Mikayıl müşfiq

Yaxşı qız! Bəlkə sən də utanaraq məhlədən
Vida etmiyorsın o zülmətin övladına?
Qorxmadasın bir xətər toxunar qanadına,
Fəqət bu deyil bizə yaşayışı öyrədən.

Mikayıl Müşviq-Həyat sevgisi

İsmayılzadə Mikayıl Əbdülqadir oğlu 1908-ci il iyunun 5-də Bakı şəhərində, ziyalı ailəsində doğulmuşdur. İbtidai təhsilini inqilabdan əvvəl rus-tatar məktəbində almışdır. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Bakı darül-müəllimində və 12 saylı II dərəcəli məktəbdə oxumuşdur. Azərbaycan Dövlət Darülfünunun dil və adəbiyyat fakültəsini bitirmişdir (1927-1931). Əmək fəaliyyətinə pedaqoq kimi başlamışdır. Bakı orta məktəblərində yeddi il müəllimlik etmişdir. Son iş yeri 18 saylı Bakı şəhər orta məktəbi olmuşdur (bu məktəb indi onun adını daşıyır). Poetik yaradıcılığa 1926-cı ildə Gənc işçi qəzetində çap etdirdiyi Bir gün şerilə başlamışdır. Bundan sonra dövri mətbuatda müntəzəm çıxış etmişdir. O, bədii tərcümə ilə də ciddi məşğul olmuşdur. 1938-ci il yanvarın 6-da cəza tədbirləri dövründə güllələnmişdir.

Mikayıl Müşviq yaradıcılığında çox sevdiyim şerlərdən biri Həyat sevgisidir.

Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən
İşıqlı dünyadan necə əl çəkim?
Bu yerlə çarpışan, göylə əllləşən
Dostdan, aşinadan necə əl çəkim?

Dönmə bir şəbnəmə yaz səhərində,
Könül, günəş kimi parla yerində!
Göylərin lacivərd ətəklərində
Gedən bu qovğadan necə əl çəkim?

Baxınız, dan yeri sökülmüş kimi,
Dostlar bir cəbhəyə tökülmüş kimi.
Uzaqdan-uzağa xam gümüş kimi
Ağaran səhradan necə əl çəkim?

Təbiət varlıdır, təbiət xəsis,
İşlədərkən onu, sən ey mühəndis,
Mən də qart daşlara verdiyim bu hiss,
Bu incə mənadan necə əl çəkim?

Bir yanda tərlanlar, dumanlı dağlar,
Bir yanda kəkliklər, ayna bulaqlar,
Bir yanda bülbüllər, çiçəkli bağlar,
Mən bu tamaşadan necə əl çəkim?

Həyat dedikləri bu keçməkeşdən,
Qəlbimdə, qanımda yanan atəşdən,
Gecədən, gündüzdən, aydan, günəşdən,
Bu əngin fəzadan necə əl çəkim?

Qarşımda dalğalı dərin bir ümman,
Ümmanı sarsıdır bir acı tufan,
Bəyaz köpükləri bir çiçək yapan
Şeirdən, xülyadan necə əl çəkim?

Ulduzlar fikrimin çırağbanıdır,
Bulud xəyalımın karıvanıdır,
Səma ki, hissimin aşiyanıdır,
Böylə bir səmadan necə əl çəkim?

Mehriban sevgilim qarşımda durdu,
Yenə şairliyim başıma vurdu,
Məndən məcnun kimi könül maraqla sordu:
-Bu saçı leyladan necə əl çəkim?

Xəzan acısına edib təhəmmül,
Gülün kölgəsində ötəndə bülbül,
– Həyat, həyat!- deyə çırpınır könül.
Könüldən, sevdadan necə əl çəkim?

Sən aldın aşını yeni hisslərdən,
Ey cavan qələmim, düşmə bəhərdən,
A dostlar, söyləyin, mən bu hünərdən,
Bu təbi valadan necə əl çəkim?

Əsərləri 1.Küləklər (şerlər). Bakı: Azərnəşr, 1930, 121 səh.
2.Günün səsləri. Bakı: Azərnəşr, 1930, 130 səh.
3.Buruqlar arasında (poema). Bakı: Azərnəşr, 1932, 47 səh.
4.Vuruşmalar. Bakı: Azərnəşr, 1932, 36 səh.
5.Pambıq (şer). Bakı: Azərnəşr, 1932, 15 səh.
6.Bir may. Bakı: Azərnəşr, 1932, 14 səh.
7.Şerlər. Bakı: Azərnəşr, 1934, 172 səh.
8.Qaya (poema). Bakı: Azərnəşr, 1935, 29 səh.
9.Kəndli və ilan (el nağılı). Bakı: Azərnəşr, 1935, 18 səh.
10.Şəngül, Şüngül, Məngül. Bakı: Azərnəşr, 1934,
11.Seçilmiş əsərləri (iki cilddə). I c. Bakı: Azərnəşr, 1957, 192 səh.
12.Şəngül, Şüngül, Məngül. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1960, 16 səh.
13.Seçilmiş əsərləri (iki cilddə). II c. Bakı: Azərnəşr, 1960, 424 səh.
14.Kəndli və ilan. Şəngülüm, Şüngülüm. Bakı: Azərnəşr, 1965, 32 səh.
15.Kəndli və ilan. Bakı: Azərnəşr, 1966, 16 səh.
16.Teleqraf telləri. Bakı: Azərnəşr, 1966, 80 səh.
17.Şəngül, Şüngül, Məngül. Bakı: Gənclik, 1968, 16 səh.
18.Duyğu yarpaqları. Bakı: Azərnəşr, 1966, 250 səh.
19.Əsərləri (üç cilddə). I c. Bakı: 367 səh.
20.Əsərləri (üç cilddə). II c. 335 səh.
21.Əsərləri (üç cilddə). III c. 354 səh.
22.Yenə o bağ olaydı. Bakı: Gənclik, 1976, 166 səh.
23.Əbədiyyət nəğməsi. Bakı: Yazıçı, 1978, 309 səh.
24.Qaya. Bakı: Maarif, 1978, 118 səh.
25.Kəndli və ilan. Bakı: Gənclik, 1984,13 səh.
26.Şəngül, Şüngül, Məngül. Bakı: Gənclik, 1983, 16 səh.
27.Kəndli və ilan. Bakı: Gənclik, 1984, 16 səh.
28.Könlümün dedikləri (şeirlər). Bakı: Gənclik, 1988, 56 səh.
29.Həyat sevgisi (şerlər, poemalar, mənzum oçerklər, mənzum nağıllar). Bakı: Yazıçı, 1988, 304 səh.

• Teqlər:
• Mikayıl Müşviq
• , Həyat sevgisi

Mikayıl müşfiq

Sevgi vardır ki, dodaqlarda açar güllərini,
Sevgi vardır ki, bir az qar kimi, rüzgar kimidir.
Sevgi vardır oxudur qəlbidə bülbüllərini,
Böylə bir sevgi mənim ruhumu oxşar kimidir.
Sevgi vardır ki, uzaqdan bizə parlaq görünür,
Ona yaxlaşmayalım, çünki o zülmətlə dolu.
Sevgi vardır ki, düşər yerlərə daim sürünür,
Öylə bir sevgi də min dürlü xəyanətlə dolu.
Sevgi vardır ki, bahardan bizə güllər gətirir
İçi zəqqum və zəhər, qoxlama, qəlbin qanayar.
Sevgi vardır üzü xoş, daxili bir qorxulu yar.
Sevgi vardır bizə çox dadlı əməllər gətirir,
Fəqət həpsində qaranlıq gecələr kölgəsi var.
Sevgilərdə qarışıq bilməcələr kölgəsi var…

Çiçəklər məftunu bir bülbüləm ki,
Gözlərim baxçanın gülünə düşmüş.
Qəhrini çəkdiyim gülün surəti
Xəyalımın sakit gölünə düşmüş.

Onunçün çırpınır qolum-qanadım,
Onu yerdə deyil, göydə aradım.
Gör nə bədbəxtəm ki, axırda adım
Xırda uşaqların dilinə düşmüş.

Orda-burda keçdi gənclik həyatım
Hər yandan bağlandı rahi nicatım.
Mənliyim, şərəfim, müqəddəratım
Bir dəli ceyranın əlinə düşmüş.

Qarşımda nazlanıb yenə gülürsən,
Bilsən gülüşlərin nəyə bənzəyir?
Mən desəm artıqdır, özün bilirsən,
Lalə yarmağında şehə bənzəyir.

Sənin gülüşlərin bir ruzgar kimi
Əsərkən arzumun gülü açılır.
Gülsə dodaqların ulduzlar kimi
Ruhuma bir sənin işıq saçılır.

Söylə, gözəllərin dodaqlarından
Bu oynaq gülüşlər umulmuşmudur?
Sənin hər qəhrəman ay kənarından
Keçən buludmudur, uçan quşmudur?

Sənin gülüşlərin yaz səhərindən
Hissimə, fikrimə sanki rəng alır.
Gül ki, şeirlərim gülüşlərindən
Qırılmaq bilməyən bir ahəng alır.

Sən güldüyün zaman bu şad günümdə
Açılır qarşımda, canlanır bahar,
Bə`zən baş ucumda, bə`zən önümdə
Şimşəklərim çaxar, sularım axar.

Cahan ki, solmayan bir bağça-bağdır,
Burda rəvamıdır gülmədən ölmək!
Yazıq o şəxsa ki, qaraqabaqdır,
Nə qədər yaraşır insana gülmək!

Xoşladığım bir gecə, yerlər, göylər işıqlı,
Ay bir sərxoş göz kimi, ulduzlar yaraşıqlı.
Bunları seyr edərkən
Bir az fikrə gedərkən
Fikrim, hissim, xəyalım o qədər yüksəldi ki,
Mənə öylə gəldi ki,
Bizlərdən əvvəl nə yer, nə göy, nə həyat olmuş,
Nə bu ucsuz-bucaqsız gözəl kainat olmuş…

Gecə sakit… düşüncəm sakit deyildir fəqət,
Gözlərimin önündə canlandı bir həqiqət.
Xəyalım ənginlərə o qədər yüksəldi ki,
Mənə öylə gəldi ki,
İlk dəfədir kainat-
Dünyanı sellərində çalxayan bizim həyat
Sağda, solda döyüşmüş,
Sonra yoluna düşmüş.

Nə dayanmaq vaxtıdır, gözəl dostum, sən də gəl!
Seyr edəlim qol-qola bu zümrüd çəməndə gəl!
Göy üzünə bircə bax, hər ulduz bir sarı gül,
Yarı qönçə, yarı gül.
Səni gördüm, xəyalım o qədər yüksəldi ki,
Mənə öylə gəldi ki,
Bizə bu nazlı aləm görünərdi qaranlıq,
Gözəl çarpışmasaydıq, gözəl yaşamasaydıq.
Xoşladığım bir gecə, yerlər, göylər işıqlı,
Ay bir sərxoş göz kimi, ulduzlar yaraşıqlı.
Bunları seyr edərkən,
Bir az fikrə gedərkən,
Fikrim, hissim, xəyalım o qədər yüksəldi ki,
Mənə öylə gəldi ki,
Bizlərdən əvvəl nə yer, nə göy, nə həyat olmuş,
Nə bu ucsuz-bucaqsız gözəl kainat olmuş…

Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən
İşıqlı dünyadan necə əl çəkim?
Bu yerlə çarpışan, göylə əllləşən
Dostdan, aşinadan necə əl çəkim?

Dönmə bir şəbnəmə yaz səhərində,
Könül, günəş kimi parla yerində!
Göylərin lacivərd ətəklərində
Gedən bu qovğadan necə əl çəkim?

Baxınız, dan yeri sökülmüş kimi,
Dostlar bir cəbhəyə tökülmüş kimi.
Uzaqdan-uzağa xam gümüş kimi
Ağaran səhradan necə əl çəkim?

Təbiət varlıdır, təbiət xəsis,
İşlədərkən onu, sən ey mühəndis,
Mən də qart daşlara verdiyim bu hiss,
Bu incə mənadan necə əl çəkim?

Bir yanda tərlanlar, dumanlı dağlar,
Bir yanda kəkliklər, ayna bulaqlar,
Bir yanda bülbüllər, çiçəkli bağlar,
Mən bu tamaşadan necə əl çəkim?

Həyat dedikləri bu keçməkeşdən,
Qəlbimdə, qanımda yanan atəşdən,
Gecədən, gündüzdən, aydan, günəşdən,
Bu əngin fəzadan necə əl çəkim?

Qarşımda dalğalı dərin bir ümman,
Ümmanı sarsıdır bir acı tufan,
Bəyaz köpükləri bir çiçək yapan
Şeirdən, xülyadan necə əl çəkim?

Ulduzlar fikrimin çırağbanıdır,
Bulud xəyalımın karıvanıdır,
Səma ki, hissimin aşiyanıdır,
Böylə bir səmadan necə əl çəkim?

Mehriban sevgilim qarşımda durdu,
Yenə şairliyim başıma vurdu,
Məndən məcnun kimi könül maraqla sordu:
-Bu saçı leyladan necə əl çəkim?

Xəzan acısına edib təhəmmül,
Gülün kölgəsində ötəndə bülbül,
– Həyat, həyat!- deyə çırpınır könül.
Könüldən, sevdadan necə əl çəkim?

Sən aldın aşını yeni hisslərdən,
Ey cavan qələmim, düşmə bəhərdən,
A dostlar, söyləyin, mən bu hünərdən,
Bu təbi valadan necə əl çəkim?

Mən şirin ləhcəli bir bülbüləm ki,
Güllərdən küsərəm, səndən küsmərəm!
Məni öz canından artıq istəyən
Ellərdən küsərəm, səndən küsmərəm!

Gözlərin misaldır axan çaylardan,
Kirpiyin oxlardan, qaşın yaylardan.
Qarşımıza gələn uzun aylardan,
İllərdən küsərəm, səndən küsmərəm!

El içində bizə derlər Sayadlı,
Tərlan ovçusuyam, ruhum qanadlı.
İlham pərisinin açdığı dadlı
Dillərdən küsərəm, səndən küsmərəm!

Sizə indi diyorlar: – Çıxınız bu örtüdən,
Qovunuz üzünüzdən bu məlun buludları.
Bunların fərqi yoxdur acı bir üzüntüdən,
Parçalayıb yırtınız bu köhnə yadigarı.

Bu xitabı bəlkə siz xoşlayıb bəyəndiniz.
Qəlbinizdə titrədi şəfəqlənən arzular,
Bəziniz də çarşafı yandırıb sevindiniz,
Fəqət bunu başında daşıyan daha çox var.

Bir çoxu anasından, bir çoxu babasından
Qorxaraq bu çizgini sürükliyor peşincə.
Bəzi əskidən əski olan əqrabasından
İstəmiyor eşitsin hər ağız sözü, məncə.

Yaxşı qız! Bəlkə sən də utanaraq məhlədən
Vida etmiyorsın o zülmətin övladına?
Qorxmadasın bir xətər toxunar qanadına,
Fəqət bu deyil bizə yaşayışı öyrədən.

Qaya uçdumu, əlbət, toz qopacaq yerindən,
Buludlar sıxılınca ildırımlar guruldar.
Qoy onlar nə dər desin, sənin əməllərində
Möhtəşəm dənizlərin çiçəkləri parıldar.

Düşün, bil ki, o çadra, bayquş qanadlı çadra
Şərqin qaranlıq, siyah mühitindən toxunmuş.
Aləm dəyişmiş indi, o Şərq hara, sən hara?
Mərsiyəsi o Şərqin çünki çoxdan oxunmuş.

Təbiidir ki, ay qız, yaz ayları gəlincə
Yarpaqlanıb pərdədə qalmaz örtülü qönçə.
Rəvamıdır yurdunun açıq bir səhərində
Dalğalansın bir bahar buludu gözlərində?!

Həyatın səslərindən kəsb edərək iqtidar,
Bu qaynar məmləkətdə qoş, oyna, sıçra, hayqır!
Onsuz da həyat adlı, çəlik barmaqlı rüzgar
Başınızdan çarşafı götürüb qaçacaqdır.

Qaçmayır irəli,
qaçamaz!
Qırılmış şəhpəri,
uçamaz!
Кеçməyir günləri binamaz.
Canamaz
üstündə кəsilmiş taqəti;
Vird еtməк adəti.
Gеtməyir qabağa,
Yürüşü bir bağa
yürüşü…
Həyatı, görüşü
pəк əsкi
bir Baкı.
Başının ağası
Ingilis darğası.
Еy Murtuz, еy Nobеl,
Bir daha bağlamaz sənə bеl
buralar!
Biz bayram еdərкən ürəyin aldımı yaralar?
O hansı zamandı,
Hər tərəf dumandı
O gеcə.
Başında bir sarı düşüncə,
Sarıydı əyninin paltarı,
Gəzirdin bulvarı.
Кaspinin üzündə oynaşan dalğalar,
qaynaşan dalğalar,
Əsdiкcə giləvar
Oynardı bulvar.
Oynardı “ovlar”, oynardı “zadələr”,
“Zadələr” önündə qırılmış badələr…

Yenə o bağ olaydı…

Yenə o bağ olaydı, yenə yığışaraq siz
O bağa köçəydiniz.
Biz də muradımızca fələkdən kam alaydıq,
Sizə qonşu olaydıq.
Yenə o bağ olaydı, səni tez-tez görəydim,
Qələmə söz verəydim.
Hər gün bir yeni nəğmə, hər gün bir yeni ilham,
Yazaydım səhər axşam.
Arzuya bax sevgilim, tellərindən incəmi?
Söylə, ürəyincəmi?

Yenə o bağ olaydı, yenə sizə gələydik,
Danışaydıq, güləydik.
Ürkək baxışlarınla ruhumu dindirəydin,
Məni sevindirəydin.
Gizli söhbət açaydıq, ruhun ehtiyacından.
Qardaşından, bacından
Çəkinərək çox zaman söhbəti dəyişəydin,
Mənimlə əyişəydin.
Yenə bir vuraydı, qəlbimiz gizli-gizli,
Sən, ey əsmər bənizli.

Bu yaz bir başqa yazdır, bu yaz daha da xoşdur,
Vay o qəlbə ki, boşdur!
Hər üfüqdə bir həvəs, hər bucaqda bir umud,
İnsanlar daha məsud.
Duyğular daha incə, fikirlər daha dərin,
Ürəklər daha sərin.
İnsanların vüqarı, tələbi daha yüksək,
Yolumuzdan daş, kəsək,
Təmizlənmiş bir az da. Ellərin keyfi sazdır,
Bu yaz, bir başqa yazdır!

Yenə o bağ olaydı, yenə o qumlu sahil,
Sular ötəydi dil-dil.
Saçın kimi qıvrılan dalğalara dalaydım,
Dalıb ilham alaydım.
Əndamını həvəslə qucaqlarkən dalğalar,
Qəlbimdə qasırğalar,
Fırtınalar coşaydı, qısqanclıqlar doğaydı,
Məni hirsim boğaydı.
Cumub alaydım səni dalğaların əlindən,
Yapışaydım belindən.
Xəyalımız üzəydi sevda dənizlərində,
Ləpələr üzərində.
İlhamımın yelkəni, zərrin saçın olaydı,
Sular xırçın olaydı.

Bu nə gözəl şeirdir, bu nə gözəl mənzərə,

Gəlin baxın Xəzərə.
Çıxalım Buzovnada kiçik qayalıqlara,
Seyrə dalım bir ara…
Gecələr sayrışarkən, ulduzlar lalə kimi,
İşıqlar jalə kimi.
Çilənib dağılarkən ətrafa damla-damla,
Ən yaxın bir adamla.
Nə gözəldir dinləmək suların nəğməsini,
Təbiətin səsini!
Nə gözəldir dolaşmaq, isti yay fəsilləri,
Bu sərin sahilləri!

Nə gözəldir səhərlər bizim böyük ruhumuz,
Aşıb-daşan duyğumuz.
Şəklindəki sulara, baxaraq ləzzət almaq,
Bu mavi şerə dalmaq.
Dalğalar kimi qalxmaq, dalğalar kimi enmək,
Bəzən hürküb çəkinmək.
Hər dalğa bir kişnəyən bəyaz yallı at kimi,
Bizim bu həyat kimi!

Yenə o bağ olaydı sevdalar ölkəsində,
O söyüd kölgəsində.
İnci qumlar üstündə yenə verib baş-başa,
Yayı vuraydıq başa.
Günlərimiz keçəydi qızğın fərəhlər kimi,
Dolu qədəhlər kimi.
Yarpaqlar arasından uzadaraq əlini,
Oxşayaraq telini.

Gecələr darayaydı saçlarını ay gözəl!
Sən gözəlsən, ay gözəl?
Əllərində əllərim, gözlərində gözlərim…
Asılaydı sözlərim
Könlünün qulağından bir qızıl tana kimi,
Günəş doğana kimi.
Bu yaz dostlarım bir az bəxtəvər olacaqlar,
Can-ciyər olacaqlar.
Bir az da uzaqlara açacaqlar yelkəni,
Ruh yeni, həyat yeni…
Çıxacaqlar göyləri aşaraq dönə-dönə,
Buludların fövqünə.
Uçacaqlar sabaha, uçacaqlar yarına,
Efir boşluqlarına.
Vaxtilə bir kölgə tək hür yaşamaq istəyən,
Bu insan oğlu bilsən.
Azadlıq ölkəsində daha şad olacaqdır, Dünya dad alacaqdır.

Yenə o bağ olaydı, yenə yığışaraq siz,
O bağa köçəydiniz.
Biz də muradımızca fələkdən kam alaydıq,
Sizə qonşu olaydıq.
Yenə o bağ olaydı, səni tez-tez görəydim.
Qələmə söz verəydim.
Hər gün bir yeni nəğmə, hər gün bir yeni ilham,
Yazaydım səhər-axşam.
Arzuya bax, sevgilim, tellərindən incəmi?
Söylə, ürəyincəmi?

Микаил Мушфиг

Микаил Мушфиг (наст. Микаил Абдулкадыр оглы Исмаилзаде азерб. Mikayıl Əbdülqadir oğlu İsmayılzadə ; 5 июня 1908, Баку, Российская империя — 12 марта 1939, Баку, АзССР, СССР) — азербайджанский поэт и писатель, который несмотря на свою короткую жизнь оставил значительный след в азербайджанской литературе, был одним из интеллектуалов Азербайджана, не боявшийся репрессивной машины. Является автором многих стихов, воспевающих любовь и красоту. В стихах он также выражал свои взгляды на социально-культурные вопросы. Стал жертвой сталинских репрессий и был расстрелян в 1939 году.

Жизненный путь

Ранние годы

Микаил Мушфиг родился 5 июня 1908 года в Баку в семье учителя бакинской школы «Саадат» Мирзы Кадыра Исмаилзаде. Его отец писал стихи, а также являлся автором либретто для оперы азербайджанского композитора Муслима Магомаева «Шах-Исмаил» [1] . Микаил Мушфиг ещё в раннем детстве потерял родителей. Осиротевшего мальчика взяли под свою опеку его родные.

В 1915 году Микаил поступает в русскоязычную школу в Баку. В 1920 году, завершив начальное образование, он поступает в бакинскую учительскую семинарию. В 1931 году Мушфиг становится выпускником Высшего педагогического института (Азербайджанский Государственный Университет) и в течение нескольких лет преподает литературу в бакинских школах.

Поэт приветствовал переход в Азербайджане в 1920-е годы с арабского алфавита на латинский. Он надеялся, что таким образом в Азербайджане и других странах Востока удастся победить неграмотность. Он также выступал активным пропагандистом традиционных азербайджанских музыкальных инструментов, которые были запрещены тогдашним режимом. [2]

Микаил Мушфиг в 1910 году
Микаил Мушфиг (второй слева в первом ряду) в армейские годы.
Микаил Мушфиг (второй справа во втором ряду) в студенческие годы. 1927 год.

Жертва репрессий

Микаил Мушфиг стал жертвой массовых Сталинских репрессий, осуществлявшихся в 1930-е годы в СССР. 19 марта 1937 года, выступая перед собравшимися делегатами III пленума Союза писателей Азербайджана со стихами «Листки раздумий», созданными в форме рубай, поэт стремился передать свои ощущения времени, свои настроения и мечты через строки:

Высокий я избрал себе маршрут – Подъем, с борьбою сопряженный, крут. Мне хорошо среди людей хороших, Что ценят человека, ценят труд! Я молод, знаю-счастье предо мной, Как месяц, что не стал ещё луной, Я только распускаю парус белый- Не вей же, чёрный ветер, над волной!

18 апреля 1937 года эти стихи, состоящие из 45 четверостиший, были опубликованы в «Литературной газете», а уже в следующих номерах той же газеты началась компания обвинений поэта в измене. Таким образом, судьба поэта была практически предрешена. 8 января 1938 года, после непродолжительного судебного заседания, «врагу народа» был вынесен смертный приговор, который был приведен в исполнение 12 марта 1939 года.

Творчество Микаила Мушфига

Микаил Мушфиг с коллегами писателями. Во втором ряду, второй справа

Раннее творчество

Ещё в ученические годы у Микаила проявляется глубокий интерес к литературе и особенно к поэзии. Он начал писать стихи в 1926 году, в 18 летнем возрасте и за короткое время стал одним из самых признанных азербайджанских поэтов. В период с 1930 по 1935 годы он издает десять сборников стихов. Наряду с такими знаменитыми азербайджанскими поэтами того времени, как Самед Вургун, Сулейман Рустам, Расул Рза и др., которые создали первые образцы азербайджанской поэзии, Микаил Мушфиг также плодотворно разрабатывал современную тему, затрагивая в своих произведениях созидательную деятельность освобожденного народа.

Поэмы

Поэмы занимают большое место в творчестве Мушфига. Наиболее знаменитыми из его поэм были: «Гая», «Мой друг», «Среди буровых», «Пастух», «Дядя Джаби» и др.). Главное достоинство эпических произведений поэта составляют полнота характеров его героев, хорошо построенный сюжет, драматизм событий и естественность диалогов. В его поэмах убедительно раскрывается внутренний мир людей.

Поэма Микаила Мушфига — «Среди буровых» — является одним из первых произведений азербайджанской поэзии, которые посвящены труду нефтяников. В поэме показывается жизнь нефтяников одного из бакинских нефтяных промыслов, раскрываются характеры героев, духовный мир человека. Автор показывает, как самоотверженный труд переделывает сознание людей.

А в сатирической поэме «Мой друг» поэт высмеивает алчных, пустых и лишенных каких бы то ни было принципов и убеждений в жизни людей. Тонкий юмор, которым пронизана эта поэма, авторские отступления и афоризмы привлекают внимание любитнлнй сатирического жанра.

Память о Мушфиге

Увековеченная память

Памятник Мушфигу по дороге в Хызы

• На проспекте «Строителей» в Баку воздвигнут памятник поэту [3]
• Памятник Микаилу Мушфигу устаовлен по дороге в Хызы.
• Именем Микаила Мушфига названа одна из улиц в Баку.
• В настоящее время в 7 микрорайоне идёт строительство станции «Микаил Мушфиг» Бакинского метрополитена.
• В честь его имени в 1975 году был открыт школа в Гяндже.
• 100-летнему юбилею поэта посвящена почтовая марка Азербайджана, выпущенная в 2008 году компанией «Азермарка».

100-летний юбилей поэта

Почтовая марка Азербайджана, посвященная 100-летнему юбилею Микаила Мушфига

В 2008 году президент Азербайджана Ильхам Алиев издал Распоряжению о праздновании 100-летия Микаила Мушфига, юбилей которого широко отмечался во всех регионах страны. Проводились дни Мушфига, вечера поэзии и другие мероприятия [1] .

Постоянное представительство Азербайджана при ЮНЕСКО обратилось к Организации с просьбой принять участие в 2008 году в мероприятиях по случаю 100-летия со дня рождения поэта.

С 8 по 10 ноября 2008 года, в азербайджанском городе Шеки, при организации Министерства культуры и туризма Азербайджана был проведен III Общереспубликанский конкурс художественного чтения «Дейилен сез ядигардыр» («Сказанное слово — память»), посвященный 100-летнему юбилею Микаила Мушфига. По итогам мероприятия, проведённого в зале Шекинского Государственного Драматического театра, победители и призёры конкурса получили дипломы и денежные призы. [4]

Примечания

1. ↑ 12Г. Джавадова. Души прерванный полет (рус.) , Газета Бакинский рабочий (2008.- 8 июля).
2. ↑Заявки государств-членов, признанные генеральным директором ЮНЕСКО приемлемыми
3. ↑Бакинские памятники (рус.) , ErichWare.
4. ↑В Шеки завершился конкурс художественного чтения

Литература

• Мушфик Микаил. Звени тар…: Стихотворения и поэмы // Пер. с азерб. Предисл. Г. Гусейноглу //.Б.: «Язычы», 1981.-262 стр.
• Мушфик Микаил. Избранное. Стихотворения и поэмы // Пер. с азерб.;Предисл. Я. Смелякова //.М.: «Худож. Литература», 1973.-318 стр.
• Мушфик Микаил. Лирика / Мушфик; // Пер.с азерб. В. Кафарова; Худож. Ю. Сальников //. Б.: «Язычы», 1985.-88 стр.
• Мушфик М. Лирика // Пер. с. азерб. В. Кафарова //. Б.: «Язычы», 1985.-98 стр.
• Мушфик Микаил. Разбитый саз. Стихи и поэма. [Переводы. Предисл. Г.Г.Гусейноглу] Баку, «Гянджлик», 1968. – 134 стр.

Ссылки

• Микаил Мушфиг в БСЭ
• Микаил Мушфиг
• Мария Кондински: «Микаил Мушвиг. Поэзия Востока»

• Персоналии по алфавиту
• Писатели по алфавиту
• Родившиеся 5 июня
• Родившиеся в 1908 году
• Родившиеся в Баку
• Умершие 12 марта
• Умершие в 1939 году
• Умершие в Баку
• Персоналии на марках
• Поэты
• Азербайджанские поэты
• Репрессированные в СССР

Wikimedia Foundation . 2010 .