Onurğasızların indikator orqanizmi kimi tətbiqi

• Onurğasızların qapalı qan sistemi, yaxşı inkişaf etmiş bir beyni, solungaçları və ya tənəffüs üçün ağciyərləri və mürəkkəb və inkişaf etmiş bir sinir sistemi vardır, halbuki onurğasızlarda primitivdir. Bu səbəbdən, onurğalıların onurğasızlarla müqayisədə ətraf mühitdən ən yaxşısını çıxarmaq üçün bir çox ixtisasa sahib olması narahatlıq doğurur.

INDIKATOR

INDIKATOR (lot. indico — koʻrsataman, aniqlayman) — biror jarayonning borishini yoki kuzatilayotgan obyektning holatini inson idrok etadigan qulay shaklda aks ettiruvchi asbob (qurilma, element). Vizual (koʻrib), akustik (eshitib), taktil (se-zish, iskash va b. ga asoslangan) va b. xillari bor. Inson axborotlarning qariiyb 90 foizini koʻrib idrok qilgani uchun vizual Indikator kengroq ishlatiladi. Vizual Indikatorning katta guruhini tasviriy Indikatorlar tashkil etadi, ular obyektning fazodagi holatini, tasnifiy oʻzgarishini grafik tarzda yoki elektron-nur trubkasi ekranida egri chiziq tarzida tasvirlaydi. «Hozir boʻlish effekti» ni yaratuvchi vizual Indikatordan foydalanilganda yaxshi idroq qilinadi. Mac, samolyotning bir necha Indikator koʻrsatayotgan vaziyati samolyotni tus-mollab qoʻndirish asbobidagi bitta koʻrinadigan shartli tasvir — obyektning ekranda siljishi bilan almashtiriladi (1-rasm). Kuzatilayotgan obyekt yaxshi koʻrinmaydigan joylarda akustik Indikator qoʻl keladi. Obyektdan keladigan signallarni darhol sezish lozim boʻlgan hollarda taktil Indikator vizual Indikator bilan birga qoʻllaniladi.

Tuzilishiga koʻra, signal I. i (lampalar, qoʻngʻiroq, richag va b.), milli (minut, metr, kilogramm, gradus va b. ga boʻlingan shkalali), raqamli, tasviriy (yaqqol), proyeksion (elektron-nur trubkali) va aralash Indikatorlar buladi. Vazifasiga kura, rostlash, ulchash, radiolokatsiya va b. xillarga boʻlinadi. Konchilikda plun-\jerli nasosning klapanlari ishini nazorat qilib turadigan rostlash Indikatori qoʻllaniladi. M ash inasozlikda berilgan oʻlchamdan ogʻish qiymatini koʻrsatadigan oʻlchash Indikatori ishlatiladi (2-rasm). Radiolokatsiya Indikator iradiolokatorning taʼsir doirasida ni-shon paydo boʻlganini koʻrsatadi va uning koordinatalarini aniqlab beradi.

Search

Биз билан Алоқа

Агар сизда таклифлар бўлса ёки мақолаларда ҳатолик бўлса биз билан боғланинг.

Мақолалар

Сайтга жойлаштирилган мақолаларда ноаниқлик ва ҳатоликлар топсангиз албатта бизга ҳабар беринг.

Маълумот қидируви

Ўшбу сайтда 40 мингга яқин ҳар ҳил мавзудаги мақолалар тўпланган.

Onurğasızlar və onurğasızlar arasındakı fərq

Heyvanlar aləminin bütün üzvləri bu iki qrupa daxildir: onurğalılar və onurğasızlar. Bu iki qrup arasındakı fərqlər çoxdur. Bununla birlikdə, bu məqalədə onurğalıların və onurğasızların əsas bədən sistemləri arasındakı ən ziddiyyətli fərqləri müzakirə etmək niyyətindədir. Nomenklaturanın səsləri ilə, heyvanlarda onurğaların olması və olmaması deməkdir. Məsələn, onurğasızlarda müxtəliflik və yayılma çox yüksəkdir, halbuki onurğalılar arasında mürəkkəblik, inkişaf və ixtisas yüksəkdir.

Onurğalılar

Onurğalı heyvanların onurğa beyni ilə bənzərsiz onurğası var. Onurğa, daxili skeletinin bir hissəsi olan onurğa sütunudur. Skelet sümüklü və ya qığırdaqlı ola bilər. Xordatların üzvləri arasında Quşlar, Məməlilər, Balıqlar, Amfibiyalar və Sürünənlər daxil olmaqla ən böyük qrupdur. Onurğa beyni, beyin və kaudal bölgələr arasında, onurğa beyni adlanan boş bir sinir toxuması borusu ilə uzanır. Onurğalılar iki tərəfli simmetrik cisimlərə malikdirlər. Onurğalıların ən əhəmiyyətli xüsusiyyəti, kəllə adlanan sümük quruluşu ilə örtülmüş yaxşı inkişaf etmiş beyindir. Tənəffüs sistemləri, heyvanla ətraf mühit arasında qaz mübadiləsi üçün ya ağciyər, ya da solungaçlarla işləyir. Bəzən başqa qaz mübadiləsi səthləri də var. ağız boşluqları və dəriləri xüsusilə amfibiyalarda əhəmiyyətli olmuşdur. Onurğalıların həzm sistemi ağızdan başlayaraq rektumdan sonra bitir. Bu mədə -bağırsaq traktı onurğa beyninə ventral olaraq yerləşir. Bundan əlavə, ağız öndən açılır və anus bədənin arxa ucundan açılır. Qan dövranı sistemi ürəyi ventrikulyar olan qapalı bir sistemdir. Bunlar onurğalıların əsas xüsusiyyətləridir.

Onurğasızlar

Onurğasızlar sadəcə onurğası olmayan heyvanlardır. Onurğasızlar, bir çox Phylas və Subphylas daxil olmaqla geniş bir heyvan kolleksiyasına malik olan bütün heyvan növlərinin 97% -dən çoxunu təşkil edən böyük bir heyvan qrupudur. Süngerlər, coelenterates, echinoderms, Annelids, yumuşakçalar (kalamar, ahtapot, ilbizlər, ikibaşlılar) və artropodlar onurğasızlara aiddir. Böcəklər və bir çox yumuşakçalar (mollyuskalar) kimi bəzi onurğasızların xarici skeletləri var, digərlərində yoxdur. Dəstəkləyici bir sistem olmadığı üçün onurğasızların çoxu daha kiçikdir. Sinir sistemi, sərbəst şəkildə qurulmuş hidra sinir şəbəkəsindən tutmuş, sefalopod beyinlərinə qədər olan onurğasızlar arasında son dərəcə müxtəlifdir. Onurğasızların qidalanması digər heterotrofik vərdişlər kimi parazitardır və sistemləri çox sadədir. Bəzən həm qidalanma, həm də defekasiya üçün yalnız bir açılış olur. Qan dövranı sistemləri bir çox hallarda açıqdır və ürək dorsaldır. Tənəffüs sistemləri son dərəcə müxtəlifdir və sadə yayılmadan başlayır. Onurğasızlar bədən quruluşunda həm radial, həm də ikitərəfli simmetriya nümayiş etdirirlər. Onurğasızların müzakirə olunan bütün xüsusiyyətləri aralarında çox müxtəlifliyə malikdir.

Onurğasızlar ilə onurğasızlar arasındakı fərq nədir?

• Onurğasızların onurğa beyni var, onurğasızlarda isə onurğa sütunu yoxdur.

• Onurğasızlar arasında müxtəliflik onurğalılarla müqayisədə olduqca yüksəkdir.

• Onurğasızlar həmişə ikitərəfli simmetrikdir, onurğasızlar isə ikitərəfli və ya radial simmetriya göstərə bilər.

• Onurğasızlar ümumiyyətlə iri bədənlidirlər və onurğasızlara nisbətən sürətli hərəkət edirlər.

• Onurğasızların qapalı qan sistemi, yaxşı inkişaf etmiş bir beyni, solungaçları və ya tənəffüs üçün ağciyərləri və mürəkkəb və inkişaf etmiş bir sinir sistemi vardır, halbuki onurğasızlarda primitivdir. Bu səbəbdən, onurğalıların onurğasızlarla müqayisədə ətraf mühitdən ən yaxşısını çıxarmaq üçün bir çox ixtisasa sahib olması narahatlıq doğurur.

Bütün bu dəyişikliklərə baxmayaraq, kimsə onurğasızların sadəliyinə görə daha çox uyğunlaşa biləcəyini, onurğalıların isə ixtisaslaşma səbəbiylə müqayisədə yaxşı uyğunlaşma qabiliyyətinə malik olmadıqlarını söyləyə bilər. Ancaq evolyusiyada ixtisaslaşmanın iflic olması və ultra ixtisaslaşmanın taksonların həyat qabiliyyətini öldürməsini bitirmək üçün məşhur bir sitat gətirmək istərdim.

İnsan orqanizmi və onun fəaliyyəti haqqında bilmədikləriniz

İnsan bəşəriyyətin ən möcüzəli varlığıdır. İnsan orqanizmi, onun fəaliyyəti, daxili və xarici orqanların xüsusiyyətləri və s. Bütün bu proseslər mürəkkəb strukturun bir hissəsidir. İnsan bədənində 206 sümük, 32 diş, 10 barmaq, iki göz, iki qulaq, bir burun, bir ağız, bir ürək, iki böyrək və.s saymaq olar. Lakin bunlar hələ hamısı deyil.

Bizə elə gəlir ki, biz bədən üzvlərimiz haqqında hər şeyi bilirik. Amma insan orqanizminin mürəkkəb quruluşunda xeyli sirli məqamlar var.

Publika.az sizə insan orqanizminin maraqlı sirli xüsusiyyətlərini açıqlayır:
1. Omba sümüyünün möhkəmliyi qranitə bərabərdir – İnsan sümüyü – Yer üzündə ən möhkəm materiallardan biridir. Möhkəmliyinə görə onu beton və təxminən qranitlə müqayisə etmək olar. Təsəvvür edin, kibrit qutusu ölçüsündə sümük 9 ton kütlənin ağırlığına dözə bilər. Bu ağırlıq beton divarın daşıya biləcəyi ağırlığın 4 qatıdır. İnsan bədənində ən böyük sümük – böyük omba sümüyüdür. Hansını ki, yalnız ekstremal şəraitdə (avtomobil qəzası) sına bilər.

2. Orqanizmdə hüceyrələr saniyədə 25 milyon dəfə yenilənir – Bədənimizin hüceyrələri ən önəmli funksiyanı yerinə yetirir. Hər saniyədə 25 milyon dəfə yenilənən hüceyrələrin sayəsində orqanizm özünü tənzimləyir. Orqanizmin ən önəmli müdafiə qatı dəridir. Dəri toxumaları xarici mühitlə təmasda olduğu üçün tez-tez dəyişikliklərə məruz qalır. Məhz sürətlə yenilənən hüceyrələr sayəsində dəridə olan kəsiklər, müxtəlif yaralar, yanıqlar qısa müddətdə sağalır.

3. İnsan bədənində mövcud olan damarların ümumi ölçüsü 100 min kilometrdir. Əgər insan orqanizmində böyük arteriyallardan kiçik kapilyarlara qədər bütün damarları bir xətt üzrə ağız-ağıza qoysaq, yer kürəsini iki dəfə sarımaq olar.

4. İnsan beyni dəqiqədə 1000 söz oxuya bilər. Araşdırmalara görə insanlar kitabı səssiz oxuyarkən ucadan oxuduqlarından 2 dəfə daha sürətli oxuyurlar. Ümumi götürsək, 3 cür oxunuş forması mövcuddur – bədahətən yəni sərbəst cümlələr quraraq, ucadan oxuyarkən və vizual oxuma – yəni səssiz. Sözləri özümüz seçsək də, bu şəkildə insan beyni ən ləng nəticəni göstərib – dəqiqədə 250 söz. Ucadan oxuyarkən beynimiz dəqiqəyə 450 söz oxuya bilir. Amma vizual oxuma zamanı dəqiqədə 700 söz qeydə alınıb. Bəzən sürətli oxuyan gəncləri görüb heyrətlənirik. Bu bütün insanlarda belədir. Sadəcə aktiv şəkildə çox mütaliə edərək bu nəticələri və hətta daha yüksək nəticələrə nail olmaq

5. İnsanın saçları dəhşətli dərəcədə güclüdür. Orta hesabla, insanın başında təxminən 150 min tük bitir. Birlikdə toplanmış saç 12 ton ağırlığı qaldıra biləcək gücə malikdir. Bu təxminən iki nəhəng filin çəkisi deməkdir. Bundan başqa bir tel çəkisi çox olmayan kiçik bir butulkanı qaldıra bilər.