Press "Enter" to skip to content

Ədədi obraz

Ədədlərin sayı cüt olarsa, ortadakı iki ədədin ədədi ortası medianı göstərir. 3, 3, 4, 6, 8, 9 Median: (4 + 6) : 2 = 5
Moda. Ən çox təkrarlanan nəticəni göstərir. 2, 3, 4, 4, 6, 7, 9 nəticələri üçün 4 ən çox rast gəlinən ədəddir, yəni moda 4-dür. Bəzən məlumatlarda moda olmur, bəzən isə bir neçə moda olur.
Ən böyük fərq. Ən böyük fərq ən böyük ədədlə ən kiçik ədədin fərqidir. Ən böyük ədəd 9, ən kiçik ədəd isə 2-dir. Ən böyük fərq: 9 – 2=7.

Ədədin rəqəmlərinə ayrılması

Verilmiş müsbət iki rəqəmli tam ədədi rəqəmlərinə ayırmaq üçün tam və qalıqlı bölmə əməliyyatı ilə ədədi 10-a bölməliyik:

n = int(input()) print(n//10, n%10)

Əgər ixtiyari uzunluqdakı hər hansı bir tam ədədi rəqəmlərinə ayırmaq tələb olunursa, ədəd sıfır alınana qədər 10-a tam və qalıqlı bölünməlidir. Bunun üçün şərtli dövr alqoritmini qurmaq lazımdır:

n = int(input()) while n>0: print(n%10,end = " ") n = n//10

Proqramı çalışdıranda görəcəksiniz ki, ədədi təşkil edən rəqəmlər sonuncudan etibarən çap olunur. Əgər düz ardıcıllığı əldə etmək istəsəniz, proqramdakı birinci sətirdəki ifadəni aşağıdakı ilə əvəz edin:

n = int(input()[::-1])

Verilmiş ədədi rəqəmlərinə ayırmaq üçün divmod() funksiyasından da istifadə etmək olardı:

n = int(input()[::-1]) while n>0: n, x = divmod(n, 10) print(x,end = " ")

Gəlin daha bir misalı nəzərdən keçirək. Verilmiş ədədin rəqəmləri cəmini hesablayaq:

n = int(input()) s = 0 while n>0: s = s + n%10 n = n//10 print(s)

Tam ədədi rəqəmlərinə ayırmağın başqa bir üsulu da var. Bu zaman giriş veriləni ilə ədəd kimi yox sətir kimi rəftar etmək lazımdır:

s = input() for i in s: print(i,end = " ")

Bu alqoritm birinciyə nəzərən daha sürətli çalışacaq.

Ədədi obraz

Məlumatları təhlil etmək, nəticə çıxarmaq, qərar vermək üçün bir sıra parametrlərin müəyyən edilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Bu parametrlər ədədi orta, median, moda və ən böyük fərqdir.
Bu parametrləri 2, 4, 6, 4, 3, 7, 9 nəticələri üzərində araşdıraq.
Ədədi orta. Ədədi ortanı tapmaq üçün ədədlərin cəmi ədədlərin sayma bölünür. 2, 4, 6, 4, 3, 7, 9 məlumatlarına uyğun ədədi

2 + 4 + 6 + 4 + 3 + 7 + 9 = 35 35 : 7 = 5

Median. Medianı tapmaq üçün ədədlər artan ardıcıllıqla düzülür. Bu ardıcıllığın ortadakı ədədi (solunda və sağında eyni sayda ədəd olan) mediandır.

2, 3, 4, 4 , 6, 7, 9

Ədədlərin sayı cüt olarsa, ortadakı iki ədədin ədədi ortası medianı göstərir. 3, 3, 4, 6, 8, 9 Median: (4 + 6) : 2 = 5
Moda. Ən çox təkrarlanan nəticəni göstərir. 2, 3, 4, 4, 6, 7, 9 nəticələri üçün 4 ən çox rast gəlinən ədəddir, yəni moda 4-dür. Bəzən məlumatlarda moda olmur, bəzən isə bir neçə moda olur.
Ən böyük fərq. Ən böyük fərq ən böyük ədədlə ən kiçik ədədin fərqidir. Ən böyük ədəd 9, ən kiçik ədəd isə 2-dir. Ən böyük fərq: 9 – 2=7.

    Məlumatlara uyğun ədədi ortanı, moda və medianı tapın.
    1) Samirin həftə ərzindəki iş saatları: 8, 6, 4, 8, 7, 8, 9, 5, 8
    2) Ailənin 7 ay ərzində işlətdiyi yağın miqdarı (kq-la): 3, 7, 4, 3, 2, 5, 3 3) Kənanın 1 həftədə xərclədiyi pul (manatla): 3, 4, 2, 3, 2, 2, 5
    4) İdmançıların yaşı: 12, 14, 16, 13, 12, 14, 14, 11

1 Ədədi ardıcıllıq və onun verilmə üsulları

həqiqi ədədlər çoxluğuna ədədi ardıcıllıq və ya sadəcə olaraq ardıcıllıq deyilir.

Ardıcıllıq müxtəlif üsullarla verilə bilər. Onlardan biri analitik üsuldur. Bu zaman ardıcıllığın ümumi həddi düstur şəklində verilir.

Ardıcıllığın verilməsinin digər üsulu rekurrent (qayıtma) üsuludur. Bu zaman müəyyən həddən başlayaraq ardıcıllığın hər bir həddi özündən əvvəlki bir və ya bir neçə hədlə müəyyən olunur. 3) Fibonaççi ardıcıllığı (və ya ədədləri)

Burada üçüncüdən başlayaraq hər bir hədd özündən əvvəlki iki həddin cəminə bərabərdir. Bu ardıcıllığı aşağıdakı rekurrent münasibət şəklində vermək olar:

Qeyd edək ki, bəzi hallarda rekurrent münasibət verilmiş ardıcıllığın ümumi həddini tapmaq olur. Məsələn, riyazi induksiya üsulu ilə göstərmək olar ki, 1) bəndində verilən ardıcıllığın ümumi həddi şəklindədir.

Ardıcıllığı müəyyən əlamətə əsasən sözlərlə təsvir etməklə də vermək olar.

Do’stlaringiz bilan baham:

Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.