Aşağıdakı adları yazılan qidaları soyuducuda necə saxlamaq olar
Masanın bütün şəkildə bu şəkildə öyrənilməsi üçün bir anda təxminən 10 elementdən ibarət olan qruplara bölmək istəyə bilərsiniz. Bütün masa üçün mnemonics istifadə etmək əvəzinə, siz narahatlıq verən bölmələr üçün bir söz təşkil edə bilər.
Felin sadə şəkilləri
Fellər şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişib, dəyişməməsinə görə iki qrupa bölünür:
1. Təsriflənən formalar
2. Təsriflənməyən formalar
Felin şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişən formalarına felin təsriflənən formaları deyilir. Felin təsriflənən formalarına felin sadə və mürəkkəb şəkilləri daxildir.
Felin sadə şəkilləri
- Əmr şəkli
- Xəbər şəkli
- Arzu səkli
- Vacib şəkii
- Lazım şəkli
- Şərt şəkli
Əmr səkli
Felin əmr şəkli əmr, xahiş, məsləhət, təklif, nəsihət və s. bildirir. Əmr şəklinin xüsusi şəkilçisi yoxdur. fel kökünə və ya başlanğıc formasına aşağıdakı şəxs şəkilçilərini (II şəxsin təkindən başqa) artırmaqla düzəlir:
I şəxs tək: -ım4 (-yım4), cəm: -aq2 (-yaq2)
II şəxs tək: – , cəm: -ın4 (-yın4)
III şəxs tək: -sın4, cəm -sın4 +lar2
Məsələn:
Mən yaz-ım, gəl-im, oxu-yum, gör-üm və s.
Sən yaz, gəl, oxu, gör və s.
O yaz-sın, gəl-sın, oxu-sun, gor-sun və s.
Biz yaz-aq, gəl-ək, oxu-yaq, gör-ək və s.
Siz yaz~ın, gəl-in, oxu-yun, gör-ün və s.
Onlar yaz-sın-lar, gəl-sin-lər, oxu-sun-lar, gör-sün-lər və s.
Felin əmr şəkli məzmunca indiki, yaxud gələcək zamanı bildirir.
Xəbər şəkli
Felin xəbər şəkli işin nə zaman və kim tərəfindən gorüldüyünü bildirir. Xəbər şəklinin də xüsusi şəkilçisi yoxdur.Zaman və şəxs şəkilçiləri ilə düzəlir: al-dı-m, al-dı-n, al-dı, al-ır-am, al-ır-san, al-ır və s. Fel xəbər şəklində keçmiş, indiki və gələcək zamanlara və şəxsə görə dəyişir.
Keçmiş zaman
İş və hərəkətin danışılan vaxtdan əvvəl baş verdiyini bildirir. Keçmiş zamanın iki növü van şühudi keçmiş zaman və nəqli keçmişzaman.
Şühudi keçmiş zamaniş və hərəkətin keçmişdə icra olunub-olunmadığını qəti şəkildə (şahidlik yolu ilə)bildirir. Fel kökünə və ya başlanğıc formasına -dı4 şəkilçisini və şəxs şəkilçilərini artırmaqla düzəlir: yaz-dı-m, yaz-dı-n, yaz-dı, yaz-dı-q, yaz-dı-nız, yaz-dı-lar və s.
Nəqli keçmiş zamaniş və hərəkətin keçmişdə icra olunub-olunmadığının nəticəsini nəql-nağıl etmə yolu iləbildirir.
Nəqli keçmış zaman -mış şəkilçisi ilə düzəlir: gəl-miş-əm, gəl-rniş-sən, gəl-miş-dir, gəl-miş-ik, gəl-miş-siniz, gəl-miş-lər. Nəqlı keçmiş zaman II və III şəxslərdə -ıb4 şəkilçisi ilə də düzəlir: al-ıb-san, al-ıb-sınız, gəl-ib-sən, gəl-ib-lər və s. II şəxsin təkində və cəmində -mış4 şəkilçisinin son samiti bəzən buraxılır: al-mış-san = al-mı-san, al-mış-sınız = al-mı-sınız və s.
İndiki zaman
İş və hərəkətin danışılan zaman baş verdiyini bildirir. Fel kökünə və ya felin başlanğıc formasına -ır4 (-yır4) şəkilçisıni və şəxs şəkilçilərini artırmaqla düzəlır: yaz-ır-am, yaz-ır-san, yaz-ır. yaz-ır-ıq, yaz-ır-sınız, yaz-ır-lar, oxu-yur-am, oxu-yur-san, oxu-yur, oxu-yur-uq, oxu-yur-sunuz, oxu-yur-lar və s.
Gələcək zaman
lş və hərəkətin danışılan zamandan sonra icra olunacağını bildirir.Gələcək zamanın iki növüvar:qəti gələcək zaman və qeyri-qəti gələcək zaman.
Qəti gələcək zamaniş və hərəkətin gələcəkdə icra olunub-olunmayacağını qəti şəkildə bildirir, -acaq2 şəkilçisi ilə düzəlir: al-acağ-am, al-acaq-san, al-acaq-dır, al-acağ-ıq, al-acaq-sınız, al-acaq-lar; gəl-əcəy-əm, gəl-əcək-sən, gəl-əcək-dir, gəl-əcəy-ik, gəl-əcək-siniz, gəl-əcək-lər və s.
Qeyri-qəti gələcək zamandaiş və hərəkətin gələcəkdə icrası qəti şəkildo bildirilmir. Fellərə -arJ (-yar1) şəkilçisini artırmaqla düzəlir: yaz-ar-am, yaz-ar-san, yaz-ar, yaz-ar-ıq, yaz-ar-sınız, yaz-ar-lar; oxu-yar-am, oxu-yar-san, oxu-yar, oxu-yar-ıq, oxu-yar-sımz, oxu-yar-lar və s.
Qeyd 1: -la2 şəkilçisi ilə bitən fellətin qeyri-qəti gələcək zamanında bəzən -ar1 şəkilçisinin saiti düşür:bas-la-r-am, göz-lə-r-sən, işlə-r-ik və s.
Qeyd 2: Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, qeyri-qəti gələcək zaman II və III səxsin təkində və cəmində inkarda işlənərkən -ar3 şəkilçisinin tərkibindəki r samiti z samitınə keçir. Məşələn:alar-almaz. gələr — gəlməz, oxuyarsan — oxumazsan və s.
Arzu şəkli
Felin arzu şəkli işin gələcəkdə icrasının arzu olunduğunu bildirir.
Arzu şəklinin özünəməxsus şəklçisi vardır: -a2. Bu şəkilçi fel köklərinə (və ya fellərin başlanğıc formasına) artınlır: vaz+a+m. yaz+a+san, yaz+a, yaz+a+q, yaz+a+sınız, yaz+a+lar; oxu+ya+m, oxu+ya+san, oxu+ya, işlə+yə+k, işh+yə+lər və s. Oxu, islə kımi saitlə bitən fellərdə bu şəkilçinin əvvəlinə y bitişdirici samiti artırılır. Arzu şəklində çox vaxt gərək, kaş sözləri işlənir: gərək (kaş) bil+ə+m. gərək (kaş) ged+ə+siniz və s.
Vacib şəkil
Felin vacib şəkli gələcəkdə icra ediləcək işin zəruriliyini, vacibliyini bildınr, -malı2 şəkilçisi ilə düzəlir: al+malı+yam, al+malı+san, al+malı+yıq, al+malı+sınız, al+malı+dır+lar; gəl+məli+yəm, gəl+məli+sən, gəl+məli+dir, gəl+məli+yik, gəl+məli+siniz, gəh-məli+dır+lər və s:
Lazım şəkli
Felin lazım şəkli gələcəkdə icra ediləcək işin lazım oiduğunu bildirir, fellərə -ası2 şəkilçisini artırmaqla düzəlir: yaz+ası+yam, yaz+ası+san, yaz+ası+dır, yaz+ası+yıq, yaz+ası+sınız, yaz+ası+dır+ lar; gəl+əsi+yəm, gəl+əsi+sən, gəl+əsi+dir, gəl+əsi+yik, gəl+əsi+siniz, gəl+əsi+dir+lər və s.
Yuxarıda qeyd olunduğu kimi, felin lazım şəklinin inkarı deyilsözü ilə işlənir: alası deyiləm, gələsi deyilik və s.
Şərt şəkli
Felin şərt şəkli gələcəkdə icra olunacaq iş, hərəkətin müəyyən şərtlə bağlılığını bildirir, -sa2 şəkilçisi ilə düzəlir: al+sa+m, al+sa+n, al+sa, al+sa+q, al+sa+mz, al+sa+Iar; gəl+sə+m, gəl+sə+n, gəl+sə, gəl+sə+k, gəl+sə+niz, gəl+sə+lər və s.
Felin bu şəklində bəzən əgər bağlayıcısı da işlənır: əgər oxu+sa+m, əgər gəl+sə+n və s.
Felin təsriflənən sadə şəkillərinə yekun olaraq yadda saxlamaq lazımdır ki, yuxarıdakı fel şəkillərindən yalnız ikisinin: əmr və xəbər şəklinin özunəməxsus şəkilçisi yoxdur. Bunlardan birincisi yalnız şəxs şəkilçilərinin, ikincisi isə (xəbər) zaman və şəxs şəkilçilərinin köməyi ilə düzəlir. Felin qalan dörd şəklinin (arzu, vacib, lazım, şərt) hər birinin özünəməxsus şəkilçiləri vardır. -a1 (arzuşəklinin), -malr (vacibşəklinin), -ası (lazımşəklinin) və -sa (sərt şəklinin).
Fel köklərinə, eləcə də fellərin başlanğıc formalarına artırılan bu şəkilçilər şəxs şəkilçiləri ilə birgə işlənir; Ümumiyyətlə, şəxs şəkilçilərimüəyyən fərqli forrnalarda (bunuyuxarıdakı nümanələrdə görmək olar) felin bütün şəkillərində işlənir. Çünki felin təsriflənməsi onun şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişməsi deməkdir.
Qeyd: Fel şəkillərinin əlamətləri (şəkilçiləri) qrammatik şəkilçilərdir.
Mənbə Möhsün Nağısoylunun Azərbaycan dili kitabı.
Aşağıdakı adları yazılan qidaları soyuducuda necə saxlamaq olar?
Aşağıdakı adları yazılan qidaları soyuducuda necə saxlamaq olar?
1. Qoz
Qozu ağzı kip bağlanmış bankada soyuducuda saxlamaq lazımdır. Otaq havasında və isti tempraturda saxlanılan zaman qozun tərkibindəki yağ isinir və tündləşib qozu korlayır.
2. Yumurta
Yumurtanı soyuducunun ən isti gözündə saxlamaq lazımdır. Bu səbəbdən də yumurtanı saxlamaq üçün soyuducunu qapısı uyğun görülür. Qapı açıldığı zaman ən tez yumurtaların isinməsi üçün bu yer daha uyğun sayılır.
3. Buğda unu
Əgər 3 aydan çox zaman buğda ununu saxlamaq istəsəniz bu zaman ağzı kip qabda buzluqda saxlayın.Un isti havada çox qaldıqda korlanır.
4. Kətan toxumu
Kətan toxumunu 3 aydan çox saxlamaq lazım gəldikdə onu hermetik qabda soyuducuda saxlayın.
5. Kartof
Kartofu soyuducuya qoymaq olmaz. Onu soyuq və qaranlıq yerdə saxlamaq lazımdır.
6. Pomidor
Pomidoru soyuducuda saxladıqda o öz dadını və mətinin keyfiyytini itirir. Buna görə də pomidoru soyuq otqada kağıza bükülü şəkildə saxlamaq lazımdır.
7. Qırmızı və sarı soğan
Soğanı qəti şəkildə soyuducuya qoymaq olmaz. Soğan quru və hava işləyən yerdə saxlanmalıdır.
8. Keşniş, çəfəri, şüyüd və digər göyərtilər
Göyərtiləri mülayim və isti havalarda otaq tempraturunda saxlamaq olmaz. Göyərtilər kağıza və ya pambıq parçaya bükülü halda soyuducunun alt gözündə saxlanmılmalıdır.
9. Xiyar
Xiyarı soyuducuda saxlamaq olmaz. Onu sərin və qaranlıq yerdə saxlamaq lazımdır.
10. Kərəviz
Kərəvizin keyfiyyətinin itməməsi üçün onu folqaya büküb soyuducunun qapı gözündə saxlamaq lazımdır.
11. Sarımsaq
Sarımsağı soyuducuya qoymaq olmaz. Onu quru və sərin yerdə saxlamaq lazımdır. Uzun müddət saxlamaq istədikdə isə sarımsağı paketə yığıb dondurucuda saxlamaq lazımdır. Sarımsağın saralmaması üçün onu soyuq və qaranlıq yerdə saxlamaq lazımdır.
12. Kofe dənələri
Kofe dənələrini soyuducuda saxlamaq məsləhət deyil. Onlar ağzı hermetik qabda otaq temperaturunda saxlanılmalıdır. Kofe dənələrinə nəm və soyuq hava qəti olmaz.
13. Çörək
Çörəyi soyuducuda saxlamaq olmaz Onu qısa müddətlik saxladıqda otaq tempraturunda, uzun müddət saxlanıldıqda isə buzluqda saxlamaq lazımdır.
14. Avokado
Avokado meyvəsini soyuducuda qəti saxlamaq olmaz. Avokadə 4-5 gün müddətində otaq temperaturunda saxlanıla bilər.
Dövri cədvəlləri necə yadda saxlamaq olar?
Bir tapşırıq və ya bunu bilmək istədiyin üçün olsun, elementlərin bütün dövri cədvəlini yadda saxlamaqla üzləşə bilərsiniz. Bəli, bir çox element var, ancaq bunu edə bilərsiniz! Aşağıda, masanın necə yadda qaldığını, yükləyə biləcəyiniz və ya çaplayabileceğiniz bir masa ilə tamamladığınız və praktiki olaraq doldurabileceğiniz boş bir masa izah edilir.
- Cədvəlin surətini alın və onu necə yadda saxlasın.
- Bunu tətbiq etmək üçün boş dövri masaları yazdırın.
Gördüyünüz kimi, ilk addım istifadə etmək üçün bir masa alır. Yazdırılabilir və ya onlayn cədvəllər yaxşıdır, çünki boş vaxtınız olduqda onlara müraciət edə bilərsiniz. Praktika üçün boş bir masa istifadə etmək son dərəcə faydalıdır. Bəli, yalnız elemanların sırasını yadda saxlaya bilərsiniz, amma həqiqətən yazaraq cədvəl öyrənirsinizsə, elementlərin xüsusiyyətləri meylləri üçün dəyər qazanacaqsınız, bu, dövri cədvəlin hamısı nədir?
03 02
Dövri cədvəlin xatirəsini anlamaq üçün məsləhətlər
Bu rəngi periyodik masa divar kağızı kristal plitələrə bükülmüşdür. Todd Helmenstine
Birincisi, dövri cədvəlin ən azı bir nüsxəsinə ehtiyac duyacaqsınız. Dövrün cədvəlini öyrənmək üçün bir müddət tələb olunur, buna görə sizinlə birlikdə hərəkət edə biləcəyiniz bir işə yarayırsınız. Bir masa çap etsəniz, yalnız surətinizi məhv etməkdən narahat olmadan qeydlər ala bilərsiniz. Bu cədvəni yükləyə və çaplaya bilərsiniz, belə ki, ehtiyacınız olduğu qədər çox nüsxə olacaqsınız. Ayrıca onlayn bir masaya müraciət edə bilərsiniz və ya element adları və simvolların basit bir siyahısı ilə başlasınız.
- Onlayn dövri cədvəl
- Pulsuz Yazdırılabilir Dövri Masalar
- Sifariş elementləri siyahısı
Dövri cədvəlin xatirəsini anlamaq üçün məsləhətlər
İndi bir masanız var, bunu öyrənməlisiniz. Cədvəlin yaddaşı sizin üçün ən yaxşı əməllərdən asılıdır, amma burada kömək edə biləcək bəzi tövsiyələr var:
- Cədvəlin yadda saxlanılması üçün bölmələrə bölün. Element qruplarını yadda saxlaya bilərsiniz (müxtəlif rəngli qruplar), bir seferde bir sıra gedin və ya 20 elementdən ibarət dəstələrdə yadda saxlaya bilərsiniz. Bütün elementləri bir dəfə yadda saxlamağa çalışmaq əvəzinə, bir dəfə bir qrup öyrənmək, bu qrupu idarə et və sonra bütün masanın hamısını bilmədən növbəti qrupu öyrən.
- Yadda saxlama prosesini həyata keçirin və masa öyrənmək üçün boş vaxtdan istifadə edin. Yadda saxlama prosesini bir neçə seansdan bir dəfə bütün masanın təkrarlanmasına deyil, yaymağınız halında masanı daha yaxşı yadda saxlayacaqsınız. Cramming qısa müddətli memorisiyaya, məsələn, ertəsi gün test kimi xidmət edə bilər, ancaq bir neçə gün sonra heç bir şey yadda saxlamırsınız. Dəyişən cədvəlləri yaddaşda saxlamaq üçün beyninizin uzun müddətli yaddaşından məsul olan hissəsinə daxil olmaq lazımdır. Bu təkrarlanan təcrübə və məruz qalmağı ehtiva edir. Beləliklə, masanın bir hissəsini öyrənmək, başqa bir şey etmək, ilk hissədə öyrəndiklərinizi yazmaq və yeni bir bölmə öyrənmək, uzaqlaşmaq, geri qayıtmaq və köhnə materialları nəzərdən keçirmək, yeni bir qrup əlavə etmək, getmək və s.
- Bir mahnıdakı elementləri öyrənin. Bu, kağız üzərində görmədən daha yaxşı eşitdiyiniz təqdirdə yaxşı işləyir. Öz mahnınızı hazırlaya bilərsiniz və ya bir başqasını öyrənə bilərsiniz. Yaxşı bir nümunə Tom Lehrerin Elementləridir və siz YouTube və digər yerlərdə onlayn tapa bilərsiniz.
- Cədvəl element simvollarından hazırlanmış sözcüklərə çevrilib. Əgər ‘görmə’ üzərində ‘eşitmə’ etsəniz, elementlərin əmrini öyrənmək üçün başqa bir yoldur. Məsələn, ilk 36 element üçün HHeLiBeB (hihelibeb), CNOFNe (cannofunny) sözləri zəncirindən istifadə edə bilərsiniz. NaMgAlSi, PSClAr və s. Öz qulaq asmaq və sembollərlə boş bir masa doldurmaq təcrübəsi.
- Element qruplarını öyrənmək üçün rəng istifadə edin. Element elementləri element simvolları və adları ilə yanaşı öyrənməlisinizsə, hər element qrupu üçün fərqli rəngli qələmlər və ya markerlərdən istifadə edərək elementləri yazmağı praktik edin.
- Elementlərin sırasını xatırlamaq üçün bir mnemonic cihaz istifadə edin. Elementlərin ilk hərflərini və ya simvollarını istifadə edərək xatırlaya biləcəyiniz bir söz edin. Məsələn, ilk 9 element üçün aşağıdakılardan istifadə edə bilərsiniz:
H appy He ctor L ikes B o lu B a k a rd a T o rk a t a r
Masanın bütün şəkildə bu şəkildə öyrənilməsi üçün bir anda təxminən 10 elementdən ibarət olan qruplara bölmək istəyə bilərsiniz. Bütün masa üçün mnemonics istifadə etmək əvəzinə, siz narahatlıq verən bölmələr üçün bir söz təşkil edə bilər.
Təcrübə üçün Boş Masa Yazdırın
03 03
Təcrübə üçün Boş Dövri Cədvəl
Boş Dövri Cədvəl. Todd Helmenstine
Elementlərin simvollarını və ya adlarını doldurmaq üçün boş dövri cədvəlin bir nüsxəsini yazdırın. Adları ilə getmək, simvollara yazmaq və adları əlavə etmək üçün element simvollarını öyrənmək asandır.
Bir seferde 1-2 satır və ya sütunla kiçik başlayın. Bir şans aldığınız zaman, bildiyiniz şeyi yazın və sonra əlavə edin. Elementləri ardıcıl olaraq öyrənməkdə cansıxıcı olsanız, masanın ətrafını atlaya bilərsiniz, ancaq məlumatların həftələr və ya illəri yoldan aşağı salması çətindir. Cədvəl yadda saxlasanız, uzunmüddətli yaddaşınız üçün öhdəlik götürmək lazımdır, belə ki, onu vaxt (gün və ya həftə) ilə öyrənin və onu yazaraq tətbiq edin.
Daha ətraflı
- İlk 20 Elemanı əzbərləyin
- Periyodik Cədvəl öyrənmə kitabçası
- 10 Dövri Cədvəl Faktlar
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.