Sıyıq, püre və s. qidaları nə vaxt və necə vermək lazımdır

Sıyıqlardan sonra körpələrin menyusuna kartof, badımcan, gül kələmi, boranı və s. tərəvəzlərdən (az miqdarda bitki yağı əlavə edərək) və meyvələrdən (banan, alma, ərik, qavalı və s.) yarıduru pürelər əlavə olunur. Pürenin içinə uşaqlar üçün xüsusi buraxılan peçenye və ya qurumuş çörək əlavə etmək olar.

Rəfiqəmi necə yatdırım

Arvadının yanında sevgilisinə şeir oxuyan şair

Sumqayıtda aclıq elan edən ll qrup əlilin pensiyası niyə verilmir? – AÇIQLAMA (FOTO)

Tarix: 31-08-2020, 19:06 Oxunma sayı: 2 887 Bölmə: REDAKTOR SEÇİMİ / Sumqayıt / Problem

Sumqayıtda aclıq elan edən ll qrup əlilin pensiyası niyə verilmir? – AÇIQLAMA (FOTO)

Bu həftə deputatların tətili başa çatır

Tarix: 10-01-2023, 13:41 Oxunma sayı: 154 Bölmə: Siyasət

Bu həftə Milli Məclisin deputatlarının tətili başa çatır.

Milli Şuranın mitinqinə icazə verildi

Tarix: 26-09-2019, 17:52 Oxunma sayı: 494 Bölmə: Siyasət

Milli Şuranın mitinqinə icazə verildi

Bakıda hərbi sursatlar tapıldı

Tarix: 12-02-2022, 11:20 Oxunma sayı: 238 Bölmə: Hadisə

Bakıda hərbi sursatlar tapılıb.

Ekspert dollara tələbin artmasının əsas səbəblərini açıqladı

Tarix: 14-03-2019, 11:33 Oxunma sayı: 644 Bölmə: İqtisadiyyat

Bu ilin ilk iki ayında Dövlət Neft Fondu 951,1 milyon dollar məbləğində valyuta satıb.

Sıyıq, püre və s. qidaları nə vaxt və necə vermək lazımdır

6 ayından başlayaraq körpələrə əvvəl müxtəlif südlü və südsüz sıyıqlar (düyü, qarabaşaq (“qreçka”), yulaf yarması (“qerkules”), darı yarması və s.) vermək lazımdır.

1 yaşına qədər körpələrə sıyıqlar hazırlayanda inək və ya keçi südü yox, uşaqlar üçün xüsusi buraxılan quru süddən istifadə etmək lazımdır.

Sıyıqlardan sonra körpələrin menyusuna kartof, badımcan, gül kələmi, boranı və s. tərəvəzlərdən (az miqdarda bitki yağı əlavə edərək) və meyvələrdən (banan, alma, ərik, qavalı və s.) yarıduru pürelər əlavə olunur. Pürenin içinə uşaqlar üçün xüsusi buraxılan peçenye və ya qurumuş çörək əlavə etmək olar.

Əlavə qidaya tədriclə, kiçik dozalarla başlayın. Əsas qidalanmadan sonra yeni qidanı körpənin ağzına damızdırmaq və ya çay qaşığının ucunda vərmək lazımdır. Günbəgün əlavə qidanın miqdarını artırın. Yeni qidanın ilk dozası nə qədər az olarsa və gec artırılarsa, atopik dermatitlərin (diatez) baş vermə ehtimalı bir o qədər azalar. Hər yeni qida əsas qidadan sonra və ya mümkün olarsa, əsas qidaya qatılaraq verilir.

Körpənin qida rasionuna 7-10 gün ərzində 1 növdən artıq əlavə qida daxil etməyin. Çünki körpənin yeni qidaya alışması üçün ən azı 7 gün tələb olunur. Edilməli olan peyvəndə 3 gün qalmış və peyvənd edildikdən 3 gün sonra, dişlər çıxan zaman ilk 1 həftə ərzində, tənəffüs yollarının virus infeksiyaları və digər kəskin xəstəliklər zamanı da körpələrin qida rasionuna yeni qida məhsulunun əlavə edilməsi məsləhət olunmur.

Körpələrə əlavə qida verilərkən, üstünlüyü hazır uşaq qidalarına vermək lazımdır. Körpələr tərəfindən belə qidalara uyğunlaşma, özünüz tərəfindən hazırlanan qidalara nisbətən daha asan olur. Bundan əlavə, hazır uşaq qidalarına öyrəşən körpələr özünüz hazırladığınız yeni qidalara da tez öyrəşir. Nəzərə almaq lazımdır ki, bəzən yeni qidanın tamı körpənin xoşuna gəlməyə bilər. Bu halda o, yeni qidanı tüpürəcək və ya ondan imtina edəcək. Bu halda həmin qidanı təkrarən bir neçə dəfə ona yedizdirməyə çalışın, ancaq körpəni zorla yeməyə vadar etməyin.

6 aydan 1 yaşa qədər olan körpələrin qida rasionuna aşağıdakılar daxil olmalıdır:

– gündəlik qida həcminin 3/4 hissəsi zülal əsaslı qida (ana südü, ana südünü əvəz edən muxtəlif qarışıqlar, sıyıqlar, turşumuş süd məhsulları);

– gündəlik qida həcminin 1/4 hissəsi meyvə-tərəvəz kütləsi (pürelər, suplar);

– gün ərzində – 10 ml x körpənin yaşı (ay) həcmində şirə (10×5 ay=50 ml);

– gün ərzində – 50 ml kəsmik.

Həftədə 2-3 dəfə – 1/2 yumurta sarısı.

6 ayından başlayaraq uşağa ət (mal əti), balıq, quş əti vermək olar. Ət ətçəkən maşından 2 dəfə keçirilməlidir, yağlı ət istifadə etmək olmaz.

8-9 ayında uşağı daha iri tikələrə öyrəşdirmək lazımdır. Bir yaşına kimi uşağa bal, suda bişmiş ilıq yumurta, yağlı, duzlu yeməklər, şəkər, qazlı sular vermək olmaz.

Saglamolun.Az

Sədəqə verməyin əhəmiyyəti

CAVAB: Allah rizası üçün edilən maddi və mənəvi hər yaxşılığa, sədəqə deyilir. Şeytan mane olsa da sədəqə vermək lazımdır. Bir ayəti-kərimə məali belədir:

“Şeytan kasıblaşarsınız deyə qorxudub sizə xəsisliyi, pis şeyləri əmr edər, sədəqə verdirmək istəməz. Allah isə öz lütfündən sizə məğfirət və bol nemət vəd edir. Allahın ehsanı genişdir, hər şeyi haqqıyla biləndir.” (Bəqərə, 268)

Sədəqənin faydaları haqqında, hədisi-şəriflərdə buyuruldu ki:

“Xəstələrinizi sədəqə ilə müalicə edin. Sədəqə, hər xəstəliyi və bəlanı dəf edər.”(Beyhəqı)

“Elmi olan elmindən, malı olan malından sədəqə versin.” (İbni Sünni)

“Yaxşılıq ömrü uzadar, sədəqə günahları aparar və pis ölümdən qoruyar.” (Tabərani)

“Sədəqə kibri yox edər.” (Tirmizi)

“Sədəqə verənin ruzisi artar və duası qəbul olar!” (İbni Macə)

“Sədəqə verməyə mane olana, lənət olsun.” (İsfəhani)

“Sədəqə, qəbir əzabından qoruyar. Qiyamətdə də himayə altına alar.” (Bəyhəki)

“Çətinliklərinizi sədəqə ilə önləyin.” (Deyləmi)

“Suyun atəşi söndürdüyü kimi, sədəqə də günahları yox edər.” (Tirmizi)

“Vallah, sədəqə verməklə mal azalmaz. O halda sədəqə verin!” (İ. Əhməd)

“Sədəqə malı artırar. Elə isə sədəqə verin.” (İbni Əbiddünya)

“Sədəqə 70 növ bəlanı önləyər. Bunların ən yüngülü cüzam və barasdır (dəri xəstəliyi).”(Hatib)

“Sədəqə şeytanın belini qırar.” (Deyləmi)

“Gizli verilən sədəqə, Allahın qəzəbini söndürər.” (Beyhəki)

“Sadəcə Allah rizası üçün sədəqə verənə, qiyamətdə Allahu təala, “Ey qulum, sən mənim rizamı istədin, mən də səni alçaq etmərəm və bədənini Cəhənnəmə haram qılaram. Hadi, Cənnətə istədiyin qapıdan gir” buyurar.” (Deyləmi)

“Az da olsa sədəqə verin. Pulu saxlayıb verməyənə, Allah da ehsanını kəsər.” (Müslim)

“Ruzisinin bol olmasını istəyən sədəqə versin.” (Deyləmi)

“Sədəqə verərək ruzinizi bollaşdırın.” (Beyhəqı)

“Sədəqə malı çoxaldar.” (İbni Adiy)

“Sədəqə verməkdə tələsin, çünki bəla sədəqəni keçə bilməz.” (Tabərani, Beyhəqı)

“Sədəqə verin. Çünki sədəqə Cəhənnəmdən xilas olmanıza səbəb olar.” (Tabərani)

“Bir xurma dənəsi də olsa, sədəqə olaraq verin, çünki o, az da olsa aclığı aparar və suyun atəşi söndürdüyü kimi günahları yox edər.” (İbni Mübarək)

“Günə başlayarkən sədəqə vermək fəlakətləri önləyər.” ( Deyləmi)

“Sədəqə, nafilə oruc tutmaqdan daha fəzilətlidir.” (Beyhəqı)

“Savabı Müsəlman ana atasına niyyət edilərək verilən sədəqənin savabı, onlara da gedər, öz savabından da bir şey azalmaz.” (Tabərani)

“Sədəqə olaraq verilən bir parça çörək, Allah qatında Uhud dağı qədər böyüyər.”(Tabərani)

Sədəqə vermək

Sual: Hər gün sədəqə vermək lazım imiş. Tapa bilməyən nə edər?

CAVAB

Rəsulullah əfəndimiz ilə Əshabı-kiram arasında belə bir söhbət keçir. Peyğəmbər əfəndimiz buyurur ki:

– Hər Müsəlmanın sədəqə verməsi lazımdır.

– Ya Rəsulullah, heç bir şey tapa bilməyən kimsə nə edər?

– Çalışar, qazanar və sədəqə verər.

– Çalışacaq bir iş tapa bilməzsə nə edər?

– Ehtiyacı olan bir kimsəyə hər hansı bir şəkildə kömək edər.

– Kömək ediləcək bir kimsə də tapa bilməzsə?

– Hər hansı yaxşı bir iş etməsi (malım olsaydı mən də verərdim deməsi, birinə yol göstərməsi, yoldakı çətinlik verən bir şeyi qaldırması, ölümü xatırlaması, zərəri toxunmaqdan çəkinməsi, elm öyrənməsi və öyrətməsi kimi xüsuslar) da onun üçün sədəqədir. (Buxari, Müslim, Nəsai)

Kimə vermək lazımdır

Elm təhsili edilən yerlərə, ya zəkat, fitrə, əhd və əqiq, ya da sədəqə şəklində edilən kömək insanı qəzalardan bəlalardan qoruyar. Dünyada səhhət və afiyət içində bir ömür sürməyə səbəb olar. Ayrıca fərz olan cihad və elmin yayma savabına qovuşular. Beləcə kömək edən adam, həm dünyada həm də axirətdə çox böyük nemətlərə qovuşmuş olar. Elm yaymağın savabını Peyğəmbər əfəndimiz belə ifadə buyurur:

“Bütün ibadətlərə verilən savab Allah yolunda cihada verilən savaba görə, dəniz yanında bir damcı su kimidir. Cihad savabı da, əmri-maruf və nəhyi-anilmünkər savabı(dinin əmr və qadağanlarını öyrətmə) yanında, dənizə nisbətlə bir damcı su kimidir.” (Deyləmi)

Nələr sədəqədir?

Sual: Nələri etmək sədəqə olar?

CAVAB

Allah rizası üçün edilən hər yaxşılıq, sədəqədir. Hədisi şəriflərdə buyuruldu ki:

“Özünə və uşaqlarına xərclədiklərin birər sədəqədir.” (Beyhəqı)

“Hər yaxşılıq sədəqədir.” (Tirmizi)

“Gözəl söz sədəqədir.” (İ.Əhməd)

“Gülər üzlə salam vermək sədəqədir.” (Beyhəqı)

“Din qardaşına gülər üz göstərmək sədəqədir.” (Tirmizi)

“Bir ağacdan yeyilən və ya oğurlanan şeylər, o ağacı əkən üçün sədəqə olar.” (Müslim)

“Birinə yaxşı şeylər öyrətmək, pislik etməsini önləmək, soruşana yol göstərmək, küçədəki zərərli şeyləri təmizləmək, hamısı sədəqədir.” (Tirmizi)

“Hər kəsin oynaq qədər sədəqə verməsi lazımdır. Sübhanallah, Əlhəmdülillah, La ilahə illəllah və ya Allahu əkbər demək, sədəqədir. Yaxşılığı tövsiyə etmək, pisliyin qarşısını almağa çalışmaq sədəqədir. İki rükət quşluq namazı qılmaq isə bütün bunları qarşılayar.” (Müslim)

“Əmri-maruf, nəhyi-münkər etmək sədəqədir.” (Müslim)

“Gülər üz göstərmək sədəqədir.” (Deyləmi)

“Xəstənin nəfəs alıb verməsi sədəqədir.” (Hatib)

“Məscidə gedərkən atılan hər addım da bir sədəqədir.” (İ. Əhməd)

“Ölümü xatırlamaq sədəqədir.” (Deyləmi)

“Borclu kasıba ödəməsi üçün möhlət verənin hər günü bir sədəqə olar.” (Tabərani)

“Yolunu itirmiş isə yol göstərmək bir sədəqədir.” (C.Saqir)

“Zövcünə qulluq sədəqədir.” (Deyləmi)

“Kəbinlisiylə birlikdə olmaq sədəqədir.” (Müslim)

“Haramdan çəkinənlə məsləhətləşmək sədəqədir.” (Deyləmi)

“Pislik etməkdən çəkinmək bir sədəqədir.” (İbni Əbiddünya)

“Borc vermək bir sədəqədir.” (Tabərani)

“Salam vermək sədəqədir.” (Buxari)

Verməkdən qorxmamaq lazımdır

Sual: Sədəqə verməkdə çətinliyin səbəbi nə ola bilər?

CAVAB

Bu xəsislikdən irəli gəlir. Xəsislik isə iman zəifliyindən və elmsizlikdən qaynaqlanır. Xeyrə verdiyi pulun boşa getdiyini zənn edər. Halbuki ona qat-qat mükafat verildiyini düşünə bilməz. Şeytan, insana gələr, xeyrə mane olmaq üçün vəsvəsə verər.

Peyğəmbər əfəndimiz, “And içirəm ki, sədəqə verməklə mal azalmaz, elə isə sədəqə verin!” buyurur. (İ. Əhməd)

Sədəqə verənin malının bərəkəti artar. Az malı çox iş görər. Hədisi-şərifdə, “Gizli, açıq çox sədəqə verin ki, ruziniz bollaşsın, köməyə məzhər olasınız və duanız qəbul edilsin” buyurulur. (İbni Macə)

Biz verdikcə Allah da bizə qat-qat artıq verər. Biz qısarsaq Allah da bizə verməyi azaldar.

Həzrəti Əbu Bəkirin qızı Əsma radiyallahu anhənin, “Ya Rəsulullah, ərim Zübeyrin verdiyi mehrdən başqa malım yoxdur. Sədəqə verimmi?” sualına Rəsulullah Əfəndimiz belə cavab verdi:

“Gücün nisbətində sədəqə ver, kisənin ağzını sıxma! Allah da sənin ruzini sıxar.” (Buxari)