Coğrafi terminlər lüğəti

AR Konstitusiyası qüvvəyə mindiyi gündən iqtisad məhkəməsi adlanır.

Terminlər lüğəti

Turizm yollayışı Ciddi hesabatlı blank olub, proqramla nəzərdə tutulmuş xidmətlərin ödənildiyini təsdiq edən sənəd.

Turoperator Turların komplektləşdirilməsi, turizm məhsulunun formalaşdırılması, hərəkətə gətirilməsi və satışı ilə məşğul olan turizm təşkilatı.

Tutulma Cinayət-Prosessual Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada şəxsin azadlığını qısa müddətə məhdudlaşdırmaqla onun müvəqqəti saxlanılma yerində saxlanılması.

Tütün Yarpağı emal olunduqdan sonra tütün məmulatının istehsalında əsas xammal kimi istifadə edilən birillik texniki bitki.

Tütün məmulatı Tütün yarpağından çəkmək üçün hazırlanmış, tərkibində nikotin, tütün qatranı və digər maddələr olan və nikotinə aludəlik yaradan məhsul (siqaretlər, papiroslar, siqarlar, siqarillalar və çubuq tütünü).

Tütün qatranı Yarımaye, qazabənzər tüstü kondensatı.

Uçuş Verilən reysin (aviasiya işləri tapşırığı) yerinə yetirilməsi üçün sərnişinlərin və (və ya) ekipaj üzvlərinin minməsindən sonra hava gəmisinin giriş qapısının (qapılarının) bağlanması anından hava gəmisi yerə endikdən və onun mühərrikləri dayandıqdan sonra sərnişinlərin və (və ya) ekipaj üzvlərinin çıxması üçün qapıların açılması anınadək olan dövrdə sərnişinlərlə və ekipajla birlikdə hava gəmisinin vəziyyətidir.

Uçuş vaxtı Hava gəmisinin uçub-qalxma məqsədi ilə dartıcı qüvvəsi hesabına hərəkətinin başlandığı andan uçuş başa çatdıqdan sonra dayandığı anadək ümumi vaxt.

Uçuşların təhlükəsizliyi Aviasiya qəzaları və insidentləri baş vermədən, insanın həyatına, sağlamlığına və əmlakına zərər vurulmadan və bütövlükdə hər hansı narahatçılığa yol verilmədən uçuşların həyata keçirilməsi.

COĞRAFİYA

[ yun. geographia – Yerin təsviri] Təbii və istehsal ərazi komplekslərini tədqiq edən təbiyyat və ictimai elm sahəsi.
□ İqtisadi coğrafiya – ictimai istehsalın yerləşməsi və müxtəlif ölkələrdə və rayonlarda onun inkişaf şəraiti və xüsusiyyətlərindən bəhs edən elm.
Fiziki coğrafiya – insan cəmiyyətini əhatə edən təbii şəraiti (relyef, iqlim, bitki və heyvan aləmi, torpaq və i.a.) öyrənən elm.
// Yer üzündə bir şeyin yayılması haqqında tədqiqat. Bitki coğrafiyası. Heyvanlar aləminin coğrafiyası. Torpaqların coğrafiyası.
// Coğrafiyadan bəhs edən fənn. Coğrafiyadan tapşırıq. Coğrafiyadan imtahan vermək. Coğrafiya müəllimi.
// Coğrafiyadan dərs kitabı, dərslik.
◊ Dilçilik coğrafiyası – dilçiliyin, ayrı-ayrı dil hadisələrinin (fonetik, qrammatik, leksik) yayılması hüdudlarını öyrənən bəhsi.

Etimologiya

• COĞRAFİYA yun. geo – Yer + yun. grapho – yazıram, təsvir edirəm

Digər lüğətlərdə

coğrafiya

coğrafiya Tam oxu »

COĞRAFİYA

[yun. gegraphia-Yerin təsviri] география; bitki coğrafiyası набататрин география; // географиядин. Tam oxu »

coğrafiya

1) is. géographie f ; ~ üzrə ixtisaslaşmaq spécialiser (se) en géographie ; fiziki (siyasi) ~ la géographie physique (politique) ; marsın ~sı la géogr Tam oxu »

COĞRAFİYA

yun. geo – Yer + yun. grapho – yazıram, təsvir edirəm Tam oxu »

COĞRAFİYA

I. i. geography; ~ üzrə ixtisaslaşmaq to specialize in geography; fiziki / siyasi ~ physical / political geography; Marsın ~sı the geography of Mars; Tam oxu »

COĞRAFİYA

I сущ. география: 1. общее название описательных наук, изучающих окружающие человеческое общество природные условия, размещение производства, условия Tam oxu »

TermiNLƏRİN İzahli lüĞƏTİ

İngiltərə və digər Avropa ölkələrindən köçüb gələnlər, lakin İngiltərəyə tabe olanlar.

Ağ plan (Vays)

Hitlerin Polşaya basqın etdiyi gün 1 sentyabr 1939-cu il

Axill dabanı

Ən zəif cəhət, tez zədələnən yer. Qədim yunan əsatirində Parisin oxu Axili ölümcül yaralayır.

Qohumluq və ya qanunvericiliklə müəyyən olunmuş digər xüsusiyyətlərə görə bağlılığı olan, birgə

yaşayan, ümumi ev təsərrüfatına malik şəxslər və yaxud tənha yaşayan şəxslər (“Ünvanlı dövlət

sosial yardımı haqqında” Qanundan)

adambaşına düşən

Ailənin məcmu gəlirlərinin ailə üzvlərinin sayına nisbəti (“Yaşayış minimumu haqqında” Qanundan)

Ailənin gəlirləri

Ailə üzvlərinin bütün növ gəlirləri, o cümlədən ailə üzvlərinə bağışlanmış hədiyyələr, mülkiyyətdən,

ailə üzvlərinə məxsus əmlakdan, şəxsi yardımçı təsərrüfatdan əldə olunan və yaxud əldə oluna

biləcək pul və natural formada gəlirlərinin toplusu (“Ünvanlı dövlət sosial yardımı haqqında”

Ailənin orta aylıq

Ailənin gəlirinin orta aylıq göstəricisi (“Ünvanlı dövlət sosial yardımı haqqında” Qanundan)

Qazaxlarda, qırgızlarda və s. xalq şairi

Akkumulyasiya

(lat. accumulatio – toplanma) Yumşaq süxurların gətirilib çökək sahələrdə toplanması, çökməsi

Bu prosesləri əmələ gətirən amillərdən aslı olaraq Akkumulyasiya su, külək(eol),buzlaq ,vulkam

Akkumulyasiya ayrılır.Akkumulyasiya düzənliklər qurunun keçmişdəki çayların gətirdiyi

materiallarla (çınqıl,qum,qumdaşı,gil və.s) ,buzlaq çöküntüləri ilə,vulkan püskürmələri məhsulları və

eol çöküntüləri ilə dolması nəticəsində əmələ gələn düzənliklərdir.Akkumulyativ relyef-dəniz ,çay,

göl, buzlaq çöküntülərinin, qravitasiya toplantılarının və vulkan məhsullarının (lava, vulkan külü

və,s) toplanması nəticəsində əmələ gələn relyef formalarının məcmusudur.Mənşəyinə görə : su

Akkumulyasiya relef formaları (su-Akkumulyativ düzənliklər, prolüvü-delüvi şleyflər, gətirmə

konusları, deltalar və.s ); buzlaq Akkumulyativ relyef formaları (morenlər,drumlinlər və.s) ; Eol

Akkumulyativ relyef formaları ( dyunlar ,barxanlar və.s) ; qravitasiya formaları (uçqunlar və.s)

Akkumlyativ düzənliklər: Missisipi;

Yunanca “yuxarı şəhər”. Mənası rus Kremlinə uyğundur.

Müəyyən şərtlərlə müqavilə bağlanması təklifinə razılıq. Əmtəə və xidmətlər üzrə nağdsız

hesablaşmalarda alıcının haq-hesab və əmtəə sənədləri əsasında və yaxud əmtəəyə görə ödənişə

Bir dövlətin başqa dövlət arasındakı müqaviləyə qoşulması haqqında müqavilə

Elmdə sübutsuz qəbul edilən müddəa

Dövlətin xəzinəsini doldurmaq məqsədilə çoxişlənən mallara (duz, tütün və s.) qoyulan dolayı vergi,

həmçinin belə verginin yığmaqda məşğul olan təşkilat

(lat. actus — fəaliyyət) Müəyyən edilmiş fakt və hadisələri təsdiq edən sənəddir. Bir qayda olaraq o

bir neçə şəxs (kollegiyal) və ya xüsusi olaraq təyin edilmiş şəxs tərəfindən tərtib edilir.

Müasir dövrün tələblərindən irəli gələn

(lat. Aqua — su və ərazi) Yaxınlıqdakı hər hansı obyektə aid edilən su sıthinin bir hissəsi

Aqlomerasiya

(lat. Aqioniero — bir1omo, toplanma) — Bir­birinə yaxın yerləşən yaşayış məntəqələrinin daha iri

şəhərinin dairəsinə cəlb olunaraq onunla birləşməsi nəticəsində yaranan şəhər sistemi

Şəhər əhalisinin, təsərrüfatının, dərininə və eninə artması, genişlənməsi

Aqrar-sənaye

Kənd təsərrüfatı və onunla bağlı olan sənaye sahələri sistemi

Britaniya adalarının qədim adı

AR Konstitusiyası qüvvəyə mindiyi gündən iqtisad məhkəməsi adlanır.

Allüvial düzənlik

Çay çoküntülərindən əmələ gəlmiş düzənlik

Alp qırışıqlığı

Kaynozoy erasında Yer qabığının müxtəlif yerlərində baş vermiş və indi də davam edən qırışıqlıq

2000-3000 m hündürlüklərdə yerləşən uca dağ çəmənliyi

Qədim Afinada iki qulplu dar boğazlı qab

Xilafət vaxtı mülki işlərə və vergi toplanmasına nəzarət edən şəxs

Ali hakimiyyət orqanı tərəfindən verilən və cinayət törətmiş şəxslərin cəzadan qismən və ya

tamamilə azad edilməsini,yaxud bu şəxslər barəsində məhkəmənin təyin etdiyi cəzanın daha yüngül

cəza ilə əvəz edilməsini nəzərdə tutan akt

Rəhbərsizlik, hakimiyyətsizlik, özbaşınalıq

İbtidai insanların hər şeydə ruh olmasına inanması

Antanta bloku

1904-1907-ci illərdə Rusiyanın, İngiltərənin və Fransanın hərbi-siyasi bloku olaraq yaradılmışdır.

1915-ci ildə İtaliya və Yaponiya da bu ittifaqa qoşuldu. Antanta bloku “Üçlər İttifaqına” cavab

olaraq, alman hegemonluğuna qarşı yaradılmışdı. I Dünya Müharibəsi Antanta blokunun qalibiyyəti

ilə başa çatmışdı.

Yer qabığında süxurların qabarıq yatım forması

Antisemitizm

Almaniya faşistlərinin yəhudilərə qarşı tətbiq etdikləri milli və dini ayrı-seçkiliyin ifrat forması

Atmosferin qapalı yüksək (mərkəzdə) təzyiq sahəsində havanın burulğanvari hərəkəti

İnsanın ətraf mühitə təsiri nəticəsində yaranan dəyişiklik

İrqi ayrı-seçkiliyin ən kəskin forması. bir qrup əhalinin yaşamaq üçün zəruri olan hər şeydən

məhrum edilməsi. Aparteid genosidi xatırladır və onun bir növü hesab olunur. 1990-cı illərin

əvvəllərinə qədər CAR-ın hakim dairələri aparteid siyasətini yerli əhaliyə qarşı aparmışdır. Müasir

beynəlxalq hüquq qaydaları aparteidi bəşəriyyətə qarşı cinayət sayır.

Arakçeyevçilik

I-ci Pavelin və I Aleksandrın çarlığı illərində kobud hərbiçilik, ağır polis rejimi

(lat. area – sahə) Hər hansı komponentin (bitki, heyvan, xalq) yayıldığı sahə

Qədim Afinada ali məhkəmə

Arxeoqrafiya

Qədim yazı abidələrini toplamaq, tədqiq, şərh və nəşr etməklə məşğul olan elm sahəsi

Arxeologiya

Arxeologiya qədim maddi mədəniyyət nümunələrini öyrənən elm olub, tarix fənninə kömək edir.

İlk ibtidai insanların meydana gəlməsi, inkişaf etməsi və formalaşması tarixinin öyrənilməsi

arxeologiya elminin ən əsas vəzifələrindən biridir. Arxeologiya elmi insanlığın uzaq keçmişini

maddi mədəniyyət qalıqları vasitəsilə öyrənir.

Bir-birinə yaxin yerləşən eyni mənşəli adalar qrupu

Arxivşünaslıq

Arxiv işinin metodologiya və üsullarını tədqiq etməklə məşğul olan elm

Ariadna sapı

Krit çarı Minonun qızı Ariadna, Afina qəhrəmanı Teseyə verdiyi bir yumaq sap onu labirintdən

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət