Hacı Şahin – Nəchül-Bəlağa dan bəzi seçmələr – 1
Allah-təala həmişə olmuşdur, sonradan əmələ gəlmiş və yeni yaranmış deyil.(Белә ки, һәр һансы бир шејдән кәнара чәкилсә, ондан бир шеј галмаз. Чүнки һәр шеји сахлајан Одур.) Yoxdan var olmayan bir varlıq və mövcuddur.(Чүнки һәрәкәт материјанын хассәсидир. О исә, материјадан узагдыр. ) Hər şeylə yanaşı olmadan onlarladır. (Beləliklə, O, hər bir şeylədir. Yəni, hər bir şey Onunla dirçəlib, mövcud olub.) Hər bir şeydən fərqlidir, amma onlardan kənar, ayrı deyil.(Чүнки һәр бир ишдә дүшүнмәк, олмамыш бир ишин баш тутмасы үчүндүр. Белә ки, һәр шеј зат мәгамында Аллаһ-тәала үчүн әзәли вә әбәди олараг сабитдир. ) İş görəndir, Ondan iş hasil olur, amma bu, nə haldan-hala keçmə, nə hərəkət(Чүнки тәҹрүбә сынаг васитәсилә елм әлдә етмәк истәјәнләрә аиддир, елми заты илә ејни олан Аллаһ-тәала үчүн дејил. ) və nə də alət mənasında deyil. (Əgər alət vasitəsilə iş görərsə, demək Onun Özündən başqasına ehtiyacı var. Ehtiyac isə nöqsandır. Vücudu vacib olanın nöqsanlı olması qeyri-mümkündür. Buna görə də zatən gözü olmadan) görəndir.
Nəchül-Bəlağə
Bismillah,Allahın izni ilə bir zəhmət savadlılarımız buna cavab versinlər.Çooox xahiş edirəm.Mənə ən çox lazım olan budur ki,Əli(ə) kiminsə hakimiyyətindən danışır,axırda da dünyanın çirkabına bulaşmadan köçüb.İki iddia var:Ya Əbu bəkr,ya Ömər. Mənə maraqlıdır,bu necə olur ki,İmam(ə) elələri haqda elə söz deyir kiii,sanki onlar məsum olub.Əslində elə bunu izah eləsəz mənə bəsdir.”NO” hamısı olsa lap yaxşı,imkan daxilində.
Сообщение отредактировал Kanan_313N: 15 Июль 2011 – 19:50
#2 azerbaycanli
azerbaycanli
Jundi Awwal – Soldier 1st class
Отправлено 15 Июль 2011 – 20:34
Kənan bunun cavabı çox asandır. Burda nə var ki? Təqiyyə eləyib də. Amma nədənsə Məkkədə islamı qəbul edəndə təqiyyə etmədi, hətta qətldən qorxmayaraq Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi va səlləm) yatağında yatdı. Çox maraqlıdır.
#3 Kanan_313N
Kanan_313N
Отправлено 15 Июль 2011 – 22:16
Bismillah,sən sakit dur,sənə söz verən olmadı,orda savadlı yazmışam,yəni səndən qətiyən söhbət gedə bilməz.
#4 Elmeddin
Muqaddam – Lieutenant Colonel
Отправлено 15 Июль 2011 – 22:45
Kənan bunun cavabı çox asandır. Burda nə var ki? Təqiyyə eləyib də. Amma nədənsə Məkkədə islamı qəbul edəndə təqiyyə etmədi, hətta qətldən qorxmayaraq Peyğəmbərin (sallallahu aleyhi va səlləm) yatağında yatdı. Çox maraqlıdır.
hə Öməri deyrsən? bu ki, bilinən bir şeydir o hər zaman qorxağın zırı olub. Uhud günü qaçıb, rəcm ayəsi haqqında camaatdan qorxduğu üçün yazmayıb və s. amma bax haa Ömər camaatdan qorxur Allah c.c-dan yox.
Kənan biraz səbirli ol, inşaAllah cavab gələcək.
bloqlarım:
#5 Rufat_S
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:04
Salam aleykum.
Mən Abu Zeydin özüylə bəhs edəndə, onun yalan danışdığını bildirdim. Amma Abu Zeyd yalandan and içib dedi ki, “fulan” deyəndə Ömər, ya da Əbu Bəkr nəzərdə tutulub və şiələr bunda ittifaq ediblər. Mən də Abu Zeydə bildirdim ki, yalan danışırsan və yalandan and içirsən. Abu Zeyd cəmi bir şərhə nəzər edib, o da Meysəm Bəhraninin şərhidir. Meysəm Bəhranidən qabağ Nəhcül-Bəlağəyə bir çox şərhlər yazılmışdır. Misal üçün, Əllamə ər-Ravəndinin şərhi. “Fulan”-nın Ömər olduğunu bildirən ilk şərh İbn Əbil-Hədid əl-Mötəzili olmuşdur. Abu Zeyd mənə söz verdi ki foruma girəcək, amma hələ də sözünün üstündə durmayıb. Mən bu gülünc iddialara cavab olaraq Abu Zeydın e-mailinə yazmışam, bir dəfə də bura yazıram.
Subhi Salehi (seh. 309s), misal uchun, qeyd edir ki, “fulan” deyende eshabindan bezi shexleri (ve yaxud eshabindan mueyyen bir shexsi) nezerde tuturdu, chunki Hz. Eli (a) oz sadiq sehabelerini hemishe terif etmishdir. Nece ki, er-Ravendi de sherhinde(2/402) de bunu qeyd etmishdir. Omerden sohbet bele getmir. Sheyx Hebibullah al-Xoi ise Nehcul-Belageye yazdigi sherhinde (14/374) sozugeden shexsin Malik el-Eshter oldugunu demisdir. İndi ki zemanede “Nehcul-Belageye” sherh kimi yazilmish en guclu eserlerden biri Sheyx Nasir Mekarim Shirazinin yazdigi choxcildi “Peyame-İmam” kitabidir. Sheyx Shirazinin sherhine de baxdim, qeyd edilib ki, “fulan” deyilende Hezreti Eli (a) oz eshabindan bir kesi, konkret ise desek Malik al-Eshteri nezerde tutmushdu. (bax. “Peyame-imam”, 8-ci cild) Sheyx Qezvini ve Ellame Amili ise bunun Omer olmasin bir chox tutarli delillerle redd edibler. Bu birinci mesele!
Abu Zeydi 4-cü dəfədir ki, foruma dəvət edib bəhsimizi davam etməyinə təkid edirəm. Ən azı ona görə ki, söz verib!
- Elmeddin и N_ن_N это нравится
#6 azerbaycanli
azerbaycanli
Jundi Awwal – Soldier 1st class
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:13
Sən Abu Zeydlə forumda bəhs etmisən?
#7 Rufat_S
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:14
Abu Zeydə 4 hissədən ibarət olan məktub yazıb cavab verəndən sonra, mən 2-3 cümlədən ibarət olan məktub yazıb öz gülünc və bəsit təəsübkeşliyində qalıb sonra ki, məktubuma cavab verməmişdir. Nə məktuba cavab verdi, nə foruma gəldi.
Sonra yazdım:
Dushundum ki, yazdigim mektuba bir tutarli cavab yazacaqsan, amma sen deme zennimde yanilmisham. Sen mene bunun Omerin olmasina dair sehih senedli bir dene hedis ver ki, harda qeyd olunub ki, Eli a.s. mehz Omeri bu cur terif edib! Ikincisi, bunu ilk defe yazan motezilenin mehshur alimi Ibn Ebil-Hedid olub ve buna dair de bir dene tutarli ve moteber delil getire bilmeyib. Indi deyirsen ki, sen getireceksen?! Hz. Eli a.s. bu xutbede xilafate dair bir cumle bele demeyib. Verdiyin suallar ise esassizdir. Ilk novbede ona gore ki, eger bu barede Eliden a.s. her hansi bir hedis varid olsaydil Seyyid ar-Razi bunu hech Nehcul-Belagaye salmazdi. Nehcul-Belagenin bir yerinde Eli a.s. qesbkar xelifeleri yixib-suruyur, bir yerde ise terifleyir?! Bu gulunc bir ferziyyeden bashqa bir shey deyil. Fakt budur ki, Seyyid ar-Razi “fulan”-in kim oldugu qeyd etmeyib. Fakt budur ki, alimlerimiz bunun Hz. Elinin a.s. her hansisa bir sehabesi olmasini qeyd edibler. Fakt budur ki, bunun hetta Malik Eshter olmasina dair reyler var ve menbelerini de qeyd etdim! Hemchinin Sheyx Nasir Mekarim Shirazi qeyd edir ki, shie alimleri ittifaq edibler ki, “fulan” deyende Hz. Eli a.s. oz sehabelerinden birini nezerde tutub ve en boyuk terifleri de esasen Malik Eshtere (re) deyib. (“Peyame-imam”, 8/469-470) En esasi da fakt budur ki, senin “shieler icma edibler” demeyin sirf yalandir! Niye teesubkeshlik edirseni? Teesubkeshlik kime bu gune geder xeyir getirib? Meysemden qabag da, Meysemden de sonra da Nehcul-Belagaye genish sherhler yazilib. Sen indi bir sherhe nezer etmisense, demek ki bu shienin icmasidir?! Yalandan and neye lazimdir?! Ayibdir.
Çağırın Şahini gəlib yazdığlarına yiyə dursun, cavab versin.
#8 Kanan_313N
Kanan_313N
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:15
Bismillah,əxi,Allah sizdən razı olsun(Elməddin qardaş da hazırlaşırdı ondan da).Məndə şübhə yaranmır haa.Sadəcə bu abuzeyd deyəndə elə deyir ki,elə bil bütün kitabları hər nöqtəsinə qədər oxuyub.Özü demişkən Ömər ya əbu bəkr olması(fulanın) bir “iddiadır”.Nə isə. sadəcə maraqlı idi,eləcə də biri bunu deyəndə qoy cavabım olsun. )
#9 Kanan_313N
Kanan_313N
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:19
Bismillah,orda bir idia da var ki,GUYA Əli(ə) görə hakim zalım da olsa olar.Bildiyiniz kimi,bunların əqidəsində hakimə qarşı çıxmaq HƏTTA zalım olsa belə xəvariclikdir.
İkinci iddiası da budur ki,Osmandan sonra camaat onu seçməyə gələndə niyə deyirdi ki,əl çəkin məndən. Bunlara da cvb verilsə yaxşı olar
#10 azerbaycanli
azerbaycanli
Jundi Awwal – Soldier 1st class
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:22
Malikin dövləti olub?
#11 Rufat_S
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:23
Gəlsin əvvəl bunlara cavab versin. Digərlər yalanlarını bir-bir göstərəcəyəm. Hələ adi muğalətələrini bildirmişəm. Sırf yalanlarını saxlamışam desertə.
#12 Rufat_S
Отправлено 15 Июль 2011 – 23:31
Gülünc sualdır. Malik (re) ayrı planetdən gəlib? Yoxsa doğulduğu yer yoxdur? Əgər bunu xilafətə şamil etmək istəyirsizsə, bu batildir. İlk həmin növbədə ona görə ki, Hz. Əli (ə) xütbədə xilafətə dair bir cümlə belə deməyib. Xütbədə Həzrət (ə) öz səhabələrindən birini tərif edir və şiə bunda ittifaq edib. İndi bu Abu Zeyd deyir ki, şiələr ittifaq ediblər ki, bu ya Ömərdi, ya Əbu Bəkr. Bu yalandir.
P.S. Söhbətimiz Şahinlə olub, Şahini də gözləyirəm. Bütün digər sualları zəhmət olmasa forum əhlinə verin.
#13 Abu Sufyan ordusu
Abu Sufyan ordusu
Отправлено 16 Июль 2011 – 14:40
Təxmin edirəm ki, söhbət bu sözlərdən gedir:
1. Şiələrin mötəbər mənbələrindən hesab olunan “Nəhcül-bəlağə” də Həzrəti Əlinin (Allah ondan razı olsun!) belə bir kəlamı var: “Necə də yaxşıdır o kəs ki, vəziyyəti düzəltdi, xəstələrə əlac oldu, Sünnəni yaşatdı, bidəti yatırdı. Paltarı da təmiz idi (günahsız idi), eybi isə az. Dünyanın xeyrini qazandı, şərinə isə bulaşmadı. Allaha itaətkarlıq göstərək, Ondan lazımınca qorxdu və insanları yolunuazmışın baş açmadığı, doğru yoldakının isə agah olduğu yollarda buraxaraq dünyadan köçüb getdi”.
Kəlamdakı “o kəs” sözü ilə, əksər şərhçi alimlərə, o cümlədən əl-Bəhraniyə görə Əbubəkr əs-Siddiq, bəzilərinə görə isə Ömər əl-Faruq (Allah onlardan razı olsun!) nəzərdə tutulur. Göründüyü kimi, Həzrəti Əli Əbubəkrin və ya Ömərin (Allah onlardan razı olsun!) sahib olduqları on keyfiyyəti sadalayır. Şübhəsiz, bu məziyyətlərin mövcudluğu labüddür. Əgər vəfatından sonra Əbubəkrin bu keyfiyyətləri Həzrəti Əli (Allah ondan razı olsun!) tərəfindən qəbul edilmişsə, onda, onun xəlifəliyinin qanuniliyini heç bir şübhə qalmır.
فقال رسول الله(صلى الله عليه وآله وسلم): يا علي اكفني هذه الكتيبة
Rasulallah (s.a.a.s.) buyurdu: ” Ya Əli, məni müşrik dəstəsinin həmləsindən müdafiə et!” (Uhud döyüşü)
#14 Abu Sufyan ordusu
Abu Sufyan ordusu
Отправлено 16 Июль 2011 – 14:48
Sheyx Hebibullah al-Xoi ise Nehcul-Belageye yazdigi sherhinde (14/374) sozugeden shexsin Malik el-Eshter oldugunu demisdir.
Filankəs dedikdə Malik əl-Əştərin nəzərdə tutulduğuna dəlil nədir?
فقال رسول الله(صلى الله عليه وآله وسلم): يا علي اكفني هذه الكتيبة
Rasulallah (s.a.a.s.) buyurdu: ” Ya Əli, məni müşrik dəstəsinin həmləsindən müdafiə et!” (Uhud döyüşü)
#15 master_ier
master_ier
Отправлено 16 Июль 2011 – 22:27
Filankəs dedikdə Malik əl-Əştərin nəzərdə tutulduğuna dəlil nədir?
Məkarim Şirazinin “Payame İmam” kitabının 8-cicildində bu məsələ ətraflı araşdırılıb. İntahası bir nəfər fars dilini bilən tapammadım ki tərcümə eləsin. Xütbədə işlədilən sözlərin izahatı ətraflı şəkildə verilib. İmkan olsa nəzər yetir xahiş edirəm.
Əhli Beytin (ə) fəzilətini zəif göstərməyə çalışanlara Allah lənət eləsin.
#16 Fajr
Raqib Awwal – Master Seargeant
Отправлено 29 Август 2011 – 00:50
Abu Zeyd, xütbəsində bir işkal da gətirmişdi ki, bəs Hz. Əli (ə) həqiqətdə xilafətdən boyun qaçırmışdı. Bu olduqca bəsit bir işkaldır ki, cavabı müxtəlif kitablarda geniş şəkildə verilmişdir.
Xülasə.
Əli (ə) xilafətdən boyun qaçırıdı mı?
Əvvəla, Hz. Əli (ə) heç bir zamanda xilafətdən boyun qaçırmamışdı. Hz. Əli (ə)-ın dediyi sözlər, əslində birinci xəlifələrin “xilafət üslubunun” inkarıydı. Hz. Əli (ə), əslində, birinci üç xəlifə kimi davranmaq üslubunu qəbul etmirdi, nəinki öz həqiqi ilahi xilafətini. Hz. Əli (ə) onsuz da Allah Təalanın təyin etdiyi xəlifə idi və heç kəs ilahi xilafəti Əli (ə)-dan ala bilməzdi. Allahın təyin etdiyi xəlifənin məqsədi heç vaxt “taxta oturmaq” kimi dünyapərəstlik ola bilməz. Hz. Əli (ə)-nın ümmət üzərində həqiqi vəzifəsi haqqın bərqərarı, ədalətin icra olunması olmuşdur. Hz. Əli (ə) çox gözəl bilirdi ki, ona beyət üçün gələnlərin bir çox dünyapərəst və vəzifəpərəst şəxslər idilər ki, başlarında Təlhə və Zübeyr dururdu. İnsanların bir qismi Əliyə (ə) məhz dünyalarına görə beyət etmişdilər. Əli (ə) məhz bu cür “xilafət üslubunu” qəbul etməkdən boyun qaçırırdı. Həzrətin (ə) xilafət üslubunu, ədalətin bərqərar olmasını, Osmanın qohum-əqrəbasına payladığı beytul-malı geri qaytarılması və s. kimi əmrləri qəbul etməyə bir çoxlarının Allah qarşısında ləyaqətləri yox idi. Lakin kütlə israr etdi, xəlifə seçdi, axırda da bir çoxları beyəti qırıb Əliynən (ə) qanlı mühariblərə başladılar.
İkincisi, sual verilə bilər ki, əgər Əli (ə) bir çoxlarının beyətinin şübhəli olduğunu bilirdisə, nəyə görə xilafətə razı oldu? Bunun ən birinci səbəbi, insanları kütləvi şəkildə Həzrətin (ə) evinə axışması idi.
Imamın (ə) özü camaatın onun evinə daxil olmasını belə vəsf etmişdir:
“Osmanın öldürülməsindən) Sonra camaat mənim yanımda özlərini bir-birinə vurdular, sarbanın açıb buraxdığı, dizlərinin kəndiri açılmış susuz dəvələrin su içərkən yaratdıqları izdiham kimi (beyət etmək üçün) izdiham yaratdılar. (Mənə elə hücum çəkdilər ki,) elə bildim ya məni öldürmək istəyirlər, ya da bəziləri mənim hüzurumda digərlərini qətlə yetirmək niyyətindədirlər (beləliklə, onların beyətlərini qəbul etdim, bundan sonra Təlhə və Zübeyr kimiləri əhd-peymanını pozdular). Mən bu işin zahir və batinini o qədər ələk-vələk etdim ki, (bu barədə düşünməkdən) yuxum çəkildi. Onlarla (əhd-peymanı pozanlarla) vuruşmaqdan, ya da Məhəmmədin (səlləllahu əleyhi və alih) gətirdiyini inkar etməkdən başqa çarəm qalmadı. (Allahın Rəsulunun əhkamını inkar etmək ilahi əzaba səbəb olduğundan) beləliklə, mənim üçün müharibəyə əlac etmək ilahi əzaba əlac etməkdən daha asan idi, dünya ölümləri (məşəqqət və çətinlikləri) mənə qiyamət ölümlərindən (əzablarından) daha asandır.” (Nəhcül-Bəlağə, 53-cü xütbə)
Həzrət (ə) “Şiqşiqiyyə” xütbəsində mühacir və ənsarın onun evinə daxil olmasından yaranan izdihamı belə vəsf edir:
(Osmanın öldürülməsindən) sonra kaftarın boynunun tükü tək camaatın məni dövrəyə almasından başqa heç nə məni bu çətin və böyük işə vadar etmədi. Hər tərəfdən üstümə elə hücum çəkdilər ki, izdihamdan, camaatın çoxluğundan Həsən və Hüseyn ayaq altında qaldılar. Paltarım və əbam hər iki tərəfdən cırıldı, (beyət etmək üçün) qoyun sürüsü kimi məni dövrəyə aldılar. Beyətlərini qəbul edib xəlifəliyə başladıqda isə bir hissəsi (Təlhə, Zübeyr və başqaları) mənimlə olan beyətlərini pozdu, bir dəstə (Nəhrəvan Xəvarici və başqaları) beyətdən çıxdı, bəziləri isə (Müaviyə və sair şəxslər) Allah-təalanın itaətindən çıxdılar. Sanki, müxaliflər pak olan Allahın (Qəsəs surəsinin 83-cü ayəsində) «əbədi sarayı məqsədləri yer üzündə ucalıq və fitnə-fəsad törətmək olmayanlar üçün yaratdıq. Gözəl mükafat pərhizkarlar üçündür»-deyə buyurduğunu eşitməyiblər. Bəli, Allaha and olsun, bu ayəni eşidib və əzbərləyiblər. Lakin dünya onların gözlərini qamaşdırıb və dünyanın zinəti isə onları aldatmışdır. (Haqqdan əl çəkərək itaətsizlik etmiş, yer üzündə fitnə-fəsad törətmişlər.) (Nəhcül-Bəlağə, 3-cü xütbə)
Əli (ə) iki yol arasında idi: ya onların istədikləri şəkildə “xilafət üslubundan” əl götürüb, kənara çəkilməliydi; ya da ki, beyətə razı olub, çətinliklərə məruz qalmasına baxmayaraq həqiqi ilahi xilafətin icrasına rəsmi şəkildə başlamalıydı. Əgər xilafətdən əl götürsəydi, o dövrün və gələcək müsəlmanları çətinlik qarşasında qoymuş olacaqdı, belə ki, müxaliflər deyəcəkdilər ki, Əli (ə) ilahi xəlif olmamışdır, çünki ona beyət etmək istəyən kütlənin beyətinə belə razı olmamışdı. Odur ki İmam Əli (ə), ən üstün şəkildə davranıb həm xilafəti qəbul etdi, həm də bildirdi ki, niyyəti əsla “taxta oturmaq” olmamışdır və heç vaxt onların istədikləri şəkildə “xilafət üslubuna” razı olmayacaq. Əksinə, əməldə göstərdi ki, ilahi vəzifəsi insanlara həqiqəti aşılamaq, ayrı-seçkiliyi aradan qaldırmaq və ədaləti bərqərar etmək idi. Beləliklə, Əli (ə) məcbur olub müharibələr apardı (və bu müharibələrdə Təlhə, Zübeyr, Müaviyə, Əmr ibn As və s. dünyapərəstlərin iç üzü zahir oldu), həm də imamlıq vəzifəsini ən uca və dolğun şəkildə icra edib, Muhəmmədin (s) gətirdiyi dinin aradan gətməsinin qarşısını aldı.
- master_ier это нравится
Maalim.Net – Особенности школы Ахл аль-Бейт (а) и ответы на критику
Передал Хаким в “Мустадрак” (10/382):
. فأقبل رسول الله (ص) والغضب يُعرف في وجهه فقال: “ما تريدون من علي، إنَّ علياً مني وأنا منه وهو وليُّ كلِّ مؤمن بعدي”. هذا حديث صحيح على شرط مسلم
Посланник Аллаха (с) сказал: «Что вы хотите от Али (а)? Али (а) от меня и я (с) от него. И он повелитель всех мусульман после меня!»
Хаким ан-Нишабури: “Хадис достоверен по условиям Муслим” и согласился с ним аз-Захаби.
ал-Албани: “Достоверен”. (“ас-Силсила ас-сахиха”, ал-Албани, 5/222)
Ибн Хиббан: “Достоверен”. (“Сахих”, Ибн Хиббан, 28/400)
Hacı Şahin – “Nəchül-Bəlağa”dan bəzi seçmələr – 1
Haci Sahin – Xanim Zehra(s)nin heyati
Haci Sahin – Xanim Zehra
Haci Sahin – Xanim Zehra
HACI SAHIN – HACI SAHIN YENI 2012 IMAM HUSEYN XANIM ZEHRA YENI 2012 SAMU QERIBAN XANIM ZEHRA.
Haci Sahin – Namaz ve Nefs.Niye Allah deyir namaz qilin?
Haci Sahin – Namaz 2013
Haci SAhin – Namaz.
Haci Sahin – Peygemberin (s) imam Huseyn (as) münasibeti
Haci Sahin – imam Huseyn-e Goz Yaşi Tökmək
Haci Sahin – Imam Huseyn Meclisi
Муз жанры
Песни
Исполнители
© 2017 – 2023 CoolDJ.Club
site-dj@yandex.ru
ООО «АдвМьюзик» заключил лицензионные соглашения с крупнейшими российскими правообладателями на использование музыкальных произведений. Полная информация
0:00 0:00
CoolDJ.Club – Hacı Şahin – “Nəchül-Bəlağa”dan bəzi seçmələr – 1 №33182233
Nəchül bəlağə
İmam Əlinin (əleyhis-salam) səmanın və yerin yaradılışının, Adəmin xilqətinin başlanğıcının xatırlandığı xütbələrindəndir.
Bütün danışanların mədh etməkdə və öyməkdə aciz qaldığı Allaha həmd olsun!(Онун затына лајиг олан тәриф вә мәдһ етмәк ҝүҹүндә дејилләр. Буна ҝө¬рә дә Һәзрәти Сејјид-ул-мүрсәлин бујурмушдур: لا أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ *** أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلى نَفْسِكَ «Мән Сәни мәдһ етмәк гүдрәтиндә дејиләм. Ҝәрәк Сән Өзүн мүгәддәс затыны мәдһ едәсән». ) Onun nemət və bəxşişlərini saymaq istəyənlər, sayıb qurtara bilməzlər.(Һагг-тәаланын әта етдији немәтләр сајсыз-һесабсыздыр вә онларын сонуну тәсәввүр етмәк мүмкүн дејил. Гур’ани-Кәримин Ибраһим сурәсинин 34-ҹү ајәсиндә бујурулур: وَاِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللهِ لا تُحْصُوها «Аллаһын немәтләрини сајмаг истәсәниз буна гүдрәтиниз чатмаз.» Елә исә Јараданын немәтләрини саја билмәјән кимсә, Онун һаггыны неҹә өдәјә вә Она неҹә шүкр едә биләр? ) Çalışanlar Onun nemətlərinin haqqını qaytara bilməzlər.(Белә исә, шүкүр етмәјин ән јүксәк дәрәҹәси бәндәнин Онун немәтләринин һаггыны өдәмәкдә аҹиз олдуғуну етираф етмәсидир. Мәһдудлашма вә еһтива олунма вүҹуду мүмкүн оланлара хасдыр. Вүҹуду ваҹиб олан Аллаһ-тәала бундан мүнәззәһдир. ) O, elə bir məbuddur ki, dərin düşüncəlilər belə Onu dərk edə bilməzlər. Əql və fikir dəryasına dalanlar (düşüncə dənizinə baş vuranlar) Onun zatının əslinə vara bilməzlər. (Vücudu mümkün olan Onun zatının həqiqətlərini necə dərk edə bilər?) O, elə bir məbuddur ki, sifətlərini əhatə edə bilən hüdud yoxdur. (Onun heç bir sifəti zatına əlavə deyil ki, məhdud olsun.) Nə də Onun mövcud və sabit (Onda məhdudlaşan, özəlləşən və Onun bütün sifətlərini əhatə edən) sifəti vardır.(Онун барәсиндә «хејли вахт өнҹәдән мөвҹуд олдуғу» сөјләнилә билмәз. Чүнки О, заманын јарадыҹысыдыр вә заманын ичиндә олмаға еһтијаҹы јохдур ки, заман ону әһатә едә билсин. ) Onun üçün müəyyən edilmiş zaman da yoxdur.(Онунла тамамлансын. Јәни, Онун мүддәти јохдур, әзәли вә әбәди олан Одур. Заманы јохдур ки, сону вә мүддәти олсун. Белә ки, заман һәрәкәтин өлчүсүдүр. Һәрәкәт исә маддәнин хассәләриндәндир. О исә материјадан узагдыр. Демәли, Онун заман ичиндә олмасы гејри-мүмкүндүр. ) Nə də Onun üçün uzun müddət vardır.(Гур’ани-Кәримин Исра сурәсинин 51-ҹи ајәсиндә бујурулур: «فَسَيَقُولُونَ مَنْ يُّعِيدُنا قُلِ الَّذِى فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ» Дејәрләр бизи өлүмдән сонра ким гајтарыб дирилдәҹәкдир? Еј Пејғәмбәр, онларын ҹавабында де ки, сизләри илк дәфә јарадан јенидән дирилдәҹәк. ) Məxluqatı Öz qüdrəti ilə yaratdı.(Гур’ани-Кәримин Ә’раф сурәсинин 57-ҹи ајәсиндә бујрулдуғу кими: َوهُوَ الَّذِى يُرْسِلُ الرِّياَحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَىْ رَحْمَتِهِ «Рәһмәти олан јағышы јерә јағдырмаздан өнҹә күләкләри мүждә кими ҝөндәрән Одур. ) Küləkləri Öz mərhəmət və mehribanlığı ilə əsdirdi.(Сизин раһат јашаманыз үчүн тәрпәниб силкәләнмәсин. Гур’ани-Кәримин Нәһл сурәсинин 15-ҹи ајәсиндә бујурулдуғу кими: وَأَلْقَى فِي الْأَرْض رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ «Бөјүк Аллаһ јери, тәрпәниб сизи бир тәрәфдән башга тәрәфә атмамасы үчүн нәһәнҝ дағларла мөһкәмләндирди. ) Yerin hərəkətini, titrəyişlərini nəhəng daşlar və əzəmətli dağlarla möhkəmləndirdi.(Чүнки товһид ихласдан башга бир јолла камилләшә билмәз. Јәни, Аллаһы таныјанын һәр бир сөзү, һәр бир әмәли Она хатир олмалыдыр, һеч бир дүнјәви мәгсәдләрә гарышмамалыдыр. )
Dinin əsası (Allaha sitayişin səbəbi) Onu tanımaqdır. (Bilinməlidir ki, varlıqları yaradan Odur.) Allahı tanımağın kamalı Onu təsdiqləyib Ona tərəf yönəlməkdir. Təsdiq etməyin kamalı tovhid və Onu tək bilməkdir. Tovhidin kamalı əməlləri Onun üçün xalis etməkdir.(Мәсәлән, «Һагг-тәаланын елми Онун затына артырылмыш, өзүндән хариҹ бир сифәтдир» дејилмәсин. Белә дүшүнҹә тәкаллаһлылыға вә товһидә зиддир. Бөлүнүб-парчалана билән һәр бир шеј исә тәркибдән тәшкил олунуб вә һәр тәркиб дә һиссәләрдән ибарәтдир. ) İxlasın kamalı Onun zatına əlavə olunmuş sifətin təsəvvür edilməməsidir.(«Һарада дејил», «нәјин үстүндәдир» дејәрсә Ону материја вә тәркибдән ибарәт санмыш олар. Бундан исә белә чыхар ки, О сонрадан әмәлә ҝәлмиш, јени јаранмышдыр. ) Çünki hər bir sifət vəsf olunandan ayrı olduğunu göstərir. Hər vəsf olunan isə sifətdən ayrı olduğuna dəlalət edir. (Buna görə də) Allahı vəsf edən (Onun zatına əlavə olunmuş sifətlə vəsf edərsə) Onun üçün hər hansı bir bənzər və tay bilmiş, («vacib-ül-vücud» olmaqda başqa mövcudu Ona tay tutmuş olar). Başqasını Ona tay bilən ikiliyə düşmüş olar. İkiliyə düşən isə Onun bölünüb-parçalana biləcəyinə inanmış olar(Бу ҹүмләдә О Һәзрәт мүәјјән заманда јаранышы Һагг-тәаладан истисна едир. ) Onun bölünə biləcəyinə inanan hər kəs Onu tanımır. Onu tanımayan Ona doğru işarə edər. Ona işarə edən Onu məhdudlaşdıraraq çevrələyər. (Onun üçün hədd və nəhayət yaradar.) Onu məhdud hesab edən Onu sayar. (Onu özündən xaricdə say vahidinə çevirər.) «Nədədir?» sualını verən isə Onu nəyinsə daxilində yerləşdirər. (Onun üçün yer və məkan seçər.) «Nəyin üstündədir?» deyə soruşan bəzi yerləri Ondan boş hesab edər.(Онун варлығы затән сонрадан јарадылмыш дејил. Бу ҹүмләдә дә Онун затынын јохдан вар олмасы истисна олунур. )
Allah-təala həmişə olmuşdur, sonradan əmələ gəlmiş və yeni yaranmış deyil.(Белә ки, һәр һансы бир шејдән кәнара чәкилсә, ондан бир шеј галмаз. Чүнки һәр шеји сахлајан Одур.) Yoxdan var olmayan bir varlıq və mövcuddur.(Чүнки һәрәкәт материјанын хассәсидир. О исә, материјадан узагдыр. ) Hər şeylə yanaşı olmadan onlarladır. (Beləliklə, O, hər bir şeylədir. Yəni, hər bir şey Onunla dirçəlib, mövcud olub.) Hər bir şeydən fərqlidir, amma onlardan kənar, ayrı deyil.(Чүнки һәр бир ишдә дүшүнмәк, олмамыш бир ишин баш тутмасы үчүндүр. Белә ки, һәр шеј зат мәгамында Аллаһ-тәала үчүн әзәли вә әбәди олараг сабитдир. ) İş görəndir, Ondan iş hasil olur, amma bu, nə haldan-hala keçmə, nə hərəkət(Чүнки тәҹрүбә сынаг васитәсилә елм әлдә етмәк истәјәнләрә аиддир, елми заты илә ејни олан Аллаһ-тәала үчүн дејил. ) və nə də alət mənasında deyil. (Əgər alət vasitəsilə iş görərsə, demək Onun Özündən başqasına ehtiyacı var. Ehtiyac isə nöqsandır. Vücudu vacib olanın nöqsanlı olması qeyri-mümkündür. Buna görə də zatən gözü olmadan) görəndir.
Yaratdıqlarından heç biri olmayarkən də görən idi. Onunla üns tutmaq (aramlıq tapmaq üçün) və yoxluğundan dəhşətə gəlməmək üçün üns tutulan və aramlaşdıran (əminlik əldə olunacaq bir şey) olmadığı halda da tək və vahid idi. (İndi ki, Onu tanıdın, qısacası bil ki, Odur tam qüdrət sahibi olan Allah ki,) fikir və düşüncədən istifadə etmədən,(Онун јаратмасы һәрәкәтә әсасланмыр. Чүнки һәрәкәт дәјишиклик демәкдир. Дәјишиклик исә, имкан аләминин хассәләриндәндир) heç bir təcrübə və sınaqdan faydalanmadan,(Ҝөрдүјү ишин дүзҝүн олуб-олмамасы барәдә нараһатлыг кечирмәдән. Белә ки, изтираб вә нараһатлыг ишләрин сонуну билмәмәкдән ирәли ҝәлир. Наданлыг вә ҹәһаләт исә, заты илә елми ејни олана рәва дејил. )Özündə heç bir hərəkət yaratmadan(Белә ки, онларын арасында ајрылыг мүмкүн дејил; Шүҹаәт иҝид инсанын ајрылмаз хүсусијјәти, сәхавәт кәрамәтли инсанын ајрылмаз сифәти олдуғу кими бир сөзлә мәхлугаты јаратды,) və iztirablı, narahat nəfsin səyləri olmadan məxluqatı yaratdı.(Ики ганады илә баҹардығы гәдәр һавада уча билән гуш тәк, Илаһи маарифин сонсуз аләмләриндә сејр едә биләҹәк һәддә өз елм вә мәрифәтләринә гәрг олублар. ) Hər bir şeyi yoxdan və heçlikdən öz vaxtında varlığa çevirdi (məsləhət olan anda onlara varlıq libası geydirdi) və onların müxtəliflikləri arasında uyğunluq yaratdı və təbiətlərini sabitləşdirdi. (Hər bir tələbat və təbiəti öz istedadı qədərincə olan yerdə yerləşdirdi) və O, təbiətləri həmin əşyaların ayrılmaz hissəsinə çevirdi(О пәрдәнин архасына пејғәмбәрләр, онларын василәси вә Аллаһын хүсуси бәндәләриндән башга һеч кәсин елми јолу јохдур. ) halbuki onları yaratmamışdan öncə, onlardan agah idi. O, şeylərin hüdudlarını, ətrafını və sonlarını əhatə edirdi. O, əşya, onun hissə və kənarlarına bağlı olan şeylərlə də tanış idi (bütün məxluqatı ümumiliklərinə və xüsusiliklərinə qədər bilirdi).
(Allah-təalanı tanıdıqdan və aləmlərin yaranma tərzi barədə ümumi anlayışın olduqdan) Sonra (deyilənlərin ardı olaraq, indi müfəssəl şəkildə bil ki, Allah-təala öz güc və qüdrətiylə) ucsuz-bucaqsız səmaları yardı, onun ətraf və kənarlarını açdı, fəzanın yuxarısında hava və boşluq yaratdı. Daha sonra isə arasıkəsilməyən təlatümlü dalğaları olan və çoxluqdan bir-birinin üzərinə sıx yığılan suyu axdırdı. O, suyu möhkəm uğultu ilə əsən şiddətli və bərk küləyin belinə yüklədi, sonra isə küləyə o suyu (bir-birindən ayrılıb qopmaması üçün hər tərəfdən) qaytarmağı və möhkəm saxlamağı əmr etdi, küləyi suyun sərhədlərində saxladı və o suyun məkanında yerləşdirdi. Hava geniş və açıq küləyin altında, axan su isə yuxarısında (hərəkətdə idi). Bu zaman başqa bir külək yaratdı və onun əhatəsini məhdud etdi (O, küləyi başqa bir şey üçün deyil, yalnız su dalğası üçün yaratdı). Onu daima suyu hərəkət etdirməsi üçün yaratdı, onu möhkəm əsdirdi, onun yaranma mənşəyini (əsmə yeri öyrənilə bilinməyən hissəsini) əlçatmaz etdi. Sonra isə ona bol olan suyu hərəkətə gətirib bir-birinə qarışdırmaq və dənizlərin dalğasını təlatümləndirib qaldırmaq əmri verdi (dənizin özündən olan suyun hər bir hissəsini dalğalandırmağı əmr etdi). Sonra külək də suyu nehrə kimi çalxalayıb qarışdırdı, külək boş və geniş ərazidə əsirmiş kimi şiddətlə ona (doğru) əsdi. (O suyu elə çalxaladı ki,) suyun əvvəlini axırına qaytardı və hərəkətsizini, böyük su kütləsini yuxarı qalxıb, bir-birinin üzərinə sıx yığılmış su hissəsini köpükləndirəcəyi həddə qədər hərəkətə gətirdi. Sonra Allah-təala o köpükləri boş və geniş yerdə, açıq fəzada yuxarı qaldırdı, yeddi səmanı (O köpüklərdən heç bir əyrilik olmadan yaratdı). O, səmaların altında axıb tökülməsin deyə dalğa yaratdı, onların üstündə isə saxlayıcı sütunları olmadan, onları nizamlayan mıx (və ya kəndir) olmadan qorunan tavan yaratdı. Bu zaman O, səmaları ulduzlar və nur ələyənlərin işığı ilə zinətləndirdi. Onda günəşin nursaçan çırağını və parlaq ayı, dövr edən üfüqdə, seyr edən tavanda və hərəkətli lövhədə yerləşdiyi halda (ulduzların, günəşin və ayın hər birini) hərəkətə gətirdi.
Bu zaman isə səmaların arasını açdı, Özünün müxtəlif növ mələkləri ilə doldurdu (Onların birinci dəstəsi elə mələklərdilər ki,) onlardan bəziləri səcdə halındadırlar, ruku etmirlər, bəziləri isə ruku halındadırlar, ayağa qalxmırlar, bir dəstəsi isə cərgə ilə dayanıblar, öz yerlərindən kənara çıxmırlar və bəziləri də yorulmadan təsbih edəndirlər. (Mələklərin heç bir növü maddi olmadığına görə) onların gözlərinə yuxu, ağıllarına səhv gəlməz, onlarda nə süstlük, nə də unutqanlıq baş verər.
Onların başqa bir dəstəsi (ikinci dəstə mələklər) Allah vəhyinin əminləridir. Onun peyğəmbərləri uçün danışıq vasitəsi və tərcumanlarıdır, Onun hökm və fərmanlarını yetirmək üçün get-gəl edirlər. Onların bir dəstəsi isə (üçüncü hissəsi) Onun bəndələrinin mühafizəçiləri, behiştlərinin keşikçiləridirlər. Onların başqa bir hissəsinin (mələklərin dördüncü dəstəsinin) ayaqları yerin ən alt təbəqələrində sabitdir, boyunları ən yüksək səmaları ötüb, əzaları cahanın hüdudlarından kənara çıxıb, onların çiyinləri ərşin dayaqlarıyla bərabərdir. (İlahi nurun əzəmət və heybətindən) ərşin müqabilində nəzərləri yerə dikilib və onun altında özlərini qanadlarına bürüyüblər.(Чүнки мәләкләр елмли вә Аллаһы таныјандырлар. Аллаһы бир шәкилдә тәсәввүр едән, мәхлугатын сифәтләрини Она аид едән, Ону мәһдудлашдыран вә Она тәрәф ишарә едән надандыр; бундан әввәл Аллаһы таныма вә мәрифәт фәслиндә бәјан олундуғу кими. ) O mələklər və onlardan daha aşağıdakılar arasında izzət hicabları və qüdrət pərdələri çəkilib.(Сүмүјүнүн ағлығы, ганынын гырмызылығы вә түкүнүн гаралығы кими, әзасынын һәр бир үзвү һикмәтә ујғун олараг бир рәнҝдә олду. ) (O mələklərin Allahı tanımağı və mərifəti elə bir səviyyədədir ki,) Allahı xəyallarında canlandırmaz, məxluqatın sifətlərini Ona aid etməzlər, Onu məkanla məhdudlaşdırmazlar, bənzər və misli olanlarla Ona işarə etməzlər.(Гур’ани-Кәримин Сад сурәсинин 71-ҹи вә 72-ҹи ајәләриндә бујурулдуғу кими: إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِن طِينٍ فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ «Сәнин Аллаһынын мәләкләрлә «Мән Адәми торпагдан хәлг едәҹәјәм, јарадыб руһ верилдикдә онун мүгабилиндә әјиләрәк сәҹдә гыларсыныз» дедији ҝүнү јада сал. Јәни, она тәзим един вә ја ону өз гибләнизә чевирин». )
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.