İqtisadi Nəzəriyyənin Metodları

Vancouver üslubunda, alıntılar yeni sitatlar təqdim edildikdə dəyişən rəqəmlərlə təmsil olunur. Bundan əlavə, nömrə mötərizədə, kvadrat mötərizədə və ya üst sətir şəklində düzəldilə bilər.

Iqtisadi məqalələr elmi

Beynəlxalq elmi jurnal

İmpakt Faktor: 2.255

___________________________________________________

Jurnal elmin hər bir sahəsini əhatə edir
Məqalə çapı ödənişlidir.

Məqalə Azərbaycan və ingilis dillərində qəbul olunur.
Jurnalda çap olunan hər bir məqaləyə DOİ təyin olunur DOI: 10.36719

Jurnal “AZƏRBAYCAN ELM MƏRKƏZİ”nin https://aem.az saytında
və “CROSSREF” təşkilatının https://search.crossref.org bazasında yayımlanır.

Hər bir müəllifə «CROSSREF» təşkilatı tərəfindən
BEYNƏLXALQ SERTİFİKAT verilir.
Məqalə çapına dair tələblər

• Məqalə formatı: Məqalələr A4 formatda, 14 ölçüdə, 1,5 sətirlərarası intervalla, Times New Roman şrifti ilə yazılmalı, səhifənin aşağı, yuxarı və yan tərəflərində 2 sm boşluq buraxılmalıdır.
• Məqalənin həcmi: 10-25 səhifə olmalıdır.
• Müəllif: Məqalədə müəllifin adı və soyadı /məs.: Əli Vəliyev/, iş yeri tam şəkildə, müəllifin elmi dərəcəsi, şəxsi elektron ünvanı və telefon nömrəsi məqalənin başlığından əvvəl sağ tərəfdə göstərilməlidir. Təhsilini davam etdirən müəllif təhsil pilləsinə uyğun olaraq özü haqqında məlumatda bakalavriat, magistrant və doktorant olduğunu qeyd etməlidir. Hazırda heç bir yerdə təhsil almayan və elmi dərəcəsi olmayan müəllif bu məlumatı qeyd etmədən yalnız yaşadığı şəhər və ölkəni qeyd etməlidir. Sadalanan məlumatlar, həmçinin i ngilis dilində yazılan Xülasənin əvvəlində ingilis dilində də verilməlidir.
• Xülasə: Məqalənin əvvəlində Azərbaycan və ingilis dillərində 7-8 cümlədən ibarət Xülasə yazılmalıdır.
• Açar sözlər : 5 sözdən az olmayaraq Azərbaycan və ingilis dillərində yazılmalıdır.
• Giriş
• Nəticə
• Ədəbiyyat: Ədəbiyyat siyahısı 12 mənbədən çox olmalı, məqalədə istinad olunan mənbələr Azərbaycan və ingilis dillərindədirsə həmin dillərdə yazılmalı, digər dillərdə olarsa latın qrafikasına transliterasiya edilməlidir.
• Ədəbiyyat siyahısı: Ədəbiyyat siyahısı istinad ardıcılığı ilə verilməli, müəllifin soyadı, adının baş hərfi, mötərizə daxilində əsərin nəşr ili, əsərin adı, nəşr olunduğu şəhər və nəşriyyatın adı ardıcıllıqla qeyd olunmalıdır.
• Nümunə: Rəcəbli, Ə. (2006). Qədim türk yazısı abidələrinin dili. Bakı: Elm, 214 s.
• İstinadlar məqalənin daxilində mötərizədə müəllifin soyadı, əsərin ili və səhifəsi qeyd olunmaqla göstərilməlidir. Nümunə: (Rəcəbli, 2006: 56)
• İstinadlar internet resursları olduqda təkcə mötərizə daxilində sıra nömrəsi ilə qeyd olunmalıdır. Nümunə: (8), (5) və s.
• Tərtibçi müəllif tərəfindən hazırlanan kitablar məqalə daxilində kitabın adının qısaldılmış forması, ili və səhifə nömrəsi ilə göstərilməlidir. Nümunə: (DTS, 1969: 56)
• Elmi dərəcəsi olmayan müəllif məqalənin sonunda göstərilən ardıcıllıqla rəyçinin elmi dərəcəsini, adını və soyadını qeyd etməlidir.

_______________________________________________________________

Ünvan: Bakı ş., Mətbuat pr., 529,

«Azərbaycan» Nəşriyyatı, 6-cı mərtəbə.

İqtisadi Nəzəriyyənin Metodları

Hər hansı bir elmin metodu hədəfə çatmağın yollarını müəyyənləşdirən metodlar, üsullar, prinsiplər məcmusudur. Son nəticə müəyyən bir tədqiqat modelinin seçilməsindən asılıdır. İqtisadi nəzəriyyə həm ümumi elmi, həm də spesifik metodların istifadəsini nəzərdə tutur. İqtisadi nəzəriyyənin metodları Elmi abstraksiya metodu iqtisadi nəzəriyyədə geniş tətbiq tapmışdır, çünki çox vaxt təsəvvür etmək mümkün olmayan anlayışlarla işləyir. Tədqiqatçı sadəcə fenomenin ikinci dərəcəli məqamlarına diqqət yetirmir, yalnız müəyyən bir məqamda yalnız vacib və vacib məsələlərə cəmləşir. Analiz, tədqiq olunan mövzunun bəzi komponent hissələrə bölünməsini və ayrıca öyrənilməsini əhatə edən bir üsuldur. Sintez tərs analiz prosesidir. İnduksiya və çıxılma geniş yayılmışdır. Qismən amillərin öyrənilməsindən ümumi nəticələrə və mövqelərə keçid induksiya adlanır. Güzəşt bəzi ümumi bəyanatlardan və faktlardan nisbətən qismən amillər götürməyə imkan verir. Bu texnikalara tez-tez sırasıyla hover və hover deyilir. Analiz, sintez, induksiya və deduksiya ümumiyyətlə birlikdə tətbiq olunur. Bu, tədqiq olunan obyektə sistematik, bütöv bir yanaşma tətbiq etməyə imkan verir. Bunlar iqtisadiyyatın çox elementli fenomenlərinin öyrənilməsində tez-tez istifadə olunur.

Məntiqi və tarixi metodlar

Bu üsullar vəhdətdə tətbiq olunur. Bir çox insan bir-birinə qarşı olduqlarını düşünür, amma bu belə deyil. Hər iki metod üçün tədqiqatın başlanğıc nöqtələri eynidır. Çox vaxt belə olur ki, müəyyən iqtisadi hadisələrin məntiqi öyrənilməsi tarixi ilə tamamilə və ya qismən üst-üstə düşə bilməz. Müəyyən bir ölkədəki spesifik şərtlər hakim quruluşun fikir və istəklərini təmin edə bilməz. Bu səbəbdən belə fikir ayrılıqları meydana çıxır. Qarşıdakı fenomenlər də var, lakin daha az yaygındır. Əslində müəyyən hadisələr baş verir, amma nəzəri təhlil onların əsaslandırılmasına imkan vermir.

Riyazi və statistik metodlar

İqtisadi proseslər keyfiyyət və kəmiyyət etibarlılığı ilə xarakterizə olunur, buna görə riyaziyyat və statistika mühüm rol oynayır. Xüsusi nəticələri müəyyən bir tarixə görə hesablamağa və proqnozlaşdırmağa imkan verirlər. İqtisadi və riyazi modelləşdirmə rəsmiləşdirilmiş formada iqtisadiyyatda baş verən dəyişikliklərin səbəblərini, bu cür dəyişikliklərin qanunauyğunluqlarını, nəticələrini, təsir imkanlarını və imkanlarını müəyyənləşdirir. Bu metodun köməyi ilə nəzəri kurslarda öyrənilən iqtisadi modellər yaradılır.

Müqayisəli və qrafik metod

Bu üsullar da oxşardır. Birinci halda, bir qayda olaraq, keyfiyyət göstəriciləri, ikincisi, kəmiyyət göstəriciləri ilə müqayisə olunur. Bundan əlavə, qrafik metod ümumi nəticələr üçün kifayət edən təxmini proqnoz verməyə imkan verir. Müqayisəli metod çox vaxt tarixi ilə birlikdə istifadə olunur, məsələn, inkişafın müxtəlif mərhələlərində iki ölkənin iqtisadiyyatı təhlil edilərkən.

Elmi məqalə: xüsusiyyətləri, quruluşu, nümunələri

Aelmi məqalə və ya məqalə Müəyyən bir mövzuda aparılan bir araşdırmada əldə edilən bir sənəddir. Bu sənəd yazılı şəkildə təqdim olunur və format onu hazırlamaq üçün istifadə olunan standartdan asılı olacaqdır.

Eynilə, bu məqalələrin məqsədi elmi jurnallarda və ya kitablarda çap olunmaq, aydınlıq təmin etmək və ya elmi mövzularda bu mövzulara dair məlumatları genişləndirən yeni kəşflər təqdim etməkdir.

Elmi məqalələr orijinal araşdırma yolu ilə hazırlanmalı və nəticələr dəqiq və qısaca ifadə olunmalı, hər zaman əldə edilməsinə əsas verilməlidir.

Lakin bunlar tez-tez mətndə düzgün bir şəkildə göstərilməli olan əvvəlki araşdırmalara və araşdırmalara əsaslanır. Sözügedən araşdırmalar yeni istintaqın nəticələrini zidd etmək və aşkar olunan fərq və oxşarlıqları müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunur.

Elmi məqalələrin xüsusiyyətləri

Elmi məqalə və ya məqalənin əsas xüsusiyyətlərindən bəziləri bunlardır:

Orijinallıq

Elmi məqalə digər tədqiqatçılar tərəfindən artıq dərc olunmuş tədqiqatlara əsaslana bilər, lakin orijinal olmalıdır və müəllifin öz araşdırmalarına əsaslanan yeni məlumatlar daxil edilməlidir. Məqsəd akademik və ya elmi bir mövzuya dair yeni məlumatlar yaymaqdır.

Aydınlıq

Elmi məqalələr müəyyən bir auditoriyaya yönəldilsə də, mətndəki aydınlıq oxucuya nəyi ifadə etmək istədiyini tez başa düşməyə imkan verir.

Sifariş

Məqalənin hiyerarşisi və məqalədəki düzgün tərtibatı, şərhinə fayda gətirən bir əmr verir.

Etibarlılıq

Elmi məqalələr etibarlı məlumatlardan və araşdırmalardan hazırlanır, yəni səhvsiz və qərəzsiz uyğun bir şəkildə alınmışdır.

Dəqiqlik

Nəyin nəzərdə tutulduğunu dəqiq şəkildə çatdırmaq üçün istifadə olunan sözlər konkret olmalıdır, beləliklə qarışıqlığa yer yoxdur.

Sitatlar və istinadlar

Elmi məqalələrin hazırlanması üçün müxtəlif mənbələrdən və araşdırmalardan istifadə olunduğunu nəzərə alaraq, bunların hamısı hazırlanması üçün seçilmiş standartın üslubuna uyğun olaraq düzgün istinad edilməli və istinad edilməlidir.

Nəzəri təməl

Məqalədə ifadə olunan bütün məlumatlar və nəticələr əsaslandırılmalıdır.

Çıxışlar və yeni biliklər istehsal edir

Bütün elmi məqalələr elmi ictimaiyyət tərəfindən istifadə edilə bilən yeni bilik və ya kəşflər təqdim etməlidir.

Elmi məqalənin quruluşu

Elmi bir məqalənin əsas quruluşu, adı Giriş, Metod, Nəticə və Müzakirə qısaltmasından gələn IMRyD formatı olaraq bilinən məntiqə uyğundur. Bununla birlikdə, aşağıda müzakirə olunan digər eyni dərəcədə vacib hissələr var.

Quruluşun tənzimlənməsi aşağıdakı kimi həyata keçirilir:

Başlıq

Prinsipcə elmi məqalənin ən qısa hissəsi olsa da, bunun üçün əhəmiyyətini itirmir. Başlıq bir oxucunun gördüyü ilk şeydir, eyni zamanda internetdə, məlumat bazalarında və depolarda araşdıracaqları bir istinaddır.

Ümumiyyətlə, 15-dən çox söz yoxdur və məqalənin məzmunu obyektivi itirmədən ümumiləşdirilməlidir. Ümumiyyətlə, qısaldılmış sözlərin istifadəsi, xalq arasında məşhur olanlar xaricində tövsiyə edilmir, beləliklə eyni sahədə ixtisaslaşmayan insanlar tərəfindən başa düşülməsini təmin edir.

15-dən çox sözdən istifadə etmək lazım olduqda, bir başlıq və ardınca bir nöqtə, bir altyazı istifadə etmək tövsiyə olunur.

Müəllif və ya müəlliflər

Məqalənin yazılmasında iştirak edən müəllif və ya müəlliflər həm tanınması, həm də etibarlılığı üçün müəyyənləşdirilməlidir.

Müəlliflərin soyadlarının və adlarının görünmə yolu məqalənin hazırlandığı standartın üslubundan asılıdır. Bununla birlikdə, adın tam soyadı və baş hərfləri ümumiyyətlə siyahıya alınır, baxmayaraq ki, bəzi hallarda tam adlar verilir.

Xülasə

Xülasə və ya “abstrakt” məqalənin məqsədlərinin, istifadə olunan metodologiyanın, əldə edilmiş nəticələrin və nəticələrin sintezini özündə birləşdirməlidir ki, oxucu məqalənin nəyi ehtiva etdiyini bilsin.

Çox vacibdir, çünki rəqəmsal versiyalar üçün tam məqaləni yükləmədən əvvəl təqdim olunan ilk şeydir, buna görə ümumiyyətlə 150 ​​sözdən çox deyillər. Əlavə olaraq, ixtisaslaşmış jurnallar orijinal dilində və ümumiyyətlə İngilis dilində yazılmasını xahiş edirlər.

Açar sözlər

Bunlar məqalədə təqdim olunan və verilənlər bazalarında axtarış üçün istifadə olunan bir sıra sözlərdir. Ümumiyyətlə 3 ilə 10 arasında seçilir və vergüllə ayrılırlar.

Giriş

Ümumiyyətlə məqalənin birinci hissəsi kimi qəbul edilir və sualın verildiyi yerdir, iş niyə görülüb ?, Tədqiq olunan sahədəki mövcud vəziyyətlə yanaşı, əvvəlki məqalələrin aydınlaşdırmadığı cəhətlər və eyni məqsəd.

Qısa olmalıdır və istintaqın nəticələrini və nəticələrini daxil etməməlisiniz.

Nəzəri Çərçivə

Nəzəri çərçivə, müzakirə ediləcək mövzuda mövcud olan nəzəriyyələri və konsepsiyaları izah edir. Məsələn, COVID-19 haqqında bir məqalədə əlaqəli xəstəliklər, bu xəstəlik və SARS-CoV-2 virusu haqqında etibarlı bilinənlər haqqında məlumat veriləcəkdir.

Materiallar və metodologiya

Bu bölmə tədqiqatı aparmaq üçün istifadə olunan materiallara və metodlara istinad edir. Aşağıdakı hissələrdən ibarətdir:

• Dizayn: tədqiqat dizaynının detallı olduğu yer.
• Əhalinin əhatə dairəsi: nümunələrin hansı sektorlardan götürüldüyünü izah edir.
• Ətraf mühit: istintaqın aparıldığı yerə aiddir.
• Müdaxilələr: Bu bölmədə istifadə olunan texnika və alətlər izah olunur.
• Statistik təhlil: Versiyaları ilə birlikdə hansı proqramlardan istifadə edildiyi və məlumatları araşdırmaq üçün hansı statistik testlərdən istifadə edildiyi aydın olur.

Nəticələr

Verilənlərin ifadə olunduğu qısalıq və tutarlılığa görə bu bölmə ümumiyyətlə məqalədəki ən qısadır. Ümumiyyətlə istintaqın nəticəsinin ortaya çıxdığı dəqiq bir cümlə ilə başlayır. Daha sonra araşdırmadan irəli gələn fərqli tapıntılar müzakirə edilə bilər.

Qrafiklərin istifadəsi belə nəticələrin təfsirini asanlaşdırmaq üçün faydalı ola bilər.

Müzakirə

Bu, ən çox oxunan bölmələrdən biridir, çünki burada girişdəki sual cavablandırılır və onu təsdiqləyən dəlillər təqdim olunur. Bundan əlavə, oxşar və fərqli cəhətləri vurğulayan digər tədqiqatlarda əldə edilən nəticələrlə müqayisələr aparılır.

Tanıma

Bu bölmə işdə əməkdaşlıq etmiş qurumları və insanları qeyd etmək və qəbul etmək üçün istifadə olunur.

İstinadlar

Son hissədir, mətndə yaradılan istinadların istinadlarını tapmaq üçün istifadə olunur. Eyni yer, məqalənin istehsalı üçün istifadə olunan standart nəzərə alınmaqla hazırlanır.

İstinad olunan müəlliflərin tanınması üçün və oxucunun bu mənbələrə müraciət etməsinə imkan vermək üçün istinadlardan yaxşı istifadə etmək vacibdir.

Elmi məqaləyə necə istinad etmək olar

APA və Vancouver üslublarında elmi məqalələrə istinadların bir neçə nümunəsi.

APA tərzi

Bu tərzdə, mətndə düzəldilmiş istinadlar müəlliflərin soyadlarına və məqalənin dərc olunduğu ilə malikdir. Eynilə, sitat mətnli və ya dolayı ola bilər.

• 40 sözdən az olan hərfi sitat nümunəsi

Seckel və Font (2020) “IC-nin istifadəsinin əhəmiyyəti və bunların öz təcrübələrində əks olunması üçün alətlər kimi istifadə edildiyini” bildirdilər (s.140).

• 40-dan çox sözdən ibarət hərfi sitat nümunəsi

Bonilla, Villamil, Rabaan və Rodríguez (2020) göstərdi:

Tədqiqatlar göstərdi ki, mutasiyaya məruz qaldıqları, növ müxtəlifliyini artıran və yeni ev sahiblərinə sürətlə uyğunlaşma qabiliyyəti verən tək telli RNT viruslarıdır. Bu heyvanlar virusu gücləndirə bilər və ifrazat və nəcis yolu ilə yayırlar. SARS-CoV və COVID-19 halları, bir marketdən alınan heyvanlarla təmasdan qaynaqlanır. (s.109).

• İki müəllifin iştirak etdiyi dolayı sitat nümunəsi

Haines və Mihailoff (2019) beyində yaralanan zədələrin insan bədəninin müxtəlif ətraflarını təsir etdiyini göstərir.

• Üç müəllifin iştirak etdiyi dolayı sitat nümunəsi

Son bir araşdırmada, 2019-cu ildən etibarən, çoxalmağı bacarmayan cütlüklərdə (Álvarez, Hernández və Rodríguez) psixoloji rifahın narahatlıqla necə əlaqəli olduğu göstərilir.

Vancouver tərzi

Vancouver üslubunda, alıntılar yeni sitatlar təqdim edildikdə dəyişən rəqəmlərlə təmsil olunur. Bundan əlavə, nömrə mötərizədə, kvadrat mötərizədə və ya üst sətir şəklində düzəldilə bilər.

Sitat sözün həqiqi mənasında varsa, mətn dırnaq işarələrinə əlavə edilməli, ardınca sitatın sayı verilməlidir. Digər tərəfdən, sitat dolayıdırsa, müəllifin və ya müəlliflərin adları çəkilir, o zaman istinadlara uyğun say və nəhayət mətn.

Sitat nömrələri, işin sonunda, bu məlumatın harada əldə edildiyini izah edən istinad siyahısında təmsil olunur.

“IC-nin istifadəsinin və bunların öz təcrübələrində əks olunması üçün alətlər kimi istifadə edilməsinin vacibliyi tanınır” (6).

• Bir müəlliflə dolayı istinad nümunəsi

Neubauer [1] siyasi fərqləri bir kənara qoyaraq qaçqın yetkinlik yaşına çatmayanların təhsili üçün etik və insan ləyaqətini düşünən tədbirlərin alınmalı olduğunu qəbul edir.

• İki müəlliflə dolayı sitat nümunəsi

Haines et al. (3) beyində yaralanmaların insan bədəninin müxtəlif ətraflarını təsir etdiyini nümayiş etdirmək.

Elmi məqalələr nümunələri

Aşağıdakı keçidlərdə son elmi məqalələri tapa bilərsiniz:

İqlim dəyişikliyi və qlobal istiləşmə problemi

Qısa araşdırma: Covid-19-dan Hava Çirkliliyi və Xəstəlik və Ölüm

İqlim dəyişikliyi üçün təhsil: iqlim və ya dəyişiklik üçün təhsil?

COVID-19 və Qrip A ilə birlikdə infeksiya: prinsip məsələsidir

Su içmək həyat üçün təməl bir hüquq olaraq

SARS CoV-2-nin yayılmasına qarşı mübarizə aparan ultrabənövşəyi texnologiya

Zəhərlənmə adəti: Meksikanın Guadalajara şəhərindəki hava çirkləndiricilərinin vəziyyəti

İstinadlar

1. Blanco Altozano, P. (2020). ELMİ MƏQALƏ: YARADICILIĞI VƏ YAZMASI HAQQINDA. Ub.edu-dan əldə edildi
2. Cargill, M., & O’Connor, P. (2009). Elmi Tədqiqat Məqalələrinin Yazılması: Strategiya və addımlar. Rauterberg.employee.id.tue.nl saytından əldə edildi
3. Bates Kollecinin Biologiya Bölümü. (2011). Bir jurnal tərzində bir elmi məqalənin quruluşu, formatı, məzmunu və tərzi. Abaküs.bates.edu-dan əldə edilmişdir
4. Madrid Muxtar Universitetinin Vəqfi. (2012). Elmi məqalələr yazmaq üçün tövsiyələr. Fuam.es saytından götürülmüşdür
5. Lam Díaz, R. (2016). Elmi məqalənin yazılması. Scielo.sld.cu saytından götürülmüşdür