Abdullayeva G. A. Müasir Azərbaycan dili. II hissə (morfologiya, sintaksis)

19.Azərbaycan ədəbi dilinin arxaik morfem­lə­ri (Qər­bi Azərbaycan şivələri ilə müqa­yisə­də). Monoqrafiya. Bakı, ADPU, 2018, 204 səh.

Müasir azərbaycan dilinin sintaksisi

(Dil sintaksisindən nitq sintaksisinə doğru)

Sintaksis dilçilik elmin ən maraqlı və perspektivli sahələrindəndir. Sintaksis konkret dillərə xas olan və nitq vahidlərini təşkil edən qayda və vsitələrin bütünüdür. Sintaksis qrammatikanın nitq törəməsi və ya formalaşması proseslərini öyrənən bir bölümdür. Sintaksis bir elm kimi nitqin qurulmasında çox fəaldır. Azərbaycan dilinin sintaktik potensialı da çox güclüdür. Dil mənzərəsi dilin sintaksisində də əks olunur. Bədii informasiyanın ötürülməsi və dünyanın dil mənzərəsinin yaradılması prosesində sintaksis həlledici rol oynayır. Bundan savayı, bədii informasiyanın təbiətini ayrı-ayrı sintaktik konstruksiyaların mürəkkəb strukturu müəyyən etdiyi kimi, poetik sintaksis də fonetik, morfoloji və leksik elementlərin strukturunu şərtləndirir.

Dil inkişafdadır və bu təkamüldə ən yeni linqvistik təmayüllər yaranır. Ənənəvi, yeni və ən yeni araşdırma istiqamətləri sistematik bir bağlılıqla birləşdirilməlidir. Biz hələ də tədqiqatlarda, tədrisdə ənənəvi sintaksis (normativ sintaksis) məsələlərini müzakirə edirik. Bir çox hallarda nitq sintaksisi kənarda qalır. Dilin sintaktik sisteminin nitqdə təzahürü bir çox obyektiv və subyektiv amillərlə, qanunauyğunluqlarla tənzimlənir. Həmin qanunauyğunluqların araşdırılması, onların funksiya və mexanizmlərinin həm nəzəri, həm də praktik cəhətdən öyrənilməsi olduqca önəmli və gərəklidir.

Sintaktik quruluşun inkişafına dair Azərbaycan dilçiliyində irəli sürülən bəzi fikirlər çağdaş dilçiliyin işığında hər yönü ilə öyrənildikdə bu gün artıq özünü doğrultmur. Bunlar əsas etibarilə nominativ quruluşdan predikativ quruluşa doğru inkişaf, feili tərkiblərin transformasiyaya uğraması, tabesiz mürəkkəb cümlə komponentlərinin müstəqilliyini itirməsi və flektiv dillərin təsiri ilə türk dillərində mürəkkəb cümlə quruluşlarının formalaşması kimi mülahizələrdən ibarətdir (M.Musaoğlu).

Sintaktik məkanda nitqin təzahür prosesi daha çevik görünür. Bu baxımdan nitqin əsas vahidi söyləmdir. Bu, təsadüfi deyil. Kommunikasiya prosesində müəyyən bir düşüncənin təqdim olunması və izahı söyləmlər vasitəsi ilə gerçəkləşir. Müəyyən məna bitkinliyi, intonasiya və başqa qrammatik əlamətləri özündə birləşdirən söyləm Azərbaycan dilində spesefikliyi ilə xarakterizə olunur. Nitqin sintaksisi dilin sintaksisindən vahidlərinə görə fərqlənirlər. Bəllidir ki, sintaktik vahidlər bunlardır: sözforma, söz birləşməsi, cümlə və mətn.

Bizdə dilin sintakisi haqqında xeyli sayda tədqiqatlar vardır. Ancaq nitqin sintaksisi əsas etibarilə tədqiqatlardan kənarda qalmışdır. Sintaksisin nitq vahidləri isə aşağıdakılardır: sintaksema, sintaqma, söyləm.

Yuxarıdakılar aşağıdakılarla bu cür uyğunluq yaradır: sintaksema-sözforma, sintaqm-söz birləşməsi, söyləm-cümlə.

Azərbaycan dilində nitq vahidləri olan sintaksema, sintaqm və söyləm daha geniş planda öyrənilməli, yeni sintaksisin obyektləri olmalıdır.

Bir sıra hallarda Azərbaycan dilinin sintaksisi normativ qrammatika səviyyəsindən kənara çıxa bilməmişdir. Bu sintaksisin yaradılmasında Azərbaycan dilçilərindən M.Şirəliyevin, Ə.Abdullayevin, Ə.Cavadovun, Q.Kazımovun, Y.Seyidovun, N.Cəfərovun, K.V.Nərimanoğlunu, F.Cəlilovun, Z.Tağızadənin, A.Həsənovun, M.Musaoğlunun, T.Müzəffəroğlunun, N.Novruzovanın və başqalarının böyük əməyi olmuşdur.

Professor Q.Kazımovun ali məktəblər üçün dərsliyi («Müasir Azərbaycan dili. Sintaksis» (Bakı, 2008, 500 s.) ümumi dilçiliyin və Azərbaycan dilçiliyinin son nailiyyətləri əsasında yazılmışdır. Ənənəvi sintaksis sahəsində görkəmli alimlərimizin tədqiq və araşdırmaları ilə yanaşı, ayrı-ayrı sintaktik vahidlərə məxsus problemlərin öyrənilməsinə yeni baxış əsas götürülmüş, mövzuların interpretasiyasında nitqin aktuallaşdırılması imkanlarının öyrənilməsi mövqeyindən diqqət yetirilmişdir. Ona görə də dərslik nitqin funksional cəhətlərinin xüsusi nəzərə alınması baxımından əvvəlki dərsliklərdən fərqlənir.

Keçən dövr ərzində yeni-yeni sintaktik terminlər meydana gəlmişdir. Daha doğrusu, sintaktik elmin inkişafı rus-Avrorpa dilçiliyindən xeyli sayda terminlər gətirmişdi: kollokasiya (sözlər arasında leksik-frazeoloji əlaqə), kolliqasiya (sözün formal yaxud qrammatik qaydası), dierem, konnotasiya kateqoriyası (bir-birinin əksi olan iki kateqorial forma), parantez və s. Belə sözlərin toplanaraq izahlı sintaktik lüğəti yaradılmalıdır.

Digər elmi terminlər kimi, bəzi sintaktik terminlərin də müəllifləri vardır. Termin yaratmaq asan iş deyil. Həmin terminlərin şərhi prosesində onları yaradan dilçi mütəxəssislərin də adı çəkilməlidir.

Müasir Azərbaycan dilinin kommunikativ, ekspressiv, dinamik sintaksisləri yazılmalıdır. Poetik dildə istənilən sayda bu sintaksislərin təhlilində materiallar vardır.

Bizdə mətbuat dilinin sintaksisi də yox dərəcəsindədir. Biz dilimizin yeni sintksisini antroposentrik prinsiplərə müvafiq yazmalıyıq. Sintaktik qanun və qanunauyğunluqlar dünyanın dil mənzərəsini əks etdirməlidir.

Fikrimizcə, «Azərbaycan dilinin nitq sintaksisi» yazılmalıdır. Şifahi nitqin sintaksisi haqqında F.Ağayevanın kitabı bu işin təşkilinə istiqamət verə bilər.

Azərbaycan dilçiliyində mətn sintaksisi ilə məşğul olanlar hələ də mətnlərin, mürəkkəb sintaktik bütövlərin sərhədlərini müəyyən edə bilməmişlər. Bu sahədə xeyli sayda problemlər yığılıb qalmaqdadır. Mətnin bütövlüyünü, xüsusən də məntiqi-semantik bütövlüyünü şərtləndirən problemlər müəyyən olunmamışdır. Ona görə də gənc tədqiqatçılar, hətta bu sahə ilə məşbul olan mütəxəssislər də mətnin tipologiyasını lazım olan səviyyədə müəyyənləşdirə bilmir, mətnin sərhədlərin təyin olunmasında müəyyən çətinliklərlə üzləşirlər. Mətn və onun kommunikativ dövrəsi, mətnyaradıcı vasitələr hələ də geniş miqyasda öyrənilə bilmir. Ümumiyyətlə, «Azərbaycan dilində mürəkkəb sintaktik bütövlər» adı altında çap olunmuş irihəcmli dərs vəsaiti etibarlı elmi-nəzəri özül üzərində qurulmamışdır. Dərs vəsaitində təhlilə cəlb edilmiş nümunələrin uyğunsuzluğu, bir çox hallarda ingilis və rus dillərində nümunələrin çoxluğu, öz dilimizin mətnlərinə ögey münasibət baş alıb gedir. Yəni belə tədqiqatların Azərbaycanda mətn sintaksisinin irəliləyişində heç bir əhəmiyyəti yoxdur. «Mətn sintaksisinin ensiklopediyası» formantında hazırlanmış bu əsər, həm də yeni ideyaların meydana çıxmasına zəmin yarada bilmir. Fikrimizcə, bu əsər nəzəri baxımından Rus-Avropa dilçiliyindəki deyilənlərin təkrarından başqa bir şey deyil, Azərbaycan mətnlərinə istinadən əksini tapmış yeni fikirlərə rast gəlmək olmur. Ayrı-ayrı müəlliflərin «prinsipial ideyaları işığında gerçəkləşən elmi-nəzəri yeniliklər» görünmür. Çətin və qəliz bir dildə yazılmış bu vəsaiti tələbələr və magistraturada oxuyanlar da dərk edə bilmirlər.

Poetik sintaksis məsələləri. Bədii mətnlərdə reallaşan Azərbaycan dilinin poetik sintaksisi və onun inkişaf qanunları haqqında professor Kamil Vəli Nərimanoğlunun tədqiqatının («Azərbaycan eposunun poetik sintaksisi» (monoqrafiya). Bakı, Oskar, 2009) əvəzi yoxdur. K.Nərimanoğlu A.N.Veselovski, B.V.Tomaşevski, V.M.Jirmunski və başqa məşhur xarici dilçilərin ənənələrini türkologiyada uğurla davam etdirmişdir. Onun əsərində Azərbaycan dili bədii sintaksisinin inkişaf qanunauyğunluqları və özünəməxsusluqları araşdırılmışdır.Rus dilçiliyində İ.İ.Kovtunovanın «Pogtiçeskiy sintaksis» (M., Nauka, 1986) kitabı bu sahədə atılan müsbət addımlardandır. Azərbaycanda nitq sintaksisin yazılmasına bu əsərdən faydalanmaq olar.

Azərbaycan dilinin sintaksisi semantik-praqmatik məkanda öyrənilməlidir. Bu o deməkdir ki, sintaksis semantika və praqmatikanın qarşılıqlı əlaqəsi fonunda tədqiq edilməlidir.

Azərbaycan dili sintaksisinin başqa öyrənilməmiş bir məsələsi də onun linqvokulturoloji aspektləridir. Əgər bu istiqamətdə araşdırmalar aparılarsa, dil və mədəniyyət arasında olan bağlılığın gizli qatları açıla bilər.

Hazırda müasir Azərbaycan dilinin sintaksisində aktiv proseslər gedir. Dilimizin sintaksisi yeni mərhələdə inkişaf edir. Fikrimizcə, bu istiqamətdə sintaktik quruluşun sosial və ümummədəni xarakteri açılmalıdır, həmin sahədə gənc araşdırıcılara mövzular paylanmalıdır.

Dilimizdə yeni tipli sintaktik kompetensiyalar meydana gəlir. Yeni sintaktik hadisələr (həm şifahi nitqdə, həm də bədii əsərlərdə, mətbuatda, poeizada) müəyyənləşdirilməlidir. Poeziyada yeni sintaktik tiplər, sintaktik sisteminin dinamikliyi üzə çıxarılmalıdır.

Punktasiya çətin qavranılan məsələlərdəndir. O, sintaksislə bağlıdır. Durğu işarələri bizim yazılarda bərbad vəziyyətdədir. Bu mövzu da sintaksislə birbaşa bağlıdır. Mətnin yaranmasında durğu işarələrin mühüm rolu vardır. Bu məsələlər araşdırılmalıdır.

Punktuasiyanın semantik və struktur komponentləri dəqiqləşdirilməlidir.

«Dırnaq» və digər durğu işarəsinin müasir işlənmə məqamları yeni sintaktik hadisə olaraq öyrənilməlidir.

Digər dillərin sintaksisinin kommunikativ strukturu tədqiq olunduğu halda, müasir Azərbaycan dilində bu sahədə addımlar atılmalıdır. Əsas kommunikattiv-struktur yanaşma ilə morfosintaksis məsələləri də tədqiq olunmalıdır. Müasir dövrdə söz birləşmələrinin, cümlələrin yeni tipləri yaranır. Bunun yaranma səbəbləri, şəraiti tədqiq olunmalıdır.

İsmayıl KAZIMOV, AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu «Müasir Azərbaycan dili» şöbəsinin müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor.

Abdullayeva G.A. Müasir Azərbaycan dili. II hissə (morfologiya, sintaksis)

AMİ-nin “Xarici dil (ingilis dili) müəllimliyi” ixtisası üçün dərs vəsaiti. — Bakı: Elm və təhsil, 2013. — 308 səh.

Dərs vəsaitinin II hissəsində qrammatika sahəsi, morfologiya və sintaksis şöbələri, bu şöbələrin tədqiqat obyektinə daxil olan bütün məsələlər: nitq hissələri, onlara aid olan kateqoriyalar, nitq hissələrinin quruluş xüsusiyyətləri, sintaktik əlaqələr, söz birləşməsi və cümlə məsələləri, başqasının nitqinin ifadə üsulları proqram əsasında geniş şəkildə izah olunmuşdur. Vəsait hazırlanarkən Azərbaycan dilçiliyinin bu sahəyə aid yazılmış ən son mənbələrinə istinad edilmişdir. Vəsaitdən ali məktəblərin bu fənn tədris edilən digər ixtisaslarının tələbələri, magistrlər, aspirantlar və müəllimlər də istifadə edə bilərlər.

• Чтобы скачать этот файл зарегистрируйтесь и/или войдите на сайт используя форму сверху.
• Регистрация

• Узнайте сколько стоит уникальная работа конкретно по Вашей теме:
• Сколько стоит заказать работу?

Смотри также

Dəmirçizadə Ə. Müasir Azərbaycan dili. I hissə. Fonetika, orfoepiya, orfoqrafıya

• Раздел: Языки и языкознание → Азербайджанский язык

Bakı: Şərq-Qərb, 2007. — 256 səh. — ISBN: 978-9952-34-153-9. Ali məktəblərin fıloloji fakültələrinin müəllimləri və tələbələri üçün nəzərdə tutulmuş bu dərslik üç hissədən ibarətdir. Birinci hissədə – “Müasir Azərbaycan ədəbi dilinin fonetikası” bəhsində fonetik qanunlar, vurğu, intonasiya və eləcə də hecaların növləri haqqında geniş məlumat verilir.

• 12,70 МБ
• добавлен 24.10.2016 15:15
• описание отредактировано 25.10.2016 03:36

Hüseynzadə M. Müasir Azərbaycan dili. III hissə. Morfologiya

• Раздел: Азербайджанский язык → Грамматика

Bakı: Şərq-Qərb, 2007. — 280 səh. — ISBN: 978-9952-34-179-9. Ali məktəblərin filologiya fakültələrinin müəllimləri və tələbələri üçün nəzərdə tutulmuş bu dərslikdə morfologiyanın mühüm məsələləri – əsas nitq hissələri (isim, sifət, say, əvəzlik, fel və zərf), köməkçi nitq hissələri (qoşma, bağlayıcı, ədat və modal sözlər) və xüsusi nitq hissələri (nida və yamsılamalar) haqqında.

• 6,35 МБ
• добавлен 03.11.2016 20:49
• описание отредактировано 29.08.2021 00:25

Müasir azərbaycan dilinin sintaksisi

Həcər Hüseynova (Umani) 1962-ci il fevral ayının 20-də Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. Gəncədə 18 saylı orta məktəbi, 1984-cü ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini bitirmişdir. 2002-ci ildən ADPU-nun filologiya fakültəsində, Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında çalışır. Universitetin professoru, filologiya üzrə elmlər doktorudur. 2002-ci ildə “Səməd Vurğunun bədii əsərlərində onomastik vahidlərin linqvistik xüsusiyyətləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş, 2009-cu ildə dosent elmi adı almışdır. 2012-ci ildə “Mir Cəlal Paşayevin bədii əsərlərinin dil və üslub xüsusiyyətləri” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş, 2014-cü ildə filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 2019-cu ildən ADPU-nun professorudur.

YAP-ın üzvü, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. 2016/17-ci ildə elmi-pedaqoji və bədii yaradıcılığına görə Prezidentin xüsusi təqaüdünə layiq görülmüşdür. 2019-cu ildən ADPU-nun filologoya fakültəsi Elmi Şurasının elmi katibi, “Müəllim sözü” qəzetində baş redaktorun müavini (2013-2019), 2018-ci ildən ADPU-nun filologiya fakültəsində nəşr edilən “Linqvistika problemləri” jurnalının elmi katibi, 2016-cı ildə ASKEF Bilim kurumunun (Türkiyə) Azərbaycan üzrə təmsilçisi, 2019-cu ildən bu günə qədər Türkiyə Cumhuriyyətində İKSAD-ın təşkilatçılığı ilə bütün dünyada keçirilən Beynəlxalq kongrelərin Təşkilat və Bilim kurulu üzvü, 2019-2021-ci illərdə Azərbaycanda və xaricdə Beynəlxalq və Respublika səviyyəli elmi konfransların başkanı, təşkilatçısı və elm komissiyalarının üzvü olmuş, pandemiya dönəmində gənclərin maarifləndirilməsi və elmi biliklərinin artırılması məqsədilə təşkil edilmiş təlimlərdə, vebinarlarda çıxışlar etmiş, ADPU-da müəllimlərin reytinq qiymətləndirilməsi komissiyasının filologiya fakültəsi üzrə nümayəndəsidir. Elmi fəaliyyətinə görə 50-dən artıq beynəlxalq və respublika miqyaslı sertifikat, diplom və təşəkkürnamə ilə mükafatlandırılmışdır. Onlarla kitabın redaktoru, rəyçisidir.

Elmi əsərlərinin siyahısı:

1.Səməd Vurğunun bədii əsərlərində onomastik vahidlərin linqvistik xüsusiyyətləri. Monoqrafiya. Bakı, Elm, 2001;

2.Müasir Azərbaycan onomalogiyası məsələləri.Dərs vəsaiti. Bakı, 2005;
3.Toponimlərin bəzi nəzəri məsələləri. Dərs vəsaiti. Bakı, 2006;
4.Mir Cəlalın obrazlı dili. Monoqrafiya. Bakı, 2007;
5.Mir Cəlalın bədii əsərlərinin dili və üslubu. Bakı, monoqrafiya, 2008;
6.Mir Cəlal: Aforizmlər. Antroponimlər. Monoqrafiya. Bakı, 2009;
7.Mir Cəlalın aforizmləri (İngilis, Azərbaycan və Rus dillərində)- metodik vəsait. Bakı, 2014;
8.Nitq inkişafına dair praktik məşğələlər – dərs vəsaiti (əcnəbi tələbələr üçün). Bakı, 2014;

9.Bədii əsərlərin üslubi sintaksisi – dərs vəsaiti (Mir Cəlalın bədii əsərləri əsasında). Bakı, 2016;

10.Bədii əsərlərdə onomastik vahidlərin rolu. Dərs vəsaiti. (Mir Cəlalın və S.Vurğunun əsərləri əsasında). Bakı, 2017;

11.Mir Cəlalın bədii əsərlərinin linqvopoetik xüsusiyyətləri.Monoqrafiya. 2 cilddə. Bakı, 2018;
12.Mir Cəlalın hikmətli kəlamları. İran, Tehran, Monoqrafiya, 2019;
13.Azərbaycan dilinin interregional xüsusiyyətləri Proqram. Bakı, 2021

14.Türk Dillerinde Kantitatifliyin İfade Araçlarının Tarihsel Gelişimi. (Morfolojik Yöntem)//(Türk dillərində kvantatifliyin ifade araçlarının tarihsel inkişafı-morfoloji üsul) XIII-Türkoloji qurultay. Polşa-Varşava, 25-28 Sentyabr. 2018,səh. 274-279.(məqalə)

15.Azerbaycan’in türk dilli yer-yurt isimleri.Türkiyə. Giresun-2019,s.87-91. (tezis)
16.Eski türk yazıtlarında mürekkep cümle. TC.İstanbul. Turan-Sam. N41. 2019, səh.167-170. (məqalə)

17.Monological and dialogue features. Almanya. Berlin. Spirit Time- Jurnalı. 2019.N11(23) 2. s.46-49-RİNÇ . (məqalə)

18.Words of Turkic origin in ancient Greek məqalə Turkic Studies Journal : Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.2020 volume.2; number 3. Veb of sayns

19.Сибирские топонимы турецкого происхождения məqalə. Диалектология.этнолингвистика. мифология. ономастика. этимология. Rusiya-Ufa şəhəri, 1-4 Noyabr-2020, Tom 1. səh.214-221.

20.”Azərbaycanın qəhrəman qadınları”- kon.mat. World women conference// dünya kadın kongresi -Ankara, Türkiye.7-8 Mart 2020

21. İntegrating syrian refugee women in turkey through re-interpreting french experience. INTERNATIONAL AFRICAN CONFERENCE ON CURRENT STUDIES Johannesburg, SOUTH AFRICA July 6-7, 2020. Səh.449-455

22)Plural words in Azerbaijani dialects. Beynəlxalq sertifikat: International European Conference on Interdisciplinary Scientific Researches-III. January 15-16, 2021 Comrat State University. Comrat, Moldova

23)History of The Formation of Some Verbs. Beynəlxalq sertifikat: 8th International El Ruha Congress of Social Sciences. January 30-31, 2021 Karak, JORDAN.

24)Azerbaycan kaleleri halkımızın taşlaşmış bellegidir. Beynəlxalq sertifikat: International Paris Conference on Social Sciences – V. 2021. February 7-8, 2021 Paris, FRANCE.

25)Azerbaijani-Turkish chronicler women. Beynəlxalq sertifikat: Global World Women Conference-2. February 11-12, 2021.

26)Azerbaycan lehçelerinde kullanılan arkaik unsurlar. Beynəlxalq sertifikat: 4th International Conference on Scientific Research February 12-13, 2021. Ankara.

27)Toponyms of Shusha. 4th International Nowruz Conference on Scientific Research. March 18-21, 2021 / Karabagh, Azerbaijan.

28)OLD VERBS IN AZERBAIJANI LANGUAGE. 9th International Conference on Culture and Civilization. Tashkent. Uzbekistan. 15-16 mart, 2021

29)Bыражение количеств лексическим путем на турецких языках. Theory and Practice of science: key aspects. İtaliya-Roma. Aprel-2021. N49. Səh.329-344. Kopernikus.

30)Azerbaijani castles are the stone memory of our people. International PARIS conference on social sciences – V; Paris, France, February 7-8, 2021

31) Ancient Turkic toponyms of Azerbaijan. 5th International Nowruz Conference on Scientific Research. March 17-21, 2022 / Antalya-TÜRKİYE

32) Attitude towards women in Turkish nations. WORLD WOMEN CONFERENCE-IV MATA SUNDRI COLLEGE FOR WOMEN, UNIVERSITY OF DELHI (Hindistan) MARCH 8-9, 2022

33) Archaic Turkish words preserved in Azerbaijani-Turkish dialects. 5. INTERNATIONAL EUROPEAN CONFERENCE RESEARCH. 28-29 Yanvar-2022. Ispaniya. Valencia.

34) AZERBAYCAN’IN ÖZEL İSİMLER SİSTEMİ – HİDRONİMLER. TOKYO SUMMIT-5-th International Conference on Innovative Studies of Contemporary Sciences. January-14-16 -2022. Tokyo- Japan.

35) The world of wisdom of Nizami Ganjavi//Nizami Gəncəvinin hikmət dünyası. 25-29 iyun 2021. Türkiyə-Bursa.

36) AZƏRBAYCANIN DÖYÜNƏN ÜRƏYİ- ŞUŞA. Bakı.2022.

Əliyeva Xatirə

Baş müəllim
VAQİF İSMAYIL oğlu İSRAFİLOV
(filologiya üzrə fəlsəfə doktoru dosent)

Vaqif İsrafilov 17 iyun 1959-cu ildə Borçalı mahalının Bolnisi rayonunun Arakol kəndində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə Bolnisi rayonunun Arakol kənd səkkizlik məktəbin birinci sinfinə qəbul olunmuş, 1973-cü ildə həmin məktəbin səkkizinci sinfini bitirmiş, 1974-1976-cı illərdə qonşu Solgöyəc orta məktəbinin 9-cu sinifinə qəbul olunmuş və 1976-cı ildə əla qiymətlərlə həmin məktəbi bitirmişdir. İki il istehsalatda çalışmış və 1978-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun filologiya fakültəsinə qəbul olunmuş, 1982-ci ildə həmin fakultəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə 1982-ci ildə Cəlilabad rayonunun Novoqolovka kənd orta məktəbində Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi kimi başlamışdır. 1986-1988-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının dissertantı olmuş, həmin illərdə Bakı şəhəri Şüvəlan qəsəbəsi 42 №-li texniki peşə liseyində ixtisası üzrə Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimi işləmişdir. 1989-cu ildə “Gürcüstan SSRİ-nin Azərbaycan dilli oronim və hidronimləri” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi adını almışdır.

1990-cı ildə Azərbaycan dilçiliyi kafedrasına baş laborant vəzifəsinə təyin olunmuşdur. Sonralar həmin kafedranın nəzdində olan Azərbaycan onomastikası problem laboratoriyasına baş elmi işçi vəzifəsinə seçilmişdir. 22 iyun 1999-cu ildə həmin kafedranın dosenti seçilmişdir. 2016-cı ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin nəzdində olan “İxtisasdəyişmə və yenidənhazırlanma” fakültəsinə dekan seçilmişdir. Bütün bunlarla yanaşı Respublikanın ictimai-siyasi işlərində də fəal olmuş, dörd çağırışdır ki, Binəqədi rayon Binəqədi Bələdiyyəsinə üzv seçilmişdir. Hal-hazırda Binəqədi rayon bələdiyyəsində Yerli Ekologiya Daimi Komissiyasının sədridir. Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür.

Elmi fəaliyyətində də daimi fərqlənmişdir. ADPU-nun 90 illiyində “Təhsildəki xidmətlərinə görə” Təhsil Nazirliyinin fəxri fərmanı ilə təltif olunmuşdur. Beş kitab, yüzdən artıq elmi məqalənin müəllifidir.

Elmi əsərlərinin siyahısı:
1.Azərbaycan oronim və hidronimləri. Bakı, ADPU, 2005 (monoqrafiya)
2.Şəxsiyyətin möcüzəsi. Bakı, 2006 (monoqrafiya)
3.Afad Qurbanov. Bakı, 2010 (monoqrafiya)
4.Ömür Salnaməsi. Bakı, 2014 (monoqrafiya)
5.Afad Qurbanov və Azərbaycan Əlifbası. Bakı, 2019 (monoqrafiya)
6.Tarixləşən Ömür (Nəbi Əsgərova həsr olunmuşdur). Bakı, 2021.
7. “Ömür səlnaməsi”. Bakı, Zərdabi MMC, 2014 (monoqrafiya)
8.“Kitabi Dədə Qorqud” Oğuz abidəsidir. SDU Beynəlxalq Elmi Konfrans, Bakı, 2015 (məqalə)

9.“Kitabi Dədə Qorqud” dastanlarında Oğuzdilli toponimlərin izləri. SDU-da keçirilən Beynəlxalq Elmi Konfrans, Bakı, 2015 (məqalə)

10.Türkdilli toponimlər türkün tarixidir. I Türkoloji Qurultayla bağlı Elmi Konfrans, Bakı, 2016 (məqalə)

11.Milli Qurtuluş günü yeni dövrün başlanğıcıdır. “Psixoloq” qəzeti, Bakı, 2017 (məqalə)

12.Yubilyar ömrün şərəfli səhifələri (A.Qurbanov haqqında). “Psixoloq” qəzeti, 27 aprel, Bakı, 2018 (məqalə)

13.Zəhmətlə ucalan alim ömrü (Əzizxan Tanrıverdiyev haqqında). “Psixoloq” qəzeti, 25 iyun, Bakı, 2018 (məqalə)

14.Müasir Azərbaycan dilçiliyinin banilərindən biri (A.Qurbanov haqqında). “Respublika” qəzeti 1 avqust, Bakı, 2018 (məqalə)

15.“Alim ömrü” (A.Qurbanov haqqında). Azərbaycan dili və ədəbiyyatın tədrisi tarixi jurnalı, Bakı, 2018 №2 (məqalə)

16.Azərbaycan ədəbi dili tarixinin tədqiqində professor N.Xudiyevin rolu. “Kredo” qəzeti, 11 aprel, Bakı, 2019 №16 (məqalə).

17.Qəhrəmanlar ölmür tarixin səhifələrində və qəlblərdə yaşayır. “Psixoloq” qəzeti. Bakı, 2019 (məqalə)

Sadıqova Sevinc

SEVINC SƏRHAD qızı SADIQOVA
(filologiya üzrə fəlsəfə doktoru dosent)

Sevinc Sərhad qızı Sadıqova 11 mart 1978-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. 1984-1995-ci illərdə Bakı şəhəri, T.Hacıyev adına 252 saylı məktəb-liseydə təhsil almış, orta təhsilini əla qiymətlərlə başa vurmuşdur. 1995-1999-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsində təhsil almış, ali təhsilini fərqlənmə diplomu ilə başa vurmuşdur. 2001-ci ildə ADPU-nun Azərbaycan dilçiliyi ixtisası üzrə magistratura şöbəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 2006-cı ildən ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili kafedrasının Azərbaycan dili ixtisası üzrə dissertantı olmuş, 28 oktyabr 2011-ci ildə Bakı Dövlət Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən ixtisaslaşmış Dissertasiya Şurasında “Dərələyəz toponimlərinin linqvistik xüsusiyyətləri” mövzusunda professor Həsən Mirzəyevin elmi rəhbərliyi ilə yazdığı dissertasiyanı uğurla müdafiə etmiş, AR Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən 2012-ci ildə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru (FD № 07773) elmi dərəcəsi, 2017-ci ildə dosent (DS № 05796) elmi adı almışdır. 2013-cü ildən AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun elmlər doktoru proqramı üzrə doktorantıdır.

S.Sadıqova əmək fəaliyyətinə 11 yanvar 2000-ci il tarixində Bakı şəhəri Sabunçu rayonu N.Rzayev adına 169 saylı orta məktəbdə Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi kimi başlamış, 2003-2007-ci illərdə həmin məktəbdə direktor müavini vəzifəsində işləmişdir. 2007-ci ilin sentyabrından Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasında müəllim, 2012-ci ildən baş müəllim, 1 may 2015-ci ildən dosent vəzifəsində işləmişdir. 2021-ci ildən fəaliyyətini Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında davam etdirir. Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür.

14 magistr dissertasiyasının yazılmasına elmi rəhbərlik etmişdir, 20-yə qədər dərs vəsaiti, tədris proqramının rəyçisi olmuşdur. Çap olunmuş əsərlərinin ümumi sayı 100-dən artıqdır. Onlarla beynəlxalq və respublika miqyaslı elmi konfranslarda, seminar və vebinarlarda iştirak edərək sertifikatlarla təltif olunmuşdur. Elmi məqalələri Kanada, Türkiyə, Rusiya, Qazaxıstan və Özbəkistanda nüfuzlu elmi jurnallarda çap olunmuşdur.

İctimai əsaslarla apardığı vəzifələr: ADPU-nun Müasir Azərbaycan dili kafedrasının elmi katibi, 2007-2016; ADPU-nun Filologiya fakültəsinin apelyasiya komissiyasının sədri, 2008-2012; ADPU-da Magistrlərin dissertasiya müdafiəsini keçirən Elmi Şuranın üzvü və elmi katibi, 2011-2018; ADPU-nun Filologiya fakültəsinin Fakültə Sovetinin üzvü, 2016-2018; ADPU-nun Filologiya fakültəsinin Metodiki Şurasının üzvü, 2019 – bu günə qədər; ADPU-nun Filologiya fakültəsinin mətbu orqanı olan “Filoloq” qəzetinin redaksiya heyətinin üzvüdür.

2005-ci ildə keçirilən “Təhsil sistemində müasir baxış və yanaşmaların formalaşması ümumi təhsilin inkişafında mühüm mərhələ kimi” mövzusunda Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin keçirdiyi Pedaqoji Mühazirənin Sabunçu rayonu turunda I yer tutduğuna görə diplomla, iştirak etdiyi 18 Beynəlxalq konfrans və simpoziumlarda diplom və sertifikatla təltif edilmişdir. Müəllifi olduğu monoqrafiya, dərs vəsaiti, proqram və məqalələlərin bir qismi:

1.Türkoloji dilçiliyə dair biblioqrafiya. Bakı, ADPU, 2001, 51 səh.
2.Batı Azerbaycan’ın Dereleyez eyaletinin hid­­ro­nim­leri. “Kültür evreni”, Ankara, 2009, № 2.

3.Лексико-семантические особенности оро­­нимов Дерелеязского округа Запад­ного Азербайджана. Вестник. Серия «Филологические науки». Казахский на­­цио­нальный педагогический университет имени Абая, Алматы, 2011, № 1 (35).

4.Лексико-семантические особенности то­­по­ни­мов Дерелеязского округа За­пад­но­го Азер­бай­­джана. Материалы международной научно-практической кон­фе­ренции «Современная тюркология: направ­ле­ния раз­ви­тия и актуальные проблемы». Алматы, 17-18 мая, 2011.

5.Морфологические и синтаксические ос­о­­бен­ности топонимов Дерелеязского ок­ру­га За­пад­ного Азербайджана. Вестник. НУУЗ. Ташкент, 2011, № 3.

6.Azərbaycan toponimlərinin linqvistik təhlili (Seçmə fənn). Proqram. Bakalavr hazırlığı üçün. Bakı, ADPU, 2014, 24 səh.

7.Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi. Proqram. Magistr hazırlığı üçün. Bakı, ADPU, 2014, 20 səh.

8.Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası: Də­­­rə­ləyəz toponimlərinin linqvistik-eti­mo­lo­ji təhlili əsa­sında. Dərs vəsaiti. Bakı, ADPU, 2014, 194 səh.

9.Azərbaycan onomastikası. Proqram. Magistr hazırlığı üçün. Bakı, ADPU, 2015, 18 səh.

10.Говоры Западного Азербайджана и их лекси­чес­кий состав ставший архаичным для лите­ратурного языка. Материалы II Международной научно-практичес­кой кон­ференции «Научные исследования в сфере гумани­тар­ных наук: открытия XXI века», Пятигорск, 23-24 апреля, 2015.

11.Ədəbi dildə arxaikləşmiş əlamət bildirən sözlər Qərbi Azərbaycan şivələrində. “Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri”. Ümum­mil­li Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildö­nü­mü­nə həsr olunmuş VI Beynəlxalq elmi konfransın ma­te­rialları, II hissə, Bakı, 5-7 may 2015.

12.Архаические лексические единицы литера­тур­ного языка втречающиеся в говорах За­пад­ного Азербайджана. Вестник. Серия «Филологические науки». Алматы, Ка­­зах­ский на­­цио­нальный педагогический уни­вер­си­тет имени Абая, 2015, № 4 (54).

13.Edebi dilde arkaikleşmiş sözlerin Batı Azerbay­can şivelerinde izleri. XIII Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Konqresi. Bakı, 28-30 ekim 2015; İstanbul, 2016.

14.Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksik tərkibi (məişətlə bağlı arxaik sözlər). III Beynəlxalq Türk Dünyası Araşdırmaları Simpoziumu. Ba­kı, 25-27 may 2016.

15.Qədim türk yazılı abidələrində rast gəlinən bəzi arxaik feillər. Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri. Ba­kı, BSU, 2016, № 2.

16.Müasir Azərbaycan dili: onomalogiya məsələləri. Dərs vəsaiti. Bakı, ADPU, 2017, 267 səh.

17.Qərbi Azərbaycan şivələrində ədəbi dilin arxaik qrammatik vahidləri (mənsubiyyət kateqoriyası). Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri. Ba­kı, BSU, 2018, № 3.

18.Qərbi Azərbaycan şivələrində ədəbi dilin arxaik qram­matik vahidləri (şəxs kate­qo­riyası). Tədqiqlər. Bakı, AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu, 2018, № 2.

19.Azərbaycan ədəbi dilinin arxaik morfem­lə­ri (Qər­bi Azərbaycan şivələri ilə müqa­yisə­də). Monoqrafiya. Bakı, ADPU, 2018, 204 səh.

20.Ədəbi dildə arxaikləşmiş hərəkət feillə­ri­nin Qər­bi Azərbaycan şivələrində izləri.Sivilizasiya.Bakı Avrasiya Universiteti.Bakı,2018,c7,№ 4.

21.Arxaik vahidlərdən törənən onomastik leksika. “Xalqın keçmiş tarixi, etnogenezini, sosial əlaqələrinin öyrəni­l­mə­sin­də onomastik vahidlər” mövzusunda Respublika elmi konfransı. Qər­bi Kaspi Universiteti. Ba­kı, 23 aprel, 2019. Elmi xəbərlər. Humanitar elmlər seri­yası. Bakı, Qərbi Kaspi Universiteti, 2019, № 2.

22.Archaic lexical and grammatical units of literary language in Western Azerbaijan. Texte: Revue de Critique et de Theorie litteraire: Volume 14, № 4, Ottawa, 2019.

23.Qərbi Azərbaycan şivələrində ədəbi dilin arxaik feilləri. Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri. Ümummilli lider Heydər Əli­yevin anadan olmasının 96-cı ildönü­mü­nə həsr olunmuş X Bey­nəl­xalq elmi konfrans. Bakı, 7 may 2019.

24.Qərbi Azərbaycan şivələri və türk dili. Türkologiya: reallıqlar, problemlər, perspektivlər. Res­pub­lika elmi konfransı. Bakı, ADPU, 17 may 2019.

25.Arxaik apelyativli leksik vahidlər. Linqvistika problemləri. Beynəlxalq elmi jurnal. C.1, № 3, Bakı, 2020.

26.Ədəbi dildə arxaikləşmiş sifətlər Qərbi Azər­­baycan şivələrində. Munzur zirvəsi2. Uluslararası Sosyal Bilimlər Kongresi. Tunceli, 31 may 2020.

27.Mahirə Hüseynova – 60. Türkologiya. № 4, Bakı, 2020.
28.Qərbi Azərbaycan dialekt və şivələrində feil. Bakı, ADPU, 2022, 204 səh.

29.Ədəbi dildə arxaikləşmiş sifətlər Qərbi Azərbaycan şivələrində. Linqvistika problemləri. Beynəlxalq elmi jurnal. C.2, № 3, Bakı, 2021.

30.Həsən Mirzəyevin yaradıcılığında dialektologiya məsələləri. Linqvistika problemləri. Beynəlxalq elmi jurnal. C.2, № , Bakı, 2021.

Yusifov Yusif

YUSİF QOCA oğlu YUSİFOV

(filologiya üzrə fəlsəfə doktoru dosent)

Yusif Yusifov 1954-cü il avqust ayının 11-də Azərbaycan Respublikası, Qazax rayonu Musaköy (indiki Xanlıqlar) kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. 1969-cu ildə Qazax rayonu, Musaköy tam orta məktəbini bitirmişdir. 1978-ci ildə ADPİ-nin (indiki ADPU) filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1985-ci ildə namizədlik dissertasiyasıı müdafiə edərək 10.02.02 ixtisası üzrə filologiya elmləri namizədi elmi dərəcəsini almışdır. 1979-1981-ci illərdə Bakı şəhərinin Binə qəsəbəsində orta kənd texniki-peşə məktəbində əvvəl tərbiyəçi-müəllim, sonra Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi işləmişdir. 1981-1984-cü illərdə ADPİ-nin Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının dilçilik ixtisası üzrə əyani aspiranturasında təhsil alıb və oranı uğurla bitirmişdir. 1984-1994-cü illərdə ADPİ-nin elmi katibi, 1995-ci ildən Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının dosenti vəzifəsində işləmişdir. Aşağıdakı elmi əsərlərin müəllifidir.

1.Azərbaycan dilinin ümumişlək zooleksemləri. Bakı, 2017 (monoqrafiya);

2. Müasir Azərbaycan ədəbi dilində fəlsəfi zaman kateqoriyası. “Aspirant və dissertanların Elmi Konfrans materialları. Bakı, 1982, (tezis)

3.Azərbaycan dilinin zoonimləri. ADPİ-nun aspirant və dissertanlarının Elmi Konfransının materialları, Bakı, 1983 (tezis)

4.Zootoponimlər. Azərbaycan onomastikası problemlərinə dair konfrans materialları, Bakı, 1987 (tezis)

5.Qrammatik məsələlərin dərindən öyrənilməsində leksik-semantik söz qruplarının rolu (zooleksemlər əsasında). Dil məsələlərinə dair tematik toplu №2, Bakı, 1998

6.Bədii mətn və zooleksemlər. Azərbaycan onomastikası probleminə həsr olunmuş Elmi-nəzəri Konfransın materialları, Bakı, 1995 (tezis)

7.Azərbaycan dilinin zooleksemlər sistemi. Ümumidilçilik fənlərinin tədrisi problemlərinə həsr olunmuş elmi seminarın materialları, Bakı, 1989 (məqalə)

8.Azərbaycan ədəbi dilində zooleksemlərin xarakterik əlamətləri və funksiyaları. Filologiya məsələlərinə dair tematik toplu, Bakı, 2004 (məqalə)

9.Azərbaycan dilində vəhşi heyvan adlarının leksik-semantik xüsusiyyətləri və etimologiyası (aslan və ayı sözləri əsasında). Ali pedaqoji məktəblərdə humanitar və ictimai elmlərin tədqiqi və təsisinə dair “Respublika Elmi Konfransının materialları”, Bakı, 1997 (tezis)

10.Dilin zənginləşməsi və təkmilləşməsinin diltarixi faktorlarla bağlılığını göstərən zooleksemlər. Xəzər, 2004 (məqalə)

11.Azərbaycan ədəbi dilində zooleksemlərin xarakterik əlamətləri və funksiyaları. Filologiya məsələlərinə dair toplu, Bakı, 2004 (məqalə)

12.Azərbaycan dilində zooleksemlərin bədii üslubi imkanları haqqında. Azərbaycan elmi jurnalı, Bakı, 2003 (məqalə)

13.Azərbaycan dilində vəhşi heyvan adlarının leksik-semantik xüsusiyyətləri və etimologiyası. Dil və ədəbiyyat jurnalı, Bakı, 2003 (məqalə)

14.Qazaxdır, Qazax, şair, yazıçı və aşıqları. Bakı, Çaşıoğlu, Bakı, 2007 (monoqrafiya)

15.Poeziyada dilin tətbiqi və təhlili problemləri. Klassik Azərbaycan filologiyası və müasir problemlər mövzusunda Cəfər Xəndan 100 illiyinə həsr olunmuş elmi konfransın materialları, Bakı, 2010 (məqalə)

16.İsmayıl Şıxlıya aid elmi əsərlərlə bağlı düşüncələrin “Dəli Kür”romanının poetik dili. Elm və təhsil jurnalı, Bakı, 2013 (məqalə)

17.“Zirvədən-zirvəyə yol (Səməd Vurğun ədəbi ənənəsinin Əli Rza Xələfli yaradıcılığında davamına bir nəzər. “Əli Rza Xələfli-60 (ədəbi-tənqidi məqalələr, publisist düşüncələr 3 ciliddə), III c.Bakı “Vətən” nəşriyyatı, 2014, 448 s.(məqalə)

18.“Olduğu kimi görünən, göründüyü kimi olan şəxsiyyət profesor Buludxan Əziz oğlu Xəlilovun biblioqrafiyası”. Bakı “Adiloğlu”, 2017

19.“Dilə tapırsan, yurda güvənsən”- Əli Rza Xələfli “Şair publisist Mədət Əyyub oğlu” Məqalələr düşüncələr, “Adiloğlu” nəşriyyatı, Bakı, 2018, (məqalə)

20.“Elmin və şəxsiyyətin hormoniyası”.Bakı, Adiloğlu, 2018 (monoqrafiya)

Nağıyeva Təranə

Baş müəllim
TƏRANƏ ADİL qızı NAĞIYEVA
(filologiya üzrə fəlsəfə doktoru,baş müəllim)

Nağıyeva Təranə 30 iyul 1979-cu il tarixdə Lənkəran şəhər Kirov qəsəbəsində anadan olub. Tam orta təhsilini 1985-1996-cı illərdə Lənkəran şəhər R.Qurbanov adına İstisu qəsəbə orta məktəbində alıb. 1996-cı ildə Lənkəran Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinə qəbul olmuş, 2001-ci ildə oranı bitirmişdir. 2001-2003-cü illərdə Lənkəran Dövlət Universitetinin Magistratura səviyyəsinin Dilşünaslıq istiqaməti üzrə təhsil almış və oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 2004-2007-ci illərdə Lənkəran Dövlət Universitetinin Dil nəzəriyyəsi istiqaməti üzrə əyani aspirantı olmuş, prof. M.Ə.Mahmudovun rəhbərliyi ilə “Azərbaycan və talış dillərində farazeoloji birləşmələr” mövzusunda fəlsəfə doktorluğu dissertasiyasını yazmış və bu tədqiqat işini 2009-cu il noyabrın 23-də AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda müdafiə etmişdir. Filologiya üzrə fəlsəfə doktorudur. 1998-2003-ci illərdə Lənkəran şəhər R.Qurbanov adına İstisu qəsəbə orta məktəbində ixtisası üzrə müəllim işləmiş, 2003-2011-ci illərdə Şirvan şəhər 3 saylı tam orta məktəbində pedaqoji fəaliyyətini davam etdirmişdir. 2011-2012-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Salyan filialında (hazırda fəaliyyət göstərmir) b/müəllim vəzifəsində işləmiş, 2012-2015-ci illərdə adı gedən filialda Tədris və elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifəsində çalışmışdır, filialın birləşməsi ilə əlaqədar 2015-cı ildən ADPU-nun “Azərbaycan dilçiliyi” kafedrasında b/müəllim kimi fəaliyyət göstərir. 60-a yaxın elmi məqalə və tezisin, 20-dən çox publisistik məqalənin, iki proqram və iki monoqrafiyanın müəllifidir. Respublika və respublikadan kənar elmi-beynəlxalq konfranslarda iştirak etmiş, 2019-2021-ci illərdə Azərbaycanda və xaricdə Beynəlxalq və Respublika səviyyəli elmi konfransların təşkilatçısı və elm komissiyalarının üzvü kimi fəaliyyət göstərmişdir. 2019-cu ildən bu günə qədər Türkiyə Cumhuriyyətində İKSAD-ın təşkilatçılığı ilə bütün dünyada keçirilən Beynəlxalq kongrelərin Təşkilat və Bilim kurulu üzvüdür. Respublika və beynəlxalq səviyyəli konfranslarda fəal iştirakına görə 40-a yaxın sertifikat və təşəkkürnaməyə layiq görülmüşdür.

Türkiyə Cumhuriyyətinin İKSAD universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən “Pearson” və “Atlas” jurnallrında redaktor kimi fəaliyyət göstərir. Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. Elmlər doktoru üzrə AMEA-nın dissertantıdır.

Elmi əsərlərinin siyahısı:

1. P.Vaqif dilində işlənən frazeoloji birləşmələr. (tezis). Respublika elmi-nəzəri konfransın materialları. Lənkəran. 2018. s.109-110
2. Görkəmli azərbaycanşünas alim, dünya şöhrətli dilçi Əbdüləzəl Dəmirçizadə Azərbaycan dilçiliyində fonetika bəhsinin ilk sistemli tədqiqatçısı kimi (məqalə). Dil və ədəbiyyat. Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal. 4. Bakı, 2019, s.27.
3. Tanınmış alim (prof.N.Xudiyevin 70 illik yubileyi münasibətilə) (məqalə). Kredo, N16(941), 11 aprel, 2019, s.3-5
4. Azərbaycan onomalogiya məktəbinin yaradıcısı Afad Qurbanov (məqalə), “Müasir Dilçiliyin Aktual Problemləri”. Beynəlxalq elmi konfrans materialları, s.254-249
5. Muhammed Fuzuli’nin gazellerinde fiil kompozisiyonunun birinci tarafinin morfolojik özellikleri (tezis),1 Uluslararası multidi sipliner çalışmalar kongresi.15-17 mart 2019, s.53-54.
6. Bazi bileşimli fillerin morfolojik özelliklerinin Muhammed Fuzuli qazellerinde araştırılması. (tezis). Uluslararası 19 mayıs multidi sipliner çalışmalar kongresi.17-19 Mayıs 2019 Samsun/TÜRKİYE, s. 202.
7. Bazi bileşimli fillerin morfolojik özelliklerinin Muhammed Fuzuli qazellerinde araştırılması. (məqalə), Uluslararası 19 mayıs multidi sipliner çalışmalar kongresi.17-19 Mayıs 2019 Samsun/TÜRKİYE, s.409-414.
8. Məhəmməd Füzulinin qəzəllərində işlənən tərkibi feillərin birinci tərəfinin morfoloji xüsusiyyətləri (məqalə). Dil və ədəbiyyat. Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal. 3(103). Bakı, 2019, s.44-50.
9. Nəsimi qəzəllərində müraciət formaları, onların qrammaik və üslubi xüsusiyyətləri (məqalə), Filologiya məsələləri. N-3I. Bakı, 2019, s.78-83
10. Ana dilimizin saflığını qorumaq hər birimizin mənəvi borcudur. (tezis), (məqalə), ƏL-Fərabi 5. Beynəlxalq Sosial Elmlər Konfransı. 1-4 Avqust 2019/ BAKI – AZƏRBAYCAN, s.100-105.
11. Azərbaycan və türk dil lərində zoofrazeologizmlər və onlarda fonetik, leksik, morfoloji, sintaktik variantlılıq(məqalə). ƏL-Fərabi International Journal on Social Year : September 2019, Volume3, Issue 3. IKSAD Republic of Turkey , s.17-21
12. Azərbaycan və türk dilində sadə cümləni genişləndirən vasitələr (tezis), (məqalə), Karadeniz Zirvesi 2. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi. 23-25 ağustos 2019. Rize.Türkiye.693-699
13. Azərbaycan və türk dillərində gender münasibətlərini əks etdirən atalar sözləri. (tezis), (məqalə). İksad.4 İnternatıonal Congress on socıal scıences. September 5-8, Türkiye, Erzurum, 2019.654-661
14. Bəxtiyar Vahabzadə şeirlərində türk və türkçülük (tezis), (məqalə)
15. Lerik rayon Cəngəmiran kənd hidronimlərin semantik-struktur xüsusiyyətləri. Linqvistika məsələləri.Beynəlxalq elmi jurnal, ADPU, c.1, N- 2, Bakı, 2020.
16. Arqoların ulusal dil temelinde kurulması (tezis). II Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi. 6-8 Mart 2020 Ankara. s. 143-144.
17. Arqoların ulusal dil temelinde kurulması (məqalə). II Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi. 6-8 Mart 2020 Ankara. S.82-86
18. Televiziya dilində norma pozuntuları (tezis) Uluslararası Nevruz Kültür və Medeniyet Kongresi 18-22 Mart 2020, Bakü, Azerbaycan.82-83.
19. Televiziya dilində norma pozuntuları (tezis) Uluslararası Nevruz Kültür və Medeniyet Kongresi 18-22 Mart 2020, Bakü, Azerbaycan. s.444-452
20. Tələbə 2. Uluslararası Bilim,Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu. Biltek.
21. Bədii əsərlərdə ədəbi dilin normalarının pozulması. (Elxan Elatlının “Ölüm ağacının kölgəsində” romanı əsasında) 3 Uluslararası Hoca Ahmet Yesevi Bilimsel Araştırmalar Kongresi” Bilim Kurulunun üzvü (17- 19 aprel, Adana. 52-60.
22. Сhildren’s slang. INTERNATIONAL CONFERENCE ONEVOLVING TRENDS IN INTERDISCIPLINARY RESEARCH & PRACTICES to be heldin New York, USA during April 23-25, 2020.
23. Cümlə modelində olan frazeoloji birləşmələr. 6 Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 15-17 mayıs 2020, Batumi, 92-97
24. Bədii əsərlərdə metafor sözün leksik intensivliyini artıran məcaz kimi (Mikayıl Müşfiqin şeirləri əsasında)
25. Elektron təhsildə təhsilverənlərin və təhsilalanların etik davranış qaydaları. INTERNATIONAL CONFERENCE ON COVID-19 STUDIES JUNE 21-23,2020, ANKARA, TURKEY. S.441-445

Korporativ arqolar (Bazar arqosu, qumarbazların arqosu) (tezis) INTERNATIONAL EUROPEAN CONFERENCE ON INTERDISCIPLINARY SCIENTIFIC RESEARCHES-III January 15-16, 2021/COMRAT STATE UNIVERSITY/Comrat, Moldavia s. 42.