İngilis Dili Səviyyələri
Düz əvəzliklər bəndin subyektləri kimi istifadə olunur.
İngilis dilində necə deyə bilərik ki, gedə bilmirəm
İngilis dili öyrənən hər kəsin qarşısına çıxan problemdir. Kurslara gedirik, öyrənirik sözləri qrammatikanı, amma danışa bilmirik. Danışmağa başlayan zaman ya cümləni qura bilmirik, ya sözləri yadımıza sala bilmirik, üstəgəl həyəcan və digər bütün problemlər. Əlimizdə intermediate sertifikatı ilə, fikrimizi ifadə etməkdə çətinlik çəkdiyimiz mövqedə oluruq. Bəs problemlər hansılardır?
a) Öyrəndiyimiz sözləri unuduruq
- Biz ingilis dilində qrammatika və sözlər öyrənirik. Öyrəndikcə, bildiyimiz bütün sözlər aktiv və ya passiv söz bazasına yığılır.
- Gündəlik istifadədə olan olan sözlər aktiv söz bazasındadır və bu sözləri birbaşa istifadə edə bilirik, məsələn name, car, draft və s. kimi.
- Gündəlik istifadədə olmayan və eyni zamanda uzun müddət istifadə olunmayan sözlər isə passiv söz bazamızda olur və biz bu sözləri ya zorla yadımıza sala bilirik, ya da ümumiyyətlə yadımıza düşmür. Sözü bir vaxtlar öyrənmişik, amma indi heç cür yadımıza düşmür. Yadımıza düşmədiyi üçün, fikrimizi ifadə etməkdə çətinliklərlə üzləşirik.
- Sözlər o zaman aktiv söz bazasında olur ki, o sözlər az qala gündəlik istifadəyə daxil olur, sözlər bizim qarşımızda, gündəlik düşüncədə olur və biz bir fikri ifadə etmək üçün düşünmədən o sözlərdən ibarət cümlə qura bilirik.
- Elə ingilis dilində danışmağın qaydası aktiv söz bazasını aktiv eləməkdən, qısa desək, ingilis dilini gündəlik istifadəyə salmaqdan ibarətdir.
- Dil kurslarında bu imkan ona görə olmur ki, kurslar əsasən həftədə 2 və ya 3 dəfədir, yəni gündəlik deyil.. Gündəlik deyilsə, bugün olmasa, sabah, o da olmasa birigündən sonra o sözü istifadə etməyəcəksiniz. Çünkü gündəik həyatınızda ingilis dili yoxdur.
b) İngilis dilində cümləni necə quracağımız, sözləri necə istifadə edəcəyimizlə bağlı dəqiq qərar sahibi deyilik, çaşırıq, qətiyyətsizlik edirik, sonda ıııııııı, mmmmm deyərək, I don`t know ilə bitiririk məsələni.
Çox adam buna görə gedir xarici ölkədə yaşayır, minlərlə manat pul verir və öyrənir. Amma bunu etmək üçün israfçılıq da əbəsdir. Bir halda ki, özümüz bu imkanı özümüzə yarada bilərik. Yaxşı “İngilis dilini Azərbaycanda yaşayaraq necə gündəlik həyatımıza sala bilərik ki?” deyə bir sual meydana gəlir. Aşağıdakı bəndlərdə bunu izah edirik.
1. Conversation Club-lara qatılın.
Bacardığınızca danışıq klublarına, conversationlara qatılın. Çünkü conversation davam etdiyi müddət ərzində xarici ölkə mühitinin kiçik modelidir. Burada siz ancaq ingilis dilində danışır, ən əsası ingilis dilində düşünməyə başlayırsınız. Hadisələrə ingilis dilində ad verirsiz, ingiliscə rəy verirsiz bu sizə imkan verir ki, öyrənmək istədiyiniz dilin olduğu mühitin bir parçası olasınız. Qısacası gündə 1.5-2 saat “xaricdə yaşayırsınız”. Hər gün qatılmaq ödənişi çox olarsa, sizə IB Club-un conversationları məsləhətli olar. Orada hər gün conversation var və kifayət qədər də sərfəlidir
2. Podcast dinləyin
Telefonunuz android və ya ios dəstəklidirsə, store-dan Podcast programını yükləyin. Podcast radio programı formatında səs yazılarıdır. Səs yazılarına qulaq asanda, deyilən sözlər həm də ekranda da görünür və bu sizə imkan verir ki, ingilis dilində dinləmə, anlama qabiliyyətinizi də yüksəldəsiniz. Ki, dinləmə danışıq prosesinin əsas amillərindən biridir. Hər gün 1, 2 podcast dinləməniz həm imkan verəcək ki, dinləməni gücləndirəsiniz, həm də sözlər gündəlik həyatınıza girmiş olsun. British Council`a məxsus podcast və BBC 6 Minute podcastları çox böyük əhəmiyyətlidir və təklif edərdim ki, gün ərzində hər birindən ən azı bir dəfə dinləmə edəsiniz. Telefona yükləyirsiniz yazıları, ondan sonra harda istəsəniz, internet bağlı olsa belə dinləyin.
3. Videolar izləyin.
Ted.com bu məqsədlə çox faydalı bir mərkəzdir. İstənilən videonun Türkçə, Rusca və İngiliscə altyazılı tərcüməsini tapmaq olur demək olar. Etməli olduğunuz şey, həftəlik olaraq bir videonu seçmək və bir həftə müddətində ümumilikdə o videoya 30-40 dəfə baxmaqdır (orta hesabla 15-18 dəqiqə). Videolara əvvəlcə tam və dəqiq başa düşəcəyiniz dildə (Türkçə və ya Rusca) altyazılı baxırsınız, videonu tam anlayırsınız. Daha sonra isə eyni videoya artıq İngiliscə altyazılı baxmağa başlayırsınız. İngiliscə altyazılı baxdığınız halda 1. Cümlə strukturlarını öyrənmiş olacaqsınız, ki, bu danışıq üçün çox önəmli dəyərdir. 2. Yeni və önəmli sözləri öyrənmiş olacaqsınız 3. Sözləri cümlələrdə neçə doğru şəkildə işlədə biləcəyinizi öyrənmiş olacaqsınız. Bəzi şəxslər videoya ingiliscə və altyazısız baxırlar və inanırlar ki, bunun onlara faydası dəyəcək. Nəzərə alın ki, belə olduqda bilmədiyiniz bir söz eşidəndə, nə onun yazılışını, nə də onun mənasını öyrənmiş olmursunuz. Sadəcə, qarşınızdakı İngiliscə danışır. Odur ki, əsas fokus İngiliscə altyazılı videolardır.
4. Söz və ya ifadə öyrənin.
Kitab mağazalarından collocations in use kitablarını alın və gün ərzində 10 söz və ya ifadəni öyrənin. Beyin gündəlik olaraq 5-6 sözü aktiv yaddaşa ötürmə qabiliyyətindədir. Bu rəqəmi artırmaq da sizdən asılıdır. Bunun üçün günün əvvəlində həmin sözləri bir yerə qeyd edin. Elə bir yerə qeyd edin ki, siz gün ərzində 4-5 dəfə açıb, o sözləri oxuyasınız və 3-4 gündən bir də öyrəndiklərinizi yenidən təkrarlayarsınız. Dostlarınıza söz verin ki, hər gün siz onlara 10 yeni söz göndərəcəksiniz. Bununla da, hər hansı gün tənbəllik etsəniz dostunuz sizi xəbərdar edəcək :). Söz öyrənmək mühümdir, çünki söz bilmirsinizsə, fikir qura bilmərsiniz.
5. Mahnılara qulaq asın
Gündəlik olaraq ingilis dilində mahnılara qulaq asın, təbii ki, sözlərinə baxaraq dinləyin. Qarşınızda bilmədiyiniz söz olan kimi, onu qeyd edib, mütləq istifadə edin :).
6. Hər sözü öyrənməyə çalışmayın.
İlkin başlanğıcda hər qarşınıza çıxan sözü öyrənməyə ehtiyyac yoxdur. Məsələn sizə bolt-un dəmirinə verilən adı bilmək gündəlikdə yaramırsa, mütləq deyil :).. Öd kisəsində olan hüceyrənin adı nə sizə lazımdı nə də danışacağınız şəxsə :). Ona görə də məişət sözlərini öyrənməyə daha çox meylli olun. Özünüzə sözlər üçün dəftər tutun və gündəlik həyatınıza daxil olan, işlənmə potensialı yüksək olan sözləri öyrənin. Bunu “Most common english words” yazısını axtarışa verərək tapa bilərsiniz. Dediyim kimi bu qayda ilkin başlanğıca aiddir, sonradan söz dəlisi olub. hər qarşınıza çıxanı öyrənməniz lazım olacaq :)..
7. Fikrinizi sözbəsöz tərcümə etməyə çalışmayın.
Danışmağa yeni başlayan biri olaraq, İngiliscə danışan zaman belə, Azərbaycanca düşünürük. Daha aydın deesək, fikirləri Azərbaycan dilindəki cümlə strukturundan birbaşa ingiliscəyə tərcümə etməyə çalışırıq. Ona görə də, bəzən elə qəliz sözlərin tərcüməsində ilişib qalırıq ki, heç advanced olan biri də gəlsə sırf o sözün tərcüməsini tapa bilmir. Mütləq deyil ki, demək istədiyinizi sözbəsöz tərcümə edəsiniz, əsas olan demək istədiyiniz fikri çatdırmaqdır. Örnək olaraq, “Sənin kitabın məndədir” ifadəsini əksəriyyət Your book is on/in/with üzərində mübahisə edərək tərcümə etməyə çalışırsa belə, tərcüməsi “I have your book”-dur. Özünüzü çətinə salmayın, fikri ifadə etməyə çalışın, sözbəsöz, Azərbaycanca düşünməyin.
8. Xırda detallara qədər İngilis dilində olun.
Telefonunuzun dili belə İngiliscə olsun. Sosial şəbəkələrdə istifadə etdiyiniz dil, bəyəndiyiniz səhifələr belə xarici səhifələr olsun. Quotes səhifələrini xüsusilə izləyin.
9. İngiis dilini hər gün tətbiq edin.
Özünüzlə danışın, qeyri-adi səslənsə də, hər günün sonunda özünüzlə günün necə keçdiyi ilə bağlı söhbət edin. Danışığı bölməmək üçün bilmədiyiniz sözləri Azərbaycanca deyin :), amma qeyd edib, tərcümə edin. Əmin olun ki, ingiliscə danışmaq ilk öncə gündəlik, məişət sözlərini öyrənməkdən keçir :).. Tətbiq etməyə çalışmasanız, heç bir şansınız yoxdur.
Unutmayın, gündəlik həyatınızın 2-3 saatını ingilis dili ilə bağlı fəaliyyətə sərf etsəniz (yuxarıda qeyd edilən bütün fəaliyyətlər) ingilis dilinizdə qısa müddətdə baş verən dəyişiklikləri özünüz görəcəksiniz. Bütün bunların hamısı da tənbəlliyi atmaqdan başlayır. Uğurlar!
Müəllif: Numrəddin Hüseynov
İngilis Dili Səviyyələri
İngilis dili səviyyə testi yazının sonunda qeyd olunub. İmtahandan keç ingilis dili səviyyəni müəyyən elə!
“Ingilis dilini bilirsən?”
Bizə bu sual veriləndə çox vaxt cavab verməkdə çətinlik çəkirik . Hə deyim yoxsa, yox? Bu sualın cavabını hə və ya yox cavabı ilə məhdudlaşdırmaq mümkün deyil. Daha aydın cavab demək olar ki, mən bu səviyyədə ingilis dilində danışıram. Yaxşı, gəlin danışdığımız ingilis dili səviyyələrini və onlar haqqında nələri bilməli olduğumuzu öyrənək və onlara ətraflı nəzər salaq.
İngilis dili səviyyələri hansılardır?
A1 – Beginner (Başlanğıc səviyyə)
A2 – Elementary (İbtidai səviyyə)
B1 – Pre-Intermediate (Orta səviyyədən öncə)
B2 – Intermediate (Orta səviyyə)
C1- Upper-Indermediate (orta səviyyədən yuxarı)
C2 – Advanced (Qabaqcıl, inkişaf etmiş səviyyə)
6 səviyyədən ibarətdir.
Beginner səviyyəsi haqqında (A1)
Azərbaycan dilində “başlanğıc” mənasını verən beginner səviyyəsi insanların ingilis dilini öyrənməyə başladığı mərhələdir. Bu səviyyədə ingilis dilində danışan insanlar sadə ifadələr işlədə bilirlər. Onlar gündəlik olaraq istifadə etdiyimiz əsas söz ehtiyatlarından çox azına sahibdirlər. Sadəcə özlərini təqdim edə bilərlər. Onlar kim olduqları, harada yaşadıqları, tanıdıqları insanlar və sahib olduqları şeylər kimi şəxsi məlumatlar haqqında suallar və cavab verə bilərlər. Qarşındakı insan yavaş danışarsa, o, azda olsa ünsiyyət qura bilər və çox məlumatlı olduqları mövzularda qısa cümlələrlə cavab verə bilərlər.
Sonda deyə bilərik ki, onlar yalnız qısa şəkildə özlərini təqdim etmək üçün kifayət qədər məlumata sahibdirlər və ünsiyyət qurmaq imkanları çox məhduddur.
Elementary səviyyəsi haqqında (A2)
Azərbaycanca “əsas” mənasını verən Elementary səviyyəsində olan insanlar, özlərini Beginner səviyyəsindən daha yaxşı ifadə edirlər. Çünki onlara görə daha çox söz bazasına sahib olduqları üçün,özlərinə olan inamı daha çoxdur. Onlar şəxsi və ailə məlumatlarını, maraq dairələrini və bu sahələr haqqında məlumatları təsvir etmək üçün kifayət qədər aydın cümlələr qura bilirlər. Gündəlik fəaliyyətlər və vərdişləri haqqında sadə dildə ünsiyyət qura bilirlər. Məsələn: “Bugün idman zalına getmək üçün çölə çıxdım” (“I went out to the gym today”) və ya ” Qızımı 2 saata həkimə aparıram “. (I will take my daughter to the doctor 2 hours later.) kimi cümlələr qura bilirlər.
Qısacası; gündəlik həyatda danışmaq üçün kifayət qədər əsas məlumatlara malikdirlər və bu məlumatlarla ünsiyyət qura bilirlər.
Pre-Intermediate səviyyəsi haqqında (B1)
Artıq biz özümüz haqqıda rahat şəkildə danışa biləcəyimiz bir səviyyəyə gəldik.”Orta səviyyədən əvvəl”, yəni pre-intermediate səviyyəsi haqqında çox adamdan eşitmiş ola bilərsiniz. Bu səviyyədə olan insanlar söhbətin əsas məqamlarını, bir çox radio, telekanal və qəzetlərdə baş verən hadisələri və ya şəxsi maraqlarına uyğun olan məsələlərin əsas məqamlarını anlaya bilirlər Mövzular tanış olduqları hadisələrə aiddirsə, başa düşülən ingilis dilində yazılmış mətnləri oxuya bilərlər. O, təkcə anlamaqla kifayətlənmir, həm də müzakirə olunan mövzulara münasibət bildirərək söhbətə müdaxilə edir.Sadəcə olaraq yaşadığı hadisə və təcrübələri, hiss və düşüncələrini çatdıra bilir. Çox əhatəli olmasa da, xəyallarını danışa və istəklərini sadə səviyyədə ifadə edə bilər. Əgər ingilis dili səviyyəniz Pre-İntermediate-dirsə , rahatlıqla xaricə səyahət edə biləcəksiniz.
Qısacası onlar, gündəlik həyatı, cari hadisələri və maraq doğuran mövzuları başa düşə və danışa bilərlər.
Intermediate səviyyəsi haqqında (B2)
Intermediate, yəni “orta səviyyə”, doğma ingiliscə danışanlarla səlis və aydın ünsiyyət qura bilirlər. Sadə cümlələrdən kənara çıxır, digər səviyyələrdə olduğu kimi, daha mürəkkəb ideya və düşüncələri anlayır və onlara asanlıqla cavab verir. Gündəlik söhbətlərdə səlis və başa düşüləndirlər. Intermediate səviyyəsində olan insanlar daha çox söz bildikləri üçün sözlərin öyrənilməsinə deyil, vurğuya diqqət yetirməyə başlayırlar. Bu zaman sözlərin düzgün tələffüzünü başa düşməlisiniz. Onlar bir çox mövzularda mətnləri aydın və ətraflı yaza bilir. IELTS və TOEFL almaq istəyən şəxslər bu səviyyədən başlaya bilərlər.
Toefl nədir adlı blog yazımız: klik edin
IELTS nədir adlı blog yazımız: klik edin
Nəhayət; Əgər B2 səviyyəniz varsa, əminliklə “Mən ingiliscə danışa bilərəm” deyə bilərsiniz.
Upper-Intermediate səviyyəsi haqqında (C1)
Orta səviyyənin son mərhələsi olan C1-də siz gündəlik həyatda ehtiyac duyacağınız ingilis dilini tam olaraq öyrənəcəksiniz. Siz ağlınıza gələn hər bir şeyi ingilis dilində danışa, fərqli vurğuları başa düşə, ingiliscə mətni oxuya və asanlıqla tərcümə edə bilərsiniz. Bu, ümumi ingilis(General English) dilinin bitdiyi və akademik ingilis dilinə keçdiyi səviyyədir, burada o, ingilis dilindən danışıq/yazılı formada səlis, düzgün və doğru istifadə edə bilər. Siz öz peşənizlə bağlı təqdimatlar edə, məktub yaza və asanlıqla cavab verə bilərsiniz. Uzun nitqləri və mühazirələri, hətta fərqli vurğu ilə tərs cümlələri də başa düşə bilərsiniz. Siz bütün sosial xəbər şəbəkələrində və TV-də video və proqramları izləyə, filmləri altyazısız izləyə bilərsiniz.
Advanced səviyyəsi haqqında (C2)
Yüksək səviyyədə ingilis dilində danışıla bilən bir səviyyədir. Əgər Advanced (C2) səviyyəsindəsinizsə, ingilis dilindən ana dili kimi istifadə edə bilərsiniz. Fikirlərinizi ətraflı, uzun və səlis şəkildə ifadə edə bilərsiniz. İstəsəniz, uzun söhbətləri asanlıqla başa düşə, film və seriallara altyazısız baxa və hətta ingilis dilində kitab da yaza bilərsiniz. Fərqli vurğuları, deyimləri və tərs cümlələri başa düşə bilərsiniz.
Bu səviyyəni qısaca təsvir etmək istəsək; İngilis dilinin rəsmi dil olduğu istənilən ölkədə, məsələn, İngiltərə və Amerikada və ya başqa dildə danışılan hər hansı ölkədə asanlıqla yaşamaq üçün kifayət qədər ingilis dilini bilirsiniz.
İngilis dili imtahanı
Əgər sizdə İngilis dili səviyyənizi öyrənmək istəyirsinizsə, aşağıdakı linkə keçid edərək, ödənişsiz səviyyə imtahanı verə, İngilis dili səviyyənizi öyrənə bilərsiniz.
İngilis əvəzlikləri
Bütün İngilis əvəzliklərini yoxlayın: fərdi, sahib, refleksiv, nümayiş etdirici, sorğu-sual, qarşılıqlı, qeyri-müəyyən və nisbi.
1 – ŞƏXSİ PRONONLAR
a) Düz əvəzliklər
Mən. əvəzlik Mən, mən, həmişə böyük hərflə yazılır.
Sənsən arxaik bir formasan. əvəzlik sən hal-hazırda yalnız şeir dilində və ya istifadə olunur İncil
Sən, istifadə olunan forma sizə bərabərdir, siz, lord, Xanım.
o, odur o, o, insanlara, heyvanlara və şeylərə müraciət edin şəxsiyyətləndirilmişdir.
O, o və ya neytral zamir, ümumiyyətlə şeyə istinad edir. O zaman bir körpəyə də müraciət edə bilər seks.
Biz, biz.
Sən, sən, sənin çoxluğu, nəsrdə mütləq bir formadır. İstifadə olunan forma belədir Sən, sizə cavab verən, siz, lordlar, xanımlar
onlar, onlar, onlar, cəm hey o və o, insanlara, heyvanlara və şeylərə aiddir.
Düz əvəzliklər bəndin subyektləri kimi istifadə olunur.
Məs .: İki məktub yazdım, iki məktub yazdı.
Məktubları oxudu, məktubları oxudu.
ŞƏRHLƏR:
1-ci) Düz əvəzliklər felin tamamlayıcısı kimi də istifadə olunur olmaq:
Bu mənəm, onlardır.
b) Eğik əvəzliklər
Formalar mən, sən (sən), o, onun, o, biz, sən (sən), bunlar istifadə olunur:
1) birbaşa obyekt kimi:
Mən onu dünən gördüm, Dünən onu gördüm.
o bizi gördü, o bizi gördü.
Mən onları görmədim, Mən onları görmədim.
2) Dolayı əvvəlcədən təyin olunmuş obyekt kimi:
ona baxdıq, buna baxırıq.
bizi gözləyir, bizi gözləyir.
3) Ön söz olmadan dolayı bir obyekt kimi;
Onlara bir neçə kitab verdik, onlara bir neçə kitab verdik.
Baş verənlərin hamısını ona danışdım, Baş verənlərin hamısını ona danışdım.
2 – POSSESSIVE PRONONNS
a) Sifət əvəzlikləri mənim səninki onunkunu, bizimkini, səninki və isim əvəzlikləri mənim, sənin, onun, onun, onun, bizim, sənin, onların Şəxsi əvəzliklərə uyğundur:
Mən, mən
sən, sən
hey o
o o
o, o
biz, biz
sən, sən
onlar, onlar, onlar
mənim, mənim, mənim, mənim, mənim, mənim
sənin, sənin, sənin, sənin, sənin, sənin
onun, onun, senin, senin, senin, senin (onun)
onun, onun, onun, onun, onun, (onun)
onun, onun, senin, senin, senin, senin (onun, onun)
bizim, bizim, bizim, bizim, bizim, bizim,
senin, senin, senin, senin, senin, senin
onların, onların, onların, onların, onların, (dles, onların)
b) Sifət əvəzlikləri mənim, səninvə s. isimdən əvvəl:
Qələmim haradadır? – Qələmim harada?
Kitablarımız açıqdır. – Kitablarımız açıqdır.
c) isim əvəzlikləri mənim incəvə s. isim ifadə edilmədikdə istifadə olunur:
Bu kimin papağıdır? Bu mənimdir. – Bu kimin papağıdır? Bu mənimdir.
d) Sahiblər, Portuqal dilində olduğu kimi sahib olduğu şeylə deyil, sahib ilə cinsi və sayı ilə razılaşırlar:
onun bacısı
qardaşları
bacıları
onun bacısı
onun qardaşları
bacıları
Paul və Mary yazdılar
bacıları
qardaşları
bacıları
Paulo və Maria yazdılar
3 – REFLEKTIV PRONONLAR
a) əvəzliklər ÖZÜM, Vəhşi
| Tək | Cəm forması |
| özüm özün Özü özü özü |
özümüz özünüz özləri |
b) -ın birləşmələri öz-özümə işə götürülə bilər:
I – Refleksiv əvəzlik kimi: özünə zərər verdi, yaralandı.
II – vurğu əvəzlikləri kimi: məktubu özü oxudu, qutunu özü etdi.
ŞƏRHLƏR:
1-ci) Danışan şəxs özünə birinci şəxsin çoxluğunu verirsə, istifadə edir özümüz və yox özümüz.
2) Yalnız bir nəfərlə danışarkən istifadə edin özün və yox özümüz.
c) Qeyri-müəyyən əvəzliyə uyğun gələn refleksiv əvəzlik bir, biz var özünü: özünü incitməközünüzü incit.
4 – DEMONSTRATİV PRONONLAR
bu, bu, bu, bu;
bunlar, bunlar;
ki, bu, bu, bu, bu, o, o; və
bunlar, o
Onlar istifadə olunur:
I) Sifət əvəzlikləri kimi:
Bu oğlan yazır, bu oğlan yazır.
o qız oxuyur, o qız oxuyur.
bu kitablar mənimdir, bu kitablar mənimdir.
o uşaqlar oynayır, o uşaqlar oynayır.
II) isim əvəzlikləri kimi;
Bu kimdir? Bu kimdir?
Bu nədir? Bu nədir?
Bunlar aldığı kitablar, bunlar aldığı kitablardır.
Bununla razısan? Bununla razısınız?
Bu doğru deyil, bu doğru deyil.
Bu və bu barədə danışdıq, bu və bu barədə danışırıq.
Bunlar kimdir? Bunlar kimdir?
b) Bunlar həm də ifadələr kimi istifadə olunur:
Yalnız, o
bu cür, belə, belə
eyni, eyni, eyni
bir, the
əvvəlki, o)
sonuncu, bunlar bunlar)
yan, yond, o tərəfdə, oradakılar (lar), orada olanlar (və ya orada).
Məs .:
yalnız mənə dedi, mənə dedi.
Özü də deyir, bunu özü deyir.
Heç vaxt belə şeylər deməz, heç vaxt belə şeylər deməz.
O uşağa belə baxılacaq, bir uşaqdır və belə davranacaq.
Eyni sözləri üç dəfə yazdı, eyni sözləri üç dəfə yazdı.
Eyni şeyi edərdi, eyni şeyi edərdi.
Dünən gətirdiyi bunlardır, dünən gətirdiyi bunlardır.
Prof. Smith və Prof. Brown dünən gəldi, birincisi Londondan, ikincisi New YorkdanProf. Smith və Prof. Brown dünən gəldi; biri Londondan, digəri New Yorkdan gəldi.
Yanındakı təpədə bir neçə ağac görürəm, Orada o təpədə bir neçə ağac görürəm.
ŞƏRHLƏR:
1-ci) Fellərlə inanıninan, gözləmək, ümid edirəm, gözlə, diləyim, qoy, güman, düşündüşün, düşün qorxmaq, fərz edək, təəssüf edirəm, üzr istəyirəm, qorxuram, yalnız bir müşahidənin və ya sualın təkrarlanmaması istəsək istifadə etmək olar:
Məs .: John yeyəcək? mən belə düşünürəmJohn gələcəkmi? Mən belə düşünürəm.
2-ci) Mənfi fel ilə istifadə edə bilərik yalnız və ya yox:
Məs .: Yeyəcəkmi? Mən belə düşünmürəm və ya düşünmürəm, o gələcək? Məncə yox.
5 – INTERROGATIVE PRONONNS
Sorgu əvəzlikləri bunlardır:
• üst, üst
• Nə, nə
• hansı, hansı.
– üst qərarsızdır: nominativ üst, sahiblik kimin, kimin məqsədi və məqsədi kim, ki (birbaşa və ya dolayı obyekt). üst şəxsiyyətə aiddir: o kimdir? O kimdir?
– nə insanlara və şeylərə aiddir. İnsanlara istinadla istifadə edildikdə sosial vəziyyəti, peşəsi, xarakteri və s.
– Hansı seçicidir və insanlara və şeylərə aiddir.
– üst və Kimdir isim əvəzlikləridir: Bu adam kimdir? Bu adam kimdir? Pəncərədə kimləri görürsən?? Pəncərədə kimləri görürsən?
– kimin nə və hansı isim əvəzlikləri və sifətlərdir. Məs .:
Bu penci kimindirorada Bu kimin qələmi?
o kimin qızıdır? O kimin qızıdır?
hansı kitabları oxudu? Hansı kitabları oxudu?
bu nədir? Bu nədir?
O nədir? O, memardır. O nədir? O, memardır.
Bunu hansı şagird yazdı? Bunu hansı tələbə yazdı?
İkisindən hansı gedir? Hansı gedir?
Sorğular ibarətdir həmişə –kim olursa olsun, nə olursa olsun ilə uyğun olan vurğulayıcı formalardır kim, nə, hansı və təəccüb, səbirsizlik və ya narazılıq bildirin:
Kim lüğəti şkafdan götürdü? Lüğəti rəfdən kim çıxartdı?
Hansı bəhanələr gətirdi? Hansı bəhanələr gətirdi?
Hansı tərəfə getdi? Hansı tərəfə getdi?
6 – Qarşılıqlı PRONONLAR
bir-birimizi və bir-birimizi, bir-birinə, bir-birinə, iki və ya daha çox insan və ya şey üçün istifadə olunur:
İki kişi bir-birinə baxdı (və ya bir-birimizi), iki kişi bir-birinə baxdı.
Kənddəki insanlar hamısı bir-birini tanıyırdılar (və ya bir-birimizi), kənddəki hər kəs bir-birini tanıyırdı.
ŞƏRHLƏR:
1) əvəzliklər bir-birimizi və bir-birimizi mülkiyyət şəklində istifadə edilə bilər: bir-birinin, bir-birinin, bir-birindən, bir-birindən.
2-ci) bir-birimizi və bir-birimizi qarşılıqlı fikir olduğu müəyyən fellərlə, – öpüşmək dava görüşməkvə s.
3-cü) bir-birimizi mövzu olaraq yalnız danışıq dilində qəbul edilə bilər.
7 – MÜƏYYƏN TƏQDİMATLAR
a) ƏN YAXŞI MƏQSƏDİSİZ
Hər hansı, hər hansı bir, bəzi, bəzi, bəzi (lər).
əlavə et, bəziləri, bəziləri, bəziləri, haqqında, sertifikat (lar), müəyyən (lər).
Da, də, heç, heç.
Yoxdur, heç, heç.
çox, çox, çox.
Çox, çox, çox.
azaz, az.
Azdır, az, az.
Hamısı, hamısı, hamısı, hamısı.
bir, biz, doğru, bir haqlı, bəziləri, bəziləri.
Hər biri, hər biri.
hər, hamısı, hamısı, hər biri.
digər, başqa (lər), digər (lər) lər.
başqa, bir başqası, bir başqası.
ya da, bir və ya digər, bir və ya digər, hər biri.
Həm də, nə bir nə də digər, nə də ikisindən.
Hər ikisi də, ikisi də, hər ikisi də.
Yetər, olduqca.
Bir neçə, bir neçə, bir neçə.
hər kəs, hər kəs, kimsə.
bir şey, bir şey.
kimsə, kimsə, kimsə.
bir şey, bir şey.
heç kim, heç kim, heç kim.
Heç nə, heç nə.
Hər kəs, hər kəs, hamı (bütün insanlar).
Hər şey, hər şey.
ŞƏRHLƏR:
qeyri-müəyyən da, də və hər yalnız sifət əvəzlikləri və kimi işlənir heç kim, heç kim, bir şey, bir şey, heç kim, heç bir şey, hamı və hər şey, isim əvəzlikləri kimi.
b) ƏLAVƏLİ PRONONLAR
Hər hansı
Hər hansı bir lüğət edər, hər hansı bir lüğət edəcəkdir.
Masanın üstündə çörək varmı? Masanın üstündə çörək varmı?
Dəhlizdə oğlan var? Dəhlizdə oğlanlar (hər hansı bir oğlan) varmı?
əlavə et
Bağda bəzi qızlar gördüm, bağda bəzi qızlar gördüm.
Bu mövzuda əlli kitab oxudu, bu mövzuda əlli kitab oxudu.
Bəzi insanlar heç vaxt “təşəkkür edirəm” deməz, bəziləri “təşəkkür edirəm” deməzlər.
Da, də
Ümid yox idi, ümid yox idi.
Bulud yox idi, bulud yox idi.
çox
Çox vaxt itirdi, çox vaxt itirdi
Çox
Bir çox ölkəni tanıyır? Bir çox ölkəni tanıyır?
az
Az pul xərclədi, az pul xərclədi.
Azdır
Dostları azdır, dostları azdır.
Hamısı
Bütün ümidlər itdi, bütün ümidlər itdi.
Hər tərəfə qaçdılar, hər tərəfə qaçdılar.
bir
Bir səhər onu məktəbə gedərkən, bir səhər məktəbə gedərkən gördüm.
Hər biri
Küçənin hər tərəfində iki restoran var idi, bir səhər onu məktəbə gedərkən gördüm.
hər
Hər həftə gəlir, hər həftə gəlir.
Hər oğlana iki məşq kitabı verdim, hər oğlana iki məşq kitabı verdim.
digər
Başqa kitab almalıyıq, başqa kitab almalıyıq.
başqa
Ona bir şans daha verdim, ona (bir) başqa bir şans verdim.
ya da
Hər iki ucunda bir, hər ucunda bir var idi.
Həm də
Mübahisədə heç bir tərəfimiz olmadı, mübahisədə heç bir tərəfimiz olmadı.
Hər ikisi də
Hər iki oğlan da var idi, hər iki oğlan da orada idi.
Yetər
Vaxtımız var, vaxtımız var.
Bir neçə
Onu bir neçə dəfə gördüm, bir neçə dəfə gördüm.
c) MƏZMUN TƏQDİMATLAR
Hər hansı
Bu jurnallardan birini oxumusan? Bu jurnallardan birini (və ya birini) oxumusunuz?
əlavə et
Bəziləri xilas edildi, bəziləri xilas edildi.
Yoxdur
Heç biri gəlməyəcək, heç biri gəlməyəcək.
çox
Dediklərinin çoxu yalan, dediklərinin çoxu yalan.
Çox
Çox qaldı ?, Çox qaldı?
az
Çox az deyildi, çox az deyildi.
Azdır
Çox az adam seçildi, çox az adam seçildi.
Hamısı
Hamısı lövhədə, hər şey lövhədə yazılmışdı.
bir
İnsan heç vaxt bilmir, biz heç bilmirik.
Hər biri
Hər birinə bir mükafat, hər birinə bir mükafat verildi.
digər
Başqalarını gətirə bilər, başqalarını da gətirə bilər.
başqa
Bu misal olmaz. Sənə başqasını verəcəm. Bu nümunə etməyəcək. Başqa birini verəcəm.
ya da
Ya mənə yaraşır, hansı mənə yaraşır.
Həm də
Nə məni sevindirir, nə də (ikisinin də) məni.
Hər ikisi də
İkisi də haqlıdır, ikisi də haqlıdır.
Yetər
Bu kifayətdir? Bu kifayətdir?
Bir neçə
Onsuz da bir neçəmiz var, onsuz da bir neçəmiz var.
Hər kəs
Pəncərədə kimsə var? Pəncərədə kimsə var?
bir şey
Bu qutuda bir şey var? Bu qutuda bir şey var?
kimsə
Kimsə döyür, kimsə döyür.
bir şey
Bir şey səhvdir, bir şey səhvdir.
Heç kim
Dünən heç kim gəlmədi, dünən heç kim gəlmədi.
Heç nə
Heç bir şey edilə bilməz (= heç bir şey edilmir), heç bir şey edilə bilməz.
todo Mundo
Hamı çıxdı, hamı çıxdı.
Hər şey
Hər şeyi daşıya bilmir, hər şeyi daşıya bilmir.
8 – ƏLAVƏLİ PRONONLAR
üst (hansı, hansı), hansı (nə, nə, nə), ki (nə), nə (nə) nisbi əvəzlik kimi istifadə olunur.
a) ÜST. üst, mövzu əvəzliyi, şəxs əvvəlki kimi var:
Nom.
Böyük bir alim olan cənab Tompson bu mövzuda bir neçə kitab yazmışdır, Böyük bir alim olan cənab Tompson bu mövzuda bir neçə kitab yazmışdır.
b) kim sahib kimi kimin və məqsəd olaraq kimdir:
Sahibdir
Əsərlərini oxuduğum cənab Tompson Londonda yaşayır, Əsərlərini oxuduğum Bay Thompson Londonda yaşayır.
obyektiv
Şəxsən tanımadığım cənab Tompson bir neçə gün əvvəl mənə bir məktub hiss etdi, Şəxsən tanımadığım (və ya kim) cənab Tompson bir neçə gün əvvəl mənə bir məktub göndərdi.
c) Hansı. Hansı heyvanlara, bitkilərə və əşyalara aiddir.
Nominal
(Hansı)
Məktəbimizə aid olan bu masa şamdan,məktəbimizə aid olan bu masa şamdan hazırlanıb.
Sahibdir
(Bunlardan)
Pəncərələri meydanda görünən bu bina Milli Muzeydir, pəncərələri meydanı görən bu bina Milli Muzeydir.
obyektiv
(Hansı)
Ötən ay İngiltərədən aldığım bu jurnal çox maraqlıdır, keçən ay İngiltərədən aldığım bu jurnal çox maraqlıdır.
d) BU. ki insanlara, heyvanlara, bitkilərə və əşyalara istinadla istifadə olunur.
Nominal
ki
insanlar, heyvanlar, bitkilər və şeylər üçün.
Sahibdir
kimin
bunlardan
İnsanlar üçün.
heyvanlar, bitkilər və əşyalar üçün.
obyektiv
ki
Kimdir
Hansı
insanlar, heyvanlar, bitkilər və şeylər üçün.
İnsanlar üçün.
heyvanlar, bitkilər və əşyalar üçün.
Nümunələr:
Nominal
Bu məktubu yazan bir İngilis alimi, bu məktubu yazan bir İngilis alimi.
Hürən it qonşumuza, hürən it qonşumuza məxsusdur.
Vitrin içində olan qolbaq qiymətli bir ləl-cəvahir, pəncərədəki bilərzik qiymətli bir daşdır.
Sahibdir
Kuklası qırılan uşaq ağlayır, kuklası qırılan uşaq ağlayır.
Çekmecələri boş olan masa artıq satılmışdır, çekmeceleri boş olan masa artıq satılmışdır.
obyektiv
Kinoteatrın qarşısında gördüyümüz qızlar bilet, kinoteatrın qarşısında gördüyümüz qızlar bilet almağa hazırlaşırdılar.
Mənim gətirdiyim qutular mağazada, gətirdiyim qutular anbarda.
e) NƏDİR. qohum nə əvvəlcədən ifadə edilmiş bir ifadəsi yoxdur, bağlayıcı əvəzlik deyil və deməkdir – şey, şeylər: Yazdıqlarını oxumadım, yazdıqlarını oxumamışam.
Buna da bax:
- Göstərici Pronouns
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.