Azərbaycan nağılları 3

23/09/2021 Nağıllar Комментарии к записи «Xırdabuynuz və döğma evi» nağılı отключены

Nağıllar

Nağıl — şifahi xalq ədəbiyyatının epik növünün ən qədim və ən çox yayılmış janrı. Nağılların müəllifi olmur. Yazıldığı tarix məlum deyil.

«Dana, keçi və qoyun» nağılı

20/04/2022 Nağıllar Комментарии к записи «Dana, keçi və qoyun» nağılı отключены

Biri vardı, biri yoxdu. Bir dana, bir keçi, bir qoyun yoldaş olub yolnan gedirdilər. Gəldilər çıxdılar bir arxın qırağına, gördülər bırda bir əyri söyüd ağacı var. Keçi dırmaşdı söydün lap başında durdu. Qoyun da gücün-gücün çıxıb bir qanatda durdu. Dana da bir qanadın üsdə özün sərdi. Bu dəkkədə bir canavar …

«Xırdabuynuz və döğma evi» nağılı

23/09/2021 Nağıllar Комментарии к записи «Xırdabuynuz və döğma evi» nağılı отключены

Kiçik bir evdə bir böcək yaşayırdı və adı Xırdabuynuz idi. Bu evi çox gözəl adlandırmaq olmazdı, çünki çatlamış köhnə kötük idi. Ancaq o qədər doğma, rahat, hər tərəfində yumşaq yosun vardı. Xırdabuynuz valideynlərinin xeyirxah və itaətkar bir oğlu idi və heç vaxt evdən uzaqa gedməmişdi. Amma o gün belə olmadı. …

«Balaca dovşan və Yaz» nağılı

22/09/2021 Nağıllar Комментарии к записи «Balaca dovşan və Yaz» nağılı отключены

Balaca dovşan Mişmiş yayı çox sevirdi və anası ona yayın tezliklə qaçacağını, soyuq olacağını və yağış yağacağını deyəndə əsəbləşdi və dadlı bir kələm tortu yeməyə belə getmədi. — Yox! Yox və yox! — dedi dovşan anama. «Yayın bir yerə qaçmasını istəmirəm. Qoy bizimlə qalsın. Yay isti, yaşıl ot, günəşli bir …

GÜNƏŞİN NAĞILI

18/11/2020 Nağıllar Комментарии к записи GÜNƏŞİN NAĞILI отключены

Biri varmış, biri yoxmuş. Bir dəfə Günəş bərk yoruldu. Daha yataqdan qalxmaq istəmədi. Dünyaya qaranlıq çökdü. Yerin sakinləri — adamlar, heyvanlar, quşlar bir yerə yığışıb məsləhətləşdilər. Çox götür-qoydan sonra Günəşin yanına qasid göndərməyi qərara aldılar. Dedilər: — Qoy gedib Günəşə yalvarsın, bəlkə onun sözünə baxıb yataqdan qalxdı. Günəşin evi sıx …

«Tülkü, tülkü, tünbəki» nağılı

Biri var idi, biri yox idi, bir tülkü var idi. Günlərin birində tülkü baba quyruğunu belinə qoyub çöldə gəzirdi ki, quşdan, cəmdəkdən bir şey tapıb yesin. Çox gəzdi, çox dolandı, axırda gəlib çıxdı bir quyunun başına. Boynunu uzadıb əyildi, quyuya baxdı. Gördü quyunun dibində bir parça ağappaq quyruq var. Tülkü …

ÇİRKİN ÖRDƏK BALASI

28/04/2020 Nağıllar Комментарии к записи ÇİRKİN ÖRDƏK BALASI отключены

Şəhərkənarı çox gözəldi! Yay günləri olduğundan çöllərdə çovdar qızarmış, yulaf yaşıllaşmış, otlar biçilib, yığılıb, taya vurulmuşdu. Uzunqıç Leylək yaşıl çəmənlərdə gəzişir, misir dili ilə söylənirdi. О bu dili anasından öyrənmişdi. Göl və çəmənliklərdən о yana meşələr uzanırdı. Burada dərin göllər də vardı. Şəhərkənarı, doğrudan da, çox gözəldi. Bir tərəfi güney, …

QAR KRALİÇASI

28/04/2020 Nağıllar Комментарии к записи QAR KRALİÇASI отключены

BİRİNCİ НЕКАҮӘ Нә, başlayaq! Hekayəmizin axırına çatanda indi bildiyimizdən çox-çox artıq əhvalat biləcəyik. Demək, belə, biri vardı, biri yoxdu, bir div vardı, lap xalis şeytan! Əhvalıının xoş çağında o, elə bir güzgü düzəltdi ki, orda xeyirxah əməl, gözəllik kiçilib az qala yox olur, pis işlər, eybəcərlik isə şişib böyüyür, daha …

Vəhşi Qu Quşları

28/04/2020 Nağıllar Комментарии к записи Vəhşi Qu Quşları отключены

Çox qədim zamanlarda uzaq bir ölkədə qoca kral yaşayırdı. Bu həmin ölkələrdən idi ki, payızda quşlar bizdən ayrılıb ora uçurlar.

«Yarasa» nağılı

Biri var idi, biri yox idi, bir qoca var idi. Bu qocanın adına Maһir Baba deyərdilər. Maһir baba Xalxal meşəsində gözətçilik edərdi. Maһir babanın Düyməgöz adlı oğlan nəvəsi var idi. Bu adı nəvəyə baba özü qoymuşdu. Düyməgözü Maһir baba çox istəyirdi. Odur ki, onu özü ilə tez-tez gözətçi olduğu meşəyə …

«Tənbəl Əhmədin» nağılı

18/09/2019 Nağıllar Комментарии к записи «Tənbəl Əhmədin» nağılı отключены

Keçmiş zamanlarda bir padşah vardı. Bu padşahın arvadı və Çimnaz adlı bir qızı vardı. Bir gün söhbət əsnasında padşahla arvadı mübahisəyə başladılar ki, evi arvad saxlar, yoxsa kişi. Padşah dedi: — Evi kişi saxlar! Arvad razılaşmadı: — Yox, evi arvad saxlar! Söhbətin bu yerində padşah Çimnazı çağırıb soruşdu ki, evi …

Nağıllar

Nağıllar Azərbaycan xalq nəsrinin zəngin poetik qəlib və ölçülərini, şifahi nitqin ifadə gözəlliklərini əks etdirən, geniş həyat faktı və hadisələrini əhatə edən nümunələrindəndir. Başqa sözlə, nağıl böyük bir dövrün geniş lövhəsini və ya hər hansı bir fərdin həyatının müəyyən bir anını və ya həyatının geniş bir dövrünü əks etdirməyə imkan verən nəqletmədir. Nağıllar epik növün digər növlərindən (məsələn, lətifələrdən) sabit forma əlaməti ilə fərqlənir. Bu əlamətlərdən biri nağılın bəzən qaravəlli (buna pişrov da deyilir) adlanan və nəzm şəklində söylənilərək dinləyicilərin diqqətini cəlb edən xüsusi müqəddimə ilə başlamasıdır:

Hamam, hamam içində,
Xəlbir saman içində,
Dəvə dəlləklik elər
Köhnə hamam içində.

Azərbaycan nağıllarının toplanması XIX əsrin ikinci yarısından başlayıb, bu günə qədər davam etməkdədir. Ən coşğun toplanma və nəşr mərhələsi 1923-1939-cu illər arasında olmuşdur. Bu dövrdə həm Azərbaycan Tədqiq və Tətöbbə Cəmiyyəti xətti ilə, həm də fərdi toplama yolu ilə çoxlu nağıl yazıya alınıb nəşr edilmişdir.

Azərbaycan nağılları aşağıdakı kimi təsnif olunur:

1. Heyvanlar haqqında nağıllar (“Tülkü və qurd”, “Hiyləgər keçi”, “Çil madyan”, “Qoca aslan”, “Ovçu Pirim” və s.)
2. Sehirli nağıllar (“Məlikməmməd”, “Şəms və Qəmər”, “Ağ atlı oğlan”, “Sehirli üzük” və s.)
3. Ailə-məişət nağılları (“Yeddi qardaş, bir bacı”, “Usta Abdulla”, “Yetim İbrahim”, “Daşdəmirin nağılı” və s.)
4. Tarixi nağıllar (“İsgəndərin buynuzu var”, “Quş dili bilən İsgəndər”, “Baftaçı Şah Abbas”, “Saleh və Valeh” və s.)

AZƏRBAYCAN NAĞILLARI III CİLD

“Azərbaycan nağılları”nın III cildində toplanmış nağıllarda da bütün başqa nağıllarımızda olan misilsiz bir keyfiyyət var: real aləm ilə xəyal aləminin vəhdəti və bu vəhdətə inam. Dünyaya və insana heyrət! Bu nağılların da qəhrəmanı tez böyüyür, tez kamala çatır. Onların qüdrəti sonsuzdur; arzuedilən -bütünlüklə gerçəyə çevrilir. Təbiətin ən möhtəşəm qüdrəti nağıl qəhrəmanının əzəmət və gözəlliyinə səcdə qılır.

Nağıl dünyası qəhrəmanın dünyasıdır. Qəhrəman bu dünyanın tacıdır. Həmin nağıl qəhrəmanı ki, minlərcə arzu olunan şəxslərin ümumiləşdirilmiş obrazıdır.

Ülviləşdirən, gözəlləşdirən, ideallaşdıran və eyni zamanda hədsiz eybəcərləşdirən, lənətləyən, inkar edən bu nağılların da bir qütbündə ülvi, gözəl xeyir dayanırsa, o biri qütbündə – eybəcər və mənfur şər durur. Bununla nağılvari təfəkkür sanki göstərir ki, yaxşı ilə yamanın, ülviliklə eybəcərliyin, xeyirlə şərin mübarizəsi bir dövrə, bir zamana sığan hadisə deyil, bütün bəşər tarixinə aid olan hadisədir.

Aşağıdakı düyməyə vuraraq resursu yükləyə bilərsiniz.

Похожие статьи

• Azərbaycan nağılları 4

  Azərbaycan nağılları. 4 cild Bir mahal vardı yer üzündə. Laləli, ceyranlı, turaclı düzləri, yamaclı dağları, durnagözlü bulaqları, marallı, əlikli…

• Azərbaycan nağılları

  Azərbaycan nağılları “Ən uzun qulaq” AZƏRBAYCAN NAĞILLARI I CİLD “Biri vardı, biri yoxdu. ” möcüzəsi əsrlərdən-əsrlərə, nəsillərdən-nəsillərə keçmiş,…

• Azərbaycan nağılları ıv

  Azərbaycan nağılları IV cild (1962-1964) 2005 Azərbaycan nağılları IV cild (1962-1964) 2005 – описание и краткое содержание, читайте бесплатно онлайн на…

• Azərbaycan tarixi mehman

  Azərbaycan tarixi mehman 2016 -ci ildə avqustun 28-də axşam saatlarında Mehman Hüseynov NİDA hərəkatının üzvlərilə birgə 1 saat Sabunçu rayon polisində…

• Azərbaycan muğamı orta əsrlərdə

  Azərbaycan muğamı orta əsrlərdə “BAYATI-ŞİRAZ” Dinləyiciyə öz dərin təsir qüvvəsinə görə “Bayatı-Şiraz” da məşhur muğamlardan geri qalmır. Onun…