Dəbiyyat dərslikləri

Əslində, bu layihənin adını nə qoyuruq-qoyaq, birmənalı olaraq vurğulamaq istəyirəm ki, təhsilə yeni yanaşmağımız çox vacib idi. Çünki kürəsəlləşən dünyadan geri qalmamağımız üçün biz inkişaf etmiş ölkələrin təcrübələrindən istifadə etməli idik.

ELMİ – PEDAQOJİ BLOQ

Müəllimlərimiz Azərbaycan dili dərsliyindəki qrammatik bilgilərin azlığından şikayətlənirlər

İxtisasartırma kurslarına gələn müəllimlərlə söhbətlərimiz zamanı Azərbaycan dili və ədəbiyyat dərslərinin tədrisində xeyli problemlər olduğunun şahidi oluruq. Bu yazıda həmin problemlərin qaynağını və onun həlli yollarını müəyyənləşdirməyə çalışmışam.

2006-cı ildən həyata keçirilən kurikulum cəmiyyətə təqdim edildiyi gündən mübahisələrin obyektinə çevrilib. Məncə, layihənin təqdimatındakı yanlışlıq və yanlış anlaşılma bu mübahisələrə səbəb olub. Çünki uzun illər işləyib, böyük təcrübələr qazanmış müəllimlərə bu layihə elə formada təqdim edilib ki, sanki onların indiyə qədər öyrəndikləri və öyrətdikləri lazımsız bir şey imiş.

“Kurikulum gəldisə, bütün indiyə qədər olanları kökündən söküb atacağıq və yenidən yeni və bizə məlum olmayan bir bina tikəcəyik “-kimi bir anlam verdilər. Layihənin mahiyyətini tam dərk etməyənlər bunu bu cür qəbul edərək, ya bilən adamlar kimi təbliğ etməyə başladılar, ya da əks mövqedə duraraq əleyhinə çıxdılar. Bu isə dünyaya inteqrasiya olunmaq üçün həyata keçirilən layihənin doğulandan qüsurlu olduğu görüntüsü yaratdı.

Hamımız qəbul etməliyik ki, bizim çox gözəl dərsliklərimiz və təcrübəli müəllimlərimiz az olmayıb və indi də var. Bu səviyyədə olan müəllimlərimiz təhsilin yeni tələblərindən olan şəxsiyyətyönümlülük prinsipini daim yüksəkdə tutub, təliminin əsas məqsədinə çevirib. Sadəcə proqram və dərsliklərimiz bəzən müəllimlərimizi fənyönümlü dərs keçməyə sürükləyib və düz bildiklərinin istifadəsi üçün imkan verməyib. Elə bu səbəbdən də təhsilə yanaşmanın prinsiplərini dəyişməli idik. Dəyişdik və tanıtımına başladıq. Bu layihə ilə tanış olan müəllimlərin bir qismi gördü ki, deyilənləri artıq o, öz dərslərində həyata keçirir. Elə bu zaman da problemlər yaranmğa başladı.

Əvvəlcədən düzgün təqdim edilməyən layihənin mahiyyətinin “elə bütün müəllimlərin dərslərə bu cür yanaşması” olduğunu inandıra bilmədik. İnandıra bilmədik ki, hələ Seyid Əzim Şirvani 150 il bundan öncə hazırladığı “Uşaqların baharı” dərsliyi ilə millətinə və bəşəriyyətə yararlı övladlar yetişdirməyi qarşısına məqsəd qoyub. Yeni dərsliklər və dərslər də sadəcə bilik öyrətməklə yox, bilikdən bir vasitə kimi istifadə edib insan yetişdirməklə də seçilməlidir. Qəbul edilən kurikulum yox, istənilən inkişaf etmiş ölkələrdən birinin təhsil sistemindən yararlansa idik, yenə təhsilə münasibət sovet təhsilindən fərqli olacaqdı.

Əslində, bu layihənin adını nə qoyuruq-qoyaq, birmənalı olaraq vurğulamaq istəyirəm ki, təhsilə yeni yanaşmağımız çox vacib idi. Çünki kürəsəlləşən dünyadan geri qalmamağımız üçün biz inkişaf etmiş ölkələrin təcrübələrindən istifadə etməli idik.

Elə bu səbəbdən də bugünkü Azərbaycan dili dərslərinin tədrisində bir çox problemlər ortaya çıxır. Bu problemlərin bir qismini sadalamaq istərdim:

Azərbaycan dili və Ədəbiyyat fənləri üçün yazılmış fənn kurikulumun məzmun standartlarındakı oxşarlıqlara və eyniliklərin olması həmin problemlərdən biri və birincisidir.

Yuxarıdakı cədvəldə gördüyümüz kimi, Azərbaycan dili və ədəbiyyat dərsləri üçün hazırlanmış standartların çoxu müəllimi eyni mətləbə toxunmağa sövq edir. Hazırkı 5-ci sinif Azərbaycan dili dərsliyinin müəllifləri də haqlı olaraq dərsliyin ana sütununu mətnlər üzərində iş əsasında qurub. Bunu görən müəllimlər öz növbəsində haqlı olaraq düşünürlər ki, axı Azərbaycan dili dərsliyi ədəbiyyatdan nə ilə fərqlənir? Bu zaman ənənəvi dərsliklərə söykənərək qrammatik biliklərin azlığından şikayətlənirlər. Və ya heç şikayətlənmir, sadəcə dərsini qrammatik biliklər əsasında qurmağa başlayır. Bu isə layihəni hədəfdən yayındırır? şəxsiyyət yönümlü tədrisdən fənyönümlü tədrisə yenidən meyillənməyə gətirib çıxarır.

“Hörmət etdiyim alimlərimizdən biri yeni 5-ci sinif dərsliyini əlinə alaraq deyir ki, bu boyda kitabda (208 səhifə) qrammatik qaydaları, tərifləri bir yerə toplasan, cəmi 6 səhifə edər. Bunun faciə kimi təqdim edilməsinin özü bir faciədir. Əgər Mübariz İbrahimov kimi qəhrəmanı olan xalqın istənilən bir övladı onun haqqında bir-iki kəlmə söz deyəndə gözlər yaşarmırsa, tüklər biz-biz olmursa, Vətənin keşiyində – səngərdə duran bir əsgər ona uzadılan mikrofona “atama salam, anama salam deyirəm”- deyib, ona baxan milyonlarla insanda mübarizə ruhu, ordumuzun gücünü göstərəcək inam yarada bilmirsə, düşmənimiz erməninin hər hansı bir saytdakı videosunun altında intellektual cavab yazmaqdansa, onu təhqiramiz söyüşlərlə söyürsə, sosial şəbəkələrdəki müzakirələrdə yersiz və ədəbdən kənar ifadələrlə çıxış edirsə, özünün haqlı olduğunu sübut edə bilmirsə, onda biz Azərbaycan dilini niyə öyrədirik? Axı unutmamalıyıq ki, Azərbaycan dili dərsliklərinin üstündə Azərbaycan dilinin qrammatikası yazılmayıb”.

Mənə elə gəlir ki, yaxın gələcəkdə Azərbaycan dili fənni ilə ədəbiyyat fənnini birləşdirib bir kitab halında müəllimlərə və şagirdlərə təqdim etməliyik. Bu zaman şagird dil bilgilərini bədii mətnlər üzərində işləyər, şifahi nitqi, ədəbiyyat və həyat həqiqətlərini isə düzgün tədris edə bilərik. Dünyanın bir çox ölkəsində aşağı siniflərdə ədəbiyyat deyilən xüsusi fənn yoxdur.

Ən azından yeni dərsliklər yazılanda hər iki dərsliyi hazırlayan nəşriyyat ya birgə işləməli, ya da eyni nəşriyyat hər iki dərsliyi bir komplekt kimi tenderə təqdim etməlidir. Çünki hər iki fənnin dərsliyini hazırlayan müəlliflər eyni standarta uyğun tapşırıqlar qoyur və bu da təkrarçılığa gətirib çıxarır. Qeyd etdiyim kimi, əgər Azərbayan dili və ədəbiyyat dərsliklərini hazırlayan müəlliflər birgə işləsə, məktəbdə özlərini laboratoriyadakı kimi hiss edən müəllimlər hər müəllifin icadını şagirdə təqdim etməyə məcbur olmaz və sonda hər ikisi də çaş-baş qalmazlar.

Necə ki, bu gün qalıblar. məsələn 10-cu sinifdəki ədəbiyyat dərslərində Azərbaycan ədəbiyyatındakı intibah dövrü 17-18-ci əsrdə qeyd edildiyi halda, Azərbaycan tarixi dərsliyində bu intibah dövrü 12-ci əsr qeyd edilir. Beləcə bir ölkədə vahid bir sistem üzrə dərs alan şagirdlər tarixçilərə görə bir, ədəbiyyatçılara görə bir başqa cür öyrənməlidirlər. Eləcə də hazırkı 5-ci sinif Azərbaycan dili dərsliyində məcazi mənalı sözün tərifini və ya öyrədilməsini bir cür, ədəbiyyat dərsliyində təşbehi öyrətmək üçün başqa cür təqdim edirik. Əslində isə, hər ikisi eyni nəzəri fikirdir.

Bayaq qeyd etdiyimiz kimi, bəzi müəllimlərimiz Azərbaycan dili dərsliyindəki qrammatik bilgilərin azlığından şikayətlənirlər. Bunun bir səbəbi də müəllimlərimizin ibtidai sinif dərsliklərini izləməməsindən qaynaqlanır. Halbuki ibtidai sinif dərsliklərinə diqqətlə nəzər yetirilsə, görmək istədikləri biliklərin ibtidai formasının həmin dərslikdə verildiyinin şahidi olarlar. Təəssüflər olsun ki, bəzən müəllimlərimiz dərsliklər üçün hazırlanmış metodik vəsaitləri belə diqqətdən qaçırırlar. Axı dərsliklərdə verilməsi mümkün olmayan bir çox əlavə məlumatlar həmin metodik vəsaitlərdə müəllimlərə təqdim edilir.

Dərsə başlamazdan öncə metodik vəsaitə baxmayan bəzi müəllimlərimiz yeni tapşırıq tiplərini işlətməkdə belə çətinlik çəkirlər. Məsələn: Proqnozlaşdırıcı oxu zamanı qoyulan tapşırıqlar, adətən, bu səbəbdən öz işləkliyini itirir. Çünki proqnozlaşdırıcı oxuda şagirdin mətnin müəyyən bir hissəsində dayanaraq, mətnin sujetini öz fantaziyasına görə davam etdirməli olduğu halda, müəllim mətn oxunub bitdikdən sonra həmin suallara qayıdır. Əslində, müəllim öncədən metodik vəsaitlə tanış olsa idi, bilərdi ki, “Sizcə, bundan sonra qəhrəman nə qərar verəcək?” sualını şagird mətnin ardını bilmədən cavablandırmalıdır. Təəssüflər olsun ki, bu problem hələ də davam etməkdədir.

Qrammatik bilgilərin azlığından müəllimlərimiz bir də ona görə narahatdırlar ki, şagirdlər 11-ci sinifdə TQDK-nın qəbul proqramına uyğun imtahan verəcəklər və həmin proqram da sırf qrammatik bilgilərə əsaslanan qiymətləndirməyə söykənir. Amma diqqətdən qaçırmaq olmaz ki, axı bu gün TQDK-nın qəbul proqramı bugünkü 11-ci sinif şagirdinin əvvəldən öyrəndiyi 5-ci sinif dərsliklərinə əsaslanır. Deməli, indi kurikulum layihəsi əsasında təhsil alan şagirdlər hələ 5-ci sinifdədirlər. Onlar 11-ci sinfə çatanda hökmən qəbul proqramı da həmin proqram əsasında hazırlanıb, məntiqi təfəkkürün, dünyagörüşün, inandırmaq qabiliyyətinin, bacarıqların qiymətləndirilməsinə xidmət edəcəkdir.

İkinci bir problemi də müəllimlər onlara təqdim edilən qiymətləndirmə vasitələri zamanı yaşayır. Biz bilirik ki, kiçik summativ qiymətləndirmələr 4-6 həftədən bir keçirilməlidir. Tutaq ki, müəllim dərsi yeni tələblərə uyğun qurdu və tədris etdi. Kiçik summativ qiymətləndirməni isə məktəb rəhbərləri ya kurikulumu bilməyən və bilmədiyi üçün də sevməyən mütəxəssislərə hazırlatdırır, ya da Şərq-Qərb nəşriyyatının 5-ci sinif şagirdləri üçün hazırladığı və Təhsil Nazirliyinin də qrifi ilə çap edilən vəsaitlər əsasında keçirdir. Elə burda da Kərəmi ağlamaq tutur.

Çünki müəllim şagirdə tamam başqa bir dərs keçib, qiymətləndirmə isə buna tamam yaddır və demək olar ki, ziddir. Bu isə çoxluğun istəyinə uyğun olaraq kurikuluma aidiyyatı olmayan bir sistemlə işlənilib. Beləcə dövlətin xərclədiyi pullarla kurslara gedən və sertifikatlar alan bu müəllimlər ruhdan düşür, layihənin ciddiliyini itirdiyini düşünür. Deməli, neçə ildir ki, layihənin həyata keçirilməsi məqsədi ilə beynəlxalq tereninqlərə, kadr hazırlığına, dərsliklərin nəşrinə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsait düzgün istifadə edilmir. Və beləcə, dövlət tərəfindən həssaslıqla həyata keçirilən layihə həm müəllimlərin, həm də valideynlərin gözündən düşmüş olur.

Bu isə o deməkdir ki, molla işini bilmirsə, Quran xətalıdır, dərslik yararsızdırsa, müəllim səriştəsizdirsə, ümumilikdə təhsil yararsızdır. Həqiqətdə isə bu, qətiyyən belə deyil. Sadəcə həm dərslik müəlliflərinin, müəllimlərin, həm nəşriyyatların, həm də dərsliklərin qiymətləndirməsi komissiyasının işə daha diqqətlə yanaşması, vətəndaş mövqeyi sərgiləməsi çox vacib məsələdir.

“Ədəbiyyat” dərslikləri

“Edebiyyat” test banki. Есть еще разные учебники и тесты. Чтобы посмотреть все мои обьявления, нажмите на “Обьявления пользователя”.

Bakı 15 Sentyabr 2020 486 dəfə Mənbə: tap.az
E

Elanın sahibi

Elanın vaxtı bitmişdir
Seçilmişlərə əlavə et

Oxşar Elanlar

Ədəbiyyat hazırlığı kursu

55 22 Yanvar

Clopos Restoran Sistemi

Clopos Reklam

“Riyaziyyat” dərslikləri

3 11 Mart

“Biologiya” dərslikləri

3 10 Mart

Ищу работу Репетитор

50 12 Mart

İnglis dilli ədəbiyyat

15 22 Yanvar

“Ədəbiyyat” dərs vəsaiti

10 14 Mart

Rus dili fərdi hazırlıq

70 Bu həftə

Abituriyent hazırlığı

150 22 Yanvar

Ödənişli xidmətlər

Elanınızı Premium edin, ana səhifədə hərkəs görsün!

Ödənişli xidmətlər

Elanınızı irəli çəkin, ana səhifədə hərkəs görsün!

Elanı sil

Azərbaycanda yeni və işlənmiş məhsul elanları, onlayn alış veriş. Əmlak Telefon Aksesuar Maşın Mebel Geyim

Telefon: (012) 566-74-58

Haqqımızda

Yardımçı linklər

Saytın rəhbərliyi yerləşdirilmiş elanların məzmununa görə məsuliyyət daşımır

© UcuzTap bir şirkət məhsuludur

Ədəbiyyat dərslikləri

Ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra cəmiyyətimizin demokratikləşməsi istiqamətində görülən tədbirlər təhsil sahəsində də müasir ideyaların meydana çıxmasına , beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsinə , təhsilin forma və məzmunca yeniləşməsinə geniş şərait yaratmışdır . Təhsil Nazirliyi bu sahədə səmərəli təşəbbüslər göstərmiş , yeni nəsil dərsliklərin yaradılmasına nail olmaq üçün bütün imkanları səfərbər etmişdir . Məhz bunun nəticəsində təlimin məqsədlərinə uyğun olaraq müəyyən tədris fənninin elmi əsaslarını izah edən yeni-yeni dərsliklər tərtib olunmuşdur .

Gənc nəslin hərtərəfli şəxsiyyət kimi formalaşmasında, onun mənəvi aləminin zənginləşməsində, idrakının kamilləşməsində, nitqinin inkişaf etdirilməsində ədəbiyyat fənninin böyük rolu olduğu hamıya məlumdur. Bu cəhətdən də ədəbiyyat ümumtəhsil məktəblərinin tədris fənləri arasında çox mühüm yer tutur .

Azərbaycanda ədəbiyyatdan dərs vəsaitinin hazırlanmasından bir əsrə yaxın vaxt keçir . Bu müddət ərzində dərsliklər diqqətəlayiq inkişaf yolu keçmişdir . İndi əlimizdə olan dərs vəsaitləri məhz bu varislik , həmçinin beynəlxalq təcrübə əsasında hazırlanmışdır . �

Ö nc ə pilot m ə kt ə bl ə r üçü n n ə z ə rd ə tutulmu ş , haz ı rda is ə b ü t ü n ü mumt ə hsil m ə kt ə bl ə rinin V v ə VI sinifl ə rind ə t ə dris olunan ə d ə biyyat d ə rslikl ə ri ( m üə llifl ə ri S . H ü seyno ğ lu , B . H ə s ə nli , Ə. Quliyev ) haqq ı nda fikirl ə rimizi b ö l üş m ə k ist ə yirik .

T ə limin m ə qs ə dinin d ü zg ü n m üə yy ə nl əş dirilm ə si m ə kt ə bd ə t ə dris olunan h ə r hans ı f ə nn ü zr ə ş agirdl ə r ə hans ı bilikl ə rin veril ə c ə yini v ə n ə h ə cmd ə olaca ğı n ı t ə s ə vv ü r etm ə y ə , birinci d ə r ə c ə lini ikinci d ə r ə c ə lid ə n f ə rql ə ndirm ə y ə v ə se ç m ə y ə imkan verir . �

Ədəbiyyat fənni üzrə məktəb kursunun məzmununu düzgün müəyyənləşdirmək ədəbiyyat tədrisinin əsas meyarlarından biri və başlıcasıdır . Bu baxımdan , adıçəkilən dərslikləri uğurlu hesab etmək olar . Belə ki , həmin dərsliklərə daxil edilən mövzular şagirdlərin yaş səviyyəsinə uyğun olmaqla yanaşı , gənc nəslin ədəbi təhsili , tərbiyəsi , inkişafı vəzifələrinin yerinə yetirilməsi məqsədinə yönəldilmişdir və müasir tələblərə cavab verir . Konkret təlim materialları , bədii nümunələrlə ətraflı tanışlıq bir daha göstərir ki , müəlliflər şagirdlərin mütaliəyə marağını da nəzərə almış , ədəbiyyat dərslərinin canlı , yaradıcı keçməsi üçün möhkəm təməl yaratmışlar . Tədris üçün seçilmiş əsərlər öz ideya-bədii məzmunu , mənəvi-əxlaqi problematikası ilə şagirdlərin müasir düşüncə tərzinə malik şəxsiyyət , humanist , demokratik dəyərlərə yiyələnmiş , ümumbəşəri dəyərlərə hörmət bəsləyən bir insan kimi formalaşdırılması üçün geniş imkanlar açır .

B ə dii n ü mun ə l ə rin m ü asir t ə l ə bl ə r ə , ş agirdl ə rin qavrama x ü susiyy ə tl ə rin ə uy ğ un olaraq daha anla şı ql ı t ə qdim olunmas ı da diqq ə ti c ə lb edir .

Məktəbdə ədəbiyyat tədrisinin məqsədi odur ki , şagird bədii söz sənətini dərindən dərk etsin , oxuduğu əsəri öz səviyyəsində bədii sənətkarlıq cəhətdən qiymətləndirməyi bacarsın . Məhz bu baxımdan müəlliflər dərslikləri hazırlayarkən şagirdlərə veriləcək biliyin zəruriliyini və həcmini diqqət mərkəzində saxlamışlar .

Dərslikdə hansısa ədəbi-nəzəri problem, sənətkarın yaradıcılıq xüsusiyyəti , bu və ya digər bədii əsərin təhlili ardıcıl , sistemli şəkildə aydın , sadə dillə şərh edilməli , elmi-ədəbi faktlar bir-biri ilə üzvi şəkildə bağlanmalıdır . Əvvəlki sonrakının izahına zəmin hazırlamalı , sonrakı əvvəlkini tamamlamalıdır . Məhz bu amilə əsaslanan müəlliflər hər bir proqram materialının öyrənilməsi üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən ” Mövzunun öyrənilməsinə hazırlıq ” başlıqlı mətn vermişlər . Bu mətnə mövzunun şagirdlər tərəfindən daha fəal mənimsənilməsinə zəmin yaradan müəllif � və əsərlə bağlı zəruri məlumat , əsərin ilkin oxusu və qavranılması ilə bağlı izahlar , suallar daxil edilmişdir . Mövzunun öyrənilməsi üçün hazırlıq mətnindən sonra bilavasitə öyrənilən əsərin mətni verilmişdir . Mətnlər pedaqoji tələblər baxımından işlənmiş , zəruri ixtisarlar aparılmışdır . İxtisarlar aparılarkən əsas fikir , məzmun , ideya saxlanılmışdır ki , bu da mühüm şərtlərdən biridir .

� Mətnin məzmununun mənimsənilməsindən sonra görüləcək işlər sual və tapşırıqlarda , ” Oxuyun . Fikirləşin . Cavab verin ” bölmələrində öz əksini tapmışdır . Sual və tapşırıqlar təsdiqləyici deyil , düşündürücü xüsusiyyətə uyğun olaraq hazırlanmışdır .

M ə kt ə blil ə ri yarad ı c ı t ə f ə kk ü r f ə aliyy ə tin ə c ə lb etm ə k üçü n m üə llifl ə r g ö r ü l ə n i ş l ə rl ə kifay ə tl ə nm ə mi ş , daha m ə qs ə dy ö nl ü i ş apar ı lmas ı n ı t ə min etm ə k üçü n d ə rsliy ə ” M ü st ə qil i ş üçü n “, ” Sinifd ə nxaric oxu üçü n ” ba ş l ı ql ı b ö lm ə l ə r d ə daxil etmi ş l ə r .

Ədəbiyyat � nəzəriyyəsi � ədəbiyyatın əlifbasıdır . Ədəbiyyat nəzəriyyəsini dərindən bilmədən bədii ədəbiyyatı yaxşı öyrənmək olmaz . Adıçəkilən dərsliklərdə layla , bayatı , tapmaca , nağıl , şeir , peyzaj , hekayə , mövzu , yazıçı niyyəti , süjet , təmsil , şeir vəznləri və s . haqqında verilən mətnlər şagirdlər üçün çox faydalıdır . ��

Ədəbiyyat dərsliklərində interaktiv təlim imkanlarının reallaşdırılmasına , eyni mövzu , problem üzrə biliklərin inteqrasiya zəminində mənimsədilməsinə mühüm tələb kimi yanaşılmışdır . Bu məqsədlə mövzunun öyrənilməsi zamanı fəndaxili və fənlərarası əlaqələr diqqət mərkəzində saxlanılmış , bu istiqamətdə xüsusi sual və tapşırıqlar sistemi işlənilmişdir . Bundan başqa cütlərlə , qruplarla işləmək üçün müəyyən tapşırıqlar da verilmişdir . �

Dərsliklərdə ifadəli oxu ilə bağlı verilən tapşırıq və tövsiyələr həm şagirdlərin , həm də müəllimin fəaliyyətinin � səmərəli keçməsinə imkan yaratmışdır . Bu istiqamətdəki işin bünövrəsi V sinfin dərsliyində qoyulmuş � və � VI � sinfin dərsliyində � davam etdirilmişdir .

Etiraf edək ki , ibtidai sinifdən beşinciyə adlayan şagirdlərin ifadəli oxu barədə nə məlumatı , nə də praktik bacarığı olur . Amma ” İfadəli oxuya hazırlaşın ” � başlığı ilə verilən mətnlərdən aydın olur ki , hər sözün , hər misranın mənasını başa düşmədən , bədii mətndə ifadə olunan hisslərə şərik çıxmadan ifadəli oxumaq mümkün deyil . Bu mühüm fikrin şagirdlərin başa düşəcəyi şəkildə şərhi dərsliyin oxucularında razılıq hissi doğurur .

Pedaqoji-psixoloji tələblərlə yanaşı , dərsliyin oxunaqlı , cəlbedici olmasında bədii tərtibatın , poliqrafik tələblərin gözlənilməsi də mühüm şərtdir , eyni zamanda tərbiyə vasitəsidir . Estetika ilə üzvi şəkildə bağlıdır . Məhz poliqrafik tələblərin gözlənilməsi insana bədii zövq verir , onun qəlbinə incə hissləri aşılayır .

Bu baxımdan ədəbiyyat dərslikləri tərtibatı ilə şagirdlərin zövqünü oxşamalı, onlarda ilkin estetik zövq oyatmalı və inkişaf etdirməlidir. Müəlliflər məhz bunu nəzərə alaraq dərsliklərində tərtibata xüsusilə nəzər yetirmişlər . Istər üz qabığında , istərsə də şair və yazıçıların portretlərində , onların əsərlərinə çəkilmiş illüstrasiyalarda diqqətli olmuşlar . Verilmiş illüstrasiyalar məlumatlarla , mətnlə bilavasitə əlaqəlidir və əlavə informasiya verir . �

Elçin MANAFOV

Azərbaycan müəllimi.- 2010.- 24 dekabr.- S.19.