İnnovasiya menecmenti» fənni üzrə tədris proqrami bakı 2015 FƏSİl I. İnnovasiya nəZƏRİYYƏSİNİn və metodologiyasinin əsaslari

İDARƏ EDİLMƏSİ
İnnovasiyaların planlaşdırılması. İnnovasiya potensialı və innovasiya şəraiti. Təşkilatın innovasiya mühitinin SWOT – təhlil metodu ilə diaqnostik təhlili. İnnovasiya fəaliyyətinin lahiyə formasında idarə edilməsi. Layihə və məqsədli – proqram idarəetmə üsullarının nisbəti. İnnovasiyaların idarəetmə strategiyası.
FƏSİL V. İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİNİN TƏŞKİLATİ
FORMALARI (DÜNYA TƏCRÜBƏSİ).
İnnovasiya fəaliyyətinin təşkilati formalarının kompleksi. İnnovasiya fəaliyyətində mütəxəssislərin rolu. İnnovasiya bölmələrinin formalaşması. Kiçik innovasiya sahibkarlığının formaları. İnnovasiya sahibkarlığının inkisafının dünya təcrübəsi. Yaponiya və ABŞ firmalarında innovasiya menecmenti.
FƏSİL VI. İNNOVASİYA PROSESİNDƏ

Müasir idarəetmə sistemində innovasiyalı yanaşma

Prokurorluq orqanlarında son iki il ərzində aparılan islahatların əsas istiqamətlərindən biri də texnoloji avadanlıqlarımızın yenilənməsi olub.

Bunu Baş prokurorun müavini Heydər Məmmədov AZƏRTAC-a müsahibəsində deyib.

O vurğulayıb ki, müasir idarəetmə sistemində innovativ yanaşma əhəmiyyətli rol oynayır. Bu dəyişikliklərə biganə qalan və onunla ayaqlaşmayanlar açıq-aşkar geridə qalırlar. Sosial şəbəkələr də innovasiyanın yaratdığı geniş imkanlardan biridir. Ən vacib məqam ondan ibarətdir ki, biz özümüz ilk növbədə dəyişikliklərin mahiyyətini başa düşməliyik.

“Anlamalıyıq ki, insanlar artıq ənənəvi ərizə, şikayətlərdən çox fikirlərini sosial şəbəkələrdə paylaşmağa üstünlük verirlər. Onlar müraciətlərini müəyyən zaman və maliyyə vəsaiti tələb edən yollarla göndərməkdən daha çox elektron poçt, sosial şəbəkə vasitəsilə daha tez çatdırmağa üstünlük verirlər. Müasir prokurorluq bu yenilikləri nəzərə almaya bilməzdi. Buna görə də prokurorluğun bütün struktur qurumları bu sahədə işini müasir standartlara uyğun qurub, elektron məktubların qeydiyyatı, internet resurslarında yayılan və vətəndaşlarımızı narahat edən məsələlərə aydınlıq gətirilməsi, habelə onların maarifləndirilməsi istiqamətində işlər görürlər. Lakin onlara maddi-texniki dəstək göstərilməzsə, texnoloji alət və vasitələrlə təmin olunmazlarsa, bu işin keyfiyyətlə həyata keçirilməsi qeyri-mümkündür”, – deyə Baş prokurorun müavini qeyd edib.

«İnnovasiya menecmenti» fənni üzrə tədris proqrami bakı 2015 FƏSİl I. İnnovasiya nəZƏRİYYƏSİNİn və metodologiyasinin əsaslari

METODOLOGİYASININ ƏSASLARI
İnnovatika nəzəriyyəsinin inkişafı və müasir konsepsiyaları. Elm, texnologiya, iqtisadiyyat və təhsil innovasiya fəaliyyəti sisteminin komponentləri kimi. İnnovasiya proseslərinin əsas mərhələləri və onların maliyyələşdirilməsi mənbələri.

FƏSİL II. YENİLİKLƏR İNNOVASİYA

MENECMENTİNİN OBYEKTLƏRİ KİMİ
İnnovasiya menecmentində yeniliklərin və innovasiya proseslərinin təsnifatı. Davamlı iqtisadi inkisafın təmin edilməsində innovasiya prosesinin yeri və rolu.

FƏSİL III. İNNOVASİYA MENECMENTİNİN FUNKSİYALARI VƏ VƏZİFƏLƏRİ.
İctimai, maddi və fərdi tələbatın təmin edilməsi strukturu. Sosial mühit və onun inkişaf mərhələləri innovasiya prosesinə təhrik edilmə əsası kimi. Süni mühitin təşəkkül tapması və problemləri.

FƏSİL IV. İNNOVASİYA PROSESLƏRİNİN

İDARƏ EDİLMƏSİ
İnnovasiyaların planlaşdırılması. İnnovasiya potensialı və innovasiya şəraiti. Təşkilatın innovasiya mühitinin SWOT – təhlil metodu ilə diaqnostik təhlili. İnnovasiya fəaliyyətinin lahiyə formasında idarə edilməsi. Layihə və məqsədli – proqram idarəetmə üsullarının nisbəti. İnnovasiyaların idarəetmə strategiyası.
FƏSİL V. İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİNİN TƏŞKİLATİ
FORMALARI (DÜNYA TƏCRÜBƏSİ).
İnnovasiya fəaliyyətinin təşkilati formalarının kompleksi. İnnovasiya fəaliyyətində mütəxəssislərin rolu. İnnovasiya bölmələrinin formalaşması. Kiçik innovasiya sahibkarlığının formaları. İnnovasiya sahibkarlığının inkisafının dünya təcrübəsi. Yaponiya və ABŞ firmalarında innovasiya menecmenti.
FƏSİL VI. İNNOVASİYA PROSESİNDƏ

İNVESTİSİYALAR
İnnovasiya fəaliyyəti investisiyanın obyekti kimi. İnvestisiya fəaliyyətində layihələrin və proqramların investisiya cəlediciliyi. İnnovasiya layihələrinin maliyyələşdirilməsində mənfəət norması. İnvestisiya layihələri və proqramlarının gəlirliliyinin qiymətləndirilməsi.
FƏSİL VII. MİLLİ İNNOVASİYALAR SİSTEMİ.
İnnovasiyalar sisteminin əsas anlayışları. Milli innovasiya sisteminin formalaşması. Milli innovasiya konsepsiyanın əsas müddəaları. İnnovasiyanın inkişafının dünya və yerli tendensiyaları. İnnovasiya fəaliyyətinin elmi əsasları – innovatika.
FƏSİL VIII. İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİNİN

İNFORMASİYA TƏMİNATI
Elmi-informasiya fəaliyyətinə müasir yanaşma. İnformasiya resursları, məhsulları və xidmətləri. İnnovasiyanın və innovasiya fəaliyyətinin informasiya təminatının əsas istiqamətləri. İnnovasiya fəaliyyətində innovasiyalar statistikasının əsas mahiyyəti. Elmi fəaliyyətdə müasir informasiya texnologiyaları. İnnovasiya layihələrini idarəetmədə informasiya sistemləri.

FƏSİL IX. İNNOVASİYA LAYİHƏLƏRİNİN BAZAR XÜSUSİYYƏTLƏRİNİN İQTİSADİ SƏMƏRƏLİLİYİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ ÜSULLARININ TƏHLİLİ .
İnnovasiya fəaliyyətinin proqnozlaşdırılmasmın ekspert üsulları. İnnovasiya layihələrini analitik şəbəkə ekspertizası əsasında ranjirləmə metodikası. İnnovasiya layihələrinin iqtisadi səmərəliliyinin təhlili prinsipləri və qiymətləndirmə üsulları. İnnovasiya layihələrinin iqtisadi səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi meyarlarının seçilməsi. İnnovasiya layihələrinin səmərəliliyinin iqtisadi qiymətləndirilməsinin metodik əsaslarının təkmilləşdirilməsi.
FƏSİL X. İNNOVASİYA TEXNOLOGİYALARININ

TRANSFERİ
Elmtutumlu sahələrin inkişafı. Texnologiyaların transferi. İqtisadi inkişaf etmiş ölkələrin transfer təcrübəsi. Texnoloji inteqrasiya. Biznes-inkubatorlar, texnopolislər. Vençur biznesi, injinirinq və tətbiqi şirkətlər. İnnovasiya müəssisələrində kontrollinq.

İNNOVASİYA FƏALİYYƏTİNİN İNKİŞAF
YOLLARI VƏ ELMİ-TEXNİKİ POTENSİALI
Azərbaycanda innovasiya fəaliyyətinin stimullaşdırılması üsulları. Azərbaycan Respublikasının milli innovasiya sisteminin konseptual əsasları. Milli innovasiya sisteminin formalaşdırılması və onun inkişaf etdirilməsi proqramı. Elmi-texniki potensialın əsas göstəriciləri. İnnovasiyanın inkişafında elmin rolu. Respublikanın elmi-texniki potensialının təhlili

FƏSİL XII. İNNOVASİYALARI İDARƏETMƏ

İnkişaf etmiş ölkələrdə innovasiya proseslərinin dövlət tənzimlənməsi. Müstəqil dövlətlərin innovasiya siyasəti. İnnovasiya sahəsinin inkişaf strategiyası. Elmi-texniki inkişafın idarə edilməsi strategiyasının formalaşması. Azərbaycanda innovasiya fəaliyyətinin dövlət tənzimlənməsi. Azərbaycan Respublikasında innovasiya sisteminin inkişaf prioritetləri.

FƏSIL XV. İNNOVASIYA YÖNÜMLÜ İQTİSADİYYATDA KADRLARIN HAZIRLANMASI

Ali təhsil sistemində innovasiya modernizasiyası. Layihə ideyasının marketinq tədqiqatı. Kadr hazırlıgında innovasiya texnologiyalarından istifadənin təkmilləsdirilməsi. Milli innovasiya sistemində informasiya resursunun istifadə mexanizminin təkmilləşdirilməsi.

FƏSİL XIII. İNNOVASİYA YÖNÜMLÜ INKİSAFIN İDARƏ EDİLMƏSİNiN TƏSKİLATI-İQTİSADİ MEXANİZMİ

İntellektual mülkiyyətin idarə edilməsinin innovasiya yönümlü iqtisadiyyatın formalasmasında rolu. İnnovasiya yönümlü iqtisadi inkisaf siyasəti və innovasiya fəaliyyətinin resurs təminatı məsələlərinin həlli. İqtisadiyyatın innovasiyalı inkisafının institusional-hüquqi əsasları. Milli innovasiya sistemində innovasiya infrastrukturunun inkisaf problemləri.

FƏSİL XIV. YENI İQTİSADİ SƏRAİTDƏ İNNOVASİYA YÖNÜMLÜ İNKİSAFIN İDARƏ EDİLMƏSİNİN TƏKMİLLƏSDİRİLMƏSİ

İnnovasiyaların maliyyələsdirilməsi mexanizmi. İnnovasiya yönümlü iqtisadi inkisafın stimullasdırılması mexanizminin təkmilləsdirilməsi. Elmi-texnoloji məhsul və xidmətlər bazarında qiymət mexanizminin formalasması. İntellektual mülkiyyət obyektlərinin qiymətləndirilməsi texnologiyası və metodları. İnnovasiya yönümlü inkisaf strategiyalarının formalasması xüsusiyyətləri.

Axundov M.A. Strateji idarəetmə. Dərs vəsaiti. Bakı 2001
Şahbazov K.A., H.S. Həsənov, M.H. Məmmədov, Menecment 2007
Atakişiyev M.C. İnnovasiya menecmenti, Bakı 2004
Tağıyev A.H., İ.B. Əmirov, İnnovasiya menecmenti, Bakı 2010
Qasımov F.H., Nəcəfov Z.M. İnnovasiyalar: yaranması, yayılması və inkişaf perspektivləri, Bakı 2009
Tağıyev A.H. -Bazar iqtisadiyyatının əsasları. Bakı 2000
Tofiq Quliyev Menecmentin əsasları, Bakı 2006
Валдейцев В. «Управление инновационным бизнесом». Москва 2010
Герчикова И.Н. «Менеджмент» М. 2011
Иванов «Инновационный менеджмент» М. 2002

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət

Müasir idarəetmə: nəzəriyyə, prinsiplər, alətlər, əhəmiyyət

The müasir idarəetmə 1890-cı illərdə təcrübəli şəkildə dəstəklənən ən yaxşı təcrübələr üçün köhnə idarəetmə təcrübələrindən imtina etməyi müdafiə edən Frederick Taylor ilə başlayan idarəetmə dövrüdür.

Bu idarəetmə nəzəriyyəsi, şirkətlərin əvvəlcə iş proseslərinə baxaraq daha sonra ən yaxşı təcrübələri inkişaf etdirərək ixtisassız işçilərin fəaliyyətini tamamilə yaxşılaşdıra biləcəyinə inanır.

Müasir idarəetmə Adam Smithin əmək bölgüsü nəzəriyyəsinə əsaslanır ki, bu da hər bir işçinin müəyyən bir tapşırıqda getdikcə daha bacarıqlı olmasını və mümkün qədər məhsuldar olmasını təmin edir.

Bu idarəetmə, Maslowun motivasiya nəzəriyyələrindən və təşkilati quruluşun məmnuniyyətə necə müdaxilə etdiyinə dair fikirlərindən istifadə edərək, insan münasibətlərinin psixoloji və sosioloji aspektlərinə daha çox yönəlmişdir.

Böyük şirkətlərin meydana gəlməsi, mülkiyyətdən mülkiyyət əvəzinə maaşlı menecerlər ilə mülkiyyətdən ayrılmasına səbəb oldu. İdarəetmənin muzdlu rəhbərliyə təhvil verilməsi idarəetmə metodlarının daha geniş tətbiq olunmasına səbəb oldu.

Müasir idarəetmə nəzəriyyəsi

Əlverişli inzibati strategiyalara yol açan mülahizələr bunlardır. Bunlara bugünkü müəssisələrdə tətbiq oluna bilən standart və prosedurlar kimi vasitələr daxil edilə bilər.

Elmi idarəetmə nəzəriyyəsi

Taylor tərəfindən yaradılan bu nəzəriyyə insanları çox çalışmağa məcbur etməyin nəticələrin optimallaşdırılması üçün ən yaxşı yol olmadığını vurğulayır. Bunun əvəzinə məhsuldarlığı artırmaq üçün tapşırıqların sadələşdirilməsini tövsiyə edir.

İzləmə strategiyası, işin əvvəllər necə aparıldığından fərqlidir. Başlanğıcda bir menecer işçiləri ilə yalnız minimal əlaqə qururdu. İş yeri qaydalarını standartlaşdırmağın bir yolu yox idi və işçilərin tək motivasiyası iş təhlükəsizliyi idi.

Pul işləmək üçün əsas təşviq idi, buna görə Taylor “ədalətli bir günün işinə ədalətli ödəniş” konsepsiyasını inkişaf etdirdi. İşçilərlə işəgötürənlər arasında yaranan əməkdaşlıq, indi xoşbəxt olan komanda işi oldu.

Sistemlərin idarəedilməsi nəzəriyyəsi

Şirkət rəhbərliyi üçün başqa bir metodologiyası var. Bir şirkətin balanslı şəkildə fəaliyyət göstərən çox sayda elementdən ibarət olduğunu bildirir ki, sistem bütövlükdə əla şəkildə işləyə bilsin.

Bu nəzəriyyəyə görə bir şirkətin uğuru bu əsas komponentlərdən asılıdır: müxtəlif sistemlər arasındakı sinerji, əlaqələr və asılılıq. Şirkətin ən əhəmiyyətli hissələrindən biri də şöbələr və iş qruplarından əlavə işçilərdir.

Fövqəladə vəziyyət nəzarəti nəzəriyyəsi

Bu nəzəriyyə əsasən heç kimin idarəetmə yanaşmasının bütün təşkilatlar üçün uyğun olmamasına əsaslanır. Seçilmiş idarəetmə yanaşmasına təsir edəcək bir neçə xarici və daxili amillər mövcuddur.

Orada deyilir ki, liderin xüsusiyyətləri birbaşa rəhbərlik etdiyi effektivliklə bağlıdır. Vəziyyətlərin hər növü üçün bir sıra faydalı liderlik xüsusiyyətləri vardır.

Buna görə lider dəyişən bir mühitə uyğunlaşacaq qədər çevik olmalıdır. Bu nəzəriyyə belə xülasə edilə bilər:

– Bir təşkilatı idarə etmək üçün xüsusi bir texnika yoxdur.

– Lider müəyyən bir vəziyyət üçün uyğun olan müəyyən idarəetmə tərzini tez bir zamanda müəyyənləşdirməlidir.

Prinsiplər və alətlər

Bu prinsiplər 1900-cü illərin əvvəllərində Henri Fayol, Lyndall Urwick, Luther Gullick və Max Weber kimi bir qrup qabaqcıl idarəetmə mütəfəkkirləri tərəfindən izah edildi.

Bu nəzəriyyəçilərin hər biri müasir idarəetmənin fəlsəfi əsasları barədə bir az fərqli fikirdə olsalar da, hamısı prinsiplər üzərində razılaşdılar.

Bu uyğunluq təəccüblü deyil, çünki hamısı eyni problemə yönəlmişdi: böyük təşkilatlarda əməliyyat səmərəliliyi və etibarlılığı necə artırmaq olar. Hal-hazırda, bu, müasir rəhbərliyin həll etməli olduğu yeganə problem olaraq qalır.

Standartlaşdırma

Giriş, çıxış və iş metodları ətrafında standartlardakı dəyişiklikləri minimuma endirin. Məqsəd istehsalda səmərəlilik, etibarlılıq və keyfiyyətlə miqyaslı qənaətlər yaratmaqdır.

Vəzifə və funksiyaların ixtisaslaşması

Mürəkkəbliyi azaltmaq və öyrənməni sürətləndirmək üçün oxşar fəaliyyətləri modul təşkilati vahidlərə qruplaşdırın.

Məqsəd uyğunluğu

İkincil hədəflərdən və dəstəkləyici ölçümlərdən bir sıra ilə aydın hədəflər qoyun. Fərdi yuxarıdan aşağı səylərin hədəflərə uyğun olduğundan əmin olun.

İyerarxiya

Məhdud nəzarət nəzarəti əsasında səlahiyyət piramidası yaradın. Bu, geniş bir fəaliyyət dairəsinə nəzarəti davam etdirməlidir.

Planlaşdırma və nəzarət

Proqnozlaşdırılan tələb və büdcə mənbələri, eləcə də cədvəl tapşırıqları, daha sonra plandan kənarlaşmaları düzəltmək üçün təqib edin. Planlarda uyğun olaraq əməliyyatlarda nizamlılıq və proqnozlaşdırma qurulmalıdır.

Mükafatlar

Səyləri stimullaşdırmaq və siyasət və qaydalara riayət etməyi təmin etmək üçün konkret nəticələr əldə etdikləri üçün fərdlərə və komandalara maddi mükafatlar verilməlidir.

Əhəmiyyət

İşçilərin məhsuldarlığını maksimum dərəcədə artırın

İnsan resurslarını potensialından istifadə edərək şirkətlərin istehsalını maksimum dərəcədə artırmasına kömək edir. Beləliklə, şirkətlər işçiləri maksimum səmərəliliyi istiqamətində inkişaf etdirmək üçün mümkün olan hər şeyi edirlər.

Qərar verməyi sadələşdirin

Max Weber, hiyerarşik sistemlərin məlumatlı qərar verməyə təşviq etdiyini nəzəriyyə etdi. 1990-cı illərdə hiyerarşik gecikmə nəzəriyyəsi ortaya çıxdı.

Məşğulluq Araşdırmaları İnstitutu, hiyerarşinin düzəldilməsinin rabitə kanallarını qısaldacağını, yeniliyi stimullaşdıracağını, qərar verməyi sürətləndirəcəyini və eyni zamanda menecerlərin istehsalata daha çox qarışdığı bir mühit yaratacağını iddia etdi. Bu, ümumi xərcləri aradan qaldırır və bürokratiyanı azaldır

Heyətin iştirakını artırın

Müasir idarəetmə nəzəriyyələri iş yerindəki insanlararası münasibətlərlə maraqlanırdı. Buna görə də şirkətlər qərarlara işçilərə daha çox təsir göstərdilər.

Elmi proseslər vasitəsilə obyektiv düşünmək

Elmi idarəetmə nəzəriyyələri rəhbərləri sadəcə mühakimələrinə etibar etməkdənsə, elmi proseslərdən məsul olaraq buraxır. İdarəetmə strategiyaları tətbiq edildikdə, şirkətdəki digər şəxslər bu strategiyaların effektivliyini test edə və təsirli olub olmadığını təyin edə biləcəklər.

Bu, rəhbərliyin şıltaq qərarlar qəbul etməsinin qarşısını alır. Bu səbəbdən işçi məhsuldarlığını artıran elmi cəhətdən sübut edilmiş dəyişikliklərin edilməsini təşviq edir.

Qlobal dəyişikliklərə uyğunlaşın

Qloballaşma nəzəriyyələri dünyada baş verən dəyişiklikləri və bu dəyişikliklərin biznesi necə təsir etdiyini nəzərə alır.

İş dünyasının getdikcə bir-birinə bağlı olduğunu və bir çox şirkətin digər beynəlxalq şirkətlərlə iş apardığını, sərmayə qoyduğunu, işçi götürdüyünü və xaricdəki paylama zəncirlərini idarə etdiyini iddia edirlər.

İstinadlar

Chuck Robert (2019). İnsanları İdarəetmədə Müasir İdarəetmə Nəzəriyyələrinin Əhəmiyyəti. Buradan götürülmüşdür: bizfluent.com.
JD Meier (2019). Müasir İdarəetmənin Əsasları. Alınan: jdmeier.com.
CFI (2020). İdarəetmə nəzəriyyələri nədir? Buradan götürülmüşdür: Corporatefinanceinstitute.com.
Citeman (2009). Müasir menecment yanaşmaları. Alınan: citeman.com.
Smriti Chand (2020). Müasir İdarəetmə Nəzəriyyəsi: İdarəetmə üçün Kəmiyyət, Sistem və Fövqəladə Yanaşmalar. Məqalə kitabxananız. Buradan götürülmüşdür: yourarticlelibrary.com.