Шекинское ханство

Azərbaycanın Şəki şəhərində yerləşən XVIII əsrin memarlıq abidəsi – Şəki Xan Sarayı Şəki xanlarının yay sarayı olmuşdur. Binanın kimin dövründə tikilməsi ilə bağlı dəqiq məlumat yoxdur. Bir sıra mənbələrə əsasən bina Məhəmmədhüseyn xan tərəfindən tikilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, Məhəmmədhüseyn xan şair kimi də fəaliyyət göstərmiş və “Müştaq” təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır. Bu səbəbdən saray bəzi mənbələrdə “Müştaq imarəti” kimi qeyd olunmuşdur. Digər mənbələrdə isə binanın Məhəmmədhüseyn xanın oğlu Məhəmmədhəsən xanın dövründə tikildiyi göstərilir. Bina əvvəllər divanxana, Şəki xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edildikdən sonra isə şəhər məhkəməsi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

Şəki xanlığı

Перевести слово

Şəki Xan Sarayı

Azərbaycanın Şəki şəhərində yerləşən XVIII əsrin memarlıq abidəsi – Şəki Xan Sarayı Şəki xanlarının yay sarayı olmuşdur. Binanın kimin dövründə tikilməsi ilə bağlı dəqiq məlumat yoxdur. Bir sıra mənbələrə əsasən bina Məhəmmədhüseyn xan tərəfindən tikilmişdir. Qeyd etmək lazımdır ki, Məhəmmədhüseyn xan şair kimi də fəaliyyət göstərmiş və “Müştaq” təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır. Bu səbəbdən saray bəzi mənbələrdə “Müştaq imarəti” kimi qeyd olunmuşdur. Digər mənbələrdə isə binanın Məhəmmədhüseyn xanın oğlu Məhəmmədhəsən xanın dövründə tikildiyi göstərilir. Bina əvvəllər divanxana, Şəki xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edildikdən sonra isə şəhər məhkəməsi kimi fəaliyyət göstərmişdir.

Şəki Xan Sarayı

Bu sarayı xalq arasında “Zalım Xan Sarayı” da adlandırırlar. Rəvayətə görə Şəki xanı sarayı tikdirdikdən sonra memardan bundan daha yaxşı saray tikə bilib-bilməyəcəyini soruşur. Memar isə cavabında “əgər daha çox pul versələr, bundan möhtəşəmini tikərəm” deyir. Bundan qəzəblənən xan memarı edam etdirir. Digər bir versiyaya görə isə əllərini kəsdirir. İkimərtəbəli xan sarayı qala divarları ilə əhatə olunmuşdur. Burada altı otaq, dörd dəhliz və iki güzgülü eyvan var. Binanı fərqləndirən əsas cəhəti fasadındakı şəbəkə pəncərə və qapılardır. Şəbəkələr çox kiçik həndəsi fiqurlardan ibarətdir. Müxtəlif rəngli şüşələr şəbəkənin formalaşdıran ağac parçalarının arasına geydirilmişdir. Bina ilə bağlı ən maraqlı fakt budur ki, onun tikintisində mismar və yapışqandan istifadə edilməmişdir. Binanın daxili həndəsi və nəbati naxışlar, quş şəkilləri, sujetli rəsmlər – döyüş və ov səhnələri ilə bəzədilmişdir. Binanı bəzəyən rəsmlər arasında Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl”, “Leyli və Məcnun” poemalarıdan səhnələr yer almışdır. Binanın tavanı da naxışlarla bəzədilmişdir. Divar rəsmləri XVIII əsrə aid olmasına baxmayaraq dəfələrlə bərpa edilmişdir. Binanın qarşısını yüzillik xan çinarları bəzəyir. Hal-hazırda muzey kimi fəaliyyət göstərən Şəki Xan Sarayı Azərbaycan səyahət edən turistlərin ən çox baş çəkdikləri məkanlardan biridir.

Şəbəkəli pəncərələr

Şəki Xan Sarayı

Шекинское ханство

Шекинское ханство (азерб. Şəki xanlığı ), — феодальное государство, существовавшее в середине XVIII — начале XIX вв. на севере современного Азербайджана, в пределах исторической области Шеки.

История

Основателем государства считается Гаджи Челеби, возглавивший в 40-х годах XVIII века борьбу за независимость от власти иранского правителя Надир-Шаха. Окончательно государство получило самостоятельность в середине XVIII века, после смерти Надир-Шаха и последующем ослаблении влияния Ирана.

Основой экономики являлось сельское хозяйство, с преобладанием шелководства. Прекрасное качество шекинского шёлка было хорошо известно за пределами ханства.

С конца XVIII века в связи с угрозой иранского завоевания шекинские ханы искали покровительства России. В соответствии Гюлистанским мирным договором, заключённом между Россией и Ираном в 1813 году, Шекинское ханство присоединено к России.

В 1819 году ханская власть упразднена и Шекинское ханство преобразовано в провинцию, которая в 1840 году переименована в Шекинский уезд Каспийской области (с 1859 года — Бакинская губерния, с 1868 года — Елизаветпольская губерния).

Шекинское ханство – Shaki Khanate

Шекинское ханство (Азербайджанский: Şəki xanlığı, Персидский: خانات شکّی , Также пишется как Шекинское ханство, Шекинское ханство, Шаккинское ханство) было одним из самых могущественных [5] Кавказские ханства установлен в Афшарид Иран, на северной [6] территории современных Азербайджан, между 1743 и 1819 годами со столицей в г. Шеки. [7]

История

Ханство было основано в 1743 году в результате восстания под предводительством Хаджи Чалаби Хан против Империи Сефевидов. [8] Считалось одним из сильнейших феодальных государств в Кавказ. Столица ханства Шеки, самый населенный населенный пункт в государстве, была разрушена наводнением в 1772 году, что впоследствии привело к субурбанизации города и повторному заселению деревни. [9] Начиная с конца XVIII века шекинские ханы обращались за военной помощью к Российской империи из-за растущей напряженности с Каджарами. В качестве Ага Мухаммад Хан восстановил иранский сюзеренитет над всеми бывшими зависимостями Сефевидов и Афшаридов в Кавказ примерно во время его повторное завоевание Грузии, так была добавлена ​​и территория ханства. В 1805 г. Мустафа Салим Хан подписал договор с Александр I России эффективно превращая Шекинское ханство в русское вассальное государство что позже было подтверждено только русско-персидским Гюлистанский договор в 1813 г. [9] В 1819 году Шекинское ханство было официально упразднено и преобразовано в российскую провинцию, подчиняющуюся российской военной администрации. В 1840 году он был переименован в Шекинский уезд из Каспийская область. В 1846 году провинция была включена в состав Шемахинская губерния, в 1859 г. в Баку а в 1868 г. в Мухафаза Элизабетполь. [8] [9] После создания Азербайджанская Демократическая Республика в мае 1918 года Шеки был частью Гянджинской области, а с установлением советской власти в Азербайджане Шеки был включен в состав Азербайджанская ССР 5 мая 1920 г. [9] [10]

География

Ханство было разделено на 8 округов во главе с ханской наибы. [ нужна цитата ] Резиденция главы государства находилась в столице Шеки, в Дворец Шекинских ханов, который является одной из туристических достопримечательностей современного Азербайджана. Он был построен около 1761 года внуком Хаджи Чалаби, Гусейн Хан. [11] Дворец Шекинских ханов считается одним из важных исторических памятников Азербайджана. [12] Основой экономики Шекинского ханства было сельское хозяйство. Ханство было известно шелкопряд культура, которая практикуется до сих пор. [8] Город Шеки, расположенный на левом берегу реки Киш, изначально располагался ниже по склону холма. Тем не менее, Шеки был перенесен на свое нынешнее место после разрушительного селей в 1772 году. Поскольку новое место находилось недалеко от деревни Нуха, город стал также известен как Нуха, до 1960 года, когда он вернулся к названию Шеки после Скифы.

Правители

• 1743-1755 Хаджи Чалаби Хан
• 1755-1759 Агакиши Бег
• 1759-1780 Мухаммад Хусейн Хан
• 1780-1783 Хаджи Абдулкадир Хан
• 1783-1795 Мухаммад Хасан Хан (первый раз)
• 1795-1797 Салим Хан (первый раз)
• 1797-1802 Мухаммад Хасан Хан (второй раз)
• 1805 Фатали Хан (первый раз)
• 1802-1805 Салим Хан (второй раз)
• 1806 Фатали Хан (второй раз)
• 1806-1814 Джафаргулу Хан Донболи
• 1814-1819 Исмаил Хан Донболи