Press "Enter" to skip to content

Satanın nə olduğunu hardan bilə bilərəm

İldə bu halda, $ $ – müəyyən bir nöqtədən məsafənin bütün nöqtələrini tapmaq istənilir. Bu, bir nöqtədən 3 vahidin sayını istəməklə eyni deyil (bu vəziyyətdə F nöqtəsi). Niyə də yox? Çünki problem $ m $ – məsafəni minimum qət olunan məsafə olaraq təyin etdi boyunca şəbəkəməsafəni deyil hamısı istiqamətlər.

SAT Riyaziyyatında Həndəsə və Nöqtələri əlaqələndirin: Tam Rəhbər

Koordinat həndəsəsi SAT-ın ən ağır mövzularından biridir və testdə görəcəyiniz müxtəlif suallara cavab vermək üçün çox yönlü manevr etməyiniz lazımdır. Xoşbəxtlikdən, koordinat həndəsəsini əsasları bildikdən sonra vizuallaşdırmaq və ya başınızı sarmaq çətin deyil. Və necə olduğunu göstərmək üçün buradayıq.

Hər hansı bir SAT-da, ümumiyyətlə, yalnız balları əhatə edən iki sual və başqa 2-3 sual olacaqdır xətlər və yamaclar və / və ya rotasiya, əks və ya tərcümə. Bu, SAT riyaziyyat bölmənizin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir, buna görə testlə mübarizə aparmadan əvvəl koordinat həndəsəsinin incəliklərini başa düşmək yaxşıdır.

Bu nöqtələr və koordinat həndəsi üçün bina blokları üçün tam bələdçiniz olacaqdır– test günündə bu tip sualların həlli üçün strategiyaların yanında nöqtələri, məsafələri və orta nöqtələri necə tapmaq və idarə etmək.

Koordinat Həndəsəsi nədir?

Həndəsə həmişə hər istiqamətdə sonsuzca uzanan düz bir səth olan bir müstəvidə baş verir. The koordinat təyyarəsi $ x $ – və $ y $ -axsları boyunca ölçü tərəzisi olan müstəviyə aiddir.

Koordinat həndəsi koordinat müstəvisində baş verən həndəsədir.

Koordinat Tərəziləri

$ Bi x $-axsis ölçən miqyasdır üfüqi koordinat müstəvi boyunca məsafə.

$ Bi y $-axsis ölçən miqyasdır şaquli koordinat müstəvi boyunca məsafə.

İki təyyarənin kəsişməsinə mənşə.

Təyyarənin sonsuz aralığı boyunca $ x $ – və $ y $ -axsilələri və mənşəyi ilə əlaqədar mövqeyindən istifadə edərək istənilən nöqtəni tapa bilərik. Bu yeri $ (x, y) $ kimi yazılmış koordinatlarla qeyd edirik.

$ X $ dəyəri nöqtəmizin $ x $ -axis boyunca nə qədər (və hansı istiqamətdə) olduğunu göstərir.

$ Y $ dəyəri nöqtəmizin $ y $ -axis boyunca nə qədər (və hansı istiqamətdə) olduğunu göstərir.

Bu nöqtə mənşədən sağda 7 vahid və mənşədən 4 vahid yuxarıdır. Bu nöqtəmizin $ (7, 4) $ koordinatlarında yerləşməsi deməkdir.

Hər yerdə mənşə hüququ olacaq müsbət $ bi x $ dəyər. Hər yerdə mənşədən sol olacaq mənfi $ bi x $ dəyər.

Hər hansı bir yerdə şaquli mənşənin üstündə olacaq müsbət $ bi y $ dəyər. Hər yerdə şaquli olaraq mənşəyin altındadır olacaq mənfi $ bi y $ dəyər.

Koordinat təyyarəsini dörd kvadranta qədər qıraraq, hər hansı bir nöqtənin yerləşdiyi yerə görə pozitivliyi və ya mənfilik baxımından müəyyən xüsusiyyətlərə sahib olduğunu görə bilərik.

Məsafələr və orta nöqtələr

İki koordinat nöqtəsi verildikdə, həm aralarındakı məsafəni, həm də iki orijinal nöqtə arasındakı orta nöqtəni tapa bilərsiniz. Bu dəyərləri düsturlar və ya digər həndəsə üsullarından istifadə edərək tapa bilərik.

Hər bir seçimə baxaq.

Planı olan bir dahi üçün heç bir məsafə çox deyil. Və ya ac olan bir dahi. İstənilən halda.

Şəkil: Gwendal Uguen / Flickr

Məsafə Formulu

İki nöqtə arasındakı məsafəni tapmaq üçün məsafə formulundan istifadə edərək və ya Pifaqor teoremindən istifadə etmək üçün iki seçim var. Hər ikisinə də baxaq.

Həll metodu 1: məsafə formulu

Standart testlərdən keçərkən düsturlardan istifadə etməyi üstün tutursanız, davam edin və yuxarıdakı məsafə formulunu əzbərləyin. Testdə sizə məsafə formulu təqdim olunmayacaqBeləliklə, bu marşrutu seçsəniz, düsturu dəqiq yadda saxlaya bildiyinizə və lazım olduqda onu çağıracağınıza əmin olun. (Xatırla – xatırladığın bir düstur səhv bir düsturu bilməməyimdən daha pisdir!)

$ (7, -2) $ və $ (- 5, 3) $ iki nöqtəmiz olduğunu deyək və ikisi arasındakı məsafəni tapmalıyıq.

Dəyərlərimizi sadəcə məsafə formulumuza bağlasaq:

İki nöqtəmiz arasındakı məsafə 13.

Həll metodu 2: Pifaqor teoremi

$ a ^ 2 + b ^ 2 = c ^ 2 $

Alternativ olaraq, Pisaqor teoremindən istifadə edərək hər zaman iki nöqtə arasındakı məsafəni tapa bilərik. Bu yol biraz daha uzun çəkir, amma əlavə düsturlar əzbərləmək üçün enerji sərf etməyimizi tələb etmir və formulu səhv xatırlamağımız üçün daha az risk daşıyırıq.

Unutmayın ki, hər bir SAT riyaziyyat bölməsində sizə Pifaqor teoremi verilir, ona görə heç vaxt səhv xatırlamaqdan qorxmaq lazım deyil. Bu, digər düsturlardan daha tez-tez istifadə etməli olduğunuz bir düsturdur, buna görə ehtimal sizin üçün tanış olmasıdır.

Koordinat nöqtələrini və aralarındakı məsafəni düzbucaqlı üçbucağa çevirin, məsafə hipotenuza rolunu oynayır. Koordinatlardan üçbucağın ayaqlarının uzunluqlarını tapa bilərik və məsafəmizi tapmaq üçün Pifaqor teoremindən istifadə edək.

Məsələn, əvəzinə bu metodu istifadə edərək aralarındakı məsafəni tapmaq üçün əvvəlki koordinatları istifadə edək.

$ (7, -2) $ və $ (- 5, 3) $ nöqtələri arasındakı məsafəni tapın

Əvvəlcə koordinatlarınızı düzəltməyə başlayın. Sonra sağ üçbucaqların ayaqlarını düzəldin.

Təyyarəmizdəki nöqtələri saysaq, ayaq uzunluğumuzun 12 və 5 olduğunu görə bilərik. İndi bu rəqəmləri birləşdirib Pifaqor teoremindən istifadə edərək üçbucağımızın son hissəsini, iki nöqtəmiz arasındakı məsafəni tapa bilərik.

$ a ^ 2 + b ^ 2 = c ^ 2 $

$ 12 ^ 2 + 5 ^ 2 = c ^ 2 $

İki nöqtəmiz arasındakı məsafə bir daha, 13.

[Xüsusi Qeyd: Sizinlə tanışsınızsa üçbucaq qısa yolları, bu üçbucağın 5-12-13 üçbucağı dediyimiz şey olduğunu fərq etdiniz. Bu müntəzəm düzbucaqlı üçbucaqlardan biri olduğundan, texniki olaraq Pifaqor teoreminə ehtiyac yoxdur ki, iki ayağın 5 və 12 olduğu təqdirdə hipotenuzun 13 olacağını biləsiniz. faydalıdır bilmək, bildiyiniz kimi bilmək lazım deyil.]

Orta nöqtə formulu

İki nöqtə arasındakı məsafəni tapmaqla yanaşı, iki koordinat nöqtəsi arasındakı orta nöqtəni də tapa bilərik. Bu təyyarədə başqa bir nöqtə olacağı üçün öz koordinatlarına sahib olacaqdır.

Formula baxsanız, orta nöqtənin the olduğunu görə bilərsiniz orta müəyyən bir oxun dəyərlərindən hər biri. Beləliklə, orta nöqtə həmişə koordinat nöqtəsi kimi yazılmış $ x $ dəyərlərinin və $ y $ dəyərlərinin ortalaması olacaqdır.

Məsələn, $ (7, -2) $ və $ (- 5, 3) $ məsafə formulumuz üçün istifadə etdiyimiz eyni nöqtələri götürək.

$ X $ dəyərlərimizin ortalamasını götürsək:

Və $ y $ dəyərlərimizin ortalamasını götürsək:

Xəttin orta nöqtəsi $ (1, 1/2) $ koordinatlarında olacaq.

Daha əvvəlki şəklimizə baxsaq, bunun doğru olduğunu görə bilərik.

Düsturdan istifadə etmədən bir xəttin orta nöqtəsini tapmaq çətindir, ancaq hər ox dəyərinin ortalamasını tapmaq kimi düşünmək, onu “düsturla düşünməkdənsə, görselleştirmeyi və yadda saxlamağı asanlaşdıra bilər. “

İndi yalnız sonsuz bir yolun orta nöqtəsini ölçün – problem yoxdur.

Tipik nöqtə sualları

SAT-dakı nöqtə sualları ümumiyyətlə üç kateqoriyadan birinə daxil olacaq – koordinat təyyarəsinin necə işləməsi, sualları sayma və orta nöqtə və ya məsafə sualları.

Sualları əlaqələndirin

Koordinat təyyarəsi ilə əlaqəli suallar, koordinat təyyarəsinin necə işlədiyini və içindəki nöqtələri və xətləri necə idarə edəcəyinizi necə yaxşı başa düşdüyünüzü test edir.

$ Xy $ – koordinat müstəvisində başlanğıcdan 4 vahid məsafə neçə nöqtədir?

A. Bir
B. İki
C. Dörd
D.. Dörddən çox

Belə bir sual üçün cavab vermək cazibədar ola bilər C, dörd. Axı mənşəyindən 4 vahid, ikisi $ x $ -axis (biri sağ və biri sol), ikisi $ y $ -axis (biri yuxarı və biri aşağı) olmaqla dörd vahid olacaq.

Ancaq bu şəkildə cavab vermək, gerçəkləri nəzərə almayacaqdı dairələr. Təsəvvür edin ki, mənşəyi orta nöqtəyə sahib olan dairəsi mənşəyindən 4 vahidin hər birinə toxunur.

İndi dairə təriflərimizi xatırlasaq, bilirik ki, dairənin ortasından ətrafa çəkilən bütün düz xətlər hamısı bərabər olacaqdır. Həm də sonsuz bu cür xətlərin olduğunu da bilirik.

Bu mənşəyindən 4 vahid olan sonsuz bir çox nöqtənin olacağı deməkdir. Bu nöqtələr “qəribə” koordinatlara sahib ola bilər (tam olmayan dəyərlərdə olduğu kimi), lakin mənşəyindən eyni şəkildə 4 vahid nöqtələr olacaqdır.

Son cavabımız D, 4-dən çox.

Sualların sayılması

Sayı sayan suallar necə səslənirsə, ona koordinat müstəvisinin diaqramı veriləcək (və ya nadir hallarda özünüzü yaratmalısınız) və sonra müəyyən nöqtədən konkret nöqtəyə qədər olan məsafələri saymağınız istənəcəkdir.

Bəzən, sizdən $ x $ və $ y $ koordinatlarınızın dəyərləri kimi “qəribə” ölçmələri saymağınız istənə bilər.

Bu sual üçün əvvəlcə nəyi başa düşməlisiniz mütləq dəyərlər demək. Oradan x və y dəyərlərini koordinat nöqtələrindən saymaq sadə bir məsələdir.

Belə bir sual üçün ən təsirli yol cavab seçimlərimizdən istifadə etməkdir. Cavab seçimlərimiz “ən böyükdən ən azı” sırası ilə DEYİL olduğundan, orta cavab seçimindən başlayıb normalda olduğu kimi oradan yola davam etməyimizə kömək etməyəcəkdir. cavabları bağlamaq. Bunu bilə-bilə, düzgün cavabımızı tapana qədər sadəcə əvvəldən sona qədər işləyək.

A nöqtəsi $ (- 3, -3) $ koordinatlarındadır. Beləliklə, onların mütləq dəyərlərinin cəmini tapaq.

5 dəyərini axtardığımız üçün bu cavab çox böyükdür. Cavab seçimini A-dan çıxara bilərik

B nöqtəsi $ (- 4, 1) $ koordinatlarındadır

Uğur! Mütləq dəyərləri 5-ə qədər olan koordinatları verən cavab seçimini tapdıq.

Çünki yalnız həmişə olacaqdır bir hər hansı bir SAT sualına düzgün cavab, burada dayana bilərik.

Son cavabımız B.

Orta nöqtə və məsafə sualları

Orta nöqtə və məsafə sualları kifayət qədər sadə olacaq və sizdən iki nöqtə arasındakı məsafəni və ya orta nöqtəni tam olaraq soruşacaqsınız. Ssenari sualından (fərziyyə vəziyyəti və ya hekayə) və ya sadəcə riyaziyyat sualından məsafələr və ya orta nöqtələr tapmaq məcburiyyətində qala bilərsiniz (məsələn, $ (4, 5) $ və $ (8, – nöqtələrindən nə qədər məsafə var?) 2) $? “).

Bir ssenari sualının bir nümunəsinə baxaq,

Rosa və Marko axşam yeməyində görüşdükdən sonra restorandan ayrı olaraq evlərinə getdilər. Restorandan evə getmək üçün Rosa şimaldan 6 mil, Marko isə qərbdən 8 mil sürdü. Rosa və Marko bir-birindən nə qədər məsafədə yaşayır?

A. 8 mil
B. 10 mil
C. 12 mil
D. 14 mil

Əvvəlcə ssenarimizin sürətli bir eskizini hazırlayaq.

İndi bu bir məsafə sualı olduğu üçün ya məsafə düsturumuzdan, ya da Pifaqor teoremindən istifadə etmək seçimimiz var. Diaqramızı tərtib etməyə başlamışıq, bu yola davam edək və Pifaqor teoremindən istifadə edək.

Artıq məsafənin ayaqlarından düzbucaqlı üçbucaq düzəltdiyimizi görə bilərik.

Rosa 6 mil şimalda, Marko 8 mil qərbdə sürdü ki, bu da üçbucağımızın ayaqları 6 və 8 olacaqdır. İndi Pifaqor teoremindən istifadə edərək hipotenusu tapa bilərik.

$ 6 ^ 2 + 8 ^ 2 = c ^ 2 $

[Qeyd: əgər xatırlayırsınızsa düzbucaqlı üçbucaqlar üçün qısa yollar, özünüzü bir müddət xilas edə bilər və sadəcə məsafəmizin / hipotenuzumuzun 10 olduğunu bilə bilərsiniz. Çünki 6 və 8 ayaqları olan düzbucaqlı üçbucaq 2-5-ə vurulan 3-4-5 üçbucağıdır. Yəni hipotenus $ 5 * 2 = 10 $ olacaqdır.]

Markonun evi ilə Rosanın evi arasındakı məsafə 10 mildir.

Son cavabımız B, 10 mil.

“İki insan arasındakı ən pis məsafə səhv anlamaqdır” -Məlum deyil. Yoxsa bilirsiniz, 10 mil.

Əsas sualların həlli strategiyaları

Əsas suallar müxtəlif formalarda ola bilər, onları mənimsəməyə kömək etmək üçün izlədiyiniz bir neçə strategiya var.

# 1: Verilən məlumatları həmişə yazın

Başınızdakı suallarla işləmək cazibədar olsa da, verdiklərinizi yazmasanız, sual suallarınızla səhv etmək asandır. Bu, xüsusilə neqativlərlə və ya mütləq dəyərlərlə işləyərkən olur.

Bundan əlavə, çox vaxt koordinat müstəvisində işarələnmiş nöqtələri olan bir diaqram verilir yox koordinatlar verilir. Bunun səbəbi, test istehsalçıları, koordinatlar verildiyi təqdirdə həll etmək üçün çox sadə bir problem olacağını düşünürlər (məsələn, əvvəlki qiymətləri əhatə edən sualı götürün). Buna görə bir an ayırın ki, koordinatlarınızı və verdiyiniz digər məlumatları başınızda düz tutmaq üçün yazın.

# 2: Çək

Verdiyiniz məlumatları yazmaqla yanaşı, ssenarilərinizin şəkillərini də çəkin. Heç biri verilmədiyi təqdirdə öz şəkillərinizi çəkin, əgər varsa, üstünə çəkin var verilmiş diaqramlar. İşarəli məlumatların dəyərini heç vaxt azaltmayın və ya bir eskiz çəkin, hətta kobud bir yaxınlaşma, başınızda olduğundan (və ya çalışmalı olduğunuzdan) daha çox məlumatı izləməyə kömək edə bilər.

SAT qəbul edərkən zaman və enerji əlinizdə olan iki qiymətli qaynaqdır və kobud bir eskiz hazırlamaq üçün hər birindən az şey alınar, ancaq bütün məlumatlarınızı başınızda saxlamağınız ikinizə də mal ola bilər.

# 3: Formüllərdən istifadə edib etməməyə indi qərar verin

Bir az daha çox tərtib olunmuş texnikalardan istifadə etməkdənsə düsturlar istifadə etməkdən daha rahat hiss edirsinizsə, qərar verin İndi düsturlarınızı əzbərləmək. Unutmayın ki, bir düsturu səhv əzbərləməyin heç xatırlamamaqdan daha pisdir, buna görə də indiki ilə sınaq günü arasında düstur biliklərinizi əzbərlədiyinizə və tətbiq etdiyinizə əmin olun.

Bununla birlikdə, təhsil səylərinizi başqa bir yerə həsr etməyi üstün tutan birisinizsə (və ya sadəcə test günü formulu düzgün xatırlamayacağınızı hiss edirsinizsə), davam edin və onları unutun. Məsafə düsturunu əzbərləmək əvəzinə Pifaqor teoremindən istifadə edin və əzbərləmək əllərinizi tamamilə yuyun.

Əksər SAT riyaziyyat problemlərini həll etməyin bir çox yolu var, buna görə seçimləriniz öz şəxsi və güclü tərəflərinizə ən yaxşı uyğun olmalıdır

Şəkil: ljphillips34 / Flickr

Biliklərinizi sınayın

İndi gəlin bir neçə daha real SAT riyaziyyat sualları ilə nöqtə biliklərinizi sınayaq.

1. $ (- 3, 2) $ koordinatlarından başlayaraq $ (5, -10) $ ilə bitən xəttin orta nöqtəsi nədir?

2.

3. (Sual 2-dəki məlumata baxın)

4. (Sual 2-dəki məlumata baxın)

Cavablar: E, D, A, B

Cavab izahatları:

1. İki nöqtəni birləşdirən xəttin orta nöqtəsini tapmaq üçün müəyyən bir ox boyunca dəyərlərin hər birinin ortalamasını almalıyıq.

Birincisi, hər zaman olduğu kimi, verdiyimiz nöqtələrin koordinatlarını müəyyənləşdirmək üçün bir an ayırmaq yaxşıdır.

Bu, xüsusən də mənfi məqamları nəzərə alaraq məlumatlarımızı izləməyimizə kömək edəcəkdir.

Əvvəlcə iki $ x $ dəyərimizin ortalamasını götürək.

İndi iki $ y $ dəyərimizin ortalamasını götürək.

Xəttimizin orta nöqtəsi $ (1, -4) $ koordinatlarında olacaq

Diaqramımıza səliqəli yerləşdiyindən bunun çox güman ki, düzgün cavab olduğunu görə bilərik.

Son cavabımız E, $(1, -4)$.

2. Budur, bir sayma sualımız var. Bizdən F və W iki nöqtə arasındakı xətti məsafəni tapmağımızı istəmirik, əksinə tapırıq bir şəbəkə boyunca. Beləliklə F-dən W-yə qədər müxtəlif yollar çəkək.

Gördüyünüz kimi, F-dən W-yə ən qısa yollar hamısıdır

3 $ 1/2 $ uzunluğundadır, bu da 3 $ 1/2 $ m məsafəni təşkil edir.

Son cavabımız D, 3$1/2$

3. Yenə də başqa bir sayma sualına bərabər olan nə var. Bu da şəkillər çəkməyimizin yaxşı bir fikir olduğu zaman müəyyən bir haldır təkrarlamaq potensial $ m $ – F-dən Z-yə qədər olan məsafələr.

Elə isə marşrutlarımızı tapaq. Əvvəlcə bu vəziyyətdə 4 vahid məsafədə olan ən birbaşa yollardan birini tapmağa başlayın.

Sonra, F-dən Z-yə qədər olan xətləri izləyən bütün yolları izləyin. Yeni yollarımızdan biri varsa az 4 vahiddən çox, əlbəttə ki, yeni m məsafəmizə çevriləcək, lakin bu dəqiqə $ m $ – məsafənin 4 olduğu fərziyyəsi altında çalışırıq.

Bütün yollarımız 4 vahid məsafəni qət edir və bunu m məsafəmizə çevirir.Bütün yollarınızı izləməyə və heç birini bir dəfədən artıq saymamağa ehtiyatlı olsaydınız, F-dən Z-yə minimum məsafəni ölçəcək 6 marşrut olduğunu görəcəksiniz.

Son cavabımız A, altı.

4. İndi bu sual hiyləgər görünə bilər, çünki ilk baxışdan bələdçidəki əvvəlki suallarımızdan birinə bənzəyir, çünki bizə “Mənşəyindən 4 vahid neçə nöqtədir?”

Bu vəziyyətdə cavab “sonsuz sayda” idi, çünki mənşədən gələn 4 vahidin hamısı bir dairə meydana gətirdi və bir dairənin üzərində həmişə sonsuz nöqtələr var.

İldə bu halda, $ $ – müəyyən bir nöqtədən məsafənin bütün nöqtələrini tapmaq istənilir. Bu, bir nöqtədən 3 vahidin sayını istəməklə eyni deyil (bu vəziyyətdə F nöqtəsi). Niyə də yox? Çünki problem $ m $ – məsafəni minimum qət olunan məsafə olaraq təyin etdi boyunca şəbəkəməsafəni deyil hamısı istiqamətlər.

Beləliklə, $ $ – F-dən olan vahidlərin hamısını izləməyə başlasaq, nümunəni görməyə başlaya bilərik.

Xəritəmizin bir kvadrantında F-dən mümkün olan bütün $ $ – vahidləri xəritələşdirdikdən sonra ortaya çıxan formanı görmək üçün kənara genişləndirə bilərik.

$ $ – F-dən məsafənin bütün nöqtələrinin bir kvadrat təşkil etdiyini görə bilərik.

Son cavabımız B, bir kvadrat.

Bütün bu zəhmətə görə bir ləzzətə layiq olduğunuzu düşünün.

Take Aways

Koordinat müstəvisini və nöqtələrin ona necə uyğunlaşdığını anlamaq koordinat həndəsəsi üçün əsas bina daşlarıdır. Bu anlayışlarla, daha mürəkkəb koordinat həndəsi tapşırıqlarını yerinə yetirə biləcəksiniz yamacların tapılması və fırlanan formalar.

Koordinat həndəsəsi SAT riyaziyyat hissəsinin əhəmiyyətsiz bir hissəsi deyil, amma uğurla müvəffəqiyyət əsasən təşkilatçılıq və çalışqanlıq məsələsidir. Neqativlərinizi və bütün hərəkət edən parçalarınızı izləməyə diqqət yetirin; bu suallara və SAT-ın sizə ata biləcəyi bütün koordinat həndəsəsinə üstünlük verə biləcəksiniz.

Nə var?

Daha çox SAT riyaziyyat mövzusunu həll etməyə hazırsınız? Uğurlar! Bizim üçün bələdçilər var hər riyaziyyat mövzusu SAT-da gəlin onları yoxlayın. Kimdən ehtimallar üçün çoxbucaqlar, fraksiyalar üçün funksiyaları- səni örtdük.

Süründürməçilik böcəyi dişlədi? Bələdçimiz olacaq bütün bu təxirə salınmış çətinliklərin öhdəsindən gəlməyinizə kömək edəcəkdir və qısa müddətdə səni yoluna qaytarsın.

Mükəmməl bir hesab almaq istəyirsiniz? Arxanız var SAT riyaziyyat bölməsində 800 almaq üçün bələdçimiz, mükəmməl bir qol vuran tərəfindən yazılmışdır.

Satanın nə olduğunu hardan bilə bilərəm

Kulis.az İlin hekayəsi müsabiqəsində iştirak edən Fuad Qəhrəmanlının “İlk cinayətim: Erməniyə xalça satanın evini necə daşladıq?” hekayəsini təqdim edir.

Qeyd edək ki, anonim şəkildə münsiflərə təqdim olunan hekayələr yalnız qiymətləndirildikdən sonra sayta yerləşdirilir.

12 – 13 yaşlarda idim. Ermənistan və Azərbaycan arsında gərginliklər yeni başlayırdı.

Hər gün rəhmətlik Şəmil əmim bizə gəlir, atamla həyətdəki stolun arxasında oturur, çay içə – içə eşitdikləri xəbərləri müzakirə edirdilər. Bu söhbətlərə çox vaxt anam da qatılırdı. Çay içə-içə milli mövzularda aparılan qızğın söhbətlərə böyük maraq duyurdum. Siyasi söhbətlər, milli məsələlərə o qədər həvəsli idim ki, hər gün günorta yeməyindən sonra qaz balonu satan Şəmil əmimin bizə gəlib atamla söhbətə başlamağını səbirsizliklə gözləyirdim. Bu söhbətə qədər isə ilk işim məktəbdən gələn kimi poçtalyon Məsudun gündəlik olaraq gətirdiyi qəzetlərə oxumaq idi. Dərsləri isə axşama, ən axıra saxlayırdım.

Rayonda hər yerdə milli mövzularda söhbətlər gedir, ermənilərin Qarabağda və Ermənistanda bizimkilərə qarşı etdikləri zorakılıqlarla bağlı müxtəlif xəbərlər, şayiələr dolaşırdı.

Belə bir vaxtda eşitdim k, tanınmış nəsildən olan bir nəfərin erməni dostu rayonumuza qonaq gəlib. Adını çəkmək istəmədiyim bu adam həm böyük nəslə məxsus olduğuna, həm də çox davakar biri sayıldığına görə kimsə ona baş qoşmaq istəmirdi. Artıq elə bir dövr idi ki, bir erməninin rayona gəlməsi nadir hadisə sayılırdı və xəbər hər yerə yayılırdı. Görünür ki, elə buna görə erməni bu dostuna çox güvənirdi və onunla birlikdə ev – ev gəzib camaatdan köhnə xalçaları baha qiymətə yağırdı. Mən artıq oxuduqlarım əsasında bilirdim ki, ermənilər bizim xalçalarımızı aparıb xaricdə öz adlarından təqdim edir və beləcə də tarixi mədəniyyətimizi saxtalaşdırıb öz adlarına çıxırlar.

Bu xəbəri eşidən kimi həyacanla düşündüm ki, nəsə etmək lazımdır, buna sakit baxmaq olmaz. “Gənc Qvardiya” əsərini yenicə oxuyub bitirdiyim vaxtlar idi və faşistlərə qarşı partizan müharibəsi təşkil edən gənc Oleq Kaşovoyu özümün qəhrəmanlıq idealım hesab edirdim.

Bizim məhəllədə dəstə başçısı hesab olunurdum. Bu xəbəri eşidəndən sonra qardaşlarımı və əmim uşaqlarını başıma yığıb erməniyə xalça satmağın satqınlıq olduğunu onlara izah elədim. Dediklərimi nə qədər anladıqlarını dəqiq deyə bilmərəm. Onlara erməninin gəzdiyi “Niva” maşınını yandırıcı butulka ilə (Molotov kokteyli) yandırmağa təklif etdim. Razılaşdılar. Dərhal işə başladıq. Əmioğlum Şahinin atası Şəmil əmimin maşınından gizlincə çəkib oğurladığımız benzin və salyarkanı qatıb 5 ədəd yandırıcı butulka hazırladıq. Sonra birini də məhəllədə sınaqdan keçirdik. Əla alınmışdı.

Yandırıcı butulkaların hazırlanma qaydasını isə fələstinli bir gəncin israillilərə qarşı mübarizəsindən bəhs edən kitbaçadan öyrənmişdim. Maşını harda və necə yandırmaqla bağlı məsələni danışıb bir qərara gələ bilmədik. Çünki maşının nə zaman və harda olacağını dəqiq bilə bilməyimiz mümkünsüz idi. Həm də günün günorta çağı maşını yandırmaq istəsəydik, bunu görə bilərdilər. Bu halda valideynlərimiz məsələni bilər, aləm bir – birinə dəyər və biz sərt cəzalandırılardıq. Həm də gördüm ki,10 – 11 yaşlı qardaşlarım və əmioğlanlarımla belə bir ciddi işi görmək çətin olacaq. Ona görə planı dəyişməyi qərara aldım.

Axşama isə mənim ayrıca öz planım vardı, ilk növbədə bu işi görməm lazım idi. Gecə hamı yatandan sonra sakitcə evdən çıxıb rayon mərkəzinə getdim. 3 mərtəbəli Raykomun binası qarşısında Leninin tuncdan böyük heykəli ucalırdı. Vaxtı ilə az qala səcdə etdiyim Leninin indi bir işğalçı və millətimin düşməni kimi qarşımda durmuşdu. Bakdan gələn bəzi broşürlər oxumuşdum və Leninin əsil kimliyini bilirdim. Özümlə götürdüyüm velosipedimin köhnə təkərini bir neçə cəhddən sonra tullayıb Lenin heykəlinin boğazına keçirdə bildim. İçimdən elə bir təlatüm keçdi ki, sanki böyük bir uğur qazanmışdım. Sonra işıq yanan pəncərədən kimnisə boylandığını görüb, bərk həyacanlandım. Tanımasınlar deyə dərhal arxaya çevrilib, gəldiyim yolun əks istiqamətinə qaçdım. İz azdırmaq üçün başqa istiqamət seçmişdim. Evə gələndə isə hamı şirin yuxuda idi.

Sakitcə qapını açıb yatağıma keçdim.

Yerimdə çox fırlansam da yata bilmirdim, işlərdən birini görmüşdüm, ancaq erməniyə xalça satmaq məsələsi hələ ki açıq qalırdı. Elə bu fikirlə də dərin yuxuya getdim.

Səhər məktəbdən gələndə eşitdim ki, qonşumuz erməniyə iki xalça satıb. Məlum səbəbdən onun adını yazmıram. Bu xəbəri eşidən kimim nə edəcəyimiz dərhal ağlıma gəldi. Bu qonşunu cəzalandırmaq üçün evini daşlamağı düşünürdüm və bu qərarımı uşaqlara dedim. Onların razılığını aldıqdan sonra evə hansı istiqamətlərdən daş atacağımız da müəyyənləşdirdik. Mən və qardaşım Vüsal ön şüşəbənd tərəfdən, əmioğlum Şahin, Elnur və qardaşım Polad isə biraz bizdən aralı yan tərəfdən daş atmalı idilər. Axşamçağı yolda get -gəl seyrəkləşəndə məhlədə görüşəcəyimizi qərarlaşdıq. Danışdığımız vaxtda qardaşlarımla evdən çıxdıq, sonra əmioğlanlarını da çağırıb “hücum heyətini” hazır hala gətirdim.

Ciblərimizi və ovuclarımızı daşla doldurub öz mövqelərimizə getdik. Plana görə mən fit çalan kimi hərə öz durduğu yerdən evvə tərəf daşlar atmalı idi.

Budur, həlledici an gəldi və fit çalınmaqla evin şiferdən olan damına dolu kimi yağan daşın səsi, qırılan şüşə cingiltililəri eşidilməyə başladı.

Sonalar hadisədən 1-2 il keçəndən sonra həmin qonşunun ortancıl oğlu bizim daşlamağa başladığımız vaxt evdə nə etdiklərini mənə danışmışdı:

Axşam vaxtı olduğundan hamı evdə idi. Ailə üzvləri şüşəbənddəki televizorun qarşı tərəfində yerləşən divanda oturub televizora baxırdılar. Yaşlı ana isə yerdən oturub yanına yığdığı nimdaş paltarlarıın yırtıq – söküyün yamayırdı. Artıq xeyli yaşlanmış ailə başçısı hər zaman başında olan kepkasını çıxarıb dizinin üstünə qoymuş, qarşısındakı buğlanan çayı isti-isti içir, zəifləmiş göy gözlərini qıyaraq televizora baxırdı. Arada bir də zil səsi ilə qızlarının üstünə çəmkirirdi ki, sakit olsunlar. Böyük oğul da anasının yan tərəfində dirsəklənib heç nə ifadə etməyən baxışlarını ekrana zilləsə də, fikrində 3 gündən sonra atası ilə birgə gedəcəkləri toydan nə qədər qazana biləcəklərini götür- qoy edirdi. Əsgərlikdən yenicə gəlmiş kiçik qardaş isə yan otaqda oturub, xarab olmuş radionu qurdalamaqla məşğul idi. Bu vaxt uzun şüşəbəndin girəcəyinə qoyulmuş əlüzyuyanda üzünü yuyan ortancıl oğul üzünü yenicə sabunlayıb ovcuna su doldurmaq istəyirdi ki, qəfil pəncərə şüşəsini cilik – cilik edən daş su dolu ovcuna düşür. Nə olduğun başa düşmədən qorxub qeyri ixtiyarı arxaya dönəndə isə ikinci daş da başına dəyir. Bu vaxt evdə hamı eyni anda çığırışmağa başladı. Evin içinə yağan daş yağışı, şüşə sınmalar, qırılan şiferlərin səsi bir anda ortalığı vəhşət gölünə çevirmişdi. İlk olaraq böyük oğul bağıra-bağıra “evimizi daşlayırlar” deyərək çölə doğru qaçır, arxasınca da digər ailə üzvləri onun arxasınca çölə tökülüşürlər.

Dörd nəfərin eyn anda başladığı daşlamadan dərhal sonra evdən bir -birinə qarışmış kişi və qadın qışqırıqları, söyüş, qarğış sədaları yüksəldiyini eşitdik. Buna baxmayaraq biz dayanmadan daşlamağa davam edirdik. Birdən həyət qapısı açıldı və evdəkilər Amerikan filmlərindəki hindular kimi çığıra – bağıra üstümüzə hücum çəkdilər. Zərblə açılan həyət qapısından ilk çıxan, tələsdiyindən ayaqqabı geyməyi belə unudan böyük qardaşın arxasınca üstümüzə qəzəblə gələn başıalovlu adamları görüb dərhal qaçmağa üz qoyduq. Onlar arxamızca qışqırır, qarğış edir, söyürdülər.

Evin böyük oğlu mənim arxamca düşdü. Bilirdim ki, tuta bilsə məni yaxşıca əzişdirəcəkdi. Ona görə var gücümlə qaçır, ələ keçməməyə çalışırdım. 300-400 metr qaçanda sonra sağa burulub üzüaşağı enən diklə tərəf döndüm. İstəyirdim ki, bu yolla çaylaq dediyimiz əraziyə çatıb yulğun kollarının arasında gizlənim.

Lakin dik yolla üzü aşağı qaçanda ayağım nəyəsə ilişdi və mən dizi üstə yerə çırpılıb yolun sol tərəfindəki dərəyə yuvarlandım. Bu vaxt yoldakı daşa dəyən dizimin ağrısından və bədənimə batan tikanların təsirindən bərk qışqırdım. Məni qovalayan böyük qardaş belə çox zərblə yıxılmağımı və bağırmağımı görüb nəsə pis bir şey olduğundan qorxub dayandı və dönüb geri qayıtdı. Güc bəla ilə düşdüyüm yerdən çıxdım və bədənindəki tikanları çıxara çıxara ayağımdakı şiddətli ağrının səbəbini bilmək üçün aşağı əyildim. Cırılmış şalvarımın dizindən əl içi boyda iri yara görünürdü.

Təqribən 1 saatdan sonra pərən – pərən düşmüş uşaqlarla bir yerə yığışdıq və orda öyrəndim ki, qovalanan əmioğlum Şahin rayon hamamının arxasındakı dəmir tualetə girib qapını arxadan bağladığı üçün onu da tuta bilməmişdilər. Digər əmim oğlu Elnuru isə yaxayıb ayaqlarından tutub başı aşağı döyə dəyə gətirmişdilər məhəlləyə. Qardaşlarım da birtəhər qaçıb aradan çıxa bilmişdilər.

Ancaq qonşunun şikayəti əsasında sonra evdə də valideyinlər tərəfindən cəzalandırıldıq.

Növbəti günlərdə uşaqlarla bir araya gəlib maraqla təəssüratımızı bölüşürdük. Sanki, böyük bir qəhramanlıq etmişdik. Ayaqlarından tutulub başı üstə sallanılı gətirilən Elnur qonşunun ortancıl oğlu tərəfindən necə döyüldüyünü danışdıqca, biz də ona qoşulub gülürdük.

  • Naxçıvan MR-in mədəniyyət naziri vəzifəsindən azad edildi
  • Çəkilməmiş filmə görə milyon dollarlıq məhkəmə iddiasını qazandı
  • Ceymi Foks xəstəxanadan çıxdı

Satanın nə olduğunu hardan bilə bilərəm

Allah təala buyurur: “Göy yarılacağı zaman” Göy parçalanacaq və yarılacaq. Necə ki, başqa bir ayədə uca Allah buyurur: “(O gün) göy parçalanaraq, (Allahın) vədi yerinə yetəcəkdir”. (əl-Muzzəmmil, 18) “Ulduzlar yayılacağı zaman” Yəni dağılıb səpələnəcək. “Dənizlər qarışacağı zaman”. Əli ibn Əbu Talha İbn Abbasın belə dediyini rəvayət etmişdir: “Allah dənizləri bir-birinə qarışdıacaq”. Həsən isə demişdir: “Allah dənizləri bir-birinə qarışdıacaq və sonra da dənizlərin suyu quruyacaq”. Qatədə ayəni açıqlayarkən demişdir: “Şirin sulu dənizlər duzlu sulu dənizlərlə qarışacaq”. Kəlbi isə dənizlərin dolub-daşacağı mənasını səsləndirmişdir. “Qəbirlər çevriləcəyi zaman”. İbn Abbasın sözlərinə görə, qəbirlər daranacaqdır. Suddi demişdir: “Qəbirlər alt-üst olacaq və içində olanlar çıxarılacaqlar”. “Hər kəs nə etdiyini və nə qoyub getdiyini biləcəkdir”. Həmin gün insan nəyi edib, nəyi etmədiyini biləcəkdir. “Ey insan! Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” Bu, bir hədələmə ifadəsidir, bəzilərinin fikirləşdiyi kimi cavab, qarşılıq mənasını ifadə etmir. Belə ki, bu fikir sahiblərinin sözlərinə görə, “Ey insan! Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” – sözlərinə cavab olaraq deyəcəklər ki, “Onun kərəmi bizi aldatdı”. Lakin əslində ayənin mənası belədir: “Ey Adəm övladı, səni uca Rəbbinə qarşı aldadan nə oldu ki, Ona üsyan etməyə yönəldin və layiq olmayan şeyləri Ona aid etdin?! Bu haqda hədislərin birində Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) buyurmuşdur: “Qiyamət günü Allah təala buyuracaq ki, “Ey Adəm övladı, Səni Mənə qarşı nə aldatdı? Ey Adəm övladı, peyğəmbərlərə necə qarşıladın?” İbn Əbu Hatim deyir: Atam Süfyandan nəql etdi ki, Ömər bir kişinin “Ey insan! Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” ayəsini oxudğunu eşitdikdə, “Cəhalət!” – deyə cavab vermişdi. Həmçinin, İbn Əbu Hatim deyir ki, Ömər ibn Şubbə Yəhya əl-Bəkkadan nəql edir ki, Abdulla ibn Ömər “Ey insan! Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” ayəsini oxudu və dedi: “Allaha and olsun ki, onu cahilliyi aldatdı”. İbn Abbasdan, Rabi ibn Xuseymdən və Həsəndən buna oxşar rəvayət nəql etmişdir. Rəvayət olunur ki, Qatədə “Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” ayəsini oxudu və bu sözləri söylədi: “Adəm övladını düşməni olan bu şeytandan başqa bir şey aldatmadı. Fudeyl ibn İyad deyir ki, “Əgər Rəbbim mənə “Mənə qarşı səni aldatdı?” – deyə, buyursa deyəcəm: “Sənin pərdələlərlə örtülmüş gizliliyin” – deyə, cavab verəcəm”. Əbu Bəkr əl-Varraq isə demişdir: “Əgər Rəbbim mənə “Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” – deyə buyrsa, deyəcəm: “Məni kərəm sahibinin kərəmi aldatdı”. Bəğəvi deyir ki, “Bəzi təfsirçilərin sözlərinə görə, “Kərəm olan Rəbbinə” deyilib, amma Allahın digər ad və sifətlərinin zikr edilməməsi, sanki xitab olunana cavab verməsi üçün təlqin edildiyi hiss olunur. Bunu deyəcək insan o qədər də düşüncəsiz deyil. Çünki Kərəm sahibi heç kəsə pisliklər və çirkin əməllərlə qarşılıq verməyin uyğun olmayacağını diqqəti yönəltmək üçün “Kərim” adını qeyd etmişdir. Bəğəvi Kəlbi və Muqatilin belə dediklərini nəql etmişdir: “Bu ayə Əxnəs ibn Şəriq haqqında nazil olmuşdur. O, Peyğəmbəri (salləllahu aleyhi və səlləm) vurmuş və çətin anlarda öz cəzasına çatmamışdı. Ona görə də Allah təala “Səni kərim olan Rəbbinə qarşı nə aldatdı?” ayəsini nazile tdi. “O ki, səni yaratdı, düzəldib səhmana saldı”. Səni yaradıb şəkil verən və biçimə salan kərəm sahibi Rəbbinə qarşı səni aldadan nə oldu? O Rəbbin ki, uzunluğunu və boyunu düzəldib, səni ən gözəl şəkil və biçimdə xəlq etmişdir. İmam Əhməd ibn Hənbəl deyir: Əbu Nadr Busr ibn Cihaş əl-Quraşidən nəql edir ki, bir gün Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) ovucunun içərisinə tüpürdü və barmağını onun üstünə qoyaraq dedi: “İzzət və cəlal sahibi Allah buyurur ki, “Ey Adəm övladı, mən səni bunu kimi bir şeydən yaratdığım halda, sən məni acizmi sanırsan?! Səni düzəldib gözəl bir şəklə saldığmda, iki soyuq arasında yeriyirdin və torpaqlə dolu idin. Yığdın, ancaq vermədin. Nəhəyat, can boğaca yetişdikdə, “Sədəqə verəcəyəm” dedin. Ancaq sədəqə vaxtıdırmı?!” Həmçinin, bu hədisi İbn Macə də Əbu Bəkr ibn Şeybə vasitəsilə Yezid ibn Harundan, o da Həriz ibn Osmandan rəvayət etmişdir. Şeyximiz Hafiz Əbul Həccac əl-Mizzi deyir ki, Yəhya ibn Həmzə də ona tabe olaraq Sövri ibn Yeziddən, o da Əbdürrəhman ibn Meysəridən rəvayət etmişdir. “Sənə istədiyi şəkildə biçim verdi”. Mucahid demişdir: “Yəni Allah ataya, anaya, dayıya, əmiyə bənzər şəkildə sizə biçim vermişdir. İbn Cərir deyir: Muhəmməd ibn Sinan əl-Quzaz Musa ibn Əli ibn Rubahdan, o da atası vasitəsilə babasından nəql edir ki, Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) babasına “Nəyin oldu?” – demiş, o da “Ey Allahın elçisi, nəyim olacaq ki; ya oğlum, ya da qızım olacaq”. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) yenidən soruşdu: “Bəs kimə oxşayır?” Dedi: “Ey Allahın elçisi, kimə oxşaya bilər ki; ya atasına, ya da anasına oxşayacaq”. Bu zaman Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) buyurdu: “Dayan, elə demə! Nütfə ana bətninə yerləşdirildikdə, Allah təala onunla Adəm arasındakı hər nəsəbi hazır saxlayar. Məgər sən Allahın kitabındakı bu ayəni oxumamısanmı: “Sənə istədiyi şəkildə biçim verdi”. Yəni səni istədiyi şəklə saldı”. İbn Əbu Hatim və Təbərani də bu hədisi Mutahhar ibn Heysəm vasitəsilə ilə nəql etmişlər. Əgər bu hədis səhih olsaydı, bu ayə haqqında olduqca açıq izah vermiş olardı. Lakin hədisin sənədi öz təsdiqini tapmayıb. Çünki hədisin rəvayətçisi Mutahhat ibn Heysəm barəsində Əbu Səid ibn Yunis demişdir ki, “onun hədisləri mətrukdur (yəni qəbul olunmur)”. İbn Hibban deyir ki, o, Musa ibn Əlidən və başqalarından öz təsdiqini tapmayan rəvayətlər nəql etmişdir. Lakin Buxari və Muslimin eyni adlı “Səhih” kitablarında Əbu Hureyrədən hədis rəvayət olunur ki, bir kişi Peyğəmbərə (salləllahu aleyhi və səlləm) xitab edərək dedi: “Ey Allahın elçisi, mənim arvadım qara bir oğlan dünyaya gətirdi”. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) ondan: “Dəvən varmı?” – deyə soruşduqda, kişi: “Bəli, var!” – deyərək cavab verdi. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) soruşdu: “Rəngi nədir?” Kişi cavab verdi: “Qırmızı”. Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) soruşdu: “Onların arasında qarası da varmı?” Kişi cavab verdi: “Bəli!” Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) soruşdu: “Bəs o haradan gəlib?” Kişi dedi: “Bəlkə də soyu çəkib”. Bu zaman Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) buyurdu: “Bəlkə də bunun da soyu çəkibdir”. İkrimə Allah təalanın “Sənə istədiyi şəkildə biçim verdi” ayəsi haqda demişdir: “Allah istəsə, meymun, istəsə, donuz şəklində yaradar”. Həmçinin Əbu Saleh Allah təalanın “Sənə istədiyi şəkildə biçim verdi” ayəsi haqda deyir ki, Allah istəsə, it, uzunqulaq və ya donuz şəklində yaradar”. Qatədə isə “Sənə istədiyi şəkildə biçim verdi” ayəsi haqda deyir ki, “Allaha and olsun ki, Rəbbimiz buna qadirdir”. Adı çəkilənlərin sözlərinə görə, ayənin mənası belədir: Yəni izzət və cəlal sahibi Allah nütfəni şirkin heyvanlar formasında yaratmağa qadirdir. Lakin O, Öz qüdrəti, məthəməti və lütfü ilə insanı ən gözəl şəkildə, qamətli, boylu-buğunlu və əsrarəngiz görünüşlü yaradır. “Xeyr, əslində, siz dini yalan sayırsınız”. Yəni sizi Kərəm sahibi olan Rəbbinizə qarşı çıxıb Ona asiliklə qarşılıq verməyə vadar edən qəlbinizdə axirəti, əməllərin qarşılığının verilməsini və haqq-hesabı təkzib etməyinizdir. O biri ayələrdə Allah təala buyurur: “Həqiqətən, sizin üstünüzdə gözətçilər var. Çox şərəfli yazanlardır. Sizin də nə etdiklərinizi bilirlər”. Yəni sizin üstünüzdə çox hörmətli və şərəfli qoruyucu mələklər var. Elə isə onlara pisliklər, günhalar göstərməyin! Çünki onlar sizin bütün əməllərinizi yazırlar. İbn Əbu Hatim deyir: Bizə atam Əli ibn Muhəmməd Tunəqisi vasitəsilə Mucahiddən, o da İbn Abbasdan Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) belə buyurduğunu rəvayət etmişdir: “Sizdən iki vəziyyətdən – cənabət və böyük bayıra çıxmaqdan – başqa heç vaxt ayrılmayan yazan iki mələyə hörmət edin! Sizdən kimsə qüsl edərsə, bir divarla və ya dəvəsi ilə və yaxud da qardaşı vasitəsilə sipər edilsin!” Hafiz Əbu Bəkr əl-Bəzzar bu hədisi başqa bir ləfzlə rəvayət edərək deyir: Muhəmməd ibn Osman ibn Kiramə, Həfs ibn Süleymandan o da, Mucahid vasitəsilə İbn Abbasdan nəql edir ki, Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) buyurmuşdur: “Allah sizə soyunmağı qadağan edər. Sizlə birgə olan, təkcə üç vəziyyətdə – böyük bayıra çıxarkən, cünub olarkən və qüsl edərkən ayrılan çox şərəfli iki mələkdən həya edin! Sizdən kimsə lüt qüsl etsə, paltarı ilə və ya divarla və yaxud da dəvəsi ilə qarşısını kəssin!” Rəvayətçilər arasında olan Həfs ibn Süleyman haqqında “diqqətsiz rəvayətçi” demişlər. O, etdiyi rəvayətlərdə ehtimallara yol vermişdir. Hafiz Əbu Bəkr əl-Bəzzar deyir: Ziyad ibn Eyyub Təmmam ibn Nəcih vasitəsilə Həsən əl Basriyə istinad edərək Ənəsin Peyğəmbərdən (salləllahu aleyhi və səlləm) belə eşitdiyini rəvayət edir: “İki gözətçi mələk bir gün yazdıqları şeyi izzət cəlal sahibi Allahın hüzuruna çıxartsalar və Allah təala səhifənin həm əvvəlində, həm də sonunda bağışlanma diləyi görərsə, buyurar: “İki səhifənin arasında olanlara görə, qulumu bağışladım”. Sonra Bəzzar deyir ki, “Təmmam ibn Nəcih hədisi müfrəd olaraq rəvayət etmişdir. O, doğru hədis danışanlardandır”. (Mənim sözlərim:) İbn Nəim Təmmam ibn Nəvihi “siqa” (yəni etibarlı rəvayətçi) hesab etmiş, lakin Buxari, Əbu Zəra, İbn Əbu Hatim, Nəsai, İbn Adiy və Rəmah ibn Hibban onu zəif rəvayətçi kimi qeyd etmişlər. İmam Əhməd onun barəsində demişdir: “Onun işinin doğruluğunu bilmirəm”. Hafiz Əbu Bəkr əl-Bəzzar deyir: Qulusi adı ilə məşhur olan İshaq ibn Süleyman əl-Bağdadi Səlam vasitəsilə Muhəmməd ibn Sirindən, o da Əbu Hureyrədən rəvayət edir ki, Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) belə buyurmuşdur: “Həqiqətən, Allahın Adəm övladlarını tanıyan (və elə hesab edirəm ki, “onların əməllərini bilən” də demişdir.) mələkləri var. Onlar Allaha itaət edib saleh əməl edən bir qula baxdıqda, öz aralarında həmin şəxsi xatırlayıb adını çəkər və deyərlər: “Bu gecə fılankəs nicat tapdı, fılankəs qurtuldu”. Allaha üsyan edərək pis əməllər edən bir qula baxdıqda da onu xatırlayıb adını çəkər və deyərlər: “Bu gecə fılankə həlaka uğradı”. Bəzzar deyir ki, “Zənnimcə, rəvayətçilər arasında olan Səlam Mədainli Səlamdır. Onun da diqqətsiz rəvayətləri var.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

1-ci ayənin təfsirinə bax.

Allah təala Ona asi olmayıb, əksinə izzət və cəlal sahibi Allaha itaət edən xeyirxahların əldəe dəcəyi nemətlər barəsində xəbər verir. İbn Asəkir “Musa ibn Muhəmmədin Tərcümeyi hal”ında Hişam ibn Amma vasitəsilə Abdulla ibn Ömərdən nəql edir ki, Peyğəmbər (salləllahu aleyhi və səlləm) belə buyurmuşdur: “Allah onlara xeyirxahlar adını vermişdir. Çünki onlar atalarına və övladlarına xeyirxah olmuşlar”. Daha sonra Allah təala günahkarların düçar olacağı əbəbi əzabı – Cəhənnəmi xatırladır və buyurur: “Din günü ora daxil olacaqlar”. Yəni haqq-hesab və əməllərin qarşılığının veriləcəyi Qiyamət günü Cəhənnəmə daxil olacaqlar. “Onlar orada yox olmayacaqlar”. Yəni onlar əzabdan bir saat belə olsun xilas ola bilməyəcək, əzabları yüngülləşməyəcək, bir gün də olsun, istəyəcəkləri ölüm və rahatlıq onlara verilməyəcək. Sonra Allah təala buyurur: “Sən Din gününün nə olduğunu hardan bilə bilərsən?” Yəni onun əzəmətini sən təsəvvür edə bilməzsən. Daha sonra Allah təala yenə də təkidlə bildirir ki, “Bəli, sən Din gününün nə olduğunu hardan bilə bilərsən?” Bu ayəni Allah təala sonrakı ayə ilə təfsir edərək buyurur: “O gün heç kəs heç kəsə fayda verə bilməyəcək”. Heç kəs digərinə fayda vermək qüdrətinə malik olmayacaq, heç kəsi düşdüyü vəziyyətdən xilas edə bilməyəcək. Allahın dilədiyi və razı qaldığı kəslərə fayda verib xilas etmə izni verməsi isə istisnadır. Bu haqda aşağıdakı hədisi qeyd edək. Allah elçisi buyurur ki, “Ey Haşim oğulları, özünüzü oddan qoruyun! Mən Allaha qarşı sizə heç bir fayda verə bilmərəm”. Əş-Şuara surəsinin təfsirinin sonunda bu hədis qeyd edilmişdi. “O gün hökm Allaha məxsusdur!” Buna oxşar bir neçə ayələr mövcuddur. Belə ki, Allah təala buyurur: “Bu gün hökm kimindir?” “Bir olan, qalib olan Allahındır!” (əl-Mumin, 6) Həmçinin, Allah təala buyurur: “O gün həqiqi hökmranlıq (mülk) ancaq Rəhmana məxsusdur; o, kafirlər üçün isə çətin bir gün olacaqdır”. (Əl-Furqan, 26) Həmçinin, “Din günün sahibi!” (əl-Fatihə, 4) Qatədə “O gün heç kəs heç kəsə fayda verə bilməyəcək. O gün hökm Allaha məxsusdur!” ayəsi haqda demişdir: “Allaha and olsun ki, həmin gün hökm Allaha məxsus olacaqdır. Həmin gün orda heç kəs Onunla mübahisə etmək cürətinə malik olmayacaq. Əl-İnfitar surəsinin təfsirinin sonu. Həmd və səna Allaha məxsusdur. Müvəffəqiyyət nəsib edən Odur.

13-cü ayənin təfsirinə bax.

13-cü ayənin təfsirinə bax.

13-cü ayənin təfsirinə bax.

13-cü ayənin təfsirinə bax.

13-cü ayənin təfsirinə bax.

13-cü ayənin təfsirinə bax.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.