Bir Diametr Işarəsi Necə Qoyulur
“Kiçik Şahzadə” tamaşasının məşhur ifadələrindən biri: “Yaşlı insanlar heç vaxt özbaşına şeyi başa düşə bilmirlər və uşaqların onlara təkrar -təkrar izahat vermələri çox darıxdırıcıdır”.
Necə dırnaq işarəsi qoya bilərəm
Hər bir millətin fəlsəfəsi, onun milli ideoloji kodları və yaxud da təsəvvürləri həm də onun zərb-məsəllərində, atalar sözlərində, hətta lətifələrində ehtiva olunur. Məsələn, siz Molla Nəsrəddin lətifələrinə elə-belə baxmayın, sadəcə, gülmək üçün deyil bunlar, burada ən azı dərin sufi kodları əks olunub.
Amma sözüm bunda deyil, ondadır ki, bizim məşhur məsəlimiz var. Bəli, deyir ki, yetimi sevindirməyə nə var ki? Papağını alırsan, başlayır ağlamağa, qaytarırsan, gülür və hətta sifətinə təbəssüm nədi, əməlli-başlı minnətdarlıq hissi qonur, sanki papaq heç onun deyilmiş, guya ki, kimsə bunu ona hədiyyə edir.
Niyə deyirəm bunları? Suala aydınlıq gətirməmişdən öncə deyim ki, bizimlə bağlı çox məqamlar dırnaq işarəsilə bağlıdır, hətta axtarsan, bir millət və ya xalq olaraq özümüz də elə bil dırnaq işarəsində gəlmişik bu dünyaya və ha çalışırıq, bu işarədən dışarı qəti çıxa bilmirik.
Məsələn, mən bizim Dağlıq Qarabağ müharibəsindən yazanda özümü müharibə sözünü dırnaqda yazmaqdan zorla saxlayıram – yox, itkilərimiz çox olub, xeyli qəhrəmanlarımız da var, amma bununla belə, bu yeganə məsələlərdəndir ki, mən azərbaycanlıların məşhur “oyundur” deyiminə tamam “hə” deməsəm də, tamamilə “yox” da deyə bilmirəm.
Üstəlik, inanın ki, mən də “Qarabağ bizimdir!” sözlərindən sonra bir yox, lap üç nida işarəsi qoymaq istəyirəm, amma dərhal da yadıma düşür ki, dırnaq işarəsi də var bizim qrammatik işarələr arasında.
Özü də bu təkcə çağdaş Azərbaycana aid deyil. Əsrin əvvəlində Birinci Respublikanın çöküşünü əsaslandırmaq üçün xeyli “obyektiv” və “subyektiv” səbəblər fikirləşmişik. Bəxtimiz onda gətirib ki, əsrin əvvəlində təkcə bizim Birinci Respublikamız süqut etməyib, eyni aqibəti gürcülər və hətta düşmən ermənilər də yaşayıb.
Amma mən sizi indi ötən əsrin sonlarına diqqət yetirməyə dəvət edirəm. Ac-yalavac, silahsız-sursatsız sovet Rusiyası deyil, qüdrətli nüvə dövləti olan SSRİ Əfqanıstan və onun xalqı ilə bacarmadı, bir xeyli bu ölkədə vuruşub əldən düşəndən sonra onun sərhədlərini tərk etməli oldu, ona görə ki, burada rus imperiyasının heç bir nömrəsi keçmədi: varlılardan torpağı, sərvəti alıb kasıblara paylamaq istədi, amma alınmadı, ona görə ki, kasıb əfqanlar “haramdır!” deyib buna yaxın durmadılar. Ruslar savadsız əfqan xalqına elm–bilik öyrətmək istədi, öz ali məktəblərini əfqanlarla doldurdu, amma faydası olmadı, əfqanlar sovetin əsas elmini – ateizmi və “elmi kommunizmi” qəbul etmədilər və “küfrdür!” deyərək onları öyrənmədilər.
Elə sovetlər özləri də əfqanlardan az şey öyrənmədi. Sovet zabitləri deyirdilər ki, atışma başlayan kimi xristian əsgərlər xaç vurur, müsəlmanlar isə Allahı çağırırdılar. Və bunun ardınca da həmin zabitlər özləri özləridən soruşurdular: bəs nə oldu bizim ateizm, sovet adamı ilə bağlı az qala, bir əsrlik nağıllarımız.
Nə isə. Sözüm çox uzaqlara getdi. Qayıdaq mətləbə. Niyə yetimlər haqqında mətləbi xatırladım və adicə dırnaq işarəsi üstündə bu qədər dayandım? Səbəbsiz deyil. Dedim ki, bir çox məqamlara görə biz dırnaq işarəsini tərk edə bilmirik. Məsələn, bizim avropalılığımız da dırmaqda qəbul olunur və anlaşılır, halbuki iyirmiyə yaxın azman Avropa ölkəsi bizi də Şərqi Avropa ölkələrinə və xalqlarına aid edib. Amma biz bu məsələdə də dırnaqda qalmağa üstünlük veririk.
Halbuki biz Şərq xalqları arasında Avropaya can atan bəlkə də ilk xalq olmuşuq. Bu ideologiyaya ilk dəfə bizi M.F.Axundzadə dəvət etmişdi və təəssüf, ona bizi Avropaya qovuşdurmaq müyəssər olmadı – onun Şahbazı Şərq cadugərlərinin tilsimləri ucbatından Parisə gedə bilmədi və bu, sonrakı dövlərdə sanki bir simvola çevrildi.
Bəli, sonradan Avropaya gedənlər və orada təhsil alan bizim azərbaycanlılar çox olsa da, ölkə və xalq olaraq avropalı ola bilmədik, dırnaqda qaldıq – çar Rusiyasının zülmündən qurtulub sovet Rusiyasının hiyləsinə düçar olduq.
Amma budur, otuz ilə yaxındır ki, müstəqilik. Amma yenə də Avropaya aparan yollar bağlı qalıb. Elə ki, Avropa strukturları erməniləri və onların dılğır Ermənistanının siyasətini pisləyən bəyanatlar verirlər, bəli, Brüssel dönüb olur yaxşı! Yox, elə ki, bunu etmirlər, məlum olur ki, biz çox qədim Şərq xalqıyıq və bizim xeyli adət-ənənəmiz var ki, onlardan qəti keçə bilmərik.
Qərəz, əlverişli vaxtlarda bizim bəzi siyasi təhlilçilərimiz dərhal yada salır ki, Azərbaycan Belarusla birlikdə Avropa ilə saziş imzalamayan tək Şərq Tərəfdaşlığı Proqramı üzvlərindən – iştirakçılarından biridir və biz mütləq bu sazişi imzalmalıyıq.
Di gəl ki, onların sözünün kəsəri yoxdur, çünki bu adamlar qəti anlaya bilmir ki, adi mentalitet məsələsi deyil bu, bizim üçün çox ciddi problemdir – bizim başbilənlərimiz avropalı xalqı idarə etmək əzmində və gücündə deyillər.
Məsələn, elə belədə deyəndə ki, niyə biz Dünya Ticarət Təşkilatına üzv olmayan iki–üç ölkədən biriyik, qayıdırlar ki, onu imzalayanlar nəyə nail olublar?
Əlbəttə, biz də bunun qarşılığında soruşa bilərdik ki, bəs biz bunu imzalamamaqla nə qazanmışıq? Amma etmirik, çünki dırnaq işarəsindən çıxmaq istəmirik – lap təbiətdəki bəzi zirehli-dəbilqəli canlılar kimi.
Bir Diametr Işarəsi Necə Qoyulur
Çizimlərdə və texniki sənədlərdə diametri göstərmək üçün xüsusi bir simvol istifadə olunur. Lakin kompüter klaviaturasında bu simvol həm əsas, həm də ikinci dərəcəli düymələrdə yoxdur. Bununla birlikdə, mətnin saxlanacağı və sonradan göstəriləcəyi format imkan verirsə, mətnə yerləşdirilə bilər. Txt formatı, təəssüf ki, dərhal çıxarılmalı və Word və html sənədləri üçün təlimatlar aşağıda verilmişdir. Bir diametr işarəsi necə qoyulur
Təlimat
Addım 1
Windows əməliyyat sisteminin Symbol Map adlı xüsusi bir komponentindən istifadə edin. Başlatmaq üçün link Başlat düyməsindəki əsas menyuda tapıla bilər – açdıqdan sonra Bütün Proqramlar bölməsinə, sonra Standart alt bölməsinə və sonra bu adla bir əlaqə tapacağınız Utilities bölməsinə keçin.. Başqa bir yol, win + r düymələri kombinasiyasına basmaq, açıq proqram işə salma dialoquna charmap daxil etmək və Enter düyməsini basmaqdır.
Addım 2
Cədvəldə diametr simvolunu tapın. Xahiş edirik unutmayın ki, üslubda bir neçə simvol ola bilər – ən azı iki (quraşdırılmış yazı tipinə görə). İlk səhifədə iki seçim tapa bilərsiniz – ən uyğun birini seçin və cüt vurun və sonra “Kopyala” düyməsini basaraq panoya kopyalayın.
Addım 3
Diametr işarəsini daxil etmək istədiyiniz sənəd pəncərəsinə keçin və ctrl + v və ya ctrl + Insert düymələrinin birləşməsini basaraq panodan yapışdırın.
Addım 4
Kodlaşdırma cədvəlində bu simvolla əlaqəli kodu bilirsinizsə, simvol cədvəli olmadan edə bilərsiniz. Microsoft Office Word-də onaltılı bir kod daxil edə bilərsiniz, sonra alt = “Image” + x düymələrini basın və söz işlemcisi kodu müvafiq işarəsi ilə əvəz edəcəkdir. 00D8 və 00F8 onaltılıq kodları simvol cədvəlinin ilk səhifəsində tapdığınız iki nişana uyğundur.
Addım 5
HTML səhifələrinə diametr nişanlarını əlavə etmək üçün mnemonic karakter kodlarından istifadə edin. Məsələn, sənəd koduna ∅ və ya characters simvol ardıcıllığı qoysanız, nəticə bir səhifə ziyarətçisi üçün belə görünür: ∅. Simvolik bir ibtidai ⊕ və ya this belə görünür: ⊕, ⊗ və ya ⊗ – ⊗, Ø və ya Ø – Ø, ø və ya ø – ø.
Dırnaq işarələri: növlər, nəyə lazımdır, nümunələr
The dırnaq işarələri sözlərdə, cümlələrdə və ya hətta bütün paraqraflarda istifadə olunan ikiqat imla işarələridir. Ümumiyyətlə digər müəlliflərdən sitat gətirmək və yazılanları tamamlamaq üçün istifadə olunur. Bu səbəbdən, öz mətnlərinizi hazırlayarkən plagiatdan qaçınmaqda çox faydalıdırlar.
Üç növ dırnaq işarəsi var və ispan dilindəki mətnlərdə müxtəlif istifadə olunur. Bu tipoqrafik rəqəmlərlə məqsəd, əsasən içərisində təsvir olunan məlumatları vurğulamaqdır.
Tırnak işarələrindən istifadə nümunəsi
Tırnak işarələrindən istifadə edən bir çox dillər var. Həm də bölgəyə görə onlardan hər hansı birinə üstünlük dəyişə bilər. Sonra yazılı mətnlərdə dırnaq işarələrinin növlərini və fərqli istifadələrini izah edəcəyik.
- 1 Tırnak işarələrinin növləri
- 1.1 Latın sitatları («»)
- 1.2 İngilis dırnaqları (“”)
- 1.3 Tək və ya tək sitatlar (”)
- 2.1 Verbatim sitatlar
- 2.2 Povest
- 2.3 Metal dili
- 2.4 Vulqar və ya istehzalı sözlər
- 2.5 Mətni vurğulayın
- 2.6 Əsərlər
- 2.7 Durğu işarələri
- 2.8 Nida və sual işarələri
- 2.9 Uyğun olmayan və ya kobud ifadələr
- 2.10 Əcnəbilər
- 2.11 İroniya və xüsusi mənalı ifadələr
- 3.1 Digər nümunələr
Sitat növləri
Latın sitatları («»)
Latın sitatlarına ispan, fransız və ya bucaqlı da deyilir. Çap olunan mətnlər üçün tövsiyə olunur. İkiqat bir işarə olduğu üçün ikisi əvvəlində, ikisi sonunda yerləşdirilir, əlavə olaraq ortada yerləşdirilməlidir. Əsasən ispanlar tərəfindən istifadə olunur.
RAE -yə görə, bu tip dırnaq işarələri digər dırnaq işarələrindən üstündür. Tırnak işarəsi varsa, digər növlərlə davam edir. Əlavə olaraq, kursiv başqa dildən gələn bir sözə və ya ifadəyə və ya kitabdakı bir ada yerləşdirilə bilmədikdə, bu cür hərəkətləri göstərmək üçün tövsiyə olunur.
Latın sitatlarından nümunələr
– Necə deyərlər: “Gəlməyən zərər yoxdur”. (Sadə istifadə).
– «Manuel ona dedi:” Jesús ‘loco’ Rodríguez haqqında nə deyərsən, dediklərini diqqətlə düşünməlidir. ” (Digər sitatlar arasında prioritet istifadə).
– Ozun Sihirbazı mütləq oxunmalıdır. (Bir kitabın adı olması üçün kursivlə işarə etmək).
– Mənə Salam, dostum dedi və mən onu aydın başa düşdüm. (Başqa bir dildə olan sözlər olduğu üçün kursivlə təklif etmək).
İngilis dırnaqları (“”)
Sitat gətirilən cümlənin əvvəlində və sonunda ikiqat şəkildə yerləşdirilən dırnaq işarələridir. İspan dilində ən çox istifadə edilənlərdir və yuxarıda yazılmalıdır. Həm də ikiqat və ya yüksək qiymətlər kimi tanınırlar və Amerikada ən çox istifadə olunur. Tırnak işarələri vəziyyətində, açılardan sonra gəlirlər.
İngilis dırnaq işarələri nümunəsi
– İstifadə edilə bilən bəzi sözlər: “buna görə”, “nəticədə”, “buna görə”.
Tək və ya tək sitatlar (”)
Bu tip dırnaq işarələrində həm açılış, həm də bağlanma üçün tək bir simvol istifadə olunur. Onsuz da dırnaq işarələri olan və ingilis dilindən sonra gəlməli olan bir mətnə tətbiq oluna bilər. Eynilə, bir cümlənin mənasını göstərmək üçün onları müstəqil olaraq yerləşdirmək mümkündür. İngiltərədə geniş istifadə olunur.
Tək təklif nümunəsi
– Luis, Pincho, ‘sənin itin’ çox yaramazdır.
Tırnak işarələri nə üçündür?
Tırnak işarələrinin fərqli istifadəsi var:
Verbatim sitatları
Tırnak işarələri ümumiyyətlə yazdıqlarınızda istifadə etmək istədiyiniz digər mənbələrə istinad etmək üçün istifadə olunur. Sözlər və ya cümlələr qısa və uzun ola bilər və alıntı qaydalarına uyğun olaraq yerləşdirilməlidir.
Misal
– Isaac Nyutonun dediyi kimi: “Biz kişilər çoxlu divar tikirik və körpülərimiz yetərli deyil.”
Povest
Povest mətnlərində tırnak işarələri dialoqdakı personajların düşüncələrini ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Misal
– “Ağlamaq vaxtı deyil” dedi atası.
Metal dili
Bu vəziyyətdə, müəyyən bir sözün nə demək olduğunu aydınlaşdırmaq üçün tırnak işarələri qoyulur. Bunun üçün sadə olanlardan istifadə olunur.
Misal
– Kompozisiya prefiksini hidro deyəndə “su” ya istinad edirik.
Vulqar və ya istehzalı sözlər
Tırnaq işarələri tez -tez vulqar tonda deyilən sözləri bağlamaq və ya bəzi istehzanı ifadə etmək üçün də tətbiq olunur.
Misal
– Görüş “fantastik” oldu, buna görə hamı tez ayrıldı.
Bir mətni vurğulayın
Eynilə, tırnak işarələri yazılı mətnlərdə bir sözün detallarını vermək üçün istifadə olunur.
Misal
– “Geniş” sözü “geniş” ilə sinonimdir.
Oynayır
Tırnak işarələri bir əsərin, kitabın, şeirin və digər ədəbi və ya elmi əsərlərin adına istinad etmək üçün tətbiq oluna bilər. Əsərlərin adlarının Latın dırnaq işarələri ilə (), bu əsərlərə aid olan hekayələrin və ya şeirlərin İngilis dırnaq işarələri ilə (“”) olduğunu vurğulamaq vacibdir.
Eyni prinsip musiqi albomlarına da aiddir. Albomun adı Latın dırnaq işarələri ilə və ingilis dırnaq işarələri ilə yazılan mövzularla yazılmalıdır.
Nümunələr
– Pablo Nerudanın İyirmi Aşk Şeirini və Çarəsiz Mahnısını oxumağı məsləhət görürəm. Xüsusilə onun “Şeir 1” i.
– A Night at the Opera albomundan “Sən mənim ən yaxın dostumsan” mahnısını çox bəyənirəm.
Durğu işarələri
Tırnak işarəsindəki mətnə aid olmayan və inkişafın bir hissəsi olan durğu işarələri dırnaq işarələri xaricində qoyulmalıdır.
Nümunələr
– Francisco “Sabah getməyəcəyəm, özümü yaxşı hiss etmirəm” dedi; (düzgün forma).
– Francisco “Sabah getməyəcəyəm, özümü yaxşı hiss etmirəm” dedi; (səhv yol).
Nida və sual işarələri
Sorğu və ya nida cümləsi alındıqda bu işarələr dırnaq işarələrinin içərisinə keçir.
Misal
– Mən qışqırıram: «Nə vaxt nahar edəcəyik? Mən acam!”.
Uyğun olmayan və ya kobud ifadələr
Tırnak işarələri düzgün olmayan və ya kobud ifadələri vurğulamaq üçün istifadə olunur. Aşağıdakı başlıqda istifadəsinə diqqət yetirin:
– Sualı bağışla: ‘me cachis’ sözü haradan gəlir?
Əcnəbilər
Xarici sözlər, orfoqrafiyasında (bəzən də tələffüzdə) orijinal formasını saxlayan digər dillərdən olan terminlərdir. Bunların İspan yazımından kənar sözlər olduğunu göstərmək üçün dırnaq işarələri və ya kursiv istifadə olunur.
Beləliklə, Kral İspaniya Akademiyası tərəfindən qəbul edilən son xarici sözlər arasında “fair play” (ingilis dilindən: fair game) və “cracker” (ingilis dilindən: kompüter təhlükəsizlik sistemlərini pozan şəxs) var.
İroniya və xüsusi mənalı ifadələr
İronik bir xarakterə sahib olan və ya xüsusi bir mənaya malik olan ifadələr dırnaq işarəsinə alınmışdır. Aşağıdakı sitat bu məqamı göstərir:
“Sizin əmrinizlə” dedi tanış, laconically, şlyapasının ağzına azca toxunaraq. Kvadrat xüsusiyyətlərə malik, gözləri yaxın, ilk baxışdan çox da xoş olmayan bir adam. Llaneronun dediyi kimi hər zaman “çılpaq” olan kişilərdən biri, xüsusən də kənar adamların yanında.
(Romandan alıntı Miss BarbaraMüəllif: Rómulo Gallegos).
Tırnak işarələrindən istifadə nümunələri
– Oğlan məktəbli itinə mehribanlıqla “Tüylü” dedi.
– Cib telefonunuza yapışdırılaraq “təhsil aldığınızı” düşünürsünüz.
“Kiçik Şahzadə” tamaşasının məşhur ifadələrindən biri: “Yaşlı insanlar heç vaxt özbaşına şeyi başa düşə bilmirlər və uşaqların onlara təkrar -təkrar izahat vermələri çox darıxdırıcıdır”.
– “Limon” kəskin bir sözdür.
– “Tələbə” sözü “öyrənən” felinin indiki iştirakçısıdır və “öyrənən” deməkdir.
– Qlobal istiləşmə nədir? National Geographic -dən bu mövzuda oxuduğum ən maraqlılardan biridir.
– Mariya qardaşına “getmək vaxtıdır” deməlidir, anası dedi.
– Şirkət prezidenti “Bu il mənfəət nisbətlərinin 20% artdığını” bildirdi.
– “Mənə verilən Allahın lütfünə görə, bir mütəxəssis memar olaraq təməlini qoydum və başqa birisi bunun üzərində qurur; amma hər kəs necə qurduğunu görür ”(1 Kor. 3:10 King James Version).
Digər nümunələr
– Babanız Pepe deyərdi: “Həyatda nə etmək qərarına gəlsəniz, həmişə yaxşı edin. Ayaqqabı istehsalçısı olsanız, hər şeyin ən yaxşısı olmalısınız. “
– Mario Benedettinin şeirlərindən birində deyilir: “Onu öpməkdən, birlikdə yatmaqdan, hər şeydən çox, əlimi sıxdı və bu sevgi idi”.
– Synergy Medical Journal-da “Kiçik hüceyrəli ağciyər karsinomasında Paraneoplastik Lambert-Eaton sindromu” məqaləsini tapa bilərik.
– “Şokolad” sözü xoco kökündən əmələ gələn və “acı” mənasını verən Nahuatl xocoatl sözündən gəlir.
– Qəzet məqaləsində “Nəqliyyatın dayandırılması uğurla həyata keçirildi” yazılmışdı.
– Bu səhər qalxıb hamıya dedim: “Bu gün əla gün olacaq!”
– Məşhur bir deyim var: “Meymun ipək geyinsə də, meymun qalır”.
– Zorakılıq termini eşitmişdim, amma nə qədər ciddi olduğunu bilmirdim.
İstinadlar
- (2020). İspaniya: Vikipediya. Bərpa edildi: es.wikipedia.org.
- (2005). İspaniya: Pan-İspan Şübhələr Lüğəti. Yenidən əldə edildi: rae.es.
- Tırnak işarələrinin istifadəsi nədir? (S. f.). Meksika: Meksika Dil Akademiyası. Bərpa edildi: Academia.org.mx.
- Tırnak işarələrinin istifadəsi. (2016). Kolumbiya: Konrad Lorenz Universiteti Vəqfi. Yenidən əldə edildi: konpalabra.konradlorenz.edu.co.
- Tırnak işarələri içərisində olan tırnak işarələri: Bu imla işarəsinin istifadəsi. (2019). (N / A): Avanqard. Vanaguardia.com saytından bərpa edildi.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.