Məhsulumu mümkün qədər az itki ilə necə qızdıra bilərəm

Bədən temperaturunun 37°С-dən bir qədər yuxarı qalxması az miqdarda sitokin və pirogenlərin əmələ gəlməsi ilə bağlıdır. Onlar hipotalamusda yerləşən istilik tənzimi mərkəzinə təsir göstərməklə, hərarətin yüksəlməsinə səbəb olurlar. Qızdırma ümumi halsızlıqla müşayiət olunsa da, əmək qabiliyyəti çox vaxt saxlanılır. Subfebril hərarəti törədən amillər aşağıdakılardır:

Qızlıq və ya bakirəlik pərdəsinin yırtılması haqqında

Hər qadında ilk əlaqədə qanama olacaq deyə bir qayda yoxdur. Bəzi qızlıq pərdələri o qədər elastik olurki qanama olmadan qızlıq pərdəsi genişlənir. Və ya yırtılan yerdəki qananma və damarlar az olduğundan ötəri, fərq edilməyəcək qədər az qanama olar. Qadınların təxminən 30 % ində qızlıq pərdəsi yırtılan zaman çox qanama olmaz.
Qızlıq pərdəsi cinsi əlaqə xaricində də pozula bilərmi?

Cinsi əlaqə xaricində qızlıq pərdəsi çox nadir olaraq yırtılar. Ciddi bir zədə və ya bir qəzada o bölgənin yaralanması ilə nadir də olsa qızlıq pərdəsi zərər görə bilər. Əlaqə xaricində nadir olaraq bəzən uzaq şərq idmanı, gimnastika kimi aktiv və normalın xaricində qıç açma hərəkəti edənlərdə, qəza və bəzən yıxılmalarda da yırtıla bilər. Ata və ya velosipedə minmə ilə yırtılma olacağına dair çox da əsassız qorxular vardır. Velosipedə minmə ilə cırılması anatomik quruluş olaraq qeyri-mümkündür.

Qızlıq pərdəsi necə yırtılar?

Cinsi yaxınlıq zamanı və ya xarici bir cisim vajinaya girdiyində (əgər girən cisim qızlıq pərdəsinin ortasındakı dəlikdən böyüksə) yırtılar və qanama olar. Yırtılma ümumiyyətlə bir neçə fərqli yerdən ola bilər. Əgər cinsi əlaqəyə davam edilsə yırtılmanın olduğu yerdən qanama az-az davam edər. İlk yırtılmadan 3-4 gün sonra yırtıq yeri sağalar. Qanama miqdarı qızlıq pərdəsinin qalınlığına, quruluşuna və cinsi əlaqənin şəklinə bağlıdır.

Qızlıq pərdəsinin nə vaxt və necə cırıldığı aydın olarmı?

Yırtılmanın üzərindən 7 gün keçdikdən sonra, bu yırtılmanın yenimi yoxsa nə vaxt yırtıldığını söyləmək mümkün deyil. Qızlıq pərdəsinin nə tərəfindən və necə cırıldığı da bilinə bilməz, cinsi əlaqə zamanımı, barmaqlami, başqa bir cisimləmi və ya qəza — zədə nəticəsindəmi yırtıldığını anlamaq mümkün deyil.

Qızlıq pərdəsi yırtılanda qanama nə qədər olmalıdır?

Adama görə qanama miqdarı dəyişir. Qızlıq pərdəsinin quruluşu, qalınlığı və cinsi əlaqəyə giriş şəkli qanamanın miqdarını təyin edir. Ümumiyyətlə az miqdarda, özbaşına dayanan, bir gigiyenik pedi doldurmayacaq tərzdə, bəzən çüründü şəklində qanama olur. Nadir olaraq yırtılma əsnasında bir damar ağızı açılar və qanama dayanmaz. Bir həkim müdaxiləsi ilə yırtılan yerin tikilməsi lazımdır. Məqsəd qızlıq pərdəsi təmiri deyil qanayan yeri təmir etməkdir.

Qızlıq pərdəsini pozulması ağrıya səbəb olurmi?

Evlənmədən əvvəl müayinə və məsləhətləşmə üçün müraciət edən qadınların ən böyük narahatlıqlarından biri, ilk cinsi əlaqədə ağrı olub olmayacağı, qızlıq pərdəsinin yırtılmasının ciddi bir narahatlıq və ağrıya səbəb olub — ola bilməyəcəyidir. Ağrının olub olmayacağında ən əhəmiyyətli faktor cinsi əlaqədə cütlər arasındakı uyğunlaşma və kişinin davranışı ilə qadına olan yanaşmasıdır. Hər şey normal isə ümumiyyətlə ciddi bir ağrı və sancı olmamalıdır. Olan ağrı da 5-6 deqiqə davam edir və getdikcədə azalır
İlk cinsi əlaqəni asanlaşdırmaq üçün nələrə diqqət yetirmək lazımdır?

Ağrını və qorxunu azaltmaq üçün cütlərin psixoloji olaraq cinsi əlaqəyə hazır olmaları əhəmiyyətlidir. Cinsi yaxinliqdan əvvəl sevişmə vajinal ifrazatı artıracağı üçün bu əlaqəni asanlaşdırar. Əgər qızlıq pərdəniz qalın isə və ya çox qorxunuz var isə, həkiminizin təklif edəcəyi sürüşkənləşdirici istifadə edin.

Yırtılan qızlıq pərdəsi özbaşına düzələrmi?

Xeyr. Yırtılan qızlıq pərdəsi özbaşına düzəlməz. 4-5 gündə yırtılan bölgə epitelyum ilə örtülüb yırtıq olaraq qalmağa davam edər. Tibbi olaraq qızlıq pərdəsinin öz-özünə düzəlməsi və ya bir krem sürtülərək yaxınlaşıb təkrar təmir olması mümkün deyil.
Qızlıq pərdəsi yırtılmadan hamilə qalmaq mümkündürmü?

Qızlıq pərdəsi yırtılmadan hamilə qalmaq mümkündür. Qadın genital orqanının xarici qisiminin sperma ilə təması və bulaşması hamilə qalmaq üçün kafi ola bilər. Bir çox gənc qız qızlıq pərdəsinin cırılmaması üçün “sürtünmə yolu” ilə cinsi əlaqəyə girir və nadir olaraq da olsa bu şəkildə istənməyən bir hamiləlik meydana gəlməsi ilə qarşı-qarşıya qalır.

Qızlıq pərdəsininin quruluşunu həkimə getmədən insan özü qiymətləndirə bilərmi?

Xeyr, bir qadının öz qızlıq pərdəsi quruluşunu ayna istifadə edərək və ya başqa bir alətin köməyi ilə qızlıq pərdəsinin quruluşu haqqında şərh etməsi texniki və tibbi olaraq mümkün deyil. Qızlıq pərdəsi müayinəsi mütəxəssis bir jinekolojik müayinə ilə qızlıq pərdəsinin quruluşu aydın ola bilər.

Qızlıq pərdəsinin pozulub pozulmadığı necə aydın olar?
Qadının özünün bunu anlaması mümkün deyil. Jinekolojik müayinə ilə bir qadın doğum mütəxəssisi və ya jinekoloq tərəfindən qızlıq pərdəsinin pozulub pozulmadığı aydın ola bilər. 18 yaşından böyük qadınlar öz arzuları ilə bunu öyrənə billərlər və müayinəni edən həkimin də xəstə istəmədiyi təqdirdə üçüncü şəxslərə müayinə nəticəsini bildirmə və ifadə zəruriliyi yoxdur. Bakirəlik yəni bekaret müayinəsi çox asan olub jinekoloq tərəfindən göz ilə baxılıb qərar verilir və ağrılı bir əməliyyat deyil. Bəzən bu hymenin anatomik quruluşundan çətin aydın olduğu üçün böyütmə və kolposkopi ilə baxmaq gərəyə bilər.

Qızlıq pərdəsini tikilib təmir edilə bilinərmi? Qızlıq pərdəsinin tikilməsi necə edilir?

Tıbbən qızlıq pərdəsini tikib təmir etmək mümkündür. Bu əməliyyata hymenoplasti adı verilir. Qızlıq pərdəsi təmiri qadın jinekoloqtərəfindən edilər. Hər qadın jinekoloğu dəyişik səbəblərdən bu əməliyyatı etməz. Tikiləndən sonra mütləq qanama olacaq deyə bir zəmanət yoxdur. Qızlıq pərdəsi tikilməsi iki şəkildə edilir. Cinsi əlaqədən və evlənmədən çox müddət əvvəl edilən estetik bir düzəltmə ilə süni bir qızlıq pərdəsi edilir. Digər bir üsul isə evlənmədən 2-3 gün əvvəl qızlıq pərdəsinə qoyulan tikiş ilə edilir. Hər iki üsul da lokal anestezi ilə edilə bilən çox qanama və əməliyyat riski olmayan və qısa müddətdə (15-30 dəqiqə) tamamlanan tətbiqlərdir.
Süni qızlıq pərdəsi nədir? Necə istifadə edilir?

Normal bakirət pərdəsinin bütün xüsusiyyətləri göstərən süni qızlıq pərdəsi bir məhsuludur. Süni qızlıq pərdəsi bitki mənşəli və zülal əsaslıdır. Buna görə bədənə heç bir şəkildə əks təsiri olmaz. Vajina içərisinə yerləşdirilən bu məhsul ilk günkü kimi bir vajinal gərginliyi süni olaraq təmin edərək bunun yanında penetrasyon nəticəsində içindən qırmızı rəngli bir maye çıxır.

Əlaqəyə girmədən əvvəl istifadə edilir. Qadınlarda vajina axıntısını sıxlığı dəyişdiyi üçün məhsulun fərdi olaraq vajinaya neçə dəqiqə əvvəl yerləşdirilməsi hər qadına görə dəyişir. Bu müddət ortalama olaraq 20-30 dəqiqədir. Məhsul 20-30 dəqiqə əvvəl vajinanın 3-5 sm dərinliyinə yerləşdirilir və vajinada olan axıntıyla birlikdə süni pərdə əriyərək həmin hissədə bir pərdə əmələ gətirir. O əsnada da məhsulun içindəki qırmızı toz qana çevrilmiş olur. Penisin vajinaya girməsiylə süni pərdə cırılır və çölə bakirə bir qadından çıxacaq qədər eyni miqdarda qan çıxır.

Qızdırma

Qızdırma (hipertermiya) — bədən temperaturunun 37°C-dən yuxarı qalxmasıdır. Bu əlamət baş və əzələ ağrıları, halsızlıqla müşayiət olunur. Qızdırma daha çox infeksion proseslərdə müşahidə edilsə də, ona həm də endokrin, autoimmun və şiş xəstəliklərində rast gəlinir. Hipertermiyanın səbəbini aydınlaşdırmaq üçün genişləndirilmiş laborator analizlər və vizualizasiya üsulları aparılır. Temperaturu tez bir zamanda azaltmaq məqsədilə qızdırmasalıcı vasitələrdən istifadə edilir.

Qızdırma haqqında ümumi məlumat

Ümumiyyətlə, sağlam insanlarda gün ərzində temperatur göstəriciləri fərqli olur. Bu rəqəmin 37°С-dən çox olması istilik tənziminin patologiyasına işarə edir. Əksər hallarda bədən temperaturu tədricən yüksəlir. Əvvəlcə prodromal əlamətlər: baş və əzələ ağrıları, zəiflik meydana çıxır. Zamanla bu simptomlara üşümə əlavə olunur. Hərarət 38°С-ni keçdikdə titrətmə güclü istilik hissi, yanaqlarda al-qırmızı qızartı ilə əvəzlənir.

Xəstənin ümumi vəziyyəti pozulur, o, qida qəbulundan imtina edir. Ağız və dodaqlar quruyur, çatlayır. Yaranma səbəbindən asılı olaraq, qızdırma bir neçə gündən başlayaraq, 1 aya qədər davam edə bilər. Termorequlyasiya proseslərinin normaya düşməsi kəskin formada (ümumi zəiflik, profuz tərləmə, hipotenziya) və yaxud tədricən (ümumi vəziyyət pisləşmədən) baş verə bilər. Uşaqlarda temperatur sürətlə qalxır, yəni 1 neçə saat ərzində 39-40°С-yə çatır.

Qızdırma hər zaman əsas xəstəliyin digər əlamətləri ilə birgə gedir. Xəstələrin əksəriyyətində dispeptik pozğunluqlar, qarında ağrı, KRVİ əlamətləri qeydə alınır. Böyüklərdə qızdırma 2 gündən çox davam etdikdə, uşaqlarda isə elə həmin gün həkimə müraciət olunmaldır. Belə ki, uşaq yaşlarda termorequlyasiya mexanizmləri inkişaf etmədiyindən qızdırma vəziyyəti xeyli ağırlaşdırır.

Qızdırmanın növləri

Etioloji faktora əsasən qızdırma infeksion (bakteriya, virus, göbələk mənşəli) və qeyri-infeksion (daxili orqanların xəstəlikləri, şişlər, allergik reaksiyalar) formalara bölünür. Yüksək bədən temperaturunun davametmə müddətinə görə efemer (3 gündən az), kəskin (3 gündən 2 həftəyə qədər), yarımkəskin (2-6 həftə) və xroniki (1,5 aydan çox) qızdırma ayırd edilir. Tibbdə daha çox hipertermiyanın səviyyəsinə əsaslanan təsnifatdan istifadə edilir:

Subfebril qızdırma. Temperatur göstəriciləri 37-38°С diapazonunda olur. Hərarətlə yanaşı əzginlik, əmək qabiliyyətinin azalması müşahidə edilir. Ona adətən lənggedişli, xroniki iltihabi proseslərdə, endokrin problemlərdə təsadüf edilir.
Febril qızdırma. Bədən hərarəti 38°-39°С təşkil edir. Onun yaranması qızdırmanın daxili mexanizmlərini (endogen pirogenlərin külli miqdarda hasil olunması, immun sisteminin mexanizmləri) işə salan aktiv iltihabi prosesə dəlalət edir. Febril hərarət bir çox infeksion və somatik patologiyaların əlaməti sayılır.
Yüksək (piretik) qızdırma. Bədən temperaturu 39-41°С olur. Xəstənin ümumi vəziyyəti pisləşir, bədən susuzlaşır, ürəkbulanma və qusma baş verir. Bu hal pediatriyada təxirəsalınmaz vəziyyət hesab olunur, çünki uşaqlarda qıcolma inkişaf edə bilər.
Hiperpiretik qızdırma. Hərarətin 41°С-ni keçməsi ilə xarakterizə edilir. Bu zaman mərkəzi termorequlyasiyanın bütün mexanizmləri sıradan çıxır. Qızdırmanın adi əlamətləri ilə yanaşı, sayıqlama və hallüsinasiyalar meydana çıxır. Belə hallarda təcili yardım çağırlmalıdır.

Həkimlər qızdırmanı temperatur əyrisinə, yəni onun sutkalıq göstəricilərinə əsasən qiymətləndirirlər. Daimi qızdırma üçün 1 dərəcə həddində dəyişikliklər səciyyəvidir. Yüngül formalı hipertermiyada göstəricilər 1-2°С azalsa da, norma həddinə çatmır. İrinli və septik proseslərin törətdiyi hektik qızdırmanın göstəriciləri gün ərzində 3-5°С dəyişir. Temperatur əyrisinin nadir növlərinə qayıdan və dalğavari tiplər aiddir.

Qızdırmanın səbəbləri

Subfebril qızdırma

Bədən temperaturunun 37°С-dən bir qədər yuxarı qalxması az miqdarda sitokin və pirogenlərin əmələ gəlməsi ilə bağlıdır. Onlar hipotalamusda yerləşən istilik tənzimi mərkəzinə təsir göstərməklə, hərarətin yüksəlməsinə səbəb olurlar. Qızdırma ümumi halsızlıqla müşayiət olunsa da, əmək qabiliyyəti çox vaxt saxlanılır. Subfebril hərarəti törədən amillər aşağıdakılardır:

Emosional reaksiyalar: uzunmüddətli stress, nevroz və nevrozabənzər hallar, isteriya
Qadınlarda hormonal dəyişikliklər: hamiləliyin I trimestri, klimaks
Respirator xəstəliklər: soyuqdəymə, KRVİ, sadə bronxit və interstisial pnevmoniya
Ocaqlı iltihab: xroniki tonzillit, sinusit
Xroniki bakterial infeksiyalar: vərəm, bruselyoz.
Virus infeksiyaları: kəskin hepatit, sadə herpes, kəmərləyici dəmrov, sitomeqalovirus.
Uşaq infeksiyaları: qızılca, məxmərək.
Helmintozlar: lyamblioz, amöbiaz, opistorxoz
Bağırsaq patologiyaları:qeyri-spesifik xoralı kolit, Kron xəstəliyi
Autoimmun proseslər: sistemli qırmızı qurd eşənəyi, sklerodermiya, dermatomiozit, revmatoid artrit
Endokrin patologiyalar: tireotoksikozun başlanğıc mərhələsi, Addison xəstəliyi
Şişlər: limfoqranulomatoz, kəskin və xroniki leykoz
İİV-infeksiya
Yatrogen faktorlar: əməliyyatdan sonrakı dövr, qan köçülüməsinə və yaxud peyvəndə reaksiya
Farmakoterapiyanın fəsadları: antibiotiklərin, psixotrop preparatlar və atropinin qəbulu
Nadir səbəblər: xroniki spesis, allergik reaksiyalar.

Febril qızdırma

Bədən temperaturunun uzun müddət 38°-39°С olması xəstəliyin kəskin gedişindən xəbər verir. Pasiyentlər adətən güclü baş və əzələ ağrılarından, halsızlıqdan, yuxululuqdan şikayət edirlər. Onların iştahı azalır, tərləmə ilə çoxlu su itirildiyindən susuzluq hissi güclənir. Fibril hərarətin ən çox yayılmış səbəbləri aşağıdakılardır:

Kəskin respirator patologiyalar: qrip, adenovirus və rinovirus infeksiyaları, KRVİ
İnfeksion xəstəliklər: qarın yatalağı, malyariya, meninqokokk mənşəli meningit
Bağırsaq infeksiyaları: salmonelyoz, dizenteriya, eşerixioz və s.
LOR-xəstəliklər: sinusit (haymorit, frontit), angina, otit
Aşağı tənəffüs yollarının patologiyaları: irinli bronxit və bronxiolit, eksudativ plevrit, ocaqlı və krupoz pnevmoniya
İrinli ocaqlar: xarici (furunkul, karbunkul, yaraların irinləməsi) və daxili (qaraciyər və bağırsaq absesi, plevranın empieması).
«Kəskin qarın» sindromu: appendisit, xolesistit, mezadenit
Ürək xəstəlikləri: bakterial endokardit, kəskin revmatik qızdırma
Sümük və oynaq xəstəlikləri: hematogen və travmatik osteomielit, septik artrit, sarkoma
Sidik-cinsiyyət sisteminin patologiyaları: kəskin pielonefrit, apostematoz nefrit, böyrək sancısı
Orqanizmin qızması: isti və günvurma, anhidroz, mövsümə uyğun geyinməmək.
Qeyri-müəyyən mənşəli qızdırma
Nadir səbəblər: prion infeksiyalar (ailəvi fatal yuxusuzluq, Kreytsfeldt-Yakob xəstəliyi), damarların kollagenozu.

Qızdırmanın diaqnostikası

Diaqnostik tədbirlərin həcmi klinik şəkildən və əlavə simptomların olmasından asılıdır. Müəyyən bir sistemin zədələnməsinə aid aşkar əlamətlər varsa, onun hədəfli diaqnostikası aparılır. Naməlum mənşəli, uzunmüddətli qızdırmanın səbəbləri standart alqoritm üzrə aşkar edilir. Bura aşağıdakı laborator və instrumental üsullar daxildir:

Qan analizi. Ümumi analizdə iltihab əlamətlərinə (leykositoz, EÇS-nin yüksəlməsi) diqqət yetirilir. Autoimmun prosesləri inkar etmək üçün antinuklear anticisimlərin və kəskin faza zülallarının səviyyəsi yoxlanılır. Kəskin iltihab dövründə prokalsitonin testi informativdir.
Hemokultura. Qan temperaturun ən yüksək səviyyətə çatdığı dövrdə, minimum 3 dəfə götürülür. Material selektiv qidalı mühitdə əkilir. Bakteriya koloniyaları həddindən çox olduqda “septisemiya” diaqnozu qoyulur. Törədiciyə məxsus antigen və anticisimləri müəyyən etmək məqsədilə ekspress üsullardan (İFA, İFR) istifadə olunur.
Bakterioloj müayinələr. Törədicini aşkarlamaq üçün qandan savayı, nəcis, sidik və yaxud bəlğəm yoxlanıla bilər. Qızdırma nevroloji simptomatika ilə müşayiət edildikdə onurğa beyni mayesi analiz olunur. Patogen mikroorqanizmlərin koloniyaları müəyyən edildikdən sonra antibiotiklərə qarşı həssaslı testi aparılır.
Rentgenoqrafiya. Yüksək qızdırma uzun müddət davam etdikdə 2 proyeksiyada döş qəfəsinin rentgenoqramması məsləhət görülür. Müayinə zamanı bronx ağacının deformasiyası, tünd sahələr, daxilində maye olan boşluqlar izlənilə bilər. Qarın boşluğunun icmal rentgenoqrafiyası absesləri, iri ölçülü iltihabi konqlomeratları və boşluqlu orqanların perforasiyasını inkar etməyə imkan verir.
Ultrasəs müayinəsi. Febril qızdırmanın səbəbini dəqiqləşdirmək üçün exokardioqrafiya aparılır. Müayinə prosesində infeksion endokarditin, qapaqların vegetasiyasının və iri arteriyaların patologiyaların əlamətləri üzə çıxarılır. Endokrin pozğunluqları müəyyən etmək üçün qalxanabənzər, qalxanabənzər ətraf və böyrəküstü vəzilərin USM yerinə yetirilir.
Yüksək spesifik vizualizasiya üsulları. Standart üsullarla qızdırmanın səbəbini təyin etmək mümkün olmadıqda halliumla bütün bədənin sintiqrafiyası göstərişdir. Onun köməyilə xroniki abseslər, həcmli törəmələr aşkar edilir. Meningitdən şübhələndikdə baş beynin MRT və yaxud KT məsləhətdir.

Qızdırmanın müalicəsi

Diaqnoz qoyulana qədər yardım

2 gündən az davam edən subfebril hərarət zamanı spesifik müalicə tələb olunmur. Qızdırmanın uzun sürməsi patoloji prosesə işarə edir. Belə vəziyyətlərdə həkimə müraciət olunmalıdır. Hipertermiyanın səbəbi dəqiqləşənə qədər bol miqdarda isti maye qəbulu, soyuq kompress, termometrin göstəricisi 38°С-dən çox olduqda isə qızdırmasalıcı preparatlar tövsiyə edilir.

Qızdırmanın konservativ terapiyası

Həkim taktikası qızdırmanın yaranma səbəbindən və xəstənin ümumi vəziyyətindən asılıdır. Hərarət yüksək olduqda hər 2-3 saatdan bir ölçülməlidir. Uşaqlarda qıcolma təhlükəsini nəzərə alaraq, febril qızdırma zamanı dərhal dərman verilir. Müalicənin əsas mərhələsini adekvat etiotrop və patogenetik terapiya təşkil edir. Onun sayəsində bədən temperaturu normallaşır. Terapevtik məqsədlə aşağıdakı vasitələrdən istifadə edilir:

Antibiotiklər. Dərman vasitəsi empirik seçilir, bakterioloji əkilmənin cavabı hazır olduqda müalicə sxemi korreksiya edilir. Həcmli irinli proseslərdə yüksək dozalarda 2-3 preparatın kombinasiyası parenteral yolla orqanizmdə yeridilir.
Virusəleyhinə vasitələr. Qrip zamanı virusun çoxalmasını əngəlləyən və sağalmanı tezləşdirən spesifik dərmanlar göstərişdir. Hepatit xəstəliyində virusun titrini azaldan və ümumi vəziyyəti yüngülləşdirən dərmanlar qəbul edilir.
İltihabəleyhinə preparatlar. Qeyri-steroid dərman vasitələri termorequlyasiya mərkəzinə təsir göstərən sitokin və prostaqlandinlərin sintezini blokada edir, iltihabi prosesin aktivliyini azaldır. Güclü qızdırmasalıcı xüsusiyyətə malik QSİƏP-ə üstünlük verilir.
Qlükokortikosteroidlər. Digər terapiyaya tabe olmayan sistem autoimmun və allergik reaksiyalarda təyin edilir. Böyrəküstü vəzin hormonları immun sisteminin aktivliyini azaltdığından ondan infeksiyalarda ehtiyatla istifadə edilir.
İnfuziya məhlulları. Qızdırma 38°С-dən qalxdıqda və xəstənin vəziyyəti ağır olduqda rehidratasiya və dezintoksikasion terapiya aparılır. Zəruri elektrolitlərlə zəngin duz məhlulları venadaxili yeridilir. Müalicə sxeminə diuretiklər də əlavə olunur.
Vitaminlər. Lənggedişli proseslərdə immunitetin stimulyasiyası üçün askorbin turşusu, B qrup vitaminlər effektivdir. Metabolik preparatlar hüceyrələrdə maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır, tonuslandırıcı təsir göstərirlər. Bu dərmanlar antioksidantlarla kombinə edilir.

Qızdırmanın cərrahi müalicəsi

İri ölçülü abses və yaxud osteomielit ocaqları aşkarlandıqda onlar drenajlanır və yaranan boşluq antiseptik məhlulla yuyulur. «Kəskin qarın» sindromu ilə gedən xəstəliklərdə cərrahi əməliyyat göstərişdir. Bədxassəli şişlərdə radikal cərrahi müdaxilə (törəmənin ətraf toxuma və regionar limfa düyünləri ilə birgə çıxarılması), şüa və yaxud kimyaterapiya aparılır.

Uşağın qızdırmasını necə salmaq lazımdır? Anaların bilmədiyi VACİB MƏQAMLAR

Uşaqların immun sistemi tədricən formalaşır. Bu səbəbdən uşaqlar böyüklərlə müqayisədə viris və soyuqdəymə xəstəliklərinə daha tez-tez tutulur.

Bu normal fizioloji haldır və bundan qorxmaq lazım deyil.

Soyuqdəymə və ya virus infeksiyasının ilk əlamətlərindən biri qızdırmanın yüksəlməsidir. Əslində qızdırma heç də təhlükəli və ziyanlı deyil. Əksinə qızdırma qalxanda bizim immun sistemimiz daha fəal şəkildə işləməyə başlayır, maddələr mübadiləsi və qan dövranı artır ki, bu da xəstəliklə mübarizə etməyə yardım edir.

Təbii ki, söhbət çox yüksək hərarətdən getmir. Saglamolun.az bildirir ki, qızdırma 40,5 C və bundan yüksək rəqəmlərə qalxarsa, bu zaman orqanizmdə ağır patoloji proselər inkişaf etməyə başlayır ki, bu da ölümlə nəticələnə bilər.

Uşağın qızdırması qalxırsa onu daha yüngül geyindirin, hərəkətliliyini azaldın (qaçmaq, oynamaq qızdırmanın daha da artmasına səbəb olacaq), çoxlu ilıq turş maye verin (limonlu çay, itburnu dəmləməsi, meyvə qurularından kompot və ya dəmləmə), otağın nəfəsliyini açın, otağın bütün səthlərini nəm əski ilə silin.

Uşaqlarda qızdırma 38-38,5 C qalxanda qızdırmasalan preparatı vermək lazımdır. Bu preparatlar uşaqlar üçün şam və ya sirop formasında olur. Şamlar daha gec təsir edir və 38,5 C-dən sonra onların istifadəsi lazım olan effekt vermir. Siroplar daha tez təsir edir və daha effektlidir. Lakin şamların təsiri daha uzunmüddətlidir. Beləliklə, uşağın axşam yatmazdan əvvəl qızdırması, məsələn, 38,2 C-dirsə, gecə qızdırmanın qalxmasının qarşısını almaq üçün şamdan istifadə etmək olar.

Adətən qızdırmanı salmaq üçün uşaqlara parasetamol və ya ibuprofen verilir. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu təsiredici maddələrin adlarıdır. Apteklərdə tərkibində parasetamol və ya ibuprofen olan çoxlu sayda müxtəlif preparatlar satılır. Məsələn, panadol, eferalqan (parasetamol tərkibli), nurofen (ibuprofen tərkibli) .

Bu preparatların təsiri eynidir. Bəzi pediatrlar daha çox parasetamola, digərləri ibuprofenə üstünlük verir.

Parasetamolun qəbulları arasında 4 saatdan az, ibuprofenin 6 saatdan az vaxt keçməməlidir.

Müasir tibdə uşaqlara qızdırmanı salmaq üçün aspirinin verilməsi tövsiyə edilmir ki, bu ağır pozulmaların inkişafına səbəb ola bilər.

Qızdırma zamanı “smes”in (litik qarışıq – analgin +dimedrol) vurulması da tövsiyə edilmir. Analgin ağır yanaşı təsirlər verə bilir və bir çox xarici ölkələrində çoxdandır ki, istifadə olunmur. Pediatrların sözlərinə görə, müasir qızdırmasalan preparatlar ən yüksək qızdırmanın öhdəsindən gələ bilir. Yetər ki, valideynlər qorxmasın və bir qədər səbirli olsunlar.

Bəzən valideynlər deyir ki, dərman kömək etmədiyinə görə “smes”i tətbiq ediblər. Qızdırmasalan preparat veriləndən sonra qızdırma 2 saat ərzində düşə bilər. Həmçinin qızdırma dərhal 36,6 deyil, yalnız yarım dərəcə düşə bilər. Bu o deməkdir ki, dərman təsir edir.

Saglamolun.Az