İllik Məktəb Kitabxana Planı Necə Qurulur

Həmsöhbətimiz deyib ki, artıq elektron resurslar dövrü olduğundan insanlar internet vasitəsi ilə daha çox informasiya əldə edə bilir və bu da kitaba olan marağın azalmasına gətirib çıxarır: “Həmçinin kütləvi informasiya vasitələrinin güclənməsi kitabxanalara marağı azaldır. Araşdırma aparanda görürük ki, bir çox kitabxanalar formal sənəd üzərində var, oraya illərdir ki, insanlar gəlmir”.

kitabxana

1. учреждение, осуществляющее собирание и хранение книг, журналов и т.п. , их пропаганду и выдачу читателям. Şəhər kitabxanası городская библиотека, zəngin kitabxana богатая библиотека, ümumi kitabxana публичная библиотека, kitabxananın komplektləşdirilməsi комплектование библиотеки

2. более или менее значительное собрание книг, подобранное для чтения, научных занятий и т.п. Alimin kitabxanası библиотека ученого

3. название серии книг, родственных по типу или предназначенных для определенной категории читателей. Məktəblinin kitabxanası библиотека школьника

прил. библиотечный. Kitabxana işçisi библиотечный работник, kitabxana kataloqu библиотечный каталог, kitabxana xidməti библиотечное обслуживание, kitabxana şəbəkəsi библиотечная сеть

1) библиотека; 2) библиотечный.
сущ. вагон-библиотека

1) подвижной, передвижной, блуждающий; 2) походный, полевой; səyyar ulduzlar блуждающие звезды; səyyar kitabxana передвижная библиотека.

вторая часть сложных слов со значением “помещение, зал”: kababxana шашлычная, dəlləkxana парикмахерская, kitabxana библиотека, hamamxana ванная

1. основа, основание чего-л., совокупность материальных, технических ценностей, условий, необходимых для существования или деятельности чего-л. İqtisadi baza экономическая база, texniki baza техническая база, maddi baza материальная база; istehsalat bazası производственная база, yem bazası кормовая база; artikulyasiya bazası (tələffüz bazası) лингв. артикуляционная база

2. опорный пункт, место, где сосредоточены какие-л. запасы, материальные ценности, специальные сооружения для обслуживания чего-л. Aviasiya bazası авиационная база, turist bazası туристическая база, hərbi-dəniz bazası военно-морская база, üzən baza плавучая база, hərbi-strateji baza военно-стратегическая база, idman bazası спортивная база

3. склад, складской или снабженческий пункт. Təminat bazası база снабжения
1. базовый. Baza kitabxana базовая библиотека
2. базисный. Baza anbarı базисный склад, baza kəmiyyəti мат. базисная величина
1. обложка, переплёт:

1) бумажная, клеёнчатая и т.п. покрышка книги, тетради. Kitabın cildi обложка (переплёт) книги, dəri cild кожаный переплёт, cilddəki sərlövhə заглавие на обложке

2) небольшая кожаная папочка, в которую вкладывается документ. Pasport üçün cild обложка для паспорта

1) часть какого-л. сочинения, составляющая отдельную книгу. Romanın birinci cildi первый том романа, lüğətin dördüncü cildi четвертый том словаря, yazıçının külliyyatının beşinci cildi пятый том полного собрания сочинений писателя; юрид. 20 cilddən ibarət şahid ifadələri свидетельские показания из двадцати томов (в 20 томах); cildin redaktoru редактор тома, cildin tərtibçiləri составители тома

2) отдельная книга (в каком-л. собрании книг, библиотеки) …. cildi əhatə edən kitabxana библиотека, заключающая … томов

3. перен. кожа, шкура, покров

прил. обложечный, переплётный. Cild kağızı обложечная (переплетная) бумага, cild kartonu обложечный картон

◊ cildini soyunmaq показать настоящее лицо; cilddən-cildə girmək быть хамелеоном, часто менять шкуру; qurd cildinə girmək лезть в шкуру волка; tülkü cildinə girmək лезть в шкуру лисы, вести себя как лиса; insan cildinə girmiş canavar волк в человеческом облике (в человеческой шкуре); qoyun cildinə girmiş canavar волк в овечьей шкуре; cildini dəyişmək менять кожу, менять облик

1. постоянный. Daimi bitərəflik постоянный нейтралитет, daimi nümayəndəlik постоянное представительство, daimi iş постоянная работа, мед. daimi çəpgözlük постоянное косоглазие, daimi tövşümə постоянная одышка, daimi protez постоянный протез, физ. daimi cazibə постоянное тяготение, daimi maqnit постоянный магнит, daimi maqnetizm постоянный магнетизм, daimi otlaqlar с.-х. постоянные пастбища, daimi codlug хим. постоянная жесткость; daimi kapital экон. постоянный капитал, daimi kəmiyyət мат. постоянная величина

2. вечный. Daimi qar zonası зона вечных снегов, daimi donuşluq вечная мерзлота
3. хронический. Daimi bronxit мед. хронический бронхит
4. стационарный. Daimi kitabxana библ. стационарная библиотека
5. непробудный. Daimi sərxoşluq непробудное пьянство

1. денежные средства или материальные ценности государства, предприятия и т.п. , предназначенные для какой-л. цели. Əsas fond основной фонд, Beynəlxalq Valyuta Fondu (BVF) Международный валютный фонд (МВФ), istehsal fondları производственные фонды, istehlak fondu фонд потребления, sığorta fondu фонд страхования, dotasiya fondu фонд дотации, ehtiyat fondu фонд запаса, əməkhaqqı fondu фонд заработной платы, tədavül fondu фонд обращения, müəssisə fondu фонд предприятия

2. ресурсы, запасы чего-л. Torpaq fondu земельный фонд, mənzil fondları жилищные фонды, kitabxana fondu библиотечный фонд, su fondu водный фонд

3. мн. ч. экон. ценные бумаги, приносящие твердый доход. Dövlət fondları государственные фонды

4. организация, учреждение для оказания материальной помощи творческим деятелям (писателям, художникам и т.п. ). Bədii fond художественный фонд, mədəniyyat fondu фонд культуры

5. международные или национальные ассигнования или капиталовложения (обычно составляемые частными лицами) для содержания учебных заведений, осуществления научных открытий, изобретений и т.д., для премирования кого-л. Nobel fondu Нобелевский фонд

прил. фондовый. экон. Fond kapitalı фондовый капитал, fond malları фондовые товары, fond sərvətləri фондовые ценности, fond birjası фондовая биржа, fond dəllalı фондовый маклер

◊ qızıl fond золотой фонд:

1. фонд драгоценных металлов (главным образом золота) в слитках или монетах, принадлежащий государству

2. о к ом-, о чем-л. особенно ценном. Azərbaycan ədəbiyyatının qızıl fondu золотой фонд азербайджанской литературы

прил. специализированный:

1. обученный какой-л. специальности. İxtisaslaşdırılmış kadrlar специализированные кадры, ixtisaslaşdırılmış briqada специализированная бригада

2. предназначенный для работы или использования какой-л. специальной области, отрасли. İxtisaslaşdırılmış kitabxana специализированная библиотека, ixtisaslaşdırılmış nəqliyyat специализированный тран спорт.

сущ. картотека:

1. систематизированное собрание карточек, содержащих сведения справочного или учетного характера. Kitabxana kartotekası библиотечная картотека, lüğətin kartotekası картотека словаря, kartoteka yığmaq собирать картотеку, kartotekanı zənginləşdirmək обогатить картотеку

2. помещение, где хранятся такие карточки
3. собир. ящики для хранения таких карточек
прил. картотечный, Kartoteka şkafı картотечный шкаф, kartoteka fondu картотечный фонд

сущ. каталог (список, перечень предметов, книг, рукописей, картин, музейных экспонатов и т.д. – составленный в систематическом порядке). Kitabxana kataloqu библиотечный каталог, əlifba kataloqu алфавитный каталог, sistemli kataloq систематический каталог, kartoçka kataloqu карточный каталог, əlyazmalar kataloqu каталог рукописей

прил. каталожный. библ. Kataloq kartoçkası каталожная карточка, kataloq qutusu каталожный ящик
сущ. коллектор:

1. учреждение, собирающее и распределяющее что-л. по подведомственным ему организациям. Kitabxana kollektoru библиотечный коллектор

2. тех. широкий канал или труба, собирающая жидкости или газы из других каналов (труб) для отвода их куда-л. Kanalizasiya kollektoru канализационный коллектор

3. тех. часть динамо-машины, служащая для превращения переменного тока в постоянный. Dinamo-maşının kollektoru коллектор динамо-машины

4. лицо, которое собирает, составляет опись и хранит какие-л. образцы горных пород, почв и т.п.
1. коллекторный. Kollektor mühərriki коллекторный двигатель
2. коллекторский. Kollektor işi коллекторская работа
прил. массовый:

1. такой, в котором участвуют широкие массы, большое количество людей. Kütləvi hərəkat массовое движение, kütləvi səhnələr массовые сцены, kütləvi oyunlar массовые игры, kütləvi gəzinti массовое гулянье

2. проявляющийся часто, во многих случаях. Kütləvi qəhrəmanlıq массовый героизм

3. касающийся большого количества людей. Kütləvi qırğın silahları оружия массового уничтожения (истребления, поражения), kütləvi köçürmə массовое переселение

4. производимый в больших количествах. Kütləvi tirajla массовым тиражом, malların kütləvi istehsalı массовое производство товаров

5. предназначенный для широких слоев населения. Kütləvi kitabxana массовая библиотека, kütləvi mahnılar массовые песни

сущ. устар. см. kitabxana
1
1. национиальный:

1) относящийся к нации, национальности. Milli siyasət национальная политика, milli əsarət национальный гнет, milli mənafe (maraqlar) национальные интересы, milli məsələ национальный вопрос, milli cəbhə национальный фронт, milli istiqlaliyyət uğrunda mübarizə борьба за национальную независимость

2) выражающий характерные особенности данной нации, национальности. Milli bayram национальный праздник, milli ənənələr национальные традиции, milli kolorit национальный колорит, milli qəhrəman национальный герой, milli kitabxana национальная библиотека, milli kadrlar национальные кадры, milli mədəniyyat национальная культура, milli paltar национальная одежда, milli teatr национальный театр, milli xüsusiyyət национальная особенность, milli xarakter национальный характер, milli güləş спорт. национальная борьба, milli mahal геогр. национальный округ

3) принадлежащий данной стране, государственный. Milli bank национальный банк, milli bayraq национальный флаг, milli himn национальный гимн, milli muzey национальный музей, milli sərvət национальное богатство

2. межнациональный. Milli münəsibətlər межнациональные отношения, milli düşmənçilik межнациональная вражда

2

1. полосатый. Milli köynək полосатая рубашка; 2 линованный (такой, на котором нанесены линии для письма). Milli dəftər линованная тетрадь

прил. центральный:

1. находящийся, расположенный в центре. Mərkəzi hissə центральная часть, mərkəzi xiyabanlar центральные аллеи, mərkəzi meydan центральная площадь

2. основной, самый существенный. Mərkəzi məsələ центральный вопрос, mərkəzi ideya центральная идея, mərkəzi yer центральное место

3. главный, руководящий. Mərkəzi orqanlar центральные органы

4. сосредоточивший в себе основные функции, объединяющий и координирующий какую-л. деятельность. Mərkəzi teleqraf центральный телеграф, mərkəzi kitabxana центральная библиотека, mərkəzi statistika idarəsi центральное статистическое управление

5. осуществляемый высшими руководящими организациями, исходящий от них. Mərkəzi mətbuat центральная печать, mərkəzi qəzetlər центральные газеты, mərkəzi televiziya центральное телевидение

6. приводящий в действие, обслуживающий целую систему чего-л. Mərkəzi qızdırma sistemi система центрального отопления; mərkəzi sinir sistemi центральная нервная система

послел. при (употребляется для указания на предмет, объект, включающий в свой состав что-л. вспомогательное, подсобное). Poliklinikanın nəzdində stomatologiya şöbəsi açılmışdır при поликлинике открыто стоматологическое отделение, institutun nəzdində kitabxana var при институте есть библиотека

1. nəyi имеющий кого-л., что-л. Zəngin kitab fondu olan kitabxana библиотека, имеющая богатый книжный фонд, hər bir şəraiti olan mənzil квартира, имеющая все удобства, uşağı (övladı) olan adam человек, имеющий детей, siyasi əhəmiyyəti olan имеющий политическое значение

2. имеющийся. Otaqda olan əşyalar имеющиеся в комнате вещи, əldə olan sənədlər имеющиеся документы, tərkibində olan имеющийся в составе, proqramda olan имеющийся в программе

3. сделанный из … Büllurdan olan сделанный из хрусталя, хрустальный; ipəkdən olan сделанный из шелка, шёлковый; ağacdan olan сделанный из дерева, деревянный

послел. к (употребляется для обозначения связи действия, состояния, качества с каким-л. лицом, предметом). Musiqiyə olan məhəbbət любовь к музыке, fizikaya marağı olan şagird ученик, проявляющий интерес к физике, işə olan münəsibət отношение к работе

в знач. сущ. имеющееся, имеющиеся; mümkün olan возможный, bir-birinə zidd olan противоречащие друг другу, daxil olan входящий; lazım olan нужный

◊ olan oldu что поделаешь, olan oldu, keçən keçdi было да сплыло, что сделано, то сделано, того не воротишь, olan yerdən если есть, если бы было

1. передвижной (ведущий свою работу не на постоянном месте, переезжающий с места на место). Səyyar kino передвижное кино, səyyar aqreqat передвижной агрегат, səyyar qurğu передвижная установка, səyyar teatr передвижной театр, səyyar ticarət şəbəkəsi передвижная торговая сеть; səyyar mühərrik передвижной двигатель, səyyar vışka передвижная вышка, səyyar bucurqad передвижная лебедка, səyyar stansiya передвижная станция; связь. səyyar rabitə şöbəsi передвижное отделение связи, səyyar televizaya stansiyası передвижная телевизионная станция, səyyar radiostansiya передвижная радиостанция, гидротех. səyyar yağmurlama qurğusu передвижная дождевальная установка; səyyar ələk передвижное сито, səyyar generator передвижной генератор; səyyar kompressor передвижной компрессор, səyyar qaldırıcı передвижной подъемник; физ. səyyar laboratoriya передвижная лаборатория; səyyar kitabxana библиотека-передвижка

2. подвижной, подвижный. ж.-д. Səyyar düzüm подвижной состав; səyyar təmir emalatxanası подвижная ремонтная мастерская

3. переносный (приспособленный для переноски). связь. , эл.-тех. Səyyar akkumulyator переносный аккумулятор, səyyar qəbuledici переносный приёмник, səyyar lampa переносная лампа, səyyar mikrofon переносный микрофон, səyyar telefon aparatı переносный телефонный аппарат

4. разносный, выносный. Səyyar ticarət разносная (выносная) торговля
5. движимый. Səyyar əmlak движимое имущество
6. походный, полевой. Səyyar mətbəx походная кухня, səyyar xəstəxana полевой лазарет
7. блуждающий. астр. Səyyar ulduzlar блуждающие звезды

См. также в других словарях:

• kitabxana — is. <ər. kitab və fars. . . . xanə> 1. Ümumi istifadə üçün kitabların toplandığı və mühafizə edildiyi yer. Kütləvi kitabxana. Məktəb kitabxanası. – Nərgiz özü isə kənd kitabxanasının müdiri olduğundan işə bir saatdan sonra gedəcəkdi. M. Hüs … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• formulyar — <alm.> 1. xüs. Hər hansı bir qurğu, mexanizm və s. haqqında əsas məlumatlar yazılan, onun işlənməsi, xarab olması, təmiri və s. müntəzəm surətdə qeyd olunan xüsusi dəftər və ya blank. Təyyarənin formulyarı. Maşının formulyarı. 2. Kitabxana… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• Musavat — Party Müsavat Partiyası Leader Isa Gambar Founders … Wikipedia
• Musavat — Die Müsavat Partiyası (zu deutsch: Gleichheitspartei) ist die älteste aserbaidschanische politische Partei. Sie existierte zuerst von 1911 bis 1923. 1989 wurde von aserbaidschanischen Intellektuellen die Müsawat neu gegründet. Der derzeitige… … Deutsch Wikipedia
• Müsavat — Die Müsavat Partiyası (zu deutsch: Gleichheitspartei) ist die älteste aserbaidschanische politische Partei. Sie existierte zuerst von 1911 bis 1923. 1989 wurde von aserbaidschanischen Intellektuellen die Müsawat neu gegründet. Der derzeitige… … Deutsch Wikipedia
• Müsawat — Die Müsavat Partiyası (zu deutsch: Gleichheitspartei) ist die älteste aserbaidschanische politische Partei. Sie existierte zuerst von 1911 bis 1923. 1989 wurde von aserbaidschanischen Intellektuellen die Müsawat neu gegründet. Der derzeitige… … Deutsch Wikipedia
• National Library of Azerbaijan — Country Azerbaijan … Wikipedia
• Nizami Street — Nizami küçəsi Former names: Torgovaya; Fuzûlî (1925 1962); Krasnopresnenskaya (1939 1940) Length … Wikipedia
• xəzanətülkütüb — ə. kitab xəzinəsi; kitabxana … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• akademik — 1. <yun.> 1. Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü. 2. Müvafiq akademiyaya seçilmiş alimin, rəssamın, heykəltəraşın və b. nın fəxri adı. 2. sif. 1. Akademiyaya aid olan. Akademik lüğət. Akademik kitabxana. 2. Akademizm (2 ci mənada) ənənələrinə … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• alınmaq — 1. «Almaq»dan məch. Əmr alındı ki, hamı yola hazır olsun. Kitabxana üçün çoxlu kitab alınmışdır. Yeni məlumat alınmışdır. Mövzu xalq əfsanələrindən alınmışdır. Düşməndən çoxlu əsir alınmışdır. Daş kömürdən maye yanacaq alınır. Neftdən benzin… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

İllik Məktəb Kitabxana Planı Necə Qurulur

İllik məktəb kitabxana planı necə qurulur Təhsil müəssisəsinin illik iş planı tədris ili üçün tərtib olunur, yəni. cari ilin sentyabrından gələn ilin avqustuna qədər və təhsil müəssisəsinin kitabxanasının illik planı bir təqvim ili üçün tərtib edilmişdir, yəni. yanvar-dekabr ayları arasında. Birincisi, təhsil müəssisəsinin kitabxanasının missiyasını, məqsədlərini, vəzifələrini, funksiyalarını müəyyənləşdirmək lazımdır. Sonra aşağıdakı bölmələri əhatə edən planın quruluşunu müəyyənləşdirin: Fondla işləmək 1. Fond hərəkətinin yekunlaşdırılması. Şagirdlərin yeni bir təhsil üçün dərsliklərlə təmin edilməsinin diaqnostikası. 2. Dərsliklərin və dərs vəsaitlərinin qəbulu və çatdırılması. 3. Kitabxananın işinin statistik qeydlərinin aparılması. 4. Fondun yerləşdirilməsi. 5. Fondun qeydiyyatı (rəf bölücülərin olması). 6. Yeni satınalmaların qeydiyyatı, sistemləşdirilməsi, kataloqlaşdırılması və texniki işlənməsi. 7. Ədəbiyyatın silinməsi. 8. Fondun qorunması üzrə iş: a) Kitabların xırda təmirinə dair işlərin təşkili. b) Kitabxana fondunun tələb olunan sistemləşdirilmiş saxlama rejiminin və fiziki təhlükəsizliyinin təmin edilməsi. c) Məlumat daşıyıcılarına vurulmuş ziyanın müəyyən olunmuş qaydada ödənilməsi üçün tədbirlərin görülməsi. d) Borclularla işləmək (siyahılar tərtib etmək). 9. Təhsil proqramlarına uyğun olaraq fondun dövri nəşrlərlə əldə edilməsi: a) İlin 1 yarısı üçün abunə. b) İlin ikinci yarısı üçün abunə. c) Çatdırılma nəzarəti. İstinad və biblioqrafik xidmət 1. Kitabxananın əlifba və sistematik kataloqlarının doldurulması və redaktəsi. 2. Nəşrlərin elektron kataloqunun doldurulması və redaktəsi. 3. Tematik və faktiki sorğuların icrası. 4. Yeni satınalmaların bülletenlərinin tərtib edilməsi. 5. Tövsiyə siyahılarının tərtibi. 6. Müxtəlif mövzularda kitabxana və biblioqrafik biliklərin əsaslarına dair dərslərin aparılması. 7. Saytın kitabxananın işi barədə mövcud məlumatlarla doldurulması. Oxucularla iş 1. Fərdi iş: a) Ədəbiyyatın abunə qəbulu və çatdırılması. b) Kitabxananın qaydaları haqqında yeni qeydiyyatdan keçmiş oxucularla söhbətlər. 2. Borcluları müəyyənləşdirmək, borcluların siyahısını tərtib etmək və onlarla işləmək üçün oxucu formalarının təhlili. 3. “İlin ən yaxşı oxucusu” adına layiq görülmək üçün oxucu formalarının təhlili. 4. Tematik sərgilərin təşkili və doldurulması. 5. Kitabxananın məlumat stendlərinin doldurulması. 6. Kitabxananın vəkilin işi ilə əlaqələndirilməsi. Tədqiqat direktoru, PCC, şəhər kitabxanaları ilə qarşılıqlı əlaqə. 7. Mədəni və asudə fəaliyyət. Təlim 1. Kitabxana seminarlarında iştirak. 2. Kitabxanaların ən yaxşı təcrübələrinin öyrənilməsi və tətbiqi. Kitabxananın reklam fəaliyyəti 1. Tədbirlər, sərgilər, promosyonlar haqqında mediada məlumat. 2. Kitabxananın fəaliyyətinə dair məlumat stendlərinin, bukletlərin, vərəqələrin dizaynı. 3. Açıq nümayişlərin, kitabxana sərgilərinin keçirilməsi. 4. Kitabxana tərəfindən göstərilən xidmətlərin reklamı.

Məktəb kitabxana

Şagirdləri elmə və gələcəyə daşımalı olan məkanları toz basıb – kitabsız və insansız
Filosof Frensis Bekon “Kitablar zamanın dalğaları ilə səyahət edən və nəsildən-nəslə öz qiymətli yükünü ehtiyatla aparan fikir gəmiləridir” deyib. Biz isə tez-tez mütaliə edənlərin sayındakı azlıqdan şikayətçi oluruq. Amma oxumaq üçün də gərək kitablara əlin çatsın. Bunun üçün kitabxana sayı kifayət etməli, kitab çeşidi zəngin olmalıdır. Real mənzərə isə onu deyir ki, ölkəmizdə heç də hər kəsin əli kitaba çatmır. Belə ki, ya kitabxana tapa bilmirsən, ya da kitab.

Mövzunu AYNA-ya şərh edən təhsil eksperti Kamran Əsədovun sözlərinə görə, xüsusilə bölgələrdə, ucqar kəndlərdə yerləşən kitabxanaların vəziyyəti qənaətbəxş deyil: “Kitabxanalara demək olar ki, ümumən az insan üz tutur, əvvəlki dövrlərlə müqayisədə kitabxanalara gedənlərin sayı indi qat-qat azdır, əvvəlki qələbəlik yoxdur. Eyni zamanda kitabxanaların texniki imkanları müasir standartlara cavab vermir, müasir ədəbiyyat kitabxanalara gəlmir”.

Həmsöhbətimiz deyib ki, artıq elektron resurslar dövrü olduğundan insanlar internet vasitəsi ilə daha çox informasiya əldə edə bilir və bu da kitaba olan marağın azalmasına gətirib çıxarır: “Həmçinin kütləvi informasiya vasitələrinin güclənməsi kitabxanalara marağı azaldır. Araşdırma aparanda görürük ki, bir çox kitabxanalar formal sənəd üzərində var, oraya illərdir ki, insanlar gəlmir”.

“Bu sahədə digər çatışmazlıq odur ki, kitabxanalarda işləyənlərin əksəriyyəti ixtisaslı kadr deyil. Eyni zamanda məktəblərin kitabxanalarında da vəziyyət qənaətbəxş deyil. Bütün dünyada məktəb kitabxanaları müxtəlif formada olsa da, bir məqsədə qulluq edir: “təhsil və təlim hamı üçündür”. Buna görə də məktəb kitabxanalarının mütəxəssisləri hər kəsə və hamıya eyni yanaşma prinsipindən çıxış edirlər. Hər bir məktəb kitabxanası məktəbin daxilində fəal dərs proqramını həyata keçirən dərs və təhsil mərkəzi kimi fəaliyyət göstərməlidir”, – deyə Əsədov bildirib.

Ekspert söyləyib ki, məktəb kitabxanalarının əksəriyyəti yeni təhsil standartlarına cavab vermir: “Normativ hüquqi aktlara görə, kitabxanaların məqsədi təhsilalanların informasiyalaşdırılmış təhsili, cəmiyyətin gələcək üzvlərinin məsuliyyətli və fəal, etik prinsiplərə uyğun tərbiyəsidir. Məktəb kitabxanası aid olduğu təhsil ictimaiyyətinin tələblərinə cavabdehdir və bu cəmiyyətin hər bir üzvünə xidmət etməkdir. Amma mövcud vəziyyət bunun tam əksini deyir”.

“Məktəb kitabxanalarının problemlərini təhlil edərkən məlum olur ki, onların əksəriyyəti yeni təhsil standartlarına, məktəb proqramlarının və pedaqoji kollektivin tələblərinə cavab vermək iqtidarında deyil. Əksər məktəblərdə, xüsusilə regionlarda kitabxana avadanlığı (stol, stul, şkaf, kitabxana rəfləri və s.) çatışmır. Məktəb kitabxanalarının sahəsi çox kiçikdir, fondun və oxu zalının təşkili üçün yer çatışmır. Məktəb kitabxanaları oxucu formulyarı və kataloq kartoçkaları ilə təmin olunmur. Kitabxana fondunu əks etdirən məlumat-biblioqrafiya aparatı yoxdur. Kitabxanalarda kütləvi tədbirlərin təşkili üçün vəsait ayrılmır və şərait yaradılmır”, – deyə müsahibimiz vurğulayıb.

Əlavə edib ki, məktəb kitabxanalarının fondlarında oxucuların təlim-tədris prosesində tələbatını ödəmək üçün ənənəvi və rəqəmsal informasiya resursları da yox dərəcəsindədir: “Məktəb kitabxanalarında olan kitabların elektron resurslara köçürülməməsi və onlayn istifadəsinin təmin edilməməsi səbəbindən oxucular tərəfindən az istifadə edilir. Kitabxanaların beynəlxalq əlaqələr sahəsindəki fəaliyyəti müasir tələblərə cavab vermir, müəllim və şagirdlərin tələblərini ödəmir. Ölkədə pedaqoji statuslu toplu elektron kataloqun, elektron kitabxananın yaradılmaması, təlim-tədris prosesinə xidmət edən lokal kitabxana şəbəkələrinin olmaması təhsil məkanına layiqli kitabxana-informasiya xidməti göstərməyə imkan vermir”.

“Hesab edirəm ki, həm kitabxanalarımızın vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına, həm də elektronlaşmasına ehtiyac var. Odur ki, ölkə Prezidentinin bu istiqamətdəki son fərmanını dəstəkləyir, təqdir edir və bildirmək istəyirəm ki, bu, mütləq öz müsbət nəticəsini, səmərəsini verəcək, insanlar yenidən kitabxanalara qayıdacaq”, – deyə Əsədov fikrini yekunlaşdırıb.

Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvü, təhsil eksperti Nadir İsrafilov AYNA-ya açıqlamasında deyib ki, kitabxanalar öz fəaliyyətində bir sıra qanun, qərar, sərəncam, nizamnamə və əsasnaməni rəhbər tutur: “Belə bir müdrik deyim var: “Kitab bir nəslin o biri nəslə qoyub getdiyi mənəvi vəsiyyətdir. Kitabı sevin, çünki o sizə insanları sevməyi öyrədəcək və fikirlərinizi aydınlaşdırmaqda köməkçi olacaq”. Mərhum Prezidentimiz Heydər Əliyev isə deyirdi ki, “kitabxana xalq, millət, cəmiyyət üçün müqəddəs bir yer, mənəviyyat, bilik, zəka mənbəyidir”. Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, “Ümumi təhsil müəssisəsinin kitabxanasının Nümunəvi Əsasnaməsi” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 6 oktyabr tarixli 3072 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın həyata keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planınına əsasən hazırlanıb və tabeliyindən, mülkiyyət növündən və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq, Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən bütün ümumi təhsil müəssisələrinin kitabxanalarının fəaliyyətini tənzimləyirdi. Yəni həmin Əsasnaməyə əsasən, ümumi təhsil müəssisənin kitabxanası tədris və tərbiyə prosesinin informasiya təminatını həyata keçirən, biliyi, elmi, mədəniyyəti yeni metodlarla təbliğ edən, çap məhsullarını və elektron resursları toplayıb mühafizə edən, onların müəllim və şagird kontingenti tərəfindən sistemli istifadəsini təşkil edən sosial institutdur”.

“Kitabxana öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının “Kitabxana işi haqqında” və “Təhsil haqqında” qanunlarını, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin əmrlərini, kollegiya qərarlarını, struktur bölməsi olduğu ümumi təhsil müəssisəsinin nizamnaməsini və bu Nümunəvi Əsasnaməni rəhbər tutur. Dərsliklər, dərs vəsaitləri; tədris-metodik ədəbiyyat; elmi-pedaqoji ədəbiyyat; bədii ədəbiyyat; universal məzmunlu kitablar (ensiklopediyalar, məlumat kitabları, soraq kitabçaları, biblioqrafik nəşrlər; dövri nəşrlər; müəllim üçün metodik vəsaitlər; elektron resurslar; digərləri kitabxananın fonduna daxildir”, – deyə həmsöhbətimiz bildirib.

Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi sistemində fəaliyyət göstərən ümumi təhsil müəssisələrində kitabxana işinin elmi-metodik təminatı onların elmi-metodik əlaqələndirmə mərkəzi statusuna malik olan Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin Respublika Elmi Pedaqoji Kitabxanası tərəfindən həyata keçirilir: “O qədər də keçmiş olmayan bir müddətdə virtual məkana inteqrasiya ilə əlaqədar kitaba olan maraq azaldı. Ayrı-ayrı məkanlarda kitab mağazaları, köşklər bağlanaraq, digər sosial və məişət obyektləri ilə əvəzləndi. Dünyanın əksər ölkələrini əhatə edən situasiya ölkəmizdən də yan keçmədi və təbii ki, kitabxanalara, o cümlədən, məktəb kitabxanalarına da təsirsiz ötüşmədi”.

“Sevindirici haldır ki, son onillikdə kitaba, kitabxanaya olan münasibət nəzərəçarpacaq dərəcədə dəyişib, kitabxana fondunun zənginləşməsi istiqamətində müsbət tendensiya müşahidə olunur. Artıq kitabxanalara bir növ təlim-tədrisi yüksək səviyyədə aparmaq vasitələrindən biri kimi baxılır. Bir çox ali məktəblərdə elektron kitabxanalar yaradılıb. Kitabxana informasiya mərkəzi aparıcı struktur bölmələrindən biri olub, təlim-tərbiyə və elmi tədqiqat prosesini tədris, elmi, metodiki ədəbiyyatla və informasiya materialları ilə təmin edən və bilikləri təbliğ edən mənəvi və intellektual əlaqələrin yayılması mərkəzinə çevrilib”, – deyə İsrafilov vurğulayıb.

Mütəxəssis onu da qeyd edib ki, kitabxanalarla bağlı həllini gözləyən məsələlər də qalmaqdadır: “Bir çox orta ümumtəhsil məktəblərində məktəb kitabxanaları uşaqların mütaliəsinə, onların tədris-tərbiyə prosesinin, sinifdənkənar işlərinin təşkilinə, ümumi dünyagörüşünün formalaşmasına xidmət edən mədəni-maarif müəssisəsinə çevrilməkdədir. Əlbəttə, bu istiqamətdə öz həllini gözləyən məsələlər də qalmaqdadır. Əsas odur ki, məsələ gündəm olaraq qalsın”.

Müəllif: Aləmdə Nəsib