Psixopatlar kimlar – psixopatani qanday aniqlash va psixopatik manipulyatordan o zingizni qanday himoya qilish kerak

Odatda, bu psixopatlar kimni so’rashganida, mashhur kitoblar va film qahramonlari Hannibal Lektor, Shekspirning Iago, Enni Wilks va Keri Stiven King, “Amerikalik psixologik” Patrik Bateman, “Soat ishi apelsin” Aleks. Hayotda simptomlar shunchalik ravshan emas. Mashhur psixopatlar: nafaqat maniak va jinoyatchilar, balki ajoyib natijalar bilan ajralib turardi. Ular, masalan, quyidagi shaxslardir:

Sevgilinizin psixopat olduğunu göstərən 8 işarə

Sevdiyiniz insan sizin üçün doğru insandır? Bəlkə vaxtında uzaqlaşmaq lazımdır?

Milli.Az lent.az-a istinadən qarşınızdakı şəxsin psixopat olub-olmamasını aydınlaşdırmağa kömək edəcək əlamətlərdən danışır.

Psixopat sevgili çox xarizmatikdir və bundan istifadə edir. Özünə güvənən adam təsiri bağışlayır. Sizə xoş sözlər tərifilər söyləyib özlərindən asılı vəziyyətə salırlar. Bütün arzularınızı yerinə yetirəcəkmiş kimi görünürlər.

Keçmişləri barədə gözyaşardan hadisələr danışırlar. Bununla ürəyinizdə onlara yer ayırmış olursunuz.

Patoloji yalançıdırlar. Siz yalan deyildiyinin fərqində belə deyilsiniz.
Münasibətlər çox sürətlə inkişaf edir.

Tez-tez onu qısqanmalı olur, sizi sevdiyindən şübhəyə düşürsünüz.

Sizin özünüzə inamınızı qırır, öz gözünüzdə şəxsiyyətiniz kiçilir.

O, sizin həyat enerjinizi sorur və həyatınızın iplərini öz əlinə alır. Onun ətrafı daim ona heyranlıq bəsləyən əks cins nümayəndələri ilə doludur. Bəzən sizi ümumiyyətlə görmür.

Onunla münasibətlər sizə hüzur yox, həyəcan, qorxu, stress verir. Bu münasibətlər sizi dəyişməyə məcbur edir. Ayrılmaq istəsəniz də, buna imkan vermir. Çünki ona sizin kimi bir neçə qurban mütləq lazımdır.

Milli.Az

Psixopatlar kimlar – psixopatani qanday aniqlash va psixopatik manipulyatordan o’zingizni qanday himoya qilish kerak?

Psixopatiya sindromi (yunoncha “qalb kasalligi”) boshqalarga nisbatan yuraksiz, hissiyotsiz va manipulyativ tarzda namoyon bo’ladi. Bunday psixopatlar kimningdir boshqalar bilan aloqa qilish imkoniga ega bo’lmagan va muddati eshitilayotgan bo’lsa ham, psixologiyada bunday tashxis yo’q. Kasallik haqida tortishuvlar kamaymaydi.

Nima uchun psixopatlarga aylanish kerak?

Psixopatiya haqidagi dastlabki fikrlar 1941 yilda amerikalik psixiatr Xervey Kleksli tomonidan tuzilgan. Ilgari shaxsiy alomatlar boshqa nomlar bilan tasvirlangan, masalan, engil yoki ma’naviy jinnilik. Agar biror kishi hissiy, hayajonli bo’lsa – bu uning kasalligini bildirmaydi. Statistikaga ko’ra, barcha odamlarning 10% psixopatologik xususiyatlarga ega. Klinik bemorlarning faqat 1-2 foizi, ayniqsa ularning aksariyati jinoyat muhitida (25 foiz) topilgan.

Sindromning tasnifi, simptomatologiyasi va xarakteristikasi tortishuvli hisoblanadi. Hozirgacha psixopatlar qanday bo’lishini va sindromning rivojlanishiga nima sabab bo’lganligi ma’lum emas. Shaxsning anomalisi tug’ma yoki tashqi muhitga salbiy ta’sir ko’rsatishi mumkin, toksik mahsulotlar bilan beyin nöronlarına zarar etkazishi mumkin. Shaxsning kamchiliklari qaytarilmasdir va psixopatiya davolanish qiyin kechadi, garchi bolalikda sindromda asosyal xulq-atvorni nazorat qilish va to’g’rilash osonroq bo’lsa-da.

Psixopatni qanday aniqlash mumkin?

Psixopat empati, tajriba qobiliyatini yo’qotadi, ammo individual alomatlar klinik tashxisni bildirmaydi. Psixopatik xususiyatlar uchdan kam bo’lsa, sindromning mavjudligini bildirmaydi. Ba’zan atrofdagi va bemorning tashxisi haqida bilishmaydi va alomatlar shaxsiy fazilatlar uchun olinadi. Tadqiqotchilar psixopatning quyidagi belgilarini chaqirishadi:

zaif xatti-harakatlar nazorati, asabiylashish;
yuzaki tuyg’u, chizmachilik va suhbatlashish;
hayajonga muhtoj, adrenalin qaramligi – bunday odamlar uzoq vaqt davomida idda o’tira olmaydi;
harakatlaridan oldin javobgarlik;
empatiyaning etishmasligi;
yuqori benlik hurmati.

Xavfli psixopatlar qanday?

Agar barcha psixopatlar zo’ravonlikka moyil emasligini hisobga olsak ham, ular jamiyatga, ayniqsa jinoiy o’tmishdagi odamlarga xavf tug’diradi. Ularning harakati insoniy tabiatga nisbatan ko’proq halokatli. Ajablanadigan psixopatik shaxsiyat boshqalarga bo’lgan talabni oshiradi. Bunday odamlar qarama-qarshilikka uchraydi, osongina g’azabga duchor bo’ladi, hatto qotillikka ham qodir. Psixopatlar ijtimoiy yirtqichlar bo’lib, ular quyidagi harakatlarda ifodalanadi:

ular birovning og’rig’ini sezishadi, lekin ular o’zaro munosabat qilmaydilar;
ular ajoyib manipulyatorlar, ayyorlik va qiziqarli;
ko’pincha bunday odamlar dangasa, parazitar hayot tarziga etaklaydi, ishlamaydi va ishlashni xohlamaydi.

Psixopat va sociopat – farq

Ba’zi odamlar xato tushunchalarni birlashtirib, ikkita tushunchani – psixopat va sotsopatni birlashtiradi. Ikkala atama ham antisosyal kishilik bozukluklarını belgilaydi va umumiy xususiyatlarga ega. Ushbu turlarning o’xshashligi quyidagilardan iborat:

Bunday odamlar mas’uliyatsiz va aldamchi.
ular boshqa odamlarning his-tuyg’ulari bilan o’ynashadi, lekin ular vijdon va empatiyaning his-tuyg’ulari yo’q;
Ikkala turdagi ham boshqalarning xavfsizligini inkor etadilar;
ular jamiyat qonunlarini rad etadilar.

Psixopatni sotsopatadan qanday ajratish mumkin – ikkinchisidan farqli o’laroq, u butunlay vijdonni yo’qotadi, ammo u reja tuzishi mumkin. Ko’proq impulsiv sotsopatlar bir rolda (oilaviy, professional sohada) uzoq vaqt qolishni bilmaydi, ular ko’proq dürtüsel, cheklangan emas. Ba’zi ekspertlar psixopatiyaning tug’ma xafa bo’lishini da’vo qilishadi, va sotsopatiya shikastlanish yoki tana jarohati hisoblanadi.

Psixopatlarning turlari

Psixopatik sindromli shaxslar shartli ravishda bir nechta turlarga bo’linadi.

Portlaydigan (qo’zg’aluvchan) – yuqori darajadagi noqulaylik va tajovuzkorlikka ega.
Paranoid psixopatlar shubhali, rashkchi odamlardir.
Psixiatriya – qo’rqinchli, xavfli, o’z-o’zini obsesyonga va obsessif g’oyalarga moyil.
Jinsiy psixopatlar diqqatni o’ziga jalb qiladi va ularning eksklyuzivligini tan olishga harakat qiladi. Patologik jihatdan noto’g’ri, tashqaridan yoqimli.
Schizoid – hissiy jihatdan cheklangan, despotik, ammo ayni paytda himoyasiz. Ular ijtimoiy muhitga dushmanlik qiladilar.

Psixopat bilan qanday munosabatda bo’lish kerak?

Bunday psixopatlar kim ekanligini va ular qanday xavf tug’dirishi mumkinligini tushunib, ushbu odamlar bilan to’g’ri xulq-atvor modelini ishlab chiqish kerak. Ertami yoki kechmi, tabiatning patologiyasi o’zini namoyon qiladi. Psixopat bilan aloqalar doimo og’ir yukdir, chunki kishilik buzilishi bilan og’rigan odamlarni yaqin kishilarga yaqinlashtiradi. Ayol psikopatlar kamroq uchraydi, ammo kasallikda kleptomaniya, alkogolizm, jinsiy buzuqlik va boshqalar. Muzyiny-psixopatlar – ikkiyuzlamachi, axloqsiz, o’zaro tuyg’ularga qodir emaslar. Ular bilan yaxshi munosabatlar ayollarga zarar keltiradi.

Psixopat bilan qanday bog’lanish mumkin?

Semptomlardan, kasallik turi va xatti-harakatlaridan qat’i nazar, psixopatik shaxslar maxsus davolanishga muhtoj. Tashxis tasdiqlangan bo’lsa, psixopatning xulq-atvori taxmin qilinadi. Holbuki, xatti-harakatlarning universal modeli bo’lmasa-da, ruhiy kasallar bilan muloqot qilishda quyidagi qoidalarga amal qilish kerak:

O’zingizning tajovuzingiz darajasini qisqartiring. Mojarolardan qoching.
Ichki kuchni saqlang.
E’tiborni e’tiborga olish.
Bemordan xavf tug’ilganda, jang qilmang, lekin qochib, yordam so’rang.

O’zingizni psixopatik manipulyatordan qanday himoya qilish kerak?

Psikopata qarshi eng yaxshi himoya, u bilan munosabatlarni buzadi. Agar bu mumkin bo’lmasa (masalan, oddiy bola yoki xo’jayinning otasi yoki onasi) va u doimo his-tuyg’ular bilan o’ynasa, muloqotda to’g’ri munosabatda bo’lish muhimdir. Psikopatların psixologiyasi, ularning ahamiyati, ajralmasligi, dramani o’ynashlari kerakligini anglatadi. Bu holda eng yaxshi usul qiziqishning yo’qolishiga olib keladi. Bu manipulyatorning harakatiga jiddiy reaktsiyalar berishni anglatadi: monosilobatga javob berish, xotirjam suhbatlashish, o’zini bashorat qiluvchi suhbatdosh sifatida ko’rsatish. Psixopat uchun yomonroq bo’lishi mumkin emas.

Psixopatdan qanday qutulish mumkin?

Turg’un bo’lmagan shaxslar bilan aloqalarni uzish uchun muhim ahamiyatga ega: bosqichma-bosqich masofadan boshlang (muloqot vaqtini cheklash, ishga joylashish uchun yashirish) va o’zgacha munosabatlarda, ya’ni telefon aloqasidan yoki internetdan foydalaning. Ba’zi odamlar, psixopat bilan qanday aloqada bo’lishni bilmaydilar, noto’g’ri harakat qilishadi va dramalarni tashkil qilishadi. Bu faqat suhbatdoshni mojaroga va ta’qiblarga olib kelishi mumkin. Vaziyatni ichkaridan bilib, qiyin tanlovda qo’llab-quvvatlaydigan uchinchi shaxslarni jalb qilish maqsadga muvofiqdir.

Psixologik muomala qanday?

Psixopatologik xususiyatlarga ega odamlar boshqalarning mavjudligini murakkablashtiradi, ammo hayotdan tashqariga chiqa olmaydigan psixopatlar mavjud: bolalar, ota-onalar, qarindoshlar. Savol tug’iladi – odamlar bilan oddiy munosabatlarni qurishda psixopat qanday yordam berishi mumkin? Quyidagi davolash va yordam usullari mumkin:

dori-darmonlar (depressiyani, xavotirni, tajovuzni va boshqalarni) kamaytirishga qaratilgan dori vositalari;
psixoterapiya, ayniqsa, guruh terapiyasi;
hayot yo’lini aniqlashda yordam.

Mashhur psixopatlar

Odatda, bu psixopatlar kimni so’rashganida, mashhur kitoblar va film qahramonlari Hannibal Lektor, Shekspirning Iago, Enni Wilks va Keri Stiven King, “Amerikalik psixologik” Patrik Bateman, “Soat ishi apelsin” Aleks. Hayotda simptomlar shunchalik ravshan emas. Mashhur psixopatlar: nafaqat maniak va jinoyatchilar, balki ajoyib natijalar bilan ajralib turardi. Ular, masalan, quyidagi shaxslardir:

Vinsent van Gogh

Edgar Allan Poe

Bu odamlar buyuk olimlar, yozuvchilar, san’atkorlar va siyosatchilar edi. Bugungi kunda psixopatiya to’liq tushunilmagan jiddiy muammo bo’lib qolmoqda, ammo bu bilan kurashish uchun zarur va zarur bo’lgan narsa. Patologik bo’lgan odamlar o’zlarining zaif tomonlarini bilsalar va salbiy energiyani to’g’ri yo’nalishda boshqara olsalar, jamiyatning to’la a’zoligiga aylanish uchun ajoyib imkoniyatga ega.

Psixopat sevə bilərmi?

Psixopatların duyğuları digər qaydalarla idarə olunur.

Heç məni sevirdi? Liane Leedom-un təhlil etdiyi əsərin adıdır psixopatlarla tərəfdaşları arasındakı sevgi münasibətləri ilk növbədə onların ifadələrinə əsaslanır. Liane Leedom-un verdiyi nəticələr bu tip münasibətlərdə dörd mərhələ yaradır: induksiya, bağlılıq, əlaqənin kəsilməsi və bərpa. Bununla birlikdə, bir yetkinin bir psixopatla əlaqəyə necə girə biləcəyini izah etsə də, bir psixopatın sevgi olaraq tanıdığımız duyğunu hiss edə biləcəyi sualına cavab vermir.

Digər tərəfdən, Laval Universiteti qurur bağlanma növü ilə psixopatiya arasındakı əlaqə. Psixopatlar, fərdi əlaqələr qurmaqda və yüksək yaxınlıq qurmaqda çətinliklə ortaya çıxan qaçma bağlılıq üslubuna sahibdirlər. Burada özümüzə verdiyimiz əsas sual məhz bundan qaynaqlanır: bir psixopat həqiqi sevgini hiss edə bilər, yoxsa yalnız onu əvəz edə bilər? Gəlin görək.

Sizi maraqlandıra bilər: “Psixopatiya və sosiopatiya arasındakı fərqlər”

Psixopatlar sevməyi bacarır?

Bir psixopat, romantik bir əlaqə qurmağı və qurbanı manipulyasiya etməyi bacarır. Ancaq bu, psixopatın ortağına aşiq olması və ya ailəsini sevməsi ehtimalı ilə zidd deyil. Bunu anlamaq üçün psixopatiyanın nə olduğunu və sevginin nə olduğunu müəyyənləşdirmək lazımdır.

Psixopatiya

Saçlarımızı ayağa qaldıran və cinayətin super ulduzu və ya birja və ticarət dünyasına çevrilən əsas psixopatlar, iki əsas xüsusiyyət ilə xarakterizə olunur: başqalarının ağrısı qarşısında aşağı qorxu və ləzzət. Bu xüsusiyyətlər beyin quruluşlarında duyğularla əlaqəli bir disfunksiya göstərir və bunlara əlavə empati çatışmazlığına səbəb olanlar bunlardır: qorxu günahkarlığın, ağrı isə mərhəmətin öncüsüdür.

Bir insan qorxu hiss edə bilmirsə, hərəkətlərinizin nəticələrindən qorxmamağınız məntiqlidir və buna görə də onlara qarşı günahkar hiss etmirsiniz, sadəcə onlara qarşı aşılanırsınız. Başqalarının ağrı səhnələrini vizuallaşdırarkən ləzzət mərkəzi eyni fərddə işə salındıqda, bu, şəfqət sisteminin söndüyü deməkdir. Beləliklə, əsas psixopat dünyaya gəldi.

Sevgi

Sevgi, öz növbəsində, psixoloji səviyyədə mənsubiyyət motivasiyasını (bağlanma ehtiyacı ilə əlaqəli), sosial cəhətdən öyrənilmiş münasibət və gözləntiləri və açıq davranışı birləşdirən emosional vəziyyət kimi təyin edilə bilər. Bütün bunlar nörobioloji əsaslarla davam etdirilir beyindəki fərqli aktivasiya zonalarını və oksitosin və dopamin kimi bəzi nörotransmitterlərin ifrazını ehtiva edir.

Dopamin zövq və möhkəmləndirmə ilə əlaqədardır. Psixopatlardakı cavabları neytral və sakitləşdirici vəziyyətlərdən bəhs etdiyimiz zaman yalnız psixopat olmayanların reaksiyasına uyğundur, əksinə onların ifrazı möhkəmləndirilmədən əvvəl (ikincil psixopatlarda), xüsusən ağrı olduqda daha böyük bir mükafat ola bilər. (əsas psixopatlarda).

Görünən odur ki, psixopatın təsirli şəkildə düzəldilməsi sosial-mədəni olaraq sevgiyə aid olan xüsusiyyət və davranışlarla toqquşur. Ancaq qeyd etdiyimiz iki əsas xüsusiyyətin sevgi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Psixopatın emosional problemləri bütün duyğularla deyil, başqalarının əziyyəti, qorxu və ağrı ilə əlaqəlidir.

Bu nəticələnir bir psixopat prinsipcə sevə bilər, ancaq öz qaydaları ilə. Yeniyetmə qızınız evə vaxtında gəlməsə də, yenə də görünməsini və onu sevməsini istəyirsə, heç bir narahatlıq və ya kədər göstərə bilməzsiniz. Yalan danışa və ortağına xəyanət edə bilərsən, amma yenə də onların yanında olmaq istədiyini hiss et. Əlbətdə ki, psixopatın bu “qaydaları” ailəsi və ya cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməli deyildir (və əslində bir çox hallarda olmamalıydı), amma mövcuddur və arxasında müəyyən bir əxlaq kodu var.

Fərqli bir emosionallıq

Məsələ burasındadır ki, psixopat sevgisi bu duyğu ilə əlaqəli sosial-mədəni əlavələri (sədaqət, mərhəmət, səmimiyyət . ), nə də ağrı və ya qorxu hisslərindən yaranan aksesuarları əhatə etmir. Psixopat sevgini sizinlə mənim etdiyimiz kimi hiss etməyəcək: onun düşüncəsində bu məhdud bir duyğudur, çünki amigdala və hipokampus kimi duyğulara qatılan strukturlar anormal şəkildə işləyir.

Üstəlik, öz antisosial marka cəhətləri ilə bir növ sevgi olacaqdır (çünki dopamin öz yolu ilə aktivləşdirilir). Ancaq sevgi, özünəməxsus və kobud bir şəkildə, psixopatın düşüncəsindəki bir həqiqətdir.

Bu xüsusi məhəbbət yolu, psixopatın ortağının daim əziyyət çəkdiyi zəhərli münasibətlərə səbəb olur. Bununla birlikdə, psixopat üçün bunların da öz məhdudiyyətləri səbəbiylə istədiyi şeyi əsla əldə etmədiyi (törətdiyi cinayətlərdə olduğu kimi) qənaətbəxş olmayan münasibətlər olması mümkündür.

Müzakirə açıqdır

Göstərildi psixopatlar özlərinə şəfqət hiss edə bilirlər və bu barədə göstəriş verildikdə empatiya hiss etmək. Joe Newman, öz növbəsində, empatik bir əsasla, psixopatların tunel açma qabiliyyətinə sahib olduğunu təklif edir, burada bu emosional aralığı hiss etsələr də, onlar üçün hədəflərinə diqqət yetirməyi asanlıqla görməməzlikdən gələ biləcəkləri ikinci bir şərtdir, uyğun bir nəzəriyyədir. ikincil psixopatiya ilə. Bütün bunlar psixopatlarda emosionallığın sadə bir boşluq olmadığını, bəlkə də çox qaranlıq bir çuxur olduğunu sübut edir, amma əlbətdə bir şey ehtiva edir.

Bu məsələləri nəzərə alaraq, mübahisələr bu psixopatik duyğuya sevgi adını vermək mümkün olub olmadığını müəyyən etmək üçün qalır bunu yalnız qismən təqlid etdiyi kimi görünür və ya romantik idealistlərin iddia etdiyi kimi sevgi daha da irəli gedirsə.

Mənim nöqteyi-nəzərimdən, “sevgi” termini, romantik sevgi miflərinə uyğun gələn və duyğu gerçəkliyinə uyğun olmayan bir çox sosial-mədəni quruluşla çirklənmişdir. Bu səbəbdən bu suala cavab vermək üçün sevginin psixoloji və nörobioloji səviyyədə tərifini təyin etmək lazımdır və bu səbəbdən də heç bilməyəcəyik. Hər halda, psixopatların, ən azından sevgini xatırladan bir şey hiss etməyə qadir olduqlarına dair empirik dəlillər mövcuddur.