Hmd seyidov pedaqogika tarixi

Pedaqogika tarixi ; 20161216 ; AF ; dərs proqrammları

Fikrət Seyidov

Fikrət Əhməd oğlu Seyidov — alim, müəllim, pedoqoji elmlər doktoru, professor, Azərbaycan Dillər Universitetinin 2 illik xarici dillər kursunun ilk direktoru, İngilis dili fakültəsinin dekanı, Qori (Qazax) Müəllimlər Seminariyasını ardıcıl araşdırmış və nəaliyyət qazanmış ilk alim. Mükəmməl təhsil sistemini və şəxsiyyəti formalaşdıran tərbiyə üsullarını araşdıran ilk alimdir. Xarici dil üzrə texniki vasitələrin tətbiqi sahəsində öncüllərdən biri, ingilis dili dərsliklərinin (5, 6, 7 və 8-ci siniflər üçün) müəlliflərindən biri olmuşdur. Universitetdə Xarici dil kafedrasının müdiri və fakültə dekanı vəzifələrində çalışmışdır. Bir çox dövlət mükafatlarına layiq görülmüşdür. Əhməd Seyidovun oğlu, Səməd Seyidovun əmisidir. Seyidovlar soyundandır.

Mündəricat

Fikrət Seyidov 1930-ci ilin 9 may tarixində Qazax qəzasının Aslanbəyli kəndində anadan olmuşdur. 1945-ci ildə orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirərək Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin xarici dil (İngilis dili) fakültəsinə daxil olmuşdur. 1950-ci ildə universiteti fərqlənmə diplomi ilə bitirmişdir. Universiteti bitirdikdən sonra Şamxor (Şəmkir) rayonuna təyinat verirlər. Lakin hərbi çağırışçı olduğundan və Bakıda qeydiyyata düşdüyündən geri qayıtmaq məcburiyyətində qalır və Bakının 193 saylı orta məktəbində müvəqqəti müəllim işləyir (2 ay). Sonra Ukraynanın Lvov şəhərində hərbi xidmətdə olmuşdur. Əsgərlikdən qayıtdıqdan sonra həmin məktəbdə bir neçə ay dərs dedi və sonra 199 saylı məktəbdə dərs deməyə başladı. Pedoqoji sahə üzrə Aspiranturanı bitirmişdir. Sonralar 1960-cı ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində işləməyə başladı, ancaq bununla yanaşı, xeyli vaxt orta məktəbdədə çalışıb. 2011- ci ildə vəfat etmişdir. [1]

Elmi fəaliyyəti

1960-cı ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetində işləməyə başladı. Qori (Qazax) Müəllimlər Seminariyasını ardıcıl araşdırmış və nəaliyyət qazanmış ilk alimdir. 1988-ci ildə Tbilisidə “Qori seminariyası və onun məzunları” mövzusu ilə dissertasiyanı müdafiə edərək Elmlər namizədi elmi dərəcəsi alır. Elə həmin il müsabiqə elanı ilə Azərbaycan Dillər Universitetinin pedaqogika kafedrasına keçdi. Azərbaycan Dillər Universitetinin 2 illik xarici dillər kursunun ilk direktoru, fakültə dekanı, kafedra müdiri, məktəblə əlaqə komissiyasının üzvü olmuşdur. Dərsliklərin (xarici dillər) yaranması ilə əlaqədar ümumdünya seminarında Azərbaycan Respublikasının təmsilçisi olmuş, Moskva, Almatı, Tbilisi və s şəhərlərdə elmi məruzələrlə çıxış etmişdir. Tədris sahəsində ictimai vəzifələr aparmışdır.

Mükəmməl təhsil sistemini və şəxsiyyəti formalaşdıran tərbiyə üsullarını araşdıran ilk alimdir.

Professor Fikrət Seyidov 100-dən artıq elmi-metodik əsərin, bir çox elmi məqalələrin, “Qori semenariyası və onun məzunları” (1988), “Türk xalqlarının tərbiyə və məktəb tarixinə dair” (1998), “Xarici dil dərslərində maqnitafon” (1968), “İngilis dilində şifahi nitq çalışmaları” (1966), “İngilis dili dərslikləri üçün metodik rəhbərlik” (1964), “Nitq inkişafına dair metodik izahat” (1965), “Səkkizillik məktəblərdə xarici dillərin metodikası” (1967) və.s monoqrafiya və orijinal dərsliklərin müəllifidir. Bir çox elmi kadrların hazırlanmasında iştirak etmiş, uzun illər tələbə elmi işlərinə rəhbərlik etmişdir. Pedaqogika tarixi, İxtisasa giriş, Tərbiyə işlərinin metodikası, Peşə oriyentasiyası fənlərindən mühazirələr oxuyub, seminar və praktik məşğələlər aparıb. Sonralar ölkənin ən qabaqcıl ali məktəblərindən olan Odlar Yurdu Universitetində və Təfəkkür Universitetindədə çalışıb.

• “Azərbaycan pedaqoji fikir tarixindən səhifələr”
• “Aslanbəylidən başlanan xatirələr”Bakı: 2000, 350 səh.

İstinadlar

1. ↑ Səməd Seyidovun əmisi vəfat edib

• “Ə.Y.Seyidov, M.M.Mehdizadə və M.Ə.Muradxanov məktəbinin davamçıları”. Yusif Talıbov, Fərahim Sadıqov, Sərdar Quliyev. Azərbaycanda məktəb və pedaqoji fikir tarixi. Bakı: Ünsiyyət, 2000. – səh. 441.

Avqust 12, 2021
Ən son məqalələr

Verxoturov adası

Verxoyansk ulusu

Verxoyansk silsiləsi

Verxel

Veselin Topalov

Vesiloo adası

Vesleyan Universiteti

Vesli Mitçell

Vesna Mişanoviç

Vesna Vuloviç

Ən çox oxunan

Qətl (1956)

Qətl günü (film, 1990)

Qətl günü (roman)

Qətl gününün mühakiməsi

Qətliam

fikrət, seyidov, fikrət, əhməd, oğlu, seyidov, alim, müəllim, pedoqoji, elmlər, doktoru, professor, azərbaycan, dillər, universitetinin, illik, xarici, dillər, kursunun, direktoru, ingilis, dili, fakültəsinin, dekanı, qori, qazax, müəllimlər, seminariyasını, a. Fikret Ehmed oglu Seyidov alim muellim pedoqoji elmler doktoru professor Azerbaycan Diller Universitetinin 2 illik xarici diller kursunun ilk direktoru Ingilis dili fakultesinin dekani Qori Qazax Muellimler Seminariyasini ardicil arasdirmis ve nealiyyet qazanmis ilk alim Mukemmel tehsil sistemini ve sexsiyyeti formalasdiran terbiye usullarini arasdiran ilk alimdir Xarici dil uzre texniki vasitelerin tetbiqi sahesinde oncullerden biri ingilis dili dersliklerinin 5 6 7 ve 8 ci sinifler ucun muelliflerinden biri olmusdur Universitetde Xarici dil kafedrasinin mudiri ve fakulte dekani vezifelerinde calismisdir Bir cox dovlet mukafatlarina layiq gorulmusdur Ehmed Seyidovun oglu Semed Seyidovun emisidir Seyidovlar soyundandir Fikret SeyidovFikret Ehmed oglu SeyidovDogum tarixi 9 may 1930Dogum yeri Aslanbeyli Qazax rayonu Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 2011Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanAtasi Ehmed SeyidovElm sahesi pedaqoji ingilis dili Elmi derecesi elmler doktoruElmi adi professorTehsili Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutu Mundericat 1 Heyati 2 Elmi fealiyyeti 3 Kitablari 4 Istinadlar 5 MenbeHeyati RedakteFikret Seyidov 1930 ci ilin 9 may tarixinde Qazax qezasinin Aslanbeyli kendinde anadan olmusdur 1945 ci ilde orta mektebi ela qiymetlerle bitirerek Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universitetinin xarici dil Ingilis dili fakultesine daxil olmusdur 1950 ci ilde universiteti ferqlenme diplomi ile bitirmisdir Universiteti bitirdikden sonra Samxor Semkir rayonuna teyinat verirler Lakin herbi cagirisci oldugundan ve Bakida qeydiyyata dusduyunden geri qayitmaq mecburiyyetinde qalir ve Bakinin 193 sayli orta mektebinde muveqqeti muellim isleyir 2 ay Sonra Ukraynanin Lvov seherinde herbi xidmetde olmusdur Esgerlikden qayitdiqdan sonra hemin mektebde bir nece ay ders dedi ve sonra 199 sayli mektebde ders demeye basladi Pedoqoji sahe uzre Aspiranturani bitirmisdir Sonralar 1960 ci ilde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universitetinde islemeye basladi ancaq bununla yanasi xeyli vaxt orta mektebdede calisib 2011 ci ilde vefat etmisdir 1 Elmi fealiyyeti Redakte1960 ci ilde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universitetinde islemeye basladi Qori Qazax Muellimler Seminariyasini ardicil arasdirmis ve nealiyyet qazanmis ilk alimdir 1988 ci ilde Tbiliside Qori seminariyasi ve onun mezunlari movzusu ile dissertasiyani mudafie ederek Elmler namizedi elmi derecesi alir Ele hemin il musabiqe elani ile Azerbaycan Diller Universitetinin pedaqogika kafedrasina kecdi Azerbaycan Diller Universitetinin 2 illik xarici diller kursunun ilk direktoru fakulte dekani kafedra mudiri mekteble elaqe komissiyasinin uzvu olmusdur Dersliklerin xarici diller yaranmasi ile elaqedar umumdunya seminarinda Azerbaycan Respublikasinin temsilcisi olmus Moskva Almati Tbilisi ve s seherlerde elmi meruzelerle cixis etmisdir Tedris sahesinde ictimai vezifeler aparmisdir Mukemmel tehsil sistemini ve sexsiyyeti formalasdiran terbiye usullarini arasdiran ilk alimdir Professor Fikret Seyidov 100 den artiq elmi metodik eserin bir cox elmi meqalelerin Qori semenariyasi ve onun mezunlari 1988 Turk xalqlarinin terbiye ve mekteb tarixine dair 1998 Xarici dil derslerinde maqnitafon 1968 Ingilis dilinde sifahi nitq calismalari 1966 Ingilis dili derslikleri ucun metodik rehberlik 1964 Nitq inkisafina dair metodik izahat 1965 Sekkizillik mekteblerde xarici dillerin metodikasi 1967 ve s monoqrafiya ve orijinal dersliklerin muellifidir Bir cox elmi kadrlarin hazirlanmasinda istirak etmis uzun iller telebe elmi islerine rehberlik etmisdir Pedaqogika tarixi Ixtisasa giris Terbiye islerinin metodikasi Pese oriyentasiyasi fenlerinden muhazireler oxuyub seminar ve praktik mesgeleler aparib Sonralar olkenin en qabaqcil ali mekteblerinden olan Odlar Yurdu Universitetinde ve Tefekkur Universitetindede calisib Kitablari Redakte Azerbaycan pedaqoji fikir tarixinden sehifeler Aslanbeyliden baslanan xatireler Baki 2000 350 seh Istinadlar Redakte Semed Seyidovun emisi vefat edibMenbe Redakte E Y Seyidov M M Mehdizade ve M E Muradxanov mektebinin davamcilari Yusif Talibov Ferahim Sadiqov Serdar Quliyev Azerbaycanda mekteb ve pedaqoji fikir tarixi Baki Unsiyyet 2000 seh 441 Menbe https az wikipedia org w index php title Fikret Seyidov amp oldid 6085348, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.

Hmd seyidov pedaqogika tarixi

Pedaqogika ; 20141008 ; af ; metodiki vəsait ; Fərrux Rüstəmov ; 1000

nüsxə: 27106
şöbə: 37
nişan : S15
qrinti: 17

Pedaqogika ; 20150225 ; AF ; Ə.M. Abbasov ; 500

nüsxə: 26416
şöbə: 37:061.3
nişan : A 40
qrinti: 14

Pedaqogika ; 20130523 ; AF ; 2 cild. 1 cild,2 cild ; Mütərcim

nüsxə: 25845
şöbə: 37(075.8)
nişan : İ-17
qrinti: 14

PEDAQOGİKA ; КТ ; AF

nüsxə: 19076
şöbə: 373(075)
nişan : Z 18
qrinti: 14Pedaqoqika

PEDAQOGİKA ; L ; AF ; dərs proqramları

nüsxə: 19360
şöbə: 372.8(075.8)
nişan : Ü 44
qrinti: Pedaqogika

PEDAQOGİKA (dərs vəsaiti) Ə. Əhmədov ; 20161208 ; AF ; dərs vəsaiti ; S.Kərimova ; 1000

nüsxə: 24213
şöbə: 37
nişan : Ə-37
qrinti: 14

Pedaqogika Tarixi ; 20150910 ; af ; Dırslik ; Ə.Seyidov

nüsxə: 24321
şöbə: 37( 091 )
nişan : S 30
qrinti: 14

Pedaqogika tarixi ; 20161216 ; AF ; dərs proqrammları

nüsxə: 28675
şöbə: 37
nişan : P36
qrinti: 14

Pedaqogika Tarixi ; 20150910 ; af ; Ə.Seyidov

nüsxə:
şöbə:
nişan : S 30
qrinti: Dırslik

Pedaqogika tarixi ; 20140609 ; AF ; dərslik ; Hüseyn Əhmədov ; 1000

nüsxə: 26514
şöbə: 37(091)
nişan : R 96
qrinti: 14

PEDAQOQİKA ; КТ ; AF

nüsxə: 18890
şöbə: 372.8(072)
nişan : İ 49
qrinti: 14.01 Pedaqoqika

Pedoqoji tədqiqatlar ; 20050526 ; AF

nüsxə: 20735
şöbə: 37(061.3)
nişan : P 30
qrinti: 14

Pedoqoji tərbiyə ; 20050524 ; AF ; Əjdər

nüsxə: 19798
şöbə: 37.01
nişan : A29
qrinti: 14

Pedoqoqlar haqqında ; 20050526 ; AF ; Malik

nüsxə: 20393
şöbə: 371: 070
nişan : H 76
qrinti: 14

Pendik ; 20150304 ; HTN ; S.G. ; 500

nüsxə: 27496
şöbə: 94(560)
nişan : P 31
qrinti: 14

Pinter seçilmiş əsərləri ; 20140805 ; AF ; bədii ədəbiyyat ; Nərgiz Cabbarlı ; 7000

nüsxə: 26906
şöbə: 821.111
nişan : P 51
qrinti: 17

pirlər. ; 20081003 ; AF ; tarixi ədəbiyyat ; Boris Xananyev. ; 24000

nüsxə: 17376
şöbə: 71(479.24)
nişan : N 39
qrinti: 18.31.94

Poema-rekviem ; 20080922 ; AF ; bədii ədəbiyyat ; Novruzov ; 100000

nüsxə: 12845
şöbə: 82-1.512.162
nişan : H 47
qrinti: 17.82

poemalar ; 20050530 ; AF ; 3 m. ; Rəhman

nüsxə: 20905
şöbə: 82-1.512.162
nişan : Ə 96
qrinti: 17

Poeziya ; 20131008 ; AF ; 8- cilddə. ; Apostroff

nüsxə: 26062
şöbə: 821.512.162
nişan : H 67
qrinti: 17

HAQQIMZDA

Respublika Elmi Pedaqoji Kitabxanası (REPK) Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Sovetinin “Azərbaycan SSR-də xalq maarifinin inkişaf etdirilməsi haqqında ” 24 iyun 1982-ci il tarixi 335 №-li birgə qərarına əsasən 1983-cü ildə 4 şöbədən ibarət, 39 ştat vahidi ilə yaradılmışdır.

KEÇİDLƏR

Copyright by 2016-2017 © All right reserved.

Pedaqogikanın əsas kateqoriyaları . Pedaqogika anlayışıdır

Bu yazıda sizə “pedaqogika” anlayışını və bunun nə etdiyini açıqlayacağıq. Bir tərbiyəçi olmasanız da, gələcəkdə bir valideyn olacaqsınız və pedaqogikanın əsas kateqoriyalarının üzərində işləmək lazım olan çox vacib amillər olduğunu bilmək sizin üçün faydalı olacaqdır. Üstəlik, bu kateqoriyaların nə olduğunu bilməklə yanaşı, bunların nə olduğunu və necə ifadə olunduğunu da anlamanız lazımdır. Bu materialı bu tanışlıq üçün hazırlamışıq.

Pedaqogika nədir?

Ali təhsil pedaqogikasının əsas kateqoriyalarını və konsepsiyalarını araşdırmadan və bu gün bu sahə ilə maraqlanmadan əvvəl “pedaqogikanın” nə olduğunu başa düşəcəyik. Bu elm ayrıca bir quruluş olaraq nisbətən çox əvvəl ortaya çıxdı.Başa düşürük ki, insan yaşayır və inkişaf edir, ona yaxın olanların hamısının təcrübəsi ona ötürülür. Hər nəsildə bu təcrübə yeniləndi və yeni nailiyyətlər toplandı. Sonda bir insanı və şəxsiyyəti necə düzgün öyrətmək və tərbiyə etmək barədə bütün biliklər “pedaqogika” adı altında tanıdığımız ayrı bir elm halına gətirildi. Təbii və sosial xarakterli bir çox elmləri özündə cəmləşdirdiyini və şəxsiyyətin formalaşması prosesini öyrənən hər şey üçün bir toplama olduğunu qeyd etmək lazımdır.

Mənşə tarixi

“Pedaqogika” sözünün özü qədim yunan dilindəki “uşaq” – paydos və “qurğuşun” sözündən əvvəl gəlir. Adın özü bizə elmin uşaqlıqdan başlayaraq insanın şəxsiyyətini formalaşdırma yollarını araşdırdığına işarə edir. Qədim zamanlardan bəri müəllimlər indiki pedaqogika dediyimiz şeylə məşğul olurlar. O saatlarda, yalnız hörmətli insanlar, əsasən rahiblər və keşişlər və bəzi ölkələrdə dövlət məmurları belə bir sənətkarlıqla məşğul ola bilərdi. Rusiyada belə bir şəxsə “usta” deyildi və bu profildəki mütəxəssislərin yetişdirildiyi ayrı qurumlar yox idi.

Daha sonra ayrı bir elm seçildikdə və liderləri məqsədyönlü şəkildə yetişdirildikdə, nizam-intizamı hissələrə ayırmağa başladılar. Ali təhsil pedaqogikasının əsas kateqoriyalarını vurğuladı. Bu kateqoriyaların hər birini ətraflı nəzərdən keçirəcəyik ki, oxucu onların necə fərqləndiyini və necə qarşılıqlı əlaqədə olduğunu başa düşsün.

Pedaqogikanın əsas kateqoriyalar və anlayışları

Beləliklə, onların arasında ən vacib üçü seçilir:

1. Təhsil.
2. Təhsil.
3. Təlim.

Hər üç dərk edən insan, bu üç anlayışı oxuduqdan dərhal bir-biri ilə sıx əlaqəli olduqlarını anlayacaqdır. Ümumiyyətlə təhsildən danışırıqsa, bu bir şəxsiyyətin formalaşması, ona bir forma verilməsi üçün düşünülmüş və planlı bir prosesdir. Bir çox ətraf faktorun təsiri altında keçir və fərqli ola bilər.

Təhsilə gəldikdə, zaman keçdikcə bu, insan tərbiyəsi prosesinin ayrılmaz hissəsinə çevrilir. Bilirik ki, bu, insanın lazımi bilikləri mənimsədiyi, bacarıq və bacarıqlara yiyələndiyi, eyni zamanda xüsusi qabiliyyətlərini inkişaf etdirdiyi həcmli, lakin qısa müddətli bir dövrdür. Bəs insan necə təhsil alır? Əlbətdə ki, təlimlə. İndi başqa bir əlaqə görürük. Öyrənmə, birincisi bir qədər məlumat aşıb, ikincisi onları mənimsədiyi zaman bir müəllim və tələbə cütlüyündə iş kimi görülür. İndi kateqoriyaların hər biri haqqında daha ətraflı danışaq.

Tərbiyə

Artıq pedaqogikanın əsas kateqoriyalarını, əlaqələrini və birinin digərindən necə gəldiyini və üçüncüsünün bir hissəsini adlandırdıq. Təhsil haqqında ayrıca danışarkən, ikitərəfli bir iş də var. Bir tərəfdən “tərbiyəçi” borcludur:

• bəşər övladının topladığı bütün təcrübəni çatdırmaq;
• şöbəni mədəni dünyaya tanıtmaq;
• onu maraqlı, müstəqil təhsil almağa təşviq etmək üçün hər şəkildə;
• çətin həyat suallarını həll etməyə kömək etmək, çətin problemləri həll etmək yollarını tapmaq.

Ancaq bu müddətdə yalnız “tərbiyəçi” fəaliyyət göstərmir. Cavab olaraq palata onun üçün işləməlidir. Odur:

• ona təqdim olunan hər şeyi tədricən mənimsəyir, əvvəlki nəsillərin təcrübəsindən nəticə çıxarır, bütün zəruri əsas mədəni bacarıqlara yiyələnir;
• özünü inkişaf etdirməklə məşğuldur;
• insanlarla ünsiyyət qurmağı və fərqli vəziyyətlərdə və fərqli mühitlərdə davranmağı öyrənir.

Və yalnız tam qarşılıqlı əlaqə ilə müsbət bir nəticə mümkündür.

Tərbiyənin bir neçə spektri nəzərdən keçirilir:

• geniş – burada dövlət və təhsil müəssisəsi şagird üzərində təsir göstərir;
• dar – iş qurumun heyəti (uşaq bağçası, məktəb, dərnək və s.) əsasında aparılır;
• son dərəcə dar – şagird və tərbiyəçi birbaşa qarşılıqlı əlaqə qurur.

Prosesin konkret nəyə yönəlməsindən, hansı dəyərlərin, bacarıqların və bacarıqların inkişaf etdirilməsindən asılı olaraq bir sıra fərqli tərbiyə növləri mövcuddur.Beləliklə, zehni, əmək, fiziki, əxlaqi, estetik təhsil və s.

Təhsil

Pedaqogikanın əsas kateqoriyalarını və onların arasındakı əlaqəni nəzərdən keçirərək başa düşürük ki, təhsil tərbiyə və ya təlimdən təcrid olunaraq mövcud ola bilməz. Bu mümkün deyil. Buna görə bu kateqoriya aşağıdakı kimi başa düşülür:

• sistem meyarı;
• təhsil prosesinin nəticəsi;
• özünütəhsil əlavə edilən təhsil və təlimin cəmi;
• bir insanın həyatda ehtiyac duyduğu biliklərin mənimsənilməsi.

Bu məqsədlə dünyada bir çox fərqli qurum fəaliyyət göstərir. Bunlar yaş kateqoriyalarına, coğrafi meyarlara görə bölünür və buraya daxil edə bilərik:

• Uşaq bağçası;
• məktəb (gimnaziya, lisey, internat);
• kollec;
• texniki kollec;
• institut;
• universitet;
• akademiya;
• yaradıcılıq evi (istirahət fəaliyyəti ilə əlaqəli hər şey).

Bütün bu qurumlar fərdin həyat yolunda bir-birini əvəz edir və estafeti ələ alır. Bu prosesdəki əsas şey, hamısının eyni nəticə üzərində hərəkət etməsidir – tam inkişaf etmiş bir şəxsiyyətin, nəsillərinin layiqli bir nümayəndəsinin formalaşmasıdır.

Təlim

Ali təhsil pedaqogikasının əsas kateqoriyalarını və xüsusiyyətlərini təsvir edərək, öyrənməyə laqeyd qala bilmərik, çünki bu, bir insanın təhsil alma qaydasıdır. Öyrənmək iki tərəfin qarşılıqlı əlaqəsi olduğundan hər iki tərəfi də nəzərdən keçirəcəyik. Beləliklə, bir tərəfdən bir müəllim var:

• biliyi tələbəyə ötürmək;
• həyat təcrübəsini onunla bölüşmək;
• özünü inkişaf etdirmək arzusunu inkişaf etdirmək;
• bilik əldə etmə prosesini tənzimləmək;
• dəstəkləyici bir öyrənmə mühiti yaratmaq üçün lazım olan hər şeyi edir.

Digər tərəfdən bir tələbə var, cavabı olmadan yaxşı bir nəticə alınmayacaq. Buna görə tələbənin:

• müəllimin ona söylədiklərini öyrənin;
• bütün təlimat və tövsiyələrini diqqətlə izləyin;
• tədqiqat mövzusuna yiyələnmək üçün lazım olan bütün tapşırıqları yerinə yetirmək;
• özünütəhsil üçün çalışmaq;
• mənbələrdə əlavə məlumat axtarmağa başlamaq;
• təhlil etməyə, düşünməyə və nəticə çıxarmağa çalışın.

Bu cür qarşılıqlı əlaqə ilə ideal bir öyrənmə nəticəsi alacağıq və təsdiq olaraq – təhsil diplomu (orta, texniki, ali).

Elmin funksiyaları

Pedaqogikanın əsas kateqoriyalarının tərbiyə, təhsil və təlim olduğunu başa düşdük. Ancaq pedaqogika çoxşaxəlidir və ayrıca qeyd etmək lazım olan bir çox funksiyaya malikdir.

1. Pedaqogikada müxtəlif hadisələrin öyrənilməsi, qanunların, qanunauyğunluqların nəzərə alınması. Bu o deməkdir ki, yaşlı nəslin təcrübəsinin mənimsənilməsinin mövcudluğu, əldə edilmiş biliklərin cəmiyyətin və dövlətin tələbləri ilə uyğunluğu və s.
2. Ayrıca, pedaqogikanın funksiyası, təhsil və təlim proseslərinin bütün prinsiplərini, metodlarını və formalarını əsaslandırmaq məcburiyyətini əhatə edir.
3. Qabaqcıl pedaqoji təcrübəni öyrənmək vacibdir, bunun əsasında yeni bir nəzəriyyə yaratmaq lazımdır.
4. Tədqiqat amili faydalı bir funksiya hesab olunur. Burada rolu yalnız müəyyən bir sxem ilə düşünmək deyil, həm də praktikada tətbiq edərək real fəaliyyətdə həyata keçirmək bacarığı oynayır.
5. Yeni texnika üzərində işləyin. Şagirdin müəllimlə necə qarşılıqlı əlaqəsi, hansı ünsiyyət formalarından istifadə etmələri və s.

Pedaqogikanın vəzifəsi

İndi pedaqogikanın əsas kateqoriyalarının tərbiyə, təhsil və təlim olduğunu dəqiq bildiyimiz üçün pedaqogikanın əsas vəzifəsini formalaşdıra bilərik. Bütün ölkələrdə təxminən eyni səslənir: Tarixi dövrün xüsusiyyətləri və şəxsin milliyəti nəzərə alınaraq təhsil prosesini təşkil edin. Zamanımızda daha konkret tapşırıqlardan danışırıqsa, bir neçə əsas tapşırıq var:

• təhsilin strukturunu və onun məzmununu yaxşılaşdırmaq;
• öyrənməyə yeni yanaşmalar inkişaf etdirmək;
• təhsilin forma və metodlarını müasirləşdirmək;
• məktəbdəki tədris prosesini daha demokratik və insani etmək;
• bir insanın peşə fəaliyyətinə hazırlığını optimallaşdırmaq.

Məktəbəqədər pedaqogika

Məktəbəqədər pedaqogika haqqında bir neçə söz demək istərdim. Axı, övladlarımız təlim prosesinə uşaq bağçasında başlayırlar. Beləliklə, məktəbəqədər pedaqogikanın əsas kateqoriyaları:

• təhsil;
• inkişaf;
• formalaşma;
• təlim.

Ali təhsil haqqında oxumağa alışdığımızdan cüzi bir fərq görürük və bu başa düşüləndir. Şəxsiyyət formalaşmasının ilkin mərhələsində vəzifələr fərqlidir və hələ əsas mərhələlərə qədər böyümək lazımdır, baxmayaraq ki, orada təhsil və təlim mövcuddur. İnkişafa gəldikdə, bu, bir insanın müəllim nəzarəti altında illər ərzində baş verən dəyişikliklər deməkdir. Ancaq formalaşma, sosial mühit nəzərə alınmaqla, təhsil müddətində uşağın hərtərəfli inkişafını nəzərdə tutur. Xatırlamaq lazımdır ki, onsuz da gənc yaşda bir şəxsiyyətin formalaşması başlayır və bu an qaçırılmamalı və bir insanın həyatının bu dövrü qiymətləndirilməməlidir.

Pedaqogikanın sahələri

İndi, bütün məlumatları oxuduqdan sonra, pedaqogikanın əsas kateqoriyalarının üç əsas faktor olduğunu dəqiq bilirsiniz, ətraflı araşdırdıq. Ancaq bu elmdəki kateqoriyalara əlavə olaraq, bu sahənin tam olaraq nə etdiyindən asılı olaraq sənaye sahələri də seçilir. Hər sahənin mahiyyəti adından aydın olur. Hər birini təhlil etməyəcəyik, amma tanışlıq üçün ən əsaslarını sadalayacağıq:

• “Pedaqogika tarixi”.
• “Müqayisəli Pedaqogika”.
• “Məktəbəqədər Pedaqogika”.
• “Yaş Pedaqogikası”.
• “Xüsusi pedaqogika” (fiziki və əqli qüsurlu uşaqlar üçün).
• “Peşəkar Pedaqogika”.
• “İslah əmək pedaqogikası”.
• “Müalicəvi Pedaqogika”.

Və bunlar bu elmi təşkil edən bütün sahələrdən uzaqdır, faydaları nəzərə alınmamalıdır.