Genetik olaraq dəyişdirilmiş məhsullar

-Öncə onu vurğulayım ki, ən ağır cinsi xəstəlik belə, psixoloji durumu mükəmməl olan bir kişinin erkən boşalmasına təsir edə bilməz. Yəni bu prosesdə fiziki deyil, psixi, mənəvə tərəfi mühüm rol oynayır. Məsələnin fiziki tərəfinə gəlincə, kişilər yaşlandıqca, əksəriyyətində prostatit əmələ gəlir. Tibbdə prostata kişinin ikinci ürəyi deyilir. Prostatda olan hər hansı iltihabı proses – məsələn, orqanizmdə uzun müddət qalmış infeksiyalar, oturaq şərait, həddindən artıq piylənmə – bunlar birbaşa prostatın iltihabına yol açır. Yəni prostatiti olan kişilər birmənalı şəkildə tez boşalırlar. Burada istək azalmır. Amma bəzi adamlarda bu proses cinsi istəyə də öz təsirini göstərir. Onu da deyim ki, bir kişi cinsi əlaqə zamanı 15-20 dəqiqəyə, növbəti dəfə 2 dəqiqəyə boşalırsa, bu normaldır. Yəni kişi bir dəfə tez boşalırsa, bu problem demək deyil. Bu kişinin psixoloji durumuna bağlıdır, hansı ki, tibbə məlum deyil. Tez boşalma bütün vəziyyətlərdə, hər zaman baş verən haldadır. Tez boşalan kişilərdə isə proses bəzən 1-2 dəqiqə də çəkmir.

Genetik Olaraq Dəyişdirilmiş T Hüceyrələri HİV-lə Mübarizə Kömək Edə Bilər

Video: Genetik Olaraq Dəyişdirilmiş T Hüceyrələri HİV-lə Mübarizə Kömək Edə Bilər

Video: 1 december Wereld Aids Dag – World Aids Day 2023, Bilər

2023 Müəllif: Peter Bradberry | [email protected] . Son dəyişdirildi: 2023-05-10 13:31

Meymunlarda aparılan ilkin işlər, kök hüceyrələrin virusla mübarizədə köməkçi ola biləcəyini göstərir. Genetik olaraq dəyişdirilmiş T Hüceyrələri HİV-lə Mübarizə Kömək edə bilər Alimlərin bildirdiyinə görə, xərçəng üçün FDA tərəfindən təsdiqlənmiş ilk gen terapiyasını istehsal edən eyni DNT tinkering laboratoriya heyvanlarında HİV infeksiyasının yatırılması və hətta aradan qaldırılması barədə göstərişlər göstərmişdir. Tədqiqat kiçik olsa da, genetik cəhətdən hazırlanmış “CAR” hüceyrələrini yalnız iki meymunun və laboratoriya qablarında böyüyən hüceyrələrin üzərində sınaqdan keçirdi – 30 ildir nəticəsiz bir QİÇS peyvəndi peyvənd etmək cəhdlərindən sonra tamamilə ola biləcəyini göstərir. immun sistemi HİV infeksiyası ilə mübarizə aparmaq üçün yeni bir yol. MGH-nin Ragon İnstitutunun direktoru Dr. Bruce Walker, “Kök hüceyrələrin bir heyvan modelindəki QİÇS virusuna yoluxmuş hüceyrələrə cavab verməsi üçün hazırlana biləcəyini nümayiş etdirmək, immunitet sistemini HİV-i hədəf almaq üçün təsirli bir ilk addımdır” dedi., MIT və Harvard, 1990-cı illərdə HİV-lə mübarizə üçün immun hüceyrələrin genetik mühəndisliyi ilə bağlı tədqiqat aparan və yeni işə cəlb olunmayan. “Bu nöqtədəki təsir təvazökardır, ancaq açıq şəkildə bizə qurulacaq bir şey verir.” Xərçənglə mübarizə aparmaq üçün T hüceyrələrini mühəndis etmək üçün elm adamları onlara şiş hüceyrələrindəki həmkarlarını (antigenləri) tanıyıb bağlaya bilən səth molekulları (eyniadlı kimerik antigen reseptorları və ya CAR) istehsal edən genlər verirlər. Antigen-reseptor yerləşdirmə, CAR-T hüceyrələrini aktivləşdirir və şiş hüceyrələrini öldürməsinə səbəb olur. HİV-lə mübarizə apara biləcək T hüceyrələrini yaratmaq üçün elm adamları genetik olaraq T hüceyrələrini deyil, həm T hüceyrələrini, həm də digər qan hüceyrələrini istehsal edən kök hüceyrələri hazırladılar. Genetik mühəndislik “hematopoetik kök hüceyrələrə” və onların bütün nəsillərinə HİV-ə xas bir CAR verdi: CAR-ın bir hissəsi (CD4 adlanır) AIDS-ə səbəb olan virusu ovlayır və bağlayır, əlavə bir səth molekulu (C46 adlanır) müdaxilə edir HİV-in bir T hüceyrəsinə girmə qabiliyyəti ilə. Bu, T hüceyrələrinin özlərinə yoluxmadan virusları aşkar etməsinə imkan verdi. Ayrıca, HİV-in özü ilə eyni T hüceyrəsini cəlb edən səth molekullarına sahib olan HİV-ə yoluxmuş hüceyrələri tapmaq və məhv etməyə imkan verir. Mühəndis T hüceyrələri həm laboratoriya qablarında, həm də makakalarda HİV-ə yoluxmuş hüceyrələri məhv etməklə kifayətlənməmiş, eyni zamanda iki ildən çox müddət davam etmişdir. PLOS Patogenlər dərgisində nəşr olunan tədqiqata rəhbərlik edən UCLA-dakı David Geffen Tibb Fakültəsindən immunoloq Scott Kitchen dedi ki, bu, “uzunmüddətli HİV öldürülməsini” təmin edə bilər. “Kök hüceyrə yanaşmasının HİV-i uzun müddətə yatırmaq və hətta virusu aradan qaldırmaq üçün daha çox potensiala sahib olduğunu düşünürük.” Şəxsi gen terapiyası şirkəti olan Calimmune və digərləri ilə bu yanaşmanı inkişaf etdirmək üçün danışıqlar aparan Mətbəx, bir iki ildən sonra bir klinik sınaq başlaya biləcəyini söylədi.

Qarşıdakı maneələr

Lakin ümidverici ilkin nəticələr və real dünyada HİV müalicəsi arasında çoxlu maneələr dayanır. Birincisi, xərçəng üçün CAR-T terapiyası təqribən 500 000 ABŞ dollarıdır. HİV müalicəsi üçün buna yaxın bir şey dünyanın əksəriyyətində, xüsusən HİV / AİDS hadisələrinin əksəriyyətinə sahib olan yoxsul ölkələrdə başlanğıcdır; HİV / AİDS-lə yaşayan 36,7 milyon insandan təxminən 17 milyonu, milyonlarla insanın həyatını xilas etmiş nisbətən ucuz antiretrovirus terapiyası almır. Walker xəbərdarlıq etdi ki, “burada əsas məsələdir”. “Bu cür terapiya üçün yeganə real həyat rolu, bu məqalədə göstərilməyən viral rezervuarı və infeksiyanı müalicə edə bilər. O zaman qiymət etiketi bu halda əsaslandırıla bilər, ancaq gündə bir dəfə bir həblə nisbətən normal bir həyat sürə biləcəyini nəzərə alsaq, CAR-T hüceyrə terapiyasının yalnız bugünkü ucuz həbləri əvəz etmək üçün necə əsaslandırıldığını görmək çətindir.. Mühəndis kök hüceyrələri “əvvəlcə bahalı bir yanaşma olardı, amma ümid edirəm bir ömür boyu antiretrovirus terapiyasında olmağın zəruriliyini və xərcini qurtarar” dedi. Özü və həmkarları, peyvənd kimi mühəndis hüceyrələrin çatdırılması üzərində işləyirlər, bəlkə də əlverişli vəziyyətə gətirirlər. Diqqətin başqa bir səbəbi də CAR-T-nin HİV-ə qarşı uğursuz olmasıdır. HİV-in qarşısını almaq üçün immun hüceyrələrin qurulmasının əsas ideyası ən azı 1997-ci ilə, Walkerın rəhbərlik etdiyi tədqiqatçıların CAR-T-lərin qabaqcılının laboratoriya qablarında HİV-i məhv edə biləcəyini göstərdikdə başlamışdır. Ancaq elm adamları yanaşmanı az sayda xəstədə sınadıqda nəticələr məyus oldu. “Həqiqətən heç bir şey etmədilər” dedi Mətbəx. Yəqin ki, HİV CAR-Ts virusu öldürə bilmədən CAR-Ts-ni öldürdü. CAR-T-lərdən çox CAR kök hüceyrələri yaratmaq bunun öhdəsindən gələ bilər: mühəndis kök hüceyrələri “HİV-ə davamlı hücum edən sonsuz bir mühəndis T hüceyrəsi” istehsal edəcəkdir”deyə Mətbəx, sonsuz sayda əvəzedici əsgərə sahib bir ordu kimi danışdı. Makakalarında belə oldu. İki genetik olaraq hazırlanmış kök hüceyrələr; digər iki nəfər nəzarət funksiyasını yerinə yetirdi. Kök hüceyrələr sümük iliyinə girdi və makakaların öyrənildiyi iki il ərzində HİV öldürücü CAR-T istehsal etdi. Heyvanlar heç bir mənfi təsir göstərmədi və CAR-T yoluxmuş hüceyrələri öldürdü. Heyvanlardakı virus sayını azaltmaq üçün yalnız bir şey etdilər. Digər tərəfdən, qatil hüceyrələri, HİV-in çoxalmağa meylli olduğu və limfa sistemi və mədə-bağırsaq traktının daxil olduğu ən yüksək nisbətdə davam etdiyi yerlərə getdi. Walker bunu “təsir edici” adlandırdı, çünki CAR-Ts-nin HİV-i bədəndə gizlədiyi yerdən silə biləcəyi ehtimalını artırır. STAT-ın icazəsi ilə yenidən nəşr edilmişdir. Bu məqalə əvvəlcə 2 yanvar 2017-ci ildə çıxdı.

Genetik olaraq dəyişdirilmiş məhsullar

Genetik cəhətdən dəyişdirilmiş məhsullar yaxınlarda milyonlarla insanın sevimli mövzusu oldu. Bu gün “GDOs olmadan” işarəsi, hətta içməli suda da bütün məhsullarda tam şəkildə görünə bilər. Demək olar ki, hər kəs əmin deyil ki, bu döş nişanı mövcud deyilsə, məhsul zərərlidir və heç bir yol yoxdur. Yəqin ki, insanlığın əsas problemi və təhlükəsi, ümumiyyətlə, mənfi olan minimal məlumatdır.

Genetik olaraq hansı məhsullar dəyişir?

Genetik cəhətdən dəyişdirilmiş bir bitki, başqa bir bitki və ya heyvanın “hədəf geninə” gətirdiyi bir quruluşdur. Bu, məhsulun bir şəxs üçün yeni və faydalı xüsusiyyətləri vermək üçün həyata keçirilir. Məsələn, məhsulu zərərvericiləri hücumdan qorumaq üçün kartofa bir əqrəb geni əlavə olunur. Bütün işlər laboratoriyalarda baş verir və sonra bitkilər qida və bioloji təhlükəsizliyə dair hərtərəfli araşdırma aparırlar.

Bu günə qədər GMO istifadə edən 50 növ bitki mövcuddur, onların sayı gündən-günə artmaqdadır. Onların arasında alma, kələm, düyü, çiyələk, qarğıdalı və s. Tapa bilərsiniz.

Genetik cəhətdən dəyişdirilmiş məhsulların istifadəsi

Bu məhsulların ən böyük üstünlüyü iqtisadiyyatın tərkib hissəsidir, çünki onlar quraqlıq və aclıq zamanı əhalini ərzaqla təmin etməyə kömək edir. Yer üzündə insanların sayı daim artmaqdadır və əkin torpaqlarının sayı tam əksinə azaldığından, məhsuldarlığı artırmaq və aclıqdan qaçmaq üçün genetik cəhətdən dəyişdirilmiş yeməkdir.

Son illərdə GDO ilə məhsullar yeməkdən sonra heç bir mənfi nəticələr olmadı. Bundan əlavə, bu cür yemlərin becərilməsi məhsulların məhsuldarlığı və cəlbediciliyini artırmaq üçün istifadə olunan müxtəlif kimyəvi maddələrin istifadəsini istisna etməyə imkan verəcəkdir. Bunun sayəsində, kimya kəşf edən problemlərin sayı, məsələn alerji və s. Azalacaq.

Təhlükəli genetik cəhətdən dəyişdirilmiş məhsullar hansılardır?

Bu məsələdə bir çox nüanslar mövcuddur, məsələn, yuxarıda qeyd olunan təhlükəsizlik işləri ictimaiyyətin iştirakı olmadan özəl şirkətlərdə aparılır. Genetik cəhətdən dəyişdirilmiş məhsulların istehsalında olduğu kimi bu və bütün amillər istehlakçıların sağlamlığına deyil, pula maraq göstərən insanlara iştirak edə bilər.

Transgenli məhsullar insan gen kodunu təsir edə bilməz, ancaq genin insan vücudunda olacağı və zülalların sintezini provoke edəcək və bu təbiətə zidddir. Bir çox elm adamları, GMO ilə qidaların yeyilməsi insan sağlamlığına mənfi təsir göstərə biləcəyini iddia edirlər. Məsələn, metabolizm , toxunulmazlıq problemləri ola bilər, həmçinin müxtəlif alerjik reaksiyalara səbəb ola bilər. Bundan əlavə, mədə mukozası, həmçinin bağırsaq mikroflorasının antibiotik hərəkətlərinə qarşı müqaviməti də ola bilər. Bəli, ən dəhşətli bir şey genetik cəhətdən dəyişdirilmiş qidaların müntəzəm istifadəsi ilə vücudun düzəldilməz ziyanına səbəb ola bilməsi və xərçəng inkişafına səbəb ola bilməsi.

Mağazada GDO ilə hansı məhsullar tapıla bilər?

Bu günə qədər, bəzi mağazaların rəflərində genetik cəhətdən modifikasiya edilmiş məhsullar tapa bilərsiniz:

• soya, mısır, kolza və kartof, həmçinin onların əsasında hazırlanmış məhsullar.
• ət və balıq;
• meyvə və tərəvəz;
• körpə qidası;
• kolbasa məhsulları;
• şokolad və digər desertlər;
• marqarin və bitki yağı;
• mayonez və müxtəlif souslar.

Təəssüf ki, bütün istehsalçılar məhsulların əsl mənşəyini göstərmirlər, buna görə qiymətə diqqət yetirin, çünki bu GMO qidası ilə qiymətləndirilmir. Dadmaq üçün bu məhsullar başqalarından fərqlənmir.

Bu günə qədər məhsullarında genetik cəhətdən modifikasiya edilmiş məhsullardan dəqiq istifadə edən bir neçə ticarət nişanı var: Nestle, Coca-Cola, McDonalds, Danone və s.

Həkim: “İstəyirsən, gündə 5 dəfə cinsi əlaqədə ol”

BAKU.WS-in məlumatına əsasən, erkən boşalma yalnız tibbi deyil, həm də ictimai problemdir. Çünki onun mövcud olması kişilərdə özünə qiymətvermə və həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb olur. Həmçinin partnyora mənfi təsir göstərir və qarşılıqlı münasibətləti korlayır. Tibbdə sağlam kişilərdə cinsi aktın orta hesabla 7 dəqiqə 3 saniyəyədək davam etdiyi göstərilir.

“Lakin burada da bir məqam var, yəni söhbət sağlam kişidən gedirsə o, sekslə məşğul olan zaman, müxtəlif vaxtlarda 10, 15, hətta 20 dəqiqə, başqa vaxt isə 4 dəqiqəyə orqazm olar bilər. Yəni bu kişinin qeyri-sağlam olmasına dəlalət etmir. Kişi müxtəlif vaxtlarda, fərqli dəqiqə göstəriciləri ilə boşala bilər. Burada əsas məqam kişinin psixoloji vəziyyətidir”.

Bu sözləri androloq-həkim Fərid Məhərov BAKU.WS-ə müsahibəsində deyir:

-Mənə hətta digər xəstəliklərlə bağlı müraciət edən pasiyentlərə “erkən boşalma probleminiz varmı?” – sualını verəndə, 90 faizindən “hə” cavabı alıram. Ümumiyyətlə, kişilər cinsi əlaqə zamanı tələsirlər. Qadınlar isə seks öncəsi müəyyən bir həddə çatmalıdırlar ki, proses zamanı orqazm olsunlar. Buna dırnaqarası hazırlıq mərhələsi deyək. Kişilər bu mərhələyə daha tez hazır olduqlarına görə prosesə səbrsiz yanaşırlar. Bununla da kişi cinsi əlaqəyə girir və erkən boşalır. Belə olan halda isə qadın orqazma çatmır. Çünki qadının anatomiyasında orqazma çatması daha uzun müddət lazımdır.

-Kişilərdə cinsi akt normalda nə qədər müddət olmalıdır?

-Tibbdə deyirlər ki, 7,3 dəqiqədir. Bunlar hamısı sadəcə statistikadır. Əslində bu gülməlidir. Pasiyent yanıma gəlir, deyir ki, erkən boşalma problemim var. Ondan soruşanda ki, başqa bir seks partnyorun varmı? Cavab verir ki, bəli. Soruşanda ki, onunla seks münasibətlərində proses necədir? Pasiyent “Onunla pis deyil” – cavabını verir. Bu da o deməkdir ki, məsələdə partnyor çox önəm daşıyır. Bəzən deyirlər ki, bir qadını hədsiz arzuladım, ona görə tez boşaldım. Bu da düzgün deyil. Qətiyyən, bu tam əksidir. Çox acınacaqlı məqamdır, amma buna mütləq toxunmalıyam. Bizdə əksər hallarda həyat yoldaşı seçəndə, intim parametrlər düşünülmür. Həyat yoldaşı seçərkən ona gələcəkdə doğulacaq uşağın anası kimi baxılır. Belə olan halda kişinin xanımına seksual istəyi olmur. Yatağa gözükölgəli, sanki borcu imiş kimi girir. Kişi nə xanımının, nə də özünün təlabatını ödəyə bilmir. Bununla da həm qadını, həm də özünü bədbəxt edir. Kənarda sevdiyini tapır, bununla da tam sekslə məşğul olur. Yəni kişi tam həvəslə, ləzzətlə cinsi əlaqədə olarsa, onda seksual aktın müddəti nisbətən uzun olur.

-Bu proses beyinlə əlaqəli olduğu üçün bildiyim qədərilə, proesesi süni şəkildə uzatmaq mümkündür. Seksual aktı süni şəkildə uzatmağın hər hansı fəsadları varmı?

-Xeyr, heç bir fəsadı yoxdur. Əksinə, cinsiyyət orqanı nə qədər çox ereksiyada qalarsa, bu daha xeyirdir. Onu da deyim ki, seksual akt zamanı yarım saatı keçirsə, bunun özü də başqa bir problemdir.

-Nə kimi problem?

-Bəzən mənə nadir hallarda gec boşalmaya görə müraciət edirlər. Bu da çox nadir olur, 1-2 faiz. Yəni 100 kişidən birində bu hala rast gəlmək olar. Bu yaxınlarda mənə Türkiyə vətəndaşı müraciət etmişdi. Dedi ki, onda seksual akt 1 saat davam edir. Bu zaman xanımı bezir və yorulur. Burada daha bir məqama toxunmaq istəyirəm. Bəzən deyirlər ki, qadınlar gec orqazm olur. Seksdən tam anlayışı olan kişi qadınını hətta 2 dəqiqə ərzində orqazma çatdıra bilər. Bundan sonra tez boşalma onun üçün dərd ola bilməz.Və daha bir məqam, qadınla seksə başlayan zaman elə davranmaq, öncəsevişmə etmək olar ki o, hətta 2 saat da sekslə məşğul olsa da, “doymaz”. Yəni adətən, xanımlara “seksdən bezdim” cümləsi yaddır. Onu da deyim ki, erkən boşalmanı önləmək üçün müxtəlif pozalar da mühüm rol oynayır. Buna fərdi yanaşmaq lazımdır. Yəni sekslə məşğul olan zaman hər bir kişi özünü tanımalıdır. Kişi özü üçün hansı pozada gec boşaldığını müəyyən etməlidir. Əlavə edim ki, 50 faiz kişilər cinsi əlaqə zamanı görəndə ki, orqazma yaxınlaşırlar, prosesi yavaşladırlar. Bir az gözləmə edir, davam edir, sonra yenə gözləyirlər.

-Məsələnin fiziki tərəfləri – xəstəliklər haqqında nə deyə bilərsiniz?

-Öncə onu vurğulayım ki, ən ağır cinsi xəstəlik belə, psixoloji durumu mükəmməl olan bir kişinin erkən boşalmasına təsir edə bilməz. Yəni bu prosesdə fiziki deyil, psixi, mənəvə tərəfi mühüm rol oynayır. Məsələnin fiziki tərəfinə gəlincə, kişilər yaşlandıqca, əksəriyyətində prostatit əmələ gəlir. Tibbdə prostata kişinin ikinci ürəyi deyilir. Prostatda olan hər hansı iltihabı proses – məsələn, orqanizmdə uzun müddət qalmış infeksiyalar, oturaq şərait, həddindən artıq piylənmə – bunlar birbaşa prostatın iltihabına yol açır. Yəni prostatiti olan kişilər birmənalı şəkildə tez boşalırlar. Burada istək azalmır. Amma bəzi adamlarda bu proses cinsi istəyə də öz təsirini göstərir. Onu da deyim ki, bir kişi cinsi əlaqə zamanı 15-20 dəqiqəyə, növbəti dəfə 2 dəqiqəyə boşalırsa, bu normaldır. Yəni kişi bir dəfə tez boşalırsa, bu problem demək deyil. Bu kişinin psixoloji durumuna bağlıdır, hansı ki, tibbə məlum deyil. Tez boşalma bütün vəziyyətlərdə, hər zaman baş verən haldadır. Tez boşalan kişilərdə isə proses bəzən 1-2 dəqiqə də çəkmir.

-Maraqlıdır, bu problemin həlli zamanı müalicə paralel olaraq psixiatorla birgə aparılır?

-Əslində bunu sekspotoloq yürütməlidir. Əfsuslar olsun ki, Azərbaycan sekspotoloqdan kasıb bir ölkədir. Ümumiyyətlə, bizdə sekspotoloq sözünə gülürlər. Azərbaycanda Tibb Universitetini bitirən bir tələbə otağının qapısına sekspotoloq sözünün yazılmasını özünə şərəf bilməz. Halbuki, bir çox ölkələrə buna çox normal yanaşırlar. Ailələr sekspotoloqa birlikdə gedirlər. Sualınıza gəlincə, bizə müraciət edən pasiyentlərlə söhbət edirik. Suallarımızla xəstədə psixoloji və ya fiziki problemlərin hansının çox, hansının az olduğunu təyin edirik. Görürük ki, bu insanın prostatı və hormonları sağlam, bütün analizləri də təmizdir, amma tez boşalır. Danışığından da görürük ki, bunda psixoloji bir problem var. Burada daha bir məqama toxunumaq istəyirəm. Xaricdə necədir? Yataqda partnyorlar bir-birinə uyğun gəlmədikləri halda ayrılırlar, hər kəs öz yoluna. Bizdə bu məsələlərə başqa prizmadan yanaşırlar. Yəni uyğunsuzluq və ya sevgi olmasa da, boşanmırlar. Bu məsələdə daha çox qadınların haqqının tapdandığını düşünürəm. Burada mentalitet-filan da rol oynayır. Azərbaycan qadını hər hansı kişi ilə bir neçə il birgə seks həyatı yaşayıb, sonra evlənə bilməz. Bunu həm cəmiyyət qəbul etməz, həm də yaşadığı kişi.

Və sonda deyim ki, yetkinlik yaşına çatan insanlar ən azı həftədə 2 dəfə cinsi əlaqədə olmalıdırlar. İstəyirsən, gün ərzində 5 dəfə cinsi əlaqədə ol, bunun heç bir ziyanı yoxdur. Nə qadın, nə də kişi üçün heç bir ziyanı yoxdur.