Bədi əsərlərin yazılma

Dronqo zaponkanı nəzərdən keçirib onu qonağa qaytardı.
-Siz təsəvvür edə bilərsinizmi, intihar edən şəxs zaponkasının birini açıb tullayandan sonra özünü asıb? -deyə Liliya gözlənilmədən həyəcanla soruşdu. -Məni bu tapıntı əmin edir ki, həmin otaqda nəsə başqa bir hadisə baş vermişdir.Mən buna tam əminəm.Ola bilsin ki, onlar əlbəyaxa olublar, ya da Armand müqavimət göstərib və elə bu zaman da zaponka pəncərəyə sıçrayıb.Sonra isə pəncərəni bağlayıblar, hərçənd ki, polis heç bir iz tapmayıb.Heç bir iz başa düşürsünüzmü?Bunun özü də çox qəribədir.Əgər Armand pəncərəni açıbsa və otaqda yeganə adam olubsa, onda nə üçün tutacaqda onun barmaq izləri qalmayıb?Bu izləri kim silə bilərdi?Belə çıxır ki, otaqda başqa adam da olub.Kənar adam.
Ardı →

Kayzen

Uzun müddət bədii əsərlərdəki reallıqlara aludə olmaq beyinə uzunmüddətli təsir göstərir. Roman oxumaqla beyinin bəzi hissələrində əmələ gələn dəyişikliklər kitabı bağladıqdan sonra da bizimlə qalır.

Emori Universitetinin (ABŞ) tədqiqatçıları uzunmüddətli fasiləsiz roman oxuduqdan sonra beyində uzunmüddətli izlər qalıb qalmadığını aydınlaşdırmağa çalışmışlar. Gregory Berns və onun kolleqaları eksperimentdə iştirak etmək üçün 21 könüllü dəvət etmişlər. Onlar bu könüllülərdən 9 gün ərzində Robert Harrisin “Pompey” romanını oxumağa məcbur etmişlər. Romanın mövzusu kifayət qədər geniş yayılmış mövzudur: təhlükəni hiss edən əsərin baş qəhrəmanı hadisədən heç bir xəbəri olmayan digərlərini xəbərdar etməyə çalışır. Gözlənildiyi kimi əsərdə məhəbbət motivləri də yer almışdır.
Davamı →

Sevdasız aylar (II hissə) | Salam Qədirzadə

• Azərbaycan ədəbiyyatı
• 20 may 2013, 14:49

Müəllif
Elektrik qatarının tәkәrlәri relslәri yeknəsәqliklə döyəclәyirdi. Sevda açıq pәncәrә qabağında oturmuşdu. Sәfillәri oxuyurdu. İçәri dolan yel nadinc uşaq kimi şıltaqlıq edirdi; qızın tellәrini dağıdıb sifәtinә sәpəlәyir, onun mütaliәsinә mane olurdu. Havanın sәrin nәfәsindәn gaһ şor suyun, gaһ neftin kәsif qoxusu duyulur, gaһ da Abşeron barlarındakı meynәlәrin, әncir, nar ağaclarının payız әtri gətirirdi. Dәniz mövsümü sona yetdiyindәn vaqonda sәrnişin az idi.
Sevda kitaba elә qapılmışdı ki, qorxurdu düşәcәyi stansiyanı ötüb keçә, xәbәri olmaya. Әsәrin tәsirindәn ayrıla bilmirdi. Hәrdәn başını qaldırıb gözlәrini uzaqlara dikәrək fikirlәşirdi. Fikirlәşirdi ki, bu yazıçılar arı kimi bir mәxluqdur. Arı öz pәtәyindәn çox-çox uzaqlara uçur… Çöllәrdәki güllәrә-çiçәklәrә qonub zәrrә-zәrrә şirә çәkir. Sonra şanasına qayıdaraq әtirli bal yaradır… Yazıçılar da alәmi gәzib-dolanır, görüb-götürür, nәһayәt, iş otağına tәləsәrәk qalın-qalın maraqlı әsәrlәr yaradır. Onların isә şanası kitabdır, balları söz.
Ardı →

Sevdasız aylar (I hissə) | Salam Qədirzadə

• Azərbaycan ədəbiyyatı
• 18 may 2013, 17:48

Oğlum Ruslana itһaf edirəm

Müəllif
Ay qızlar! Yәqin Sevda yaşında olanda çoxunuz sevib-sevilmisiniz. Burada tәәccüblü nə var ki? Mәһəbbәtsiz ürәk, günәşsiz һәyat—ikisi dә birdir. Onsuz bu tәbiәtin füsunkar gözәlliklәrini necә görmәk, necә duymaq olar?

Sevda da sizin kimi ötüb-keçәn qayğısız uşaqlıq çağlarının fәrqinә varmadan qarşıdan gәlәn gәncliyi salamlayırdı. Qoynunda әtirli gül-çiçәk, dodağında şaqraq qәһqәһә, köksündә ülvi mәһәbbәt gәtirәn ilkin baһarını salamlayırdı. Ömrünә sәadәt bәxş edәcәk, yollarına işıq sәpәcәk ulduzlu-aylı gecәsini, günәşli gündüzünü salamlayırdı. Sevinc ona qanad verirdi, fәrәһ göylәrә uçururdu, әngin fazalarda pәrvazlandırırdı.

Sevda universitetin ikinci kursuna tәzәcә qәdәm qoymuşdu. Tələbəliyin tam bir ili arxada qalmışdı. Dərslәr yenə başlanmışdı. O, һәr sәһәr mәrmәr pillәkәnlәri qalxır, auditoriyalarda oturub müһazirәlәri dinlәyir… yazır, oxuyur… öyrәnirdi…
Ardı →

Fyodr Mixayloviç Dostayevski : “Gülməli adamın yuxusu”

• Ədəbiyyat
• 15 noyabr 2012, 01:06

Mən gülməli adamam. İndi mənə dəli deyirlər. Onlara hələ də gülməli görünməsəydim, dəli sayılmağım rütbəmin qalxması olardı. Amma daha heç acıqlanmıram, indi onların hamısı mənə əzizdir, üstümə güləndə də niyəsə lap əziz gəlirlər. Onlara baxanda bu qədər kədərlənməsəydim, özüm də gülərdim, əlbətdə, özümə yox — onları sevdiyimdən gülərdim. Kədərimin səbəbi budur ki, mən həqiqəti bilirəm, onlarsa yox. Ooh, həqiqəti tək bilmək adama necə də çətindir! Amma onlar bunu başa düşməz. Yox, başa düşməz.

Unudulmuş Röya – IV Fəsil

• Unudulmuş röya
• 9 iyul 2010, 23:08

Qadın kədərlə gülümsündü.
-Mən özümə qarşı belə bir nəzakəti artıq gözləmirdim.
Dronqo öz təəssüratlarını səmimiyyətlə etiraf edərək dedi:
-Siz dözümlü adamsınız, Liliya.Bəlkə sizin tanınmış onkoloji mərkəzlərdən birinə gedib əməliyyat üçün şansınızın olub-olmadığını bilməyə cəhd etməyiniz daha yaxşı olardı.
Liliya cavabında:
— Mən artıq Moskvanın Kaşirkasından və Londondan bunu öyrənmişəm, — dedi, — Moskvada on faiz şans olduğunu deyirlər, amma bunun çox mürəkkəb məsələ olduğunu da bildiriblər.Londonda isə heç bir şans olmadığını hesab edirlər.Təsəlli bircə ondadır ki, son mərhələ başlayanda mən heç nə hiss etməyəcək və hər şeyi unudacağam.Qərb həkimləri həmişə sözü açıq və birbaşa üzə deyirlər.Mən onları başa düşürəm.Bəlkə bu bir vicdan işidir.
Ardı →

Unudulmuş Röya – III Fəsil

• Unudulmuş röya
• 7 iyul 2010, 23:47

Dronqo hiss olunmadan qonağına baxırdı.Yaxşı qulluq görmüş, saçları qəşəng yığılmış, səliqəli geyinmiş bu xanım əsla təslim olmaq fikrində deyildi.Belə bir qadın sonacan duruş gətirəcəkdi.Lakin onun təklif etdiyi avantürayla razılaşmaq əxlaqa zidd hərəkət deyildimi? Əgər onun əri doğrudan da, intihar edibsə, onda axtarışlar heç nə verməyəcək.Bütün faktlar isə məhz intiahara dəlalət edir.Belə çıxır ki, imtina etmək lazımdır.Son mərhəmətə belə yer qoymayıb imtina etmək.Lakin doğrudanmı, o, bunu etməyə qadirdir? Bəs onda sonralar bu qadının gəlişini necə xatırlayacaq?

-Gəlin belə edək, — deyə Dronqo təklif etdi, — mən sizinlə Riqaya gedim və nəyi isə aydınlaşdırmağa çalışım.Amma mən sizin ehtimalınızı təsdiq edən dəlillər tapmayınca, heç bir qonorardan söhbət belə gedə bilməz.Siz mənim yol pulumu və yaşayış xərclərimi ödəyərsiniz, qalan şeylər isə ancaq mənim təhqiqatı başa vurduğumdan sonra olacaq.

-Sag olun, — qadın həyəcanla dedi, — mən istənilən şərtlə razıyam.

-Onda danışdıq.Sabah bir yerdə Riqaya gedirik.Yaxud uçuruq?

-Sizə necə münasibdirsə.Mənim üçün fərqi yoxdur.
Ardı →

Unudulmuş Röya – II Fəsil

• Unudulmuş röya
• 27 mart 2010, 14:34

Dronqo zaponkanı nəzərdən keçirib onu qonağa qaytardı.
-Siz təsəvvür edə bilərsinizmi, intihar edən şəxs zaponkasının birini açıb tullayandan sonra özünü asıb? -deyə Liliya gözlənilmədən həyəcanla soruşdu. -Məni bu tapıntı əmin edir ki, həmin otaqda nəsə başqa bir hadisə baş vermişdir.Mən buna tam əminəm.Ola bilsin ki, onlar əlbəyaxa olublar, ya da Armand müqavimət göstərib və elə bu zaman da zaponka pəncərəyə sıçrayıb.Sonra isə pəncərəni bağlayıblar, hərçənd ki, polis heç bir iz tapmayıb.Heç bir iz başa düşürsünüzmü?Bunun özü də çox qəribədir.Əgər Armand pəncərəni açıbsa və otaqda yeganə adam olubsa, onda nə üçün tutacaqda onun barmaq izləri qalmayıb?Bu izləri kim silə bilərdi?Belə çıxır ki, otaqda başqa adam da olub.Kənar adam.
Ardı →

Unudulmuş Röya – I Fəsil

• Unudulmuş röya
• 21 mart 2010, 15:45

Ertəsi gün günorta saat üçdə Dronqo Edqar Veydemanisi və onunla birlikdə gələn qadını öz mənzilində qəbul etdi.Görünüşü etiberı ilə qadına əllidən artıq yaş vermək olmazdı.Orta boylu olsa da, qəşəng, olduqca incə vücuduna ciddiyyət verən qara kostyumu ilə bir qədər hündür görünürdü, üzünün cizgiləri də son dərəcə zərif idi.Qadın quru nazik əllərini uzatdı.Onun uzun, aristokratik barmaqları və yalnız sağalmaz xəstələrə xas olan qəm-qüssə ifadəli dərin çuxura düşmüş gözləri var idi.Dronqo qonaqların əlini sıxaraq onları qonaq otağına dəvət etdi.
O, qadının içəri keçərkən bir qədər tərəddüdlə oturmaq üçün haranı-divanı, yoxsa kürsünü seçməsinə diqqət yetirdi.Bu, ev sahibinin özünəməxsus bir sinağı idi.Fərdiyyətçilər adətən, kürsünü üstün tuturlar, digərləri isə divanı seçirlər.Qadın divana nəzər salaraq keçib kürsüdə əyləşdi.Bu özünəməxsus sınaqdan xəbəri olan Edqar qımışdı və divanda əyləşdi.
-Bağışlayın ki, sizi şəxsi problemlərimlə məşğul olmağa vadar edirəm, -qonaq bir qədər həyəcanla, amma kübar xanımlara xas oln əda ilə sözə başladı.
-Mənə dedilər ki, siz mənimlə görüşmək istəmisiniz, -deyə onun davranışına diqqətlə göz qoyan Dronqo dilləndi.Qadın özünün təvazökarlığı və mədəniyyəti ilə onun rəğbətinə səbəb olmuşdu.
-Mənim adım Liliya Kraulindir, -qadın özünü təqdim etdi, -mən Riqadan gəlmişəm. -O, rus dilində xarakterik latış ləhcəsi olmadan danışırdı.Qadın qarşısındakı kiçik masanın üzərinə qoyulmuş butulkaya nəzər salaraq birdən xahiş etdi: -Sizdə su varmı? Adi, qazsız su.
-Əlbəttə. -Dronqo «Vittel» mineral su butulkasını açaraq stəkanı doldurdu və qonağa uzatdı.Edqara baxdı, amma o, başı ilə imtina elədi.
-Bağışlayın, -deyə qadın ikicə qurtum alaraq stəkanı masanın üstünə qoydu.
Dronqo səbrlə gözləyirdi.
Ardı →

Bədi əsərlərin yazılma

Müraciət etmək, “ərz” mənasında işlənir. Ərizə – hüquq və azadlıqların həyata keçirilməsi ilə bağlı tələbləri nəzərdə tutan müraciətdir.

Ərizəyə verilən tələblər aşağıdakılardır:

• Ərizənin başlığı, yəni kimə və kimdən yazılması dəqiq olmalıdır.
• Ərizənin məzmunu qısa, faktlar isə konkret olmalıdır.
• Ərizəni ərizəçi öz xətti ilə yazmalıdır.
• Ərizənin sonunda gün, ay, il və ərizəçinin şəxsi imzası qoyulmalıdır.

Ərizənin yazılış forması belədir:

• Vərəqin əvvəlində, abzasdan böyük hərflə təşkilatın və kimə müraciət edilirsə, onun vəzifəsi, adı, atasının adı və soyadı qeyd olunur.
• Sətrin 1/2 hissəsi həcmində sağ tərəfdə ərizəçinin adı, soyadı və atasının adı göstərilir.
• Vərəqin ortasında böyük hərflə “Ərizə” sözü yazılır.
• Təzə sətirdən qısa, aydın və məzmunlu şəkildə ərizəçinin fikri şərh olunur.
• Ərizənin sonunda imza qoyulur və onun yazılma tarixi göstərilir.

Nümunə