Dəbiyyat qəzeti”nin sorğusu – LAYİHƏ

1.1.2., 2.1.2., 3.1.1., 4.1.4. (X sinif)

Ədəbiyyat proqramı (humanitar)

Danışıq səsləri. Saitlərin növləri. Samitlərin növləri .Ahəng qanunu.

4.1.1., 4.1.2. (X sinif)

Cəmi 40 söz (III saat)

Cəmi 40 söz (IVsaat)

Saitlərin yazılışı və tələffüzü

1.2.2., 1.2.4., 2.1.2., 3.1.1. (X sinif).

Hər şey su ilə başladı (I saat)

2.2.2., 4.1.1. 4.1.3. (X sinif)

Hər şey su ilə başladı (IIsaat)

1.2.3., 3.1.3., 4.1.3., 4.1.4.(X sinif)

Hər şeysuilə başladı (IIIsaat)

Saitlərin yazılışı və tələffüzü

“O” saitinin “A” kimi tələffüzü . Sözün sonunda cingiltili samitlərin tələffüzü

“K” samitinin tələffüzü və yazılışı“Q” samitinin tələffüzü və yazılışı

Qoşasamitli sözlərin yazılışı və tələffüzü. Qoşasamitlə bitən təkhecalı sözlər

Sözlərin səs tərkibi

“Bəşəriyyən yaddaşı yazı (I saat)

“Bəşəriyyətin yaddaşı – yazı (II saat)

1.1.1., 1.1.2., 3.1.3., 4.1.2(X sinif) .

“Bəşəriyyətin yaddaşı – yazı (III saat)

1.2.2., 2.1.2., 4.1.2., 4.1.3(X sinif).

“Bəşəriyyətin yaddaşı – yazı (IV saat)

KSQ :İfadənin yazılması­ və yoxlanılması

3.1.1., 3.1.3., 4.1.3. (X sinif)

Elmi mətnin hazırlanması və yoxlanılması

1.1.2., 2.1.1., 2.2.1. (X sinif)

Arzum jurnalist olmaq idi (I saat)

İzahlı lüğətin quruluşu

Sözün leksik və qrammatik mənası

Arzum jurnalist olmaq idi (II saat) (X sinif)

1.1.1., 4.1.2. (X sinif)

Arzum jurnalist olmaq idi (III saat)

Sözün həqiqi və məcazi mənası

Omonimlər .Sinonimlər .Antonimlər

Etimologiya nədir? Terminlər Arxaizmlər.

KSQ : Esse. Səhvlər üzərində iş

Layihə üzərində iş

Kök və şəkilçi . Leksik və qrammatik şəkilçilər. Sözün başlanğıc forması

1.1.1., 2.2.1., 4.1.4. (X sinif)

1.1.2., 2.1.1., 2.1.2., 4.1.3. (X sinif

Şəkilçilərin variantları. İkivariantlı və dördvariantlı şəkilçilər

Bir cür yazılan şəkilçilər. Sözönü şəkilçilər

1.2.3., 3.1.1., 4.1.1.(X sinif)

Quruluşuna görə sözlərin bir-birindən fərqləndirilməsi. Düzəltmə sözlər . Eyniköklü sözlər

1.2.3., 2.1.1., 2.2.2., 2.2.3(X sinif) .

Şollar su kəməri(I saat)

2.1.2., 3.1.3., 4.1.1., 4.1.2. (X sinif)

Şollar su kəməri(II saat)

2.1.2., 2.2.3., 4.1.1.(X sinif)

Qəzet materialının araşdırılması (praktiki iş)

1.1.1., 1.2.1., 2.2.1.,3.1.3., 4.1.3., 4.1.4. (X sinif)

Xəzər dənizi (I saat)

Mürəkkəb sözlər. Bitişik və defislə yazılan mürəkkəb sözlər

Xəzər dənizi(II saat)

İsim, onun əşya adı bildirməsi. Konkret və mücərrəd isimlər .Ümumi və xüsusi isimlər. Tək və cəm isimlər. Toplu isimlər və onların cəm isimlərdən fərqi

1.2.2.,2.1.1., 2.2.1., 2.2.2. (X sinif)

Çinarın şikayəti (I saat)

İsmin quruluşca növləri

Çinarın şikayəti (I saat).2.

Düzəltmə isimlər. Mürəkkəb isimlər və onların yazılışı.

Bitişik və defislə yazılan mürəkkəb isimlər.

Mürəkkəb isimlərin yaranma yolları.

1.1.1., 1.2.3., 1.2.4., 2.1.2., 3.1.2. (X sinif)

Çinarın şikayəti (II saat)

Hekayənin yazılmasıvə müzakirəsi

Birlik (I saat) 4. (X sinif)

2.1.1., 4.1.2., 4.1.3. (X sinif)

2.2.1., 2.2.3., 3.1.2., 3.1.4. 4.1.4(X sinif).

İsmin mənsubiyyətə görə dəyişməsi

Söz kökündə saitin düşməsi.Xəbərlik şəkilçiləri

Layihə işinin müzakirəsi

1.1.2., 1.2.1., 1.2.2., 1.2.3., 2.2.1., 3.1.2. (X sinif)

Sevgi ağacı (I saat)

1.1.1., 2.2.2., 3.1.3., 3.1.4., 4.1.1., 4.1.4(X sinif).

Sevgi ağacı (II saat)

Sifətin əşyaya aid əlamət və keyfiyyət bildirməsi. Düzəltmə sifətlər

Mürəkkəb sifətlər və onların yazılışı

Bitişik və defislə yazılan mürəkkəb sifətlər

Mürəkkəb sifətlərin yaranma yolları

1.1.1., 1.2.3., 2.2.1., 3.1.3., 4.1.3. (X sinif)

“Sən” dili əvəzinə “mən” dili (I saat)

1.1.2., 2.1.2., 3.1.1., 4.1.4. (X sinif)

“Sən” dili əvəzinə “mən” dili (II saat)

Sifətin müqayisə dərəcələri

1.2.1., 2.1.1., 3.1.1. (X sinif)

“Sən” dili əvəzinə “mən” dili (III saat)

1.1.1., 2.1.1., 4.1.1. (X sinif)

Qəzet materialları üzərində iş

1.1.2., 1.2.2., 1.2.4., 2.2.1., 2.2.3. (X sinif)

Məndən ötdü, qardaşıma dəydi (I saat)

Sayın əşya ilə bağlı miqdar və sıra bildirməsi.Sayın mənaca növləri:miqdar və sıra sayları.Miqdar saylarının növləri.Müəyyən miqdar sayları.Numerativ sözlər

Qeyri-müəyyən miqdar sayları.Kəsr sayları

2.2.1., 3.1.3., 4.1.3. (X sinif)

Məndən ötdü, qardaşıma dəydi(II saat)

Sayın quruluşca növləri.Sayların yazılışı (sözlərlə,ərəb rəqəmləri ilə,Roma rəqəmləri ilə)Miqdar saylarında şəkilçilərin yazılışı

Sıra saylarının yazılışı.Mürəkkəb sayların yazılışıDefislə yazılan mürəkkəb saylar.Saylarla işlənən isimlərin təkdə və cəmdə olması

1.1.2., 1.2.1., 1.2.2., 1.2.3., 1.2.4., 3.1.1., 3.1.2. (X sinif)

Xocalı dünya mətbuatında

1.2.1., 2.1.2., 3.1.1., 4.1.1. (X sinif)

Publisistik məqalənin hazırlanması və yoxlanılması

1.2.2., 1.2.3., 2.2.1., 3.1.1., 4.1.3. (X sinif)

Dua edən əllər (I saat)

Əvəzliyin əsas nitq hissələrinin yerində yerində işlənməsi. Əvəzliyin mənaca növləri

Şəxs əvəzlikləri. Şəxs əvəzliklərinin şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişməsi. İşarə əvəlikləri

2.1.2., 2.2.3., 3.1.3., 4.1.1., 4.1.3. (X sinif)

Dua edən əllər (II saat)

Qeyri-müəyyən əvəzliklər. Təyini əvəzliklər

“O”, “bu” əvəzliklərindən sonra vergülün işlənməsi

Əvəzliyin quruluşca növləri: sadə, düzəltmə, mürəkkəb əvəzliklər

Mirzə Səfər (I saat)

Feil, onun hərəkət bildirməsi. Feilin quruluşca növləri.Feilin təsriflənən formaları: Xəbər şəkli. Xəbər şəklinin həm zamana, həm də şəxsə görə dəyişməsi

Feilin zamanları. Xəbər şəklində olan feillərin yazılışı və tələffüzü

Mirzə Səfər (IIsaat)

Əmr şəkli. Arzu şəkli.Vacib şəkli. Lazım şəkli. Şərt şəkli

2.1.1., 2.1.2., 4.1.3(X sinif)

Mirzə Səfər (III saat)

Hərəkətin subyekti və obyekti

Feilin qrammatik məna növləri:

2.1.1., 2.1.2., 4.1.1., 4.1.2. (X sinif)

Mirzə Səfər(IV saat)

İdi, imiş, isə hissəcikləri. İdi, imiş hissəciklərinin yazılışı və tələffüzü .

İdi, imiş hissəcikləri və keçmiş zaman şəkilçiləri İsə hissəciyi və feilin şərt şəkli

Mirzə Səfər ( Vsaat)

1.1.2., 2.1.1., 2.1.2., 4.1.2. (X sinif).

Azərbaycan Respublikasının Qanunu

Tarix və Mədəniyyət Abidələrinin Qorunması haqqında

Məsdər, feili sifət, feili bağlama feilin şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişməyən formaları kimi

Məsdərin ismin bəzi xüsusiyyətlərinə malik olması

2.2.1., 2.2.2., 4.1.2., 4.1.3.(X sinif)

Vatikandan gələn var (I saat)

Feili sifətin hərəkət, əlamət, keyfiyyət və zaman anlayışı bildirməsi. Feili sifətin ismin bəzi xüsusiyyətlərinə malik olması

Feili sifətin feildən düzələn sifətlərdən fərqləndirilməsi

1.1.1., 4.1.1., 4.1.2. (X sinif)

Vatikandan gələn var(II saat)

Feili bağlamanın həm zərf,həm də feilin xüsusiyyətlərini daşıması

2.2.2., 3.1.1. (X sinif)

Vatikandan gələn var (III saat)

Zərf haqqında ümumi məlumat

Sadə və düzəltmə zərflər

Mürəkkəb zərflər və onların yazılışı

1.1.1., 2.1.2., 2.2.2., 3.1.1., 3.1.3. (X sinif)

Vatikandan gələn var(IVsaat)

Zərfin məna növləri Zərf və digər nitq hissələri

ağacın hekayəti (I saat)

Qoşma. Qoşmaların deyilişi və yazılışı.

Əsir ağacın hekayəti (II saat)

Bağlayıcı. Bağlayıcılarda vergülün işlənməsi.

Əsir ağacın hekayəti (III saat)

Ədat. Ədatların orfoqrafiyası.

Modal sözlər. Nida . Nida və modal sözlərdə durğu işarələrinin işlənməsi.

Azərbaycan mədəniyyət inciləri Fransada (I saat)

Azərbaycan mədəniyyət inciləri Fransada (II saat)

Əsas və köməkçi nitq hissələrinin omonimliyi

Məruzə yazmaq (I və II saatlər)

Köməkçi nitq hissələrinin omonimliyi və sinonimliyi.

Bahar nəğmələri (I saat)

V-VII siniflərdə keçirilən dil qaydalarının təkrarı

Bahar nəğmələri (II saat)

4.1.2., 4.1.3, 4.1.4.(X sinif)

V- VII- ci siniflərdə keçirilən dil qaydalarının təkrarı

1.1.1., 3.1.1., 3.1.2., 4.1.1., 4.1.3. (X sinif)

Bahar nəğmələri (III saat)

1.2.2., 2.1.2., 2.2.1., 3.1.3., 4.1.1(X sinif)

İldırımlı yollarla (I və II saat)

1.2.1.,1.2.3., 1.2.4., 4.1.1.(X sinif)

Şifahi nitqin inkişafı

1.2.2., 1.2.4., 3.1.2., 4.1.1. (X sinif)

Azərbaycanın milli geyimləri (I və II saat)

Layihə işinin yekun müzakirəsi

(Həftədə 4 saat, cəmi 136 saat)

Ədəbiyyat incəsənətin sözlü vasitəsi kimi

Bədii ədəbiyyat tərbiyə vasitəsi kimi. Ədəbiyyatşünaslıq elminin sahələri – ədəbiyyat tarixi, ədəbiyyat nəzəriyyəsi, ədəbi tənqid

Həyatı obrazlı əksetdirməsi baxımından bədii əsərlərin növlərinin (epik, lirik və dramatik ) spesifik xüsusiyyətləri

Ədəbiyyat və folklor

Azərbaycan folkloru ümumtürk folklorunun tərkib hissəsi kimi. Ədəbiyyat və mifologiya. Ədəbi qəhrəman və mifoloji süjet. Şifahi xalq ədəbiyyatında lirik növ və onun janrları. Lirik qəhrəman.

Şifahi xalq ədəbiyatında epik növ və onun janrları. Dramatik növ və onun janrları.

Aşıq yaradıcılığı . Aşıq şeirinin janrları.

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: nəzm və nəsr haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Qədim dövr Azərbaycan ədəbiyyatı

Ən qədim dövrdən XIII əsrə qədərki ədəbiyyat: qədim türklərin epos yaradıcılığı

Azərbaycan türklərinin dini kitabı “Avesta”. Ərəb dilində yazıb-yaradan şairlər. İslam dininin ədəbiyyata təsiri. Dini dəyərlərin tərənnümü. Saray ədəbiyyatı.

Qətran Təbrizi, Xaqani Şirvani və Məhsəti Gəncəvinin bədii irsi

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi : klassik şeir janrları haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Kitabi-Dədə Qorqud” eposu

Türk xalqlarının möhtəşəm abidəsi olan “Kitabi-Dədə Qorqud” eposunun mövzusu, ideyası və quruluşu

Kitabi-Dədə Qorqud” boylarının məzmunu üzrə iş

“Kitabi-Dədə Qorqud” boylarının məzmunu üzrə iş

“Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy”un məzmunu üzrə iş

Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy”un təhlili: Dədə Qorqud, Qazan xan, Qaraca Çoban və s. surətləri

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: bədii təsvir və ifadə vasitələri haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi.

Tətbiqi və yaradıcı xarakterli iş:1.“Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy”da vətənpərvərlik motivləri”, 2.“Dastanda qadın surətləri və onlara verilən dəyər” mövzularından biri üzrə inşa

N.Gəncəvinin dövrü, həyatı və yaradıcılığı

“Sirlər xəzinəsi” poemasının məzmunu və təhlili üzrə iş

“Xosrov və Şirin” poemasının məzmunu və təhlili üzrə iş

“Leyli və Məcnun” poemasının məzmunu və təhlili üzrə iş

“Yeddi gözəl” poemasının məzmunu və təhlili üzrə iş

“İskəndərnamə” poemasının məzmunu üzrə iş

İskəndərnamə” poemasının məzmunu üzrə iş

“İskəndərnamə” poemasının təhlili: model üzrə iş

İskəndər və Nüşabə surətlərinin müqayisəli təhlili

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: lirik- epik növ, mənzum poema janrı, bədii əsərin quruluşu, süjet və kompozisiya

Tətbiqi və yaradıcı xarakterli iş:1. “N.Gəncəvinin “İskəndərnamə” poeması şairin ədalətli şah axtarışının zirvəsi kimi”, “ Nüşabə Azərbaycan qadının müdrikliyinin nümunəsi kimi” mövzularından biri üzrə inşa

Orta dövr Azərbaycan ədəbiyyatı

XIII-XVI əsr anadilli şeirin təşəkkülü: İ.Həsənoğlu, Şeyx Səfiəddin Ərdəbilinin əsərləri

“Dastani-Əhməd Harami” və Qul Əlinin “Qisseyi-Yusf” poemalarının məzmunu və təhlili üzrə iş

Qazi Bürhanədinin qəzəlləri və tuyuqlarının məzmunu və təhlili üzrə iş

Bu dövrdə farsca yazan Azərbaycan şair və mütəfəkkirləri

XV-XVI əsrlərdə ana dilində yazıb-yaradan anadilli poeziyamızın nümayəndələri. Həbibinin əsərlərinin məzmunu və təhlili üzrə iş

Dirili Qurbaninin qoşma və gəraylılarının məzmunu və təhlili üzrə iş

İmadəddin Nəsimi İ. Nəsiminin dövrü, həyatı və yaradıcılığı

Hürufiliyin İ.Nəsimi poeziyasında əksi. Lirikasında kamil insan problemi.

İ.Nəsiminin “Sığmazam…” rədifli qəzəlinin məzmunu üzrə iş

İ.Nəsiminin “Sığmazam”. rədifli qəzəlinin məzmunu üzrə iş

İ.Nəsiminin “Sığmazam”. rədifli qəzəlinin təhlili ifadə vasitələri üzrə iş

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: əruz vəzni üzrə biliyin dərinləşdirilməsi. İ.Nəsimi şeirlərinin bəhrləri və bədii təsvir vasitələri

Şah İsmayıl Xətayi

Ş.İ.Xətayinin dövrü, həyatı və yaradıcılığı

Ş.İ.Xətayi lirikasının mövzu və ideyası

“Dəhnamə” poemasının məzmunu üzrə iş

“Dəhnamə” poemasının məzmunu üzrə iş

“Dəhnamə” poemasının təhlili: model üzrə iş. Bədii quruluşu

Aşiq və Məşuqə surətlərinin müqayisəli təhlili

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: həyatı əksetdirmə üsulları – təhkiyə, təsvir, tərənnüm haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Tətbiqi və yaradıcı xarakterli iş: 1.“Ş.İ.Xətayinin “Dəhnamə” poemasında Aşiq və Məşuqə surətlərinin müqayisəli təhlili”,

2.“ Poemada işlənmiş rəmzi surətlərin- Səba, Huş, Ah və Göz yaşının təhlili” mövzularından biri üzrə inşa

M.Füzulinin dövrü, həyatı və yaradıcılığı.

M.Füzuli üç dildə yazıb-yaradan sənətkar kimi. Şairin divanları.

M.Füzulinin anadilli lirikasında İlahi məhəbbətin tərənnümü

“Məni candan usandırdı. ”qəzəlinin məzmunu üzrə iş

“Məni candan usandırdı. ”qəzəlinin təhlili üzrə iş

M. Füzulinin epik yaradıcılığı. Nəsr əsərləri.

“Leyli və Məcnun” əsərinin məzmunu üzrə iş

“Leyli və Məcnun” əsərinin məzmunu üzrə iş

“Leyli və Məcnun” əsərinin məzmunu üzrə iş

“Leyli və Məcnun” əsərinin təhlili: mövzu və ideyası, quruluşu, bədii xüsusiyyətləri üzrə iş

Leyli, Məcnun və digər surətlərin müqayisəli təhlili

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: M.Füzili şeirlərinin vəzni və bəhri. Əsərlərində işlədilmiş bədii təsvir və ifadə vasitələri

Tətbiqi və yaradıcı xarakterli iş: 1. “ M.Füzulinin “Leyli və Məcnun” poemasında Leyli obrazının xarakterik xüsusiyyətləri”, 2. “M.Füzuli lirikasında İlahi eşqin tərənnümü” mövzularından biri üzrə inşa

Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı. I mərhələ XVII-XVIII əsrlərdə Azərbaycanın ictimai-siyasi vəziyyəti. Şifahi xalq ədəbiyyatının inkişafının “qızıl dövrü”

Aşıq ədəbiyyatı və onun nümayəndələri: Aşıq Abbas Tufarqanlı, Xəstə Qasım, Sarı Aşıq, Aşıq Valehin şerlərinin mövzusu və ideyası

Yazılı ədəbiyyatda ənənə və novotorluq. M. Füzuli ədəbi məktəbinin nümayəndələri: Məsihi, Saib Təbrizi , Qövsi Təbrizi şeirlərinin mövzu və ideyası

XVIII əsr poeziyasında realizm. M.V.Vidadi şeirlərinin mövzu və ideyası

“Koroğlu” türk xalqlarının qəhrəmanlıq eposu kimi. Dastanda zaman və məkan anlayışı. Eposun quruluşu, mövzusu və ideyası

“Koroğlu” dastanının məzmunu üzrə iş

“Koroğlu” dastanının məzmunu üzrə iş

“Həmzənin Qıratı qaçırması” qolunun məzmunu üzrə iş

Həmzənin Qıratı qaçırması” qolunun məzmunu üzrə iş

“Həmzənin Qıratı qaçırması” qolunun təhlili. Eposun bədii xüsusiyyətləri

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: dastanın struktur xüsusiyyəti. Dastanda işlədilmiş bədii təsvir və ifadə vasitələri

Molla Pənah Vaqif

M.P.Vaqifin dövrü, həyatı və yaradıcılığı

M.P.Vaqifin “ Pəri” rədifli qoşmasının məzmunu üzrə iş

M.P.Vaqifin “ Pəri” rəbifli qoşmasının təhlili üzrə iş

M.P.Vaqifin “Görmədim” rədifli müxəmməsin məzmunu üzrə iş

M.P.Vaqifin “Görmədim” rədifli müxəmməsin təhlili üzrə iş

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: qəzəl və müxəmməs janrları haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı. II mərhələ

XIX əsrin ictimai-siyası və iqtisadi vəziyyəti: Rusiyanın Azərbaycanı işğal etməsi ( 1813-cü il və 1828-ci il müqavilələri)

Maarifçilik hərəkatı: İ.Qutqaşınlı və M.Ş.Vazehin əsərlərinin mövzu və ideyası

A.A.Bakıxanovun elmi və bədii irsi

XIX əsr aşıq poeziyasında mövzu, məzmun və sənətkarlıq

Baba bəy Şakir, Mirzə Baxış Nadim və Qasım bəy Zakirin satirik şeirləri

Ədəbi məclislər: “Məclisi-üns”, “Məclisi-Fəramuşan” (Qarabağda),

“Beytüs-Səfa” (Şamaxıda), “Məcməüş-şüəra” (Bakıda), “Fövcül-füsəha” (Lənkəranda), “Əncüməni-şüəra” (Ordubadda). Ədəbi məclislərdə klassik şeir ənənələrini davam etdirən şairlər

Xurşidbanu Natəvan şeirlərinin mövzu və ideyası

M.F.Axundzadə, N.Vəzirov, Ə. Haqverdiyev, N.Nərimanov və C.Məmmədquluzadənin nəsr və dramaturji yaradıcılığının spesifik xüsusiyyətləri

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: dramatik növ və onun janrları haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Qasım bəy Zakir. Q.Zakirin dövrü, həyatı və yaradıcılığı. Satirik poeziyanın banisi kimi

Lirik və epik şeirlərinin mövzu və ideyası

İctimai məzmunlu şeirləri

“Badi-səba, mənim dərdi dilimi. ” qoşmasının məzmunu və təhlili üzrə iş

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: satira haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Mirzə Fətəli Axundzadə M.F.Axundzadənin dövrü, həyatı vəyaradıcılığı

Lirikası. Pyeslərinin mövzu və ideyası

Hekayəti-Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah caduküni- məşhur” komediyasının məzmunu üzrə iş

Hekayəti-Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah caduküni- məşhur” komediyasının məzmunu üzrə iş

“Hekayəti-Müsyö Jordan həkimi-nəbatat və dərviş Məstəli şah caduküni- məşhur” komediyasının təhlili: Müsyö Jordan, Şahbaz bəy, Hatəmxan ağa, dərviş Məstəli şah və b. surətlər

“Aldanmış kəvakib” əsərinin məzmuznu üzrə iş

“Aldanmış kəvakib” əsərinin məzmunu üzrə iş

“Aldanmış kəvakib” əsərinin təhlili üzrə iş

“Aldanmış kəvakib” əsərinin təhlili üzrə iş

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: epik növ və onun janrları (povest janrı) haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi

Tətbiqi və yaradıcı xarakterli iş: 1. “Qarabağlı Hatəmxan ağa surətinin təhlili”, 2.“Məstəli şahla Müsyö Jordan surətlərinin müqayisəli təhlili” mövzularından biri üzrə inşa

Aşıq Ələsgərin dövrü, həyatı və yaradıcılığı.

Aşıq Ələsgər şeirlərində insan və təbiət gözəlliyinin tərənnümü

Əxlaqi məzmunlu şeirləri. Təcnisləri

“Dağlar” qoşmasının məzmunu üzrə iş

“Dağlar” qoşmasının təhlili üzrə iş

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi: aşıq şeirinin janrları haqqında məlumatın dərinləşdirilməsi. Aşıq Ələsgər şeirlərində sənətkarlıq

Seyid Əzim Şirvani

S.Ə.Şirvaninin dövrü, həyatı və yaradıcılığı

Lirik yaradıcılığı. S.Ə.Şirvani M.Füzuli ədəbi məktəbinin davamçısı kimi

“Guş qıl. ” müxəmməsinin məzmunu üzrə iş

Guş qıl. ” müxəmməsinin təhlili üzrə iş

S.Ə.Şirvaninin bədii irsində elmin, təhsilin tərənnümü . Əxlaqi-didaktik əsərləri

Satiralarında əsas tənqid hədəfləri

Nəcəf bəy Vəzirov

N.Vəzirovunun dövrü, həyatı və yaradıcılığı

N.Vəzirovun əsərlərinin mövzu və ideyası

N.Vəzirovun “Müsibəti- Fəxrəddin” faciəsinin məzmunu üzrə iş

N.Vəzirovun “Müsibəti- Fəxrəddin” faciəsinin məzmunu üzrə iş

“Müsibəti- Fəxrəddin” faciəsinin təhlili üzrə iş

Müsibəti- Fəxrəddin” faciəsinin təhlili üzrə iş

Tətbiqi və yaradıcı xarakterli iş: 1. “N.Vəzirovun “Müsibəti –Fəxrəddin” faciəsində yeniliklə köhnəliyin mübarizəsi”, 2.“Səadət xanım simasında yazıçının maarifçilik ideyaları” mövzularından biri üzrə inşa

V Bölmə. Texniki təmayüllü siniflər üçün tədris proqramı

(tədris Azərbaycan dilində)

Azərbaycan dili

(Həftədə 3 saat, cəmi 102 saat)

Nümunəvi tədris planı Ümumtəhsil məktəblərinin “Azərbaycan dili” fənn kurikulumunda verilmiş məzmun standartlarına uyğun hazırlanmışdır. Təqvim-tematik planda nəzərdə tutulmuş mövzular bu standartlar əsasında işlənilmiş “Azərbaycan dili” (Ümumtəhsil məktəblərinin X sinfi üçün) dərsliyinə istinadən verilmişdir. Müvafiq təmayüllü siniflərin müəllimləri bu mövzuların seçimində və onlara ayrılan saaatların bölgüsündə sərbəstdirlər. Onlar şagirdlərin hazırlıq səviyyəsindən və maraq dairəsindən asılı olaraq mövzuları dəyişdirə və onlara ayrılan saatların miqdarını artırıb-azalda bilərlər. Başlıca tələb sinfin sonunda şagirdlərdən gözlənilən bacarıqların formalaşdırılmasıdır.

“Ədəbiyyat qəzeti”nin sorğusu – LAYİHƏ

1. Hansı Azərbaycan romanının məzmun konteksti Şərqlə bağlı təsəvvürlərin parametrlərini genişləndirməyə xidmət edir?

2. XX əsrin birinci iki onilliyi maarifçiliyin, realizm və romantizm cərəyanlarının ədəbi dövriyyəyə qatılması ilə xarakterik oldu. Bəs sizcə, bu gün çağdaşlıq dediyimiz hərəkat hansı cəhdlərin təcrübəsindən yararlana bilir?

3. Ədəbiyyatımızı dünya səviyyəsinə qaldırmaq. Hansı milli əsərlər bizi ora aparır?

İlqar Fəhmi

1. Belə əsərlər çoxdur. Amma məncə, bu sırada “Əli və Nino”nun xüsusi yeri var.

2. Hazırda bizdə ilkin cəhd təfəkkür xaosundan çıxıb hansısa bir işığa doğru yol almaqdır. Xaosdan çıxarmağa yönələn istənilən cəhdləri alqışlayıram.

3. Hesab etmirəm ki, ədəbiyyatımız dünya səviyyəsindən aşağıdır. Əgər müasir dünya ədəbiyyatını diqqətlə analiz etsəz, görərsiz ki, heç də göylərə qaldırılmağa layiq səviyyədə deyil. Sadəcə, reklam və təbliğat maşının işi nəticəsində yaranan görüntüdür.

Səlim Babullaoğlu

1. “Məzmun konteksti Şərqlə bağlı təsəvvürlərin parametrlərini genişləndirmək” məsələsinə çoxlu bucaqlardan baxmaq olar, geniş bir əhatə dairəsi var sualınızın. Mənim anladığım qədər, fikimcə, bu əsərlər Yusif Vəzirin “Qan içində”, Məmməd Səid Ordubadinin “Dumanlı Təbriz” və “Qılınc və qələm” , Ümbülbanunun “Qafqaz günləri”, İsa Hüseynovun “Məhşər” romanları ola bilər. Qəribədir, sualınıza cavab verə-verə anladım ki, sadaladığım romanların üçü bizim böyük şairlərlə bağlıdır. Nizami, Nəsimi və Vaqiflə. Görünür, bu da elə belə deyil. Şərq poeziyasentrizmdir həm də.

2. Fikrimcə, bu bölgülər həm tarixi-xronoloji baxımdan, həm də ifadə etdiyi fəlsəfə baxımından yetərincə şərti və dəyişkəndirlər. Çağdaşlıq… siz nəyi nəzərdə tutursuz? Modernizmi? O modernizmi ki, ötən əsrin 30-40-cı illərində öz yerini postmodernizmə verdi. Yəni, nəzəriyyə kitablarında bu belədir, hər halda. Və o modernizmi ki, özünü simvolizmdə, akmeizmdə, futurizmdə, ekspressionizmdə, sürrealizmdə büruzə verdi. Eyni zamanda həm xalis reallığı, həm də onun tam tərsi olan dünyanı təklif elədi oxucuya. Şüur axınını doğurdu, “itmiş nəsil” problemini qabartdı və sair və ilaxır. Doğrusu, sual mənim üçün tam aydın deyil. Amma mən Orxan Pamukla olan söhbətimizin bir məqamını xatırlayıram. O deyirdi ki, mən ədəbi əxlaq baxımından modernist, bədii fəndlər, texnika və üslub baxımından postmodernistəm. Fikrimcə, hər yeni ədəbi nəslin əvvəlkilərlə müqayisədə bir üstünlüyü var. Yenilər əskiləri tanımaq, bilmək, onlardan daha kamilini yaratmaq imkanındadırlar. Bu, həm eyni zamanda çətinlik deməkdir. Sən daha çox bilməlisən. Nəzəri də olsa, bu belədir və ümid edirəm sualınıza cavab verə bildim.

3. Bir dəfə bugünkü Bakının mədəni həyatı üçün əhəmiyyətli işlər görmüş bir nəfərlə, o peşəkar rəssam və heykəltəraşdır, mükalimə edirdik. “Peşəkar” sözü ilə bağlı. O deyirdi ki, “peşəkar qatil” ifadəsi doğrudur, mən deyirdim ki, doğru deyil. Mən iddia edirdim və bu gün də iddia edirəm ki, atıcı peşəkar ola bilər, qatil yox. Çünki peşə insanlara xidmət etmək kimi xeyirli bir amalla assosiasiya olunur, olunmalıdır. İndi bunu niyə xatırladım. Siz “milli əsər” deyirsiz. Milli əsər. Mən bu anlayışı axıradək başa düşmürəm. Peşəkar əsər, hə, bu ola bilər. Bilirsiz, ədəbiyyat dil hadisəsidir. Dil isə yalnız üst qatı ilə milli bir şeydir. Alt qatı çox bəşəri və ruhanidir dilin. İstənilən dilin. Əsərləri isə dünyaya çıxanda onlar çevrilir.

Qan Turalı

1. “Fələk qırmancı” romanımı yazanda bu sual məni çox düşündürürdü. Amma mən bu sualı fərqli qoyurdum. Bizim milli bir mədəniyyətimiz var. Bu mədəniyyətin kökləri var. Düşünürdüm ki, müasir bir romanda bu kökləri necə aktuallaşdırmaq, onu müasir mədəniyyət kontekstinə necə salmaq olar? Mən ümumiyyətlə, “Şərq” sözünün əleyhinəyəm. Bəli, Şərq deyilən fəlsəfi-kulturoloji bir anlayış var. Lakin biz də onun içindəyik. Biz sanki Şərq dedikdə özümüzü ondan ayırırıq. Şərqşünaslıq elmi Avropa və Qərb elmidir. Biz Şərqi yox, özümüzü öyrənməliyik. Yəni şərqşünaslıq mənə Qərb elmi kimi gəlir. O ki, qaldı keçmiş ideyalara… Əlbəttə, dövr dəyişib, ideyalar dəyişib. Lakin tarixi dövr prizmasından yanaşdıqda hər bir ideya özündən əvvəlki az qala bütün ideyaların qəlpələrini özündə daşıyır. Hegel də bu haqda yazmışdı və məncə, bu fəlsəfi yox, elmi bir faktdır. Bunu asanlıqla sübut etmək mümkündür. Bizim fəlsəfə tariximiz var, mədəniyyət, ədəbiyyat tariximiz var. Sovet təhsil sistemi onlarla əlaqəmizi tamamilə kəsib atdı. Biz indi onun problemini yaşayırıq. “Fələk qırmancı” romanımda bir çox oxucunu romanın içinə yerləşdirdiyim sufilik haqda məlumatlar maraqlandırırdı. Mən araşdırma yazmamışdım, lakin hekayəmi anlatmaq üçün bu təfərrüatlarımı yazmaq zəruri idi. Və böyük heyrətlə oxucuların sufilikdən çox məlumatsız olduğunu gördüm. Bu mənada yazıçı kimi heç kimin qarşısına tələb qoymadan düşünürəm ki, biz bu gün roman yazarkən öz qədim ideyalar tariximizə də baş vurmalıyıq. Hansı ki, bu ideyalar bu gün Qərb fəlsəfəsinə də təsir edib, bizim bugünkü mədəniyyətin içində də rüşeym halında mövcuddur. Biz onları zamanın ruhuna uyğun olaraq aktuallaşdırmalıyıq.

2. XX əsrin əvvəlində Azərbaycan ədəbiyyatında bu cür polemikalar çox olurdu. Lakin o dövr dünyasında belə bu polemikalar əslində aşılmışdı. Yəni XIX əsrin sonlarında bu məsələlər təbii şəkildə həll olunmuşdu. Burda pis bir şey də görmürəm. Məncə ideya tarixi deyilən bir şey mövcuddur və sənət də onu keçməlidir. Durduğumuz yerdə modernizm yarada bilmərik ki. Gərək bunun əvvəli də ola. Məncə bu gün ədəbiyyatda hakim cərəyan postmodernizmdir. Mən belə görürəm. Lakin fəlsəfə təhsilli olsam belə, bu cərəyanların geniş şəkildə müzakirə edilməsinin də tərəfdarı deyiləm. Çünki bir çox yazıçımız mahiyyətini bilmədən cərəyanlara baş vurur və öz yaradıcılıq yolundan uzaqlaşır. Postmodernizm haqqında hər şeyi deyirlər, bircə onun mahiyyətindən başqa. Mahiyyəti başa düşənlər o qədər azdır ki. Sadə bir məsələni deyəcəm: Romantik başqa şeydir, romantizm başqa. Realist olmaq başqa şeydir, realizm başqa. Təəssüf ki, əksər yazıçılarımız bunu anlamaq belə istəmir. Bəlkə heç anlamağa borclu da deyillər. Amma bu yalnız o zaman mümkündür ki, onlar cərəyanlar haqqında sussunlar. Di gəl ki, danışırlar. Hamısı Belinski olub. Hərçənd, Belinskinin də öz dövründə ciddi ədəbi-fəlsəfi sapmalara yol verdiyi məlumdur.

3. Mən buna tərəfdar deyiləm. Biz dünyaya çıxmaq haqqında danışmamalıyıq. Bu bizim hansısa kənd komandasının Dünya çempionatında oynaması kimi bir şey olar. Əvvəlcə öz ədəbiyyatımızı gücləndirməli, oxucuların sayını artırmalı, yaxşı nəşriyyat və satış şəbəkəsi yaratmalı və ölkəmizdə kimin yaxşı yazıçı olduğunu müəyyən etməliyik. Bunu etməsək bizdən dünya səviyyəli yazıçı filan çıxmayacaq. Bəzən deyirlər ki, bizdə filankəs dünya səviyyəli yazıçıdır. Potensial ola bilər, amma potensiala nə verirlər ki. Bəzən mənə elə gəlir ki, biz Nobel haqqında bu qədər çox danışmağımızı milli ədəbiyyatımızın, kitab bazarımızın inkişafına yönəltsəydik, çoxdan Nobel almışdıq. Öz ölkəmizdə 10 min kitab sata bilməyən yazıçının Nobeldən danışması mənə gülünc gəlir. Bu komediyanı boşlamaq lazımdır.

© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!

Ədəbiyyat nəzəriyyəsi

Yalnız qeydiyyatdan keçmiş və avtorizasiya olunmuşlar şərh əlavə edə bilər.

İş elanları

• Bank işi vakansiyaları
• Muhasib vakansiyalari
• HR vakansiyalar
• Muellim vakansiyalari
• Marketing vakansiya
• Part-time iş elanlari
• Jobsearch az internship
• Qadınlar üçün iş elanları
• Evdən iş

Ədəbiyyat

90 üzv · 694 topik · RSS

Canlı efir

Sənə qurban | Mikayıl Müşfiq 1 Sabuhi_G · 27 fevral 2023, 21:11

Azərbaycan qız adları 1 kayzen · 11 sentyabr 2022, 12:08

Rəssam 2 CavidanNIK · 17 sentyabr 2021, 16:27

Molla Nəsrəddin lətifələri 3 KTo_eCT_KTo · 5 iyun 2021, 01:54

Azərbaycanlı oxucunun şüur defisiti 1 JAVIER_ZANETTI · 31 mart 2021, 17:39

Evdəki allah 2 Optimus11 · 20 yanvar 2021, 18:56

Motosikletli eşşək 2 veyselli · 30 dekabr 2020, 13:40

Arzusuz yaşamaq mümkündürmü? 1 Ayazdizayner · 15 dekabr 2020, 22:41

Nifrət 2 pascal · 24 okyabr 2020, 10:41

Əzim Əzimzadə | Rəssamlığın Sabiri 1 Ayazdizayner · 26 iyun 2020, 08:43

Bloqlar

Düşündürücü hekayələr Reytinq: 262.52

346 saylı marşrut Reytinq: 213.09

Maraqlı faktlar Reytinq: 196.92

Xoşbəxt ailə Reytinq: 179.50

uğur psixologiyası Reytinq: 144.88

Böyük insanlar,şəxsiyyətlər Reytinq: 143.37

Sevgi Reytinq: 138.94

Fotosessiya Reytinq: 136.60

İş elanları

• interyer dizayner vakansiyası
• aqronom vakansiya
• fəhlə vakansiyaları
• hüquqşünas vakansiyası
• HR mütəxəssis
• kassir vakansiya
• katibə vakansiya
• kredit məsləhətçisi
• maliyyəçi iş elanı
• ofis meneceri
• satış meneceri iş elanı
• sosial media mütəxəssisi

Kayzen

Azərbaycanın ən böyük maarifləndirici saytı İnkişaf etmək, maraqlı məlumatlar oxumaq, intellektual azərbaycanlılar üçün kollektiv bloq servisi.

• Hərəkətə keç
• Registrasiya
• Daxil ol

• İnformasiya
• Müəllif hüquqları
• İstifadəçi razılaşması
• Layihə haqqında
• Saytda davranma
• Yardım
• Qaydalar
• Reklam