Qafqaz günləri

15 iyun – Azərbaycan xalqının Milli Qurtuluş günü;

Banin qafqaz günləri

Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Kollegiyasının 17 dekabr 2021-ci il tarixli Qərarı ilə 2022-ci il üçün iş vaxtı norması və istehsalat təqvimi təsdiq edilib.

“Qafqazinfo”nun xəbərinə görə, 2022-ci il üçün iş vaxtı normasında bildirilir ki, Əmək Məcəlləsinə və Nazirlər Kabinetinin “2022-ci il üçün Novruz, Ramazan və Qurban bayramları günlərinin müəyyən edilməsi haqqında” 2021-ci il 1 dekabr tarixli 375 nömrəli Qərarına əsasən 2022-ci ildə aşağıdakı günlər iş günü hesab edilmir:

1, 2 yanvar – Yeni il bayramı;

20 yanvar – Ümumxalq Hüzn günü;

8 mart – Qadınlar günü;

20, 21, 22, 23, 24 mart – Novruz bayramı;

9 may – Faşizm üzərində Qələbə günü;

2, 3 may – Ramazan bayramı;

28 may – Müstəqillik Günü

15 iyun – Azərbaycan xalqının Milli Qurtuluş günü;

26 iyun – Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri günü;

9, 10 iyul – Qurban bayramı;

8 noyabr – Zəfər Günü;

9 noyabr – Azərbaycan Respublikasının Dövlət Bayrağı günü

31 dekabr – Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi günü.

2022-ci ildə həftələrarası istirahət günlərinin iş günləri hesab olunmayan bayram günləri ilə üst-üstə düşməsi ilə əlaqədar olaraq beşgünlük iş həftəsində 3, 4 yanvar, 25 mart, 30 may, 27 iyun, 11, 12 iyul tarixləri, altıgünlük iş həftəsində 3 yanvar, 25 mart, 27 iyun, 11 iyul tarixləri istirahət günləridir.

2022-ci ilin fevral ayı 28 təqvim günündən, il isə 365 təqvim günündən ibarətdir.

2022-ci ildə beşgünlük iş həftəsində 241 iş günü (onlardan 7-si bayramqabağı və Ümumxalq Hüzn günü qabağı iş günləridir), iş günü hesab edilməyən 104 istirahət günü (onlardan 7-si iş günü hesab edilməyən bayram günləri ilə üst-üstə düşməsinə görə müəyyən edilən), iş günü hesab edilməyən 19 bayram (7-si istirahət günləri ilə üst-üstə düşən) və 1 Ümumxalq Hüzn günü vardır.

Azərbaycanda gündəlik normal iş vaxtının müddəti 8 saatdan, gündəlik normal iş vaxtına uyğun olan həftəlik normal iş vaxtının müddəti 40 saatdan artıq ola bilməz. Bir qayda olaraq, iki istirahət günü olan beşgünlük iş həftəsi müəyyən edilir.

2022-ci ilin iş vaxtı norması 40 saatlıq beşgünlük iş həftəsi üzrə 8 saatlıq iş günü hesabından müəyyən edilir. 2022-ci il üçün 40 saatlıq iş həftəsində iş vaxtının illik norması 1921 saatdır.

Altıgünlük iş həftəsi tətbiq edilərkən həftəlik norma 40 saat olduqda gündəlik iş vaxtının müddəti 7 saatdan və bilavasitə səhərisi gün istirahət günü olan iş gününün müddəti isə 6 saatdan çox ola bilməz.

Altıgünlük iş həftəsi olan iş yerlərində 40 saatlıq iş həftəsində çalışan işçilər üçün 2022-ci ildə beşgünlük iş həftəsi üzrə hesablanmış 1921 saatlıq illik iş vaxtı norması tətbiq edilməlidir.

Qafqaz günləri

Baku, 1905. Nascere in una famiglia scandalosamente ricca – il capostipite, Assadullah, nato contadino, morì milionario grazie al petrolio zampillato dal suo campo pieno di sassi – ma allo stesso tempo altrettanto stravagante e popolata da loschi individui, porta con sé sicuri privilegi e indubbi grattacapi. Ultima di quattro sorelle, Banine viene alla luce in un giorno d’inverno movimentato da scioperi, pogrom e altre manifestazioni del genio umano. Nonostante questo, la sua infanzia trascorre felice, allietata dalle torte rigonfie di crema di Fraulein Anna, balia tedesca, e dalle perenni recriminazioni in azero della nonna paterna, una creatura stupefacente, un gigante sbucato da una fiaba di Perrault. Ogni anno la famiglia trascorre diversi mesi in campagna. La casa è grande, eppure a malapena sufficiente a ospitare l’orda che la invade in primavera: la temibile nonna con le sue innumerevoli serve; la figlia maggiore con il marito, la minore senza marito; i loro cinque figli, terrore di Fraulein Anna, bugiardi, ladri, spioni e quant’altro; infine, il figlio più piccolo della nonna, l’infantile e allegro zio Ibrahim, ancora celibe. Là dove i doveri diminuiscono, la libertà cresce, il tempo favorisce i giochi – le zie sono tutte avide giocatrici di poker, passione che coltivano assieme a quella per la maldicenza – e, soprattutto, le liti. Nella famiglia di Banine i litigi hanno infatti un ruolo fondamentale, e per due ragioni: una è da attribuire al temperamento violento e naturalmente predisposto alla lite di tutti i suoi membri; l’altra è l’eredità. La famosa, eterna, inafferrabile eredità, quella che bisogna dividere dopo la morte del capostipite. Questa vita di splendori e baruffe è tuttavia destinata a subire un drastico mutamento. La Rivoluzione d’Ottobre porterà il caos nel Caucaso, una dittatura militare, dominata dagli armeni, prenderà il potere a Baku e darà la caccia ai ricchi azeri, costringendo Banine e la sua famiglia a una precipitosa fuga. Memoir animato da un irresistibile humour, “I miei giorni nel Caucaso” ritrae la vita e il mondo che rendevano un tempo attraenti le rive del Caspio.

238 pages, Hardcover

First published January 1, 1945

Book details & editions
Loading interface.
Loading interface.

About the author

Banine

17 books 11 followers

Umm-El-Banine Assadoulaeff (Umm Əl-Banu Əsədullayeva)was a French writer of Azeri descent – a granddaughter of two famous Azeri millionaire Musa Nagiyev and Shamsi Assadullaev, a daughter of Azerbaijani businessman and politician Mirza Asadullayev. She wrote under the penname of Banine.

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book
Write a Review

Friends & Following

Community Reviews

611 ratings 93 reviews
Search review text
Displaying 1 – 30 of 93 reviews
3,876 reviews 3,035 followers

Umm-El-Banine Assadoulaeff was a French writer of Azeri descent – a granddaughter of two famous Azeri millionaire Musa Nagiyev and Shamsi Assadullaev, a daughter of Azerbaijani businessman and politician Mirza Asadullayev. This is her memoir of her childhood in Azerbaijan, in the early decades of the 20th century. Fascinating stuff, and an interesting way to look at some of the history of a region I know very little about.

I’m also interested in the translation history – Banine wrote this in French and published it in Paris in 1945. And guess who “blurbed” or reviewed it – Teffi! If you loved Teffi, you will probably enjoy this. It was only translated into the English much more recently, and was published in the UK in 2019 and only March 2021 in the United States.

From a 21st century perspective, there are some unsurprising problematic elements, from fatphobia to transphobia, anti-Christian and anti-western sentiments, jokes about the Armenian genocide (and a bit of apologist defense since the Azeri view is that the Armenians killed a bunch of Azeris. ) The depiction of Islamic practice may also be seen by some to be insulting – Banine converted to Christianity before publishing this book, and she is very critical of her family’s observances (or lack there of, or ways they wiggled around the rules.) Still I found it interesting to see a child’s eye view of Islam in a very wealthy but not too conservative country.

Thanks to the publisher for providing access through Edelweiss. It comes out in the USA in March 2.

2,373 reviews 137 followers

Many memoirs are of tough upbringings and poverty, but for Azeri émigré Banine, her’s was of luxury and wealth. Also though, this is the story of a city, which was little know to me, and the close-by Caucasus mountains.
Banine’s father was one of Baku’s overnight millionaires due to the discovery of oil on his farmland in the mountains. While quarrels are commonplace in her family and provide interest to her coming of age story, it is the Caucasus that takes centre stage; set between the Christian west and Muslim east, transitioning between the folklore and tradition of its past and the automation of the new world, and dealing with the effects of the Bolshevik revolution.
The descriptions of the family’s vacations in the mountains are particularly vivid, and the language throughout makes it read like an adventure story. This, due as much to Anne Thompson-Ahmadova’s translation as to Banine’s writing, in making the narrative originally published in France in 1945 have such a fresh feel to it.

450 reviews 131 followers

Banine (Umm-El-Banine Assadoulaeff) nació en 1905 en Azerbaiyán, en el seno de una familia musulmana de clase alta, cuyo padre era partidario de adoptar los beneficios de la cultura europea. Azerbaiyán forma parte, junto a Armenia y Georgia, de la región del Cáucaso.

“A mi juicio, esta última (la niñez) se define de una forma muy sencilla: creencia en la estabilidad, en la bondad del mundo. Una vez desechada esta creencia, se acabó la infancia”.

Los días del Cáucaso es un libro de memorias sobre los años vividos en su país natal. No suelo ser afecto a los libros de memorias, pero en este caso la calidad narrativa de Banine, la cuidadosa descripción de los hábitos de su familia ampliada, y los hechos históricos ocurridos en la región, me resultó atrapante y muy enriquecedor.

Hoy, a tres días de haber terminado la novela, no he podido comenzar con otra lectura, ya que no puedo sacarme de la cabeza a los personajes, el entorno y las circunstancias descriptas magníficamente por Banine.

1,698 reviews 2,296 followers

“We all know families that are poor but ‘respectable’. Mine in contrast, was extremely rich but not ‘respectable’ at all.”

▪️DAYS IN THE CAUCASUS by Banine, translated from the French by Anne Thompson-Ahmadova, 1945/2021.

Was looking forward to this one quite a bit, so it’s unfortunate to say: I didn’t like it.

Umm-El-Banine Assadoulaeff was the daughter of an Azerbaijani oil magnate and from day one, had a silver spoon in her mouth. The youngest of 4 daughters, her mother died in child birth, and she was raised by a German nanny, an overbearing grandmother, and her largely absentee father.

The memoir describes Banine’s childhood in Baku, Azerbaijan before and during the Russian Revolution, and her family’s short exile in Persia before returning to Baku.

My biggest complaint about the book was Banine’s narrative voice, which is really the whole deal with a memoir, isn’t it?
Also according to the notes, Banine revised her memoir in 1985, and that made me question: Who revises a memoir – and why? Did you re-discover a memory 70 years later?

There are several racist and prejudiced descriptions – even if “acceptable” at the time – and I was tempted to DNF a number of times. I kept going as it does read pretty swiftly, and was largely unrewarded by the 2nd part of the book, which was Banine complaining about her stepmother, FOMO for her family living in Paris, and not liking her betrothed husband’s red hair. It was shallow and melodramatic. Granted, she was married off at 15 years old to a 35-year old, so yeah, that’s an issue too.

So. While there were some interesting notes inside, this one didn’t sit well with me overall.

If you want to scratch the itch of gossipy bourgeoisie life during in Russian Revolution by one-named woman writers, I’d reach for Teffi over Banine any day. ��

3,512 reviews 305 followers

A major disappointment. I was really looking forward to this book, but I kept stalling. I would jump ahead, read a bit more, and stall again. I didn’t like the people, the writing style, or the history. A book that deserved its long obscurity, I think. Oh, well. I even convinced our library to buy a copy. I hope others enjoy it more. I sure didn’t. 2.5 stars, rounded down for repeatedly failing me. Now it’s overdue, saving me from trying again. The old family photos are pretty cool, and I think Banine had fun when she got to Paris. Maybe she should have written about that instead? Actually, she did: https://en.wikipedia.org/wiki/Banine

Excerpts from the rave review in the WSJ of this 1945 memoir of her girlhood in Baku, in a new translation from the French: https://www.wsj.com/articles/days-in-.
(Paywalled. As always, I’m happy to email a copy to non-subscribers)

“When Umm El-Banu Assadullayeva, later called Banine, was just 12 years old, she became a multimillionaire. But “only for a few days,” she wryly recalls, “for I was soon woken at dawn by ‘The Internationale’ sung in the street.” The year was 1917 and the Red Army had arrived in Baku, Azerbaijan.
. Reflecting an era of bloodshed and terror, it should be a grim read. Instead, however, this account is an effervescent and irreverent feat of recollection and imagination—epic in sweep yet intimate in tone—that introduces the reader to an exotic, antique world and to characters so vividly drawn that their raucous voices seem to echo long after they have vanished from sight.

“We all know families that are poor but ‘respectable,’ ” the memoir begins. “Mine, in contrast, was extremely rich but not ‘respectable’ at all.” Playfully mirroring Tolstoy, Banine could be ushering us into a capacious 19th-century novel. And in a way she is. For what follows is a captivating drama of family, money, marriage and disaster that unfolds with deceptive ease and irresistible charm, thanks to the agility of a narrator who is both innocent girl and ironic observer. .

It’s such a tempting review that I just want to keep quoting it! And (once again) I’m happy to send you a copy. OK, just a bit more:
“Above all, it is Banine’s portrait of her family and of her homeland that makes “Days in the Caucasus” such a radiant jewel of a book. Her fiery, mustachioed, poker-playing aunts; her devout, foulmouthed grandmother; her uncle who builds a townhouse with an inner courtyard for elephants—each materializes here in a swirl of color and noise. “

A townhouse with an inner courtyard for elephants! I’m in. Wealthy oilmen, I guess, are the same the world over. And there are some cool stories of the American oil booms of this era — though lacking the Arabian Nights flavor.
No elephants, it turned out, in one of the many disappointments in the book. . . .

212 reviews 15 followers

Banine, die in eine der reichsten aserbaidschanischen Familien geboren wurde, erzählt in “Kaukasische Tage” von ihrer Kindheit und Jugend in Baku zu Beginn des letzten Jahrhunderts. Baku ist zu jener Zeit ein Schmelztiegel der Kulturen, ist sowohl europäisch geprägt als auch orientalisch.

Banines Großmutter ist streng islamisch und hängt alten Traditionen nach. Doch ihre Gouvernante ist deutsch und spätere Erzieherinnen sind französisch und englisch. Ihr Vater reist durch die Welt, heiratet nach dem Tod der Mutter eine junge Russin aus Moskau, die eine Affinität für Frankreich hat und die Banine sich zum Vorbild erkürt. Sie bewegt sich in einer modernen Welt, in der die Frauen sich von Religion und Patriarchat zu befreien verstehen.

Es ist eine schillernde, flirrende und verrückte Kindheit, die zwischen Hammam-Partys, Sommerurlauben am Kaspischen Meer, lauten Familienzusammenkünften, die oft in Streitereien ausarten und unzähligen Streichen stattfindet.
Banine lebt leidenschaftlich, hat viel Fantasie, träumt und liest schon als Kind heimlich französische und russische Autoren. Sie verliebt sich – meistens gemeinsam mit ihren Schwestern – in Offiziere und Gärtner. Doch es ist die Liebe zu Andrei Masarin, einem russischen Revolutionär, die ihre große Liebe ist und unerfüllt bleiben muss. Denn mit fünfzehn wird Banine mit einem viel älteren Mann verheiratet.

Aber es ist auch eine Kindheit, die vor dem Hintergrund politischer und gesellschaftlicher Umwälzungen stattfindet. Die Familie muss zeitweise aus Angst vor Pogromen nach Persien fliehen. Die Freude über die Republiksgründung ist nur von kurzer Dauer und der Einmarsch der Roten Armee führt nicht nur zur Beschlagnahmung des Vermögens und Eigentums der Familie, sondern auch zur Inhaftierung des Vaters.

Die Autorin erzählt ihre eigene Lebensgeschichte auf eine bewegende, mitreißende und eindrückliche Art und Weise. Wüsste man es nicht besser, so würde man denken, man hält einen Roman zwischen den Händen, so bunt, laut und unbändig ist dieses Leben.

49 books 389 followers

Ich dachte, ich lese mal was aus einem nichteuropäischen und islamischen Land, in dem Fall Aserbeidschan. Wie mich das weiterbilden wird! Aber dann ging es so viel um das schöne blonde Kindermädchen vs. die dunklen bärtigen fetten Frauen der Verwandtschaft, das Kinderspiel “Massaker an den Armeniern”, das Leben in einer Multimillionärsfamilie und die Rückständigkeit des Islam wie nie zuvor. Die Autorin ist am Ende des Buchs 18, aber aufgeschrieben hat sie alles mit 40, man kann das also nicht vollständig mit “das Kind kennt es halt nicht anders” wegerklären. Aber es hatte schöne Stellen, und wie immer war es interessant, über eine Zeit des radikalen Umbruchs, die von den Erwachsenen als Katastrophe empfunden wird, aus der Sicht einer Jugendlichen zu lesen, die darin vor allem neue Freiheiten sieht.

41 reviews 16 followers

A great book describing the realities, cultural and traditional framework alongside with political events in Caucasus, especially in Baku in 1910-1920s. The book is full of unexpected events and views of people, as a reader who lived in Baku for ages, I didn’t expect that women were so fierce and open minded 100 years ago than they are now. I loved references, as when Banine sees Andrey, she asks him if he is Balkonski, and Andrey asks him if she considers herself Natasha(perfect reference to “War and Peace”) I respect Banine, as a bourgeois she lost everything but accepted communism after the revolution. Overall, this is the best book I have read from local literature.

1,192 reviews 35 followers

Days in the Caucasus is a vivid and accessible memoir detailing author Banine’s life growing up in Azerbaijan in the early 20th century and her subsequent move to Paris as an adult. Having grown up as the granddaughter of an oil magnate, Banine had a more privileged childhood than most Azerbaijanis and had many experiences which would have been pretty far removed from her peers in the 1900s (and that of most of us now!).

I can’t say exactly why I didn’t love this as much as I expected to – perhaps I’m just a bit burnt out on memoirs or wasn’t in the mood for this when I picked it up – but I wouldn’t want to discourage others from reading it if it sounds appealing from the blurb, as the book certainly has its merits and is well-written.

Thank you Netgalley and Pushkin Press for the advance copy, which was provided in exchange for an honest review.

27 reviews 1 follower

Últimamente han llegado a mis manos varios libros que tratan la infancia de los autores. He de comenzar diciendo que no se trata de mi género favorito, supongo que porque no sucede demasiado en el libro. Sin embargo, al leerlos, me producen buenas sensaciones al evocar recuerdos de mi propia infancia, recuerdos que de otra manera no sé si hubiera llegado a ellos.

Por otro lado, y siguiendo con un conjunto de características comunes de estos libros, tengo muchas dudas de que sean capaces de recordar todo lo que cuentan. No ya los detalles, que tendría sentido crearlos o inventarlos para crear un texto literario agradable, sino las propias experiencias o hechos acaecidos. Eso me genera cierta desconfianza en lo que estoy leyendo y viene en línea con lo primero que he dicho de que no se trata de mi género favorito.
A esto hay que añadir la conciencia de la niña en el texto, casi seguro mucho más adulta que la verdadera protagonista infantil del libro, y que está conducida por la adulta que lo escribe (la autora tenía 80 años cuando terminó el libro, 65 años después del final del transcurso de la novela).

Entrando en el libro en cuestión, es muy interesante conocer cómo era la vida en un lugar tan desconocido (para mi) como es el Cáucaso antes, durante y después de los años de la primera guerra mundial, aunque sea desde los ojos de una niña (quizá eso le da más gracia, como en “La estepa infinita”) de una familia bien acaudalada. Los hechos de su vida cotidiana no tienen demasiada importancia y se vienen repitiendo a lo largo del libro, pero lo interesante es el trasfondo que deja entrever, así como los hechos históricos y como llegan a esa zona del mundo.

NOTA: los otros libros de “infancias” son “La estepa infinita” (Esther Hautzig), “El primer pozo” (Yabra Ibrahím Yabra) y “Memoria por correspondencia” (Emma Reyes). También “Pequeño país” (Gaël Faye), aunque algo distinto por se más actual la historia narrada

341 reviews 29 followers

I believe this is my very first book written by Azerbaijani.
Banine’s memoire was very interesting (to say the least). It was an interesting insight of how people were living in the Caucasus in the beginning of the 1900’s. She was quite an open minded person and overall sounded unbiased for me.
I am also glad she talked about the Armenian-Azeri relation throughout her book and how Dashnaks had affected her life and how a good Armenian family took care of her.
Shows that in every nation there is a group that is just filled with hatred and is doomed by it.
The books is translated from French (I believe), not sure how well she has written in French, but the descriptions in English were very vivid and I did not get bored at all.
Noting, that her life was not a typical one, she was the daughter of one of the richest man in Azerbaijan, then they lost all of it to Bolsheviks and started their lives abroad, in France.
Definitely recommending this book, especially if you are as interested in history as me ����

33 reviews 19 followers

I enjoyed reading this book, specially the latter parts, so much that I didn’t want it to end. The life story of Banine was very interesting. I am not sure if the translation in English was the best though.

3,123 reviews 265 followers

Umm-El-Banine Assadoulaeff was born in Baku, Azerbaijan in 1905 into one of Baku’s wealthiest families, millionaires thanks to the oil boom. She lived a life of luxury until the Bolsheviks came and her country was later absorbed into the Soviet Union. Banine, the name she adopted after her emigration to France, lived a life of privilege during these turbulent times, until it was all snatched away from her and from her family. But this is definitely not a “woe-is-me” memoir, but an enchanting, vivid portrait of an unfamiliar and now vanished world. The history of Azerbaijan, its customs and culture, come to life in Banine’s recounting. In turns romantic, tragic, comic, it’s an absorbing and wonderfully atmospheric book that takes the reader right into an unknown world. Written in 1945 but only now translated into English, it’s a gem of a book that I read almost at a sitting. Highly recommended.

252 reviews 29 followers

No soy muy partidaria de leer Memorias o Autobiografías, creo que el paso de los años hace que nuestros recuerdos sean los buenos maravillosos y rodeados de un aura que nos hace añorar esos tiempos y los no tan buenos se magnifican, además pienso que las filias y las fobias se magnifican y temas que en su momento nos dolieron, nos hicieron sufrir con el tiempo se ponen en su justa medida y quizá hasta sabemos más de las razones que llevaron a que esas actitudes puedan no ser tan extremas como las recordamos.
Dicho esto, Los días del Cáucaso me ha parecido algo similar a lo que cuento, son los recuerdos de la autora, niña, adolescente, hija de una familia acaudalada de Bakú gracias al petróleo que de repente se ve pasando de la opulencia a la frugalidad, la familia es una locura, se aman y se odian a partes iguales, los insultos, las peleas, los enfados son estallidos llenos de rencor, de ansias de más dinero, hasta que se produce la revolución rusa en 1917 y todo cambia, Banine, seudónimo de Umm-El-Banine Assadoulaeff, se ve abocada a un matrimonio concertado a los quince años, no podemos olvidar que viene de una familia musulmana donde la niña-mujer es desposada sin haber pasado por la juventud.
La editorial pinta estas memorias casi como una sátira, original, divertido y trepidante, yo debería de estar en otro lugar o en otros pensamientos ya que de eso no he visto nada, original no tiene mucho, divertido pues depende de los ojos con que se lea y de trepidante poco, es más bien algo lenta, muy descriptiva y una protagonista soñadora y bastante inconsciente.
Las memorias solo llegan a cubrir los primeros quince años de Banine, hasta que por fin puede ir a París donde está el resto de su familia más cercana, padre, madrastra y hermanas y cumple su sueño, del resto de su vida no nos cuenta nada y creo que esa sería la parte más interesante.
Está bien escrito, resulta ameno y entretenido pero no mucho más.

11 reviews

Maybe it is due to poor translation, but most of the episodes of this novel make impression that the author didn’t have any devotion to her motherland as well as her family and people around. Banine actually confirms that at some point saying she’s never had a feeling of attachment neither to the customs and traditions of Muslim community, nor to people around her. And that’s probably not just a tall talk, otherwise I can’t explain why nearly everything is presented in exaggeratedly negative context – characters, actions, lifestyle.

All in all, except for this unpleasant ‘aftertaste’, it’s not the most boring and incurious book I’ve ever read, therefore 2*.

32 reviews 9 followers
The Great Book written by azerbaijani novelist!
12 reviews 1 follower

Wonderful book about Banine’s life growing up in Azerbaijan and her coming of age during such a tumultuous period of history. Clever, sarcastic writing, highly recommend. Will be looking for other books by her.

943 reviews 136 followers

I felt like reading a novel instead of a memoir.

89 reviews
An enjoyable, fascinating memoir by an Azerbaijani author about early 2oth century life!
173 reviews
What an odd and tender autobiography!
847 reviews 54 followers

“Il mio passato mi appare come una vita anteriore. Non ho vissuto «sotto vasti portici», ma in luoghi che oggi mi appaiono irreali, come un sogno nato da chissà quale fiaba.”

I miei giorni nel Caucaso è un racconto in bilico tra la biografia e il memoir. Banine, vero nome Umm-El-Banine Assadoulaeff, è una scrittrice francese di origini azere. Nata e cresciuta a Baku, in Azerbaigian, Banine passò buona parte della sua infanzia e della sua adolescenza in quel posto fino al 1923, quando si trasferì in Francia dove poi visse il resto dei suoi anni. Questo libro è il resoconto della sua vita in Azerbaigian, una vita scandita da numerosi eventi storici di una certa importanza, come la Rivoluzione d’Ottobre, la dittatura armena, l’arrivo e il dominio dei russi.
Dal 1905, anno della sua nascita, fino al 1923, anno della sua definitiva partenza, Banine vive con la sua grande, strampalata e rumorosa famiglia. La sua è una delle famiglie più ricche dell’Azerbaigian, il capostipite della casata trovò il petrolio nel suo giardino e da allora le ricchezze della famiglia non hanno fatto che aumentare a dismisura rendendoli, come lei stessa ammette, scandalosamente ricchi.
L’eredità sarà sempre il fulcro di ogni discussione avuta in famiglia, di ogni litigio, di ogni più piccola scaramuccia tra parenti. Perchè la famiglia di Banine, oltre ad essere scandalosamente ricca, ha anche un’altra caratteristica: ama i litigi. Tutti, dalla scorbutica nonna fino allo strambo zio, hanno un temperamento violento che li rende particolarmente propensi al litigio. Banine cresce in quest’orda confusionaria, circondata da parenti che non fanno altro che decidere di lei e della sua vita.
Nonostante questo ha un’infanzia felice, fatta di giochi, scherzi, vacanze nell’amata casa di campagna e tante altre attività che rievoca con gioia in questo memoir. La rivoluzione cambia tutto, ma non scalfisce l’irruenza della famiglia che resta sempre la stessa, arrabbiata, violenta, litigiosa. In questo memoir Banine racconta la sua infanzia, la sua adolescenza, la sua vita passata in Azerbaigian fino a quando partì per la Francia dove poi costruì il futuro che davvero desiderava.
Un po’ biografia e un po’ memoir, questo racconto è caratterizzato da una vena umoristica e ironica molto presente. Il libro è divertente, molto ironico, ricco di particolari e dettagli sulla vita in Azerbaigian nei primi del 900 e scandito dalle vicende di una numerosa e stramba famiglia di ricchi che non sanno far altro che litigare continuamente e urlarsi contro.
Banine racconta ogni cosa con estrema onestà e candore, permettendoci di capire appieno quella che deve essere stata la sua vita, sia prima che dopo la Rivoluzione di Ottobre. E’ un libro che parla di una società, di luoghi, tradizioni e personaggi che nella maggior parte dei casi non esistono più. Si sente un velo di nostalgia per quella vita, ma Banine afferma anche di aver sempre desiderato fuggire e dice di sentirsi ormai più francese che azera.
Inutile dirvi che mi è piaciuto moltissimo, l’ho trovato interessante e molto divertente, mi sono fatta grasse risate leggendo della famiglia di Banine. Inoltre si parla di eventi storici reali e di come questi abbiano influito su una famiglia come quella dell’autrice. Interessante anche il modo in cui si approccia al tema pregiudizio, alla diversità. Insieme a questi, quello della famiglia resta il tema fulcro del racconto. I rapporti interpersonali e le relazioni familiari vengono esplorate con particolare attenzione ma sempre con un certo brio. Vi assicuro che macinerete le pagine di questo libro catturati dalla storia e completamente persi in un mondo che non esiste più ma che continua ad affascinare.

Banine – Qafqaz günləri (tərcümədə ixtisara salınmış hissə)

Bu gün, 18 dekabr 2012 tarixində mühacirətdə yaşamış Azərbaycan əsilli fransız yazıçısı Əsədullayeva Ümbülbanu Mirzə qızının (Banin) doğum günüdür. Banin 1905-ci ilin 18 dekabr tarixində məşhur Bakı milyonçusu Şəmsi Əsədullayevin oğlunun ailəsində doğulmuşdur. Baninin ana babası isə digər tanınmış Bakı milyonçu, Musa Nağıyev olmuşdur. 1920-ci ildən sonra Banin mühacirətə getmiş və Parisdə yaşayıb yaratmişdir.

1945-ci ildə Parisdə onun “Qafqaz günləri” (Jours caucasiens) romanı nəşr olunmuşdur. Bu roman müəllifin şəxsi bioqrafiyası üzərində qurulub və XX əsrin əvvəllərinə aid olan Azərbaycan tarixini, o zamanki adət-ənənələri, həyat tərzini və mədəniyyətini ətraflı olaraq özündə əks etdirir. Romanda gənc gəhrəmanın onu əhatə edən insanlara və mühitə münasibəti, müasirlərinin əhval-ruhiyyəsi və onların ətrafda baş verən hadisələrə münasibəti öz əksini tapmışdır. Bundan başqa, Banin “Qafqaz Günləri” romanında erməni-azərbaycan qarşıdurması, Bakıda azərbaycanlılara qarşı törədilmiş qırğınlar, demokratik respublikanın qurulması və onun süqutu, nəhayət qırmızı ordunun Azərbaycanı işğal etdikdən sonra ailəsinin başına qələn faciələr haqda da ətraflı yazır.

“Qafqaz Günləri” romanı ilk dəfə 1989-cu ildə Hamlet Qoca tərəfindən fransız dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş və bir neçə dəfə təkrar nəşr edilmişdir. Sonuncu dəfə bu roman 2006-cı ildə “Qafqaz” nəşr evində çapdan çıxmışdır. Maraqlıdır ki, bütün nəşrlərdə romanda ixtisara salınmış bəzi yerlərə rast gəlirik. Tərcüməçinin və yaxud naşirin nə səbəbə bunu etmələrini aydınlaşdırmaq üçün özümüzə borc bildik ki, həmin yerləri bir daha tərcümə edib siz oxucuların nəzərinizə çatdıraq. Sonda qeyd edim ki, tərcümədə ixtisara salınmış yerlər III fəsldə, kitabın 49-cu səhifəsində olmalıdır.

Gülya Xaki
Banine – Qafqaz günləri (tərcümədə ixtisara salınmış hissə)

Hələ çox cavan olan rəqqaslara gəlincə isə onlar qadın kimi yaman nazpərvərdə idilər və rəqs kişiləri tamaha salmaq üçün onların yeganə silahları deyildi. Adətən göyçək, qaşları alınmış və incəbel olan bu rəqqaslar ətrafa ovçuyana və çox vaxt özünü doğruldan baxışlarla göz gəzdirirdilər. Kişilərə aid olanları özlərinə buraxaq. İşvəkar mehribanlığı mənə misilsiz görünən nazəninlərdən birinə həvəslə tamaşa etməyə hazırlaşırdım ki, Əsəd (Əsəd, Şəmsi Əsədullayevin qızı Ağabacının və Xələf Meylamovun oğlu – Baninin bibisi oğlu idi – Ç.V.) ağayana bir tərzdə nifrətlə qulağıma pıçıldadı:

– Buna bax! Kişi deyil ki. Götverənin biridir! (Götverən sözünün dəqiq tərcüməsini vermək mümkün deyil – müəllif.) (Mətndə bu söz azərbaycanca işlənib. –red.).

Mən böyüyəndə onu.
– Hə, doğrudan?
Nə dediyini çox yaxşı başa düşməsəm də, özümü məsələdən başım çıxan kimi göstərdim.

– Bax belə! Təsəvvür et ki, bu gəlinciklər kişilik üçün yaradılmayıblar. Mən isə böyüyüb uşaqbaz olacağam. (Hərfi mənada uşaqbaz fransızca uşaq həvəskarlarına deyilir- müəllif). (Mətndə bu söz azərbaycanca işlənib. –red.).

Bakıda öz həmcinslərindən olan “kişilər” arasında iki növ, passiv və aktiv pederastiya yayılmışdı. Birinci növ adi qarşılanır və bununla bütün kişilər məşğul olurdular, ən azından evlənənə qədər və bu, bir növ ictimai cəhətdən faydalı hesab olunurdu. Bunun əksinə olaraq, aktiv pederastiya ilə yalnız mənfəətcil niyyətləri ucbatından arvadsifət və böyük nifrət bəslənilən oğlanlar məşğul olurdular. Bir kişini təhqir etmək istəyəndə onu “götverən” adlandırırdılar. İşdir əgər ən hörmətcil adamlardan biri uşaqbazlar sırasına məxsus olsaydı, heç kəsin ona söz deməyə cürəti çatmayacaqdı. Dolu bədənli, zahirən cavan olan və yeniyetmə qız uşaqları ilə evlənməkdən suyu üstündə qalmış, canfəşanlıqla xınalanmış-rənglənmiş canısulu bu kişini təqdim etməyi unutmuşam. Fəridə onun dördüncü arvadı olacaqdı. Təbii ki, digər üç arvadı da toya dəvətli idilər, onlar gənc rəqiblərinin böyründə əyləşmişdilər və arada qayğıdolu nəzərlərlə onu süzürdülər; yalnız onlar, övrətlər həmrəyliyindən çıxış edərək buradakı insanlardan fərqli davranaraq, gəlinə azca da olsa diqqət yetirirdilər. Qoca təzə bəyə baxanda toy gecəsinin bütün dəm-dəsgahı ilə bitəcəyinə şübhə yeri qalmırdı, necə olsa, Fəridə hansısa fərsizlə üzbəüz qalmayacaqdı. Onun adaxlısının qıvraq və ümidverən qaməti vardı və ona görə də onun təzə-tər arvadının halına acımaq, məncə, heç kəsin ağlının ucundan belə keçmirdi. Doğrudan da toy gecəsi qənaətbəxş və hər qayda-qanunu ilə keçdi. Fəridə bəylə-gəlinin şərəfinə havaya atəş açan atlıların müşayiəti və nəzarəti altında faytonda ər evinə gətirildi. Sonra diribaş arvadlara təhvil verilən Fəridəni soyundurdular və toy gecəsinə hazırladılar. Bu işə də əncam çəkiləndən sonra oyuna təzə bəy və onun kişilik fərasəti daxil olurdu. Yaşı altmışı keçmiş bu kişi ərlik borcunu yerinə yetirən vaxt qonşu otaqda bir arvad otururdu. Bəs bu ədəbsiz nəyi gözləyirdi? Dəlil və sübutları – gənc qızın bakirəliyinə şahidlik edən və sübutu daşdan keçən qana bulaşmış döşək ağını. Qızın valideynləri həyəcanla bu ağın yolunu gözləyirdilər – nəhayət ki, onlar rahatca nəfəs ala, vicdanları dinclik tapa və Allaha ağızdolusu şükr edə bilərdilər. Bu sübut olmasaydı, aləm bir-birinə dəyərdi; bəy özünü ən əziz malı oğurlanmış biri kimi hesab edə və gəlini atası evinə göndərə bilərdi, bundan artıq üzüqaralıq və rüsvayçılıq ola bilməzdi, lakin Fəridənin pak-pakizə çıxmağı hamının könlüncə oldu. Bəlkə elə fikirləşəcəksiniz ki, mən froylin (almanca subay qız – Ç.V.) Annanın gülməşəkər nümunəvi qızıyamsa, bütün bu hadisələrdən xəbərdar olmaq üçün çox gəncəm və onları başa düşməyə yaşım çatmaz. Heç də yox! Belə olsaydı, əvvəla şərqlilərin yaşından tez böyümə cəhətlərinə nankor çıxmış, digər tərəfdən isə əmim oğlanlarının dərslərini unutmuş olardım. Onlar isə yataq işlərində hər şeyin altını da bilirdilər, üstünü də. Əgər hələ də bu məsələlərdən uzaq durmuşdularsa, bu məlumatsızlıqdan deyil, imkansızlıqdan idi. Bir az dirçələn kimi özlərini yekə kişilərə oxşatmağa başlayırdılar. Bir gün rəfiqəm mənə elə şeylər etiraf etdi ki, mən onların şəhvani oyunlarının təfərrüatlarından da xəbər tutdum. İki düşmən millətin – ermənilərlə türklərin qarışığı olan Tamaranın, ailəsinə gizli bağlılığı olan atası və ərinə xoş gəlsin deyə müsəlmançılığı qəbul etmiş erməni anası vardı. Evin yeganə və valideynlərinin ərköyün qızı olan, alman dayənin xüsusi qayğıyla böyütdüyü Tamara əslində problemlərdən uzaq bir uşaqlıq keçirməli idi, lakin onu bizim yolumuza çıxaran Allah başqa cür qərar vermişdi. Tamaranın atası bizim malikanənin qonşuluğunda özünə bir mülk aldı, dayəsi isə bizim froylin Anna ilə rəfiqəliyə başladı; özü isə bizimlə həmyaşıd olduğundan yaxın yoldaşımıza çevrildi. Tamaranı daimi qonağımıza çevirmək böyük zəhmət tələb etmədi. O, yer üzündəki ən gözəl qızcığaz idi, onun badamı gözləri, dik burnu, parıldayan və möhkəm dodaqlı ağzı və ipək kimi uzun, buruq saçları vardı. Özümüz də hiss etmədən onu incitdiyimiz vaxtlarda o, dərhal gülümsəyir və beləcə, bütün külli-aləmə qarşı mehriban davranırdı. Lətafəti gözəlliyi ilə üst-üstə düşürdü. İki fərqli millətdən belə uğurlu nübarın yaranması türk-erməni yaxınlaşması üçün həvəsləndirici təkan ola bilərdi, amma qətiyyən belə olmadı və möhvumat tüğyan etməkdə davam edirdi. Tamara erməni anasının qiymətini çox baha ödəyirdi. Onun qolundan çimdikləyən Əli (Əli, Şəmsi Əsədullayevin qızı Ağabacının və Xələf Meylamovun oğlu – Baninin bibisi oğlu idi – Ç.V.) deyirdi:

– Tamara, sən murdar, əclaf ermənisən. (Ermənilərə aid edilən murdar sözü aydın olmayan səbəblərə görə böyük təhqir hesab olunurdu – müəllif.)

Ağrıdan Tamaradan bir qışqıraq çıxar, sonra məzlumcasına köks ötürər və məlahətli başını aşağı endirərdi.

– Tamara, dayan hələ, o murdar qarmaqvari erməni burnunu düzəldəcəyəm indi, deyə Əsəd qışqıra-qışqıra özünü yetirər və var gücü ilə Tamaranın qüsursuz burnundan tutub dartardı.

Tamaranın gözlərində yaşlar gilələnər, amma cınqırını da çıxarmazdı. O, layiqli şəkildə hər şeyə cəsarətlə dözərdü. Bayram günlərində ən sevimli oynumuzu – erməni qırğınını oynayırdıq. Rasizmdən cuşa gəlib başımızı itirir və Tamaranı dədə-babalarımızdan qalma ədavətin qurbangahına qurban kimi gətirirdik. Əvvəlcə biz onu əsassız olaraq tatarların qətlində günahlandırır və onu yerindəcə, üstəlik ləzzətindən doymadığımızdan ard-arda bir neçə dəfə güllələyirdik. Onun qanını görüb, gözlərimizin susuzluğunu doyunca yatırır, ardınca isə onu ümumi qayda-qanuna əsasən öldürmək üçün yenidən dirildirdik. Biz onun əl-qolunu bağlayıb yerə uzadırdırq, əvvəlcə bədən üzvlərini – dilini, başını kəsir, onun erməni cəmdəyinə nə qədər nifrət bəslədiyimizi büruzə vermək üçün ürəyini və içalatını çıxarıb itlərə atırdıq. Yırtıcılığımızla qəzəbimizi soyutduqdan və zavallı qızdan ələgələn bir tikə-parça qalmadıqdan sonra taxta silahlarımızı havada yellətməyə, vəhşi heyvanlar kimi ulaşa-ulaşa cəsədin dövrəsində rəqs etməyə başlayırdıq. Həndəvərdə mürəbiyyə və ya böyüklərdən kimsə görünən kimi qorxudan ödü ağzına gəlmiş yarımcan Tamaranı bir göz qırpımında yerdən qaldırır, əlindən tutur və uşaq mahnıları oxuya-oxuya mehribancasına dövrə vurmağa başlayırdıq. Bizdən şikayət etmək Tamaranın fikrindən belə keçmirdi; necə olsa, sonra ona xəbərçi, satqın və bir daha murdar erməni damğası vurulacaqdı və o, bizdən məhrum olacaqdı; onu təhqir etsək, alçaltsaq da, müntəzəm fasilələrlə öldürsək də, o, artıq bizsiz keçinə bilmirdi, bizim yoldaşlığımızın yanında bütün digər münasibətlər ona darıxdırıcı görünəcəkdi.

– Amma bilirsən, – bir neçə il sonra Tamara mənə bunları danışdı, Əsədlə Əli məni sənsiz və Gülnarsız başqa oyunlar da oynamağa məcbur edirdilər. Xəlvətcə.

– Ola bilməz. Özümə gələ bilmirdim və təəssüfdən ürəyim içimə sığmırdı. – Bu ki, maraqsızdır. Nə oyun idi elə?