Turk dili فرهنگ و ادبیات ترکی

“Statusumda qeyd etmişdim ki, kitabın 3 cildi çap edilib, kim oxumaq istəyirsə, götürüb istifadə etsin. Yerdə qalan cildlər isə çap edilməyib. Mən Mübariz Mənsimovu tanımıram, şəxsi tanışlığım heç vaxt olmayıb. Bəlkə bu məlumatı ona çatdıran olsa, yerdə qalan cildləri çap etdirər. Bir müddət keçdikdən sonra Facebook statusumun altında Mübariz Mənsimov yazdı ki, kitabları məmnuniyyətlə çap etdirəcək, narahat olmayım. Bundan sonra minlərlə insan bu xeyirxah işə qol qoyduğu üçün Mübariz bəyə təşəkkür etdi. İnsanlar maraqlı təkliflər yazdılar. Bildirdilər ki, bu kimi işlərlə təkcə Mübariz Mənsimov deyil, milyardı olan çoxlu iş adamları da məşğul olmalıdır. Çoxlu sayda alimlərin, yazıçıların çapa ehtiyacı olan əsərləri var. Bu ümummilli məsələdir, təkcə alimin problemi deyil. Belə xeyirxah işlərə milli burjuaziya, zəngin insanlar dəstək verməlidir. Təxminən bu səpkili rəylər gün ərzində müzakirə edilir, minlərlə adam reaksiyasını yazır”.

Firudin Cəlilov: “Heydər Əliyev mənə xəbər göndərmişdi ki. ”

Bu kitabların üzərində 30 ilə yaxındır ki, işləyirəm. Əslində bu kitablar öz tarixini öyrənmək baxımından məndən daha çox xalqımıza lazımdır. Çünki işlənməyən mövzuları araşdırmışam. Tarixdə elə dövlətləri tapıb üzə çıxarmışam ki, onların adı nəinki dərsliklərdə, heç tarix və elmi kitablarda yoxdur. Söhbət xalqa öz tarixini tanıtmaq və sevdirmək üçün tarixi mənbələrə istinadən hazırladığım və hələ 6 cildi çap edilməyən kitabdan gedir.

Bu fikirləri Teleqraf.com -a sabiq Təhsil naziri, professor Firudin Cəlilov Türkiyədə yaşayan azərbaycanlı iş adamı Mübariz Mənsimovun onun kitabının çap xərclərini üzərinə götürməsi təşəbbüsü haqda danışarkən deyib.

Sabiq deputat əlavə edib ki, əslində bu kitabın çap edilməsinin vacibliyi haqqında mətbuatda fikirlər səsləndirilib: “İctimaiyyət nümayəndələri, jurnalistlər dəfələrlə bu məsələni qabardıb, mənim xəbərim olmadan sponsor axtarışına çıxıblar. Sonra Rusiyada işləyən milli və qeyrətli insanlarımız toplaşıb bu kitabın üç cildini çap edə bildilər. Altı cild isə çap edilməyib”.

İstiqlalçı millət vəkili əlavə edib ki, bu günlərdə kitabın çapı ilə bağlı yazdığı 4-5 il əvvəlki statusu yenidən Facebook səhifəsində paylaşıb:

“Statusumda qeyd etmişdim ki, kitabın 3 cildi çap edilib, kim oxumaq istəyirsə, götürüb istifadə etsin. Yerdə qalan cildlər isə çap edilməyib. Mən Mübariz Mənsimovu tanımıram, şəxsi tanışlığım heç vaxt olmayıb. Bəlkə bu məlumatı ona çatdıran olsa, yerdə qalan cildləri çap etdirər. Bir müddət keçdikdən sonra Facebook statusumun altında Mübariz Mənsimov yazdı ki, kitabları məmnuniyyətlə çap etdirəcək, narahat olmayım. Bundan sonra minlərlə insan bu xeyirxah işə qol qoyduğu üçün Mübariz bəyə təşəkkür etdi. İnsanlar maraqlı təkliflər yazdılar. Bildirdilər ki, bu kimi işlərlə təkcə Mübariz Mənsimov deyil, milyardı olan çoxlu iş adamları da məşğul olmalıdır. Çoxlu sayda alimlərin, yazıçıların çapa ehtiyacı olan əsərləri var. Bu ümummilli məsələdir, təkcə alimin problemi deyil. Belə xeyirxah işlərə milli burjuaziya, zəngin insanlar dəstək verməlidir. Təxminən bu səpkili rəylər gün ərzində müzakirə edilir, minlərlə adam reaksiyasını yazır”.

Firudin Cəlilov qeyd edib ki, statusu yazdıqdan və Mənsimovun reaksiyasından az sonra Mübariz Mənsimov ona zəng edərək bildirib ki, kitabları Türkiyədə çap etdirəcək: “Mən də Mübariz bəyə təşəkkür etdim. Bildirdim ki, ildə 2-3 dəfə Türkiyəyə müalicəyə gəlirəm, növbəti dəfə gələndə sizinlə görüşərəm və kitabın çap edilməyən hissələrini təqdim edərəm. Yəni Mübariz bəyin kitabın yerdə qalan 6 cildini çap etdirmək ideyası bu şəkildə ortaya çıxıb. Mən də öz adımdan ona təşəkkür edirəm”.

Sabiq nazir xatırladıb ki, onun 10 illər boyu üzərində işlədiyi kitabın çap edilməsi təşəbbüsləri bir neçə dəfə olub. Onun sözlərinə görə, hətta mərhum prezident Heydər Əliyev də bu kitabla maraqlanıb:

“Rəhmətlik Heydər Əliyevdə bu kitabı çap etmək istəyirdi. O zaman Prezident Administrasiyasında şöbə müdiri olan Yusif Hümbətov mənə zəng etdi və prezidentin bununla bağlı tapşırığı olduğunu söylədi. Mən də Xızıdan Bakıya gəldikdən sonra üç cildini Yusif müəllimə göndərdim, dedim ki, bunu çap edin, digərlərini də sizə təqdim edəcəyəm. Sonra şöbə müdiri mənə bildirdi ki, kitablar ona çatıb, Prezident bildirib ki, Firudin müəllim narahat olmasın, səhhəti ilə bağlı Türkiyəyə gedir, qayıtdıqdan sonra bu işi nəzarətində saxlayacaq. Sonradan rəhmətlik Heydər Əliyev vəfat etdi və bu işlər yarımçıq qaldı.

Demək istəyirəm ki, kitabın çap edilməsi üçün təşəbbüslər olub. Sonradan Yazıçılar İttifaqının sədri Anar Rzayev Prezident Administrasiyasına məktub yazmışdı ki, bunlar lazımlı kitablardır. O dövrdə yeni kitabların çap olunması haqqında Prezidentin fərmanı olmuşdu. Anar müəllim çalışırdı ki, bu kitablar çap olunacaq kitabların siyahısına salınsın. Bu kitabın çapına mane olan isə Prezident Administrasiyasında bu işlərlə məşğul olan Fatma Abdullazadə idi. Onun da sonunun nə ilə bitdiyini ictimaiyyət bilir. Bu cür adamlar imkan vermədi ki, kitablar çap edilsin”.

Turk dili فرهنگ و ادبیات ترکی

İlk defa 1988’de gündeme getirilen #URMU #teorisi Morfonologiya kitabında yer alır. Bu kitap yıllar önce Anadolu türkçesine çevrilse de, hala yayınlanmamıştır.. Kitapda verilen türklerin ayrı-ayrı çağlarda alakadar olduğu komşulardır. Özellikle, Türklük Bilimini çıkmaza sokan yanlış Altay kuramı ile Ana Türk diline ulaşmak mümkün degildir. Onun yerine Türk dili ailesinin oluştuğu alanın merkezi Asya’da degil, Ön Asya’da olduğunu savunan yeni kurama ihtiyaç vardır. Bunu “Urmu kuramı” olarak adlandırmak mümkündür. Çünkü ilk Türk devletleri olan Aratta (M.Ö. III. binyılın ortaları), Qut Eli (M.Ö. 2200-2109), Turuk (Türk) Beyliği (M.Ö. XIX-XVIII. yüzyıl) #Urmu #G ölü yörelerinde olmuştur. Daha sonra Urartu ile Asur arasında kurulup 500 yıl devam eden Hakkari çevresinde Kuman Beyliği ve Van Gölü’nün batısında Subar Beyliği de buraya yakın olmuştur. Persler İran’da hakimiyete gelene kadar Güney ve Kuzey Azerbaycan’da Man, Mad (Med), Saka ve Alban devletleri vardı. Öyle ki, Ön Asya’dan doğuya gitmiş Türk boyları oralarda ilk devlet kurana kadar anayurtta olan Türklerin uzun devletçilik yaşamı ve gelenegi olmuştur. Türkolog , Tarihçi Firudin Cəlilov

Feridun A. Celilov’un “Azerbaycan Dilinin Morfonologiyası” Adlı Eserinin Türkiye Türkçesine Aktarımı ve Azerbaycan Türkçesi ile Türkiye Türkçesinin Biçim Bilimsel Ses Bilim (Morfonologiya) Açısından Karsılastırılması

FAMİL MEHDİ ƏSL YANMAQ BU İMİŞ… Niyə verdin mənə sən, Tanrı, bu sayaq dərdi ?
Nə yaman dərd imiş, Allah, vətən, torpaq dərdi. Əsl yanmaq bu imiş, pərvanə, şamsa əfsanə,
Qarabağın dərdi mənə unutdurdu çox dərdi. Satıb torpaqlarımı kürsü tutanlar kefdə,
Gətirsin başına tanrım daha axmaq dərdi. Hanı Ağdamım, ya Laçınım, ya Cəbrayılım ?
Nə yaylaq dərdi bu, nə aran, nə dağ dərdi. Qorxuram ki, Şuşaya bir də düşməyə yolum,
Məzarımda göyərə Qırxqız, Dəlidağ dərdi. Gecələr sübhəcən qovruluram, çarə yox,
Yadımdan çıxa – çıxa, ailə – uşaq dərdi. Gözəl öldürdüyün sonra dirildir – bilirəm, –
Famili öldürsə öldürər, Qarabağ dərdi.
(Adili də öldürsə öldürər, Qarabağ dərdi).

FAMİL MEHDİ ƏYİLMƏ Saçın tökülən vaxtıdır,
Üzdə əkilən vaxtıdır,
Uşaqlar gülən vaxtıdır,
Əyilmə, telim, əyilmə ! Gül əyilsə, bülbül qonar,
Dil əyilsə, ağız yanar.
Ağız yansa, haqq söz yanar,
Əyilmə, dilim, əyilmə ! Əyilən bel əyri bitər,
Əyilsə dəyəri itər.
Sağsağanlar qonub didər,
Əyilmə, belim, əyilmə ! Qara geydi qara, baxtım,
Hara qalxım, hara baxım ?
Ay Laçınım, Qarabağım,
Muğanım, Milim, əyilmə ! Yolumuz uludan ulu,
Göydə bir Allahın yolu.
Kəssə qar, döysə də dolu,
Əyilmə, yolum, əyilmə ! Murov uca, Şah dağ məğrur,
Dağlar kimi sən də şax dur,
Şax durmaq da bir şahlıqdır,
Əyilmə, əlim, əyilmə ! Düz yol ki var – düzlüyümdür,
Uzaq görən gözlüyümdür,
Düz sözüm düzsözlüyümdür,
Əyilmə, əlim, əyilmə ! Könüllü, ya könülsüz gəl !
Əcəl, gəlsən, sən də düz gəl,
Gözümdə ölməsin düzlər,
Əyilmə, ölüm, əyilmə ! 26 – 27 dekabr 1993.