Bayraq t’dbir

1) относящийся к нации, национальности. Milli siyasət национальная политика, milli əsarət национальный гнет, milli mənafe (maraqlar) национальные интересы, milli məsələ национальный вопрос, milli cəbhə национальный фронт, milli istiqlaliyyət uğrunda mübarizə борьба за национальную независимость

Dünyanın ən qeyri-adi 10 bayrağı və onların sirləri

Hər bir ölkəni təmsil edən onun rəmzləridir. Bu rəmzlərdən ən əsası da dövlət bayrağıdır. Dövlət bayrağı ölkəni müxtəlif müsabiqələrdə, rəsmi görüşlərdə, siyasi konqreslərdə və digər bütün tədbirlərdə təmsil edən başlıca rəmzdir. Hər birimiz Azərbaycan bayrağındakı rənglərin, simvolların mənasını bilir, sadəcə 3 rəng və 2 simvolla ölkəmizi necə bütün yanlarıyla gözəl və ətraflı bir şəkildə ifadə etdiyini bilirik. Lakin bizə tanış olan bir çox bayraqdan fərqli olaraq bəzi bayraqlar var ki, onlar öz simvolları ilə müxtəlif sirlərə malikdir və dünyanın ən maraqlı və qəribə bayraqlarından sayılırlar. Aralarında hətta adaları təmsil edən, vaxtı ilə var olan, lakin indi tarixin səhifələrində qalan və unudulmuş bayraqlar var. Gəlin, bu bizə tanış olmayan eyni zamanda maraq doğuran bayraqlarla yaxından tanış olaq.

Mozambik bayrağı

1983-cü ildə təsdiq olunmuş Mozambik bayrağı dünyada yeganə bayraqdır ki, müasir hücum qüvvəsini təmsil edir. Bu bayraqda simvolu yerləşdirilmiş AK-47 ölkənin illərdir müstəqillik əldə etmək üçün davam edən bir vətəndaş müharibəsi içində olduğunu və onların müdafiə qüvvəsini əks etdirir. Bayraqdan AK-47-nin çıxarılması ilə bağlı təklif olsa da, dizaynın dəyişməz olaraq qalması fikrindən dönmədilər və bayrağın dəyişdirilməsi ilə bağlı bütün təkliflər parlament tərəfindən rədd edildi. Silaha perpendikulyar olaraq yerləşən toxa da ölkədəki kənd təsərrüfatını ifadə edir. Həm silah, həm də toxa isə açıq ağ bir kitab üzərində təsvir olunub. Bu da ölkənin təhsilə verdiyi önəmi ifadə edir. Ulduz isə beynəlmiləllik və marksizmi təmsil edir. Bayraqda yaşıl, qara, sarı, ağ, qırmızı olmaqla 5 rəngdən istifadə olunmuşdur və onların hər birinin də xüsusi mənası vardır. Yaşıl – ölkənin torpaq zənginliyini, qara – Afrika qitəsini, sarı – ölkənin faydalı qazıntılarını, qırmızı – ölkənin müstəqillik mübarizəsini, ağ – sülhü təmsil edir.

Butan bayrağı

Butan bayrağına baxdıqda burada əsas 2 rəng görə bilərik: sarı və narıncı. Onların hər biri bir məna ifadə edir. Sarı – şahın hakimiyyətini, narıncı – Buddizmi ifadə edir. Bayrağın tam mərkəzində ağ rəngdə əjdaha görə bilərsiniz, o tam olaraq 2 rəngin mərkəzində yerləşir, bu da bərabərliyi və ölkənin hər 2 amilə verdiyi dəyəri ifadə edir. Bu ağ əjdaha – Druk həmçinin Şimşək Əjdahası kimi də bilinir. Xüsusən ağ rəngdə olmasının səbəbi isə insan əməllərinin və düşüncələrinin saflığını və təmizliyini ifadə etməsidir. Əjdahanın əlində tutduğu 4 ədəd cəvahirat isə ölkənin zənginliyini və təhlükəsizliyini təmin edir. Uzun illər bir çox növləri düşünülsə də son halı 1969-cu ildə təsdiq olunmuşdur, o zamandan etibarən isə bir daha heç vaxt dəyişdirilməmişdir.

Livan bayrağı

1943-cü ildə təsdiq olunan Livan bayrağı qırmızı, ağ və qırmızı zolaqlardan ibarətdir. Bu, Livan dağı ilə Anti-Livan dağları arasındakı Bekaa vadisini təmsil edir. Livan tez-tez sidrlər torpağı adlanır. Ona görə də, bayrağın mərkəzində, yəni, ağ zolağında bir çox Bibliya keçidlərində istinad edilən Livan sidrinin müqəddəsliyini və dincliyini ifadə edən yaşıl bir sidr var. Bəzi əfsanələrə görə inanılır ki, bu bayraq Avstriya bayrağından ilhamlanaraq yaradılmışdır. Bəzi mənbələrə görə isə qırmızı zolaq Livan xalqının ölkələrini qorumaq üçün mübarizə apararkən tökdükləri qanı təmsil edir.

Quam bayrağı

ABŞ-ın ərazilərindən biri olan Quamın bayrağı 1948-ci ildə təsdiq olunmuşdur. Bundan əvvəlki bayraqlar bir müddət ispan bayrağı, Yapon imperiyası dövründə isə yapon bayrağı olmuşdur. Bayraq ümumilikdə tünd mavi rəngdən ibarətdir, bu, okeanı təmsil edir. Sonradan, 1960-cı ildə əlavə olunan bir detal da onun ətrafını əhatə edən incə qırmızı zolaqdır. Həmin qırmızı zolaq İkinci Dünya Müharibəsi və İspan suverenliyi zamanı tökülən qanı təmsil edir. Bayrağın tam mərkəzində badam formasında gerb yerləşir. Bu, burada yaşayan qədim insanların istifadə etdiyi alətlərin formasına bənzəyir. Gerbin içində də Hagatna yaxınlığındakı Agana körfəzində üzən yelkənli gəmi təsvir olunmuşdur. Tam mərkəzdə də qırmızı rənglərlə GUAM sözü yazılmışdır. Arxa tərəfdəki dağa bənzər şəkildə təsvir olunmuş hissə Quamdakı Puntan Dos Amantes uçurumunu təsvir edir.

Qrenada bayrağı

Qrenada bayrağı 1974-cü ildə Birləşmiş Krallıqdan müstəqillik əldə etdikdən sonra rəsmi olaraq qəbul olunmuşdur. Bu bayrağa baxdıqda siz sadəcə 3 rəng görə bilərsiniz: qırmızı, sarı və yaşıl. Burada üst və aşağı hissədə olan 6 ulduz ölkədəki 6 kilsəni, mərkəzdə qırmızı bir dairənin içində yerləşən ulduz isə Karriaku və Balaca Martinikanı ifadə edir. Sol hissədə olan muskat qozu isə Qrenadanın mədəniyyətini təmsil edən əsas simvollardan biridir və burada ən çox satılan məhsuldur. Bu, həm də Qrenadanın əvvəlki adı olan “Ədviyyat adası” olmasını xatırladan faktor kimi də sayılır. Bayrağın qırmızı rəngi – cəsarət və dirilik, qızılı rəng – hikmət və istilik, yaşıl rəng – bitki örtüyü və əkinçilik deməkdir.

Kiribati bayrağı

Kiribati bayrağına baxarkən özünüzü bir peyzaja baxar kimi hiss edə bilərsiniz. Qırmızı fonda təsvir olunmuş dalğalar, qürubda görünən günəş və yuxarıdan uçan bir quş təsviri bu bayrağı digər dövlət bayraqlarından həqiqətən də çox fərqləndirir.

1979-cu ildə rəsmi formada təsdiq olunmuş bu bayraqda dalğalar Kiribatini əhatə edən Sakit okeanı təmsil edir. Dalğalarda olan 3 zolaq isə 3 ada qrupunu (Gilbert, Finiks və Line adaları) təmsil etmək üçündür. Okeanın üzərində uçan Frigate quşu onların gerbindən götürülüb, dənizdəki gücü, azadlığı və Kiribati mədəni rəqsinin nümunələrini bildirir. Günəş Kiribatinin Ekvatorda yerləşmə mövqeyini göstərir. Günəşin 17 şüası isə 16 Gilbert adasını və Banabanı (keçmiş Okean Adası) təmsil edir.

Qrenlandiya bayrağı

Bu bayraq yeganə Skandinav bayrağıdır ki, burada Skandinav xaçı yoxdur. Bu bayraq yerli İnuit müəllimi və siyasətçisi olan Thue Christiansen tərəfindən tərtib olunmuşdur. Buradakı rənglər Danimarka bayrağının rənglərinə istinadən seçilmişdir, çünki Qrenlandiya Danimarka Krallığının tərkibində muxtar bir ölkədir.

Bayraq ağ və qırmızı zolaqdan ibarətdir. Mərkəzə yaxın sol kənarda isə bir dairə yerləşir, hansı ki, üst ağ zolaqda olan yarısı qırmızı, aşağı qırmızı zolaqda olan yarısı isə ağdır. Bayrağın ağ zolaqlı və qırmızı yarımdairəli hissəsinə baxdıqda sizə nəyi xatırladır? Yapon bayrağını, doğrudur!

Bayrağın bu maraqlı dizaynının mənası isə aysberqlərlə dolu olan okeanda günəşin batmasını ifadə edir. Mən deyərdim ki, bayraq bir neçə simvolla ölkəsini tam olaraq uğurla təsvir edib.

Maraqlı fakt: Bu bayraqda qərarlaşmamışdan öncə bir neçə digər variantlar da olub ki, bunlarda həmçinin yaşıl rəngdən istifadə olunub.

Nepal bayrağı

Dünyanın yeganə düzbucaqlı formasında olmayan bayrağı – Nepal bayrağı. Deyə bilərik ki, həqiqətən də bu bayraq bütün digər dünya bayraqlarından fərqlənir. Üzərində nə təsvir olunmasından asılı olmayaraq artıq forması və görünüşü ilə maraq oyadır.

Bayraq iki üçbucağa bənzər hissədən ibarətdir. O, öz qeyri-adi forması ilə Everestin yüksək zirvələrini simvolizə edir. Buradakı moruq rənginə bənzəyən qırmızı rəng onların milli gülü olan rododendron gülünü təmsil edir. Qırmızı həmçinin müharibədəki qələbəni bildirir. Onu çərçivələyən mavi rəng isə sülhü bildirir. Hər bir hissədə yerləşən günəş və ay simvolları isə sakitlik və qətiyyət rəmzidir. Lakin 1962-ci ilə qədər Ay və Günəşin yerinə insan simaları var idi. Lakin o ildən sonra simvollar dəyişdirildi və bayraq rəsmi olaraq təsdiq olundu.

Papua – Yeni Qvineya bayrağı

Bayraqda qara rəngin olması bir çox bayraqlara xas olmayan rəngdir. Papua-Yeni Qvineyanın bayrağı da bu istisnalara daxil olanlardandır. Bayraq rəsmi olaraq 1971-ci ildə qəbul olunmuşdur. Həmin il bir müsabiqə keçirilmiş və hər kəs öz dizayn fikirləri ilə bu müsabiqədə iştirak etmişdir. Maraqlı olan isə odur ki, bu müsabiqəni qazanan və hal-hazırdakı gördüyümüz bayrağın dizaynını verən 15 yaşlı biri idi.

Bayrağın yarısı qara, digər yarısı isə qırmızı rəngdədir. Qara rəngdə 4 eyni ölçüdə, biri isə digərlərinə nisbətdə daha kiçik olan ulduz yerləşir. Qırmızı rəngdə isə tünd sarı və ya narıncı deyə biləcəyimiz bir rəngdə bir quş təsvir olunmuşdur. Qara və qırmızı çox uzun illər boyunca Papua-Yeni Qvineyanın qəbilələrini təmsil edən rənglərdir. Qara-ağ-qırmızı 1918-ci ildən əvvəl Yeni Qvineyanı müstəmləkə etmiş Alman İmperatorluğu bayrağının rəngi idi. Az öncə qeyd etdiyim quş – Cənnət quşu isə onların gerbində də əks olunmuşdur.

Siciliya bayrağı

Nəhayət, mənim üçün ən qəribə olan və gördüyüm anda diqqətimi çəkərək heyrətimə səbəb olan bayraq. Öz özəlliyi və bu siyahıda ən qədim olması ilə seçilən bu bayraq 1282-ci ildə ilk dəfə rəsmi olaraq təsdiq olunmuşdur. Bəli, 1282! Bu da onu dünyanın ən qədim bayraqlarından biri edir.

Bayraq diaqonal olaraq çəkilən sarı və qırmızı rənglərdən ibarətdir. Sarı rəng orta əsrlərdə kənd təsərrüfatı şəhəri kimi tanınan Korleone şəhərini (İtaliya), qırmızı isə Palermo bələdiyyəsini təmsil edir.

Mərkəzdə 3 ayaqlı bir insan fiquru – “Triskelion” dayanır. Güman olunur ki, 3 ayaq adanın 3 küncünü və ya 3 tarixi yuvasını ifadə edir – Pachino, Peloro və Lilibeo. İnsan fiqurunun başı isə Medusa (Gorgon) adlanır və onun kənarlarından çıxan 3 buğda sünbülü vardır. yunan ikonoqrafiyası ilə müqayisədə, bu versiyada onun başından saçı yerinə çıxan ilanlar deyil, buğda sünbülləridir. Triskelion zamana olan hörməti göstərir, gec-tez doğrunun bilinəcəyinə ümid etdiyini bildirir, yağışdan sonra göy qurşağının gəldiyini xəbərdar edir. Üstəlik, bu simvol bölgəyə xas olan dini və mənəvi faktoru təmsil edir.

Bəlkə də insanların gülərək baxdığı və qəribə gördüyü bu bayraq 7 əsrdən çoxdur ki, dəyişməyərək əslində bu xalqın kim olduğunu, onların tarixini, mübarizəsini və mədəniyyətini əks etdirir.

bayraq

◊ bayraq qaldırmaq высок. поднять знамя чего-л., став во главе, начать борьбу за что-л., во имя чего-л.; bayrağını yüksəklərə qaldırmaq kimin, nəyin высоко поднять знамя чьё, чего; bayrağını yüksəklərdə tutmaq высоко держать знамя, свято хранить, выполнять чьи-л. заветы; kimin, nəyin bayrağı altında под знаменем чьим, кого, чего; kimin, nəyin bayrağı altında dayanmaq (durmaq) становиться, вставать под знамя кого, чего; ağ bayraq qaldırmaq поднимать, поднять белый флаг (сдаваться, сдаться, прекращать, прекратить сопротивление); mübarizə bayrağı qaldırmaq поднимать, поднять знамя борьбы; kimin, nəyin bayrağı altında keçirilmək (keçmək) пройти под знаменем кого, чего; bayrağı altında toplaşmaq собираться под чьи-л. знамёна, бороться на чьей-л. стороне

флаг, знамя.
глаг. поднимать, поднять:

1. нагнувшись, взять (с земли, с полу). Dəsmalı (yerdən) qaldırmaq поднять платок, uşağı döşəmədən qaldırmaq поднять ребёнка с пола

2. отделив от земли, удержать на весу. Ştanqı qaldırmaq поднять штангу

3. переместить наверх. Baqajı beşinci mərtəbəyə qaldırmaq поднять багаж на пятый этаж, damın üstünə qaldırmaq поднять на крышу

4. придать ч ему-л. более высокое положение. Bayraq qaldırmaq поднять знамя, başı üzərinə qaldırmaq поднять над головой, dəstəyi qaldırmaq поднять трубку (телефона), əlini qaldırmaq поднять руку

5. помочь встать (лежавшему, упавшему), придать стоячее положение. Yıxılanı qaldırmaq поднять упавшего, stulu qaldırmaq поднять стул

6. сделать более высоким. Suyun səviyyəsini qaldırmaq поднять уровень воды, evi qaldırmaq поднять дом (надстроить)

7. перен. возвышать, возвысить, возносить, вознести. Nüfuzunu qaldırmaq kimin поднять авторитет кого, чей

8. перен. увеличить, усилить, повысить. Qiyməti qaldırmaq поднять цену, əmək məhsuldarlığını qaldırmaq поднять производительность труда, intizamı qaldırmaq поднять дисциплину, mədəni səviyyəni qaldırmaq поднять культурный уровень, fəallığı qaldırmaq поднять активность, əhvali-ruhiyyəni qaldırmaq поднять настроение

9. побудить к действию, воодушевить на что-л. Alayı hücuma qaldırmaq поднять полк в атаку, bütün ictimaiyyəti qaldırmaq поднять всю общественность, düşmənlərlə mübarizəyə qaldırmaq поднять на борьбу с врагами

10. будить, разбудить. Yuxudan səhər saat yeddidə qaldırmaq поднять в семь утра
11. вздувать, вздуть, поднять дуновением. Külək toz qaldırdı ветер поднял пыль
◊ ayağa qaldırmaq поднять на ноги:
1. вылечить. Xəstəni ayağa qaldırmaq поднять на ноги больного
2. вырастить. Oğullarını ağaya qaldırmaq поднять на ноги сыновей
3. укрепить. Firmanı ayağa qaldırmaq поднять на ноги фирму

4. заставить активно действовать. Bütün polisi ayağa qaldırmaq поднять на ноги всю полицию; ağ bayraq qaldırmaq поднимать, поднять белый флаг (сдаваться, сдаться); aradan qaldırmaq nəyi ликвидировать, преодолеть, устранить, изжить, исправить что. Geriliyi aradan qaldırmaq ликвидировать отсталость, maneələri aradan qaldırmaq преодолеть препятствия, müxtəlif qüsurları aradan qaldırmaq устранить различные неполадки, müharibə ocaqlarını aradan qaldırmaq устранить очаги войны, nöqsanları aradan qaldırmaq изжить (устранить) недостатки; badə qaldırmaq kimin sağlığına поднять бокал, провозгласить тост за чьё-л. здоровье; baş qaldırmaq1: 1. поднимать, поднять голову, возрождаться, возродиться; 2. поднять бунт; baş qaldırmaq2 брать начало, возникать, вытекать; bir-birinin üzərinə qaldırmaq kimi поднять друг на (против) друга, натравить друг на друга, столкнуть друг с другом, поссорить; burnunu yuxarı qaldırmaq (özünü göyə qaldırmaq) поднять, задрать нос, загордиться; qaşlarını qaldırmaq поднимать, поднять брови (выразить недоумение); qalmağal qaldırmaq поднять скандал; qılınc qaldırmaq поднять меч; qolları qalxmır kimin kimə руки не поднимаются на кого; qışqırıq qaldırmaq поднять крик; dava qaldırmaq (salmaq) затевать, затеять драку; əl qaldırmaq: 1. kimə поднимать, поднять руку на кого, покушаться, покуситься на кого; 2. проголосовать за кого-л.; əllərini yuxarı qaldırmaq поднять руки вверх (признать своё поражение); iş qaldırmaq kimə qarşı поднять дело против кого; yorğan-döşəkdən qaldırmaq kimi поднять с постели кого:

1. разбудить

2. вылечить; dağın başına qaldırıb qoymaq, göylərə qaldırmaq kimi поднять слишком высоко, возвеличить кого; yüksəkliyə qaldırmaq kimi, nəyi поднять на высоту кого, что; yıxılanı qaldırmaq подать (протянуть) руку помощи кому-л.; (помочь) материально и морально); məsələ qaldırmaq поднять вопрос, поставить вопрос; возбудить дело; azadlıq bayrağı qaldırmaq поднять знамя свободы; aradakı pərdəni qaldırmaq перестать уважать кого-л.; silah qaldırmaq kimin üzərinə поднять оружие на кого; üsyan qaldırmaq поднять восстание, бунт; hay-küy qaldırmaq поднять шумиху, бучу; поднять тарарам; həyəcan qaldırmaq поднять тревогу

прил. красный, алый, пурпурный. Al don красное платье, al bayraq красное знамя, al qan алая кровь, al şəfəq алая заря

2. румяный, розовый. Al yanaqlar румяные щёки

3. багровый (густого, тёмного оттенка, красный). Al günəş багровое солнце; al qanına boyamaq kimi изрубить кого; al qana boyanmaq быть обагрённым, обагряться в крови; əllərini al qana boyamaq обагрять руки в крови (убивать; проливать кровь чью)

устар. в сочет. со словом “ dil” хитрость, лукавство, притворство, обман; al dillə притворством, хитростью, обманом; al dilə tutmaq стараться уговорить, обмануть

1. нести (перемещать, доставлять куда-л. на себе, на руках). Bayraq aparmaq нести флаг, məktub aparmaq нести письмо, hədiyyə aparmaq нести подарок, su aparmaq нести воду

1) идя вместе, направлять движение, помогать идти. Qardaşını məktəbə aparmaq вести брата в школу, sinfi ekskursiyaya aparmaq вести класс на экскурсию

2) находясь во главе, направлять чьи-л. действия, предводительствовать. Qələbədən-qələbəyə aparmaq вести от победы к победе, demokratiya yolu ilə aparmaq вести по пути демократии

3) направлять деятельность кого-л., чего-л., руководить кем-л., чем-л.; преподавать какой-л. предмет, проводить (об уроке и т.п. ). Sinif aparmaq вести класс, dərs aparmaq вести урок, cədvəl üzrə aparmaq вести по расписанию

4) иметь то или иное направление (о дороге, лестнице и т.п. ), служить путём куда-л. Bu yol şəhərə aparır эта дорога ведёт в город, vağzala aparır ведёт на вокзал

5) выполнять, осуществлять, делать что-л., постоянно или длительно заниматься чём-л. Söhbət aparmaq вести беседу, təbliğat aparmaq вести агитацию, veriliş aparmaq вести передачу, hazırlıq aparmaq вести подготовку, mübarizə aparmaq вести борьбу, müşahidə aparmaq вести наблюдение, protokol aparmaq (yazmaq) вести протокол, hesab (uçot) aparmaq вести учёт

3. везти (перемещать, передвигать кого-л., что-л. при помощи средств движения). Sərnişin aparmaq везти пассажиров, yük aparmaq везти груз, taxıl aparmaq везти зерно, taksidə aparmaq везти на такси, şəhərə aparmaq везти в город

1) уходя, взять с собой. Kitabı özü ilə aparmaq унести книгу с собой
2) украсть, утащить, похитить

3) увлечь силой своего движения, течения (о воде, ветре и т.п. ). Sel apardı унесло потоком (поток унёс), külək apardı унесло ветром (ветер унёс), çay apardı унесло рекой (река унесла)

1) заставить уйти вместе с собой; ведя, удалить откуда-л. Yanına salıb aparmaq увести с собой
2) украсть, ведя или угоняя. Günün günorta çağı aparmaq увести средь бела дня
1) уезжая, взять с собой. Uşağı da özünüzlə апарын ребёнка тоже увезите с собой
2) похитить, увезя откуда-л. Qızı apardılar увезли девушку

7. выводить, вывести, сводить, свести (удалить пятна, плесень). Ləkəni aparmaq вывести пятно; qan aparır kimi истекает кровью кто; qızdırma aparır kimi теряет сознание от температуры; yuxu aparır kimi клонит ко сну кого, oyunu aparmaq выигрывать, выиграть, одерживать, одержать победу (в игре, состязании), fikir apardı kimi мысли увели кого куда, погрузился в думы

◊ ağlını aparmaq kimin сводить, свести с ума кого; baş aparmaq: 1. показывать, показать свой характер, переходить, перейти границы дозволенного в разговоре; 2. вникать, вникнуть во что-л.; baş-beynini aparmaq kimin

1. морочить голову кому

2. см. qulağını aparmaq; vaxt aparır (о чём-л.) отнимает время, требует много времени; vaxtını aparmaq kimin отнимать, отнять время у кого; qulağını aparmaq kimin прожужжать все уши кому; özünü aparmaq necə вести себя как; bu xəmir hələ çox su aparacaq это дело потребует ещё много труда (усилий, времени)

1. переходящий:

1) такой, который передается новому победителю в каком-л. соревновании, состязании. Keçici bayraq переходящее знамя, keçici kubok переходящий кубок

2) перемещающийся

3) такой, который переносится на следующий год. Keçici mövzu переходящая тема, keçici qalıq экон. переходящий остаток

2. заразный, заразительный, способный заразить. Keçici xəstəliklər заразные болезни

3. преходящий (временный, недолговечный). Keçici sevinc преходящая радость, keçici kədər преходящая грусть; keçici piyada спорт. проходная пешка (пешка, имеющая возможность достичь последней линии на шахматной доске)

1
1. национиальный:

1) относящийся к нации, национальности. Milli siyasət национальная политика, milli əsarət национальный гнет, milli mənafe (maraqlar) национальные интересы, milli məsələ национальный вопрос, milli cəbhə национальный фронт, milli istiqlaliyyət uğrunda mübarizə борьба за национальную независимость

2) выражающий характерные особенности данной нации, национальности. Milli bayram национальный праздник, milli ənənələr национальные традиции, milli kolorit национальный колорит, milli qəhrəman национальный герой, milli kitabxana национальная библиотека, milli kadrlar национальные кадры, milli mədəniyyat национальная культура, milli paltar национальная одежда, milli teatr национальный театр, milli xüsusiyyət национальная особенность, milli xarakter национальный характер, milli güləş спорт. национальная борьба, milli mahal геогр. национальный округ

3) принадлежащий данной стране, государственный. Milli bank национальный банк, milli bayraq национальный флаг, milli himn национальный гимн, milli muzey национальный музей, milli sərvət национальное богатство

2. межнациональный. Milli münəsibətlər межнациональные отношения, milli düşmənçilik межнациональная вражда

1. полосатый. Milli köynək полосатая рубашка; 2 линованный (такой, на котором нанесены линии для письма). Milli dəftər линованная тетрадь

1) чёрного или тёмного цвета. Qara rəng чёрный цвет, qara saqqal чёрная борода, qara palto чёрное пальто, qara barıt чёрный порох, qara mərmər чёрный мрамор, qara şanı чёрный саны (сорт винограда), qara lak чёрный лак, qara bulud чёрная туча, qara çörək чёрный хлеб, qara ayı зоол. чёрный медведь, бот. qara qarağat черная смородина, qara qovaq черный тополь, тех. qara metallar чёрные металлы, qara metallurgiya чёрная металлургия, qara mis чёрная медь, qara şrift полигр. чёрный (жирный) шрифт, qara herik с.-х. черный пар, qara fırtına черная буря

2) смуглый, тёмный. Qara qız смуглянка, брюнетка
2. разг. перен. горестный, мрачный, тяжёлый. Qara günlər чёрные дни
3. перен. не добрый, злой. Qara qüvvələr черные силы
в знач. сущ.
1. чёрный, чёрнокожий человек
2. материк, суша
3. черновик. İşin qarası черновик работы
4. во мн. ч. чёрные (шахматные фигуры). Qaralar qalib gəldi чёрные одержали победу
5. приправка к плову

◊ qara qızıl чёрное золото (нефть); qara çıraq коптилка; qara pul медные деньги; qara geyinmək быть в трауре, одеться в траур по близким в дни праздников; qara buludlar üstünü aldı kimin, nəyin чёрные тучи нависли над кем, чем; qara bayraq asmaq вывесить траурный флаг, поднять флаг скорби, траура; qara vermək üçün для отвода глаз; qara vermək дать почувствовать свое присутствие; qara qəpiyə dəyməz ни гроша не стоит; грош цена к ому-л., ч ему-л.; qara yaxmaq kimə клеветать на кого, порочить имя чьё; adı qara siyahıya düşmək попасть в чёрный список; qara gündə в чёрные дни, в трудное время; qara gün üçün на чёрный день; qara gün dostu друг в беде; qara günə qalmaq оказаться в бедственном положении; qara saqqız kimi yapışmaq пристать как банный лист; qara yer могила; qara yerə girsin! пусть подохнет! aralarından qara pişik keçib между ними пробежала черная кошка; qara torpağa girmək (qismət olmaq) лечь в землю, лечь в могилу, qara qarışqa kimi как муравьи (видимо-невидимо); qara basır kimi снятся кошмары к ому, qara gözlərinə bağışlamaq простить ради красивых глаз; qara kağız похоронная, похоронка; qara xəbər печальная, скорбная весть; qarasına söyləmək (söymək) ругать кого-л. за спиной, за глаза; kömür kimi qara чёрный как уголь

2
2. письмена

прил. красный, красного цвета. Qırmızı sifət красное лицо, qırmızı ləçək красная косынка, qırmızı bayraq красное знамя, qırmızı karandaş красный карандаш, qırmızı alizarin хим. красный ализарин, qırmızı siqnal красный сигнал; употребл. в составе терминов: qırmızı qurdeşənəyi мед. красная волчанка, qırmızı yosunlar бот. красные водоросли, qırmızı istiot красный перец, qırmızı mərcan зоол. красный коралл

◊ qırmızı danışmaq говорить прямо в лицо, не стесняясь; qırmızı adam прямой человек; qırmızı guşə красный уголок

1. втыкать, воткнуть, вонзать, вонзить (всадить что-л. острое, колющее). İynəni sancmaq воткнуть иголку, süngünü sancmaq вонзить штык, xəncər sancmaq воткнуть кинжал

2. водружать, водрузить (установить, укрепить где-л., на чём-л. или в чём-л.). Bayraq sancmaq водрузить знамя

3. прикалывать, приколоть (прикрепить к чему-л. булавкой, шпилькой, кнопкой и т.п. ). Gül sancmaq приколоть цветок

4. жалить, ужалить:
1) ранить, впиваясь жалом; укусить. Arı sancıb kimi пчела ужалила кого, ilan sancıb змея ужалила

2) перен. задевать, задеть, ранить словами, колкими замечаниями; язвить. Yoldaşını sancmaq ужалить своего товарища

5. колоть, укалывать, уколоть:
1) всадить в чьё-л. тело острое оружие

2) об ощущении колющих болей, колоться. Böyrü(-m) sancır (у меня) колет в боку, ürəyi sancır kimin колет (в) сердце чьём

3) перен. язвительно задевать, упрекать

6. ломить ( безл. : о болезненном ощущении ломоты). Sümüyü(-m) sancır у меня ломит кости, gicgahım sancır у меня ломит в висках:

◊ dalağım sancdı:
1) я забеспокоился

2) начал сомневаться в ком-л., чём-л.; заподозрить кого-л. в чём-л. (обычно при виде кого-л.); ilan sancan (vuran) ala çatıdan qorxar пуганая ворона куста боится, ужаленный змеёй бечёвки боится

1. вверху. Yuxarıda buludlar üzür вверху плывут облака, yuxarıda bayraq yellənir вверху развевается флаг

1) в верхней части чего-н. Yuxarıda oturmaq сидеть наверху, yuxarıda yerləşmək устроиться наверху

2) перен. разг. в вышестоящей инстанции. Yuxarıda bu məsələni həll edərlər наверху решат этот вопрос

3. выше. Yuxarıda deyildiyi kimi как было сказано выше, azca yuxarıda чуть выше; yuxarıda adı çəkilən вышеупомянутый, yuxarıda göstətrilmiş вышеуказанный, yuxarıda qeyd edilən отмеченный, приведенный выше

1. величественно, величаво. Əzəmətlə ucalmaq величественно подниматься, возвышаться, əzəmətlə dayanmaq величественно стоять, əzəmətlə səslənmək величественно звучать

2. могущественно, мощно, бурно, стремительно. Əzəmətlə inkişaf etmək мощно (бурно) развиваться
3. торжественно. Əzəmətlə bayraq qaldırmaq торжественно поднимать знамя

См. также в других словарях:

bayraq — is. Uzun və nazik bir ağacın baş tərəfinə rəbt edilmiş və adətən üzərində dövlətin, yaxud hərbi və ya ictimai təşki latın xüsusi əlaməti – nişanı çəkilmiş bir və ya müxtəlif rəngli qumaş parçası. Parlaman üstündə üçrəngli bayraq; Çarpırdı ruzgara … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
rayət — ə. bayraq … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
sahibliva’ — ə. «bayraq sahibi» m. başçı, qoşun başçısı … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
Битва под Чудновом — Русско польская война 1654 1667 Бои под Чудновом … Википедия
Русско-турецкая война (1686—1700) — Русско турецкая война 1686 1700 Великая Турецкая война, русско турецкие войны Взятие Азова. В центре, на конях, Царь Пётр I и воевода Ал … Википедия
Русско-турецкая война (1768—1774) — Русско Tурецкая война 1768–1774 Русско турецкие войны «Аллегория победы Екатерины II над турками» Стефано Торелли, 1772 … Википедия
Берестецкая битва — Дата 28 июня 10 июля 1651 Место у города Берестечко на Волыни Итог … Википедия
Прутский поход (1711) — Прутский поход Русско турецкая война 1710 1713 … Википедия
Великая Турецкая война — Русско турецкие войны, австро турецкие войны, польско турецкие войны и Турецко венецианские войны … Википедия
Восстание Хмельницкого — В данной статье или разделе имеется избыток цитат либо слишком длинные цитаты. Излишние и чрезмерно большие цитаты следует обобщить и переписать своими словами. Возможно, эти цитаты будут более уместны в Викицитатнике или в Викитеке … Википедия
Прутский поход — Русско турецкая война 1710 1713 … Википедия

“21 Azər” Elektron Dərgi / 21 آذر . مجله الکترون

Mavi rəng – Azərbaycan xalqının türk mənşəli olmasını, türkçülük ideyası ilə bağlıdır. Türklərin göy rəngə üstünlük verməsi ilə bağlı müxtəlif izahlar da mövcuddur. Orta əsrlərdə islam dinində olan türkdilli xalqların yaşadığı ərazilərdə saysız-hesabsız qədim abidələr də tikilib və bu abidələrin əksəriyyəti göy rəngdə olub. Bu baxımdan göy rəng həm də simvolik məna daşıyır. Göy rəng həm də XIII əsrdə Elxanilər dövrünün əzəmətini, onların zəfər yürüşlərini əks etdirir.

Qırmızı rəng – müasir cəmiyyət qurmaq, demokratiyanı inkişaf etdirmək, bir sözlə müasirləşməni, inkişafı istəyini ifadə edir. Məlum olduğu kimi XVIII əsrin sonlarında Fransa Burjua inqilabından sonra kapitalizmin inkişafı ilə bağlı Avropa ölkələrində böyük irəliləyişlər baş verib. Həmin dövrdə proletariatın kapitalizm quruluşuna qarşı mübarizəsi olub. Bu illərdə qırmızı rəng Avropanın simvoluna çevrilirdi. Ə. Hüseynzadə yazırdı: “Avropalaşalım, firəngləşəlim deyirsiniz. Lakin ey qare (ey oxucu), müraciətdən müraciətə fərq vardır. Biz avropalıların ədəbiyyatına, sənayelərinə, ümum və maariflərinə, kəşfiyyat və ixtiralarına müraciət etmək istəyiriz, özlərinə degil! Biz istəriz ki, islam ölkəsinə onların beyinləri, dimaqları girsin!” Qırmızı rəngin üzərində ortada aypara və səkkizguşəli ulduzun təsviri verilib.

Yaşıl rəng – islam sivilizasiyasına , islam dininə mənsubluğu ifadə edir. Böyük mütəfəkkir Əli bəy Hüseynzadə “Qırmızı qaranlıqlar içində yaşıl işıqlar” əsərində yaşıl rəngin geniş izahını verib.

Bayrağımızın üzərindəki ay-ulduzun mənası nədir? Tarixçilərin bildirdiklərinə görə, Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən üçrəngli bayraq dövlət bayrağı kimi qəbul olunanda orada rənglərin nəyi ehtiva etdiyi göstərilsə də, aypara və səkkizguşəli ulduzun mənaları açıqlanmayıb. Bayrağın üzərindəki aypara və səkkizguşəli ulduzun mənaları barədə müxtəlif fikirlər var. Hətta alim və tədqiqatçıların da bu məsələdə fikirləri üst-üstə düşmür.