Mühazirəçi: T. E. N, Prof. İ. M. Əliyev FƏNN: avtomatikanin əsaslari mühazirə 14
Toplamanın qruplaşdırma qanunu
Mühazirəçi: T. E. N., Prof. İ. M.Əliyev FƏNN: avtomatikanin əsaslari mühazirə 22 MÖvzu: telemexanik sistemləR
TELEİDARƏ – TELESİQNALİZASİYA QURĞULARI
Avtomatikanın xüsusi metodları və texniki vasitələri, bir-birindən mühüm məsafədə yerləşən çoxlu miqdarda maşın və qurğuların işini vahid texnoloji prosesdə birləşdirməyə imkan verir.
Avtomatikanın belə sistemləri telemexanik sistemlər adlanır.
Telemexanika – idarə əmrlərinin avtomatik məsafəyə verilməsinin, həmçinin obyektin vəziyyəti haqqındakı informasiyanın nəzəriyyəsini və texniki vasitələrini əhatə edən elm və texnika sahəsidir.
Vəzifələrindən asılı olaraq telemexanik sistemlər teleidarə (Tİ), telesiqnalizasiya – telesiqnallaşdırma (TS), teleölçmə (TÖ) və teletənzimləmə (TT) sistemlərinə bölünür.
Telemexanika müxtəlif obyektlərin (maşınların, mexanizmlərin və qurğular kompleksinin) məsafədən idarə olunması və tənzimlənməsi haqqında elmdir.
Telemexanika termini tele-məsafə, (mechanica- mexanika kimi iki yunan sözündən yaranmışdır.
Teleidarə – texnoloji obyektlərin uzaq məsafədən idarə olunmasıdır. Onun struktur sxemi
Telesiqnalizasiya (TS) – nəzarət olunan obyektin vəziyyəti haqqında xəbərdarlıq siqnalının dispetçer məntəqəsinə göndərilməsidir.
Teleölçmə (TÖ) – nəzarət olunan istehsalat proseslərinin texnoloji parametrlərinin dispetçer məntəqəsinə verilməsidir.
Teleölçmənin struktur sxemi:
Teletənzimləmə (TT) – nəzarət olunan parametr əsasında dispetçer məntəqəsindən həmin parametrin tənzimlənməsi haqqında idarə əmrinin göndərilməsidir. Bu halda ATS-da olduğu kimi qapalı telemexaniki sistem yaranır.
Kosmik fəzanın tədqiqi, kosmik gəmilərdən lazımi informasiyanın alınması, onlara Yerdəki uçuş mərkəzindən idarə əmrlərinin göndərilməsində telemexanikanın mühüm rolu vardır.
Avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemlərində (AİS) idarə obyektləri ilə elektron hesablama maşınları arasındakı informasiya mübadiləsində telemexanikanın əhəmiyyəti böyükdür.
Son illərdə meydana çıxan və get-gedə daha da inkişaf edən informasiya nəzəriyyəsi telemexaniki sistemlərdə siqnalların ötürülməsi ilə yaranan bir sıra problemləri həll etməyə imkan verir.
İnformasiya nəzəriyyəsi telemexanika elminin nəzəri əsasını təşkil edir. Bu nəzəriyyənin ayrı-ayrı üsullarının telemexanikaya tətbiqi ilə əlaqədar olaraq rabitə kanalı vasitəsilə verilən telemexaniki siqnalın etibarlılığı, rabitə kanalının isə effektivliyi artır.
İnformasiya nəzəriyyəsinə görə hər bir telemexaniki sistemə informasiya ötürmə sistemi kimi baxıla bilər.
Teleidarə – telesiqnalizasiya (Tİ – TS) qurğuları
1. Tİ – TS sistemləri və onların təsnifatı
Telemexaniki sistemləri yerinə yetirdikləri funksiyaların müxtəlifliyinə və qurulma prinsiplərinə görə aşağıdakı kimi təsnifləndirmək (siniflərə bölmək) olar:
1. Obyektləri uzaq məsafədən idarə edən teleidarə sistemləri;
2. Obyektlərin vəziyyətləri haqqında xəbərdarlıq siqnalları göndərən telesiqnalizasiya sistemləri.
3. Obyektlərin texnoloji parametrlərinin uzaq məsafədən ölçülməsini təmin edən teleölçmə sistemləri.
4. Teleölçmə və teleidarə siqnallarının korreksiyası üçün istifadə olunan qapalı teletənzimləmə sistemləri.
Tİ-TS sistemlərinin qurulma prinsiplərinin aydınlaşdırmazdan öncə, idarə və siqnalizasiyanın müxtəlif növlərini nəzərdən keçirək.
Yerli idarə. Şəkil 1 a-da yerli idarəyə misal göstərilmişdir.
Şəkil 1a. Yerli idarə sxemi
A açarı vasitəsilə hər hansı bir obyekt işə salınır. Bu idarə obyekti idarə orqanına yaxın və ya ondan yüzlərlə metr məsafədə yerləşə bilər. İdarə obyekti idarə orqanı ilə en kəsiyi qoşulan obyektin gücündən asılı olan naqil vasitəsilə birləşir. Yerli idarədə məsafə artdıqca naqildə böyük gərginlik düşküsü yarandığından bu idarə yalnız yuxarıda göstərilən məsafə hüdudunda təsir edir.
Distansion idarə. 1 b şəklində distansion idarə sxemi göstərilmişdir.
Bu idarə sxemi yerli idarədən aralıq rele və zəif cərəyanlı rabitə xəttinin olması ilə fərqlənir. A açarının vurulması ilə
Şəkil 1, b. Distansion idarə sxemi
P relesi təsirlənir və normal – açıq (n.a.) [bağlayıcı – qapayıcı] kontaktı vasitəsilə obyekti işə salır. Relenin təsirlənməsi üçün milliamper və ya onlarla milliampermetr cərəyan tələb olunduğundan rabitə xəttinin naqilinin en kəsiyi kiçik götürülür. Lakin obyektin distansion idarə olunması üçün dörd naqilli rabitə xətti (qoşmaq və açmaq üçün) tələb olunduğundan belə sxem iqtisadi cəhətdən əlverişli deyildir. Şək. 1 c-də göstərilmiş distansion idarə sxemində isə hər obyekti idarə etmək üçün 2 naqilli rabitə xətti və bütün obyektlər üçün ümumi bir xətt kifayət edir. Sxemdə obyektin dövrəsini bağlamaq üçün AB, açmaq üçün isə AA açarından istifadə edilir. Distansion idarədə hər obyektin idarə olunması üçün öz kanalı tələb olunduğundan məsafənin artması ilə belə idarə iqtisadi cəhətdən əlverişli deyil və öz əhəmiyyətini itirir.
Şəkil 1, c. Distansion idarə sxemi
Teleidarə uzaq məsafədən idarə siqnalları vasitəsilə obyektlərin idarə edilməsidir. Distansion idarədə hər obyektin idarə edilməsi üçün öz rabitə kanalı tələb edildiyi halda, teleidarədə isə bir kanalla bir sıra obyektlər idarə olunur. Beləliklə, teleidarədə rabitə kanalı çoxdəfəli istifadə edilir.
Telesiqnalizasiya nəzarət olunan obyektlərin vəziyyətləri haqqında siqnalizasiyadır. Siqnalizasiya idarə obyekti və sisteminin vəziyyəti, idarə siqnalının düzgün yerinə yetirilib-yetirilməməsi, texnoloji parametrin müəyyən hüduddan kənara çıxıb-çıxmaması haqqında ola bilər.
Ötürmənin dəqiqliyi, teleidarə və telesiqnalizasiya sistemlərinin qarşılıqlı istifadə edilməsi nəticəsində yüksəldiyindən adətən teleidarə-telesiqnalizasiya sistemlərindən (Tİ-TS) istifadə edilir. Xüsusi hallarda telesiqnalizasiyanın lazım olmaması və ya çətin yerinə yetirilməsi hallarında (məs. tikinti və başqa sahələrdə, maşınqayırma zavodlarında qaldırıcı kranların idarə olunmasına gözlə nəzarət edildiyindən və ya güc şəbəkələri obyektlərinə idarə əmrlərinin dövrü göndərildiyindən) teleidarə siqnalizasiyasız həyata keçirilir. Çox vaxt sənaye obyektlərinin teleidarəsi zamanı iki mövqeli əmrlər “bağlamaq”, “açmaq” və ya “artırmaq”, “azaltmaq” (təzyiqi, səviyyəni, sürəti və s.) əmrləri göndərilir. İdarə siqnalının səhv göndərilməsinin qarşısını almaq üçün ikipilləli idarədən istifadə edilir. Bunun üçün birinci növbədə fərdi açar vasitəsilə obyekt (ünvan) seçilir. Sonra isə “bağlamaq”, “açmaq” idarə əmrləri fərdi və ya ümumi açarı vurmaq vasitəsilə göndərilir. Əgər dispetçer səhvən obyekti düz seçməmişsə, I pillədə obyektin (ünvanın) seçilməsi vaxtı səhv aşkar edilir. Odur ki, II pillədə idarə əmri düzgün olaraq öz ünvanına çatdırılır.
İndi isə Tİ-TS sistemlərində ən geniş istifadə edilən siqnalları ötürmə və obyektləri seçmə üsullarını nəzərdən keçirək. Bir sıra telemexaniki obyektlər içərisindən birini seçmək üçün həmin obyektə uyğun kod kombinasiyası göndərilir. Nəzarət məntəqəsində deşifrator avtomatik olaraq kodun şifrini açır, əgər siqnal lazımi obyektə düzgün göndərilmişsə, əmri bilavasitə obyektə verir (birpilləli ötürmə). Obyekt seçilmişsə (I pillə) kanal obyektlə əlaqələndirilir və idarə əmri obyektə göndərilir (II pillə). Birpilləli ötürmədə obyektə ünvanlı kod göndərilir. İkipilləli və çoxpilləli ötürmələrdə növbə ilə əvvəlcə obyekt seçilir, sonra isə idarə əmrləri yerinə yetirilir.
Obyektlərin iki və çoxpilləli seçilməsi nəzarət məntəqəsindəki aparatları sadələşdirir və ötürmənin etibarlılığını artırır. Obyektlərin birpilləli seçilməsində obyektlər qruplaşdırılmır və onların bilavasitə seçilməsi üçün həmin obyektə uyğun kod kombinasiyası müəyyən edilir. İki və çox pilləli seçmə üsullarında isə obyektlər qrup və yarımqruplara bölünür və onların seçilməsi pillələrlə yerinə yetirilir. Məsələn, birinci pillədə göndərilən kod kombinasiyası nəzarət məntəqəsindəki qrupu, II pillədə yarımqrupu, III pillədə isə verilmiş obyekti seçir. Bu pillələrdə eyni və ya müxtəlif kodlar istifadə oluna bilər.
Teleqraf və başqa ötürmələrdən fərqli olaraq telemexaniki ötürmədə siqnalın elementində səhvin olması ağır nəticələr verə bilər. Bununla əlaqədar olaraq telemexaniki ötürmə sistemlərinə yüksək tələbat qoyulur. Məsul obyektlərdə ən azı ikipilləli ötürmədən istifadə edilir. I pillədə obyekt seçilir və idarə məntəqəsindən (İM) idarə pultuna (İP) həmin obyektin seçilməsini təsdiq edən siqnal göndərilir. Yalnız belə siqnal qəbul ediləndən sonra ikinci pillədə obyektə, idarə əmri göndərilir. Aydındır ki, belə ötürmə etibarlıdır, lakin aparatların mürəkkəbləşməsinə səbəb olur. Teleidarə texnoloji obyektlərin icra mexanizmlərinin işini idarə etmək üçün cərəyan impulslarının məsafəyə verilməsini yerinə yetirir. Telesiqnalizasiya bu zaman icra mexanizmlərinin işləməsi haqqında siqnalları verir. Teleidarə və telesiqnalizasiya bir-birilə qırılmaz surətdə bağlı olduqlarından “Teleidarə və telesiqnalizasiya” sözlərini qısaca olaraq “Teleidarə” termini ilə əvəz edirlər.
Teleidarə sistemləri üç qrupa bölünürlər:
2)siqnalları zamana görə bölünmüş;
3) siqnalları tezliyə görə bölünmüş.
Çoxnaqilli teleidarə sistemi
Bu teleidarə sistemi yüksək gərginlik açarlarını və digər obyektləri idarə etmək üçündür.
İM idarə məntəqəsində K1, K2 idarə açarları, HL1, HL2 siqnal lampaları və sabit (stabil) U gərginlik mənbəyi vardır. QM qəbul məntəqəsində P1 qoşma və P2 açma (solenoidi açan) relelər, həmçinin yüksək gərginlik açarlarının cüt kontaktlarını (şəkildə göstərilməyib) idarə edən xüsusi elektrik intiqalı qoyulmuşdur. Açarın tərpənən hissələrində iki kiçik güclü SB blok kontaktı quraşdırılmışdır. K1 açarı vurulduqda P1 relesi işləyir. Bunun nəticəsində açarın elektrik intiqalı işə qoşulur. Açarın güc cüt kontaktları qapanırlar. Bununla eyni vaxtda SB blok-kontakt yuxarı vəziyyətdən aşağı vəziyyətə çevrilir. Solenoidi açan P2 relesi işləməyə hazırlanır. HL1 lampası sönür (açarın açılması haqqında siqnal) HL2 lampası yanır (qoşulma haqqında siqnal). Yüksək gərginlik açarını açmaq üçün K2 açarı ilə P2 relesinin dövrəsi qapanır. Bu zaman bütün qurğunun iş prinsipi əks qaydada baş verir.
Həmin Tİ sisteminin əsas nöqsanı rabitə xəttinə qurulmasına sərf olunmuş naqillərə tələbatın həddən artıq çox olmasıdır. Bu sistemdən 300 m məsafə üçün istifadə etmək məqsədə uyğundur.
Siqnalları zamana görə bölünmüş teleidarə sistemi
Bu teleidarə sistemi çox naqilli teleidarə sisteminin əsas nöqsanlarından azaddır.
İdarə məntəqəsində xüsusi elektromaqnit intiqal (telefon tipli addım axtarıcısı) yerləşir. Addım axtarıcısı I fırçasını tərpənməyən 1, 2, 3, 4, 5 kontaktları üzrə sabit sürətlə yerini dəyişdirir.
Qəbul məntəqəsində idarə məntəqəsindəki addım axtarıcısı ilə eyni olan II fırçalı addım axtarıcısı və P1, P2, P3, P4, və P5 kimi beş icra elektromaqnitləri yerləşir. Sistemin iş prinsipini izah edək.
Elektromaqnit intiqallar qida mənbəyinə qoşulur və hər iki fırça sinxron fırlanmağa başlayır, daha doğrusu onlar eyni zamanda eyni nömrəli kontaktlara toxunurlar. Bunun nəticəsində SA1 açarı vurulduqda P1 relesi, SA2 açarı vurulduqda P2 relesi və s. hərəkətə gəlir. Birinci rele vasitəsilə hər hansı texnoloji obyektin elektrik intiqalı dövrədən açılır.
Ona görə iki məftilli (naqilli) rabitə xətti ilə təsvir olunmuş teleidarə sistemi addım axtarıcılarının köməyi ilə əmr siqnallarının göndərilməsi zamana görə bölünmüş bir neçə texnoloji obyekti idarə etməyə imkan verir.
İş prinsiplərinin bir-birinin əksinə olmasına baxmayaraq teleidarə və telesiqnallaşdırma sistemlərinin qurulması eynidir. Tİ sistemi İO-nın parametrlərini idarə etmək üçündür. Onda siqnallar İM-dən İO-na ötürülürlər; TS sistemi İO-nin parametrlərinə nəzarət etmək üçündür və onda siqnallar İO-dan İM-nə ötürülürlər.
Tİ və TS sistemlərində aşağıdakı idarə növləri tətbiq olunurlar: ikipilləli, ierarxik, çoxpilləli, sirkulyar və İO-nın tsiklik sorğusu.
İ kipilləli idarəetmədə Tİ sistemlərində idarəetmə məntəqəsinin pultunda (İP) SA1. SA3 tələb olunan İO seçilir, sonra isə ümumi SB1 açarının (düyməsinin) “Qoşmaq” yaxud “Açmaq” əmrləri göndərilir. TS sistemlərində dispetçerin vəzifəsini avtomatik qurğular yerinə yetirirlər. Onlar həm İM, həm də NM – pultlarında yerləşə bilərlər. İkipilləlik əmrlərin səhv göndərişlərinin ehtimalını azaldır. İM-də ya yerli, ya da NM-dən seçilmiş obyekt hazırlıq əməliyyatlarının yerinə yetirilməsini təsdiqləyən siqnalizasiya nəzərdə tutulmalıdır.
- üçməftilli rabitə xətti; b – idarəetmə qurğusunun hal cədvəli; c – siqnalların tezliyi üzrə kodlandırılan; d – dörd maqnit işə buraxıcısı ilə idarəetmə;
Çoxpilləli idarəetmə müəyyən səviyyələr üzrə informasiyanın bölünməsinə əsaslanır ki, bu da çoxpilləli Tİ və TS sistemlərinin yaradılmasına imkan verir. Hər pillədə meydana gələn informasiya demək olar ki, bu pillə hədlərində tam qapanır və yalnız onun bir hissəsi daha yüksək pilləyə ötürülür. Ən aşağı pillə – avtomatikanın yerli sistemləri olub, İO –na sərbəst (müstəqil) təsir edirlər. Əksər NM-dən məlumat idarəetmə məntəqəsinə toplanır, sonra isə artıq ümumiləşmiş informasiya mərkəzi dispetçer məntəqəsinə (MDM) verilir. MDM-dən idarəetmənin aşağıda duran pillələrinə ümumiləşdirici xarakterli əmrlər verilə bilər.
Sirkulyar idarəetmə çoxlu obyektlər üçün eyni zamanda informasiyaların göndərilməsi ilə xarakterizə olunur, daha doğrusu bir əmrlə çoxlu obyektlərin idarə edilməsi baş verir.
Tsiklik sorğuda NM-nə ayrı-ayrı İO-ları yaxud onların qrupları haqqında informasiya növbə ilə ötürülür. Tsiklik sorğu dövri olaraq lazım olduqda yaxud verilmiş proqram üzrə avtomatik aparılır.
TS sistemi işləyərkən aşağıdakı siqnalları alırlar:
İO-nın və telemexanik sistemin özü haqqında;
İM-dən əmrin təsdiqləyici yerinə yetirilməsi (məlumatlandırıcı siqnallaşma) ölçülən parametrin əvvəlcədən nəzərdə tutulmuş həddən çıxması haqqında (xəbərdaredici və qəza siqnalizasiyası);
“işıqlı” və ya “qaranlıq” lövhə metodu üzrə;
“işıqlı” lövhə metodunda işıqlanan siqnal lampası obyektin işləməsini göstərir;
“qaranlıq” lövhə metodunda konkret obyektin qoşulması haqqında müvafiq idarəetmə açarının vəziyyətinə görə mühakimə yürüdürlər (siqnal lampaları bu zaman qoşulmur).
TM sistemində informasiyanın ötürülməsinin daha perspektivli üsulu rəqəm üsullarıdır. İO idarəetmə obyekti İM – dən 0,2. 1 km uzaqlıqda olduqda çoxməftilli rabitə kanallarından və ötürülən siqnalların paralel kodlanmasından; məsafə 2. 5 km olduqda dördməftilli rabitə xəttində və paralel – ardıcıl kodlanmadan; məsafə 5 km – dən çox olduqda isə ikiməftilli rabitə xəttindən və siqnalların ardıcıl kodlanmasından istifadə edirlər.
Teleölçmə sistemləri
Teleölçmə (TÖ)-telemexanikanın bölməsi olub hər hansı nəzarət edilən parametrlərin ölçülməsinin nəticələrinin məsafəyə verilməsinin metodlarını və texniki vasitələrini özündə birləşdirir.
Teleölçmə – nəzarət olunan istehsalat proseslərinin texnoloji parametrlərinin dispetçer məntəqəsinə verilməsidir. Texnoloji parametrə ya fasiləsiz nəzarət edilir, ya da o, dövri olaraq ölçülüb (şək. 15 ) ötürücü vasitəsilə rabitə kanalına verilir. Bu parametrin dəyişməsi haqqında informasiya qəbulediciyə daxil olur və ölçü cihazı vasitəsilə qeyd edilir.
Şəkil 15. Teleölçmənin struktur sxemi
Tİ – teleidarə siqnalı
TN – telenəzarət siqnalı (TS – telesiqnalizasiya; TÖ – teleölçmə siqnalı).
Şəkil 16 . İntensivləşdirmə sistemi üzrə teleölçmə sistemi:
a – qeyri balans sistemi; b – balans sistemi;
İÖÇ- ilk ölçü çeviricisi; αd – dönmə bucağı; PA – ampermetr; SO – sıfır indikatoru; pv – voltmetr; Rx – rabitə xəttinin müqaviməti; Rp – potensiometr.
Dostları ilə paylaş:
Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2023
rəhbərliyinə müraciət
Mühazirəçi: T. E. N., Prof. İ. M.Əliyev FƏNN: avtomatikanin əsaslari mühazirə 14
GƏNCƏ 2011
AVTOMATİKANIN MƏNTİQ ELEMENTLƏRİ
Məntiq elementləri – elementin giriş və çıxış siqnalları arasındakı müəyyən məntiqi asılığı yerinə yetirirlər.
Normal iş rejimi şəraitində yüksək etibarlılıq və cəldişləmə, təcrübi olaraq qeyri-məhdud iş müddəti və işləmələrin sayı məntiq elementlərinin əsasında ən müxtəlif müasir avtomatik, telemexanik, rabitə sistemlərinin və hesablayıcı qurğuların qurulmasına imkan verir.
Məntiq elementlərinin girişinə cərəyan və gərginlik üzrə standartlaşdırılmış elektrik vericilərinin siqnalları verilir, çıxışına isə elektromaqnit relelər yaxud xüsusi ümumiləşdirilmiş gücləndiricilər vasitəsilə maqnit işə buraxıcıları, kontaktorlar və digər icra elementləri qoşulurlar.
Adətən giriş və çıxış siqnalları cərəyan yaxud gərginliyin diskret qiymətlərindən ibarət olur. Diskret siqnalların qiymətləri yalnız iki səviyyəyə müvafiq gəldiyindən məntiq elementlərinin təhlili və sintezi üçün riyazi məntiq metodundan daha doğrusu məntiq cəbrindən istifadə edirlər. Bu metod elementlərinin işini tənlik şəklində yazmağa imkan verir. Həmin tənlikdə giriş yaxud çıxış siqnalının olması (1), olmaması isı “sıfırla (0) işarə edilir. “Логиka –T”, “Логика – И”(T-tranzistor; И- inteqral sxem) məntiq elementləri; ЭЛМ (ММЕ) maqnit məntiq elementləri və УСЭППА ( SРАЕUS – sənaye pnevmoavtomatika elementlərinin universal sistemi) tipli məntiq elementləri dəst şəklində buraxılırlar.
MƏNTİQ CƏBRİ, MƏNTİQ CƏBRİNİN ƏSAS QANUNLARI
VƏ ONLARIN NƏTİCƏLƏRİ
Rele qurğuları nəzəriyyəsi avtomatikanın müasir nəzəriyyəsinin və əməli riyaziyyatın böyük bölmələrindən biridir. Onun əsasını məntiq cəbrinin riyazi aparatı yaxud Bul cəbri təşkil edir. (Bul XIX əsrin riyaziyyatçısının soy adıdır). Məntiq cəbrinin köməyilə sxemi tərtib etmək, tələb olunan bütün iş şəraititni riyazi olaraq yazmaq və bu şərtlərə görə rele və kontaktlarının sayı minimum olan sxemin tənliyini almaq olar.
Rele sxemlərinin analtik yazılış formasının əsasını aşağı-dakı işarələr təşkil edir:
A, B, …, X, У, Z … – həssas, aralıq və icra elementləri (adətən onların işçi dolaqları);
a, b, …, x,y, z … – normal açıq (qapayıcı) kontaktlar;
…, … – normal bağlı (açıcı)kontaktlar;
a +b – kontaktların paralel birləşməsi;
ab – kontaktların ardıcıl birləşməsi;
1 – daimi qapalı dövrə;
0 – daimi açıq dövrə;
F – bütün sxemin struktur düsturu.
Bu işarələrdən istifadə edərək, istənilən sxem üçün riyazi struktur düsturu tapmaq olar.
- Yerdəyişmə qanunu (şək.13.1, a)
Vurmanın yerdəyişmə qanunu
a∙b = b∙a (13.2)
2. Qruplaşdırma qanunu (şək.13.1, b)
Toplamanın qruplaşdırma qanunu
( a+b)+c = a+(b+c) (13.3)
Vurmanın qruplaşdırma qanunu
(a∙b)c = a(b∙c) (13.4)
Şək. 13.1. Rele qurğuları nəzəriyyəsi qanunlarının izahlı
sxemləri:
a – yerdəyişmə; b – qruplaşdırma; c – paylama; d – inversiya
3. Paylama qanunu (şək.13.1, c)
Toplamaya nəzərən paylama qanunu
(a + b)c = ac + bc (13.5)
Vurmaya nəzərən paylama qanunu
ab + c =(a + b)(b + c) (13.6)
4. İnversiya qanunu (şək.13.1, d)
Toplamaya nəzərən inversiya qanunu
= (13.7)
Vurmaya nəzərən inversiya qanunu
= (13.8)
Göstərilən ifadələrin sol və sağ tərəflərini adi cəbrdə eyni ifadələr dəyişdirilən kimi bir-birilə əvəz etmək olar.
Bul cəbrində adi cəbrin qanunlarından inversiya qanunu və vurmaya nəzərən paylama qanunu fərqlənir.
(7) və (8) ifadələrinin sol tərəfinin üzərindəki xətt inkar yaxud inversiya işarəsidir. Bu işarə göstərir ki, bütün funksiya inkar işarəsi altında duran ifadəyə nəzərən əks qiymətə malikdir, daha doğrusu sxemi öz təsirinə görə sxemi ilə eyni güclüdür və a + b sxeminə ziddir.
Bir kontakt üçün normal açıq kontakt a təsirinə görə normal bağlı kontaktına ziddir. İkiqat inversiyada = a olacaqdır.
İnversiya qanunu bütün sxemin struktur düsturuna tətbiq edilə bilər. Bunu struktur düsturu F = abcP olan aşağıdakı sxemdə göstərək (P onu göstərir ki, relenin dolağı kontaktlara ardıcıl olaraq qoşulmuşdur) (13.2, a).
Şək. 13.2. P relesinin qoşulmasının düz (a) və invers (b)
sxemləri
Sxemə inversiya qanununu tətbiq edək.
, (13.9)
ifadəsini alırıq. Bu ifadəyə uyğun sxem şək.13.2, b-də göstərilmişdir.
Relenin dolağının simvolu üzərindəki işarə sxem ekvivalentinə malik deyildir və onu nəzərdən atmaq olar.
Birinci sxemdə relə a,b və c bütün kontaktlar qapandıq-da, ikinci sxemdə isə həmin kontaktlar açıldıqda dövrəyə qoşulur. Beləliklə, sxemin struktur düsturu müxtəlifdir, sxemin təsiri (işi) isə əvvəlki kimi qalır. P relesi A, B, C qəbuledici elementləri işlədikdə qoşulur.
MƏNTİQ ELEMENTLƏRİNİN YERİNƏ YETİRDİYİ
ƏMƏLİYYATLAR
Aşağıda məntiq elementlərinin yerinə yetirdiyi əməliyyatlar göstərilmişdir:
1. VƏ YA funksiyası məntiqi toplama (V) yaxud diz-yunksiya adlanır və riyazi olaraq y = x1 + x2 , y = x1V x2 şəklində yazılır. Bu o deməkdir ki, məntiq elementinin çıxışında y siqnalı, x1 və x2 girişlərinin birində siqnal olduqda yaranır.
2. Və funksiyası məntiqi hasil (Λ) yaxud konyunksiya adlanır və riyazi olaraq y = x1 ∙ x2 , y = x1 Λ x2 şəklində yazılır. Bu o deməkdirki, girişdə eyni zamanda x1 və x2 siqnalları olsun.
3.DEYİL funksiyası məntiqi inkar adlanır və riyazi olaraq şəklində yazılır. Bu o deməkdirki, məntiq elementinin çıxışında y siqnalı, yalnız girişdə x siqnalı olmadıqda əmələ gəlir və əksinə.
Bir sıra mürəkkəb məntiq əməliyyatları VƏ YA, VƏ, DEYİL sadə elementlərin əsasında yerinə yetirilir.
4. VƏ – YA – DEYİL funksiyası Pirs əməliyyatı yaxud oxu adlanır və riyazi olaraq şəklində yazılır. Bu o deməkdir ki, məntiq elementinin çıxışında siqnal yalnız o zaman olmur ki, girişlərin birində heç olmasa siqnal olsun.
5. VƏ – DEYİL funksiyası Şeffer əməliyyatı yaxud ştri-xi adlanır və riyazi olaraq şəklində yazılır. Bu o deməkdir ki, məntiq elementinin çıxışında y siqnalı yalnız o vaxt olmur ki x1 və x2 girişlərində eyni zamanda siqnallar olsun.
6. Yaddaş funksiyası riyazi olaraq şəklində yazılır. Bu o deməkdir ki, məntiq elementinin girişinə x1 siqnalı verildikdə (yaddaşın qoşulması) düz çıxışda y2 siqnalı meydana gəlir. Bu vəziyyət, x1 girişindəki vəziyyət-dən asılı olmayaraq x2 girişinə siqnal verilənə qədər (yad-daşın açılması) saxlanılır.
Məntiq elementlərinin şərti işarələri və onların məntiq əməliyyatlarını yerinə yetirən rele ekvivalent sxemləri cədvəl 13.1 – də göstərilmişdir.
Məntiq elementlərinin şərti işarələri və onların məntiq əməliyyatlarını yerinə yetirən rele ekvivalent sxemləri
Компания “КАТ”., Республика Татарстан
7 организаций, связанных через руководителя ООО “КЕНГЕРЛИ АДАЛЯТ ТЕКНОЛОДЖИС”.
1. | ООО “АЛК” Торговля оптовая древесным сырьем и необработанными лесоматериалами Руководитель и учредитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
2. | ООО “АЭК” Научные исследования и разработки в области естественных и технических наук прочие Руководитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
3. | ООО “АНК” Торговля оптовая твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами Руководитель и учредитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
4. | ООО ТЭК “МРС” Оптовая торговля моторным топливом, включая авиационный бензин Руководитель и учредитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
5. | ООО ТД “ХИМЭКО” Оптовая торговля топливом Руководитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
7 организаций, связанных через учредителей ООО “КЕНГЕРЛИ АДАЛЯТ ТЕКНОЛОДЖИС”.
1. | ООО “АЛК” Торговля оптовая древесным сырьем и необработанными лесоматериалами Руководитель и учредитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
2. | ООО “АЭК” Научные исследования и разработки в области естественных и технических наук прочие Руководитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
3. | ООО “АНК” Торговля оптовая твердым, жидким и газообразным топливом и подобными продуктами Руководитель и учредитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
4. | ООО ТЭК “МРС” Оптовая торговля моторным топливом, включая авиационный бензин Руководитель и учредитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
5. | ООО ТД “ХИМЭКО” Оптовая торговля топливом Руководитель — Гулиев Адалят Ясин Оглы |
Лицензии
Нет сведений о лицензиях, полученных этой организацией
Проверки
Нет сведений о проверках в отношении этой организации
Хронология
5 марта 2021 года
Регистрация юридического лица
Присвоен ОГРН 1211600018134
24 августа 2021 года
Юридическим лицом принято решение об изменении места нахождения
23 сентября 2021 года
Юридическое лицо снова является действующим
Юридический адрес изменен с 423812, республика Татарстан, г. Набережные Челны, пр-кт Мира, д. 33А, помещ. 1005 на 423601, республика Татарстан, Елабужский район, ул. Ш-2 (Оэз Алабуга тер.), д. 2/7, этаж 1, помещ. 111
16 сентября 2022 года
Сокращенное наименование юридического лица изменено с ООО “КАТ”. на
Юридический адрес изменен с 423601, республика Татарстан, Елабужский район, ул. Ш-2 (Оэз Алабуга тер.), д. 2/7, этаж 1, помещ. 111 на 423601, Республика Татарстан, тер. Оэз Алабуга, ул. Ш-2, д. 2/7, этаж 1, помещ. 111
Согласно данным ЕГРЮЛ, компания “КАТ”. — или ОБЩЕСТВО С ОГРАНИЧЕННОЙ ОТВЕТСТВЕННОСТЬЮ “КЕНГЕРЛИ АДАЛЯТ ТЕКНОЛОДЖИС”. — зарегистрирована 5 марта 2021 года по адресу 423601, Республика Татарстан, тер. Оэз Алабуга, ул. Ш-2, д. 2/7, этаж 1, помещ. 111. Налоговый орган — межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы №18 по Республике Татарстан.
Реквизиты юридического лица — ОГРН 1211600018134, ИНН 1650400093, КПП 164601001. Регистрационный номер в ПФР — 013181020151, регистрационный номер в ФСС — 160903551616131. Организационно-правовой формой является “Общества с ограниченной ответственностью”. Уставный капитал составляет 10 тыс. руб.
Основным видом деятельности компании “КАТ”. является “Производство прочих металлических цистерн, резервуаров и емкостей”. Организация также зарегистрирована в таких категориях ОКВЭД как “Ремонт металлоизделий”, “Производство прочих комплектующих и принадлежностей для автотранспортных средств”, “Деятельность профессиональная, научная и техническая прочая, не включенная в другие группировки”, “Торговля оптовая скобяными изделиями, водопроводным и отопительным оборудованием и принадлежностями”, “Разработка компьютерного программного обеспечения” и других.
Учредитель и генеральный директор — Гулиев Адалят Ясин Оглы.
На 25 марта 2023 года юридическое лицо является действующим.
Смотрите также
1. | Компания “ТРАФИКХОРС” Производство электромонтажных работ |
2. | Компания “АГРОТРАНС” Деятельность автомобильного грузового транспорта |
3. | Компания “АКЦЕПТ” Производство электромонтажных работ |
4. | Компания “ТРАНСАЛЬТА” Производство прочей пищевой продукции из мяса или мясных пищевых субпродуктов |
5. | Компания “МЕДСТАНДАРТ” Производство материалов, применяемых в медицинских целях |
6. | Компания “ФАР+” Деятельность автомобильного грузового транспорта |
7. | Компания “СКИБАССПБ” Деятельность туроператоров |
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.