlar sarayı kompleksi, memar Əcəminin Naxçıvanda yaratdığı Möminə xatın və Yusif ibn Küseyir türbələri, Şuşadakı Pənahəli xanın sarayı, Natəvanın evi, Şəki xanları sarayının divarındakı rəsmlər və s. memarlıq sənətinin nadir inciləridir. Qobustan qayaüstü təsvirləri arasında “Yallı” (rəqs) oynayan insanların təsviri xüsusi maraq doğurur. Bu təsvirlər Azərbaycan xalqının qədim dövrlərdən musiqiyə olan marağından xəbər verir.

Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti

«İncəsənət və mədəniyyət problemləri» jurnalının tarixi

Jurnalın yaranma tarixi otuz il əvvələ – Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunda gənc alim və aspirantların ilk konfransının keçirildiyi vaxta təsadüf edir. Konfransın nəticələri əsasında nəşr edilən məqalələr toplusunda, akademik Əbdülvahab Salamzadənin ön sözdə qeyd etdiyi kimi, «Azərbaycan incəsənət tarixinin bütün sahələri: memarlıq, təsviri sənət, dekorativ-tətbiqi sənət, musiqi və teatr» əhatə olunurdu. «Azərbaycan memarlığı və incəsənətinin aktual inkişaf aktual problemləri» adlanan və 22 məqalədən ibarət olan bu toplu 1160 nüsxədə çap edilmişdi. Toplunun məsul katibi Arif Əliyev idi.

İki ildən sonra, 1981-ci ildə «Sovet Azərbacyanı memarlığı və incəsənətinin inkişaf problemləri» adlı növbəti toplu işıq üzü gördü. İnstitutun 27 gənc alim və aspirantlarının əsərlərini özündə cəmləyən bu toplunun tirajı 1000 nüsxədən ibarət idi. Vurğulamaq lazımdır ki, nəşrin ilk buraxılışlarında materiallar bölmələr üzrə ayrılmırdı və məqalələr memarlıqdan başlayıb teatrda bitməklə biri-birinin ardınca sıralanırdı. Müəyyən strukturun, daha sonra isə, həm də tematik buraxılışların meydana gəlməsi bir qədər gec, 1990-cı illərin ortalarında – nəşrin, eləcə də bütün elmin XX əsrin sonlarında yaşanan iqtisadi, siyasi, sosial kolliziyalarla şərtlənən böhranlı illərdə baş verdi.

Yəqin hamı xatırlayır ki, 1990-cı illərin əvvəllərində əlaqələndirilmiş elmi fəaliyyət necə sanki donmuşdu. Maliyyə vəsaiti səbəbindən elmi jurnal və kitabların nəşri nadir hala, ayrı-ayrı müəlliflər və bütöv tədqiqat müəssisələri üçün demək olar ki, həlli mümkün olmayan vəzifəyə çevrilmişdi. Bu taledən Memarlıq və İncəsənət İnstitutu da qaça bilməmişdi. 1987-ci ildən 1994-cü ilə kimi gənc alimlərin konfransı keçirilməmiş, tək-tük məqalələri dərc olunmuşdu.

Nəhayət, 1994-cü ildə 5-ci konfrans keçirildi və onun tezisləri çap olundu. Bu, toplular arasında ən az xərcə başa gəlmiş buraxılış idi: onun bütün mətni, hətta titul səhifəsi və üz qabığı yazı makinasında, toplunun özü isə sarı qəzet kağızında çap edilmişdi. Lakin paradoksal da olsa toplunun tarixində tale yüklü dəyişiklikdə məhz həmin saydan başladı. Bu həm onun adı, həm quruluşu, həm də materialların seçilmə prinsipində baş verirdi. Cəmi 60 nüsxədə çap edilən və 54 səhifədən ibarət olan bu kiçik kitabça özündə 49 müəllifin məruzəsinin tezislərini toplamışdı. Burada ilk dəfə olaraq materiallar dörd bölməyə – musiqi və musiqi folkloru; təsviri və dekorativ sənətlər; teatr və nəhayət, mədəniyyət və incəsənət nəzəriyyəsi – bölmələrinə ayrılaraq təqdim edilirdi. Ümumi halda həmin struktur üstündən on beş il keçməsinə baxmayaraq bu gün də qalmaqdadır. Ən başlıcası isə məhz həmin saydan etibarən toplu indiki adı ilə – «İncəsənət və mədəniyyət problemləri» adlanmağa və illik nəşr olunmağa başladı. Bir neçə il ərzində toplunun məsul katibi, o vaxtlar «Estetika» şöbəsinin elmi işçisi işləyən Ərtəgin Salamzadə oldu.

Ümumiyyətlə, jurnalın tarixi ilə «Estetika və informasiya mədəniyyəti» şöbəsinin tarixi bir-biri il sıx bağlıdır. Jurnalın dörd məsul katibindən üçü bu şöbənin əməkdaşı olub. Səkkiz ilə ərzində həmin vəzifəni Gülnarə Quliyeva daşıyıb. Şöbənin içində doğulan bir çox elmi ideyalar, necə deyərlər, jurnalın səhifələrində sınaqdan çıxarılıb. Jurnalın təşəkkülü və inkişafına şöbənin necə kömək etməsi, yeni istiqamət olan – informasiya mədəniyyəti problemini jurnalın necə dəstəklənməsi isə ayrıca söhbətin mövzusudur. Yəqin nə vaxtsa bu mövzuya xüsusi məqalə həsr etməyin də zamanı çatacaq.

Hələlik isə yubiliyar-məcmuənin həm daxili, həm də zahiri formadəyişmə ardıcıllığına qayıdaq. 1995-ci ildən toplu yubiley və tematik buraxılışlar hazırlamağa başlayır. Həmin ilki buraxılış milli memarlığın və memarlıq elminin patriarxı, Bakı şəhərində tikilmiş müasir binaların az qala yarısının müəllifi, bir neçə onillik ərzində Azərbaycan Memarlar İttifaqına rəhbərlik etmiş, qırx il – Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun direktoru işləmiş akademik Mikayıl Hüseynovun 90 illik yubileyinə həsr edir. Növbəti, 1996-cı il milli memarlıq və sənətşünaslıq elminin banilərindən biri, akademik Əbdülvahab Salamzadənin 80 illik yubileyi qeyd olunur. 2001-ci ildə nəşrin buraxılışı bütün ömrünü miniatür sənətinin tədqiqi ilə bağlamış, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü Kərim Kərimovun 80 illiyinə həsr edilir. Nəhayət, 2005-ci ildə «Mədəniyyət və incəsənət problemləri» illik jurnalı bu dəfə artıq akademik M.Hüseynovun 100 illik yubileyini qeyd edir.

Yubiley buraxılışlarının mövzu və strukturunu təhlil edərək deyə bilərik ki, burada da jurnal yüksəlmə xətti ilə irəliləmişdir. Üç yubiley buraxılışının nümunəsində sınaqdan çıxarılmış modelə uyğun olaraq birinci bölmə yubilyarın elmi fəaliyyətinə həsr olunur, sonrakı bölmələrə isə həmişə olduğu kimi, incəsənətin müxtəlif problemləri üzrə məqalələr daxil edilirdi. Jurnalın 2005-ci il tarixli buraxılışı bu mənada istisna təşkil edirdi. Həmin buraxılış bütövlükdə akademik M.Hüseynov yaradıcılığının müxtəlif səhifələrini əhatə edən əsərlərdən ibarət indi ki, bunu da milli elmimizin patriarxının nəhəng elmi-irsinin tədqiqində yeni addım saymaq olar.

Yubiley və tematik buraxılışlar mövzusuna yekun vurarkən jurnalın 2006-cı ildə işıq üzü görmüş 18-ci sayı üzərində xüsusi dayanmaq lazımdır. Jurnalın bu sayı Azərbaycanda keçirilən Rusiya ilinin vaxtına düşmüş və Rusiya mədəniyyətində anoloji hadisəni qabaqlamışdı. Jurnalda xüsusi bölmə hazırlanmışdı ki, burada da Azərbaycan və Rusiya sənətşünaslıq məktəblərinin qarşılıqlı əlaqəsi işıqlandırılır, iki ölkənin qarşılıqlı münasibətlərinin kulturoloji aspektləri araşdırılır, rusiyalı memarları, Azərbaycanda şəhərsalmanın inkişafında rolu təhlil edilir, respublikamızda görkəmli bəstəkar Dmitri Şestakoviçin 100 illiyinə həsr edilən birinci festivalın keçirilməsi haqqında düşüncələr və s. öz əksini tapırdı.

2007-ci il jurnal üçün növbəti ciddi yeniləşmə ili oldu. Həmin ildən bu günədək jurnal indiki formatında, 200 nüsxədə, öz dizaynı və loqosunu saxlayaraq çıxır. Bu ildən etibarən jurnalın dövriliyində də kəmiyyət dəyişikliyi baş verir və o rüblük nəşrə çevrilir. Ən ciddi yenilik isə jurnalın statusu ilə bağlıdır. Azərbaycan Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə jurnal təklif olunan nəşrlər siyahısına daxil edilir. Bu gün məcmuə, məqalələr üçün rəylərin mütləq alınması da daxil olmaqla AAK-ın bütün formal tələblərinə cavab verir.

Jurnalda dərc olunan müəlliflərin coğrafiyası saydan-saya genişlənir. Məcmuənin səhifələrində əcnəbi alimlərin imzaları görünməyə başlayır ki, onların da sırasından professor Vladimir Petrovun (Rusiya), professor İvan Santonun (Macarıstan), professor Georgi Poçerçovun (Ukrayna), sənətşünaslıq doktoru Rauf Fərhadovun (Rusiya), fəlsəfə doktoru Meysera Kayanın (Türkiyə) adlarını xüsusi qeyd etmək istərdik. Bundan əlavə, son üç il ərzində jurnalda Türkiyə, Misir və İran vətəndaşı olan doktorant, aspirant və magistrların da məqalələri dərc olunur.

Jurnalın məzmun baxımından təbii keyfiyyət dəyişikliyi prosesi professor Vladimir Petrovun (Rusiya), professor Gülnarə Abdrasulovanın (Qazaxıstan, baş redaktorun müavini), professor Kamola Akilovanın (Özbəkistan) və professor Oguz Ceylanın (Türkiyə) daxil olduğu beynəlxalq redaksiya heyətinin yaradılması aktında bir daha özünün məntiqi davamını tapdı. Azərbaycanı həmin redaksiya heyətində əvvəlki kimi baş redaktor, professor Ərtəgin Salamzadə, Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvləri Şamil Fətullayev, İnqilab Kərimov, Zemfira Səfərova, Rəna Məmmədova, professorlar Rəna Abdullayeva, Sevil Fərhadova təmsil edir. Jurnalın məsul katibi vəzifəsini bu günədək sənətşünaslıq doktoru Səltənət Tağıyeva yerinə yetirir.

Jurnalın keçdiyi yola nəzər salsaq deyə bilərik ki, bu məcmuə cari elmi informasiyanın sadəcə və yalnız carçısı olaraq qalmayıb. O milli sənətşünaslıq və kulturologiyanın bir sıra elmi istiqamətlərinə həyat vəsiqəsi verib. Əvvəllər tədqiq edilməmiş dizayn və heraldika, musiqi türkologiyası, müqayisəli sənətşünaslıq, informasiya kulturologiyası kimi elmi istiqamətlərə həsr olunmuş məqalələr ilk dəfə məhz bu jurnalın səhifələrində işıq üzü görüb. Zaman keçdikcə bu və bir sıra başqa istiqamətlər jurnalın bölmələrinin adına çevrilib. Beləcə, Jurnalın «İnformasiya mədəniyyəti problemləri», «Mədəniyyət və incəsənət nəzəriyyəsi», «Sənətşünaslığın metodologiyası», «Mədəni siyasət», «Müasir memarlıq və dizaynda forma problemləri», «Mədəniyyət və incəsənətin qarşılıqlı əlaqələri» və s. bölmələri meydana gəlib.

Bu gün yəqin ki, yeni yaranan beynəlxalq nəşr kimi jurnalın gələcək konsepsiyası haqqında danışmaq yerinə düşər. Güman ki, türkoloji sənətşünaslıq və türk mədəniyyətinin inkişafının informasiya aspektləri, həmçinin Avroasiya xalqlarının mədəniyyəti problemləri redaksiyanın qovluğunda öncül istiqamətləri təşkil edəcək. Lakin bu, heç də o demək deyil ki, Azərbaycan incəsənətinin tarixi və nəzəri problemləri arxa plana keçəcək. XXI əsrin əvvəllərində qlobal dünya şəraitində biz, Ə.Salamzadənin sözləri ilə desək «türkdilli xalqların qohum olan mədəniyyətləri ilə deyil, vahid türk mədəniyyəti ilə yaşayırıq. Başqa sözlə, Azərbaycan mədəniyyətini tədqiq edərkən biz türk mədəniyyətini və əksinə, türk mədəniyyətini araşdırarkən Azərbaycan mədəniyyətini öyrənir, ona dərindən nüfuz edir, onu bütöv şəkildə başa düşür və izah edirik» (Salamzadə Ə.Ə. İncəsənət və sənətşünaslıq (rus dilində), Bakı, 2009, s.7-8).

Sonda bir neçə kəlmə də jurnalın həyatında baş verən ən təzə yeniliklərdən danışmaq istərdik. Qeyd edək ki, bu günlərdə «İncəsənət və mədəniyyət problemləri» beynəlxalq elmi jurnalının WEB-saytı yaradılıb. Üç dildə – Azərbaycan, ingilis və rus dillərində fəaliyyət göstərən WEB-sayt dörd bölmədən: beynəlxalq redaksiya heyətinin tərkibi, jurnalın tarixi, jurnalın cari sayları və xəbərlər bloku bölmələrindən ibarətdir. WEB-saytın təşkili bu gün artıq jurnalın beynəlxalq statusunu əks etdirir, həmçinin müəlliflər dairəsinin və jurnalın səhifələrində dərc olunan elmi ideyaların nüfuz edəcəyi informasiya məkanının sərhədlərini genişləndirməyə xidmət göstərir.

AMEA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun

«Kulturologiya» şöbəsinin müdiri, sənətşünaslıq doktoru, professor,

jurnalın redaksiya heyətinin üzvü

Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti ulu öndər Heydər Əliyevin azərbaycançılıq ideologiyasının ideya-fəlsəfi əsası kimi

Bakı, 7 may (AZƏRTAC). Mayın 7-də Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində ulu öndər Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr edilmiş “Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti Heydər Əliyevin azərbaycançılıq ideologiyasının ideya-fəlsəfi əsası kimi” mövzusunda elmi-nəzəri konfrans keçirilmişdir.

AZƏRTAC xəbər verir ki, əvvəlcə iştirakçılar Ulu Öndərin universitetin foyesindəki büstünün önünə əklil qoymuşlar.

Universitetin rektoru, professor Timuçin Əfəndiyev müstəqil Azərbaycanın qurucusu, ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi fəaliyyətindən və mədəniyyət sahəsindəki misilsiz xidmətlərindən danışmışdır.

Bildirmişdir ki, hakimiyyətdə olduğu bütün dövrlərdə Azərbaycan mədəniyyətinə, incəsənətinə çox böyük diqqət yetirmiş, onun inkişafında bilavasitə xidmətləri olmuşdur. Mədəniyyət xadimlərinin daim Ulu Öndərin diqqət mərkəzində olduğu vurğulanmışdır. Rektor Ümummilli Liderin mədəniyyətin və incəsənətin ayrı-ayrı sahələrində gördüyü işlərdən danışaraq bildirmişdir ki, məhz bu dahi şəxsiyyətin səyi nəticəsində ölkənin bölgələrində dövlət teatrları yaradılmışdır.

Ulu öndər Heydər Əliyevin ədəbiyyatdan, teatr və kino sənətindən, musiqi və rəssamlıqdan da bəhs edəndə həmin sahələrə məhz dövlətçilik mənafeləri baxımından yanaşdığı vurğulanmışdır. Azərbaycan dili, ədəbiyyatı, mədəni-mənəvi dəyərləri Ümummilli Liderin azərbaycançılıq fəlsəfəsinin, müstəqil Azərbaycanın milli və dövlət ideologiyasının əsas mənbəyi olduğu qeyd edilmişdir.

Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, professor Aqşin Babayev “Mədəniyyət və incəsənətimizin Heydər Əliyev zirvəsi” mövzusunda məruzəsində Ulu Öndərin mədəniyyət və incəsənətimizə göstərdiyi böyük xidmətlərdən bəhs edərək bildirmişdir ki, Heydər Əliyev mədəniyyət və incəsənətimizi hər bir azərbaycanlı üçün ixtixar mənbəyi hesab etmişdir. Mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə göstərdiyi qayğı Ulu Öndərin gündəlik fəaliyyətinin ayrılmaz hissəsi idi.

Digər çıxış edənlər də ulu öndər Heydər Əliyevin mədəniyyətimizə göstərdiyi diqqət və qayğıdan, onun dünyada tanıdılması istiqamətində gördüyü işlərdən danışmışlar. Bildirilmişdir ki, elə bir sahə yoxdur ki, orada Heydər Əliyev zəkasının izi görünməsin. Qeyd olunmuşdur ki, Ulu Öndərin bu siyasəti Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir.

Konfransda, həmçinin Ulu Öndərin həyatının müxtəlif anlarını əbədiləşdirən film və universitetin foyesində fotosərgi nümayiş etdirilmişdir.

Konfrans çərçivəsində universitetin rektoru, filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar İncəsənət Xadimi Timuçin Əfəndiyevin ulu öndər Heydər Əliyevin milli mədəniyyətimizin tarixindəki misilsiz xidmətlərindən bəhs edən və Ümummilli Liderin 90 illik yubileyinə həsr etdiyi “Heydər Əliyev: Mədəniyyət və əbədiyyət” kitabının təqdimatı keçirilmişdir.

Sonra konfrans Azərbaycan mədəniyyəti, incəsənəti və elminin inkişafında Heydər Əliyevin rolu, Heydər Əliyev və azərbaycançılıq məfkurəsi, Heydər Əliyev və Azərbaycanda sosial-siyasi inkişaf mövzularında olmaqla üç bölmə iclasları ilə davam etmişdir.

İclaslarda Ümummilli Liderin dövlətçilik siyasətinin ayrı-ayrı məqamlarına həsr edilmiş 60-a yaxın məruzə dinlənilmişdir.

Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti

Azərbaycan haqqında

Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti

Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənəti ulu öndər Heydər Əliyevin azərbaycançılıq ideologiyasının ideya-fəlsəfi əsası kimi

Похожие статьи

Related posts: