Fuat RƏsulov qubad İbadoğlu iqtisadiyyatın əsasları

Bu kitab Səbail Rayon İcra Hakimiyyəti və YAP Səbail rayon təşkilatının birgə təşəbbüsü ilə Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradıcısı Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr edilmiş “Heydər Əliyev – Azərbaycan: Dünən, bu gün və sabah” mövzusunda keçirilmiş elmi-praktiki konfransın materialları əsasında hazırlanıb. Kitabda Ulu öndərimizin Azərbaycan dövləti və Azərbaycan xalqı üçün etdiyi düzgün siyasət və fəaliyyəti, bizlərə irs qoyub getdiyi geniş fəaliyyət və quruculuq planlarından geniş söhbət açılır.

“İqtisadi nəzəriyyə” adlı dərs vəsaiti çapdan çıxıb

Azərbaycan Dillər Universitetinin (ADU) sosial elmlər kafedrasının dosenti Zərifə Hüseynovanın “İqtisadi nəzəriyyə (Struktur-məntiqi sxemlər, praktiki məsələlər, testlər)” adlı dərs vəsaiti işıq üzü görüb.

ADU-dan AZƏRTAC-a bildiriblər ki, 515 səhifədən ibarət kitab “Elm və təhsil” nəşriyyat-poliqrafiya müəssisəsində çapdan buraxılıb.

Dərs vəsaiti beş bölmədən – iqtisad elminin tarixi, ümumi məsələləri, mikroiqtisadi bazar sistemi və onun inkişafının əsas parametrləri, makroiqtisadiyyat, meqoiqtisadiyyat (dünya iqtisadiyyatı) bölmələrindən ibarətdir.

Kitabın yazılmasının məqsədi tələbələrin müstəqil işinin fəallaşdırılmasına, fənn yaradıcı münasibətlərinin təmin edilməsinə, iqtisadi hadisələri və problemləri aydınlaşdırmaq üçün onlara zəruri bacarıq aşılamağa kömək etməkdir. Vəsait iqtisadi nəzəriyyənin tədrisi prosesində öyrənilmiş əsas iqtisadi qanun və kateqoriyaları təkrarlamağa, alınan bilikləri sistemləşdirməyə, iqtisadi hadisə və prosesləri elmi cəhətdən təhlil və dərk etməyə kömək göstərəcək.

“İqtisadi nəzəriyyə” kitabı tələbələr, müəllimlər, iqtisadi problemlərlə maraqlananlar üçün dəyərli mənbədir.

Fuat RƏsulov qubad İbadoğlu iqtisadiyyatın əsasları

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən Elmi-Metodiki Şuranın 04.07.2002-ci il tarixli 16 saylı protokolu əsasında dərs vəsaiti kimi təsdiq olunmuş və təhsil nazirinin 11.07.2002-ci il tarixli 767 saylı əmrilə qrif verilmişdir

Bakı – «Elm» – 2004

Elmi redaktor: Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin dosenti ,
i . e . n . Azər Mehtiyev
Rəyçilər: Xəzər Universitetinin
professoru M . N . Nuriyev

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin professoru R.B.Əliyev

F.Rəsulov, Q.İbadoğlu, «İqtisadiyyatın əsasları».

«Elm». 2004, səh.200

Kitabda iqtisadiyyata girişin, mikroiqtisadiyyat, makroiqtisadiyyat və beynəlxalq ticarətin əsas anlayış və prinsipləri təqdim olunmuş, müasir iqtisadi biliklərin mənimsənilməsi üçün vacib hesab edilən iqtisadi kateqoriya, hadisə və qanunların şərhi verilmişdir. Dərs vəsaitində klassik və müasir iqtisadi nəzəriyyələrin başlıca tezislərinin, bazar iqtisadiyyatının əsas anlayışlarının, həmçinin iqtisadiyyatın tədrisi prosesində daha çox işlənən terminlərin izahına, iqtisadi fikir tarixindən seçmələrə, müzakirə üçün suallara, testlərə də geniş yer ayrılmışdır.

Kitab qeyri-iqtisad ali məktəblərinin tələbələri, kolleclərin, litseylərin və orta ümumtəhsil məktəblərinin yuxarı sinif şagirdləri, habelə «İqtisadiyyata giriş» fənnini tədris edən müəllimləri üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kitabdan iqtisadiyyatı müstəqil surətdə öyrənmək istəyənlər də istifadə edə bilər.

Mündəricat
I Fəsil 9

İstehsal imkanları əyrisi

Fayda və səmərəlilik

II Fəsil 25

III Fəsil 55

Başlıca sosial məqsədlər

Rəqabət və bazar

Bazarın dayanıqsızlıq halları

Düvlətin iqtisadiyyatda rolu

IV Fəsil 79

Firmanı necə yaratmalı?

Nəyə görə xərcləyirik?

Nə qədər xərcləyirik?

VI Fəsil 111
Əmək resursları-bu bizik!

Hər kəsə əməyinə görə! Və ya bazar qüvvələri

əmək haqqını necə müəyyənləşdirir.

Əmək resurslarının təkamülü (tədriji inkişafı)

Əməyin diskriminasiyası.
Əmək haqqına təsir göstərən digər qeyri – bazar qüvvələr

VII Fəsil 127

«Makroiqtisadiyyat» nəyi öyrənir?

Makroiqtisadi nəticələri necə ülzməli?

Milli gəlir, məşğulluq və iqtisadi sabitlik

ÜDM və ÜMM «ikili hesabın» istinası

VIII Fəsil 145

Başlıca iqtisadi məqsədlər

Nəyə görə makroiqtisadçıların fikirləri üst-üstə düşmür?

IX Fəsil 161

Pul – bu hər şeydir

Pul və onun funksiyaları

Mübadilə və mübadilə vasitəsi

Monetarist monetar siyasət

Pul kütləsi və onun aqreqatları

Milli Bank pul kütləsini necə tənzimləyir?
X Fəsil 175

Dövlət büdcəsi və vergilər

Vergilər və onun növləri

XI Fəsil 191

Xarici ticarət dövriyyəsi

Mütləq və müqayisəli üstünlüklər

Təbii və əldə edilmiş üstünlüklər

MÜƏLLİFLƏRDƏN
Biz, bu dərsliyin müəllifləri ABŞ-ın İqtisadi Təhsil üzrə Milli Şurasının (NCEE) 1998/1999-cu illərdə keçirdiyi «Təlimçilər üçün təlim» proqramının məzunlarıyıq. Bu baxımdan, Sizlərə təqdim etdiyimiz dərs vəsaiti üzərində işləyərkən NCEE-nin metodikasından bəhrələnmiş və bu kitabı müasir iqtisadiyyatın tələblərinə uyğunlaşdırmağa çalışmışıq. Bu dərs vəsaitinin hazırlanması ideyası da elə o vaxtdan başlanmış və onun üzərində iş nəşrə təqdim olunana qədər davam etmişdir. Bu dövrü biz nəzəri biliklərimizi praktiki müstəvidə sınaqdan keçirməyə sərf eləmişik. Bu məqsədlə 2000-ci ildən başlayaraq hər il orta məktəblərin riyaziyyat, tarix və coğrafiya müəllimləri üçün keçirilən seminarlarda təlimçi statusunda çıxış etmiş və 100-dən çox orta məktəb müəlliminin ixtisasını dəyişib «İqtisadiyyata giriş» fənnini tədris etməsinə elmi və metodiki yardım göstərmişik. Bununla yanaşı ötən dövr ərzində keçirdiyimiz bir neçə təlim kurslarına universitetlərin və ixtisasartırma institutlarının müəllimləri də cəlb olunmuşdur. Sonuncu belə tədbir İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzinin təşkilati, ABŞ-ın İqtisadi Təhsil üzrə Milli Şurasının metodiki və maliyyə dəstəyi ilə 2004-cü ilin 18-24 avqust tarixində keçirilmişdir. Bu dərs vəsaitinin hazırlanmasında həmin tədbirlərin dinləyicilərinin istəyi, rəyi və təklifləri kifayət qədər əhəmiyyətli rol oynamışdır. Belə ki, kitabın «Ekspert» jurnalının 2000-ci il 1-12-ci saylarında dərc olunmuş mətninin surəti həmin seminarlarda müxtəlif (orta və ali) ixtisas səviyyəli dinləyicilərə paylanmış və onların rəyləri əsasında daha da təkmilləşdirilmişdir.

Dərs vəsaiti 1999-cu ildə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Təhsil Problemləri üzrə Elmi-Metodik Şurası tərəfindən «İqtisadiyyata giriş» fənni üzrə təsdiq olunmuş proqram əsasında hazırlanıb. Biz bu vəsaitin tədrisinə kömək məqsədilə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Elmi-Metodik Şurası «İqtisadiyyat» bölməsinin 25.10.2002-ci il tarixli iclasının qərarı ilə təsdiq edilmiş (protokol №3) «İqtisadiyyata giriş» fənninin tədrisinə dair» Metodik Göstəriş hazırlayıb, onu Nazirliyin Metodiki Şurasının qərarı ilə 2003-cü ildə nəşr etdirmişik.

Oxuculara ünvanlanan bu kitab yalnız formatı ilə deyil, həmçinin məzmunu və eləcə də onun daha asan mənimsənilməsi üçün dili, izahatı, təqdimatı ilə fərqlənir. On bir fəsildən ibarət olan dərs vəsaiti iqtisadiyyata girişə dair ən ümumi və zəruri bilgilər əldə etmək istəyənlər üçün faydalı tədris mənbəyi sayıla bilər.

Kitabın mündəricəsini şərti olaraq dörd hissəyə bölmək olar. Birinci hissədə iqtisadiyyata girişin ən ümdə məsələləri və kateqoriyaları (məsələn, seçim və alternativ dəyər, məhdudluq, tələb və təklif, tarazlıq, elastiklik, bazar, rəqabət) izah olunur, ikinci hissədə mikroiqtisadiyyatın sahibkarlıq fəaliyyəti və firmalar, istehsal amilləri, əmək resursları, istehsal xərcləri və gəlirlər kimi məsələləri şərh edilir. Üçüncü hissə ölkə iqtisadiyyatı ilə bağlı makroiqtisadi proseslərdən bəhs edir. Nəhayət, dərs vəsaitinin sonuncu hissəsi beynəlxalq iqtisadiyyat məsələlərinin qısa şərhi ilə başa çatır.

Zəruri qeyd: rica edirik nəzərə alasınız ki, bu kitab dərs vəsaiti kimi müəlliflərin ilk işidir, çox güman ki, bu səbəbdən vəsait heç də nöqsansız deyil. Çox istərdik ki, kitabın çatışmayan cəhətləri, qüsurları barəsində irad və təkliflərinizi bu ünvana: AZ 1001, Bakı şəhəri, Murtuza Muxtarov küçəsi, ev 9, mənzil 40a («Ekspert» jurnalı redaksiyası, əlaqə telefonları – 498 44 31, 492 20 21, e-mail: ekspert@azeronline.com ) göndərəsiniz. Nəzərə alın ki, Sizlərin belə alicənablığı bizim gələcək fəaliyyətimizə xeyli fayda gətirər və bu işin davamı olaraq dərcini yaxın vaxtlarda planlaşdırdığımız yeni və daha təkmil dərslik və ona əlavələr (tapşırıqlar, testlər və s.) hazırlanmasına qiymətsiz töhfə olar.

Əvvəlcədən təşəkkür edirik.

Redaktordan
İqtisadiyyat kifayət qədər mürəkkəb bir elm sahəsidir. Riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya və digər elmlər kimi iqtisadiyyat elmi də özünəməxsus kateqoriyalara, qanunauyğunluqlara malikdir, bu elm sahəsində də çox müxtəlif nəzəriyyələr mövcuddur. Hətta iqtisadçı olanların belə həmin nəzəriyyələrin hamısını kamil öyrənə bilməsi müşkül məsələdir.

Bununla belə, iqtisadiyyat elm olmaqla bərabər, həm də bizim hər birimizin gündəlik həyatımızın, yaşayışımızın əsasıdır. Ona görə də hər kəsin öz güzəranını daha yaxşı qura bilməsi üçün gündəlik həyatda üzləşdiyi bir sıra sadə iqtisadi qanunauyğunluqları başa düşməsi və dərk etməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Buna cəhd göstərən hər kəsə «İqtisadiyyatın əsasları» adlı bu dərs vəsaiti əvəzsiz yardımçı ola bilər.

Əslində bu kitabı «İqtisadiyyatın «əlifbası» da adlandırmaq olardı. Çünki, «Əlifba» müəyyən dildəki sözləri əmələ gətirən hərfləri öyrətdiyi kimi, bu kitabda da iqtisadiyyatın konstruksiyasını əmələ gətirən və bu baxımdan, obrazlı desək, iqtisadiyyatın «hərfləri» adlandırıla biləcək iqtisadi kateqoriyalar, iqtisadi münasibətlərdən yaranan hadisə və proseslər hər kəsin asan başa düşəcəyi sadə şəkildə izah edilir və şərh olunur.

Son illər ölkəmizdə iqtisadiyyatın öyrənilməsinə və tədrisinə marağın müəyyən qədər artması ilə əlaqədar olaraq ali və orta ixtisas məktəblərinin tələbələri üçün, habelə orta məktəbin yuxarı siniflərində tədris edilmək məqsədilə iqtisadiyyata dair bir sıra dərsliklər və dərs vəsaitləri nəşr edilmişdir. Geniş oxucu kütləsinin rəyinə əsaslanaraq deyə bilərik ki, onların əksəriyyətinə xas olan dil mürəkkəbliyi və iqtisadi hadisə və proseslərin son dərəcə «akademik» şərhi materialların dərk edilməsini çətinləşdirir. Sizə təqdim olunan bu dərs vəsaiti isə, hətta əsasən eyni mövzulardan bəhs etməsinə baxmayaraq, onlardan keyfiyyətcə xeyli fərqlənir. Bu kitabda dilin sadəliyi, materialların şərh edilməsi üslubunun orijinallığı, iqtisadi hadisə və proseslərin təqdim edilməsində sistemliliyin, ardıcıllığın və səbəb-nəticə əlaqələrinin gözlənilməsi, adi gündəlik həyatımızdan çoxlu sayda misalların gətirilməsi, əyani vasitələrin (sxemlər, şəkillər, modellər, qrafiklər və s.) zənginliyi xüsusilə diqqəti cəlb edir. Kitabda bütün iqtisadi hadisə və proseslər, iqtisadi kateqoriyalar hər kəsi düşündürəcək sadə suallar və onlara verilən cavablar formasında şərh edilir. Bütün bunlar isə təqdim edilən materialların hamı tərəfindən anlaşılmasını və asan dərk olunmasını təmin edir. Bunu müəlliflərin uğuru hesab etmək olar.

Dərs vəsaiti qeyri-iqtisad ali və orta ixtisas məktəblərinin tələbələri, orta məktəbin yuxarı sinif şagirdləri və orta məktəblərdə iqtisadiyyat fənnini tədris edən müəllimlər üçün nəzərdə tutulsa da, bu, iqtisadiyyatı müstəqil şəkildə öyrənmək istəyənlər üçün də əvəzedilməz bir vəsait olacaq. Tam əminliklə söyləmək olar ki, bu vəsaitdən iqtisad ali məktəblərində «İqtisadi nəzəriyyə» kursunu öyrənən aşağı kurs tələbələri də lazımınca faydalana biləcəklər.

Dərs vəsaitinin özünəməxsus cəhətlərindən biri də onun üslub və məzmun baxımından Avropada və Amerikada tədris edilən «Ekonomiks» dərsliklərinə uyğunluğudur. Lakin, son illər müxtəlif dillərdən dilimizə tərcümə edilən həmin dərsliklərdən fərqli olaraq bu dərs vəsaitində konkret hadisə və proseslərlə bağlı istifadə olunan misal və nümunələr bizim gündəlik üzləşdiyimiz hadisələrdən götürülüb ki, bu da kitabın ruhunu oxuculara daha da yaxınlaşdırır.

Birinci fəsil
Bu fəsli oxuyarkən aşağıdakı
termin və anlayışlara diqqət yetirin:

İnsan həyatını iqtisadiyyatsız təsəvvür etmək olmaz. Hərçənd, bizim çoxumuz, hətta müəyyən qədər təhsil görmüş olsaq da, iqtisadiyyatın həyat tərzinin əsasını təşkil etdiyini nəzərimizə gətirmirik. Robinzon Kruzonu xatırlayırsınızmı? O, gəmisi qəzaya uğrayıb kimsəsiz bir adaya düşənədək, iqtisadi çətinliyi dəf etmək haqqında düşünmürdü. Ancaq zərurət onu bunu anlamağa vadar etdi. Və ən maraqlısı budur ki, insan bu barədə – iqtisadiyyat qanunları haqqında müəyyən biliyə sahib olmadan iqtisadi tələblərə əməl etməli olur. Yaşayış bunu tələb edir.

Bax, bizlər orta məktəbi bitirməmiş sərbəst yaşamaq, müstəqil olmaq istərdik.

Elə ki, orta təhsili başa çatdırdıq, özümüzə sənət seçmək, ömür yolumuzun sonrakı illəri haqqında çətin fikrə gəlməli oluruq. Kimisi elm adamı, başqası rəssam, kimlər isə sahibkar və ya həkim, jurnalist və ya menecer olmaq istəyir. Doğrusu, bu peşələr haqqında anlayışımız çox bəsit olur. Əslində, həkim olmaq istəyən kəs heç öz orqanizminin funksiyalarını yaxşı bilmir. Çünki, biz bu peşələr haqqında hələlik ümumi anlayışa malikik.

Bundan narahatçılıq keçirməyə dəyməz, hər şeyin öz vaxtı var. Elə iqtisadi bilikləri qavramağın, istəkləri reallaşdırmağın özü də bəşəri bir tələbdir. Bəşəriyyətin səhəri açılandan, lap ibtidai dövrlərdə də adamlar yaşamaq üçün müəyyən məqsədlər, vasitələr, üsullar axtarıb tapmalı olmuşlar. Yaşamaq üçün mübarizə həmişə olub, var və olacaqdır. Bunsuz həyat amorf-ətalət siqlətli, mənasız bir şey olardı.

Belə müdrik söz var: iştah dişin altındadır. Götürək iqtisadiyyatı. Biz iqtisadiyyatın nə olduğunu o zaman dərk edirik ki, pul qazanırıq və onu xərcləməli oluruq. Necə qazanmalı və necə xərcləməli – bu həyata maraq doğurur.

Çoxəsrlik bəşər tarixi bu suallara saysız-hesabsız, bir-birinə bənzəməyən cavab axtarışı ixtiyarındadır.

İnsanlar yaşamaqla bağlı istəklərini reallaşdırmaq üçün hər şeyə əl atıblar: qanlı, talanlı müharibələr ediblər. Lap elə bu günümüzə nəzər salaq. Qarabağ müharibəsi -xalqımızın ağrılı-acılı, yaralı yeridir. Erməni separatçıları namərdlik edərək, öz çoxdankı istəklərinə qovuşmaq üçün – ərazi iddialarını reallaşdırmaq, münbit torpaqları ələ keçirmək məqsədilə qonşusu Azərbaycanın ərazisinin beşdə birini işğal etmişlər. Bu ədalətsiz istəkdir. İmperiya – iddialı hakim dairələr xalqları dəfələrlə belə fəlakətlərə düçar etmiş, sonda özləri də məhvə məhkum olmuşlar. Tarix güzəranın yaxşılaşması üçün müharibələrin labüd olmadığını çoxdan sübut edib.

Əmin-amanlıqda yaşamaq üçün mütərəqqi məqsədlər və vasitələr var: insan əməyini yüngülləşdirmək, zəhmət müqabilində daha çox fayda-mənfəət əldə etmək üçün yeni texnika, texnologiya ixtira etmək, biologiyanı insanın sağlam böyüməsinə yönəltmək, tibbi nailiyyətlərlə nahaq ölümlər üzərində zəfər çalmaq və s.

Bir sözlə, elm və həyat təcrübəsi sübut edir ki, rifahın, dolanışığın səviyyəsi-ölkə vətəndaşlarının əmtəə istehsalının, xidmətinin yaxşı təşkili ilə bağlıdır. Yalnız belə olduqda insanlar rahat, təhlükəsiz həyat sürə bilər və hərtərəfli təmin olunar.

Nəinki, iqtisadçı alimlərin nəzəri fikirləri, lap bizim gözümüz qarşısında baş verən möcüzəli hadisələr-sıçrayışlı inkişaflar da bunu təsdiq edir.

Bir vaxtlar ölkənin varı – təbii sərvətlərin, resursların zənginliyi ilə, münbit torpaqların çox olması ilə, bol suyun, meşələrin mövcudluğu ilə müəyyən edilirdi.

İkinci dünya müharibəsi başa çatdıqdan sonra ictimai-iqtisadi inkişafın yeni vüsəti bu fikrə ciddi düzəliş verdi. Cənubi-Şərqi Asiyanın təbii sərvətlər cəhətdən heç də zəngin olmayan ölkələrində bənzərsiz sıçrayışlar qeydə alındı. Doğrudur, təbii sərvətlərin çoxluğu həyat tərzinin yüksəlməsi üçün mühüm istehsal amillərindən biridir. Ancaq nəinki bu resurslar tükənəndən sonra, hətta bunların mövcudluğu şəraitində də belə ölkələr zamanın inkişafı ilə ayaqlaşa bilirlər. İki ölkənin həyatına – zəngin sərvətli şimal qonşumuz Rusiyanın və təbii sərvətlər sarıdan kasıb-kasad ölkə sayılan Yaponiyanın inkişaf səviyyəsinə nəzər salaq: birində rifah səviyyəsi aşağı, digərində isə yüksəkdir.

Bəs, rifah səviyyəsi özü nə deməkdir?

Рифащ сявиййяси – юлкя вятяндашларынын ямтяя, хидмят, ращат вя тящлцкясиз щяйат тярзи иля тямин олунма дяряъясидир.

Rifah səviyyəsi – əhalinin həyat şəraitinin və tələbatlarının ödənilməsinin sosial-iqtisadi xarakteristikasıdır. BMT-nin tövsiyələrinə əsasən rifah səviyyəsi aşağıdakı elementlərin sistemini əks etdirir: sağlamlıq, o cümlədən demoqrafik şərait, qidalanma, geyim, istehlak və yığım fondları; əmək şəraiti, məşğulluq, əməyin təşkili; təhsil, o cümlədən savadlılıq; mənzil təminatı; sosial təminat; insan azadlıqları. Rifah səviyyəsinin beynəlxalq (ölkələrarası) müqayisəsi üçün BMT “İnsan İnkişafı İndeksi (İİİ)” adlanan göstəricidən istifadə edir.

Bu indeksin hesablanması üçün 3 göstərici əsas götürülür:

-adambaşına düşən ÜDM;

-orta ömür müddəti.

Birinci göstərici üzərində sonrakı fəsillərdə geniş dayanacağıq.

BMT İnkişaf Proqramının Qlobal İnsan İnkişafı (Qİİ) hesabatlarında Azərbaycan İİİ-nin reytinqinə görə, 1995-ci ildə 110-cu (həmin ildə Türkiyənin reytinqi 69, Rusiyanın 72, Gürcüstanın 108, Ermənistanın isə 99 olub), 1997-ci ildə 103-cü, 1998-ci ildə 107-ci, 1999-cu ildə 110-cu, 2000-ci ildə 90-cı, 2001-ci ildə 79-cu, 2002-ci ildə 88-ci, 2003-cü ildə 91-ci yerdə dayanıb.

İİİ-nin səviyyəsinə görə ölkələr 1-dən (insan inkişafının ən yüksək səviyyəsi) 174-dək (insan inkişafının ən aşağı səviyyəsi) aralığında sıralanır.

Bəs, dolanışığın səviyyəsi nə ilə müəyyən edilir? Bu suala iqtisadiyyatın bəzi anlayışlarını öyrənəndən sonra cavab axtaracayıq.
MƏHDUDLUQ
Bəllidir ki, dünyada heç bir dövlət və heç kim bütün istədiklərinə sahib ola bilmir. Sadəcə olaraq, nemətlər hamıya çatmır. Çünki, hamımızın istəkləri qeyri-məhduddur. Xatırlayın ki, siz hər dəfə maüazada olanda çoxlu və müxtəlif çeşidli mal almaq istəyində olursunuz. Amma məhdud miqdarda mal almaq imkanınız olur. Yaxud, biznesmen hər hansı bir məhsulu daha çox istehsal etmək istəyir, ancaq hər dəfə ona nə isə mane olur. Bəzən, xammal, bəzən pul, bəzən də xırda bir hissə çatışmır. Resursların elə bir həddi mövcuddur ki, yalnız o çərçivədə insanların tələbatını ödəmək, maddi nemətlərin istehsalını və xidmətlərin fəaliyyətinı təşkil etmək mümkün olur. Başqa sözlə, ölkənin bütün əhalisi mövcud təbii və digər resurslardan istifadə etsə bu zaman istehsal nə vaxtsa dayana bilər. Bəs, nə etmək lazımdır? Yeganə çıxış yolu hər hansı bir məhsuldan çox istehsal etməklə kifayətlənmək deyil, mövcud resurslardan səmərəli istifadə yolu ilə fasiləsiz istehsalın yeni sahələri işə salınmalıdır. Deməli, insanların tələbatı sonsuz, onları təmin etmək üçün zəruri olan resurslar isə məhduddur. Hər bir cəmiyyət, hər bir insan həmişə resursların və imkanların məhdudluüu problemi ilə rastlaşır. Onların hər birinin qarşısında daimi seçim problemi durur.

Seçim bizim həyatımızın əsasıdır.

Seçimin zərurətini ilk növbədə, bizim gəlirlərimiz, həyat şəraitimiz şərtləndirir. Əksər ailənin gəliri məhdud ölçüdədir. Kimdənsə borc götürməklə, eləcə də əmanətə qoyulmuş vəsaitlərdən istifadə etməklə vaxt darlıüı yaranır. Firmalarda da ailədə olduüu kimidir, onların da gəlirləri məhduddur. Onlar da kredit alır, dövlət büdcəsinə vergilər ödəyirlər.

İгtисаdиййаt – бизим сonсуз исtякляримизля мяhdуd имкаnларымызы даща йахшы неъя бирляшдирмяк щаггында елмdир.

İndi isə iqtisadiyyatın əsas anlayışlarından daha birini öyrənmək üçün belə bir misala nəzər salaq.

Tutaq ki, saatınız yoxdur və onu almaq üçün pul yıümaq qərarına gəlmisiniz. Siz pul toplamaqda olduüunuz vaxt fotoqrafiyaya aludə olursunuz və fotoaparat almaq fikrinə düşürsünüz. İndi tutaq ki, sizin pulunuz var. Lakin, vəsaitiniz ya saat, ya da fotoaparat almaüa bəs edir, hər ikisini almaüa çatmır. Siz seçim qarşısında qalırsınız. Əgər saat alsanız, onda fotoaparatla şəkil çəkmək həzzindən imtina etməlisiniz.

İqtisadçılar əldən verilmiş imkanların miqdarını alternativ dəyərlə ifadə edirlər.

Aлtерnаtив dяйяр – сизиn еhtийаtdа саxлаdыüыnыз вя алмаг исtяdийиnиз малыn гиймяtиля юлчцлцр.

Seçim problemi dövlətin, firmanın, eləcə də insanların ən çətin problemlərindən biridir. Belə ki, istəklərin çoxluüu, resursların isə məhdudluüu sizi həmişə müxtəlif variantlar arasından birini və ya bir neçəsini seçməyə məcbur edir. Firma öz məhsul və xidmətini qəzetdə, radioda, televizorda reklam edə bilər. Amma, çox nadir hallarda firma hər üç informasiya vasitəsindən istifadə edir. Çünki bunun üçün çoxlu xərc tələb olunur. Televiziyanı seçirsə, onda radioda da yerləşdirilmiş reklamın səmərəsi azalır.

Hökumət də bütün dövrlərdə seçim qarşısında durur. Büdcə vəsaitlərini hara xərcləməli? Hazırki şəraitdə büdcə vəsaiti küçələrin işıqlandırılmasına və ya ordunun möhkəmləndirilməsinə yönəldilməlidir? Lakin bunun hər ikisinə pul çatmır. Belə olan halda, silahlı qüvvələrini möhkəmlədən hökumət küçələrin işıqlandırılması imkanlarını itirir və yaxud da əksinə. Bu da seçimin alternativ dəyəridir. Siz hərdən həyətdə futbol oynamaq qərarına gəlirsinizsə, sabahkı dərslərə hazırlaşmaq imkanlarını itirirsiniz. Deməli, oyunun ləzzətinin alternativ dəyəri sabah dərslərdən qeyri-kafi qiymət almaüa səbəb olur.

Sечимиn dяйяри – еля эялири, hяйаtи nемяtляри, ямtяя вя xиdмяtляри xаракtеризя еdир ки, биз сечdийимиз башга вариаntларdа fяалиййяtя цсtцnлцк верdийимизя эюря onлары ялdя еdя билмирик.

Belə güman edək ki, insanlar aüılı ilə hərəkət edir, daha irəli gedir, təklif olunan müxtəlif variantlardan daha çox fayda gətirəni seçir və həmişə belə olurmu? Əgər ötən həftə ərzində fəaliyyətinizə nəzər salsanız görəcəksiniz ki, əldən buraxdıüınız imkanlar sizin üçün iri məbləüləri ifadə edir. İnsanlar seçimini düşünərsə, alternativ dəyərin dərk edilməsi onlara gələcək həyatında xeyli kömək göstərər. Seçimin və alternativ dəyərin zəruriliyini və səmərəsini cədvəl və qrafikin köməyi ilə təsvir edək. Bu qrafik iqtisadi ədəbiyyatlarda istehsal imkanları əyrisi adlanır. Belə qrafik vasitəsilə seçim və alternativ dəyərin zəruriliyi və səmərəliliyi nəzərə çatdırılır. Lakin, qrafikə keçməmişdən əvvəl bir lətifə və onun üzərində qurulmuş misala nəzər salaq.

Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, iqtisadçılar digər alimlərlə müqayisədə “fərz edək ki” sözünü daha çox işlətməyi sevirlər. Ona görə də onların leksikonunda bu sözə tez-tez rast gəlmək olur. Hətta bu barədə məşhur lətifə də mövcuddur: deyilənə görə kimyagər, fizik və iqtisadçı yarüan boyunca yol gedərkən birdən dərin çökəkliyə yıxılırlar. Bu çökəklikdən çıxmaüın çətinliyini dərk edəndən sonra oturub nə etmək barəsində fikirləşirlər. Vəziyyətdən çıxış yolu onların hər biri tərəfindən düşünülür. Əvvəlcə kimyagər deyir: “Əgər məndə kükürd və bəzi maddələr olsa idi, ondan partlayıcı maddə düzəldib qayanı partladaraq, yolumuzu açardım”. Fizik deyir: “Əgər məndə uzun taxta lövhə və hamar daş olsa idi, ondan tramplin düzəldərdim. İkimiz şalbanın bu başına bərk zərbə endirər, tirin digər tərəfində olanı yuxarı tullayardıq. O da kənara çıxaraq yerdə qalanları çəkib çıxarardı”. Növbə iqtisadçıya çatanda, o deyir: “Gəlin, fərz edək ki, biz burada yoxuq.”

Beləliklə də bizim sevimli sözümüzdən istifadə edərək, fərz edək ki, yaşadıüımız kiçik ölkədə yalnız iki növ məhsul istehsal olunur: velosiped və paltar. Mütəxəssislərin hesablamalarına görə, ölkədə mövcud olan zəruri resursları, o cümlədən bütün əmək qabiliyyətli əhalini bu məhsulun istehsal sferasına cəlb etməklə ildə 100 min ədəd velosiped buraxmaq olar. Yox, əgər bütün mümkün resursları yalnız paltar istehsalına yönəltsək, onda buraxılışın miqdarı il ərzində maksimum 800 min ədədə çata bilər.

Başqa bir variantda isə həmin resursları sözü gedən iki məhsul arasında bölüşdürməklə eyni vaxtda hər iki məhsulun istehsalını təşkil etmək mümkündür. Müxtəlif variantlara uyüun gələn istehsal proqramı 1 saylı cədvəldə təsvir edilir.

Cədvəl 1

İstehsalat imkanları şkalası

Variantlar	Velosiped, min ədədlə	Paltar, min ədədlə
1	100	0
2	80	500
3	60	650
4	40	700
5	0	800

Cədvəl məlumatlarından istifadə etməklə istehsal imkanları əyrisini aşağıdakı formada qurmaq olar.

Velosiped (min.ədədlə)

Iqtisadi nəzəriyyə kitabı

Uğura gedən yolu bizimlə kəşf edin.

Error

You are not authorised to view this resource.

Ümumilli Lider Heydər Əliyev

NİZAMİ GƏNCƏVİ. ƏSƏRLƏRİ I cild (2 cilddə)
NİZAMİ GƏNCƏVİ. ƏSƏRLƏRİ I cild (2 cilddə)
HEYDƏR ƏLİYEV MİLLİ-SİYASİ ELİTAMIZIN ZİRVƏSİ
Vaqif Abdullayev
2019

Siyasi elmlər doktoru, professor Vaqif Abdullayevin bu kitabında Azərbaycan milli elitasının formalaşma tarixi, bu fasiləsiz prosesin son qırx ilində H.Əliyevin müstəsna xidmətləri sosioloji və politoloji rakursdan, “millət-lider-elita” aspektindən işıqlandırılıb. Müəllif bundan öncəki kitablarında olduğu kimi bu əsərində də göstərir ki, milli-siyasi elitamız həm çarizm və onun sonluğunda doğulan ilk müstəqil respublika, həm də sovet dönəmində, özəlliklə H.Əliyevin siyasi rəhbərliyə gəlişi ilə epoxaların ekstremallığına baxmayaraq, millətin varlığını qoruması və inamla gələcəyə addımlamasında üzərlərinə düşən missiyanı layiqincə yerinə yetirmiş, milli inkişafı təmin etməyi bacarmışdır. Müstəqilliyin bərpasından sonra elitanın formalaşma prosesi Yeni Azərbaycan Partiyasının bazasında yeni məzmun kəsb etmişdir.

MÜSTƏQİL AZƏRBAYCAN DÖVLƏTİNİN QURUCUSU
2009

Ümummilli liderin Azərbaycan qarşısındakı əvəzsiz tarixi xidmətlərinin ən qabarıq siyasi təzahürü onun dayanıqlı milli dövlət qurması, onu möhkəmləndirməsidir. Xalqımız tarixən milli dövlət qurmaq uğrunda davamlı mübarizə aparsa da, yalnız ötən əsrin sonlarında uzunmüddətli istiqlal mübarizəsinin məntiqi yekunu olaraq bu arzusuna qovuşmuşdur. Kitabda “H.Əliyev ideyalarının təntənəsi”, “H.Əliyev ideyaları yaşayır və zəfər çalır”, “Azərbaycan xalqına və dövlətçiliyinə həsr olunan ömür”, “Ən böyük azərbaycanlı”, “Zəfərlər partiyası”, “H.Əliyev – 95”, “H.Əliyevin fəaliyyəti müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaranmasına gətirib çıxardı”, “Müstəqil Azərbaycan dövləti konsepsiyasının yaradıcısı” və digər buna bənzər mövzular geniş şərh edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ AZƏRBAYCAN NİTQ MƏDƏNİYYƏTİ (III hissə)
N.Zamanov
2018

Monoqrafiyanın III hissəsində ümummilli lider Heydər Əliyevin çıxışlarında nitqin ekspressivliyini yüksəltməyə xidmət edən etik və estetik mətnlər Azərbaycan dilinin imkanları hesabına araşdırma mövzusu olub. Müəllif müasir etikanın müxtəlif növləri, eləcə də estetik kateqoriyalar, incəsənətin ayrı-ayrı formaları böyük natıqın dilində tədqiqata cəlb edib.

ƏDƏBİYYATDA HEYDƏR ƏLİYEV OBRAZI:
TARİXİ GERÇƏKLİKDƏN İDEALA
2018

Kitabda ədəbiyyatşünaslıq elmində indiyədək görkəmli dövlət xadimi, Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan ədəbiyyatının inkişaf etdirilməsindəki rolu, yazıçı və şairlərin əsərləri vasitəsilə ölkəmizi tanıtması, yaradıcı simalara qayğı göstərməsi kimi məsələlərdən bəhs edilir. Monoqrafiyada ilk dəfə olaraq, Ulu öndərin ədəbiyyatda bədii obrazının yaradılması məsələlərindən söz açılır. Eləcə də müasir şəraitdə ədəbiyyatda Heydər Əliyev ideallarının yaşadılmasının davam etdirilməsi və bədii obrazın yeni təfəkkür əsasında canlanması məsələləri geniş işıqlandırılıb.

HEYDƏR ƏLİYEVIN KƏLAMLARI
Nərmin Əhmədzadə
2017

Dünya siyasət meydanında cərəyan edən proseslərə təsiri baxımından Ulu öndər həmişə öz sözü, öz çəkisi, öz sanbalı ilə seçilib. Ümummilli liderimizin siyasəti, iş təcrübəsi, vətənpərvərliyi kimi hikmətli sözləri, kəlamları da xalqın dilində həmişə dolaşıb, xalq deyiminə çevrilib. Nərmin Əhmədzadənin geniş oxucu kütləsinə təqdim etdiyi bu kitabında Heydər Əliyevin hikmətli sözləri, kəlamları, misalları və s. toplanıb.

HEYDƏR ƏLİYEV AZƏRBAYCANDA DÖVLƏT QURUCULUĞUNUN BANİSİDİR
2017

“Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondunun lektoriyası” seriyasından “Heydər Əliyev Azərbaycanda dövlət quruculuğunun banisidir” adlı mühazirələr toplusuna Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvləri Nizami Cəfərov və Möhsün Nağısoylunun, AMEA-nın müxbir üzvləri Musa Qasımlı və Misir Mərdanovun, professorlar İradə Hüseynova, Rasim Nəbiyev, İsaxan Vəliyev, Əyyub Kərimov və Bəbir Quliyevin, dosent Fəxrəddin Nağıyev və Eynulla Mədətlinin, tədqiqatçılar Bəhruz Quliyev, Azad Mədətov və İlkin Soltanlının, ukraynalı alimlər Aleksey Nestulya və Svetlana Nestulya və digərlərinin müstəqil Azərbaycan dövlətinin hərtərəfli inkişafı yolunda əvəzsiz tarixi xidmətləri olmuş, milli dövlətçilik ideyasının bərqərar olması və ölkəmizin beynəlxalq aləmdə nüfuzunun artması naminə misilsiz töhfələr vermiş Ulu öndər Heydər Əliyevin möhtəşəm fəaliyyətindən bəhs edən mühazirələri daxil edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ AZƏRBAYCAN TARİXİ
(II hissə)
2017

Heydər Əliyev Azərbaycanın təbii sərvətlərindən, əlverişli coğrafi-strateji mövqeyinin üstünlüklərindən ölkənin milli mənafelərinə uyğun şəkildə istifadə edilməsinə yönəldilmiş irimiqyaslı beynəlxalq iqtisadi sazişlərin işlənib hazırlanması və həyata keçirilməsi sahəsində son dərəcə gərgin və səmərəli fəaliyyət göstərib. Böyük bir coğrafi məkanda region qüvvələrinin birləşməsində də Heydər Əliyevin danılmaz xidmətləri vardır. Kitabda Ulu öndərin anadan olmasının 94 illiyinə həsr edilmiş Bakının Səbail rayonu məktəblilərinin “Heydər Əliyev və Azərbaycan tarixi” adlı elmi-praktik konfransında dinlənilən məruzələr toplusu dərc olunub.

“AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ KONSTİTUSİYASINDA TƏSBİT EDILMIŞ DƏYƏRLƏRİN MÜDAFİƏSİ SAHƏSİNDƏ MÜASİR NƏZƏRİ VƏ PRAKTİKİ YANAŞMALAR”
(Elmi-nəzəri konfrans)
2017

1995-ci il noyabrın 12-də ilk dəfə olaraq Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə müstəqil Azərbaycan dövlətinin Konstitusiyası hazırlandı və referendum yolu ilə qəbul edildi. Heydər Əliyevin anadan olmasının 94-cü ildönümü münasibətilə keşirilən elmi-nəzəri konfransda Ulu öndərin həyat və yaradıcılığı, Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda gördüyü böyük işlər, ölkədə hüquq və bərabərliyinin, insan azadlığı və haquqlarının bərpası, konstitusiyada etdiyi dəyişikliklər, xalqın sosial həyat tərzi və yaşayış rifahının yaxşılaşdırılması üçün atdığı mükəmməl addımlar və s. haqqında söylənilən mühazirə və çıxışların mətnləri bu vəsaitdə dərc edilib.

“TƏHSİL, TƏHSİLİN TƏŞKİLİ VƏ İDARƏ EDİLMƏSİNİN MÜASİR PROBLEMLƏRİ:
REALLIQLAR, PERSPEKTIVLƏR”
(Elmi-praktik konfrans)
2017

Konfrans materiallarından ibarət olan bu topluda H.Əliyevin təhsil sahəsindəki islahatlarının bu günümüzə təsiri və təhsil sahəsinin digər məsələləri haqqında materiallar öz əksini tapıb.
Qeyd etməliyik ki, Heydər Əliyevin sovet Azərbaycanına rəhbərlik etdiyi illərdə ölkədə 5 yeni ali təhsil müəssisəsi açılmış və ali məktəblərdə təhsil alanların sayı 70 mindən 100 minə qədər artmışdır. Eləcə də dahi rəhbər keçmiş İttifaqın ən nüfuzlu təhsil müəssisələrində azərbaycanlıların oxumasına çalışmış və bu istiqamətdə əsaslı dönüş yaratmışdır. Məhz Heydər Əliyevin təşəbbüsü və birbaşa himayəsi nəticəsində 1970-ci ildən başlayaraq hər il 800-900 nəfər gənc SSRİ-nin nüfuzlu ali məktəblərində təhsil almağa göndərilmişdir ki, bu da respublikanın milli kadr potensialının daha da gücləndirilməsinə imkan yaratmışdır.

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ TARİXİ
(1991-2003)
(I cild)
2016

Ümummilli lider Heydər Əliyevin tövsiyyəsi ilə yazılan bu kitab fundamental araşdırma əsəri olmaqla müstəqillik dövrü tariximizin 1991-2003-cü illərini əhatə edir ki, bu dövr Azərbaycan tarixində “Heydər Əliyev dövrü” kimi yer alıb. Kitabda Azərbaycan tarixinin Heydər Əliyev dövrünün taleyüklü məqamları, dövlətçilik uğrunda gərgin mübarizə və s. ilə öz tutumuna, kütləsinə görə bütöv bir mərhələsi, epoxası geniş işıqlandırılıb.

SİYASİ DÜŞÜNCƏMDƏ HEYDƏR ƏLİYEV FENOMENİ
A.Babayev
2016

Müəllif kitabda ümummilli lider Heydər Əliyev haqqında düşüncələri, məruzələri, məqalələri, sənədli faktlarla onunla bağlı xatirələrini dərc etdirib. Ulu öndərin siyasi məktəbinin zəngin bir xəzinə olması, Azərbaycanı dünya miqyasında tanıdaraq, daim irəliyə aparması, həmçinin taleyin hökmü ilə iki dəfə xilaskarlıq missiyasını üzərinə götürərək hakimiyyətə gəlməsi və hər dəfə Azərbaycanın müqəddəratının həll olunduğu təhlükəli və mürəkkəb məqamlarda xalqın köməyinə çatması, ona dayaq olması, zamanın ağır məngənəsindən xilas etməsi əsərdə Adil Babayev tərəfindən xüsusilə vurğulanıb.

HEYDƏR ƏLİYEV
AZƏRBAYCAN: DÜNƏN, BU GÜN VƏ SABAH
(Elmi-praktiki konfrans)
2016

Bu kitab Səbail Rayon İcra Hakimiyyəti və YAP Səbail rayon təşkilatının birgə təşəbbüsü ilə Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradıcısı Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr edilmiş “Heydər Əliyev – Azərbaycan: Dünən, bu gün və sabah” mövzusunda keçirilmiş elmi-praktiki konfransın materialları əsasında hazırlanıb. Kitabda Ulu öndərimizin Azərbaycan dövləti və Azərbaycan xalqı üçün etdiyi düzgün siyasət və fəaliyyəti, bizlərə irs qoyub getdiyi geniş fəaliyyət və quruculuq planlarından geniş söhbət açılır.

ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEV İRSİNDƏ MULTİKULTURAL VƏ TOLERANT DƏYƏRLƏR
(Beynəlxalq elmi konfrans materialları) I hissə
2016

Azərbaycanın multikultural ənənələrinin dövlət tərəfindən qorunması işində ən vacib olanı ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü və göstərişi ilə bu məsələnin hüquqi sənədlərdə, o cümlədən, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında əks olunmasıdır. Belə ki, multikulturalizm siyasətinin əsasını təşkil edən tolerantlıq prinsipi Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının bir sıra maddələrində aydın şəkildə təsbit edilmişdir. Bununla bağlı “Bərabərlik hüququ” (maddə 25, bənd 3), “Milli mənsubiyyət hüququ” (maddə 44, bəndlər 1, 2), “Ana dilindən istifadə hüququ” (maddə 45, bəndlər 1, 2) və başqa maddələri göstərmək mümkündür. Kitabda bu və daha müxtəlif mövzularda edilən çıxışlar və məruzələrin mətni toplanıb.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ NAXÇIVAN TARİXİ MƏSƏLƏLƏRİ
Ə.Cabbarlı
2015

Kitabda Azərbaycan xalqının ümummmilli lideri Heydər Əliyev və Naxçıvan tarixi məsələləri araşdırılıb. 1969-2003-cü illərdə Naxçıvanla bağlı qəbul edilən tarixi qərarlar, həyata keçirilən tədbirlər, habelə ölkəmizin daxili və xarici siyasətinin mövzuya dair aspektləri hərtərəfli şəkildə öyrənilib. Ümummilli liderimizin Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə bağlı gördüyü işlər, Naxçıvanın muxtariyyət statusunun qorunması, bölgənin erməni təcavüzündən xilası, muxtar respublikada elmin, təhsilin, mədəniyyətin inkişafı, ordu quruculuğu sahəsində həyata keçirdiyi siyasət kitabda əhatəli şəkildə işıqlandırılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV MƏKTƏBLİLƏRİN GÖZÜ İLƏ
(IX kitab)
2015

Ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulmuş dövlət uşaq siyasəti ölkəmizdə uşaqların hərtərəfli və ahəngdar inkişafının təmin edilməsinə yönəlib. Ulu öndər dəfələrlə vurğulayırdı ki, müstəqil dövlətimizdə uşaqların yüksək mənəvi-əxlaqi mühitdə, milli dəyərlər əsasında kamil tərbiyə alaraq layiqli şəxsiyyət kimi yetkinləşməsi olduqca mühüm əhəmiyyət kəsb edir. O uşaqları xüsusi bir məhəbbətlə sevirdi ki, artıq valideyn olan həmin uşaqlar öz övladlarına Ulu öndərin məhəbbət və qayğısından bəhs edərək, onu sevdirə biliblər. Heydər Əliyev mövzusu bədii gecələrin, televiziya verilişlərinin, bir çox əsərlərin əsas mövzusuna çevrilib. Kitabda məktəblilərin “Heydər Əliyev” mövzusunda yazdıqları inşalardan seçmələr toplanıb.

HEYDƏR ƏLİYEV SİYASƏTİ: TOLERANTLIQ
2015

Bu topluda yer alan tarixi xronoloji materiallar Heydər Əliyev irsinin və uğurlu strategiyasının öyrənilməsinə xidmət etməklə yanaşı, həm də Azərbaycanın bütün dünyaya nümayiş etdirdiyi dünyəvilik, tolerantlıq və multikulturalizm ideyalarının əyani vəsaiti hesab oluna bilər. Kitabı oxuyan hər kəs Azərbaycan xalqının xarakterik xüsusiyyətlərindən və cəmiyyətimizdə yüz illər ərzində formalaşmış və bu gün də davam etdirilən ənənələrindən qaynaqlanan qarşılıqlı hörmət və birgəyaşayış mədəniyyətinin məhz ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən necə qorunmasının və davamlı şəkildə təbliğ edilməsinin bariz şəkildə nümunəsi ilə yaxından tanış olacaq.

HEYDƏR ƏLİYEV – MİLLİ LƏYAQƏT ÖLÇÜSÜ
Z.Qaralov
2015

Əsər müəllifin Heydər Əliyevə həsr etdiyi beşinci kitabıdır. 10 fəsildən ibarət olan bu kitabda fəsillərin adları müxtəlif olsa da, nəticə etibarilə Heydər Əliyevin ölməzliyini sübut edən aktual məsələlərdir ki, vahid bir məqsədə xidmət edir. Qələmə alınmış sənədli, faktlı hadisələr, olaylar gələcək nəslə Ulu öndəri olduğu kimi tanıtmaq məqsədi daşıyır. Bir sözlə, kitab şəxsiyyəti ilə fəxr etdiyimiz, öz siyasi baxışları, dərin zəkası, fenomen yaddaşı, mənalı yumoru, uzaqgörənliyi, xalqı, vətəni yolunda göstərdiyi xidmətləri ilə yaddaşımıza həkk olunmuş dahi şəxsiyyətə həsr olunub.

HEYDƏR ƏLİYEVİN DÖVLƏTÇİLİK VƏ HÜQUQ TƏLİMİ
Ş.Məmmədov
2014

Kitabda XX əsrin görkəmli mütəfəkkiri, siyasətçi və dövlət xadimi Heydər Əliyevin dövlətçilik və hüquq sahəsindəki təlimi araşdırılıb, bugünkü müstəqil demokratik çağdaş Azərbaycan dövlətinin yaradılması və möhkəmləndirilməsi uğrunda mübarizədən, möhtəşəm xidmətlərindən, təməli dinamik fəaliyyənindən, həyatını həsr etdiyi işıqlı amallardan bəhs edilib.

ULU ÖNDƏR HEYDƏR ƏLİYEVİN ŞƏMKİRÇAY SU ANBARININ TİKİNTİSİ İDEYALARI UĞURLA HƏYATA KEÇİRİLİR
2014

Şəmkir çayı üzərində dəryaçanın Şəmkirçay su anbarının Su Elektrik Stansiyası ilə birlikdə tikintisi layihəsinə həsr olunmuş bu kitabda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində onların layihəsinin hazırlanması və tikintisinin başa çatdırılması , eləcə də kompleks layihənin sonrakı mərhələlərində görülməsi nəzərdə tutulmuş tədbirlər hesabına suvarılan torpaq sahələrinin genişləndirilməsi və digər məsələlər öz əksini tapıb. Kitabda eyni zamanda elmi, layihə-axtarış və fond materiallarından istifadə etməklə ölkənin qərb bölgəsində su təsərrüfatının inkişaf tarixi, onun layihədən əvvəlki vəziyyəti, Şəmkir çayı və onun su ehtiyatlarının istifadəsi barədə məlumatlar verilib.

ÜMUMMİLLİ LİDER HEYDƏR ƏLİYEVİN ANADAN OLMASININ 91 İLLİYİNƏ HƏSR OLUNMUŞ PEDAQOGIKA VƏ PSİXOLOGİYA FAKÜLTƏSİ MÜƏLLİM VƏ TƏLƏBƏLƏRİNİN ELMİ KONFRANSININ MATERİALLARI
2014

Kitabda “Heydər Əliyev və Azərbaycan təhsili” mövzusunda müəllim və tələbələrin mühazirələri, çıxışları yer alıb. Qeyd edək ki, Ulu öndər Heydər Əliyev müstəqillik illərində də elm və təhsilin inkişafını diqqətdən kənarda qoymayıb, elm-təhsil problemlərinə kompleks şəkildə yanaşıb. Ölkə başçısı bu sahədə mövcud olan problemlərin aradan qaldırılması və Azərbaycanda dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin təcrübəsinə uyğun təhsil strategiyasının həyata keçirilməsi məqsədilə ciddi tədbirlər həyata keçirərək, mühüm tarixi fərman və sərəncamlar imzalayıb.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ ƏDƏBİ-TARİXİ PROSES
S.Əhmədova
2013

Monoqrafiya dünya şöhrətli siyasətçi, müstəqil Azərbaycanın memarı, böyük mütəfəkkir Heydər Əliyevin mədəni-nəzəri irsinə həsr olunub. Bədii-fəlsəfi fikirlərlə zəngin olan Azərbaycan ədəbiyyatı Ulu öndər üçün hər şeydən öncə Azərbaycan xalqını dünyada tanıtmaq, onun qədimliyini, bəşəri düşüncəyə malik olmasını sübut etmək, türk xalqlarının birliyini nümayiş etdirmək vasitəsi idi. Məhz bu haqda, həmçinin Heydər Əliyevin ədəbiyyat və mədəniyyət haqqında konsepsiyalarının Azərbaycan dövlətçiliyinin mənafeinə tabe edilməsi barədə geniş təhlil verilib.

AZƏRBAYCANIN İDMAN TARİXİNDƏ HEYDƏR ƏLİYEV MƏRHƏLƏLƏRİ
(1969-1982, 1993-2003)
D.Quliyev
2013

Monoqrafiya Azərbaycan dövlətinin yaradıcısı və və qurucusu, dünyanın ən nüfuzlu dövlət və siyasi xadimlərindən biri olan ümummilli lider Heydər Əliyevin bədən tərbiyəsi və idmana göstərdikləri xüsusi diqqət və qayğısına həsr edilib. Müəllif bu kitabında Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra ölkədə idmana münasibətin kökündən dəyişməsində, idmanın və bədən tərbiyəsinin inkişafı dövlət siyasətinin prioritet qollarından birinə çevrilməsi, müstəqil Azərbaycanın həm də bir idman ölkəsi kimi beynəlxalq aləmdə tanınmasında və olimpiya hərəkatına qoşulmasında Ulu öndərin danılmaz xidmətlərini geniş işıqlandırıb.

HEYDƏR ƏLİYEV
MƏNƏVİYYAT, MƏNƏVİ DƏYƏRLƏR, MƏNƏVİ TƏRBİYƏ
2011

Kitabda Heydər Əliyevin – böyük Azərbaycanlının mənəviyyat, mənəvi həyat, mənəvi dəyərlər, mənəvi tərbiyə kimi ən kəskin və daim aktual olan məsələlərə dair ideya, düşüncə, fikir, arzu, tövsiyə və məsləhətləri daxil edilib. Bununla da əsl dövlət xadiminə xas olan bəsirət və uzaqgörənliklə, cəmiyyət və millətin mənəvi saflığı, hələ sosializm şəraitində mövcud olan və Azərbaycan cəmiyyətinin müasir həyatında özünəməxsus formada təzahür edən müsbət və mənfi proseslərlə bağlı məsələlərə toxunulub.

AZƏRBAYCAN VAHİD VƏ BÖLÜNMƏZ AVROPADA
(2001 – 2011)
2011

Kitab Azərbaycan Respublikasının Avropa Şurasına qəbul edilməsinin 10 illiyinə həsr olunub. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin Avropa Şurasının nümayəndələri ilə görüşlərinin mətni və eləcə də, bu təşkilatın tədbirlərindəki çıxışları kitabda toplanıb. Avropa Şurasının Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı qətnamə və tövsiyələrinə də kitabda geniş yer verilib.

HEYDƏR ƏLİYEV: “GÜRCÜSTAN VƏ AZƏRBAYCAN XALQLARININ DOSTLUĞU DÜNYADA NÜMUNƏDIR”
2011

Kitab Heydər Əliyev irsini Araşdırma Mərkəzi tərəfindən hazırlanaraq, Azərbaycan-Gürcüstan dost və qardaş xalqlarının dostluğu, aralarındakı münasibətlər ümummilli lider Heydər Əliyevin və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq çıxışları ilə şərh olunub.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ AZƏRBAYCANIN İLK KONSTİTUSİYASI
2011

Kitabda Azərbaycan dövlətinin xilaskarı və qurucusu, dünya şöhrətli siyasətçi Ulu öndər Heydər Əliyevin 12 noyabr 1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul edilmiş müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyasının layihəsini hazırlayan komissiyanın iclaslarındakı çıxışları toplanıb. Eyni zamanda kitabda komissiyanın tərkibi haqqında Milli Məclisin qərarı, onun işçi qrupu haqqında Komissiyanın öz qərarı, konstitusiya layihəsinin mətbuatda dərc edilməsi barədə məlumat, referendumun nəticələrinə dair Mərkəzi Seçki Komissiyasının qərarı, Azərbaycan Respublikasının dövlət rəmzləri və Konstitusiyanın mətni verilib.

ƏBƏDİYYƏT NOTLARI
R.İbişova
2011

Kitab Ulu öndərimiz Heydər Əliyevə ithaf olunub. Musiqi tariximizi ölməz sənəti ilə zinətləndirilmiş şəxsiyyətlərdən bəhs edən bu kitabda əsas yeri mədəniyyəti xalqın böyük sərvəti sayan Heydər Əliyevin Azərbaycan musiqisinin dünya miqyasında tanıdılması yönündə, eləcə də mədəni-mənəvi dəyərlərin qorunması, təbliği və yeni estetik düşüncəyə məxsus əsərlərin yaradılması istiqamətində apardığı işlər təşkil edir.

HEYDƏR ƏLİYEV
İDEYALARININ ZƏFƏR YÜRÜŞÜ
2011

Hər bir xalqın milli azadlıq və istiqlaliyyət tarixində xilaskar rolunu oynayan dahi insanlar var. Həmin dahilər öz qətiyyətləri ilə mənsub olduqları xalqı arxasınca aparıb, ən taleyüklü məqamlarda qalib rolu oynamışlar. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev müasir dünya tarixinə parlaq və silinməz iz qoymuş böyük şəxsiyyət, qeyri-adi zəka, fitri istedad sahibi, müdrik dövlət xadimi kimi düşmüşdür. Kitabda Heydər Əliyev irsinin öyrənilməsi, tədqiq və təbliğ edilməsi, gələcək nəsillərə ötürülməsi, onun böyük siyasətini davamçısı olan İlham Əliyevin istər daxili, istərsə də xarici siyasətdə qazandığı uğurlar barədə söhbət açılır.

DÖVLƏTİN İQTİSADİ SİYASƏTİ: DAYANAQLI VƏ DAVAMLI İNKİŞAFIN TƏNTƏNƏSİ
A.Şəkərəliyev
2011

Monoqrafiyada dövlətin cəmiyyətin siyasi sistemində oynadığı rol, bazar iqtisadiyyatı şəraitində dövlətin rolu və funksiyaları, dövlətin iqtisadi siyasəti, dövlətin neft siyasəti, ticarət siyasəti, gömrük siyasəti, ixrac siyasəti, dövlətin vergi-büdcə siyasəti, investisiya siyasəti, sosial siyasət və s. məsələlər araşdırılıb. Həmçinin kitabda iqtisadi təhlükəsizliyin təmin olunması istiqamətləri və problemləri, ekoloji siyasət, dövlətin iqtisadi siyasətini davamlı və dayanıqlı inkişafa təsiri məsələləri tədqiq edilib.

TÜRK DÜNYASININ BİRLİYİ İDEYASI VƏ
HEYDƏR ƏLİYEV
2011

Heydər Əliyev Türk birliyinin möhkəmlənib inkişaf etməsində Türkiyənin rolunu həmişə yüksək qiymətləndib, Türkiyə Cümhuriyyətinin yaradıcısı Mustafa Kamal Atatürkün tarixi fəaliyyətini dönə-dönə dəyərləndirərək, onu “iyirminci əsrin bəşəriyyətə verdiyi böyük düha”lardan sayırdı. Heydər Əliyev Türk dövlətlərinin, ümumən Türk dünyasının birliyinə heç zaman,sadəcə etnik köklərin ümumiliyinə əsaslanan mədəni-etnoqrafik birlik kimi baxmaqla kifayətlənməyib, bu birliyin siyasi perspektivlərinə xüsusi diqqət yetirirdi. 2000-ci ildə türkdilli dövlətlərin Bakıda keçirilən VI Zirvə görüşündə qəbul olunan, bilavasitə Heydər Əliyevin düşüncələrini əks etdirən “Bakı bəyannaməsi” hər bir maddəsi ilə bunu bir daha təsdiq edir. Kitabın əsas süjet xəttini bu mövzular təşkil edir.

SÖNMƏZ GÜNƏŞ
V cilddə
E.Əliyev
2010

Ulu öndərin milli şüur – vətənpərvərlik şüuru yanaşması xalqımızın vətənpərvərlik tərbiyəsində nümunəyə çevrilib, vətəndaşlarımıza Vətən sevgisi aşılayıb. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin milli dövlətçilik, vətənpərvərlik ideyaları bugünkü və gələcək inkişafımızın təməlini təşkil edir. Müəllif poemada doğma vətənə, müqəddəs yurd yerilərinə bağlılıq, poetik duyum və və səmimiyyətlə Ulu öndər Heydər Əliyevə olan inam və məhəbbət xüsusi poetik təsvir vasitələri ilə tərənnnüm edib.

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ BAYRAĞI
2010

Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağında mavi rəng – Azərbaycan xalqının türk mənşəli olmasını, qırmızı rəng – müasir cəmiyyət qurmaq, demokratiyanı inkişaf etdirmək istəyini, yaşıl rəng – İslam sivilizasiyasına mənsubluğunu ifadə edir. 1998-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev tərəfindən “Azərbaycan Respublikası dövlət atributlarının təbliğatı istiqamətində işin gücləndirilməsi” sərəncamı imzalandırdan sonra Azərbaycan dövlətçilik tarixinin müxtəlif məsələlərinə həsr olunmuş bir sıra elmi və kütləvi nəşrlər işıq üzü gördü. Kitabda Azərbaycan Dövlət bayrağının yaradılması tarixi, onu təşkil edən rənglər və təsvirlərin mənası, tarixdə ifadəsi geniş işıqlandırılıb.

BİR BATALYONUN TARİXİ
Ə.Eyvazov
2010

Kitabda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin 1993-cü il 2 noyabr tarixində xalqa müraciətindən sonra təşkil olunmuş Quba-Qusar könüllülərindən ibarət batalyonun yaranması, erməni təcavüzkarlarına qarşı batalyon igidlərinin ölüm-dirim mübarizəsi, sıravi əsgərdən tutmuş zabitə kimi hər bir döyüşçünün düşmənə nifrət hissi ilə torpaqlarımızın qorunması uğrunda apardığı döyüşlər haqqında sənədli materiallar toplanıb. Quba-Qusar batalyonu haqqında tarixi həqiqətləri əks etdirən ilk, bir qədər də romantik yazılmış bu əsərdə, bəlkə də hələ bəlli olmayan məlumatlar, tarixi faktlar və sənədlər bir daha işlənməli, təhlil edilməlidir.

HEYDƏR ƏLİYEV SARAYI
2010

Heydər Əliyev Sarayı – Ümummilli liderin adını daşıyan saray paytaxtımızın memarlıq simasında xüsusi yeri olan möhtəşəm məkan, həm də ölkənin baş səhnəsi, əsas konsert salonudur. İllər boyu ictimai-siyasi, mədəni kütləvi tədbirlərə ev sahibliyi edən, Azərbaycan xalqının həyatında önəmli hadisələri, tədbirləri səhnəsindən geniş tamaşaçı kütləsinə çatdıran saray bu gün də aktuallığını qoruyub saxlayır. Kitabda sarayın 1 il 7 ay davam edən təmiri, yenidənqurma işlərindən sonra 16 oktyabr 2008-ci ildə müasir, dünya standartlarına cavab verən, tam təzə görkəmdə təhvil verilməsi, dünyanın möhtəşəm və gözəl sarayları ilə müqayisə oluna biləyəcəyi barədə geniş məlumatlar toplanıb.

HEYDƏR ƏLİYEVİN DİL SİYASƏTİ
S.Əhmədova
2010

Ulu öndər Heydər Əliyev ümumrespublika tədbirlərində azərbaycanca danışmaqdan çəkinmirdi, neçə illər ərzində küncə sıxışdırılan dilimizin sabahına işıq salır, cəsarəti, şəxsi nümunəsi ilə milyonlarla insanın ürəyindən keçənlərin ifadəçisinə çevrilir, haqq sözü deyir, dilimizin ən ali mərtəbəyə layiq olduğunu bəyan edirdi. Bu gün çox böyük daxili inamla demək olar ki, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin dil siyasəti, Azərbaycan dilinin inkişafına, işlənmə arealının genişlənməsinə göstərdiyi qayğı, onun siyasi varisi möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev tərəfindən əzmlə dilimizə, ədəbiyyatımıza, mədəniyyətimizə çox böyük sevgi ilə davam etdirilir. Bu mövzular kitabın əsas süjet xəttini təşkil edir.

BORCUMUZDUR BU EHTİRAM
Q. Paşayev
2010

Ümummilli lider Heydər Əliyev müasir Azərbaycan dövlətinin xilaskarıdır. Bu gün birimiz firavan və inkişaf edən bir dövlətin vətəndaşları kimi sabit bir ölkədə yaşayırıqsa, buna görə yalnız dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevə borcluyuq. Bu səbəbdən də, Ulu Öndərin xatirəsini ehtiramla yad etmək bütün Azərbaycan vətəndaşlarının mənəvi borcudur. Kitabda 25 ziyalının — dövlət xadimi, alim, müəllim, ziyalı, yazıçı və şair Ulu öndər Heydər Əliyev haqqında oçerkləri toplanıb.

ÜMUMMİLLİ LİDERİMİZ HEYDƏR ƏLİYEVİN AZƏRBAYCANDA TƏHSİLƏ VƏ TƏHSİL SİSTEMİNƏ QAYĞISI
A.Səmədov
2010

Dərs vəsaiti Ulu öndərimizin və indiki Prezidentimiz İlham Əliyevin təhsilin inkişafına və təhsil xadimlərinə göstərdikləri qayğıya həsr edilib. Səkkiz bölmədən ibarət olan kitab tarixilik, elmilik, müqayisəlik, pedoqoji və metodik prinsiplər əsasında təhlil edilib, dərs vəsaitindəki materiallar ümumiləşdirilərək, yekunlaşdırılıb. Vəsaitdə Azərbaycanda təhsilin daha da təkmilləşdirilməsi, müqəddəs vəzifələrin yerinə yetirilməsi, gənclərin müasir biliklərə və texnologiyalara yiyələnməsi üçün yaradılan şəraitdən bəhs edilir.

AZƏRBAYCANÇILIQ
M.Yusifov
2010

Kitаbdа аzərbаycаnçılıq idеyаlаrının ümumi prinsiplərindən bəhs edilir. Аzərbаycаnçılıq idеyаlаrı ictimаi şüur fоrmаsı оlmаq еtibаrı ilə tаriхi bir kаtеqоriyаdır. Аzərbаycаnçılıq idеyаlаrı özündə tаriхiliyi və müаsirliyi, ənənə və vаrisliyi, ictimаi psiхоlоgiyаnı və еtnik təfəkkürü birləşdirir. Kitаbdа аzərbаycаnçılıq idеyаlаrı məhz tаriхlə müаsirliyin qоvşаğındа izаh еdilir. Kitаb Hеydər Əliyеv irsinin gənc nəslə öyrədilməsi və mənimsədilməsi məqsədi ilə hаzırlаnıb.

HEYDƏR ƏLİYEV: ŞƏXSİYYƏT VƏ ZAMAN (1982 – 1990) III hissə
E.Axundova
2009

Müəllif Heydər Əlieyə həsr etdiyi bu çoxcildli əsərini ömrünün ən mühüm layihəsi hesab edir. Beş il ərzində gərgin zəhmət, kitab qəhrəmanının uşaqlıq və gənclik dostları, qohumları və yaxınları ilə lentə alınmış söhbət, tanınmış siyasi xadimlər və dövlət adamları ilə müsahibələr, DTX arxivlərində, Prezidentin şəxsi arxivində görülən işlər Ulu öndərin ən dolğun və obyektiv bioqrafiyasını yaratmaq cəhdi olan romanın unikal sənədli əsasını təşkil edir. Kitab dərin təhlil və müəllif şərhləri ilə müşayiət edilən xeyli sayda az məlum olan faktlar, epizodlar və informasiya ilə zəngindir.

AZƏRBAYCAN BAYRAĞI İST-RİVER SAHİLLƏRİNDƏ
2009

Kitab Heydər Əliyev İrsini Araşdırma Mərkəzinin növbəti nəşridir. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin BMT Baş Məclisinin sessiyasındakı ilk çıxışının 15-ci ildönümünə ithaf olunub. Kitabda ölkəmizin BMT ilə əlaqələri mühüm sənədlərin dili ilə şərh olunur. Kitaba böyük siyasətçi Heydər Əliyev BMT Baş Məclisinin 49-cu, 50-ci sessiyalarındakı və Minilliyin zirvə görüşündəki çıxışları, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin BMT Baş Məclisinin 58-ci, 59-cu sessisyalarındakı çıxışları, BMT-nin proqram, agentlik və fondlarının rəhbərləri ilə görüşlərinin mətni daxil edilib.

AZƏRBAYCANDA KİTABXANA İŞİNƏ DAİR HEYDƏR ƏLİYEV DOKTRİNASI UĞURLA DAVAM EDİR
A.Xələfov
2009

Kitabda ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan Respublikasına 34 illik rəhbərliyi dövründə Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz tərkib hissəsi olan kitabxana quruculuğu sahəsində misilsiz xidmətləri, həyata keçirdiyi kitabxana siyasəti ümumiləşdirilmiş və bu siyasətin Ulu öndərin layiqli davamçısı İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsi işıqlandırılıb. Kitabda, həmçinin son beş ildə Respublikamızda kitabxana quruculuğu sahəsində həyata keçirilən böyük dövlət tədbirləri və əldə edilmiş parlaq nailiyyətlər öz geniş şərhini tapıb.

HEYDƏR ƏLİYEV ADINA BAKI-TBİLİSİ-CEYHAN NEFT KƏMƏRİNİN EKOLOJİ TƏHLÜKƏSİZLİYİNİN BEYNƏLXALQ HÜQUQ VƏ DÖVLƏTDAXİLİ QANUNVERİCİLİK PROBLEMLƏRİ
Q.Xəlilov
2009

Monoqrafiyada Bakı-Tbilisi-Ceyhan beynəlxalq neft boru kəmərinin ekoloji təhlükəsizliyinin beynəlxalq hüquqi və dövlətdaxili qanunvericilik problemləri tədqiq edilib. BTC-nin ekoloji təhlükəsizliyinin beynəlxalq hüquqi həm iştirakçı dövlətlərin ətraf mühitin mühafizəsi üzrə ümumi xarakterli beynəlxalq öhdəlikləri kompleksində, həm də bilavasitə müvafiq layihə üzrə formalaşmış öhdəliklərə uyğun araşdırılıb. BTC-nin ekoloji təhlükəsizlik rejimində beynəlxalq hüquq normalarının adekvat dövlətdaxili qanunvericilik normaları vasitəsilə təmin edilməsi, ekoloji standartlar, texniki reqlamentlər, maddi məsuliyyət institutu və s. öyrənilib.

HEYDƏR ƏLİYEV FONDU
2009

Heydər Əliyev Fondu qeyri-hökumət, qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Fondun strukturu özündə kollegial və vahid hakimiyyətli rəhbərlik üsullarını birləşdirir. Fondun icraçı orqanı Prezidentdir. Fondun prezidenti onun səlahiyyətli qanuni nümayəndəsidir. Prezident proqramların təsdiqlənməsi və onların həyata keçirilməsi üzrə ümumi rəhbərlik, fondun fəaliyyətinin məqsədli prioritetlərinin, strukturunun və kadr tərkibinin müəyyən olunması və nizamnamə ilə müəyyən olunmuş digər məsələləri həll edir. Fondun işinə bilavasitə rəhbərlik etmək üçün İcraçı direktor vəzifəsi təsdiq olunmuşdur ki, o da Prezident tərəfindən onun vəzifələri sırasına daxil edilmiş səlahiyyətlər çərçivəsində fəaliyyət göstərir. İcraçı direktor Fondun proqram və tədbirlərinə cari nəzarəti həyata keçirir. Kitabda Fondun yaranma tarixi, strukturu, keşirdiyi tədbirlər və s. azərbaycan, rus və ingilis dillərində təqdim olunub.

DEMOKRATİYA –MÜASİR AZƏRBAYCAN DÖVLƏTİNİN SİYASİ SİMASIDIR
T.Məmmədov
2009

Bu kitab müstəqil Azərbaycan dövlətinin xilaskarı və qurucusu olan Ulu öndər Heydər Əliyevin Respublikanın ictimai-siyasi həyatında etdiyi dəyişikliklər, onun formalaşmasında və demokrotikləşməsində oynadığı rolu əks etdirib. Üç fəsildən ibarət olan bu tədqiqat əsərində hüquqi dövlət quruculuğunun və vətəndaş cəmiyyətinin ən mühüm tərəfi sayılan demokratik və plüarist siyasi mətbuatın inkişafına əbədiyaşar Heydər Əliyevin bəxş etdiyi milli və ümumbəşəri təsiri, əhəmiyyətli elmi aspektdən araşdırılıb.

ƏTRAF MÜHİTİN İNDİKİ VƏ GƏLƏCƏK NƏSİLLƏR NAMİNƏ MÜHAFİZƏSİ
(KONFRANS MATERİALLARI)
2009

Kitab Heydər Əliyevin anadan olmasının 86-cı ildönümünə həsr olunmuş konfrans materiallarından ibarətdir. Kitabda ekoloji siyasətin əsasını qoyan xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərlik etdiyi bütün dövrlərdə ətraf mühitin mühafizəsinə və insanların sağlamlığına təminat yaradan mütərəqqi texnologiyaya malik yeni müəssisələrin tikilməsinə, köhnə texnologiyaların yenisi ilə əvəz olunmasına, yaşıllıqların və parkların salınmasına, mütəxəssislərin hazırlanmasına xüsusi diqqət yetirilməsi və digər aktual məsələlər geniş işıqlandırılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV
V.İ.Andriyanov
2008

Öz əsrinin az qala yaşıdı olan Heydər Əliyevin adı ilə milli tariximizin böyük mərhələləri – II dünya müharibəsi dövrü, müharibədən sonrakı 1950-1960-cı illərin mülayimləşmə dövrü, 1970-1980-ci illərin Azərbaycanın böyük iqtisadi və mədəni dirçəliş dövrü, ən nəhayət müstəqillik epoxası, Müstəqil Azərbaycan Respublikasının yaranması və inkişafı dövrü qırılmaz tellərlə bağlıdır. Azərbaycanın müasirliyi, müasir Azərbaycan varlığı bilavasitə Heydər Əliyevin ideya və ideallarının, amal və əməllərinin nəticəsidir. Bütün bu tarixi gerçəklər tarixşünaslara, siyasətşünaslara, mədəniyyətşünaslara, sənətşünaslara, dilçi və ədəbiyyatşünaslara, ümumən humanitar elm sahəsi mütəxəssislərinə yaxşı bəlli olduğu kimi, Ulu öndər haqqında yazılan onlarla-yüzlərlə monoqrafiya və kitablarda, məqalə və yazılar var ki, müəlliflər nəinki azərbaycanlı, eləcə də müxtəlif ölkələrin və millətlərin nümayəndələridir. Məhz bu müəlliflərdən biri olan V.İ.Andriyanov sənədli faktlara əsaslanaraq, Heydər Əliyev haqqında gözəl əsər ərsəyə gətirib.

DÖNÜŞDƏN QURTULUŞA
F.Ağamirzəyev
2012

Kitabda XX əsrdə ikinci dəfə müstəqillik qazanmiş dünya azərbaycanlılarının lideri, zəmanəsinin misilsiz siyasətçisi, qlobal və bəşəri ideyalarla bağlı dövlət xadimi, dünya şöhrətli mübariz insandan – Heydər Əliyevdən, bir ailənin timsalında Azərbaycanın əbədi liderinə olan təmənnasız məhəbbətindən söhbət açılır. Müsahibənin gedişində ümummilli lider Heydər Əliyevin həyat və siyasi fəaliyyətinin ən çətin, oxucular üçün isə məlum olmayan məqamları açıqlanır, “Olum , ya ölüm” təhlükəsi qarşısında qalmış Azərbaycanın taleyi ilə bağlı böyük vətən oğlunun fikirlərini öyrənilir. Jurnalistin Dağlıq Qabarağın və ikiyə bölünmüş Azərbaycanın sabahı ilə əlaqədar sualları cavablandırılır.

ŞƏXSIYYƏT VƏ ZAMAN (1969-1989)
(V cild)
E.Axundova
2008

Müəllif Heydər Əlieyə həsr etdiyi bu çoxcildli əsərini ömrünün ən mühüm layihəsi hesab edir. Beş il ərzində gərgin zəhmət, kitab qəhrəmanının uşaqlıq və gənclik dostları, qohumları və yaxınları ilə lentə alınmış söhbət, tanınmış siyasi xadimlər və dövlət adamları ilə müsahibələr, DTX arxivlərində, Prezidentin şəxsi arxivində görülən işlər Ulu öndərin ən dolğun və obyektiv bioqrafiyasını yaratmaq cəhdi olan romanın unikal sənədli əsasını təşkil edir. Kitab dərin təhlil və müəllif şərhləri ilə müşayiət edilən xeyli sayda az məlum olan faktlar, epizodlar və informasiya ilə zəngindir.

AZƏRBAYCAN İSLAM KONFRANSI TƏŞKİLATI SIRALARINDA
2008

Kitaba Ulu öndərimiz Heydər əliyevin İslam Konfransı Təşkilatının Kasablanka və Tehrandakı zirvə görüşlərindəki çıxışları daxil edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV
SƏHNƏARXASI GÖRÜŞLƏR
Z.Əliyev
2008

Ümummilli Lider Heydər Əliyevin Azərbaycan elmi, mədəniyyəti, ədəbiyyatı, bütövlükdə mənəvi həyatı barədə konseptual fikir və mülahizələri yalnız dünən və bu gün üçün deyil, həm də sabahımız üçün metodoloji-ideoloji əhəmiyyətə malik mənbədir. Kitabda dünya şöhrətli siyasətçi, xalqımızın ümummilli lideri, ədəbiyyat və sənət adamlarımızın böyük dostu və xeyirxahı milli lider Heydər Əliyevin müxtəlif tədbirlərdə sənət adamları ilə görüşlərindən, onlara göstərdiyi qayğı və diqqətdən söhbət açılır. Eyni zamanda bir sıra sənət adamlarının Heydər Əliyev haqqında xatirələri və ürək sözləri kitabda öz əksini tapmışdır.

HEYDƏR ƏLİYEV MÜASİR AZƏRBAYCAN PARLAMENTİNİN BANİSİDİR
2008

Kitab Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 85 illik yubileyi və ölkə parlamentinin 90 illiyi münasibətilə nəşr edilib. Dörd bölmədən ibarət olan kitabın I bölməsində ölkə Prezidenti İlham Əliyevin Azərbaycan xalqının əbədi liderinin və müsəlman Şərq aləmində ilk parlament respublikası – Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin yubileyləri haqqında sərəncamları, müstəqil Azərbaycanın III çağırış Milli Məclisdəki çıxışları dərc edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ MƏDƏNİYYƏT
1969 – 1982; 1993 – 1996
(I cild)
2008

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin mədəniyyət sahəsində yorulmaz fəaliyyətini əks etdirən üçcildliyin birinci cildində dahi şəxsiyyətin ölkə rəhbərliyinə gəldiyi gündən 1969-cu ildən 1982-ci ilə qədər 1993-1996-cı illərdə Azərbaycan mədəniyyətinə, incəsənətinə, kinosuna, ədəbiyyatına, memarlığına, turizm sahəsinə və s. böyük qayğısını səciyyələndirən materiallar xronoloji ardıcıllıqla toplanıb. 1969-1982-ci illərdə aid materiallar bir qədər ixtisarla verilib. Kitaba sovet hakimiyyəti illəri Azərbaycana rəhbərlik dövründə, eləcə də Azərbaycan Respeblikasının prezidenti seçildiyi ilk illərdə sənət adamları, yazıçılar və elm xadimləri ilə çoxsaylı görüşləri zamanı çıxışları, nitqləri və dəyərli tövsiyyələri daxil edilib.

HEYDƏR ƏLIYEV VƏ MƏDƏNIYYƏT
1997 – 1998 (II cild)
2008

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin mədəniyyət sahəsində yorulmaz fəaliyyətini əks etdirən üçcildliyin birinci cildində dahi şəxsiyyətitin ölkə rəhbərliyinə gəldiyi gündən 1969-cu ildən 1982-ci ilə qədər 1993-1996-cı illərdə Azərbaycan mədəniyyətinə, incəsənətinə, kinosuna, ədəbiyyatına, memarlığına, turizm sahəsinə və s. böyük qayğısını səciyyələndirən materiallar xronoloji ardıcıllıqla toplanıb. 1969-1982-ci illərdə aid materiallar bir qədər ixtisarla verilib. Kitaba sovet hakimiyyəti illəri Azərbaycana rəhbərlik dövründə, eləcə də Azərbaycan Respeblikasının prezidenti seçildiyi ilk illərdə sənət adamları, yazıçılar və elm xadimləri ilə çoxsaylı görüşləri zamanı çıxışları, nitqləri və dəyərli tövsiyyələri daxil edilib.

HEYDƏR ƏLIYEV VƏ MƏDƏNIYYƏT
1999 – 2003 (III cild)
2008

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin mədəniyyət sahəsində yorulmaz fəaliyyətini əks etdirən üçcildliyin birinci cildində dahi şəxsiyyətitin ölkə rəhbərliyinə gəldiyi gündən 1969-cu ildən 1982-ci ilə qədər 1993-1996-cı illərdə Azərbaycan mədəniyyətinə, incəsənətinə, kinosuna, ədəbiyyatına, memarlığına, turizm sahəsinə və s. böyük qayğısını səciyyələndirən materiallar xronoloji ardıcıllıqla toplanıb. 1969-1982-ci illərdə aid materiallar bir qədər ixtisarla verilib. Kitaba sovet hakimiyyəti illəri Azərbaycana rəhbərlik dövründə, eləcə də Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçildiyi ilk illərdə sənət adamları, yazıçılar və elm xadimləri ilə çoxsaylı görüşləri zamanı çıxışları, nitqləri və dəyərli tövsiyyələri daxil edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ QAFQAZDA SÜLH PROSESİ
İ.Hüseynova
2008

Dərslikdə Azərbaycanda ilk dəfə olaraq Heydər Əliyevin Qafqaz regionunda sülhün, təhlükəsizliyin və əmin-amanlığın təmin olunmasında həyata keçirdiyi çoxşaxəli fəaliyyəti elmi cəhətdən sistemli və kompleks şəkildə təhlil olunub. Müəllif zəngin tarixi, mədəni, siyasi və iqtisadi irsə və biliklərə əsaslanmaqla, Qafqazda mövcud olan milli münaqişələrin sülh yolu ilə nizamlanması və ümumilikdə regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması istiqamətində ümummilli lider Heydər Əliyevin misilsiz rolunu fundamental şəkildə araşdıraraq, ümumiləşdirilmiş və əsaslandırılmış halda oxucuya təqdim edib.

HEYDƏR ƏLİYEV
«TORPAQ İSLAHATLARI REGİONLARIN SOSİAL-İQTİSADİ İNKIŞAFININ ƏSASIDIR»
Q.Məmmədov
2008

Kitabda Azərbaycan Respublikasında aqrar sektorun inkişafı tarixi, hələ sovet ittifaqı dövründə xalqımızın böyük oğlu, müdrik dövlət xadimi Heydər Əliyevin bu sahədə gördüyü işlər, bunun nəticəsində 1969-1982-ci illərdə ölkəmizdə kənd təsərrüfatının dinamik inkişafı sayəsində Azərbaycan kəndlisinin rifaha qovuşması, müstəqillik əldə etdikdən sonra isə həmin illərdə təməli qoyulmuş zəmin üzərində Azərbaycanda və dünyada analoqu olmayan torpaq islahatlarının uğurla həyata keçirilməsinin mümkün olmasından bəhs edilib. Həmçinin kitabda Prezident İlham Əliyevin qərar və təklifləri ilə kənd təsərrüfatı sahəsində olan qlobal irəliləyiş haqqında təhlil aparılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ MİLLI MÜBARİZƏ TARİXİMİZ
Z.Sərdarov
2008

Kitabda ermənilərin XX əsrdən bəri azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırım və onun mərhələləri , Azərbaycan torpaqlarının işğalı prosesi müxtəlif mənbələr, arxiv sənədləri, Azərbaycanda, Rusiyada və Ermənistanda dərc edilən əsərlər və dövri mətbuat materialları əsasında geniş işıqlandırılıb. Müəllif xalqımıza qarşı yönəlmiş hücumların və torpaqlarımızın işğalının qarşısının alınmasında ümummilli lider Heydər Əliyevin tarixi xidmətlərini böyük məhəbbətlə qələmə alıb, müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaradılması və möhkəmləndirilməsi prosesində onun misilsiz rolunu, xilaskarlıq missiyasıni əsl qəhrəmanlıq nümunəsi kimi yüksək qiymətləndirib.

ZAMANI QABAQLAYAN DAHİ
2008

Kitabda Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri, dünyamiqyaslı siyasətçisi, böyük öndər Heydər Əliyevin respublikamıza rəhbərlik etdiyi dövrdə Azərbaycanda ictimai siyasi həyatın, xalq təsərrüfatının bütün sahələrinin, elm, təhsil və mədəniyyətin tərəqqisi yolunda böyük xidmətlərindən, ailə üzvlərinin cəmiyyətdəki xüsusi mövqeyindən, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin şoxsahəli fəaliyyətindən söhbət açılıb.

AZƏRBAYCANIN QLOBAL İQTİSADİYYATA İNTEQRASİYASI
D.Vəliyev
2008

Azərbaycanda dövlətçilik ənənələrinin XX əsrin sonlarında bərpa edilib zənginləşdirilməsi, Azərbaycanın müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi, onun əbədi, dönməz xarakter alması, ölkəmizin dinamik iqtisadi inkişaf yolu ilə inamla irəliləməsi, onun beynəlxalq nüfuzunun sürətlə artması Heydər Əliyevin səmərəli fəaliyyəti sayəsində mümkün olmuşdur.Monoqrafiyada faktiki materiallar əsasında Azərbaycanın qlobal iqtisadiyyata inteqrasiyası təhlil olunub. Ümummilli lider Heydər Əliyevin müstəqil dövlət quruculuğuvə yeni iqtisadi sistemin təməlinin qoyulmasında, Azərbaycanın uzunmüddətli iqtisadi inkişaf strategiyasının müəyyən edilməsində misilsiz tarixi xidmətləri qeyd edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV
VƏ MİLLİ-MƏNƏVİ DƏYƏRLƏR
A.Abdulla-Əl-Fəlah
2007

Ümummilli lider Azərbaycan Respublikasının Prezidenti olduğu dövrdə (1993-2003) xalqımızın milli-mənəvi dəyərlərinin, onun adət-ənənələrinin dirçəldilməsi, xüsusilə İslam mədəniyyəti nümunələri olan məscidlərin, tarixi memarlıq abidələrinin, ziyarətgahların bərpası ilə bağlı tədbirlərin həyata keçirilməsi onun bir daha xalqa mənən bağlılığını və İslami dəyərlərə sədaqətini göstərən parlaq misallardır. Heydər Əliyevin tez-tez dindarlarla görüşməsi, dini bayramlarda məscidlərə getməsi, dindarların mənəvi ehtiyaclarına həssaslıqla yanaşması xalq arasında həmişə böyük razılıq hissi ilə qarşılanmışdır ki, kitabda bu məsələlər çox geniş şəkildə işıqlandırılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV ŞƏXSİYYƏT VƏ ZAMAN (1923 –1969)
(I hissə)
E.Axundova
2007

Müəllif Heydər Əlieyə həsr etdiyi bu çoxcildli əsərini ömrünün ən mühüm layihəsi hesab edib. Beş il ərzində gərgin zəhmət, kitab qəhrəmanının uşaqlıq və gənclik dostları, qohumları və yaxınları ilə lentə alınmış söhbət, tanınmış siyasi xadimlər və dövlət adamları ilə müsahibələr, DTX arxivlərində, Prezidentin şəxsi arxivində görülən işlər Ulu öndərin ən dolğun və obyektiv bioqrafiyasını yaratmaq cəhdi olan romanın unikal sənədli əsasını təşkil edib. Kitab dərin təhlil və müəllif şərhləri ilə müşayiət edilən xeyli sayda az məlum olan faktlar, epizodlar və informasiya ilə zəngindir.

HEYDƏR ƏLİYEV ŞƏXSİYYƏT VƏ ZAMAN (1969-1982)
(II hissə)
E.Axundova
2007

Müəllif Heydər Əlieyə həsr etdiyi bu çoxcildli əsərini ömrünün ən mühüm layihəsi hesab edib. Beş il ərzində gərgin zəhmət, kitab qəhrəmanının uşaqlıq və gənclik dostları, qohumları və yaxınları ilə lentə alınmış söhbət, tanınmış siyasi xadimlər və dövlət adamları ilə müsahibələr, DTX arxivlərində, Prezidentin şəxsi arxivində görülən işlər Ulu öndərin ən dolğun və obyektiv bioqrafiyasını yaratmaq cəhdi olan romanın unikal sənədli əsasını təşkil edib. Kitab dərin təhlil və müəllif şərhləri ilə müşayiət edilən xeyli sayda az məlum olan faktlar, epizodlar və informasiya ilə zəngindir.

HEYDƏR ƏLİYEV İRSİ VƏ AZƏRBAYCANIN MÜASİR İNKİŞAFINDA İLHAM ƏLİYEV MƏRHƏLƏSİ
(Beynəlxalq elmi-praktik konfransın materialları)
2007

Lənkəranda 23-24 dekabr 2006-cı ildə keçirilmiş “Heydər Əliyev irsi və Azərbaycanın müasir inkişafında İlham Əliyev mərhələsi” adlı konfrans Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin irsinin öyrənilməsi, qorunması, təbliği və tətbiqi ilə yanaşı, Azərbaycanın XXI əsrdə müasir dirşəlişinin müəllifi olan İlham Əliyevin bu irsi bacarıqla, inamla və qətiyyətlə inkişaf etdirməsi nəticəsində əldə olunan uğurların və qarşıda duran vəzifələrin təhlilinə həsr olunmuşdur. Geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulan bu kitabda həmin konfransdan materiallar dərc olunub.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ AZƏRBAYCANDA DİN SİYASƏTİ: GERÇƏKLİKLƏR VƏ PERSPEKTİVLƏR (Beynəlxalq konfrans materialları)
2007

Kitaba Dini Qurumlarla iş üzrə Dövlət Komitəsinin iştirakçılığı ilə 3-4 aprel 2007-ci il tarixdə keçirilmiş “Heydər Əliyev və Azərbaycanda din siyasəti: Gerçəkliklər və perspektivlər” adlı beynəlxalq konfransın materialları – Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin konfrans iştirakçılarına ünvanladığı məktub, təbriklər, çıxışlar, məruzələr və konfransda qəbul olunmuş rəsmi sənədlər daxil edilib. Konfrans materialları Ümummilli lider Heydər Əliyevin milli-mənəvi dəyərlərimizin bərpasında misilsiz xidmətlərini, dini-etiqad azadlığının təmin olunması sahəsində Azərbaycanın təcrübəsini, ölkəmizdəki tolerantlığı beynəlxalq miqyasda təbliğ etmək böyük əhəmiyyət kəsb edir.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ ÇAĞDAŞ AZƏRBAYCAN DÖVLƏTÇİLİYİ
2007

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, dünya səviyyəli siyasi xadim Heydər Əliyev çoxəsrlik dövlətçilik tariximizdə yeni parlaq səhifə açan nadir, bənzərsiz şəxsiyyətdir. Tarixin yaddaşında əbədi iz qoymaq hər insana nəsib olmayan böyük xoşbəxtlikdir. Bu yalnız Heydər Əliyev kimi dahi şəxsiyyətlərin qismətinə düşən müstəsna taledir. Bütün həyatını xalqının xoşbəxt gələcəyinə, qüdrətli Azərbaycan dövlətinin yaradılmasına və inkişafına həsr etmiş bu dahi şəxsiyyətin Vətən və xalq qarşısındakı xidmətləri misilsizdir. Azərbaycanda müstəqil dövlət təsisatlarının qurulması, beynəlxalq normalara söykənən demokratik, hüquqi dövlətin yaranması, milli, mənəvi və əxlaqi dəyərlərimizin qorunub saxlanması, bu dəyərlərin ümumbəşəri ideyalarla daha da zənginləşdirilməsi, ilk Milli Konstitusiyamızın qəbul edilməsi, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılması və yeni iqtisadi kursun müəyyənləşdirilməsi prosesinin müvəffəqiyyətli həlli məhz ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin xidmətləridir. Kitabda bu məsələlər geniş şəkildə işıqlandırılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ KİNEMATOQRAFİYA
A.Kazımzadə
2007

Kitabda dünya şöhrətli siyasətçi və dövlət xadimi, müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əliyevin ölkəmizin ictimai-siyasi, mədəni-sosial həyatının bütün sahələrində qüdrəti, qayğısı, yanğısı konteksində ümummilli liderimizin milli kinomuzun təəssübkeş və hamisi olması, onun ümumən kinematoqrafiya haqqında fikirləri tədqiq və təhlil edilib, mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin, tanınmış şəxsiyyətlərin Heydər Əliyev haqqında fikirləri və düşüncələri açıqlanıb.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ MİLLİ MENTALİTET
Q.Əliyev
2003

Kitabda Heydər Əliyevin sosial fəlsəfəsinin və xalqın mentalitetinin qaynaqları, tarixi yaddaş, vətən amalı, azərbaycançılıq ideyası, milli həmrəylik, və siyasi mentalitet kimi az tədqiq olunan problemlər şərh olunub. Müəllif tədqiqatının aparıcı istiqaməti kimi əsas diqqəti Heydər Əliyevin “Müstəqilliyimiz əbədidir” ideyasının konseptual səviyyədə işlənməsinə yönəldib və bu qayəni xalqımızın mentalitetinin fəlsəfi qaynağı kimi oxucularına təqdim edib. Əsərdə ölkə Prezidentinin vaxtında söylədiyi “Müstəqilliyimiz əbədidir” ideyasının milli həyat fəlsəfəmizin formalaşmasında oynadığı zəruri rolu, bu fəlsəfi konsepsiyanı meydana gətirən müqəddəm şərtlər barədə maraqlı mülahizələr var.

HEYDƏR ƏLİYEV İSTİQLALA GEDƏN YOL
(1969 – 1987-ci illər)
M.Qasımov
2006

Monoqrafiyada sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycan xalqını düşündürən başlıca problemlər, görkəmli dövlət və siyasi xadim Heydər Əliyevin müstəqil dövlətçilik baxışlarının formalaşması, hakimiyyətə gəldikdən sonra azərbaycanlıların birliyinə nail olması, azərbaycanlı kadrların hazırlanması, aliminə və elminə qayğısı, tarixi-mədəni, milli-mənəvi dəyərlərin qorunması və inkişaf etdirilməsi sahəsində fəaliyyəti, ədəbi irsə və ədəbiyyata qayğısı, milli incəsənətin tərəqqisi naminə çalışmaları, Azərbaycan dilinin dövlət dili statusunu qoruyaraq inkişaf etdirilməsi, milli hərbçi kadrların hazırlanması, xaricdə yaşayan həmvətənlərimizlə əlaqələrin möhkəmləndirilməsi və s. geniş təhlil edilib.

DÜNYA ŞÖHRƏTLİ DÖVLƏT XADİMİ HEYDƏR ƏLİYEV
Ə.Abdullayev
2005

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev dünya miqyaslı böyük siyasətçi, mənsub olduğu xalqın xilaskarı və qüdrətli rəhbəri kimi böyük şöhrət qazanıb. Dünyanın görkəmli dövlət xadimləri və böyük siyasətçiləri Ulu öndər Heydər Əliyevin çoxillik və çoxcəhətli tarixi xidmətlərini yüksək qiymətləndirmiş, ondan beynəlxalq miqyasda qəbul olunan liderlərdən biri kimi söz açıblar. Müəllif kitabında bu mövzuları ətraflı araşdıraraq, geniş məlumat paylaşıb.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ AZƏRTAC
A.Aslanov
2005

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 1993-cü ildə xalqın təkidi və tələbi ilə yenidən siyasi hakimiyyətə qayıtması bütün sahələrdə olduğu kimi mətbuatın da inkişafında mühüm dəyişikliklərə səbəb oldu. Azərbaycanda ictimai-siyasi sabitliyin yaradılması, vətəndaşların təhlükəsizliyinin təmini, sosial-iqtisadi problemlərin həlli söz, fikir azadlığının qorunması sahəsində əsaslı irəliləyişlərə şərait yaratdı. Onun respublikaya rəhbərlik etdiyi dövrdə Azərbaycan Dövlət Teleqraf Agentliyi AzərTac da diqqət və qayğıdan kənarda qalmamışdır. Kitabda bu barədə ətraflı məlumat verilir.

AZƏRBAYCAN POÇTU İNKİŞAF YOLLARINDA (Beynəlxalq elmi-praktik konfrans materialları)
2005

Keçən illər ərzində sürətlə inkişaf edən Azərbaycan poçtu artıq bu gün bir sıra beynəlxalq təşkilatlarda bərabərhüquqlu üzv kimi təmsil olunur, özünün dinamik inkişaf dövrünü yaşayır. Bu sektorun təməli ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş, genişmiqyaslı islahatlar Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir. Ölkə başçısının bu sahəyə diqqət və qayğısı nəticəsində Azərbaycan poçtu beynəlxalq standartlar səviyyəsinə çatdırılıb. Əhaliyə göstərilən xidmətlərin çeşidi, həcmi və keyfiyyəti daim yüksəlir. Beynəlxalq poçt göndərişlərinin həcmi artmışdır ki, bu da Azərbaycan poçtunun beynəlxalq aləmdə tanınmasına səbəb olub. 2005-ci ildə Gəncədə keşirilmiş beynəlxalq elmi-praktik konfransın materiallarından ibarət olan bu kitabda həmin məsələlər geniş şəkildə işıqlandırılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV MƏNİM HƏYATIMDA
2005

Ulu öndəri haqqında dərin sevgi və böyük hörmətlə yazılan kitablardan biri də “Heydər Əliyev mənim həyatımda” kitabıdır. Kitabda bir çox tanınmış insanların bu dahi şəxsiyyətlə bağlı xatırələri toplanıb.

MİLLİ LİDER VƏ MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİK
M.Yusifov
2005

Müasir Azərbaycan tarixinin bütöv bir epoxası,
önəmlibir mərhələsi ulu öndərimiz Heydər Əliyevin adı və faliyyəti ilə bağlıdır. Bu gün ölkəmizdə davam edən geniş quruculuq işləri Heydər Əliyev
zəkasının bəhrəsidir. Azərbaycanın tarixinə qurucu
və xilaskar kimi daxil olmuş Ulu önədimiz xalqımızın
taleyində, mənəvi, siyasi və ictimai həyatında misilsiz
xidmətlər göstərmişdir. Ümummilli lider Heydər Əliyevin 34 illik rəhbərliyi
dövrü Azərbaycan tarixinin ən yüksək inkişaf
mərhəlsi olmuşdur. Müstəqil ölkəmizin bugünkü
uğurları Heydər Əliyev strategiyasının təntənəsidir. Kitabda Ulu öndərimizin Azərbaycan dövlətçiliyinin yaranması, bərpası və inkişafının müxtəlif mərhələlərində atdığı möhtəşəm addımlar, düzgün siyasət və əvəzedilməz əməyindən söhbət açılıb.

HEYDƏR ƏLİYEV
İRSİ VƏ AZƏRBAYCAN DÖVLƏTÇİLİYİ
2005

Keçən hər bir il bir daha təsdiq edir ki, sözün hər mənasında, böyük və ibrətamiz həyat yaşamış ümummilli lider Heydər Əliyevin ideya dünyasının, təməlini qoyduğu siyasi kursun, strateji inkişaf xəttinin ömrü çox uzaq gələcəyə hesablanıb. Yaxın tarixə nəzər salanda bir daha şahid oluruq ki, Heydər Əliyev dühasının xalqı, vətəni yolunda etdiyi fədakarlıqlar, göstərdiyi xidmətlər, atdığı addımlar unudula bilməz. Kitaba “Heydər Əliyev irsi və Azərbaycan dövlətçiliyi” mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfransın materialları toplanıb.

HEYDƏR ƏLİYEV KURSU YENİ KEYFİYYƏT HALINDA:
“İQTİSADİYYAT, SİYASƏT, DİNAMİZIM, PROBLEMLƏR, PERSPEKTİVLƏR”
S.Səfərov
2005

Kitab ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin irsinin öyrənilməsinə həsr edilib. Yeni iqtisadi düşüncəyə, müasir iqtisadi təfəkkürə, malik İlham Əliyevin ümummilli liderimizin strateji kursuna yiyələnərək, onu yeni keyfiyyət halına yüksəltməsinə təsir edən praktiki fəaliyyəti konkret faktiki materiallar əsasında tədqiq edilib. Kitab maliyyə sisteminin, dövlət büdcəsi, vergi, qiymət, tarif, pul-kredit, faiz siyasətinin, bank sektorunun real iqtisadiyyat komponentlərinə sistemli və koordinasiya olunmuş təsirini təmin etməyin iqtisadi inkişafa dinamizm gətirməsi yolları və üsullarının tədqiqinə həsr edilib.

BÖYÜK ÖMRÜN ANLARI
Akif Əli
2004

Müəllifin böyük əmək sərf etdiyi bu kitabda Türk dünyasının görkəmli xadimi Mustafa Kamal Atatürk və Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin öz dövləti və xalqı üçün etdiyi fədakarlıqlardan, atdıqları düzgün strateji addımlardan, qəbul etdikləri düzgün qərarlardan, dövlət quruculuğu sahəsində misilsiz fəaliyyətlərindən, hər iki şəxsiyyətin tez-tez istifadə etdikləri aforizm, atalar sözləri, müdrik deyimlərindən, onlarla müsahibələrdən, görüşlərdən və s. bəhs edilib.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ MƏTBUAT
2004

Kitab Azərbaycan Respublikasının qurucusu və yaradıcısı olan Ulu öndər Heydər Əliyevin müxtəlif vaxtlarda, müxtəlif ölkələrdə radio, telezviziya, mətbuat jurnalistlərinə verdiyi müsahibələrin toplusudur. Bu müsahibələrin maraqlı və fərqli cəhətləri, mövcud siyasi vəziyyətə və hadisələrə, isti-isti, düzgün, və uzaqgörənliklə qiymət verilməsi və jurnalistlər auditoriyasına cəlbedici olmasıdır. Kitaba daxil edilmiş müsahibələr Heydər Əliyevin yenidən siyasi arenaya qayıtması dövrü ilə bağlı olduğu üçün onun yetərincə əhatəli şəkildə çatdırılması olduqca əhəmiyyətlidir və yaxın tarixə yenidən baxılması üçün zəmin yaradır.

QOŞA ZİRVƏ
Vaqif Kərim
2004

Kitabda müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu olan azərbaycan xalqının ümummilli lideri, Ulu öndər Heydər Əliyev, onun Azərbaycan dövləti və xalqı üçün yürütdüyü düzgün siyasət, fədakarlıqlar və onun layiqli davamçısı Prezident İlham Əliyevin həyatı, fəaliyyəti və xalqımızın şərəfli tarixindəki şərəfli yolu haqqında ətraflı məlumat verilib.

SÖNMƏZ GÜNƏŞ
(5cilddə)
Eldar Əliyev
2010

Ulu öndərin milli şüur – vətənpərvərlik şüuru yanaşması xalqımızın vətənpərvərlik tərbiyəsində nümunəyə çevrilib, vətəndaşlarımıza Vətən sevgisi aşılayıb. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin milli dövlətçilik, vətənpərvərlik ideyaları bugünkü və gələcək inkişafımızın təməlini təşkil edir. Müəllif poemada doğma vətənə, müqəddəs yurd yerilərinə bağlılıq, poetik duyum və və səmimiyyətlə Ulu öndər Heydər Əliyevə olan inam və məhəbbət xüsusi poetik təsvir vasitələri ilə tərənnnüm edib.

Azərbaycanın iqtisadi inkişafının Heydər Əliyev strategiyası
Elmi redaktor:
Ədalət Muradov
2019

UNEC alimlərinin hazırladığı və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuş bu monoqrafiyada əsası Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş və bu gün ölkə Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən inkişaf etdirilən Azərbaycanın iqtisadi inkişaf strategiyasının mahiyyəti, xarakterik cəhətləri, prioritetləri, reallaşma mexanizmlərinin formalaşması mərhələləri sistemli şəkildə təhlil olunur, qabaqcıl dünya təcrübəsi və milli reallıqlar baxımından dəyərləndirilir ki, bu da son nəticədə müasir Azərbaycanın davamlı və dinamik sosial-iqtisadi inkişafının mənbələrini, hərəkətverici qüvvələrini daha dərindən və aydın dərk etməyə imkan verəcəkdir. Monoqrafiya Ulu Öndər Heydər Əliyevin iqtisadi inkişaf strategiyasının təbliğ olunması istiqamətində dəyərli töhfədir.

Ulu öndər Heydər Əliyevin inkişaf strategiyasının
təntənəsi: tənəzzüldən tərəqqiyə yüksələn 50 illik çətin yolun sosial- iqtisadi nəticələri
(1969-2019-cu illər)
Şahbaz Muradov
2019

Kitab müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və Azərbaycan xalqının minillik arzusunu tarixi reallığa çevirmiş Ulu öndər Heydər Əlirza oğlu Əliyevin Azərbaycanda rəhbərliyə gəlişinin 50 illiyinə həsr edilib. Əsərdə Azərbaycanda tənəzzüldən tərəqqiyə yüksələn 50 illik (1969-2019-cu illər) çətin yolun sosial-iqtisadi nəticələri təhlil olunub. Kitabda diqqətiçəkən ən mühüm məsələlərdən biri də araşdırmaların kompleks xarakter daşıması və ulu öndər Heydər Əliyevin inkişaf strategiyasının sosial-iqtisadi və sosial-demoqrafik nəticələrinin dərindən tədqiq edilib öyrənilməsindən ibarətdir. Müəllif tərəfində böyük ehtiram və məsuliyyət ilə ərsəyə gəlmiş bu əsər Ümummilli Liderin zəngin irsinin öyrənilməsində gənc nəsil üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən əyani vəsait kimi olduqca zəruridir.

HEYDƏR ƏLİYEV VƏ MÜSTƏQİL
AZƏRBAYCAN GƏNCLİYİ
Q.Əliyev
2003

Kitab bəşəriyyətin Azərbaycana bəxş etdiyi nadir istedada, yüksək rəhbərlik qabiliyyətinə malik olan, ölkəmizin müdrik oğlu Heydər Əliyevə həsr olunub. Gənclər tərəfindən hazırlanmış topluda Heydər Əliyevin Azərbaycan gəncliyinə göstərdiyi diqqət və qayğısı, müxtəlif sahələrdə dahi siyasətçinin apardığı uğurlu daxili və xarici siyasəti öz əksini tapıb.

HEYDƏR ƏLİYEV
VƏ ÇAĞDAŞ AZƏRBAYCAN DÖVLƏTÇİLİYİ
(Məqalələr toplusu)
2007

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin çoxillik ictimai-siyasi fəaliyyəti böyük bir epoxanı əhatə edir. Sovet rejiminin inkişafda olan dövrü (1969-1986), mürəkkəb keçid prosesləri (1987-1990), Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi mərhələsi (1991-2003) kimi səciyyələnən 35 illik bir epoxanın aparıcı şəxsiyyətlərindən, əsas simalarından olan Heydər Əliyevin böyük siyasətdə keçdiyi çətin və şərəfli yol, sərt və mürəkkəb məqamlarda onun tutduğu obyektiv və qəti mövqe, atdığı düşünülmüş addımlar, əldə etdiyi ciddi və mühüm nəticələr, əslində, çox mənalı və ibrətamiz məktəbdir ki, kitabda bu barədə geniş məlumat toplanıb.

HAYDAR ALİYEV
Andriyanov Viktor İvanovich
İstanbul, 2008

Haydar Aliyev Sovyetler Birliği hükümetinde ikinci adamdı ve Sovyet İKP MK Polit Bürosu üyesiydi. Kinci ve adaletsiz istifadan sonra o, büyük politikaya geri dönecek ve anavatanı bağımsız Azerbaycan’a Cumhurbaşkanlığı yaparak onu tehlikelerden kurtara cak gücü kendinde buldu. Yazarlar Hüseynbala Mirelemov ve Viktor Andriyanov arşivlere, Haydar Aliyev’in yakınlarının ve akrabalarının, mücadele arkadaşlarının hatıralarına dayanarak, bu büyük dahinin yaşamı ve çalışmaları, biyografisinin bilinmeyen sayfaları hakkında dolgun ve ayrıntılı bilgi vermektedirler.Yazar Hüseynbala Mirelemov araştırmalarını sürdürerek kitabın Rus dilindeki ikinci baskısından Azerbaycan diline çevirilmiş olan baskısına yeni, dökümanlara dayalı materyaller ekleyerek yapıtı daha da zenginleştirmiş ve bu dahi kişinin gerçek karakterini okuyuculara iletmeye çalışmıştır.Kitapta Haydar Aliyev’in aile arşivindeki, Nahçıvan’daki Haydar Aliyev Müzesi’ndeki, R. Bağırov’un, Y. Grabili’nin, “Trud” gazetesi. Nin ve yazarların arşivlerindeki fotoğraflardan yararlanılmıştır.

ZİRVE HAYDAR ALİYEVİN HAYATI
Adıgüzel Hüseyn
İstanbul , 2007

Haydar Aliyev, çağımızın en çok konuşulan, hakkında en çok makale ve kitap yazılan şahsiyetlerinden biridir. Yazılan yüzlerce makale ve kitaplar dan, hakkında yapılan konuşmalardan çıkardığımız sonuca göre; Haydar Aliyev’i değerlendirenler, ifrat ve tefrit arasında gidip gelmişlerdir. Yani bir kısım yazarlar, Haydar Aliyev’i göklere çıkarırken bir takım yazarlar da Haydar Aliyev’i yerin dibinc sokmuşlardır. Bunların hiç biri objektif değildir. Bu yüzden, uzun yıllardır araştırdığımız Haydar Aliyev fonemi nini, bazen bulutların üstünde gezerken bazen yerin dibine atılmış bir durumda bulduğumuzu rahatça söyleyebilirim. Hatta, bazı ileri gidenler, Haydar Aliyev de kutsallık bulduklarını bile yazabilmektedirler. Aslında bu yapılan Haydar Aliyev’i yüceltmek yada yükseltmek demek değildir. Eğer Haydar Aliyev Tanrı tarafından seçilmiş kutsal bir insan ise, o zaman yaptıkları ve başardıkları gayet normaldir ve Tanrı’nın seçtiği her insanın yapması gereken şeylerdir. Yok, Haydar Aliyev, hepimiz gibi bir insansa, yaptıkları ve başardıkları, onun diğer insanlardan farklı, üstün özellikleri olduğunu gösterir. İşte bu tür insanları, Mustafa Kemal Atatürk, Churcill, Gandhi, George Washington gibilerini üstün kılan, diğer insanlardan farklı kılan, onların diğer insanlarda bulunmayan özellikleridir. Bunu iyi anlamak gerekir.

HAYDAR ALİYEV MİLLİ ANAYASAMIZIN KURUCUSU VE BANİSİDIR
Ekberov Bahtiyar Süleyman oğlu
Bakü, 1998

Kitapta yazarın yayınlanmış, bazı ilave ve değişmeler yapılmış, Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in başkanlığıyla yapılmış Azerbaycan’ın ilk Milli Anayasası, onun “Vecizeler” ve “Bağımsızlık yolu” kitapları, Lizbon zirve toplantısındaki görüşmeleri ve Amerika Birleşik Devletler’in ilk tarihsel ziyareti hakkında yazılar, Haydar Aliyev ideyalarına dayanarak Azerbaycan devletciligi ve diger aktüel konular yansıtıldı. Bu yazarın okuyuculara sunduğu altıncı kitaptır. Yazar kitabın basılmasına yardım etmiş aydınlara, tercüman ve yayınevi Memurlarıma teşekkürlerini sunar.