Qadın cinsiyyət orqanlarının anatomiyası

Uşaqlıq boşluğunun tam və ya hissəvi bölünməsi qadın cinsiyyət orqanlarının bu anomaliyasının müxtəlif variantlarının yaranmasına şərait yaradır. Uşaqlıq yolunun ikiləşməsi müşahidə olunmur. Patologiya zamanı uşaqlığın cismi ilə boynu ayrılmış, uşaqlıq boynu normal, amma uşaqlıq cismi ayrı, tam və ya natamam arakəsməli uşaqlıq və ya dib nahiyəsindən bölünən yəhərəbənzər uşaqlıq aşkarlana bilər. Bundan əlavə, boşluğu olmayan ikibuynuzlu uşaqlıq halları da qeyd olunur. Qadın cinsiyyət orqanlarının bu anomaliyasında uşaqlığın yerində normal və arakəsmə ilə ayrılmış uşaqlıq yolu ilə birləşən iki qalın ip aşkar olunur.

Qadın sağlamlığı

Qadın cinsiyyət sistemini iki yerə- xarici cinsiyyət orqanları və daxili cinsiyyət orqanlarına bölünür. Xarici genital orqanlara- böyük dodaqlar, kiçik dodaqlar, klitor, qızlıq pərdəsi aiddir. Daxili genital orqanlara adətən çoxalma ilə əlaqəli orqanlar- uşaqlıq yolu, uşaqlıq ağzı, uşaqlıq, borular və yumurtalıqlar aiddir.

Xarici cinsiyyət orqanları

Böyük Dodaqlar (Labia Majora):

Qadınlarda cinsiyyət sisteminin xaricində yer alan ən əsas hissə böyük dodaqlardır. Hər iki tərəfdə bir ədəd olur. İçində çoxlu tər və yağ vəzisi, sinir, qan damarı vardır. İki ədəd qıvrım dəridən ibarətdir. Üst tərəfləri daha intensiv şəkildə tüklər ilə örtülüdür. İç hissəsində tük yoxdur. Cinsi münasibət anında qan dövranı artdığı üçün, şişirlər.
Kiçik Dodaqlar (Labia Minora):

Kiçik dodaqlar böyük dodaqların tam altında yerləşir. Uşaqlıq yolunu əhatə edən, iki kiçik dəri buruğundan ibarətdir. Ölçüləri qadından qadına fərqlilik göstərə bilər. Bəzi qadınlarda daxili dodağın biri digərindən böyük və ya kiçik ola bilər. Kiçik dodaqlarda yağ və tük olmaz. Qan damarları və sinir hüceyrələri olduqca çoxdur.

Klitor

Qadın cinsi orqanının dərhal üstündə kiçik dodaqların sonunda yerləşmişdir. Sinir, duyğu hüceyrələri ilə zəngindir. Cinsi əlaqə anında sərtləşirr və həssaslığı artırır.
Sidik kanalının ağzı (Urethral orifise):

Klitorun alt hissəsində yerləşir. Sidik kanalının çölə açılaraq, sidiyin axmasını təmin edən dəlikdir.
Qızlıq Pərdəsi (Hymen): (ətraflı məqalə üçün üzərindən tıkla)

Uşaqlıq yolunun təxminən 1 santimetr qarşısında damar və əzələ toxumasından əmələ gələn incə bir dəridir. Zərin orta qismi menstruasiya dövründə baş verən qanın çölə atılması üçün açıqdır. Bu açıqlıq Hymenal Diafraqma olaraq tanınır. Bəzən nadir də olsa tamamilə qapalı ola bilər. Bu kimi vəziyyətlərdə aybaşı qan sızmasının axınını təmin etmək üçün kiçik bir əməliyyat ilə açılması lazımdır. İlk dəfə cinsi əlaqə baş verəndə pərdədə yırtılma olut və hər zaman olmasa da yüngül qanaxma olur. Bəzi qadınlar qızlıq pərdəsinin orta hissəsində yerləşən dəlik olduqca geniş olduğundan cinsi əlaqə zamanı qanaxma görülməyə bilər.
Perina: Uşaqlıq yolunun arxa tərəfindən- anusa açılan hissəsidir. Əzələ və bağ toxuması əmələ gəlmişdir. Doğum anında uşağın başının çıxması üçün əsnəmə baş verən yerdir. Normal doğuş anında həyata keçirilən kəsim bu hissədə aparılır.
Anus: Bağırsaqların çölə doğru açılan hissəsidir. Xüsusilə hamiləlik dövründə bu bölgədə babasil əmələ gələrək hamilə qadında olduqca sıxıntı yaşadır.

Daxili cinsiyyət orqanları

Uşaqlıq yolu (Vagina):

Uşaqlıq yolu borucuq şəklindədir. Xarici mühit ilə uşaqlıq arasındakı əlaqəni həyata keçirir. 8 santimetr uzunluğundadır və 15 santimetr uzunluğuna çatacaq qədər çevik bir quruluşdadır. Cinsi əlaqə bu orqanda baş verir. Ön və ara divarları bir-birinə təmas edir. Doğum anında körpə bu kanaldan çıxaraq dünyaya gəlir. Qan dövranı olduqca qüvvətli olduğu üçün doğum sonrası qısa müddət ərzində əvvəlki formasını alır.
Uşaqlıq (Uterus):

Düz əzələ hüceyrələrindən ibarət olan armud formasında bir orqandır. 6-8 santimetr ölçüdə, iç qismi endometrium olaraq tanınan bir pərdə ilə örtülüdür. Uşaqlığı yerində tutan bəzi bağlar vardır. Hamiləlik anında uşaqlıq böyüdükcə bu bağlarda gərginləşmə gedərək qasıq ağrıları baş verir. Bu orqan hamiləlik dövründə möcüzəvi bir şəkildə böyüyərək bütün qarnı boşluğunu tutur və doğuş baş verdikdən sonra əvvəlki halını alır.
Uşaqlıq borular (Tuba Uterina):

Uşaqlığın hər iki tərəfindən çıxan və yumurtalıqlara qədər çatan orta hesabla 10 santimetr uzunluğunda olan boru şəklində bir orqandır. Ampulyar kimi tanınan hissə borucuqlarda ən çox funksiyası olan hissədir. Bu hissədə yumurtalıqdan atılan yumurtanın sperma ilə qarşılaşması və mayalanması baş verir. Mayalanma baş verən yumurta daha sonra boru kanalından uşaqlıq içinə çatır. Ampulyar hissə xarici hamiləliyin ən çox olduğu hissədir.
Yumurtalıqlar (Over):

Yumurtalıqlar uşaqlığın hər iki tərəfində yerləşən orqandır. Hər iki yumurtalığın içində yetkinlik dövründən əvvəl mayalanmamış, inkişafa hazır olan təxminən 500.000 ədəd yumurta hüceyrə olur. Yetkinlik dövrü ilə birlikdə və hormonların təsiri ilə hər ay bu hüceyrələrdən təxminən 1000-ə qədəri mayalanmaq məqsədilə hərəkət edir. Amma 1000 yumurtadan yalnız çox vaxt bir dənə yetişir və xaric olur. Xaric olan yumurta hüçeyrə boruc tərəfindən tutulur.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anatomiyası

Qadın genital anatomiyasında anatomik formasiyaların 2 qrupunu ayırmaq adətdir: xarici və daxili. Belə ki, ilk daxildir: böyük labia, kiçik labia, pubis, klitoris, hymen. Bu orqan qrupu birbaşa perine ilə əlaqələndirilir. Qadınların daxili cinsiyyət orqanlarına: vagina, uterus, yumurtalıq, fallop tüpləri aiddir. Gəlin strukturun bütün məlumatlarını ayrıca nəzərdən keçirək.

Xarici qadın cinsiyyət orqanlarının anatomiyası və fiziologiyası

Pubis abdominal divarın ən aşağı hissəsidir və bir cür yüksəklik təşkil edir. Yağın böyük bir təbəqəsi sayəsində, yalnız bir articulayı əhatə edir və qoruyucu funksiyanı yerinə yetirir. Yetkinlik dövründə pubis saçla örtülür.

Böyük labia, hər tərəfdən cinsi boşluğu məhdudlaşdıran cildin cütlənmiş qırışlarıdır. Bir qayda olaraq, onlar pigmentasiya edilir, yaxşı bir şəkildə subkutan yağlı qat var. Ön, bağlanma, anterior yapışma və arxadan – anterior, anus üzərindəki hüdudları olan hüceyrələr.

Kiçik labia də əslində dəri kıvrımlarından başqa bir şey deyil. Onlar böyük dodaqlar içərisində yerləşir və tamamilə örtülüdür. Ön kiçik dodaqlar klitorisə daxil olur və böyük labia ilə birlikdə birləşir.

Daxili strukturunda klitoris kişi penisinin bir analogudur və cinsi əlaqə zamanı qanı yığan və ölçüsündə böyütmək üçün cavernöz cisimlərdən ibarətdir. Clitorisin mukus membranı sinirlərə, gəmilərə, tərli və onlarla birlikdə, smegma – sürtkü istehsal edən yağ bezlərinə zəngindir.

Bu qişa daxili orqanları və vajini qoruyan nazik bir mukus membrandır. İlk cinsiyyət əlaqəində dalağın bir qırılması meydana gəlir (defloration), bu da kiçik bir qan axımı ilə müşayiət olunur. Bundan sonra, qadın yalnız papilanın şəklində qıvrımın qalıqlarını saxlayır.

Daxili qadın cinsiyyət orqanlarının quruluşu və funksiyaları hansılardır?

Vajina, şəklində, iç və iç genital orqanların ünsiyyət qurduğu içi boş bir boruya bənzəyir. Orta uzunluq 7-9 sm, cinsi əlaqə zamanı və doğuş zamanı düzəldilmiş çox sayda qatın olması səbəbindən artırıla bilər.

Əsas qadın cinsiyyət orqanı uterusdur, olduqca mürəkkəb bir quruluşa malikdir. Görünüşündə bir armud kimi görünür. Bədən, boyun və boyundan ibarət 3 şöbədən ibarətdir. Uterusun divarları yaxşı inkişaf etmiş əzələ təbəqəsinə malikdir və bu hamiləlik zamanı asanlıqla artırıla bilər.

Uterus və ya fallopiya boruları, uterusun bədənindən birbaşa ayrılan eşli orqanlardır. Onların uzunluğu 10-12 sm-ə çatır və onlara görə, yetkin yumurta uterus boşluğuna doğru hərəkət edir. Qeyd etmək lazımdır ki, çox hallarda gübrələmə fallop tüplərində baş verir.

Yumurtalıqlar qoşalaşmış bezdir, onun əsas funksiyası estrogenlərin və progesteronun sintezidir. Onların əməyindən, reproduktiv sistemin ümumi vəziyyəti tez-tez asılıdır.

Beləliklə, qadın cinsi orqanların bu strukturunun doğru olduğunu söyləyə bilərik, ancaq insan anatomiyası sapmalarında tez-tez mümkündür, bu da bədənin irsiyyət və xarici amillərə bağlıdır.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları – daxili və xarici cinsiyyət orqanlarının forma, ölçü, lokalizasiya, say, simmetriklik və ya nisbətinin dəyişilməsidir. Yaranma səbəblərinə irsiyyət, intoksikasiyalar, infeksion xəstəliklər, erkən və gecikmiş hestozlar, hormonal pozğunluqlar, peşə zərərləri, stress, keyfiyyətsiz qidalanma və pis ekologiya şəraiti aiddir. Diaqnoz şikayətlər, anamnez, xarici müayinə, ginekoloji və instrumental müayinələrin nəticələrinə əsasən qoyulur. Müalicə üsulu inkişaf qüsurunun xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq seçilir.

• Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının təsnifatı
• Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının yaranma səbəbləri
• Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının formaları

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları barədə ümumi məlumat

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları – cinsiyyət orqanlarının anatomik quruluşunun bətndaxili inkişaf dövründə yaranan pozğunluqlarıdır. Adətən funksional pozulmalarla müşayiət olunur. Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları anadangəlmə qüsurların ümumi sayının 2-4% -ni təşkil edir. 40% -dan çox hallarda sidikçıxarıcı sistemin anomaliyaları ilə müştərək şəkildə rast gəlinir. Xəstələrdə həmçinin mədə-bağırsaq traktının aşağı şöbələrinin inkişaf qüsurları, anadangəlmə ürək qüsurları və sümük-əzələ sisteminin anomaliyaları müşahidə olunur.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının digər anadangəlmə qüsurlarla müştərəkliyi bu patologiyalı xəstələrin hərtərəfli yoxlanılmasına əsas verir. Xarici cinsiyyət orqanlarının anadangəlmə qüsurları adətən doğuş zamanı müəyyənləşdirilir. Daxili cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları menarxe dövründə, planlı ginekoloji müayinə zamanı, reproduktiv sistemin funksiyalarının pozulması səbəbilə (məsələn, sonsuzluq) və ya hestasiya dövründə ginekoloqa mürəciət zamanı aşkar olunur.

Müalicə ginekologiya sahəsinin mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçirilir.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının təsnifatı

Anatomik xüsusiyyətlərə əsasən qadın reproduktiv sisteminin anadangəlmə qüsurları aşagıdakı tiplərə bölünür:

• Orqanın olmaması: tam yoxluğu-ageneziya, hissəvi– aplaziya.
• Boşluğun pozulmaları: tam bitişmə və ya inkişafdan qalma – atreziya, daralma – stenoz.
• Ölçülərin dəyişilməsi: kiçilmə – hipoplaziya, böyümə-hiperplaziya.

Bütöv orqan və ya onun hissələrinin sayının artması multiplikasiya adlanır. Orqanların ikiləşməsi tez-tez müşahidə olunan patologiyalardan hesab olunur. Müxtəlif orqanların vahid anatomik struktur əmələ gətirməsi nəticəsində yaranan qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları birləşmə sayılır. Orqanın qeyri-adi lokalizasiyası ektopiya adlanır. Ağırlıq dərəcəsinə görə qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının 3 tipi ayırd edilir: I- yüngül. Cinsiyyət orqanlarının funksiyalarına təsir göstərmir. II- orta ağırlıq dərəcəli. Reproduktiv sistemin fəaliyyətinə müəyyən dərəcədə təsir göstərir, lakin doğuş fəaliyyətinə heç bir maneə törətmir. III – ağır. Kobud pozğunluqlar və müalicə olunmayan sonsuzluqla müşayiət olunur.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının səbəbləri

Bu patologiya xarici və daxili teratogen amillərin təsirindən inkişaf edir. Daxili amillərə ana orqanizminin patoloji vəziyyətləri və genetik pozğunluqlar aiddir. Bunlarla yanaşı müxtəlif mutasiyalar və naməlum etiologiyalı irsi amilləri də qeyd etmək olar. Xəstənin qohumlarında inkişaf qüsurları, sonsuzluq, çoxsaylı düşüklər, və yenidoğulmuş körpə ölümünün yüksək olması hallarına rast gəlinir.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarını törədən daxili amillər sırasına həmçinin somatik və endokrin pozğunluqlar aiddir. Bəzi mütəxəssislər öz tədqiqatlarında yaşı 35-dən yuxarı olan valideynləri qeyd edirlər. Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının inkişafına səbəb olan xarici amillərə narkomaniya, alkoqolizm, bir sıra dərman preparatlarının qəbulu, keyfiyyətsiz qidalanma, bakterial və virus infeksiyaları (xüsusən hestasiyanın I trimestrində), peşə zərərləri, məişət zəhərlənmələri, əlverişsiz ekoloji şərait, ionlaşdırıcı şüalanma, müharibə zonasında olmaq və s. aiddir.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının birbaşa səbəbi orqanogenezin pozğunluğudur. Daha kobud qüsurlar hestasiyanın erkən dövrlərində əlverişsiz təsirlərin nəticəsində yaranır. Qoşa müller axarlarının təməli hestasiyanın ilk ayında qoyulur. Əvvəl onlar ip şəklində olur, 2-ci ayda isə kanala transformasiya olunurlar. Sonradan bu kanalların aşağı və orta hissəsi birləşir, orta hissəsində uşaqlığın, aşağı hissəsindən isə uşaqlıq yolunun rüşeymi inkişaf edir. 4- 5 –ci aylarda uşaqlığın cismi və boynunun sərhədləri formalaşır.

Fallopiya boruları 8-10-cü həftədə Müller axarlarının birləşməyən yuxarı hissəsindən yaranır. Boruların formalaşması 16-ci həftədə başa çatır. Qızlıq pərdəsi birləşmiş axarlarının aşağı hissəsindən əmələ gəlir. Xarici cinsiyyət orqanları dəri örtükləri və sidik-cinsiyyət cibindən (kloakanın ön hissəsi) yaranır. Onların differensiyalaşması hestasiyanın 17-18-ci həftəsində həyata keçir. Uşaqlıq yolunun formalaşması 8-ci həftədə başlayır, onun sürətli inkişafı 19-cü həftəyə təsadüf edir.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının formaları

Xarici cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları

Klitorun inkişaf qüsuru aqneziya, hipoplaziya və hipertrofiya şəklində təzahür edə bilər. İlk 2 qüsur qadın cinsiyyət orqanlarının çox nadir anomaliyalarından sayılır. Klitorun hipertrofiyası anadangəlmə adrenogenital sindrom (böyrəküstü vəzin anadangəlmə hiperplaziyası) zamanı müşahidə edilir. İfadəli hipertrofiya cərrahi korreksiyaya birbaşa göstəriş sayılır.

Xarici cinsiyyət orqanlarının anomaliyaları bir qayda olaraq çoxsaylı inkişaf qüsurlarının tərkibində aşkarlanır, düz bağırsaq və sidikçıxarıcı sistemin aşağı şöbələrinin anadangəlmə qüsurları ilə müştərək şəkildə rast gəlinir, bu da sadalanan orqanların ümumi kolakadan formalaşması ilə izah olunur. Həmçinin boyük cinsiyyət dodaqlarının hipoplaziyası və ya anusun bitişməsi ilə birgə müşahidə olunan və ya olunmayan uşaqlıq yolunun bitişməsi kimi qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarına da rast gəlmək olar. Bundan əlavə rektovestibulyar və rektovaginal fistulalar da müşahidə edilir. Müalicə cərrahi yolla – cinsiyyət dodaqları, uşaqlıq yolunun plastikası, fistulanın kəsilməsiylə aparılır.

Qızlıq pərdəsi və uşaqlıq yolunun anomaliyaları

Qızlıq pərdəsinin atreziyası qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının geniş yayılmış formalarından sayılır. Bəzən uşaq yaşlarında iltihab fonunda yaranır. Diaqnoz menarxe başlandıqdan sonra, qanın xaricə tökülməsi mümkün olmadıqda onun uşaqlıq yolunda toplanması zamanı müəyyən olunur. Tutmaşəkilli ağrılarla müşayiət olunur. Qonşu orqanların sıxılması zamanı ağrı daimi xarakter alır. Qadın cinsiyyət orqanlarının bu anomaliyasından əziyyət çəkən xəstənin xarici müayinəsi zamanı himenin qabarıq olması aşkar olunur. Qızlıq pərdəsinin rəngi tünd və göy çalarlı olur, bu da qanın sezilməsi ilə izah olunur. Müalicə: himenin çərtilməsi, qanın xaric edilməsi, təkrar bitişmənin qarşısını almaq məqsədilə kəsilmiş kənarlara tikişlərin qoyulması.

Uşaqlıq yolunun aplaziyası – qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının geniş yayılmış daha bir növüdür. Bu patologiyaya anadangəlmə qüsurlar, yumurtalıqlar, uşaqlıq və fallop borularının inkişafdan qalması ilə birgə rast gəlmək olar. Uşaqlıq yolunun aplaziyası reproduktiv sistemin digər şöbələrinin vəziyyətindən asılı olaraq həqiqi və ya yalançı (aybaşı baş verdikdə) amenoreya ilə müşayiət oluna bilər. Anomaliyanın müalicəsi cərrahi yolla- uşaqlıq yolunun bujlanması, dəri loskutu, çanaq peritonu və ya yoğun bağırsaqdan istifadə etməklə plastika aparılır.

Uşaqlıq yolunun atreziyası adətən doğulduqdan sonra inkişaf edir, lakin bətndaxili inkişaf dövründə iltihab nəticəsində də yarana bilər. Müalicə aplaziyanın müalicəsi ilə eynidir. Qadın cinsiyyət orqanlarının daha bir anomaliyasına uşaqlıq yolunun anadangəlmə arakəsməsi aiddir. Onun uzunluq və qalınlığı fərqli, arakəsməsi isə tam və ya natamam ola bilər. Bəzi hallarda iki uşaqlıq yolu müşahidə olunur, patologiyaya uşaqlığın hissəvi və tam duplikasiyası ilə müştərək halda rast gəlinir. Doğuş prosesinə maneə yaradan hissəvi arakəsmələrin kəsilməsi məsləhət görülür. Digər hallarda müalicə üsulu qadın cinsiyyət orqanlarının digər anomaliyaları nəzərə alınaraq təyin edilir.

Uşaqlığın anomaliyaları

Uşaqlığın inkişaf anomaliyaları qadın cinsiyyət orqanlarının ən geniş yayılmış anomaliyaları sayılır. Əsasən uşaqlığın hipoplaziyası ilə birgə rast gəlinir. Uşaqlıq cismi və boynunun bir-birinə olan nisbəti saxlanılmaqla ölçülərinin kiçilməsi və ya uşaqlıq boynunun uzanması ilə uşaqlıq cisminin kiçilməsi halları mümkündür. Hiperantefleksiya (uşaqlığın önə əyriliyi) və ya hiperretrofleksiya (uşaqlığın arxaya əyilməsi) ilə müştərək şəkildə inkişaf edə bilər. Qadın cinsiyyət orqanlarının bu anomaliyası amenoreya və ya alqodismenoreya ilə müşayiət olunur. Müalicə taktikası hipoplaziyanın dərəcəsindən asılı olaraq seçilir. Alqodismenoreya zamanı ağrı hissi adətən uşaqlığın vəziyyəti düzləndirildikdən sonra azalır.

Qadın cinsiyyət orqanlarının müller kanallarının bitişməsinin pozulması nəticəsində yaranan anomaliyalarına uşaqlıq və uşaqlıq yolunun ikiləşməsi aiddir. Tam ikiləşmə nadir patologiya sayılır. Çox hallarda hissəvi ikiləşmə: uşaqlığın xarici divarlarının bitişməsi, uşaqlıq və uşaqlıq yolunun birtərəfli inkişafı, rudimentar – atreziyaya uğramış 2 uşaqlıq və ya 1 uşaqlığın aplaziyalı uşaqlıq yolu, həmçinin ikibuynuzlu uşaqlığın müxtəlif variantları müşahidə olunur. İkibuynuzlu uşaqlıq müller kanallarının orta hissəsinin hissəvi birləşməsi nəticəsində yaranır.

Uşaqlıq boşluğunun tam və ya hissəvi bölünməsi qadın cinsiyyət orqanlarının bu anomaliyasının müxtəlif variantlarının yaranmasına şərait yaradır. Uşaqlıq yolunun ikiləşməsi müşahidə olunmur. Patologiya zamanı uşaqlığın cismi ilə boynu ayrılmış, uşaqlıq boynu normal, amma uşaqlıq cismi ayrı, tam və ya natamam arakəsməli uşaqlıq və ya dib nahiyəsindən bölünən yəhərəbənzər uşaqlıq aşkarlana bilər. Bundan əlavə, boşluğu olmayan ikibuynuzlu uşaqlıq halları da qeyd olunur. Qadın cinsiyyət orqanlarının bu anomaliyasında uşaqlığın yerində normal və arakəsmə ilə ayrılmış uşaqlıq yolu ilə birləşən iki qalın ip aşkar olunur.

Təkbuynuzlu uşaqlıq müller kanallarından birinin inkişafdan qalması nəticəsində inkişaf edir. Uşaqlığın inkişafdan qalmış digər hissəsi boşluqsuz rudimentar buynuz və ya uşaqlıq boşluğu ilə birləşən və ya birləşməyən boşluqlu buynuzdan ibarətdir. Əsas boşluqla birləşmə olmadıqda buynuzda aybaşı qanı toplanır.

Qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının müalicə metodu hər bir xəstə üçün fərdi olaraq seçilir. Cüt orqanların birinin tam ikiləşməsi və ya kifayət qədər inkişafı zamanı müalicə tələb olunmur. Uşaqlıq yolu olmayan uşaqlıqda qan toplanması və ya uşaqlıq ilə birləşməyən rudimentar buynuz zamanı cərrahi əməliyyat aparılmalıdır. Hematometranın ağır halları uşaqlığın xaric edilməsinə (histerektomiya) birbaşa göstəriş sayılır. Rudimentar buynuzda hamiləlik uşaqlıqdan kənar hamiləlik sayılır və cərrahi yolla aradan qaldırılır.

Qadın cinsiyyət orqanlarının hamiləliyin gedişinə mane olan anomaliyalarında metroplastika yerinə yetirilir. Əgər uşaqlığın vəziyyəti ilə əlaqədar hamiləliyin sona çatdırılması mümkün deyilsə və tez-tez düşük halları qeyd edilirsə surroqat analıq varıantının seçilməsi məsləhətdir. Bu hallarda xəstənin yumurta hüceyrəsinin həyat yoldaşının sperması və ya donor sperması ilə süni mayalanması (IMSI və ya ICSI) həyata keçirilir. Embrioloji mərhələ başa çatdıqdan sonra embrion xüsusi olaraq seçilmiş surroqat ananın uşaqlığına yeridilir. Xəstədə irsi xarakter daşıya bilən anomaliyaların olduğunu nəzərə alaraq embrionun uşaqlığa yeridilməsindən əvvəl onun preimplantar diaqnostikası aparılır.

Yumurtalıqların və uşaqlıq borularının anomaliyaları

Uşaqlıq borularının geniş yayılmış anomaliyalarına anadangəlmə keçməzlik və borunun inkişafdan qalmasının müxtəlif variantları aiddir. Bu anomaliyalar adətən infantilizmin digər əlamətləri ilə müşayiət olunur. Uşaqlıqdan kənar hamiləliyin yaranma riskini artıran assimmetrik fallopiya boruları qadın cinsiyyət orqanlarının anomaliyalarının bir forması hesab olunur. Nadir hallarda aplaziya, boruların tam ikiləşməsi, boru keçiriciliyinin pozulması və borularda əlavə dəliyin olması hallarına rast gəlinir.

Yumurtalıqların anomaliyaları adətən xromosom pozğunluqlar nəticəsində yaranır, digər orqan və sistemlərin anadangəlmə qüsurları və fəaliyyət pozğunluqları ilə müştərək şəkildə rast gəlinir. Yumurtalıqların disgeneziyası Şereşevski –Terner və Klaynfelter sindromları zamanı müşahidə olunur. Bir və ya hər iki qonadın ageneziyası və yumurtalıqların tam ikiləşməsi qadın cinsiyyət orqanlarının çox nadir anomaliyalarına aid edilir. Yumurtalıqların hipoplaziyası adətən reproduktiv sistemin digər şöbələrinin inkişafdan qalması ilə müşayiət olunur. Yumurtalıqların ektopiyası və əsas orqana yapışan əlavə qonadların yaranması hallarına da rast gəlmək mümkündür.

Anomal uşaqlıq borusunda hamiləyin inkişafı təcili tubektomiyaya göstəriş hesab olunur. Normal fəaliyyətə malik yumurtalıq və anomal borular zamanı follikulun punksiyası yolu ilə götürülən yumurta hüceyrənin ekstrakorporal mayalanma yolu ilə hamiləlik mümkündür. Yumurtalıqların anomaliyaları hallarında donor yumurta hüceyrə mayalandırılmaqla və ya xəstənin uşaqlığına donor embrion yeritməklə reproduktiv texnologiyadan istifadə etmək olar.