Azərbaycanın milli yeməkləri. Azərbaycan mətbəxinin populyar reseptləri
Azərbaycan üslubunda ətli kutablar quzu ətindən hazırlanır, buna görə isti yeyilməli, turş sumalağa səpilməlidir.Soğan, quru ərikdən və digər meyvələrdən alınan turş yastı tort parçaları, nar suyu, duz və istiot doğranmış ətə əlavə olunur.
Miflər
Mifin mənası əfsanə, rəvayətlə bağlı olub, əcdad mədəniyyətinin daha əski qatlarında yaranmış bədii dəyərləri əhatə edir. Mif hərfi mənada (yunanca mufos sözündəndir) dünyanın və insanın yaranması barədə əfsanələr, erkən etnosların tanıdığı dünyanı idarə edən allahlar, tanrılar, xatunlar haqqında hekayətlər, dünyanın bu günü və sabahı, dağılıb yenidən yaranması barədəki ilkin bədii yaradıcılığıdır.
Mif erkən etnosun dünya, insan və insanın dünya hadisələri barədəki bədii düşüncəsidir. Bu düşüncənin zaman hüdudu qeyri-müəyyəndir.
Azərbaycan mifologiyası ümumtürk mifologiyasının tərkib hissəsidir. Qədim türk mifologiyası qaynaqlarından bəhrələnən mifologiyamız əski türk mifoloji modelini qoruyub saxlamaqla onu yeni miflər, inanclar, kultlar, adət-ənənə və mərasimlərlə zənginləşdirən yaradıcılıq sahəsidir. Digər türk xalqlarında olduğu kimi, Azərbaycan türklərinin mifologiyasında Tanrı (Göy Tanrı-baş allah) və Humay (yerin hamisi) kimi əsas mifik obrazların izlərini tapmaq mümkündür.
Azərbaycan mifologiyası əski inam, etiqad, antromorfik və zoomorfik görüşlərlə zəngindir. Bunlar arasında əcdad kultu özüməməxsus yer tutur. Bu kultun əsas mənası budur ki, əcdad kultu yeddi nəsildən bir təzələnsə də, hər bir türk ən azı son yeddi nəslin şəcərəsi və mənsub olduğu soyun, tayfanın hansı nəslə məxsus olduğunu bilməlidir. Bu gün bizə əcdad kultunu yaşadan mif və ya əfsanələrin silsilə nümunələri gəlib çatmışdır. Onlar içərisində işıq-şüa, ağac-dünya ağacı, dağ və onların nəsil törədicilik xüsusiyyətinin əks olunması, sırf mif formulalarının çarpazlaşması – yerlə göyün qovuşmasından insan övladının törəməsi, totemistik-zoomorfik (Hüma, Simurq, Səməndər quşu, Dövlət quşu, Ağ quş, Qara quş, Qurd, at və s.) görüşlərlə bağlı ilk insanın yaranması və nəhayət insanın gildən, torpaqdan, ağacdan yaranması ilə bağlı təsəvvürlər gəlib çıxmışdır.
Azərbaycan mifoloji modeli sadə və aydın dərk ediləndir. O, mif mətnlərinə, mif estetik düşüncəsinə əsaslanmaqla türkün erkən təsəvvürlər çevrəsini əhatə edir. Şərti olaraq həmin mifoloji model aşağıdakı kimi təsnif edilir:
1. Kosmoqonik miflər – səma və səma cisimləri ilə bağlı miflər.
2. Etnoqonik miflər.
3. Əcdad kultu və ilkin mədəni qəhrəmanla bağlı miflər.
4. Allahlar, tanrı və hami ruhlarla bağlı miflər.
5. Təqvim mifləri.
6. Kultlar və onqonlarla bağlı miflər.
7. Dünya qəzaları və dünyanın sonu ilə bağlı miflər.
Azərbaycanın milli yeməkləri. Azərbaycan mətbəxinin populyar reseptləri
Azərbaycanlılar ləzzətli bişirməyi sevirlər və bilirlər, amma sərt dini normalar müsəlmanlara müəyyən məhdudiyyətləri diktə edir. İslam Azərbaycanın milli yeməklərində iz buraxdı. Məsələn, ət reseptlərinə donuz ətindən başqa hər hansı bir ət daxildir.
Azərbaycan mətbəxinin fərqli xüsusiyyətləri
Azərbaycan mətbəxinin səciyyəvi xüsusiyyəti, rus dilindən fərqli olaraq, hər mətbəxdə həmişə güclü ədviyyat ətri olmasıdır. Azərbaycanın milli yeməklərini səxavətli ədviyyat seçimi ilə tamamlamaq adətlidir. Ətirli otlardan çox miqdarda istifadə olunur. Bunlar fesleğen, nanə, şüyüd, cəfəri, həmçinin sumaq, zəfəran, kimyon, şüyüd, müxtəlif növ bibər, darçın, qərənfil və digərləri kimi məşhur bitkilərdir.
Azərbaycanın milli yeməklərinə hər cür tərəvəz və meyvə daxildir. Təzə və qurudulmuş albalı gavalıları, üzümlər, əncir, alma, ərik, gavalı, zoğal, nar, sitrus meyvələri və s. Hətta şorba və isti ətə əlavə olunur.
Azərbaycanlı aşpazlarımız da desert hazırlamaq barədə çox şey bilir. Müxtəlif quru meyvələr və qoz-fındıqlar əzilir və darçın, bal, zəfəran və nanə ilə birlikdə orijinal şirniyyatların – nougat, türk ləzzəti, firni, paxlava, kurabiye, halva dadını yaxşılaşdırır. Şor-kogal, shakerbura, zeyran, mutaki, kyat və digər bir çox şirin xəmir məhsullarını doldurmaq üçün və onsuz istifadə olunur.
Yemək hazırlamaq üçün sahibələr xüsusi qablar – qazanlar, pişitnits, saji, təndirlər və başqaları götürürlər, lakin bu məcburi bir şərt deyil, sadəcə çox rahatdırlar və bir qayda olaraq isti kömürlər və ya elektrik tenonları üçün qalın divarları və xüsusi boşluqları var.
Bakı plovu
Quru meyvələr və ətli Azərbaycan plovu bir neçə mərhələdə hazırlanan mürəkkəb bir yeməkdir.
Düyü ayrı-ayrılıqda bişirilir – 1 kq taxıl bol miqdarda soyuq su ilə bir qazana tökülüb oduna qoyulmalıdır. Qaynadanda 2 xörək qaşığı əlavə edin. xörək qaşığı duz. Düyünü yarım bişənə qədər bişirin, sonra isti su ilə yuyun və süzgəcdə atın.
Sonra gasma edilir. Xəmir undan və bir-iki yumurtadan yoğrulur və qazanın dibinə sığmaq üçün bir torta bükülür.
Qazanın dibinə 5-6 xörək qaşığı qarğıdalı tökülür, kərə yağı üzərinə bir tort qoyulur və üzərinə hazırlanan düyü slayd şəklində tökülür. Yarım stəkan zəfəran dəmləməsini əlavə edin, bir qapaq ilə örtün və zəif odda təxminən bir saat qaynadın.
Nar guvrum ayrıca hazırlanır – bu, ümumiyyətlə quzu, ancaq toyuqdan da istifadə edə bilərsiniz. Yemək üçün 1 kq əti parçalara ayırın, duz, istiot vurun, kimyon səpin və ərinmiş kərə yağı ilə mətbəxə qoyun. Yüksək istilikdə qızartın. Sonda iki baş incə doğranmış soğan və quru meyvələr (ərik, əncir, quru gavalı, kişmiş və zirk) əlavə edin. Qarışdırın və isti su ilə yarım stəkan zəfəran infuziyası tökün. Ət bişənə qədər bişirin.
Süfrə qurarkən, qazma parçalanmış düyüləri böyük bir yeməyin üzərinə qoyun, nar guvrumunu gözəl paylayın və nar toxumlarına səpin.
Quru meyvələr və ətli Azərbaycan plovu da yavaş ocaqda hazırlana bilər. Bu vəziyyətdə pişirmə müddəti əhəmiyyətli dərəcədə azalacaq.
Quzu dişliləri yeməyi
Bu yeməyə jyz-byz deyilir. Gənc qoçun bağırsaqları, ürəyi, ağciyəri, xayaları, böyrəkləri, qaraciyəri və yağ quyruğundan, həmçinin 2 soğan, kartof və ədviyyatlardan (bibər, sumaq, kimyon, duz) istifadə olunur.
Jiz-byz, Azərbaycanın bir çox milli təamları kimi, xüsusi bir qazanda bişirilir.
Bir qazanda yağ quyruğu yağı əridilir, yuyulur və kiçik içalat hissələrinə bölünür, içərisinə ədviyyat və doğranmış soğan qoyulur. Hər şey yüksək istilikdə qızardılır, sonra kartof qazana qoyulur və isti su əlavə olunur. Hər şey təxminən 40 dəqiqə bişirilir, kişniş, reyhan, şüyüd və digər otlara səpilən masaya verilir.
Həmrəşi şorbası
Uzun müddət bulyonda qaldıqdan sonra ləzzətini itirən əriştə əlavə olunduğu üçün Azərbaycan hamraşi şorbası xidmətə başlamazdan əvvəl hazırlanır. Fasulyəyə gəldikdə, əvvəlcədən bişirmək və ya bir gecədə islatmaq daha yaxşıdır.
Azərbaycanın milli yeməkləri tez-tez paxlalılar əlavə edilərək gənc quzudan hazırlanır. Həmrəşi də istisna deyil. Onun üçün ət bir ət dəyirmanı ilə fırlanmalı və duz və istiotla birləşdirilməlidir. Qaynadılmış lobya ilə bir qazana duz və ədviyyat əlavə edin. Bir qaynadək, kıyılmış ətdən iri köftələr düzəldin, qazana qoyun və bişməyə qoyun.
Undan və sudan mayasız xəmir hazırlayın, çox incə bir təbəqə halına gətirin və xırda zolaqlara kəsin. Yaranan əriştələri lobya və küftə ilə qazana göndərin. Bir qaynadək gətirin və istiliyi söndürün.
Doğranmış kişniş, reyhan, nanə, keşniş və cəfəri ilə səxavətlə xidmət edin.
Azərbaycan okroshka ovduh
Azərbaycan üslubundakı Okroşka kvassla deyil, mayalanmış südlü qatıqla hazırlanır. Ovduxda qaynadılmış yumurta, təzə xiyar, yaşıl soğan, kişniş, şüyüd və duz ilə sürtülən sarımsaq var. Bu komponentlərin hamısı kəsilməli, bir boşqaba qoyulmalı və yoğurtun üstünə tökülməlidir. Tərkiblər xidmətə başlamazdan əvvəl birləşdirilir və bundan əvvəl ayrı-ayrılıqda soyuducuda saxlanılır.
Bəzən okroshka qaynadılmış yağsız mal əti parçaları əlavə olunur.
Çağırtma
Azərbaycanın milli yeməkləri nadir hallarda heç kəsi laqeyd qoymur. Bu, eyni zamanda çagirtmaya aiddir. Dadlı və qidalı yeməyin tərkibində çoxlu soğan, sümüklü toyuq, yumurta, kərə yağı, bolqar bibəri, təzə pomidor, ətirli otlar və quru ədviyyatlar var.
Toyuq hər birinə 60 qram olan kiçik parçalara kəsilməlidir, duz, ədviyyatlara səpin, bir az üzüm sirkəsi tökün və marinat üçün buraxın.
1 kq pomidoru qaynar suya batırın və soyun.
Bir kiloqramdan yarım kiloqrama qədər soğanı incə doğrayın, duz əlavə edin, bibər, kimyon, zəfəran dəmləməsini əlavə edin və qazanda yumşalanıncaya qədər püre halına gətirin. Soğanın yanmasının qarşısını almaq üçün bir az isti su əlavə edin, ancaq yağı əlavə edin.
Kərə yağı, 200 qram, soğan ilə qarışdırın, pörtləmədən 45 dəqiqə sonra.
5 dəqiqədən sonra soğana toyuq parçaları qoyun və hər şeyi təxminən 30 dəqiqə qaynadın.
8-10 yumurtanı bir qaba ayırın və homojen bir krem rəngli kütlə meydana gətirmək üçün azca çırpın. Davamlı qarışdıraraq bir qazana tökün.
Bundan dərhal sonra pomidorları kiçik parçalara ayırın və qazana göndərin. Bolqar bibəri və otları orada kəsin. Bir qaynadək gətirin və söndürün. Ayrı-ayrı hissələrə bölünmüş lövhələrdə isti xidmət edin.
Lula kababı
Lula kababı bir növ qiymə şaşlıqdır. Bişirmək üçün xüsusi düz şişlər almalısınız.
Kıyılmış ət ənənəvi olaraq yağlı quzu, soğan, kişniş, reyhan, cəfəri, duz və üyüdülmüş ədviyyatlardan – istiot, sumax və kimyondan hazırlanır.
Qısa qalın kolbasalar kıyılmış ətdən əmələ gəlir və şişlərin üstünə bükülür, sonra ızgarada qızardılır. Kıyılmış ətin viskoz olması üçün ət dəyirmanından iki dəfə keçir və ya uzun müddət bıçaqlı elektrik kombaynında yoğrulur. Bundan sonra kıyılmış ət masanın üstünə çırpılır və 30 dəqiqə soyuq yerdə qoyulur. Yumurtasız da belə hazırlıqdan sonra şəklini itirmədən şişə çox möhkəm yapışır. Hazır sosislər nazik pide çörəyinin üzərinə qoyulur və isti qatıqla yeyilir.
Lavaş un, su və duzdan ibarət mayasız xəmirdən hazırlanır. Kababı qatlayarkən üzərindəki çatlar əmələ gəlməməsi üçün nazik və plastik olması lazımdır, buna görə də Azərbaycan lavası yağda qızardılmır, təndirdə bişirilir və kabab üçün dərhal istifadə olunmur, oturduqdan və yumşalır. . Hər kəsin bir təndiri olmadığından, müvəffəqiyyətlə qalın dibi olan bir dəmir dəmir ilə əvəz olunur.
Dolma
Dolma, kələmlə deyil, üzüm yarpaqlarında bükülmüş çox kiçik kələm rulonlarıdır.
Kıyılmış ət quzu, qaynadılmış düyü, noxud püresi, soğan, duz, istiot və kişniş, reyhan, cəfəri və kərəvizdən hazırlanır. Düyü və noxud ətin yarısını alır. Ədviyyəli yarpaqlar çox incə doğranır və ət, soğanla birlikdə ət dəyirmanından keçir. Bütün maddələr hərtərəfli qarışdırılır və bir çay qaşığı qaynar su ilə qızardılmış üzüm yarpaqlarına qoyulur. Yarpaqlar sarılır və duzlu qaynar suya batırılır. Pişirmə müddəti 30-40 dəqiqədir. Dolma isti, qatıqla təcrübələnmiş şəkildə yeyilir.
Xinkali
Xinkali Azərbaycan üslubunda – mayasız xəmirdən hazırlanan, əriştə bənzəyən məhsullar, yalnız daha qaba kəsilir. Xəmirə su və buğda unundan başqa heç nə əlavə olunmur. Digər xalqların mətbəxlərində xinkali köftə və mantı arasında, yəni bir dolğu ilə bir xaçdır. Azərbaycan dilində xinkali – sadə xəmir kvadratlar. Müxtəlif birinci və ikinci kurslara əlavə olunurlar. Xinkali ayrıca, bir növ sousla, məsələn, garud sousu ilə və giymya əti ilə ayrıca verilir.
Guillemot üçün kıyılmış ət ədviyyat və üzüm sirkəsi ilə yumşalana qədər bişirilir.
Garud, qatıq və sarımsaqdan hazırlanmış, duza sürtülən bir sousdur.
Duzlu suda qaynadılmış xınqali bir boşqaba qoyulur, üstünə giymya qoyulur, üstünə garud tökülür və doğranmış otlarla səpilir.
Kutaby
Azərbaycan üslubunda ətli kutablar etmək üçün xəmir və qiymə hazırlamaq lazımdır.
Xəmir üçün buğda unu, bir az duz və su lazımdır. 17-19 sm diametrli dairələri kəsmək üçün nazik bir tort tökmək üçün kifayət qədər kəskin bir şəkildə yoğrulur, kıyılmış əti ortasına qoyun, xəmiri pasties kimi yarıya bükün, kənarlarını sıx bağlayın. Yağ ilə bir qabda qızartın.
Azərbaycan üslubunda ətli kutablar quzu ətindən hazırlanır, buna görə isti yeyilməli, turş sumalağa səpilməlidir.Soğan, quru ərikdən və digər meyvələrdən alınan turş yastı tort parçaları, nar suyu, duz və istiot doğranmış ətə əlavə olunur.
Shaker-churek
Çay ilə verilən ənənəvi şirin bir yeməkdir. Hazırlamaq çox asandır. 1 kq buğda unundan, iki çırpılmış zülaldan, yarım kiloqram kərə yağı və eyni miqdarda toz şəkərdən xəmir yoğurun və toplara yığın. Hər topu sarının içinə batırın və Teflon kağızı ilə örtülmüş bir xəmir qabına qoyun. Qızarana qədər isti bir sobada bişirin. Bitmiş çalkalayıcı-çürək toplarını bir qaba qoyun və vanil və ya darçınla qarışdırılmış şəkər tozuna səpin.
Firnie
Firnie, çox qalın bir jele və ya süd sıyığına bənzəyən başqa bir desert yeməyidir. Onu hazırlamaq shaker-churek-dən çox çətin deyil və qeyri-adi dadı və toxuması Azərbaycan mətbəxinə bələd olmayanları təəccübləndirəcəkdir. Firni üçün düyü unu (100 q), yarım litr süd, bir xörək qaşığı yağ, eyni miqdarda şəkər, bir az duz və üyüdülmüş darçın lazımdır.
Düyü unu yoxdursa, qəhvə dəyirmanında üyüdərək adi ağ düyüdən istifadə edin. Düyü unu incə bir axınla qaynar südün içinə tökülür, şəkər və duz əlavə olunur və yavaş yanğında yandırılmamasına diqqət yetirilir. Ən sonunda kərə yağı tökün və hərtərəfli qarışdırın. Fincanlara tökərək süfrəyə verilir və üstünə darçın səpilir.
Azərbaycan mifaloji mətinləri
Biz sizə ecazkar bir diyardan-Azərbaycandan, onun təkrarsız təbiətindən, çoxəsrlik mədəniyyətindən, tarixindən, bu diyarın qədim sakinlərindən-onun həyatından, müxtəlif mədəniyyətlər və sivilizasiyaları özündə birləşdirən adət və ənənələrindən söhbət açmaq istəyirik.
Azərbaycan Respublikası Cənubi Qafqazın şərqində, Xəzər dənizinin qərb sahilində yerləşir. Paytaxtı Bakı şəhəridir. Ölkə gözəl və zəngin təbiəti ilə seçilir. Naxçıvan, Şəki, Zaqatala, Qusar, Lerik, Şamaxı, Şuşa, Ağdam kimi bölgələrin bir-birindən fərqli əsrarəngiz flora və faunası var.
Azərbaycan coğrafi addır. Azərbaycan adı bir tərəfdən bu ərazidə eradan çox-çox əvvəl yaşayan əhalinin əksəriyyətinin atəşpərəst olması ilə bağlıdır. “Azər”-od, atəş deməkdir. Əbədi yanar od qədim zamanlardan paytaxt Bakının yerləşdiyi Abşeron yarımadasının simvolu hesab olunub. Çünki bu ərazidə təbii olaraq yanan məşəllər var. Təbiətdəki bu möcüzələrdən biri də Abşeron yarımadasında Məhəmmədi kəndindəki “Yanar dağ”dır. Suraxanıda isə heç vaxt sönməyən odun üzərində “Atəşgah” adlı qədim abidə var. Bu fenomen Azərbaycanın dünyada “Odlar Yurdu” kimi tanınmağına səbəb olub.
Digər tərəfdən isə Azərbaycan ərazisində qədim zamanlardan yaşayan türksoylu “Azər” tayfalarının adından götürülmüşdür. “Azər” – “az” və “ər” tərkibindən ibarətdir. Türk dillərində “az”ın yaxşı niyyət, uğurlu tale kimi anlamları var. “Azər”-yəni “ər kişi”, “ər oğlu”, “od qoruyan” deməkdir. Deməli “Azərbaycan” bu ərazidə yaşayan qədim türkdilli qəbilənin adından əmələ gəlib.
Azərbaycanın ərazisi arxeoloqlar üçün zəngin bir mənbədir. Qarabağda Azıx mağarasında aparılan qazıntılar Azərbaycanda 2 milyon il əvvəl insan sivilizasiyasının izlərini aşkar edib. Aşel dövründən olan, Azıxantrop kimi tanınan insan çənəsi Azərbaycan ərazisində erkən insan məskunlaşmasının olduğunu deməyə əsas verir. Məhz bu tapıntı Azərbaycanı Avropada erkən insanın yaşayış xəritəsinə daxil etmişdir.
Azərbaycanda dövlətçilik tarixinin isə beş min illik yaşı var. Bu ərazidə ilk dövlətlər bizim eradan əvvəl 4-3-cü minilliklərdə yaranıb.
Qədim daş kitabələr, əlyazmalar, əsrlərin dərinliklərindən yadigar qalan xalça naxışları bizə çox şeylərdən xəbər verir. Azərbaycanı tanımaq, onun haqqında həqiqəti bilmək üçün bu torpağa gəlmək, onu qarış-qarış gəzmək, onunla və xalqı ilə yaxından tanış olmaq gərəkdir.
Azərbaycan qədim mədəniyyət ölkəsidir. Xalqımızın istedadı və yaradıcılıq qüdrəti “Kitabi-Dədə Qorqud”, “Oğuznamə”, “Koroğlu” və bir çox başqa epik abidələrdə təcəssüm edib. Bu əsrarəngiz məmləkət filosofların, alimlərin, şairlərin, memarların, müsiqiçilərin, rəssamların vətənidir. Azərbaycan Nizami Gəncəvi, Xəqani Şirvani, Bəhmənyar, Nəsimi, Füzuli, Nəsirəddin Tusi, Şah İsmayıl Xətai, Molla Pənah Vaqif, Mirzə Fətəli Axundov, Mirzə Ələkbər Sabir, Cəlil Məmmədquluzadə, Hüseyn Cavid, Cəfər Cabbarlı, Səməd Vurğun, Əliağa Vahid, Rəsul Rza, Üzeyir Hacıbəyli, Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Yusif Məmmədəliyev kimi bir sıra tanınmış elm və ictimai xadimlərin vətənidir.
Məşhur Azərbaycan xalçaları sanki təbiətin bütün rənglərini, boyalarını, tarixin bütün nişanələrini özündə təcəssüm etdirir. Bu gün onlar uçan xalçalar kimi, zaman və məkan hüdudlarını aşaraq Azərbaycandan çox-çox uzaq ölkələrə gedib çıxırlar.
Azərbaycan xalçaları qeyri-adi dizaynı, dolğun rəngləri, özünəməxsus toxuculuq texnikası ilə bənzərsizdir. Azərbaycanın bu qədim sənət nümunələri hazırda dünyanın Viktoriya və Albert Muzeyi (London), Tekstil Muzeyi (Vaşinqton), Luvr (Paris), Topkapı (İstanbul), Ermitaj (Sankt-Peterburq) kimi məşhur muzey və qalereyalarında nümayiş etdirilir.
Azərbaycanda elmin və maarifin çoxəsrlik tarixi vardır. 1919-cu ildə açılmış Bakı Dövlət Universiteti, 1945-ci ildə yaradılmış Azərbaycan Elmlər Akademiyasının institutları respublikada elmin, təhsilin və mədəniyyətin inkişafında müstəsna rol oynayıblar. Bu gün respublika alimlərinin maraq dairəsinə Xəzərin dərinlikləri, kosmosun ənginlikləri, insan beyninin sirləri və digər problemlər daxildir.
Azərbaycanda həmçinin musiqi ənənələrinin dərin kökləri var. Ölkədə aşkar edilmiş ən qədim musiqi aləti Qobustandakı qavaldaşdır. Azərbaycan musiqi irsinin bir hissəsi kimi muğam sənəti UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs siyahısına daxil edilib.
Azərbaycan eyni zamanda Şərqdə klassik musiqisinin beşiyi kimi tanınır. Üzeyir Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun” operası ilk dəfə 1908-ci ildə səhnəyə qoyulub. Bunun ardınca isə 1940-cı ildə Əfrasiyab Bədəlbəylinin müəllifi olduğu “Qız Qalası” baleti müsəlman şərqində ilk dəfə oynanılıb. Eləcə də 1912-ci ilin aprelində Şövkət Məmmədova ilk müsəlman qadın opera müğənnisi kimi tarixə düşüb.
Sonrakı onilliklər ərzində Qara Qarayev və Fikrət Əmirovun əsərləri klassik musiqi irsində silinməz iz qoydu. 1950-1970-ci illərdə caz ilə muğamın unikal sintezini yaradan Vaqif Mustafazadə Azərbaycanı Şərqdə cazın mərkəzlərindən biri etdi. Yeri gəlmişkən Vaqif Mustafazadə ilə eyni səhnəni bölüşən Amerikanın əfsanəvi bluz ifaçısı B.B.King Azərbaycan caz məktəbinin banisinin piano ifasına öz vurğunluğunu bildirib.
Azərbaycan zəngin memarlığı ilə də tanınır. Ölkənin tarixinin hər dövrü müəyyən bir iz saxlayıb. Qafqaz Albaniyası dövründən bəri olan abidələr bu günədək qorunur.
Təbriz, Naxçıvan, Şirvan və Abşeron memarlıq məktəbləri bir çox incilərini təqdim etmişdir. Yusif ibn Kuseyr (1162) və Möminə Xatun (1186) türbələri, Bərdə türbəsi (1322), Bakının rəmzi olan Qız Qalası, Şirvanşahlar Sarayı (1420-1460), Mərdəkan (1232), Nardaran (1301) və Ramana qəsrləri (12-14-cü əsrlər), Şəki xan Sarayı (18-ci əsr) kimi tarixi abidələr buna misal ola bilər.
Dünyanın bir çox muzeylərində Azərbaycan ustalarının metal, keramika, ipək və ağacdan yaratdıqları dekorativ sənət nümunələri saxlanılır.
“Azərbaycan” deyəndə göz önünə həm də onun əsas sərvəti olan neft gəlir. Neft təkcə sərvət yox, həm də şöhrətdir. Uzaq zamanlarda bu diyara yer altından çıxıb gölməçələrdə qərar tutan xüsusi qoxusu, rəngi olan mayenin ardınca uzaq-uzaq ölkələrdən gəlirdilər. Min illər boyu tuluqlara doldurulmuş nefti Şərqə, Qərbə dəvə karvanları ilə aparırdılar. Azərbaycandan aparılan neftdən təkcə yandırmaq üçün yox, həm də bir çox xəstəliklərdə qiymətli dərman kimi istifadə edirdilər. Əsrlər bir-birini əvəz etdikcə yaxın-uzaq ölkələrdə neftə olan tələbat durmadan artırdı və bu gün də Azərbaycan region və Avropa ölkələrinin əsas neft təchizatçılarındandır.
Bu gün Azərbaycanda nəhəng enerji layihələri həyata keçirilir. Xəzər dənizinin Azərbaycana aid olan hissəsində neft və qaz layihələri uğurla həyata keçirilir. Azərbaycan Xəzər dənizinin nəhəng enerji potensialından faydalı istifadə edərək regionun inkişafında keyfiyyətcə yeni iqtisadi modeli formalaşdıran, Avropa və Asiya arasında siyasi və ticarət əlaqələrinin genişləndirilməsində, Qafqaz nəqliyyat dəhlizinin inkişafında, nəhəng layihələrin gerçəkləşməsində Xəzəryanı və Qafqaz regionunda mühüm rol oynayan bir dövlətə çevrilib.
Dini tolerantlıq və müxtəlif sivilizasiyaların məskəni olan Azərbaycan öz tarixi missiyasını davam etdirir və Qərblə Şərqi mükəmməl şəkildə bir arada tutur və doğmalaşdırır.
- 454 Portalda olan xidmətlərin sayı
Похожие статьи
-
Azərbaycan tarixi akademik nəşr 1ci cild
Azərbaycan tarixi akademik nəşr 1ci cild Aryailər əfv edici, isti, qonaqpərvər insanlardır və getdikləri hər yerdə dostluq, elm və sevgi toxumu əkirlər….
-
Azərbaycan xalq cümhuriyyəti dövrünün iqtisadiyyatı
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Lakin istər daxili, istərsə də xarici siyasət sahəsində kəskin milli mənafe ziddiyyətlərinin olması Zaqafqaziya Seymi və…
-
Azərbaycan çekistləri Heydər Əliyev hələ o zaman müstəqil yaşadığımız bu günləri görürdü, doğma Vətənini bu günlər üçün hazırlayırdı. Böyük düha sahibi…
-
Azərbaycan termal suları İstisu ilə mədə-bağırsaq xəstəliyinə, maddələr mübadiləsi pozğunluqlarına, sinir sistemi, hərəkət orqanları və ginekoloji,…
-
Azərbaycan (tarixi ərazi) 1937-ci ildə Sovet Azərbaycanının IX qurultayında Azərbaycan hökümətinin Baş naziri Rəhmanov yeni Sovet konstitusiyasına dair…
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.