İbtidai siniflərdə riyaziyyat fənninin tədrisi metodikası

xidmət edən metod və priyomlar (məktəb və ailədə vahid nitq reji-

Azərbaycanda tədrisi metodikası

AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2020 № 1-2 (47)

Ünvan: Bakı şəhəri, Yasamal r. Ə.Ələkbərov küçəsi 7

UOT: 786/789

AZƏRBAYCAN MUSİQİ TƏHSİLİNDƏ QARMON ALƏTİNİN TƏDRİS TARİXİ VƏ METODİKASI

Xülasə: Məqalədə xalq çalğı alətləri sırasına daxil edilmiş qarmon alətinin Azərbay- canda tədris tarixi araşdırılır. İbtidai, orta və nəhayət ali təhsil səviyyələrinə uyğun proqramların hazırlanması, alətin imkanlarına uyğunlaşdırılmış əsərlərin işləmə və köçürmələrdən ibarət məcmuələrin yaranması, ―Qarmon məktəbi‖ dərsliklərinin əmələ gəlmə tarixi izlənilir. Qarmon üzrə mövcud araşdırma, metodoloji göstəriş, məcmuə və elmi işlərin biblioqrafiyası göstərilir.

Açar sözlər: qarmon, metodika, qarmon məktəbi, köçürmə və işləmələr

ƏDƏBİYYAT:

Abdullayeva S.A. Azərbaycan çalğı alətləri dünyanı valeh edir. Bakı, «NURLAR» Nəşriyyat-Poliqrafiya Мərkəzi, 2016, 288 s. URL:http://anl.az/el/musiqi_kitabxanasi/kitablar/2016/Azf-293104.pdf
Azərbaycan xalq çalğı alətləri ixtisasının qarmon sinfi üçün proqram /Az SSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, Orta İxtisas Təhsili üzrə tədris-metodika kabineti; Soltan Hacıbəyov ad. Sumqayıt Orta İxtisas Musiqi Məktəbi; tərt. ed. Ə.M.Rəhmətov; red. M.B.Quliyev Bakı: [V. İ. Lenin ad. APİ],
Azərbaycan çalğı alətləri. URL:https://azerbaijan.az/related-information/40
Bakalavr pilləsi qarmon ixtisası üçün ixtisas-not fənni üzrə Proqram. Tərtibçi: Əzizov R.M., Dadaşov X.İ. B.: Ecoprint, 2019, 32
Bayramov Ə. Qarmon məktəbi. B.: R.N.Novruz-94, 2004
Bayramov Ə. Qarmon üçün texniki məşğələlər. B.: 2006
Bayramov Ə. Qarmon üçün ən gözəl melodiyalar. B.: 2006
Dadaşov X.İ. Qarmon məktəbi. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinin qarmon sinifləri üçün dərslik. B.: Şirvannəşr, 1999, 92 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page. php? bibid= vtls000236643
Dadaşov X.İ. Qarmon məktəbi. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinin qarmon sinifləri üçün dərslik /Xeyrulla Dadaşov; Xüsusi B.Hüseynli; Naşir. Q.İsabəyli. Bakı: Şirvannəşr, 2004. 92 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000007893

Dadaşov X.İ. Qarmon ilə fortepiano üçün işlənmiş əsərlər məcmuəsi. B.: MBM, 2015, 271 s.
Qarmon ixtisası üçün ixtisas (not) fənni üzrə Proqram. (AMK-nın nəzdində Musiqi Kolleci tələbələri üçün) Tərtibçi: Dadaşov X.İ. B.: Mütərcim, 2013, 12
Qəmərlinski C. Qarmon məktəbi, B.: Çaşıoğlu, 1999,
Haşımov A. 10 zərbi muğam. Qarmon sinfi üçün muğam fənni üzrə vəsait. B.:
İrzaquliyeva S. Musiqi məktəblərinin qarmon sinfi üçün proqram. B.:
İrzaquliyeva S. Qarmon məktəbi. B.: Şirvannəşr,
Mirzəyev Z. Qarmon məktəbi. Qarmon ilə fortepiano üçün dərs vəsaiti III hissə /Z. Q. Mirzəyev; red. M. Əhədzadə, A. Əliyev; rəyçilər. T. Bakıxanov, N. Kazımov, R. Quliyev; məsləhətçilər. S. Hacıyev [və b.] B.: Adiloğlu, 2008. 116 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000072333
Mirzəyev Z. Qarmon məktəbi. B.: Adiloğlu, 2008. 144 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000072106
Mirzəyev Z. Azərbaycan qarmonu. B.: Adiloğlu, 2007, 162
Mustafayev Z. Azərbaycan xalq rəqsləri məcmuəsi. B.: 1999
Nəcəfzadə A. Xalq çalğı alətlərinin tədrisi metodikası. Dərs vəsaiti. B.: MBM, 2007, 68 s. Azərbaycan qarmonu. 44-51
Rəhmanlı Ə. M. Qarmon ifaçılığı sənəti və onun Azərbaycanda tədrisi B.: Araz, 2008. 386 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000043493
Rəhmanlı Ə. Qarmon ifaçılığı sənəti və onun Azərbaycanda tədrisi [dərs vəsaiti] /Ə. M. Rəhmanlı; elmi red. S.Abdullayeva; B.: MBM, 2014. 704 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000508176

Rəhmanlı Ə. M. Üzeyir Hacıbəylinin qarmon sənətinə münasibət // «Konservatoriya» jurnalı, 2017-1, s.45-49 URL:http://konservatoriya.az/wp-content/uploads/2017/03/Konservatoriya-2017-1-45-49.pdf
Rəsulov N. Qarmon məktəbi. B.: Çaşıoğlu, 1999, 102 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000120230
Rəsulov N. Qarmon ilə fortepiano üçün pyeslər məcmuəsi. I kitab (ikinci nəşr). B.: Təhsil, 2014, 60 s. URL:http://music.mctgov.az/M0/69/2017/11/documents/pdf
Rəsulov N. Qarmon ilə fortepiano üçün pyeslər məcmuəsi. II kitab (ikinci nəşr). B.: Təhsil, 2014, 108 URL:http://music.mctgov.az/M0/69/2017/11/documents/20171121_150326_1511294606_638aada3dd.pdf
Sadıqov F., Rəcəbov O. Qarmon öyrənənlərə kömək. B.: AEA-nın mətbəəsi,
Səmədov X. Orta ixtisas musiqi müəssisələrində ―Qarmon aləti üzrə muğam fənninin fərdi tədrisi‖ fənn proqramı. B.: 2005
Uşaq musiqi məktəblərinin qarmon sinfi üçün Proqram. Tərtibçi: Dadaşov X.İ. B.: Krasnıy Vostok, 1984, 24
Zakir Mirzəyevin qarmon üçün rəqslər məcmuəsi. Rəqslərin orijinal ifadan nota köçürən: Xeyrulla Dadaşov. B.: Mütərcim, 2018, 128 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000637681

ИСТОРИЯ И МЕТОДИКА ОБУЧЕНИЯ ИГРЫ НА ГАРМОНИ В МУЗЫКАЛЬНОМ ОБРАЗОВАНИИ АЗЕРБАЙДЖАНА

Резюме: В статье рассматривается история преподавания игры на гармони в Азербайджане, который уже включен в список народных инструментов. Прослеживается история создания программ начального, среднего и высшего образования, учебников «Школа гармони», а также создание сборников переложений из произведений, адаптированных к возможностям инструмента. Приведена полная библиография существующих исследований, методических указаний, сборников переложений и научных работ по инструменту гармонь в Азербайджане.

Ключевые слова: гармонь, методология, школа гармони, переложения

Lecturer of ANC

HISTORY AND METHODS OF TEACHING PLAYING ON ACCORDION IN THE MUSICAL EDUCATION OF AZERBAIJAN

Summary: The article discusses the history of teaching the accordion in Azerbaijan, which is already included in the list of folk instruments. The author traces the history of creating programs of primary, secondary, and higher education, textbooks «School of accordion», as well as the creation of collections of arrangements of works adapted to the capabilities of the instrument. A complete bibliography of existing research, methodological guidelines, collections of transcriptions and scientific works on the accordion instrument in Azerbaijan is provided.

Keywords: accordion, methodology, accordion’s school, arrangements

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zakir Mirzəyev

Mövzuya uyğun

04.12.2020 — Azərbaycan qarmonunun təkmilləşdirilməsinə dair
12.12.2018 — Azərbaycan qarmon ifaçılığı sənətində muğam
26.06.2017 — Qarmon ifaçılığında Firuz Babaşovun xidməti
29.06.2016 — Təranə Əliyevanın “Qanun məktəbi” dərsliyi barədə qeydlər
27.08.2014 — Dadaşov Xeyrulla

İbtidai siniflərdə riyaziyyat fənninin tədrisi metodikası

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI SƏNAYE-PEDAQOJİ Kolleci Ffənn: İbtidai riyaziyyat kursunun tədrisi metodikası. Mövzu: Riyaziyyatın tədrisi metodikasının məqsəd və vəzifələri, başqa elmlərlə əlaqəsi Riyaziyyatın tədrisi metodikasının məqsəd və vəzifələri, başqa elmlərlə əlaqəsi Pedaqogika elmi kimi riyaziyyatın tədrisi və metodikası da təlim və tərbiyənin qarşılıqlı əlaqədə olan ümumi qanunauyğunluqlarını işləyib hazırlayır.Hər bir xüsusi metodika ocümlədən riyaziyyatın tədrisi metodikası pedaqogika elminin bir sahəsi olub konkret məsələləri öz qanunlarına uyğun həll edir.Ali məktəblərdə tədris prosesi tələbələrin təşəkkül fəaliyyətinin təşkili və idarə olunması sistemi kimi nəzərdə tutulur.Tədrisin təşəkkül məqsədləri,təlimin nəticələri və bu nəticələrə nail olmaq üçün vasitə və metodları- tədris prosesinin bir sistemi kimi elementlərini təşkil edir.Tədris metodikasının əsas xüsusiyyətlərindən biri tələbələrə müstəqil təşəkkül metodlarının və fəaliyyətini elmi c Спрятать

Похожие публикации
Поделиться
Код вставки
Добавить в избранное
Комментарии

I. Azərbaycan dili tədrisi metodikası elm kimi

interferensiyası qanunu. Bu qanundan doğan prinsip və tələblər.

Azərbaycan dili dərslərində ən çox istifadə edilən metod və

priyomlar. Metod sözünün mənası. Elmi tədqiqat və təlim metodları

anlayışı. Metod və priyomlar, onları səciyyələndirən və fərqləndirən

əsas əlamətlər. Vasitə, iş növü, yol, üsul və s. anlayışlar haqqında.

Təlim metodlarını düzgün seçməyin əsas şərtləri. Metodik ədəbiy-

yatda təlim metodlarının təsnifi və şərti qrupları.

a) Dilin nəzəri cəhətdən öyrənilməsinə xidmət edən metod və

priyomlar (müşahidə, müəllimin sözü, müqayisə, induksiya və de-

duksiya, dərsliklərlə nəzəri iş və s.); b)dili praktiki yolla öyrənməyə

xidmət edən metod və priyomlar (məktəb və ailədə vahid nitq reji-

mi, nitq qüsurlarının praktik islahi, şagirdlərə şeir, nəsr parçaları əz-

bərlətmək, sinifdənxaric oxunun təşkili və s.); c) Dili nəzəri-praktik

cəhətdən öyrənməyə xidmət edən tətbiqi və ya yoxlama metod və

priyomlar (çalışma üzərində iş, linqvistik təhlil: fonetik, leksik,

morfoloji, sintaktik, üslubi, orfoqrafik təhlil, dil faktları üzərində

müşahidə, yoxlama yazılar, linqvistik eksperimentlər, alqoritimlər

və s. Azərbaycan dilindən sinifdənxaric və məktəbdənkənar işlərin

təşkili metodikası. Azərbaycan dilindən metodik işlər.

III. Azərbaycan dili dərslərinin quruluşu və təşkilinə

verilən tələblər

Azərbaycan dili tədrisinin məqsəd və vəzifələri. Təlimin ümu-

mi sistemində Azərbaycan dili təliminin bir tədris fənni kimi möv-

qeyi. Azərbaycan dili təliminin qarşısında duran ümumi və konkret

didaktik vəzifələr. Şagirdlərin nitq mədəniyyətini inkişaf etdirmək

Azərbaycan dili təliminin qarşısında duran əsas məqsəd kimi. Şa-

girdlərin dünyagörüşünün və təfəkkürünün inkişafında Azərbaycan

dili dərslərinin rolu. Azərbaycan dili dərslərinə verilən müasir tələb-

lər. Azərbaycan dili proqramları və dərslikləri; onların inkişaf yolu

haqqında qısa tarixi xülasə. Mövcud Azərbaycan dili proqram və

dərslikləri, onların əsas xüsusiyyətləri haqqında.

Azərbaycan dili dərslərinin planlaşdırılması və bunun Azər-

baycan dili dərslərinin təşkilində rolu. İllik, rüblik planlar, icmal və

Qarşıya qoyulmuş əsas məqsədə görə Azərbaycan dili dərs-

lərinin tipləri və formaları. Yeni bilik verən dərslər, bu dərslərin qu-

ruluşu; bilikləri möhkəmləndirən və vərdişləri inkişaf etdirən dərs-

lər; belə dərslərin quruluşu. Təkrar və yoxlama, yaxud tədbiqi dərs-

lərin formaları və quruluşu; bu dərslərdə qarşıya qoyulmuş məqsə-

din həyata keçirilməsi üçün müxtəlif iş növlərindən istifadə (proq-

ramlaşdırılmış yoxlama ilə birləşdirilmiş dərslər; yoxlama imla

dərslərinin quruluşu. İfadə, inşa və səhvlər üzərində iş dərsləri).

IV. Orfoqrafiya təlimi

Orfoqrafiya üzrə məktəb kursunun məzmunu və təlim vəzi-

fələri. Orfoqrafiya təliminin əsasları; Azərbaycan dili orfoqrafiyası

tarixinə dair. Azərbaycan dili orfoqrafiyasının təlim prinsipləri:

orfoqrafiya ilə orfoepiyanın əlaqəli tədrisi başlıca metodik prinsip

kimi. Morfemlərin yazılışı ilə tələffüzünün qarşılıqlı mənimsədil-

məsi prinsipi; morfemlərin yazılışı ilə mənasının qarşılıqlı mənim-

sədilməsi prinsipi. Orfoqrafiya təlimində istifadə edilən iş növləri

və vasitələri. İmla və onun növləri, öyrədici imlalar: izahlı, xəbər-

darlıqlı, kommentariyalı imlalar, əzbər yazı, seçmə imla, lüğət üzrə

imla, orfoqrafik çalışmalar. Yazı işindəki səhvlərin hesaba alınması

və təshihi yolları.

V. Azərbaycan dili dərslərində nitq inkişafı və üslubiyyat

üzrə görüləcək işlərin məzmunu və təşkili metodikası

Azərbaycan dili dərslərində nitq inkişafı üzrə görüləcək işlərin

məzmunu və əsas istiqamətləri, nitq inkişafı üzrə işlərin tədqiqi.

Azərbaycan dili drəslərində lüğət ehtiyatının zənginləşdiril-

məsi üzrə aparılan işlər. Lüğətin genişləndirilməsi, təmizliyi və fəal-

laşdırılması üzrə işlər. Mənası çətin sözlərlər iş. Şagirdin nitqinə nə-

zarət və leksik çalışmalar.

Ədəbi tələffüz və ifadəli oxu üzrə görülən işlər. Orfoqrafiya

və intonasiya normalarının öyrədilməsi. Şagirdin tələffüzü və oxusu

üzərində fəal nəzarət. Orfoepik təhlillər və çalışmalar. Orfoepik

Cümlə qurmaq vərdişlərinin inkişafı üzrə aparılan işlər. Söz

yaradıcılığı və qrammatik (morfoloji və sintaktik) normaların mə-

nimsədilməsi üzrə işlər. Fonetika, leksika, söz yaradıcılığı və qram-

matika təlimi zamanı cümlə qurmaq texnikasını öyrətmək və çalış-

Rabitəli nitq təliminin məzmunu və vəzifələri. Rabitəli nitq

anlayışı və ona verilən əsas tələblər.

Rabitəli nitq təliminin nəzəri əsaslarını təşkil edən anlayışlar.

Nitq üslubları anlayışlarının yaradılması

Nitqin funksional məna tipləri – təsvir, nəqletmə və müha-

kimə haqqında anlayışın yaradılması.

İbtidai siniflərdə riyaziyyat fənninin tədrisi metodikası

Azərbaycanda tədrisi metodikası

Mövzuya uyğun

İbtidai siniflərdə riyaziyyat fənninin tədrisi metodikası

I. Azərbaycan dili tədrisi metodikası elm kimi

Похожие статьи

Related posts: