İ NFORMASİYA PROSESLƏRİ

BURUN VASTSL Bz YLR HSS EDRK V QOXU NFORMASYASI ALIRIQ.QULAQLAR VASTSL QBUL OLUNAN NFORMASYA SS NFORMASYASIDIR.DAKTL NFORMASYA TOXUNMAQLAV YA DR VASTSL ALINAN NFORMASYADIR.

VİRTUAL-KURS.COM

Yeni Tədris metodları: VİDEO DƏRSLƏR, ONLINE TESTLƏR.

Sayfalar

Ana Səhifə
İnformatika VİDEO DƏRSLƏRİ
Riyaziyyat VİDEO DƏRSLƏRİ
Blogger VİDEO DƏRSLƏRİ
MBA VİDEO DƏRSLƏRİ
MƏQALƏLƏR
ONLINE Testlər
informatika
ƏLAQƏ

14.08.2020

İnformasiya sistemləri və onun elementləri

İnformasiya sistemləri

Sistem anlayışı:

Sistem dedikdə bütöv bir obyekti əmələ gətirən hissələrin toplusu başa düşülür. Məsələn: Əməliyyat sistemi
Sistemi təşkil edən hissələr isə sistemin elementləri adlanır.
Ümumi sistemlər nəzəriyyəsinə görə istənilən gerçək obyektə (əşya və ya hadisəyə) sistem kimi baxmaq olar.

İnformasiya sistemi:

İnformasiyanın toplanması, saxlanması və əlçatan olmasını təmin edən sistemlərə informasiya sistemləri deyilir.

İnformasiya sistemləri 5 əsas komponentdən ibarət olur:

Aparat təminatı
Proqram təminatı
Verilənlər
İstifadəçilər
Proses

İlk 3 komponent informasiya texnologiyaları kateqoriyasını təşkil edir.

İnformasiya sistemlərinin komponentləri:

Aparat təminatı (hardware) – bura kompüter və onun hissələri, periferiya qurğuları daxildir;
Proqram təminatı (software) – bu qola proqramlar aiddir;
Verilənlər (data) – kompüterin yaddaşında saxlanılan nə varsa veriləndir. Adətən böyük həcmli verilənlər berilənlər bazasında saxlanılır;
İstifadəçilər (uzers) – sistemdən istifadə edən insanlar;
Proses (process) – hədəfə çatmaq üçün atılmış addımlar ardıcıllığıdır.

4 və 5-ci komponentlərə ətraflı baxaq:

İstifadəçilərin qrupları:

Təsadüfi istifadəçi – xidməti vəzifəsi ilə bağlı olmadan informasiya sistemi ilə əlaqədə olan istifadəçi;
Son istifadəçi – informasiya sistemi bu şəxslər üçün (onların istifadə etməsi üçün) nəzərdə tutulur;
İnformasiya sistemləri (İS) heyəti – sistemi yaradanlar:

Verilənlər bazasının inzibatçısı (database administrator) – bazanın yaradılması, qorunması kimi vacib işləri icra edir;
Sistem analitiki (systems analyst) – informasiya sisteminin riyazi modelini qurur;
Sistem proqramçısı (systems programmer) – sistem və ya şəbəkə proqramını işləyib hazırlayan mütəxəssis;
Tətbiqi proqramçı (applications programmer) – bazada işləyən, sorğuları hazırlayan mütəxəssis.

Prosesin tərkibi:

Daxili və ya xarici mənbələrdən informasiyanın daxil edilməsi;
Giriş informasiyanın emalı və onun əlverişli şəkildə təqdim olunması;
Müştərilərə təqdim edilməsi və ya başqa sistemə ötürülməsi üçün informasiyanın çıxışa verilməsi;
Əks-əlaqə – giriş informasiyanın korrektəsi üçün sistemin istifadəçiləri tərəfindən emal edilmiş informasiya

_____________________________

Verilənlər Bazasının İdarəetmə Sistemləri (VBİS):

VBİS –lər informasiya sistemlərinin vacib tərkib hissəsidir. Bu sistemlər informasiyanın optimal şəkildə saxlanmasını, yüksəksürətli və effektiv axtarış aparılmasını, filtirləmələri təmin edir.
Kiçik informasiya sistemlərində daha çox lokal VBİS-dən istifadə edilir. Böyük həcmə malik informasiya sistemlərində isə çoxistifadəçi rejimini dəstəkləyən müştəri-server arxitekturalı güclü VBİS-dən istifadə edilir.
Çox istifadə edilən bəzi VBİS-lər: ORACLE, SQL Server, Informix, Sybase, DB2.

__________________________

CASE proqramlaşdırma mühiti:

CASE (Computer Aided Software Engineering – kompüter dəstəkli proqram mühəndisliyi) – proqramlaşdırma mühiti mürəkkəb kompüter proqramlarının kodlaşdırılması, işlənib hazırlanması, modelləşdirilməsi kimi bütün mərhələlərini əhatə edir. CASE texnologiyalarının yaranmasına qədər mürəkkəb informasiya sistemlərinin yaradılması daha uzun və mürəkkəb proses idi.

İnformasiya sistemlərinin təsnifatı:

İnformasiya və ölçmə sistemləri – araşdırılan obyekt haqqında məlumatlar xüsusi texnologiyalarla (sensorlar, radiodalğalar və s.) əldə edilir. İstifadə sahələri: kosmiq tədqiqatlar, tibb, seysmologiya.
İnformasiya əldəetmə (axtarış) sistemləri – bura elektron lüğətləri, elektron ensklopediyaları, informasiya əldə etmək üçün nəzərdə tutulmuş müxtəlif sistemləri aid etmək olar;
Sənədlərin idarəedilməsi (və ya elektron sənəd dövriyyəsi) sistemləri – bu sistemlərdən müəssisələrarası və ya müəssisədaxili yazışmalar zamanı istifadə edilir;
Avtomatlaşdırılmış layihələndirmə sistemləri (CAD) – müxtəlif obyektlərin modellərinin (sadə alətlər, kosmik gəmilər, təyyarələr, . ) hazırlanması
Ekspert sistemlər – hər hansı sahə üzrə biliklər (məlumatlar) bazası bu sistemlərin əsasını təşkil edir. Tibbi diaqnozların qoyulması, uzunmüddətli praqnozların verilməsi üçün bu sistemlərdən istifadə edilir;
Avtomatlaşdırılmış idarəetmə sistemləri (və ya Sənayeyə nəzarət sistemləri) – müxtəlif texnoloji proseslərin və ya istehsalın tam şəkildə idarə edilməsinin təmin edən sistemlərdir;
Coğrafi informasiya sistemləri – xəritələrin, sxemlərin, fəza verilənlərinin daxil edilməsini, saxlanmasını, əks etdirilməsini təmin edir;
Öyrəcidi informasiya sistemləri – elektron dərsliklər, online testlər, öyrədici proqramlar (həmçinin təyyarə və kosmik gəmilərin idarə edilməsinin öyrədilməsi üçün vasitələr) bura daxildir.

Coğrafi informasiya sistemləri:

Yer səthinin hər hansı hissəsini və ya bu səth üzərindəki obyektləri təsvir edən verilənlərə coğrafi verilənlər və ya fəza verilənləri deyilir.
Obyektlərin təsvir edilməsi zamanı müxtəlif atributlar (mətn, ədəd, qrafika, audio, video) istifadə edilir.
Coğrafi informasiya sistemlərinin layihələndirilməsi, yaradılması və istifadəsinin elmi, texniki, texnoloji, tətbiqi məsələləri ilə məşğul olan sahə geoinformatika adlanır.

Coğrafi informasiya sistemlərində informasiya qatları:

Coğrafi informasiya sistemlərində verilənlər bazası informasiya qatları şəklində təşkil edilir.
Goğrafi informasiya sistemlərində təsvir edilən obyektlər 2 kateqoriyaya ayrılır:
- Kəsilməz obyektlər: relyef, yağıntı səviyyəsi, orta temperatur, .
- Diskret obyektlər: evlər, obyektlər, ərazi zonaları, .
GPS (Glogal Positioning Sysyem)
- Yer səthində və ya fəzada obyektlərin yerini, hərəkət sürətini təyin etmək üçün Qlobal Mövqetəyinetmə Sistemindən (GPS) istifadə edilir. Hal hazırda GPS-dən naviqasiya sistemlərində istifadə edilir.
- GPS kosmik, idarətetmə və istifadəçi olmaqla 3 əsas seqmentdən ibarətdir. Bu sistem peykdən qəbul etdiyi siqnallarla olduğu yerin koordinatlarını təyin edir.
Kadastr
- Hər hansı obyekt və ya hadisələr haqqında məlumatların (keyfiyyət, kəmiyyət göstəriciləri) saxlanıldığı coğrafi sistemlərə kadastr deyilir.
- Kadastrların yaradılması zamanı obyektlər üzərində dövri və ardıcıl müşahidələr aparılır.
- Katastrların növləri: su kadastrı, torpaq kadastrı, iqlim kadasrtı, meşə qadastrı, landşaft kadastrı, mineral resurslar kadastrı, .
QEYD: materialın hazırlanması zamanı əsasən orta məktəb İnformatika dərsliklərindən istifadə edilmişdir.

İ NFORMASİYA PROSESLƏRİ.

1 1. İ NFORMASİYA PROSESLƏRİ. 0 1 0. 0 1 0. 0 1 0. 0 1 0. 0 1 0. 101. 111111. 0 0 0. ABDULLAYEVA NƏRMİNƏ QAX ŞƏHƏR 2 SAYLI MƏKTƏB – LİSEY. İNFORMASİYA NƏDİR?. BİLGİ. İNFORMASİYA. MƏLUMAT. XƏBƏR. HƏR YERDƏ. MƏTNDƏ. SƏSDƏ.

Uploaded on Oct 01, 2014
- Faolan Fagan
- + Follow
Download Presentation

İ NFORMASİYA PROSESLƏRİ.

Presentation Transcript
1. 1 1 İ NFORMASİYA PROSESLƏRİ. 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 101 111111 0 0 0 ABDULLAYEVA NƏRMİNƏ QAX ŞƏHƏR 2 SAYLI MƏKTƏB – LİSEY
2. İNFORMASİYA NƏDİR? BİLGİ İNFORMASİYA MƏLUMAT XƏBƏR HƏR YERDƏ MƏTNDƏ SƏSDƏ GÖRÜNTÜDƏ
3. I N F O R M A S I Y a İNFORMASİYA OKEANI KOMPYUTER- informasiya okeanında layner İNFORMATİKA-naviqasiya haqda elm
4. İNFORMATİKA -informasiyanın toplanması,saxlanması,işlənməsi texnologiyasını öyrənir. Bu texnologiyanın başlıca alətləri – insan və kompyuter.
5. İNFORMASİYA PROSESLƏRİ TƏBİƏTDƏ CƏMİYYƏTDƏ Informasiyanin toplanması,saxlanması,axtarışı,emalı,kodlaşdırılması və ötürülməsi ilə bağlı proseslərə informasiya prosesləri deyilir.
6. Informasiyanın toplanması. Duyğu orqanları Tərəzi termometr barometr teleskop anemometr kompas Texniki qurğular
7. Informasiyanın emalı. Emal emal Nəticə Məlumat Nəticə Emalın icraçısı kompyuter insan
8. İNFORMASİYANIN ÖTÜRÜLMƏSİ. İNFORMASİYA MƏNBƏYİ KODLAŞDIRICI QURĞU RABİTƏ KANALI DEKODLAŞDIRICI QURĞU İNFORMASİYANI QƏBUL EDƏN İNSAN İNSAN İNSAN QURĞU QURĞU İNSAN UTANCAQ MİMOZA – toxunduqda yarpaqları bükülür.
9. İNFORMASİYANIN SAXLANMASI. İNFORMASİYA DAŞIYICILARI
10. İNFORMASİYANIN AXTARIŞI. KATALOQLAR ELEKTRON KATALOQLAR SİSTEMATİK ƏLİFBA ELMİ BƏDİİ TƏDRİS ORTA ALİ İSGƏNDƏRİYYƏ KİTABXANASI
11. İNFORMASİYANIN QORUNMASI. seyf imza Buraxılış vəsiqəsi Batmaq izləri
12. KODLAŞDIRILMIŞ SÖZÜ TAP. 19 31 28 27 24 16 21 23 6 Y P U T M E O R K
13. ŞƏKİLLƏRİN BAŞ HƏRFLƏRİNDƏN SÖZÜ TAP. K R 4 12 1 İ 8 6 P OCAQ ƏLA! 9 T 3 5 O 7 Q 11 2 R 13 A F 10 İ Y A
14. 6 1 16 21 31 18 14 21 9 RƏQƏMLƏRİN ƏLİFBA SIRASINA GÖRƏ SÖZÜ TAP. ƏLA! DÜZ TAPDIN! L O Y O G İ K A E
15. TƏŞƏKKÜRLƏR. QAX ŞƏHƏR 2 SAYLI MƏKTƏB: A . NƏRMİNƏ
© 2023 SlideServe | Powered By DigitalOfficePro

Mövzu: I nformasiya nədir?

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Şamaxı şəhər Təhsil idarəsi Şamaxı şəhər 10 saylı tam orta məktəbin İnformatika müəllimi Qəribova Şəhla Heybət qızı. Elektron tədris vəsaitlərindən istifadə edilməklə qurulan tədris prosesinin ən yaxşı modeli nominasiyası üzrə dərs. – PowerPoint PPT Presentation

Text of Mövzu: I nformasiya nədir?

Azrbaycan Respublikas Thsil Nazirliyiamax hr Thsil idarsiamax hr 10 sayl tam orta mktbinnformatika mllimi Qribova hla Heybt qz

Elektron tdris vsaitlrindn istifad edilmkl qurulan tdris prosesinin n yax modeli nominasiyas zr drs.

Mvzu: Informasiya ndir?Mzmun xtti: 1. Informasiya v informasiya proseslri sas standart: 1.2 nformasiya v informasiya emal haqqnda biliklri nmayi etdirir. Alt standart: 1.2.1. nformasiyalarn qbul edilmsinin sullarn sadalayr. 1.2.2 nformasiyann qbul edilmsi sullarn frqlndirir. 1.2.3 nformasiyann qbul olunma sullarn nmunlrl rh edirDrsin mqsdi: nsann duyu zvlrinin rolunu sad misallarla izah etmk. Cmiyytdki informasiya mbadilsinin hmiyytini izah etmk. nformasiyann qbul olunma sullarn nmunlrl rh edirDrsin tipi: Deduktivstifad olunan i formalar: Mini mhazir, Btn sinifl i , qruplarla i.stifad olunan sullar : Beyin hmlsi, diskussiya.Fnlraras inteqrasiya : Az.t. 1.2.1, Riy. 5.1.1Resurslar: Plakatda killr , i vrqlri, qiymtlndirm vrqlri.

V: Sinif MotivasiyaBu kild tsvir olunan obyektlrdn biz hans duyu zvlrimiz vasitsilinformasiya alrq?

Tdqiqat sual: Informasiya v informasiya prosesi n demkdir?

. I Vrqi 1. Sinif_______Vizual qrupu(zvlri) ___________________

1.Informasiya nvlrin uyun killri oxlarla birldirin.

2. Hans obyektlr qoxu informasiyasnn qbuledicisi deyil? Onlarn stndn xtt kin.

3.Sxemin bo xanalarna nformasiya dayclarn qeyd edin.

7I vrqi 2.Sinif_______Dad qrupu(zvlri)___

2.Hans obyektlr vizual informasiyann qbul edicisidir? Onlarn altndan xtt kin.

3.nformasiyann nvlrini qeyd edin.

1.Informasiya nvlrin uyun killri oxlarla birldirin.

I vrqi 3.Sinif_______Ses qrupu(zvlri)______1.Informasiya nvlrin uyun killri oxlarla birldirin.

2. Hans obyektlr ss informasiyasnn qbuledicisi deyil? Onlarn adlarn seib yazn.

3.nformasiya mnblri nec ola bilr qeyd edin.

I vrqi 4.Sinif_______Daktil qrupu (qrup zvlri)______________

1.Informasiya nvlrin uyun killri oxlarla birldirin.

2.Hans obyektlrdn daktil informasiya almaq olmur? Onlarn stnd (-) iarsini qeyd edin.

3.nformasiya proseslrihanslardr, qeyd edin.

nformasiya mbadilsi:1.Duyu zvlrimiz hanslard?

2.nformasiya mnbyi ny deyilir?

3.nformasiyalar zrind hans ilr grlr?

Ntic: Sirr AlrBizim 5 duyu zvmz var: gz,burun, qulaq, dil, dri.

GZLR VASTSL ALINAN NFORMASYA VZUAL V YA GRNN NFOR MASYA ADLANIR.

DL VASTSL QBUL EDLN NFORMASYA DAD NFORMASYASI ADLANIR .

BURUN VASTSL Bz YLR HSS EDRK V QOXU NFORMASYASI ALIRIQ.QULAQLAR VASTSL QBUL OLUNAN NFORMASYA SS NFORMASYASIDIR.DAKTL NFORMASYA TOXUNMAQLAV YA DR VASTSL ALINAN NFORMASYADIR.

nformasiya – termini mnc latn sz olub, izahetm, rhetm, mlumatverm mnalarn dayan informatio szndn yaranmdr. nformasiya ifad olunma formasndan asl olmayaraq insanlar, canllar, canszlar, faktlar, hadislr, proseslr v s. haqqnda olan mlumat v biliklrdir. nformasiya proseslrin – informasiyann toplanmas, trlmsi, saxlanmas, emal v istifadiy atdrlmas aiddir. nformasiyann toplanmas – yrniln obyektin vziyyti haqqnda mlumatn alnmas mqsdi il aparlr. nformasiyann toplanmas adi halda insan trfindn, avtomatladrlm halda is texniki vasitlr v sistemlr trfindn yerin yetirilir. (msln: trzi, xtke, kompas, teleskop, mikroskop v s.

nformasiyann trlmsi – Toplanan informasiyann emal edilmsi n o, emal vasitlrin trlmlidir. Adi halda informasiyann emal insan trfindn, avtomatladrlm kompter vasitlri il aparlr. nformasiyann saxlanmas – nformasiya emal edilmzdn vvl v sonra dayclarda saxlanr. nformasiya daycs kimi kazdan, perfolentdn, perfokartdan, maqnit lentindn, masir kompterlrd is maqnit v lazer disklrindn v kartlardan istifad olunur.

nformasiyann axtar v emal – qarya qoyulan mslnin hlli demkdir. Bunun n vvldn hazrlanm alqoritmlrdn v proqramlardan istifad olunur. nformasiyann emalndan alnan nticlr tlb olunan formada istifadilr atdrlr. Avtomatladrlm sulla (kompterl) emal olunan informasiya istifadilr adtn kompyuterin xaricetm qurular il (monitor, printer, plotter v s.) mtn, cdvl, qrafik v s. klind atdrlr.

Bellikl nformasiyan trn informasiyann mnbyi, informasiyan alana is informasiyann qbuledicisi deyilir.Yaradc ttbiqetm.Hr bir qrup verilmi killrd informasiyann mnb v qbuledicisini tyin edib verilmi vrqlrd qeyd etsin.

QruplarmkdalqDinlmNizam-intizamx edn qrupuntqdimatna edilnlav v dzlilrin dzgn yerinyetirilmsi vtamamlanmasmuminticI qrupII qrupIII qrupIV qrupV qrupQiymtlndirm.

LA YAXI ORTA agirdlrin soyad v ad Meyarlar zr mllimin qeydlri11234234567. 1. nformasiyan nvlrin gr frqlndirmk;2. nformasiyann qbul edilmsi sullarn nmunlrl rh etmk;3. nformasiyann qbul edilmsi sullarn frqlndirmk;4. nformasiyann qbulunda altlrin, cihazlarn rolunu izah etmk.Ev taprDnyada yaayan btn canllar- insanlar, bitkilr v heyvanlar arasnda informasiyann trlmsi v qbuledilmsi haqqnda internetd aradrma aparb, mruz hazrlayn.

Uaqlar n Ensiklopediya nformatika . Bak rq-Qrb 2008

Diqqtiniz gr ox saq olun!
Related posts: