Coğrafiyanın tədrisi metodikası təcrübə lərin təşkili

Kollecdə tələbələrin sərbəst işlərindən ibarət sərgi təşkil olunmalıdır (semestrin soninda)

Texnologiya və onun təDRİSİ metodikasi” fənni üzrə Sİllabus

3. FƏNNİN ƏSAS MƏQSƏDİ
Texnologiya fənninin əsas məqsədi yeni sosial iqtisadi şəraitdə tələbələrin müstəqil həyata, kütləvi və perspektivli peşələrə hazırlanmalarını, ümuməmək bacarıq və vərdişlərinə yiyələnmələrini, yaradıcı düşüncə və aktiv fəaliyyət əsasında müxtəlif şəraitlərə asanlıqla uyğunlaşmalarını təmin etməkdən ibarətdir.

Gələcək nəslin hərtərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyət kimi yetişməsi, yüksək biliyə, savada, bacarığa, geniş dünyagörüşünə malik olması üçün “Texnologiya” fənninin düzgün və dərindən tədris edilməsini, bunu həyata keçirmək üçün gələcəyin müəllimlərinin fənnin özünü yaxşı mənimsəmələrini, həmçinin bu fənnin məktəblərdə tədris edilməsini, şagirdlərə düzgün çatdırılmasını bacarmalarını, “Texnologiya” fənninin tədrisi metodikasının nəzəri məsələlərini dərindən mənimsəmələrini, fənnin anlaşıqlı tədris olunması qaydalarını, prinsiplərini onlara aşılamaqdan ibarətdir.

• “Texnologiya fənninin tədrisi metodikası” üzrə müasir istehsalatın ümumi elmi əsasları ilə tanış olur;
• Ən geniş yayılmış alət və avadanlıqlarla rəftar etmək bacarığı əldə edir;
• Əmək vərdişlərinin yaradılması üçün zəmin yaradır;
• Tədris prosesində mənimsəmiş olduğu nəzəri bilikləri praktik fəaliyyətdə tətbiq edir;
• Müxtəlif materialların emal texnologiyaları prosesində praktik bacarıqlara yiyələnir, məmulatları hazırlayarkən yaradıcı fəaliyyətini inkişaf etdirir.
• Konstruksiyaetmə və modelləşdirmə qabiliyyətlərini üzə çıxarır;
• Texnologiyaların öyrənilməsi prosesində yaradıcı təfəkkürü inkişaf etdirir, fantaziyaları formalaşdırır və estetik dünyagörüşünü genişləndirir;
• Müasir təlim metodlarını texnologiyaların öyrədilməsinə tətbiq edir;
• Nəzəri və praktik məşğələlərə aid bilik və bacarıqlara yiyələnir, məşğələləri düzgün təşkil edir, əyani vəsaitləri seçir;
• Texnologiya fənni üzrə maddi texniki baza, onun planlaşdırılması, məzmunu haqqında dəqiq təsəvvürə malik olur;
• Məktəbdə və məktəbdənxaric məşğələlərdə şagirdlərin yaş və fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla onların ictimai faydalı və məhsuldar əməyini düzgün təşkil etməyi bacarır.

5. FƏNNİN XARAKTERİSTİKASI

“ İbtidai sinif müəllimliyi” ixtisası üçün

Fənnin öyrənilməsinin mövzu-təqvim planı

“Ailə və ev təhsili” ixtisası üçün

Fənnin öyrənilməsinin mövzu-təqvim planı

6. FƏNN ÜZRƏ SƏRBƏST İŞLƏRİN MÖVZULARI
Fənn üzrə semestr ərzində 10 sərbəst iş verilir. Hər sərbəst iş 1 balla qiymətləndirilir.

Sərbəst işlərin mövzuları:

Sıra sayı	Mövzuların adları
1	Vətənpərvərlik mövzusunda şəklin. Illustrasiyanın esgizinin fon üzərinə çəkilməsi və ya köçürülməsi
2	Kamva üzərində hazır satılan şəklin təsvirin müxtəlif bəzək tikişləri ilə hazırlanması
3	Kamva üzərinə çəkilmiş gül buketinin, çiçəkli budaqların və s. ulduz (krest, xaç) tikişi ilə işlənməsi
4	Mövzu üzrə parça tikələrindən quramaların işlənməsi
5	Həyat bilgisindən bir mövzuya aid maketin papye-maşe ilə hazırlanması
6	Kiçik ölçüdə milli paltarın bəzək vasitələrindən istifadə edərək bəzədilməsi
7	İbtidai sinif dərsliklərindən mövzuya aid əyani vəsaitin hazırlanması
8	Uşaq nağıllarına aid illüstrasiyaların parçadan işlənməsi
9	Xocalıya aid şəklin, təsvirin çəkilməsi və muncuqla işlənməsi
10	Metal məftil (sim) və muncuqdan gül buketinin hazırlanması

Verilmə tarixi: 1-ci həftə

Qurtarma tarixi: sonuncu həftə
Texnologiyadan sərbəst iş A₂ formatda yumşaq və ya bərk əsas üzərində işlənilməlidir. Yumşaq əsas-parça üzərində işlərə daha çox üstünlük verilməlidir.

Kollecdə tələbələrin sərbəst işlərindən ibarət sərgi təşkil olunmalıdır (semestrin soninda)

Hər bir sərbəst iş tələbənin fərdi yaradıcılığıdır və başqa tələbə tərəfindən təkrarlana bilməz.

7. TƏLƏBƏNİN NAİLİYYƏTLƏRİNİN

CARİ VƏ ARALIQ QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ

• Fənn üzrə krediti toplamaq üçün lazımi balın toplanması aşağıdakı kimi olacaq
• 50 bal- imtahana qədərki bal;
• 10 bal dərslərə davamiyyətə görə; (fənn üzrə ayrılmış auditoriya saatlarının 25 faizindən çoxunda iştirak etməyən tələbə həmin fəndən imtahana buraxılmır).
• 10 bal tələbənin sərbəst işinə görə
• 30 bal seminar dərslərinə görə (fənn üzrə kurs işi və laboratoriya dərsləri nəzərdə tutulmadığı halda);

8. TƏHSİLALMA PROSESİNƏ NƏZARƏT VƏ TƏLƏBƏLƏRİN BİLİYİNİN YEKUN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ

Tələbənin biliyinin yekun qiymətləndirilməsi imtahan zamanı 50 bal və imtahana qədər 50 bal. Toplanan ballar cəmi 100 bala bərabərdir. Yekun bal aşağıdakı kimi qiymətləndirilir.

B – “çox yaxşı” – 81-90

E – “qənaətbəxş” – 51-60

F – “qeyri-kafi” – 51 baldan aşağı

Yekun qiymətləndirmədə 51 bal və ondan yuxarı bal toplayan tələbə fənn üzrə müəyyən olunmuş krediti qazanır və müvəffəqiyyət qazanan tələbə, 51 baldan aşağı bal toplayan tələbə isə həmin fəndən krediti qazanmır və akademik borcu olan tələbə adlanır.

9. İSTİFADƏ OLUNAN ƏDƏBİYYAT

1. Texnologiya üzrə fənn kurikulumu. 2007
2. Z.N.Orucov, Y.T.Rzayeva “Texnologiya” 2006
3. Gülnaz Alıyeva “Parça ilə işlərin texnologiyası”, 2012
4. Şahrza Ağayev “İbtidai siniflərdə şagirdlərlə əməli işlərin təşkili texnologiyaları”, 2011
5. Texnologiya dərslikləri 1-4 siniflər
6. Kurikulum jurnalları
7. “Texnologiya və onun tədrisi metodikası” üzrə icmallar

10. TƏLƏBƏNİN NİZAM – İNTİZAMINA

• Pedaqoji işçilərin şərəf və ləyaqətinə hörmətlə yanaşmaq
• Təhsil müəssisəsinin nizamnaməsinə uyğun olaraq, ictimai asayiş və daxili intizam, davranış qaydalarının tələblərinə riayət etmək;
• Auditoriyadaxili təlim məşğələlərində iştirak etmək, müvafiq tədris planlarında və kursların işçi proqramlarında nəzərdə tutulmuş bütün növ tapşırıqları müəyyən edilmiş dövrlərdə yerinə yetirmək;
• Kollecin otaqlarına, tədris-laboratoriya avadanlığına, cihazlara, dərs vəsaitlərinə, kitablarına və digər əmlakına qayğı və səliqə ilə yanaşmaq, onların korlanmasına, zədələnməsinə və itməsinə yol verməmək, otaqlarda onların təmizliyə və səliqəyə riayət etmək.

• Auditoriya dərslərinə (mühazirə, təcrübə, seminar, laboratoriya) hazırlıq məqsədilə müvafiq ev tapşırıqlarının yerinə yetirilməsi;
• Tədris planlarına uyğun tədris olunan fənlərin ayrı-ayrı mövzuları üzrə sərbəst iş;
• Təcrübələr üzrə fərdi tapşırıqların sərbəst yerinə yetirilməsi;
• Kurs və yoxlama işlərinin (layihələrinin) yerinə yetirilməsi;
• Semestr və buraxılış imtahanlarına hazırlıq;
• Hesabatların hazırlanması;
• Seminarlarda, dərnəklərdə iştirak;
• Kollec tərəfindən təşkil olunmuş digər tədbirlərdə iştirak.

Tələbələrin müstəqil işinə rəhbərlik fənn birləşmə komissiyaları və müəllim tərəfindən həyata keçirilir. Fənn birləşmə komissiyalarının funksiyalarına aşağıdakılar daxildir:

• Bütün fənlər üzrə müstəqil iş üçün zəruri materialların hazırlanması;
• Tədris prosesinin dərslik və dərs vəsaitləri ilə təminatı;
• Müstəqil işin yerinə yetirilməsi üçün fənlər üzrə tədris proqramlarının, dərslik, dərs vəsaitlərinin, metodik göstərişlərin hazırlanması və nəşri;
• Tələbələri müstəqil işinin təşkili və həyata keçirilməsinin monitorinqi.

TƏŞƏKKÜR EDİRİK

167511275

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

tədrisi metodikası riyaziyyat, pedaqogika, psixologiya, fəlsəfə və kibernetika elmləri ilə sıx əlaqədə inikaşaf etmişdir. Riyaziyyatın tədrisi metodikasının riyaziyyat elmi ilə sıx əlaqəsi təbiidir, çünki riyazi bölmələr məktəb riyaziyyat kursuna xüsusi qaydada işlənildikdən sonra daxil edilir. Bunun üçün riyazi anlayış, fakt və metodların təbii formalaşması prosesini bilmək zəruridir. Riyaziyyat elminin inkişafı tarixini şərti olaraq aşağıdakı dövrlərə bölürlər: 1) riyaziyyatın yaranması dövrü; 2) sabit kəmiyyətlər riyaziyyatı dövrü; 3) dəyişən kəmiyyətlər riyaziyyatı dövrü; 4) dəyişən münasibətlər riyaziyyatı dövrü. Riyaziyyatın yaranması dövründə ədəd və fiqur anlayışları formalaşmışdır. Hesab və həndəsə bu dövrdə yaranmışdır. Bu elmlərin məzmununu praktik məsələlərin empirik həlli qaydaları təşkil edirdi. Bu dövr bizim eradan əvvəl VI əsrə qədər davam etmişdir. Sabit kəmiyyətlər riyaziyyatı dövrü bizim eradan əvvəl VI-V əsrlərdən başlanır. Bu dövrdə riyaziyyat müstəqil elm kimi formalaşır, onun tədqiqat obyekti (ədəd və fiqur) və tədqiqat metodları müəyyənləşir. Xüsusi simvolika və cəbr bu dövrdə yaranmışdır. Dəyişən kəmiyyətlər riyaziyyatı dövrü XVII əsrdən başlanmış, XIX əsrin birinci yarısına qədər davam etmişdir. Riyaziyyatda funksiya, kəsilməzlik və hərəkət ideyaları bu dövrdə yaranır və 129

möhkəmlənir. Klassik riyazi analiz, analitik həndəsə məhz bu dövrdə yaranmışdır. Dəyişən münasibətlər riyaziyyatı dövrü (müasir riyaziyyat dövrü) XIX əsrin ortasından başlanır. Bu dövr mücərrəd riyazi qurmalarla xarakterizə olunur. Riyazi struktura anlayışı bu dövrdə yaranmışdır. Riyaziyyatın tədrisi metodikasının pedaqogika elmi ilə də sıx əlaqəsi vardır. Məlumdur ki, pedaqogika təlimin ümumi qanunauyğunluqlarını öyrənir. Riyaziyyatın tədrisi metodikası bu ümumi qanunlardan geniş istifadə edir. Riyaziyyatın təlimi prosesi yalnız şagirdlərin psixoloji xüsusiyyətlərini nəzərə almaqla təşkil oluna bilər. Ona görə də riyaziyyatın tədrisi metodikasının psixologiya elminin nəticələrindən istifadə etməsi vacibdir. Təlim prosesini idarə etmək üçün kibernetika elminin nəticələrindən də istifadə olunmalıdır. Məlumdur ki, kibernetika müxtəlif sistemlərin idarə olunmasının ümumi qanunauyğunluqlarını öyrənir. Riyaziyyatın tədrisi metodikasının idrak prosesinin qanunauyğunluqlarını öyrənən fəlsəfə elminin nəticələrindən də istifadə etməsi vacibdir. Pedaqoji-riyazi tədqiqatların təhlili göstərir ki, riyaziyyatın tədrisi metodikası öz tədqiqatlarında aşağıdakı metodlardan istifadə edir: 1) riyaziyyatın inkişafı tarixinin öyrənilməsi və istifadə olunması; 2) riyaziyyat təliminin müasir təcrübəsinin öyrənilməsi və istifadə olunması; 130

• Page 1 and 2: B.Ö.Tahirov, F.M.Namazov, S.N.Əf
• Page 3 and 4: G İ R İ Ş Praktik fəaliyyətind
• Page 5: ÜMUMİ METODİKA FƏSİL I. RİYAZ
• Page 9 and 10: dəyişir. Riyaziyyat təliminin m
• Page 11 and 12: § 2. «Riyazi təhsilin islahatlar
• Page 13 and 14: 3) mühüm riyazi ideyaların məkt
• Page 15 and 16: §4. Riyaziyyat təlimində tərbiy
• Page 17 and 18: Şagirdin riyaziyyatı öyrənməy
• Page 19 and 20: nəticə çıxarılır. Onların h
• Page 21 and 22: A 1 = < x x ∈ A ∧ P( x)>∧ A1
• Page 23 and 24: əməllər vasitəsilə verilir. M
• Page 25 and 26: Riyazi nəzəriyyə qurularkən ilk
• Page 27 and 28: Verilmiş p ⇒ q teoremindən isti
• Page 29 and 30: teoremdən hər birinin doğru olma
• Page 31 and 32: «Kafi», «zəruri», «kafi və z
• Page 33 and 34: İsbatların axtarılması və ara
• Page 35 and 36: FƏSİL III. RİYAZİYYAT TƏLİMİ
• Page 37 and 38: aşa düşülür ki, onlar aldığ
• Page 39 and 40: sistemlilik və ardıcıllıq prins
• Page 41 and 42: §2. Elmi metodlar Təlimdə müəl
• Page 43 and 44: Təcrübə obyekt və yə hadisəl
• Page 45 and 46: məsələ sadə məsələlərə ayr
• Page 47 and 48: a a 2 3 = a = a 1 2 + d, + d = a 1
• Page 49 and 50: Aşağıda mətnli məsələnin evr
• Page 51 and 52: 4) Axtarılan məsafəni tapmaq ü
• Page 53 and 54: 13) x + 3 9 x 1 14) 8 ( x + 3) −9
• Page 55 and 56: proqramlaşdırılmış dərs və d
• Page 57 and 58: 5) dərsin gedişində söhbətin y
• Page 59 and 60: 7) tədris materialını öyrəndik
• Page 61 and 62: Riyazi təfəkkür də elmi təfək
• Page 63 and 64: Məntiqi təfəkkür müəyyən ilk
• Page 65 and 66: Funksional təfəkkür riyazi obyek
• Page 67 and 68: konkret tipə aid olma əlamətlər
• Page 69 and 70: 2) təlimin keyfiyyəti fəndaxili
• Page 71 and 72: FƏSİL V. RİYAZİYYAT TƏLİMİN
• Page 73 and 74: Dərslərin göstərilən növləri
• Page 75 and 76: lərin sayı və s.); 6) müəllimi
• Page 77 and 78: Yoxlamaların aşağıdakı növlə
• Page 79 and 80: etmək üçün riyaziyyatdan əlav
• Page 81 and 82: yaradıcılığı, riyaziyyatın in
• Page 83 and 84: 5) x ( y + z) = xy + xz ; 6) 0 + x
• Page 85 and 86: dy 2 = −sinϕ + i cosϕ = i sinϕ
• Page 87 and 88: 22 7,35⋅ 10 kq göstərir. Ayın
• Page 89 and 90: şərtinə görə AB = 325 km, qata
• Page 91 and 92: dəyişmə və asılılıq kimi ço
• Page 93 and 94: kəsilməzliyini və s.); natamam o
• Page 95 and 96: kursunda tərs funksiya anlayışı
• Page 97 and 98: İkinci növ çevirmələrin əsas
• Page 99 and 100: кцллцсц иляявяз ед
• Page 101 and 102: Bərabərsizliklərin öyrənilməs
• Page 103 and 104: ab b düsturları və istənilən m
• Page 105 and 106: 7) hesablamalarda tətbiq edilən q
• Page 107 and 108: malikdir. Monotonluq və məhdudluq
• Page 109 and 110: Cəm, hasil və kəsrin limitləri
• Page 111 and 112: 2) «ədəd oxu üzərində x və (
• Page 113 and 114: İkinci misaldakı funksiyanın nö
• Page 115 and 116: aşağıdakı şəkildə təsvir ol
• Page 117 and 118: 2 Həlli: ∆ y = a( x + ∆x) + b(
• Page 119 and 120: Diferensial anlayışı da riyazi a
• Page 121 and 122: tərtib olunması çox mühüm əh
• Page 123 and 124: sağdan x = b , aşağıdan y = 0 v
• Page 125 and 126: y 0 x 1 y = x 2 və = 4 4 y qrafikl
• Page 127 and 128: həlli y ′ = ky tənliyinin həll
• Page 129 and 130: həndəsə kursunun şüurlu mənim
• Page 131 and 132: 6) (Parçaların toplanması aksiom
• Page 133 and 134: 2) fəza təsəvvürlərinin zəif
• Page 135 and 136: D 1 C 1 A 1 D B 1 C A B §7. Hənd
• Page 137 and 138: 4) paralel düz xətlərin xassəl
• Page 139 and 140: Üçbucaqları bucaqlarına görə:
• Page 141 and 142: c) prizmanın diaqonalları arasın
• Page 143 and 144: Çoxüzlülər mövzusunun öyrəni
• Page 145 and 146: c) koordinat metodu digər elmi sah
• Page 147 and 148: MB = MO = MA = ⎛ a ⎞ ⎜0 −
• Page 149 and 150: Dördüncü mərhələ üçün seç
• Page 151 and 152: 3) dönmə. Simmetriyanın da öz n
• Page 153 and 154: §10. Həndəsi qurmaların öyrən
• Page 155 and 156: Simmetriya üsulu. Məsələ. Orta
• Page 157 and 158: c) bu çevrələrin heç bir ortaq
• Page 159 and 160: Məsələ. Düz xətt üzərində A
• Page 161 and 162: əşyaların sayılması və kəmiy
• Page 163 and 164: Onda S (σ ) kəmiyyəti σ fiqurun
• Page 165 and 166: Page 167 and 168: Biz müstəvi çoxbucaqlıların k
• Page 169 and 170: (daxili) və Kafiliyin isbatı. Tut
• Page 171 and 172: ( ) i o , ( o )) ilə işarə edək
• Page 173 and 174: var və bu həcm (14) düsturu ilə
• Page 175 and 176: nöqtəsi tapılsın. v ilə F cism
• Page 177 and 178: ərabərliyini alırıq, burada ∆
• Page 179 and 180: olduğunu tapırıq, yəni l xətti
• Page 181 and 182: 2 2 x y Deməli, + = 1 ( a ≥ b) e
• Page 183 and 184: ƏDƏBİYYAT 1. Ümumtəhsil məkt
• Page 185 and 186: MÜNDƏRİCAT GİRİŞ ÜMUMİ METO

Musiqinin tədrisi metodikası

1. Şəxsiyyətin hərtərəfli inkişaf etməsi üçün onun yüksək bədii zövqə və mədəni vərdişlərə yiyələnməsi, estetik cəhətdən formalaşması vacibdir. Böyüməkdə olan nəslin tariximizə, adət və ənənələrimizə məhəbbət ruhunda tərbiyə edilməsində incəsənətin bütün növləri kimi musiqinin də xüsusi rolu vardir. Ailədə başlayan tərbiyə işi məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində davam etdirilir. Hərtərəfli inkişaf etmiş, yüksək bədii zövqlü, kamil insan yetişdirilməsinin bünövrəsi – məhz uşaq bagçasında qoyulur. Deməli, böyüməkdə olan nəslin bədii zövqünün formalaşmasının ilkiın mərhələsi məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində aparılır.

Musiqinin insan mənəviyyatına böyük təsiri vardir. Onun ecazkar qüvvəsi insanın müxtəlif anlardakı hisslərinə təsir etmək bacarığına malikdir çünki , insanın həyatı, sevinci və qəmi musiqidə əks olunur.

Musiqi həmçinin insan hisslərinin bölüşməsində də əvəz -olunmazdır. Belə ki, musiqi əsəri bir insan təfəfindın yaradılır, lakin bu musiqi başqa qəlblərə də yol tapa bilir. Hər bir əsərin də özünəməxsus musiqi dili vardır . Bəstəkar ətraf mühitə öz münasibətini bildirərək, onu rəngarəng musiqi dili ilə (yəni melodiyası, ritmi, harmoniyası və s. ifadə vasitələri ilə ) “izah” etməyə çalışır .Bu da bütün dinləyicilərə müxtəlif cür təsir edir.

Musiqi incəsənəti insan hisslərinə təsir etmək, onu düşündürmək, xarici aləmi dərk etmək kimi xüsusiyyətlərə malikdir. Məkətəbəqədər dövrdə uşaqlar ətraf aləm, Vətənimiz, xalqımız və s. haqqında müəyyən biliklərə yiyələnməklə yanaşı, bütün bunların musiqidə vəsf edilməsi ilə də tanış olurlar.

Musiqi məşğələlərində məktəbəqədər yaşlı uşaqların musiqi mədəniyyəti, istedadı və bacarığı üzə çıxır. Məşğələnin sistematik, cəlbedici və maraqlı keçirilməsi uşaqlardan diqqət, tez qavrama qabiliyyəti, cəldlik, çeviklik tələb edir. Bu cür qabiliyyət və bacarıqları formalaşdırıb inkişaf etdirmək üçün müəyyən vərdişlər aşılanmalıdır. Uşaqların əqli keyfiyyətlərinin formalaşmasındə, fiziki tərbiyəsində musiqi əsas vasitələrindən biridir.

2. Musiqi uşağın hərtərəfli inkişafına kömək edir. Musiqi tərbiyəsi üçün uşaqlarda musiqini dərk etmək qabiliyyəyini inkişaf etdirmək (yəni musiqini dinləməyi adət etdirmək ) lazımdır.Musiqi qavrama qabiliyyəti mahnının öyrədilməsində, oyunun aparılmasında və s. məşğələlərdə inkişaf etdirilir. Belə məşğələlər uşaqların musiqi təəssüratlarını zənginləşdirir və onlara zövq verir. Musiqi dinləmə uşaqlarda dərketməni, emosional həssaslığı inkişaf etdirir.Bu vaxt musiqi haqqında ilk təsəvvürlər toplanır,uşaqlar musiqi əsərlərinin məzmununa, xarakterinə, ifadəliliyinə görə əsərləri yadlarına salmağa və bunları fərqləndirməyi başlayırlar.

Məktəbəqədər yaşlı uşaqların hərtərəfli tərbiyəsi və təlimi prosesində estetik baxımdan cəlbedici, yadda qalan metodlardan, o cümlədən interaktiv təlim metodlarından istsfadə edilməsi zəruridir. Bu metodların tətbiqi uşağın müstəqil fikir söyləmək, başqaların fikrinə münasibət bildirmək, çoxluğun qərarını qəbul və ya inkar etmək, ya da öz qərarı üstündə durmaq kimi xüsusiyyətlərin inkişaf etdirilməsinə şərait və müstəqil, çevik olmsına və tənqidi təfəkkürünün inkişaf etməsinə zəmin yaradır.Bu zaman uşağın estetik tərbiyəsi – bədii zövqü inkişaf edir.

Musiqi tərbiyəsi prosesində uşaqlar müxtəlif fəaliyyətlərlə əlaqədar müəyyən bilik və bacarıqlara yiyələnirlər. Sadə oxumaq, musiqi – ritmik vərdişlərin təlimi müəyyən sistematik mümarisə alınmış bacarığı möhkəmləndirməyi tələb edir. Bu prosesdə uşaqlarda tədricən musiqi təsəvvürləri toplanır, onlar musiqi əsərləri ilə tanış olur və müəyyən vərdişləri mənimsəyirlər.Bu fəaliyyət prosesində fərdi maraq, meyl aşkara çıxır, uşaqların musiqi qabiliyyətləri aydınlaşır və inkişaf edir. Uşaq marağının və ehtiyacının maksimal dərəcədə ödənilməsi estetik tərbiyənin vəzifəsidir.

1. Musiqi tərbiyəsi – tərbiyəvi prosesdir. Belə ki, tərbiyəşi musiqi təcrübəsinin toplanmasına,elementar musiqi məlumatlarının verilməsinə,bilik və vərdişlərin aşılanmasına kömək edir.

Musiqi tərbiyəsi yalnız məşğələlərlə həyata keçirilmir. Müxtəlif fəaliyyət növlərinin – mahnı oxuma, oyun və rəqslərin gündəlik həyata tətbiq olunması uşağın ümumi musiqi inkişafına kömək edir. Musiqini başqa növ fəaliyyətlərə də (əmək, idman məşğələlərində, müxtəlif oyunlar keçirilərkən və s. zamanı) müxtəlif tərzdə daxil etmək olar.

Məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində uşağın yaş səviyyəsini, onun xüsusiyyətlərini, uşaq orqanizminin ümumi inkişafını nəzərə alaraq musiqi tərbiyəsində aşağıdakı vəzifələr əsas tutulur:

1. Musiqiyə maraq və sevgi tərbiyə etmək;
2. Müxtəlif, rəngarəng musiqi əsərləri ilə tanış etməklə uşaqların musiqi dünyagörüşünü artırmaq;
3. Uşaqları sadə musiqi anlayışları ilə tanış etmək .Mahnı oxuma, musiqi dinləmə, musiqili-ritmik hərəkətləri yerinə yetirmə, müxtəlif musiqi alətlərində çalmaq kimi vərdişləri inkişaf etdirmək;
4. Uşaqların musiqi ritmini , düzgün eşitmə qabiliyyətini , ifadəli mahnı oxuma və hərəkətlərin düzgün ritmik yerinə yetirilməsini inkişaf etdirmək;
5. Musiqi əsərini sadə, təbii ifa etməklə oxu və hərəkət vərdişlərini tərbiyə etmək;
6. Musiqi əsərlərinnin seçilməsi və qiymətləndirilməsi baxımından alınmış ilk təəssüratlar əsasında musiqi haqqında təsəvvürlərin yaranmasına köməklik etmək;
7. Musiqi fəaliyyətində yaradıcı fəallığı inkişaf etdirmək. Oyun və rəqslərdə, mahnı oxuma və musiqi alətlərində çalmada, improvizasiya və ritmik hərəkətlərdə xarakterik obrazları təcəssüm (təsvir ) etdirməyi bacarmaq.

YAZAR: Gülnar Nəzərli

• ← Azərbaycan xalq musiqisi
• Müxtəlif yaş qruplarında musiqi dinlənilməsi və mahnı öyrədilməsi →