Press "Enter" to skip to content

Valyuta əməliyyatları Nədir

Vergiyə cəlb edilən əməliyyatlar nədir?

VERGİLƏR

Xarici valyuta üzrə əməliyyatlar vergi uçotu məqsədləri üçün Azərbaycan Respublikasının pul vahidi manata çevrilərək aparılmalıdır. Bu mövzuda maraq doğuran məsələləri sərbəst auditor Altay Cəfərov şərh edir.

Vergi Məcəlləsinin 69-cu maddəsində xarici valyutanın manatla hesablanması məsələləri əks olunub. Həmin maddəyə görə, xarici valyuta ilə aparılan və vergiyə cəlb edilən hər hansı əməliyyat həyata keçirildiyi gün Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankının (MB) rəsmi mübadilə məzənnəsi üzrə manatla hesablanır.

Xarici valyuta ilə aparılan və vergiyə cəlb edilən əməliyyatlar üzrə yaranan məzənnə fərqi əməliyyatın həyata keçirildiyi günlə malların (işlərin, xidmətlərin) dəyərinin ödənildiyi günə olan məzənnə arasındakı fərqlə müəyyən edilir. Hesabat ilinin sonuna xarici valyutada alınmış və təqdim edilmiş mallar (işlər və xidmətlər) üzrə yaranan debitor və kreditor borcları üzrə məzənnə fərqi MB-nin elan etdiyi məzənnə ilə qiymətləndirilməklə gəlirə və ya zərərə aid edilir. Vergi ödəyicisinin xarici valyutada olan pul vəsaitləri təqvim ilinin sonu vəziyyətinə MB-nin elan etdiyi rəsmi məzənnə ilə hesablanmaqla müəyyən edilir.

Xarici valyuta ilə aparılan əməliyyatlar nədir? İstənilən valyuta ilə aparılan əməliyyat bura aiddirmi?

Belə əməliyyatlara xarici valyutada malların, işlərin, xidmətlərin alışını, satışının, onların dəyərinin ödənilməsini tam aid etmək olar.

Burada əsas məqsəd odur ki, istənilən baş vermiş əməliyyat xarici valyutada aparılsın. Məsələn, manatın xarici valyutaya mübadiləsini birbaşa bura aid etmək olmur. Xarici valyutanın manata mübadiləsini isə bura aid etmək olar, amma vergi tutulan əməliyyat kimi qiymətləndirmək olmaz.

Vergiyə cəlb edilən əməliyyatlar nədir?

Vergiyə cəlb edilən əməliyyat dedikdə baş verən əməliyyatın Vergi Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş vergitutma obyektinə uyğun gələn əməliyyatların olması vacibdir. Buraya xarici valyuta ilə malların, işlərin xidmətlərin alınması və satılması əməliyyatlarını aid etmək olar.

Valyuta alışında və satışında heç bir vergitutma əməliyyatı görünmür. Ona görə də bu maddəni sırf valyuta mübadiləsinə şamil etmək olmur.

Digər tələblər aşağıdakılardır:

Bütün əməliyyatlar MB-nin məzənnəsi ilə aparılmadır.

Vergi ödəyicilərinin hesablaşma hesablarına xidmət göstərən banklar, ola bilsin ki, baş vermiş əməliyyatları öz məzənnəsi ilə aparsın, həmçinin bir çox hallarda valyuta bank çıxarışlarında banklar əməliyyatları öz məzənnələri ilə yazsın, amma yaxşı olardı ki, vergi ödəyiciləri 69-cu maddənin tələblərinə aid olan əməliyyatların manata çevirməsini MB-nin məzənnəsi ilə həyata keçirsinlər.

Gömrükdən keçəndə də mallar MB-nin məzənəsi ilə aparılmalıdır.

Bundan əlavə, ilin sonuna valyuta hesablarının qalıqlarının hesablanması MB-nin məzənnəsi ilə aparılmalıdır.

Hazırladı:
Fəxriyyə İKRAMQIZI

Valyuta əməliyyatları Nədir

Yeməklərin ofislərə çatdırılması kifayət qədər perspektivli bir iş sahəsidir. Son illərdə bu xidmət üçün sabit bir tələb var idi. Yeməkləri ofislərə çatdırmaq üçün öz işinizi necə təşkil edəcəyinizi və işinizin formalaşmasının ilk mərhələlərində hansı çətinliklərin yarana biləcəyini anlamağa çalışaq

Toyuq Ferması Necə Açılır

Yaşadığınız ərazidə yerli quşçuluq təsərrüfatlarının istehsalında ara sıra fasilələr olur. İş intuisiyası sizə toyuq, ördək, qaz və ya bildirçin yetişdirməyə başlamağın yaxşı olacağını söyləyir. Və ya bəlkə dəvəquşu yetişdirmək üçün bir təsərrüfat açmağa qərar verdiniz?

Öz Avtomobil Mağazanızı Necə Açmaq Olar

Avtomobil alanların sayı hər gün artır. Ehtiyat hissələr və sarf materialları avtomobillər üçün həmişə lazımdır. Bu səbəbdən bir avtomobil mağazası, düzgün yanaşma ilə yaxşı mənfəət gətirə bilər. Təlimat Addım 1 Avtomatik mağazanızda tam olaraq nə satacağınıza qərar verin

Mebel Istehsalına Necə Başlamaq Lazımdır

Bu gün evin və mənzilin rahatlığı və atmosferinə çox diqqət yetirilir. Buna görə dizayner daxili əşyalar çox populyardır. Buraya müəllifin eskizlərinə görə hazırlanmış mebellər, mağazada tapa bilməyən mebellər də daxildir. Bu, pis bir iş fikri deyil və öz işinizi qurmağa hazırsınızsa, mebel düzəltməyə baxmağa dəyər

Qida çatdırılması Necə Açılır

Kiçik və gəlirli bir işə başlamağa qərar verdiniz. Seçimlərdən biri evdə hazırlanan yeməklərin çatdırılması ola bilər – müəyyən yeməklər, müxtəlif iş naharları, fast food. Belə bir iş necə açılır? Təlimat Addım 1 Belə bir iş açmağın üstünlüklərindən biri də ilkin investisiyanın əhəmiyyətsizliyidir

İnvestisiyaların formaları və növləri: təsnifat, alət seçimi

İnvestisiyaların formaları və növləri: təsnifat, alət seçimi, real birbaşa investisiya, maliyyə portfeli, spekulyativ, investisiya alətinin seçimi. Tez-tez böhran dövrlərində sadə insanlar pul çatışmazlığı və dəyərsizləşməsi, bir neçə gəlir mənbəyinin itirilməsi və əgər varsa, əmanətlərin sürətlə yuyulması ilə üzləşirlər. Gəlirlərini şüurlu şəkildə bir neçə mənbədən formalaşdıran insanlar isə bəzilərinin sıfırlanması ilə üzləşirlər. Mütəxəssislər həmişə və xüsusən də böhran zamanı bazarı davamlı və çevik şəkildə izləyir, geniş təhlil əsasında gəlirin investisiya və toplanmasının effektiv yollarını proqnozlaşdırır və seçirlər.

  1. Mahiyyəti və mexanizmləri, investisiya ilkin şərtləri
  2. İnvestisiya növlərinin təsnifatı
  3. İnvestisiya formaları
  4. İnvestisiyaların ümumi növləri və formaları
  5. Bank depozitləri
  6. Səhm
  7. İstiqrazlar
  8. Daşınmaz əmlak
  9. Qarşılıqlı fondlar
  10. Birjada satılan fondlar
  11. Kriptovalyutalar
  12. Qızıl
  13. Mürəkkəb maraq
  14. nağd valyuta
  15. İnvestisiya vaxtı
  16. Uzunmüddətli investisiya
  17. Orta müddətli investisiyalar
  18. Qısamüddətli investisiyalar

Mahiyyəti və mexanizmləri, investisiya ilkin şərtləri

  1. İkinci maaş və ya pensiya, həyat, ailə və səyahət üçün əlavə və əsas gəlirin yaradılması.
  2. Gəlir və əmanətləri inflyasiya və maliyyə risklərindən qoruyun.
  3. Kapital yaratmaq və maliyyə azadlığı vəziyyətinə keçmək üçün pulun düzgün idarə edilməsi.

Əhalinin bugünkü gəlir səviyyəsi fotoda əks olunub:

  • Etibarlı şirkətlərin səhmləri və istiqrazları. Fond bazarı.
  • Daşınmaz əmlak.
  • Qiymətli metallar. Hər şeydən əvvəl qızıl.
  • Kriptovalyutalar.
  • Biznes sərmayəsi.
  • Təhsilinizə investisiya qoyun: gəlir gətirən bacarıq və bacarıqlar əldə etmək.
  • Birja və birja ticarəti.

İnvestisiyalar vəsaitlərin qorunmasına və əlavə gəlir əldə etməyə kömək edəcək investisiyalar və aktivlərdir. Sonra böhran gəlir və dividendlər əldə etməyə kömək etmək üçün bir resurs və fürsətə çevrilir. Aktivlərinizi çoxaltmaq üçün bir vasitədir, problem deyil. Yalnız necə və hara düzgün investisiya qoymaq deyil, həm də kapitalınızı necə effektiv idarə etmək vacibdir.

İnvestisiya kapitalı maddi, intellektual və maliyyə vasitələridir. Klassik mənada kapital bütün maddi dəyərlər, o cümlədən istehsal vasitələridir. İnvestisiya anlayışında əmtəə istehsal vasitələri investisiya alətləridir.

Kapitalın effektiv idarə olunması üçün maliyyə savadlılığı məsələsi aktualdır. İnvestisiyaların gəlirliliyini bilən, onları bacarıqla başa düşmədən, bir çoxları fırıldaqçı sxemlərə və piramida sxemlərinə girirlər, burada açar söz həmişə “investisiya”dır. İl ərzində ruslar maliyyə fırıldaqçılarına 13,5 milyard rubl “verdi”. Valyutalarla bağlı mövcud vəziyyət savadlılığın və maliyyə vəziyyətlərinin təhlilinin xeyrinə oynayır. Onilliklər boyu davam edən “dollar və avro üzərində oturmaq” strategiyası öz fəaliyyətini dayandırdı, bu investisiyalar iki ay ərzində bir neçə dəfə dəyər itirdi. Bir dolların qiymətini iki yüz rubla proqnozlaşdıran prezident Baydendən fərqli olaraq, ABŞ investisiya milyarderi Rey Dalio nağd pulu zibil adlandırır və xüsusilə böhran dövründə əmanətləri nağd şəkildə saxlamağı tövsiyə etmir. https://articles.opexflow.com/trading-training/ray-dalio.

İnvestisiya növlərinin təsnifatı

  1. Əsas və dövriyyə vəsaitləri şəklində maddi və qeyri-maddi aktivlərin, habelə əqli mülkiyyətin real uzunmüddətli birbaşa investisiyaları. Müəssisələrin əsas fondları belə yaradılır. Onlar təxirə salınmış mənfəətlə istehsalı genişləndirmək, təkmilləşdirmək və yeniləmək məqsədi daşıyır.
  2. Maliyyə portfeli investisiyaları birbaşa gəlir əldə etməyə səbəb olur. Bunlar fyuçers və qiymətli kağızlar şəklində, səhmlər, istiqrazlar və borc öhdəlikləri şəklində investisiyalardır. Həmçinin biznes, maliyyə layihələri və lizinq investisiyaları. Belə investisiya obyektlərindən əldə edilən gəlir müntəzəm dividendlərdən və onların satışı zamanı qiymət artımlarından ibarətdir.
  3. Spekulyativ – valyutalara və qiymətli metalların növlərinə investisiyalar.
  • İnvestorun obyektin seçilməsində birbaşa iştirakı , onun nizamnamə kapitalına töhfəsi və investisiya obyektinin idarə edilməsində iştirakı.
  • Vasitəçilər – investisiya fondları, brokerlər, maliyyə məsləhətçiləri vasitəsilə investisiyalarda dolayı iştirak .
  • Beş ildən çox davam edən uzunmüddətli investisiyalar.
  • Bir ildən beş ilədək ortamüddətli əmanətlər.
  • Bir ildən az müddətə qısamüddətli investisiyalar.
  • İnvestisiyalar yüksək gəlirli hesab olunur, onlardan əldə edilən gəlir investisiya bazarında orta gəlirdən çoxdur.
  • Orta gəlirlər bazarda investisiyaların orta gəliri ilə müqayisə edilə bilən investisiyalardır.
  • Aşağı gəlirli investisiyalar gəlirləri bazardan aşağı gətirən investisiyalardır.
  • Planlaşdırılmış mənfəəti olmayan qeyri -kommersiya investisiyalarına sosial, ekoloji və xeyriyyə proqramları daxildir.
  • 100% zəmanətli gəlirlə risksiz investisiya. Bunlara dövlət banklarındakı depozitlər və dövlət istiqrazları daxildir.
  • Aşağı riskli investisiyalar, itki riski orta bazar səviyyəsindən aşağı olan investisiyalardır .
  • Orta riskli investisiyalar risk baxımından bazarda digərləri ilə müqayisə edilə bilən investisiyalardır.
  • Yüksək riskli investisiyalar, risk dərəcəsi orta bazar riskinin qatından çox olan investisiyalardır. Bunlara mümkün olan ən yüksək gəliri olan spekulyativ layihələrə investisiyalar daxildir.
  • Yüksək likvidli investisiya bazar qiymətində itkisiz asanlıqla və tez pula çevrilə bilən alətlərə malikdir.
  • Orta likvid investisiya 30 gündən altı aya qədər qiymətdə əhəmiyyətli itki olmadan çevrilə bilən obyektlərə aiddir.
  • Aşağı likvidli investisiya altı aydan az müddətdə nağd pula çevrilə bilər. Adətən bunlar az tanınan və ya tamamlanmamış obyektlərdir.
  • Qeyri-likvid sərmayə öz-özünə konvertasiya olunmayan, ancaq ümumi obyektin bir hissəsi olan investisiyadır.
  • İlkin investisiya aktivlərin yeni investisiyasıdır.
  • Yenidən investisiya ilkin investisiyanın gəlirindən əldə edilən aktivlərin təkrar investisiyasıdır. Bacarıqlı yenidən investisiya ilə investorlar qısa müddət ərzində gəlirlərinin dəfələrlə artmasına nail olurlar.
  • İnvestisiyaların ləğvi əvvəllər qoyulmuş investisiyaların təkrar istifadə edilmədən çıxarılmasıdır.

Mülkiyyət formasına görə sərmayələr şirkətlərdən və fiziki şəxslərdən özəl və dövlət, habelə bu iki formadan qarışıqdır. Eyni formalar xarici ola bilər və bir neçə dövlətin investisiyaları birgə adlanır. Ayrı bir investisiya növü var – annuitet, gəliri vahid vaxt intervalları üçün planlaşdırılır. Buna misal olaraq sığorta və pensiya fondlarını göstərmək olar. Bu təsnifatların əksəriyyəti investisiya portfellərini nəzərdən keçirərkən terminologiya və xüsusiyyətlər üçün istifadə olunur – müxtəlif iqtisadi sahələri və ya biznes sektorlarını əhatə edən investor alətləri və investisiya növləri toplusu.

İnvestisiya formaları

  • Ticarət formaları sosial və digər aspektləri olmayan, maksimum mənfəət əldə etmək üçün əmanətlər hesab olunur.
  • Sosial investisiyalar qeyri -kommersiya xarakterlidir.
  • Əlaqədar investisiyalar investorların strateji məqsədlərini güdür.
  • Formanın bank depozitlərində və qiymətli kağızlarda pul ifadəsi.
  • Maddi formalara daşınmaz və daşınar aktivlərin növləri daxildir.
  • Mülkiyyət və əqli hüquqların formaları :
    • Müəlliflik, nou-hau, patent hüquqlarının intellektual hüquqları.
    • Təbii ehtiyatlardan – su, torpaq, qaz və neft, faydalı qazıntılardan istifadə hüququ.
    • Güzəştli kreditlərin və vergi güzəştlərinin verilməsi.
    • Birbaşa dövlət büdcə investisiyaları.
    • Dövlət şirkətlərindən investisiya formaları.
    • Dövlət və ya səhm investisiyalarının forması annuitet və icarədir.

    Nəticə etibarilə, investisiyaların formaları konkret təzahürlərdə investisiya növlərini təfərrüatlandırır.

    İnvestisiyaların ümumi növləri və formaları

    • 2001 – daşınmaz əmlak depozitlərinin yüksək gəlirliliyi.
    • 2014 – qızıl və ABŞ səhmlərinin gəlirləri.
    • 2020 – Bitcoin və yeni binalarda yüksək gəlirlər.

    Bank depozitləri

    Rusiya banklarına bu cür investisiyalar risksizdir, əmanətə dövlət zəmanəti verilir. Amma depozit dərəcəsi həmişə inflyasiyanı ödəmir. Bu pula qənaət etməyin etibarlı yoludur. Ən effektiv müddətli əmanətlər.

    Səhm

    İndi bu, ən ardıcıl gəlirli investisiya növlərindən biridir, lakin yüksək təcrübəyə malikdir. İldə 30%-ə qədər və ya daha çox artım perspektivi olan etibarlı şirkətlərin səhmlərini seçməlisiniz. OZON iki il ərzində 100% artıma malikdir. Polyus Gold səhmləri, Yandex səhmləri, Apple səhmləri böyük qazanc əldə edir. Xarici səhmlər üçün isə birjalardakı broker hesabları müvəqqəti olaraq dondurulub. Yadda saxlamaq lazımdır ki, böhran fürsət vaxtıdır, investisiyalar isə pula qənaət etmək və artırmaq üçün bir vasitədir. 2008-ci il böhranında Sberbank-ın səhmlərinin artımına bir nümunə:

    2014-cü ildə Qazprom və Norilsk
    Nikelin səhmlərinin artımı

    : 2020-ci ildə Qazprom və Nornikelin də səhmlərində

    artım var: Rusiya şirkətlərinin səhmlərinin artımı yay fotoda göstərilir:

    Səhmlərin sabit artımının əsas nümunəsi 2004-cü ildən bəri səhmləri 20 dəfə artmış Google-dur.

    İstiqrazlar

    Etibarlı böyük emitentlərin istiqrazları daha yüksək ödənişlərə malikdir, lakin risklə gəlir. Dövlət istiqrazlarından daha təhlükəsizdir. Onlar risksizdirlər, lakin gəlirləri azdır. İstiqrazlar üzrə investor müəyyən müddətə və müəyyən proqrama görə şirkətin və ya dövlətin borcalanına çevrilir. Bunlar uzunmüddətli investisiyalardır, müddətin sonunda qoyulmuş məbləğ və əmanət üzrə faizlər geri qaytarılır. Bu, etibarlı töhfədir, lakin inflyasiyanı örtmək səviyyəsindədir.

    Daşınmaz əmlak

    Hesab olunur ki, davamlı iqtisadi inkişaf dövrlərində buraya investisiya qoymaq lazımdır, çünki böhranlar zamanı daşınmaz əmlak likvidliyə düşür. 2008-ci ildə də belə idi. Lakin 2001 və 2020-ci illərdə Rusiyada depozit gəlirlərində sabit artım müşahidə olunub.

    Qarşılıqlı fondlar

    İnvestisiya fondları müxtəlif qiymətli kağızlara passiv investisiyaların iştirakçılarının hovuzlarını toplayır, bazar tendensiyalarını nəzərə alaraq düzgün seçim etmək və investisiyalara nəzarət etmək vacibdir. Dividendlər payın payına nisbətdə alınır. https://articles.opexflow.com/investments/birzhevye-paevye-investicionnye-fondy.htm

    Birjada satılan fondlar

    Bu ETF-lər yeni başlayanlar üçün uyğundur və bazar indekslərini nəzərə alan investisiya portfelləri təklif edir. Bunlar, qiymətlər gün ərzində hərəkət etdikdə yüksək gəlir əldə etmək potensialı olan qısamüddətli, yüksək riskli investisiyalardır. Geniş indekslər seçərək riski azalda bilərsiniz.

    Kriptovalyutalar

    Bu qısamüddətli investisiyalar yüksək gəlirlə yüksək risklər daşıyır. Kriptovalyutaya pul yatırmaq 15% depozit gəliri gətirir. Yadda saxlamaq lazımdır ki, son illərdə Bitcoin ildə 200% artıb. Bəzi ölkələrdə kriptovalyutaları nağd pula çevirmək üçün terminallar var. Kriptovalyuta ticarətində investorlar gündə 10%-ə qədər qazana bilərlər.

    Qızıl

    Siz külçə ala bilərsiniz və ya ETF qızılı ala bilərsiniz. Qızılın dəyərinin artması ildən-ilə dəyişir, lakin bu, təhlükəsiz əmanətlər tarixində ən sabit investisiyalardan biridir. Qızıl demək olar ki, həmişə yüksək gəlir təmin etmir, lakin zəmanətli sığortadır.

    Mürəkkəb maraq

    Onları tez-tez varlanmağın sirri adlandırırlar. Mürəkkəb faiz ilkin sərmayənin qaytarılmasına investisiyanın qaytarılmasıdır. Banklarda bunun üçün “kapitallaşma” termini var. Başqa cür, bu, effektiv və mürəkkəb faiz və ya faiz üzrə faiz, eləcə də təkrar investisiyanı nəzərə alaraq və kapitallaşma nəzərə alınmaqla gəlir dərəcəsi adlanır. Mürəkkəb faizlərin müəyyən vaxtlarda ilkin məbləğdən deyil, müəyyən dövr üçün əmanətlərdən hesablanması vacibdir. Belə çıxır ki, yaranan gəlir ilkin məbləğə əlavə olunur, həm də əlavə gəlir gətirir. Fotoda bir nümunə göstərilir:

    nağd valyuta

    Uzun müddətdir ki, bu, həm qənaət, həm də gəlirlilik üçün bir yol idi. İndi bu üsul yüksək itki riski qazanmışdır. Amma birjalarda valyuta məzənnələri ilə yanaşı, həm də yüksək riskli oyun qalır. Ray Dalio dedi:

    İnvestisiya vaxtı

    Uzunmüddətli investisiya

    • Etibarlı likvid şirkətlərin səhmləri və istiqrazları ilə işləmək. Broker hesabının açılması.
    • İstehsalata investisiyalar.
    • Mənzil tikintisi, təkrar satış və kirayə üçün daşınmaz əmlakın alınması.
    • Maşın və avadanlıqların alınması.
    • Saxlama üçün qızıl.
    • Zərgərlik, sikkələr.
    • Şəxsi təhsilə sərmayə qoyun.

    Orta müddətli investisiyalar

    Belə əmanətlərə misal olaraq bank depozitləri, qızıl əmanətləri, birja fondları və pay fondlarını göstərmək olar.

    Qısamüddətli investisiyalar

    Bunlara MMİ-lərə investisiyalar, qarşılıqlı fondlar, mübadilə paketləri, kriptovalyuta və valyuta əməliyyatları daxildir. İnvestisiyaların bir çox yolları və formaları var və hər biri müəyyən şərtlər altında səmərəli işləyir. Onlardan düzgün istifadə etmək üçün investisiya təhsilini təkmilləşdirmək, müxtəlif investisiya şərtləri və gəlirləri ilə investisiya portfelinin diversifikasiyasını təcrübədən keçirmək, aktiv investisiya idarəçiliyini təcrübədən keçirmək lazımdır. Eyni zamanda, 10-25 ilə qədər uzunmüddətli investisiya planlaşdırma üfüqünü təsvir etmək.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.