Ticarətə buraxılan digər qiymətli kağızlar
Toivo Klaar Çavuşoğlu ilə Brüsseldə görüşüb
Maliyyə
Milli və xarici valyutada qiymətli kağızlar anlayışı dəyişir
22 noyabr 2022 14:00 (UTC +04:00)
Xəbər Lenti
Laçın-Xankəndi yolundan RSK-nın 4 yük avtomobili maneəsiz keçid edib – FOTO
21 mart 2023
Bayram günündə yol qəzalarında 2 nəfər ölüb
21 mart 2023
Naxçıvanda 8 nəfər qidadan zəhərlənib
21 mart 2023
Laçın-Xankəndi yolundan mülki avtomobillərin sərbəst keçidi davam edir – FOTO
21 mart 2023
Laçın-Xankəndi yolunda aksiya 100 gündür davam edir – FOTO
21 mart 2023
Yaponiyanın Baş naziri Ukraynaya səfər edib – YENİLƏNİB
21 mart 2023
Si Cinpin: “Çin Ukrayna məsələsinin həllində konstruktiv rol oynamağa hazırdır”
21 mart 2023
Kosta-Rika sahillərində güclü zəlzələ baş verib
21 mart 2023
Maduro neft nazirini korrupsiya qalmaqalına görə işdən azad edib
21 mart 2023
Yermak Baydenin müşaviri ilə silah təchizatını müzakirə edib
21 mart 2023
ABŞ Trampın həbs olunmayacağını bildirib
21 mart 2023
Şimali Koreya ABŞ-la vuruşmaq üçün 1 milyondan çox insanın orduya yazıldığını açıqlayıb
21 mart 2023
Moldova üç aylıq fasilədən sonra yenidən “Qazprom”dan qaz alır
21 mart 2023
Rusiyanın “Kalibr” raketləri daşınarkən Krımda məhv edilib
21 mart 2023
Şolts Putinlə telefon danışıqlarının müddəti barədə danışıb
21 mart 2023
Bayden koronavirusun mənşəyi ilə bağlı məlumatların məxfiliyinin açılmasını tələb edən qanunu imzalayıb
21 mart 2023
Azərbaycana yaz fəsli daxil olub
21 mart 2023
Blinken Novruz bayramı münasibəti ilə hər kəsi təbrik edib
21 mart 2023
Gəncədə yol qəzası zamanı avtomobil mağazaya çırpılıb
21 mart 2023
Lənkəranda yol qəzası zamanı 4 nəfər xəsarət alıb – FOTO
21 mart 2023
KİV: İran ilə AEBA arasında əhəmiyyətli razılaşmalar əldə olunub
21 mart 2023
Zelenski Avstriya Kansleri ilə telefon danışığı aparıb
21 mart 2023
Çavuşoğlu Yunanıstanın xarici işlər naziri ilə görüşüb
20 mart 2023
Gəncədə 58 yaşlı qadını maşın vurub
20 mart 2023
Toivo Klaar Çavuşoğlu ilə Brüsseldə görüşüb
20 mart 2023
Vladimir Putinlə Si Cinpin arasında görüş 4 saatdan çox davam edib – YENİLƏNİB
20 mart 2023
Yevlaxda itkin düşən 4 yeniyetmə tapılıb – FOTO – YENİLƏNİB
20 mart 2023
Sabirabadda iki azyaşlını avtomobil vurub
20 mart 2023
Çavuşoğlu: “PKK İsveçdəki fəaliyyətini davam etdirir”
20 mart 2023
Şarl Mişel Novruz bayramı ilə bağlı paylaşım edib
20 mart 2023
Co Bayden: “Novruz bayramını qeyd edən hər kəsi təbrik edirəm”
20 mart 2023
Azərbaycan Türkiyənin zəlzələ bölgəsində yaşayış binalarının, sosial obyektlərin və təhsil ocaqlarının tikintisinə 100 milyon dollar ayırıb
20 mart 2023
Ulf Kristersson: “Beynəlxalq donorlar Türkiyə və Suriyadakı zəlzələlər üçün 7 milyard avro yardım ayıracaq”
20 mart 2023
Ceyhun Bayramov zəlzələ bölgəsində bərpa və quruculuq işlərində Azərbaycanın dəstəyinin davam edəcəyini açıqlayıb – YENİLƏNİB
20 mart 2023
Bakıda açıq ərazidə yanğın baş verib
20 mart 2023
Türkiyədə sel nəticəsində ölənlərin sayı 20-ə çatıb
20 mart 2023
Talış kəndində 30 ildən sonra ilk dəfə bayram tonqalı yandırılıb, atəşfəşanlıq olub – FOTO – VİDEO – YENİLƏNİB
20 mart 2023
Deputat: Artıq Avropa İttifaqı təxribat törədən Ermənistana qarşı müəyyən addımlar atmalıdır
20 mart 2023
Yonhap: Cənubi Koreya startapı HANBIT-TLV daşıyıcı raketinin sınaq buraxılışını həyata keçirib
20 mart 2023
Modi Xirosimada G7 sammitində iştirak etmək dəvətini qəbul edib
20 mart 2023
Türkiyə otellər üçün zəlzələyə davamlılıq sertifikatları təqdim edə bilər
20 mart 2023
Şuşada bayram tonqalı yandırılıb – FOTO – VİDEO
20 mart 2023
Ağ Ev Bayden və Si Cinpinq arasında danışıqların hələ planlaşdırılmadığını bildirib
20 mart 2023
DİN:Texniki Baxış Mərkəzləri Novruz bayramı günlərində sürücülərə fasiləsiz xidmət göstərəcək
20 mart 2023
XİN Mirzoyanın Lavrovla görüşü və brifinq zamanı səsləndirdiyi fikirlərə cavab verib: İftira dolu fikirləri qətiyyətlə pisləyir və rədd edirik
20 mart 2023
Stoltenberq: İsveçin yaxın gələcəkdə tamhüquqlu üzv olmasını təmin etmək əsas prioritet olacaq
20 mart 2023
DİQQƏT!
Hörmətli istifadəçi, ödənişli xəbərləri əldə etmək üçün qeydiyyatdan keçin
DİQQƏT!
Hörmətli istifadəçi, ödənişli videoları əldə etmək üçün qeydiyyatdan keçin.
DİQQƏT!
Hörmətli istifadəçi, ödənişli fotoları əldə etmək üçün qeydiyyatdan keçin.
Məlumatdan istifadə etdikdə istinad mütləqdir. Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
© 2004 – 2021 Bütün müəllif hüquqları qorunur.
Ticarətə buraxılan digər qiymətli kağızlar
Dövlət istiqrazları 1 il – 6.52 ▼ -0.45% Dövlət istiqrazları 2 il – 9.04 ▼ -0.12% Dövlət istiqrazları 3 il – 9.11 ▼ -0.39% Dövlət istiqrazları 5 il – 9.32 ▲ 1.02% Dövlət istiqrazları 7 il – 7.57 ▲ 1.10% NOT (28 gün) – 6.71 ▲ 0.01% NOT (84 gün) – 7.95 ▲ 0.26% NOT (168 gün) – 8.57 ▲ 0.35% NOT (252 gün) – 9.29 ▲ 0.35% BOKT Embafinans QSC – 10.50 ▼ -0.50% AzerGold – 3.35 ▼ -0.03% ARMB (NOT) Repo – 7.59 ● 0.00% 1W AINA – 4.55 ▼ -0.09%
SOCAR [ AZ2002019894 ] Alış: 1000.00 / Satış: 1027.00 Unibank KB ASC [ AZ2011002022 ] Alış: 10000.00 / Satış: 10284.53 Unibank KB ASC [ AZ2013002020 ] Alış: 10295.91 / Satış: 1014.69 AzFinance İnvestisiya Şirkəti QSC [ AZ2003019711 ] Alış: 987.84 / Satış: 1007.60 AzFinance İnvestisiya Şirkəti QSC [ AZ2002019712 ] Alış: 872.24 / Satış: 915.85 BOKT “EMBAFİNANS” QSC [ AZ2008020607 ] Alış: 1048.22 / Satış: 1074.41 Holcim Azərbaycan ASC [ AZ1001018378 ] Alış: 20.00 / Satış: 21.00 Azərbaycan Beynəlxalq Bankı ASC [ AZ2001004582 ] Alış: 1000.00 / Satış: 1002.00 Cənubtikintiservis ASC [ AZ1001004691 ] Alış: 22.00 / Satış: 23.10 Bakı ixtisaslaşdırılmış mexanizasiya – 7 ASC [ AZ1001000848 ] Alış: 2.40 / Satış: 2.52 Bakı Tikinti materialları ASC [ AZ1001000863 ] Alış: 2.40 / Satış: 2.52 Bakıinşaatsənaye ASC [ AZ1001001564 ] Alış: 2.40 / Satış: 2.52 AZENCO ASC [ AZ1001008452 ] Alış: 2.60 / Satış: 2.73 Sumqayıt çörək ASC [ AZ1001017230 ] Alış: 2.40 / Satış: 2.52 Savalan ASC [ AZ1001012488 ] Alış: 2.70 / Satış: 2.83 EVRASCON ASC [ AZ1001000871 ] Alış: 20.00 / Satış: 21.00 Dərnəgülsənayetikinti ASC [ AZ1001000376 ] Alış: 2.60 / Satış: 2.73
Qiymətli kağızlar
Qiymətli kağızlar bazarından əldə edilən gəlirlərin vergiyə cəlb olunması dünya ölkələrində həm nəzəri, həm də praktiki cəhətdən diqqət yetirilən mühüm vergi məsələlərindən biridir. Buna baxmayaraq, xarici ölkələrin vergi sistemləri bu məsələlərin həllində hələ də müəyyən çətinliklərlə üzləşməkdədir. Bu, daha çox son dövrlərdə yeni törəmə maliyyə alətlərinin meydana çıxması və inkişafı ilə əlaqələndirilir.
GÜZƏŞTLİ VERGİ KAPİTAL AXININI GÜCLƏNDİRİR
Qeyd etmək lazımdır ki, xarici ölkələrdə maliyyə xidmətləri bazarı uzun dövrlər ərzində daim dəyişən qanunvericilik şəraitində formalaşmış və hər dəfə yeni qanunvericilik normalarına uyğunlaşdırılmışdır. Bir neçə onilliklər öncə əksər ölkələrin iqtisadiyyatı demək olar ki, qapalı xarakter daşıyırdı. Belə ölkələrin hökumətləri xaricdən asılı olmaq təhlükəsinə görə kənardan gələn investisiyalara çox ehtiyatla yanaşırdılar. Lakin ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq, bu fikirlər kökündən dəyişmişdir. Artıq iqtisadçılar və siyasətçilər başa düşmüşlər ki, xarici investisiyalar ölkə iqtisadiyyatını inkişaf etdirən əsas amillərdən biridir.
Son illərdə dünya iqtisadiyyatında vergi rəqabəti daha da artmış, vergi yükü yüksək olan ölkələrdən güzəştli vergi rejimi tətbiq edən ölkələrə kapital axını güclənmişdir. Bu da onu göstərir ki, bütün hallarda tətbiq olunan vergi rejimi xarici investisiyaların ölkədə yerləşdirilməsinə təsir edən əsas amillərdən biridir. Bundan irəli gələrək, əksər dövlətlər investisiya qoyuluşları üçün əlverişli şəraitin yaradılmasını həyata keçirdikləri vergi siyasətinin əsas istiqamətlərindən birinə çevirmişlər.
BİRJA VERGİSİ, GERB YIĞIMI.
Qiymətli kağızlar bazarından əldə edilən gəlirlərə qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan, qiymətli kağızları saxlayan şəxslərə ödənilən dividendlərdən və qiymətli kağızların dəyərinin artımından əldə olunan gəlirlər aiddir. Qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatların vergiyə cəlb olunması dünyanın bir çox ölkələrində fərqli formalarda (misal üçün, birja vergisi, gerb yığımı və s.) həyata keçirilir. Buna baxmayaraq, iqtisadi ədəbiyyatda onlar bir ad altında – “qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatdan vergi” kimi birləşdirilir.
VERGİ MÜBAHİSƏLƏRƏ DƏ SƏBƏB OLUR
Qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan vergi bir çox hallarda mübahisələrə də səbəb olur. Bu verginin tərəfdarları təsdiq edirlər ki, onun tətbiqi bazardakı qeyri-sabitliyi aradan qaldırır və maliyyə böhranlarının qarşısının alınmasına kömək edir. Bundan əlavə, onlar daha bir arqument kimi, bu verginin dövlət xəzinəsinin potensial gəlir mənbələrindən biri olduğunu göstərirlər. Çünki hesablamalara görə, qiymətli kağızlar bazarında gün ərzində aparılan əməliyyatların sayı mal və digər xidmətlərlə aparılan ticarət əməliyyatlarının sayını təxminən 50 dəfədən çox üstələyir. Bu verginin tətbiqinin əleyhinə olanalar isə qeyd edirlər ki, onun tətbiqi əlverişsiz olduğu üçün maliyyə bazarına müəyyən ziyan gətirə bilər. Lakin bunlara baxmayaraq, qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan vergi, demək olar ki, dünyanın əksər ölkələrində tətbiq olunur.
ABŞ-da fond bazarında qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatların əksəriyyəti 0,003 faiz dərəcə ilə vergiyə cəlb olunur. Böyük Britaniyada qiymətli kağızlar üzrə gerb yığımı müəyyən edilmişdir. Bu yığım səhmlərin və digər maliyyə əməliyyatlarının həcmindən 0,5 faiz miqdarında tutulur. Qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan vergi Fransada və İtaliyada səhmdar cəmiyyətlərinin səhmləri üzrə 0,14 faiz, dövlət istiqrazları üzrə 0,16 faiz həcmində tətbiq edilir. Lakin bəzi ölkələr o cümlədən Yaponiya, Almaniya və Kanada bu verginin tətbiqindən imtina etmişdir.
AZƏRBAYCANDA QİYMƏTLİ KAĞIZLAR NECƏ VERGİYƏ CƏLB EDİLİR?
Azərbaycanda isə qiymətli kağızların satışından əldə olunan mənfəət (gəlir) ümumi qaydada vergiyə cəlb olunur. Qiymətli kağızlara görə əldə edilən dividendlərdən və qiymətli kağızların dəyərinin artımından tutulan vergi dünyanın inkşaf etmiş ölkələrinin əksəriyyətində tətbiq edilir. Qiymətli kağızların saxlanılmasına görə əldə edilən gəlirdən, adətən, fiziki şəxslər gəlir vergisi, hüquqi şəxslər isə korporativ vergi ödəyirlər. Bir çox ölkələrdə qiymətli kağızların dəyərinin artımından vergi əmlak vergisi şəklində tutulur.
Qiymətli kağızlardan dividend şəklində əldə edilən gəlirlərdən verginin tutulması bir sıra mütəxəssislər tərəfindən mübahisə predmetinə çevrilir. Onların fikrincə, dividenddən verginin tutulması zamanı ikiqat vergitutma halına yol verilir. Belə ki, eyni vəsaitin birinci dəfə vergiyə cəlb olunması dvidendin mənbəyi olan mənfəətdən mənfəət vergisi tutularkən baş verir, ikinci dəfə isə həmin vəsait dividend şəklində verilərkən vergiyə məruz qalır. Çox vaxt bu problemin həlli yollarından biri kimi, dividenddən tutulan verginin dərəcəsi digər növ gəlirlərdən tutulan vergi dərəcəsindən aşağı müəyyən olunur. Eyni zamanda, bir çox ölkələr belə qərara gəlmişlər ki, kapitaldan əldə edilən gəlirdən tutulan vergilər üzrə yüksək dərəcələrin tətbiqi müasir iqtisadiyyat üçün sərfəli deyildir. Fransa və Lüksemburqda fiziki şəxslərin əldə etdikləri dividendən tutulan verginin dərəcəsi 50 faiz aşağı salınmışdır. Azərbaycanda isə dividend şəklində əldə olunan gəlirdən vergi 10 faiz dərəcə ilə tutulur.
Yuxarıda göstərilənlərdən belə nəticəyə gəlmək olar ki, qiymətli kağızlardan əldə edilən gəlirlərin vergiyə cəlb olunması forması ayrı-ayrı ölkələrdə müxtəlif olsa da, bu sahədə vergitutma, əsasən, qiymətli kağızlara qoyulan investisiyalar üçün əlverişli vergi mühitinin yaradılmasını nəzərdə tutur.
Azərbaycan Respublikası vergilər nazirinin müşaviri
Qiymətli kağızların vergiyə cəlb olunması
2014-10-22 | Vergilər | 3372
Qiymətli kağızlar bazarından əldə edilən gəlirlərin vergiyə cəlb olunması dünya ölkələrində həm nəzəri, həm də praktiki cəhətdən diqqət yetirilən mühüm vergi məsələlərindən biridir. Buna baxmayaraq, xarici ölkələrin vergi sistemləri bu məsələlərin həllində hələ də müəyyən çətinliklərlə üzləşməkdədir. Bu, daha çox son dövrlərdə yeni törəmə maliyyə alətlərinin meydana çıxması və inkişafı ilə əlaqələndirilir.
GÜZƏŞTLİ VERGİ KAPİTAL AXININI GÜCLƏNDİRİR
Qeyd etmək lazımdır ki, xarici ölkələrdə maliyyə xidmətləri bazarı uzun dövrlər ərzində daim dəyişən qanunvericilik şəraitində formalaşmış və hər dəfə yeni qanunvericilik normalarına uyğunlaşdırılmışdır. Bir neçə onilliklər öncə əksər ölkələrin iqtisadiyyatı demək olar ki, qapalı xarakter daşıyırdı. Belə ölkələrin hökumətləri xaricdən asılı olmaq təhlükəsinə görə kənardan gələn investisiyalara çox ehtiyatla yanaşırdılar. Lakin ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq, bu fikirlər kökündən dəyişmişdir. Artıq iqtisadçılar və siyasətçilər başa düşmüşlər ki, xarici investisiyalar ölkə iqtisadiyyatını inkişaf etdirən əsas amillərdən biridir.
Son illərdə dünya iqtisadiyyatında vergi rəqabəti daha da artmış, vergi yükü yüksək olan ölkələrdən güzəştli vergi rejimi tətbiq edən ölkələrə kapital axını güclənmişdir. Bu da onu göstərir ki, bütün hallarda tətbiq olunan vergi rejimi xarici investisiyaların ölkədə yerləşdirilməsinə təsir edən əsas amillərdən biridir. Bundan irəli gələrək, əksər dövlətlər investisiya qoyuluşları üçün əlverişli şəraitin yaradılmasını həyata keçirdikləri vergi siyasətinin əsas istiqamətlərindən birinə çevirmişlər.
BİRJA VERGİSİ, GERB YIĞIMI.
Qiymətli kağızlar bazarından əldə edilən gəlirlərə qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan, qiymətli kağızları saxlayan şəxslərə ödənilən dividendlərdən və qiymətli kağızların dəyərinin artımından əldə olunan gəlirlər aiddir. Qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatların vergiyə cəlb olunması dünyanın bir çox ölkələrində fərqli formalarda (misal üçün, birja vergisi, gerb yığımı və s.) həyata keçirilir. Buna baxmayaraq, iqtisadi ədəbiyyatda onlar bir ad altında – “qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatdan vergi” kimi birləşdirilir.
VERGİ MÜBAHİSƏLƏRƏ DƏ SƏBƏB OLUR
Qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan vergi bir çox hallarda mübahisələrə də səbəb olur. Bu verginin tərəfdarları təsdiq edirlər ki, onun tətbiqi bazardakı qeyri-sabitliyi aradan qaldırır və maliyyə böhranlarının qarşısının alınmasına kömək edir. Bundan əlavə, onlar daha bir arqument kimi, bu verginin dövlət xəzinəsinin potensial gəlir mənbələrindən biri olduğunu göstərirlər. Çünki hesablamalara görə, qiymətli kağızlar bazarında gün ərzində aparılan əməliyyatların sayı mal və digər xidmətlərlə aparılan ticarət əməliyyatlarının sayını təxminən 50 dəfədən çox üstələyir. Bu verginin tətbiqinin əleyhinə olanalar isə qeyd edirlər ki, onun tətbiqi əlverişsiz olduğu üçün maliyyə bazarına müəyyən ziyan gətirə bilər. Lakin bunlara baxmayaraq, qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan vergi, demək olar ki, dünyanın əksər ölkələrində tətbiq olunur.
ABŞ-da fond bazarında qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatların əksəriyyəti 0,003 faiz dərəcə ilə vergiyə cəlb olunur. Böyük Britaniyada qiymətli kağızlar üzrə gerb yığımı müəyyən edilmişdir. Bu yığım səhmlərin və digər maliyyə əməliyyatlarının həcmindən 0,5 faiz miqdarında tutulur. Qiymətli kağızlarla aparılan əməliyyatlardan vergi Fransada və İtaliyada səhmdar cəmiyyətlərinin səhmləri üzrə 0,14 faiz, dövlət istiqrazları üzrə 0,16 faiz həcmində tətbiq edilir. Lakin bəzi ölkələr o cümlədən Yaponiya, Almaniya və Kanada bu verginin tətbiqindən imtina etmişdir.
AZƏRBAYCANDA QİYMƏTLİ KAĞIZLAR NECƏ VERGİYƏ CƏLB EDİLİR?
Azərbaycanda isə qiymətli kağızların satışından əldə olunan mənfəət (gəlir) ümumi qaydada vergiyə cəlb olunur. Qiymətli kağızlara görə əldə edilən dividendlərdən və qiymətli kağızların dəyərinin artımından tutulan vergi dünyanın inkşaf etmiş ölkələrinin əksəriyyətində tətbiq edilir. Qiymətli kağızların saxlanılmasına görə əldə edilən gəlirdən, adətən, fiziki şəxslər gəlir vergisi, hüquqi şəxslər isə korporativ vergi ödəyirlər. Bir çox ölkələrdə qiymətli kağızların dəyərinin artımından vergi əmlak vergisi şəklində tutulur.
Qiymətli kağızlardan dividend şəklində əldə edilən gəlirlərdən verginin tutulması bir sıra mütəxəssislər tərəfindən mübahisə predmetinə çevrilir. Onların fikrincə, dividenddən verginin tutulması zamanı ikiqat vergitutma halına yol verilir. Belə ki, eyni vəsaitin birinci dəfə vergiyə cəlb olunması dvidendin mənbəyi olan mənfəətdən mənfəət vergisi tutularkən baş verir, ikinci dəfə isə həmin vəsait dividend şəklində verilərkən vergiyə məruz qalır. Çox vaxt bu problemin həlli yollarından biri kimi, dividenddən tutulan verginin dərəcəsi digər növ gəlirlərdən tutulan vergi dərəcəsindən aşağı müəyyən olunur. Eyni zamanda, bir çox ölkələr belə qərara gəlmişlər ki, kapitaldan əldə edilən gəlirdən tutulan vergilər üzrə yüksək dərəcələrin tətbiqi müasir iqtisadiyyat üçün sərfəli deyildir. Fransa və Lüksemburqda fiziki şəxslərin əldə etdikləri dividendən tutulan verginin dərəcəsi 50 faiz aşağı salınmışdır. Azərbaycanda isə dividend şəklində əldə olunan gəlirdən vergi 10 faiz dərəcə ilə tutulur.
Yuxarıda göstərilənlərdən belə nəticəyə gəlmək olar ki, qiymətli kağızlardan əldə edilən gəlirlərin vergiyə cəlb olunması forması ayrı-ayrı ölkələrdə müxtəlif olsa da, bu sahədə vergitutma, əsasən, qiymətli kağızlara qoyulan investisiyalar üçün əlverişli vergi mühitinin yaradılmasını nəzərdə tutur.
Azərbaycan Respublikası vergilər nazirinin müşaviri
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.