Python dərs 3 — şərt ifadələri və döngülər
İstifadəçinin daxil etdiyi rəqəmin tək və ya cüt olduğunu deyən proqram yazaq. input() istifadəçidən məlumat almaq üçün istifadə olunur. Geriyə həmişə string dəyər qaytarır.
Python proqramlaşdırma dili
Siyahıdakı müəyyən bir kataloqdakı bənd yenidən təyin edilə bilər.Yəni verilmiş siyahıya sonradan yeni bəndlər əlavə edilə bilər.Məsələn: reqem=[7,7,7,7,7] reqem[2]=5 print(reqem) Nəticə: >>> [7,7,5,7,7] >>> Siyahılar da mətnlər kimi riyazi şəkildə toplanıla və vurula bilərlər.Məsələn: rqm=[1,2,3] print(rqm + [4,5,6] print(rqm * 3) Nəticə: >>> [1,2,3,4,5,6] [1,2,3,1,2,3,1,2,3] >>> Siyahılar və mətnlər(strings) bir çox hallarda oxşardırlar.Mətnləri(strings) bəndləri dəyişdirilə bilinməyən siyahılar kimi düşünmək olar. Bəndin siyahıda olub olmadığını yoxlamaq üçün in operatorundan istifadə edilir.Əgər bənd siyahıda bir və ya daha çox yerdə istifadə olunubsa True (doğru) ekrana çıxarılır,əks halda False (yalan). sozler=[“yumurta”,”duz”,”yumurta”,”pendir”] print(“yumurta” in sozler) print(“duz” in sozler) print(“pomidor” in sozler) Nəticə: >>> True True F
- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
En son yayınlar
Siyahılar – Dərs 18
Siyahılar(lists) Pythonda obyektlərin başqa bir növüdür.Onlar bəndlərin indeksli siyahısını saxlamaq üçün istifadə olunur.Siyahı kvadrat mötərizələr və bəndləri bir-birindən ayırmaq üçün lazım olan vergüllərlə düzəlir.Mötərizə içərisindəki hər hansı bir bəndi onun indeksini yazmaqla əldə etmək mümkündür. words = [“Salam”, “dünya”, “!”] print(words[0]) print(words[1]) print(words[2]) Nəticə: >>> Salam dünya ! >>> Gördüyünüz kimi,ilk siyahı bəndinin indeksi sıfırdır. Boş siyahı kvadrat mötərizələrlə yaradılır: bos_siyahi = [] print(bos_siyahi) Nəticə: >>> [] >>> Çox vaxt vergül siyahıdakı son bəndi izləmir.Ancaq yenə də vergülləri ora yerləşdirmək mükəmməl şəkildə keçərlidir və bəzi hallarda bu belə qorunur. Adətən,bir siyahının içindəki bəndlərin tipi eyni olur,lakin bir siyahıya müxtəlif tipli bəndlər əlavə etmək mümkündür.Eyni zamanda bir siyahının içində başqa bir siyahı da yerləşdirmək olar: reqem =
- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
While dövrü – Dərs 17
If ifadəsi şərt doğrunu( true ) göstərərsə,bir dəfə işə salınır və heç vaxt yalan( false ) göstərmir.While ifadəsi də buna oxşardır,lakin while ifadəsi 1-dən daha çox işə salınır.Yəni şərt keçərli olduğu müddət ərzində hər bir ifadə təkrar-təkrar yerinə yetirilir.Bir dəfə yalan(false) qiyməti verildikdən sonra növbəti kodun icrasına başlanılır.Aşağıda while dövrünün bitdiyi yerdə 1-dən 5-ə qədər sayan dəyişəni olan bir while dövrü verilmişdir: i = 1 while i <=5: print(i) i = i + 1 print("Bitdi!") Nəticə ekrana belə çıxacaqdır: >>> 1 2 3 4 5 Bitdi! >>> Bir while dövrünün gövdəsindəki kod təkrar təkrar icra olunur.Buna təkrarlanma deyilir. Sonsuz dövr(infinite loop) while dövrünün xüsusi növüdür.O işləməyi heç vaxt dayandırmır.Aşağıda sonsuz dövrə nümunə vardır: while 1==1: print(“Dövrdədir.”) Bu nümunə sonsuz sayda “Dövrdədir.” nəticəsini verəcəkdir.Proqramın icrasını Ctrl+C düymələrindən istifadə etməklə və y=5:>
- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Operator öncəliyi – Dərs 16
Operatorun öncəliyi proqramlaşdırmada çox əhəmiyyətli mövzulardan biridir.Bu Boolean məntiqindəki operatorlar kimi digər operatorların da daxil edilə bildiyi operatorların sırası haqqında riyazi ideyanın(vurma əməliyyatı toplamadan əvvəl olmalıdır və s.) ardıdır.Aşağıdakı kod göstərir ki, == işarəsinin or ifadəsindən daha yüksək öncəliyi vardır: >>> False==False or True True >>> False==(False or True) False >>> (False==False) or True True Pythonda operatorların sırası riyaziyyatda olduğu kimidir:əvvəlcə mötərizənin içi həll edilir,daha sonra kvadratlaşdırma,sonra isə vurma/bölmə,toplama/çıxma. Aşağıdakı cədvəldə Pythonun bütün operatorlarının siyahısı verilib(siyahı yüksək öncəliklilərdən aşağı öncəliklilərə doğru davam edir): Operator Açıqlaması ** Kvadrata yüksəltmə ~ + – Tamamlama,tək şəkildə toplama və çıxma(son ikisi üçün vasitə adları +@ və -@) * / % // Vurma,bölmə,modul və mərtəbə b
- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Boolean logic – Dərs 15
Boolean logic(boolean məntiqi) if ifadəsi üçün birdən daha çox mürəkkəb şərtləri yerinə yetirməkdə istifadə olunur.Pythonun Boolean operatorları bunlardır: and,or,not .And operatoru iki argumenti götürərək əgər hər ikisi doğrudursa,onları doğru(true) olaraq bir-birinə bağlayır.Əks halda hər ikisini yalan(false) kimi bir-birinə bağlayır: >>> 1==1 and 2==2 True >>> 1==1 and 2==3 False >>> 1!=1 and 2==2 False >>> 2<1 and 3>6 False Python Boolean operatorları üçün sözlərdən istifadə edir,lakin başqa dillərdə bunun üçün &&,|| və ! kimi işarələrdən istifadə olunur. Booleanın or operatoru da 2 argument götürür və əgər bu argumentlərdən hər ikisi,yaxud biri doğrudursa,onları doğru(true) qəbul edir,Əgər hər iki argument yalandırsa(false),onda onları yalan(false) qəbul edir: >>> 1==1 or 2==2 True >>> 1==1 or 2==3 True >>> 1!=1 or 2==2 True >>> 2<1 or 3>6 False Digər operatorları1>
- Bağlantıyı al
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Python dərs 3 — şərt ifadələri və döngülər
Pythonda şərt ifadələri ilə bir və ya bir neçə şərtdən alınan True və ya False dəyərinə görə proqramın fərqli kodları çalışdırmasına kömək edir. Pythonda if elif else şərt ifadəsi üzərində nümunələrə baxaq. İf-elif-else istifadəsi aşağıdakı kimidir.
if(şərt və ya şərtlər):
elif(şərt və ya şərtlər):
Əgər if şərti (və ya şərtlər) ödənərsə həmin kodlar çalışacaq əks halda elif şərtlərinə baxır əgər hər hansı şərt doğru olarsa o elif altındakı kodlar çalışacaq. elif istənilən sayda ola bilər. Əgər bunlardan da heç bir şərt doğru olmazsa onda else altındakı kodlar çalışacaq. elif və ya else hissəsini yazmaq məcburi deyil.
İstifadəçinin daxil etdiyi rəqəmin tək və ya cüt olduğunu deyən proqram yazaq. input() istifadəçidən məlumat almaq üçün istifadə olunur. Geriyə həmişə string dəyər qaytarır.
a=int(input(“Ədədi daxil edin: ”)) #input bizə string verdiyi üçün integerə çeviririk
if(a%2==0): #2-yə bölünürsə cütdür
Başqa bir nümunəyə baxaq istifadəçiyə 3 dənə rəqəm daxil etsin və biz ən böyüyünü ekrana yazdıraq.
Bu məsələni nested if yəni iç içə if elə də həll edə bilərik. Nested if istifadəsini başa düşmək üçün yuxarıdakı məsələni nested if ilə yazaq.
if şərt operatorunun qısa yazılışı da var. Aşağıdakı nümunəyə baxaq.
s=(‘x böyükdür’ if (x>y) else ‘y böyükdür’) # mötərizənin qoyulması vacibdir əks halda xəta verəcək
Proqramlaşdırma ilə məşğul olanlar bilir ki əksər dillərdə şərt operatorlar sadəcə if-else ilə məhdud deyil. switch-case operatoru da bir çox proqramlama dilində var. Ancaq pythonda switch case operatoru yoxdur. switch-case məntiqini istifadə etmək üçün müxtəlif üsullar var.
Pythonda döngü ifadələri eyni əməliyyatı bir neçə dəfə təkrarlamaq lazım olduqda işlənilir. Pythonda while və for döngüləri var. while döngüsü yazılışı aşağıdakı kimidir.
while(şərt vəya şərtlər):
Sadə nümunəyə baxaq. 1-dən 5ə qədər ədədlərin cəmini while ilə tapaq.
i+=1 #i++ pythonda yoxdur
print(i,”dəfə while çalışdı”)
while istifadəsi üçün aşağıdakı nümunəyə da baxaq. İstifadəçi ədədlər daxil edir və 0 daxil etdikdə proqram sona çatır və ekrana daxil edilən ədədlərin neçəsi tək neçəsi cütdür onu ekrana yazır.
number!=0 əvəzinə number, number%2==1 əvəzinə number%2 yazmaq olar.
İç-içə(nested) while döngüsü üçün aşağıdakı nümunəyə baxaq.
for döngüsü istifadəsi ümumi şəkildə belədir.
for i in collections(iterable):
Hələki kolleksiyaları başa düşmək bir qədər çətin olacağı üçün sadəcə ədədlər üzərində nümunələrə baxaq. Əvvəlcə range nədir ona baxaq.
range([start,] stop [, step]) -> range object
range nümunələri. Daha yaxşı başa düşmək üçün range üzərində dəyişiklik edib nəticələr baxın.
Python proqramlaşdırma dili şərt operatoru
Python3 proqramlaşdırma dili
Python proqramlaşdırma dilini,aşağıdakı mündəricat ardıcıllığı ilə öyrənin.
- Python proqramlaşdırma dili haqqında
- Anaconda Platformasının sistemə yüklənilməsi
- Raspberry Pi 4B – Raspian Os python3 yüklənilməsi
- Jupyter Notebook istifadə qaydası
- Giriş
- Dəyişənlər (Variables)
- Operator və Operandlar
- Riyazi Operatorlar(Arithmetic operators)
- print() funksiyası
Verilənlərin tipləri(Data types)
- Tam Ədəd tipi (İnteger)
- Həqiqi ədəd tipi (Float)
- Qarışıq ədəd tipi (Complex)
Təyinat Operatorları (Assignment Operators)
Python müqayisə operatorları (Python Comparison Operators)
Sətir tipi verilənlər (String)
- Escape Sequences
- len() – funksiyası
- Pythonda tip çevirmələri (Type Conversion in Python)
- Sətir tipi verilənlər – indeksləmə – dilimləmə (indexing Slicing)
- Slicing – dilimləmə(parçalama)
- Sətir tipi verilənlər.
- Metodları
Python Üzvlük Operatorları (Python Membership Operators)
boolean () verilən tipi
Python məntiqi operatorları (Python Logical Operators)
Pythonda şəxsiyyət operatorları (Python Identity Operators)
Siyahılar (Lists) verilən tipi
- Siyahılar və metodları
- append() metodu
- clear() metodu
- copy() metodu
- count() metodu
- extend() metodu
- index() metodu
- insert() metodu
- pop() metodu
- remove() metodu
- reverse() metodu
- sort() metodu
Kortejlər (tuples) verilən tipi
- Kortejlər.
- Metodları
- count() metodu
- index() metodu
- Lüğətlər
- Metodları
- keys() metodu
- values() metodu
- copy() metodu
- get() metodu
- fromkey() metodu
- clear() metodu
- items() metodu
- pop() metodu
- popitem() metodu
- setdefault() metodu
- update() metodu
- Dəstlər
- Metodları
- add() metodu
- clear() metodu
- copy() metodu
- difference() metodu
- difference_update() metodu
- discard() metodu
- intersection() metodu
- intersection_update() metodu
- isdisjoint() metodu
- issubset() metodu
- issuperset() metodu
- pop() metodu
- remove() metodu
- symmetric_difference() metodu
- symmetric_difference_update() metodu
- union() metodu
- update() metodu
Python Condition Operators and If statements (Python Şərt Operatorları və İf ifadəsi)
- if Operatoru
- else Operatoru
- elif Operatoru
Dövr Operatorları (Şərtli və Sayğaclı)
- for Operatoru
- range() Funksiyası
- List comprehension
- Dict comprehension
- While Operatoru
- Break , Continue və Pass ifadələri
- Funksiyaları niyə istifadə edirik!
- Yazılış qaydası
- Nümunələr
- *args və **args ifadələri
- Return İfadəsi
- Base Case və Recursive Case Funksiyalar
- Nümunələr
- Global və Lokal dəyişənlər(Global & Local)
- Lambda ifadəsi
- Modullar nədir!
- Şəxsi moulların hazırlanması
- Nümunələr
Decorators (dekorativ funksiyalar)
- Nümunələr
Errors_Exceptions(Xətalar və İstisnalar)
- Nümunələr
Python Object Oriented Programming(Obyekt Yönümlü Proqramlaşdırma)
- Syntax(Sintaksisi)
- Enkapsulyasiya (Encapsulation)
- Varislik (İnheritance) Mexanizmi
- Polimorfizm (Polymorphism)
- Special Method(OOP-də xüsusi metodlar)
Reading and Writing Files in Python (Python dilində faylların oxunması və yazılması)
- File Types(Fayl tipləri)
- Open() Function (Open funksiyası)
- Mode (modlar)
- Əlavələr
- Create a text file (text faylların hazırlanması)
Built-in Functions(Pythonda quraşdırılmış funksiyalar)
- all()
- any()
- map()
- dir()
- enumerate()
- zip()
- filter()
- reduce (from functools)
- len()
- abs()
- min() və max()
- round()
- divmod()
- pow()
- sum()
- isinstance()
- reversed()
- locals() və globals()
Iterators and Generators(Silsilələr və törəmələr)
- Silsilələr
- __iter __ () və __next __ () metodları
- iter() və next() funksiyaları
- Generators(törəmələr) və yield ifadəsi
- Generator ifadələr
Python package(Pythonda paketlərin hazırlanması)
- Nümunələr
Advanced Modules(Pythonda qabaqcıl modullar)
- os modulu
- sys modulu
- datetime modulu
- time modulu
- re modulu
- random modulu
- BeautifulSoup
- Qrcode
- Nümunələr
- OOP-sqlite3
PyQt GUİ(Qrafik istifadəçi interfeysi)
- for Unix/Linux
- Windows
- Nümunələr
Kivy: Cross-platform Python Framework
- for Unix/Linux
- Windows
- Nümunələr
RaspBerry Pi Arduino
About
A-dan Z-yə Python proqramlaşdırma dili
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.