Antik davr tarixi nima

Shunday qilib, qadimgi tarix – bu o’tmishimizni eslatish uchun ba’zi modellarni yoki urf-odatlarni saqlaydigan tarixdir.

Братья Октай, Узейр и Тельман НОВРУЗОВЫ

Валерий Читавин тоже на шпагате на свободной проволоке двадцатку отсидел и прямо со шпагата – на пензию.. Того и всем желаю.. А Серёга Грибков во всех кабаках Москвы проволок нацеплял и на одной руке на любой дистанции стоял.. А вообще-то корифей этого жанра- Владимир Серов, отец Андрея Серова, Народный артист России, и многая, и протчая.. Для того, чтобы понять, что на свободной проволоке можно не только на кривом недошпагате сидеть, попросите Андрея Серова достать фотки из семейного архива, где Владимир Серов в стойке на башке на моноцикле на свободной проволоке стоит, или где Владимир Серов на свободной проволоке на стуле на двух ножках на одной или трёх катушках стоит. И вообще, Владимир Серов – это единственный артист, который великолепно работал в трёх жанрах, работал равнценные номера- Катушки с женой Ириной – там был сложнейший перекат с нижней катушки на другую нижнюю катушка- вверху пятёрка, прекрасный комбинационный жонлглер в традиции А. Кисса, и фантастика на свободной проволоке. Хотя Октаем я восхищаюсь- умение это продать кому то вызывает у меня восторг..

Antik davr tarixi nima?

The antik davr tarixi Bu tarixiy ma’lumotlar va faktlarni tanlash va yig’ish sifatida ta’riflanadi, keyinchalik ularni tarixshunoslik orqali saqlab qolish mumkin. Bu hikoyaning o’ziga xos xususiyati, ilmiy jihatdan talabchan hikoyaga teng, namunali intellektual rivoyat bilan chegaradosh.

Nitsshe tarixshunoslikni tanqid qiladigan (u tarixiy harakat, tarixiy oqim yoki tarixiy ong deb nom olgan) madaniyat shifokori edi. Uning fikricha, odamlar “xavfli tarixiy isitma” bilan og’rigan.

Nitsshe uchun tarixning tegishli sohasi mavjud edi va ushbu yondashuv tarixga oid uchta turdagi hayotga xizmat qilishi mumkin bo’lgan muvozanatni o’z ichiga oladi:

Monumental – Bu buyuklik namunalari, buyuk insonlar va ajoyib voqealar edi.
Antikvar: an’analarga sog’lom muhabbatni o’z ichiga oladi.
Tanqid: O’tmishning eskirgan jihatlari sud hukmi uchun sud hukmiga etkazilishi kerak edi.

Shunday qilib, qadimgi tarix – bu o’tmishimizni eslatish uchun ba’zi modellarni yoki urf-odatlarni saqlaydigan tarixdir.

Bunga ba’zi misollarni diniy marosimlarda yoki armiya an’analarida bajariladigan marosimlarda topish mumkin. Odamlar nima uchun ularni qilayotganlarini bilmasliklari mumkin, ammo ular hali ham muhimdir.

Antik davr tarixining asoslari va istiqbollari: antiqiylar va tarixchilarga nisbatan

Antik davr har doim ham tarix bilan chambarchas bog’liq edi, ayniqsa ikkala fan ham asosan qadimgi dissertatsiya bilan shug’ullanadi.

Ammo tarixchilar odatda “antiqa” so’zini ijobiy ma’noda ishlatmaydilar. Agar matn “antikvar” deb ta’riflansa, uning mazmuni tor bo’lganligidan kelib chiqadi; Qaysi tafsilotlar bilan to’la; Ammo siz “katta rasm” ni ko’rmaysiz.

Maqsadlarni taqqoslash

Antiqiyolik stipendiyasini sinchkovlik bilan tekshirish mumkin, ammo ko’pincha mavzu uzoqdan, mutaxassisdan boshqa hech kimga foyda keltirmaydi va ilmiy bo’lmagan tafsilotlar orasida argument yo’qoladi degan taxminlar mavjud.

Buning o’rniga, tarix qadimiyni o’rganishga, tushunishga va namoyon etishga intiladi. U ikkala ta’limotga va artefaktga qiziqadi va umumiy va o’ziga xos narsalar haqida mulohaza yuritadi. Bu haqiqiy tahlilni qat’iy tan olishdan ko’ra, o’tmishning talqini.

Jon Erlning antiqa tarixga oid tarixiy ifodasi

Antik davrni tarixga nisbatan ushbu salbiy tasavvurining ajoyib afsonasi mavjud. Darhaqiqat, 1700-1800 yillarda antiqiyochilarning profilini quyidagi ibora masxara qilgan:

“O’tmishdagi g’alati chanqoq odam va haqiqatan ham dushman, u erda u ko’p narsalarni hozirdan beri chirigan va hidlanib qolgan. U keksa yoshga va ajinlarga oshiq bo’lish kabi g’ayritabiiy kasallikka duchor bo’lgan va mog’orlangan va qurtga kirgan barcha narsalarni (Gollandiyaliklar pishloqni yaxshi ko’rgani kabi) sevadi. “

Antikvarning bu surati eskirgan narsalarga nosog’lom patologik obsesyonni taklif qiladi, bu ob’ektlarni mazmuni yoki ahamiyati uchun emas, balki ularning holati va dekadensiya isrofgarchiligi uchun farqsiz ravishda qadrlaydi.

Jon Erlning tanqidlari shafqatsiz aqlga sazovor, ammo bugungi kunda antiqiylar faoliyati to’g’risida kam ma’lumot beradi.

Antiqiy davrlar jamiyatlari va ularning faoliyati

“Antikvar” so’zining salbiy assotsiatsiyasini hisobga olgan holda, hozirda ozgina odam o’zini birinchi navbatda shunday deb ta’riflashi ajablanarli emas.

Shu bilan birga, 1707 yilda tashkil etilgan va hozirgi kunda 2000 dan ortiq kishini birlashtirgan antiqa dilerlarning katta va gullab-yashnagan jamiyati mavjud.

Xuddi shunday, o’zlarining yorliqlarida “antikvar” atamasidan foydalanadigan ko’plab mintaqaviy va mahalliy jamiyatlar mavjud, masalan Kembrij antikvarlari jamiyati, Galifaks antiqa jamiyat, Bredford tarixiy va antiqa jamiyat yoki Filadelfiyaning Numizmatik va Antikvar Jamiyati.

A’zolari London antiqa jamiyat Ular tarkibiga arxeologlar, san’atshunoslar, arxitektura bo’yicha tahlilchilar, arxaik xronologiyaning istalgan davrida tajribaga ega bo’lgan tarixchilar, arxivchilar va meros va parvarish bilan shug’ullanadigan mutaxassislar kiradi.

Biroq, a’zolarning aksariyati arxeologiya, badiiy asarlar, varaqlar va kitoblar yoki qurilgan inshootlar orqali o’tmishdagi moddiy qoldiqlarning ayrim jihatlari bilan shug’ullanishadi.

Arxeologik tadqiqotchilar boshqa mutaxassislardan ko’p London antiqa jamiyat. Va yaqinda qadimiy yodgorliklar jamiyatining tarixini nishonlaydigan ko’rgazma “tarixni yaratish” deb nomlangan bo’lsa-da, Jamiyatning arxeologiyani kasb va intizom sifatida rivojlantirishga qo’shgan hissasi va a’zoligiga shubhasiz e’tibor qaratildi.

Shu sababli, antiqa dilerlar bugungi kunda ham o’tmishga ob’ektiv yo’naltirilgan yondashuv va ularning qoldiqlarini qazish va saqlash bilan bog’liq.

Antik davr tarixga nima taklif qiladi?

An’anaga ko’ra, antik davr tarixi “xizmatkor qiz” sifatida qaraldi, u asl nusxani yaratish mumkin bo’lgan xom ashyoni ta’minladi va tarixiy voqealarni, masalan, tangalar va yozuvlar dalillaridan olingan tasdiqlovchi materiallar bilan tasdiqladi.

Ammo antik davr va tarix o’rtasidagi munosabatlarning mohiyatini anglash bu tarixni yozish, biz tushunganimizdek, izlanish vazifasi emas, balki asosan adabiy harakat bo’lgan davrda bayon etilgan.

Tarixchi tomonidan ohangda nafis va mazmunan tuzatuvchi rivoyat yozish uchun katta kuch sarflandi.

Tarixiy voqealarni yozib olishdan maqsad hozirgi kun uchun harakat namunasini taqdim etish edi. O’z navbatida antiqa diler shunchaki o’tmishdagi empirik tafsilotlarni tiklash bilan shug’ullangan.

Biroq, batafsil arxiv tadqiqotlariga asoslangan zich ma’lumotnoma monografiyasi o’tmishdagi ko’plab tarixiy yozuvlarda mavjud bo’lgan sabablardan qochib qutulmoqda.

Haqiqiy tarixiy yozuv deb qaraladigan narsalarning aksariyatiga qaraganda, u avvalgi davrlarning antiqa davridagi ilm-fan bilan ko’proq o’xshashdir.

Antiqiyolik jamiyatlari taxmin, xayol, buzilish va mubolag’a qilmaslikdan faxrlanishadi.

Xronikachilar axloqiy, ijtimoiy yoki siyosiy mafkurani sinab ko’rish uchun tortishuvli natijalarni qidirib yozishganda, antiqa voqealar sodir bo’lganidek namoyish etiladi. Antikvar ehtiyotkorlik bilan xolisdir.

Adabiyotlar

John Earle. (1897). Mikro-kosmografiya, Yoki Ocherklar va Belgilarda Kashf etilgan Dunyo Parchasi. Google Books: W. Crofton Hemmons.
Devid Starki, Devid Geymster, Bernard hamshira. (2007 yil 1-noyabr). Tarixni yaratish: Britaniyadagi antiqa buyumlar, 1707-2007. Google Books: Garri N. Abrams.
Syuzan M. Pirs, London antikvarlari jamiyati. (2007). Antik davr qarashlari: London antikvarlari jamiyati, 1707-2007. Google Books: London antikvarlari jamiyati.
Maykl Xyuzon Krouford, C. R. Ligota. (o’n to’qqiz to’qson besh). Qadimgi tarix va antikvar: Arnaldo Momigliano xotirasi esselari. Google Books: Warburg instituti.
Ser Richard Kolt Xoare. (1975). Wiltshire-ning qadimiy tarixi, 2-jild. Google Books: Wiltshire County Library kutubxonasi uchun nashr etilgan nashr.
Bibariya shirin. (2004 yil 28-may). Antikvaralar: O’n sakkizinchi asr Britaniyasida o’tmish kashfiyoti. Google Books: A&C Black.
Momigliano, A. (1950). Qadimgi tarix va antikvar. Warburg va Courtauld institutlari jurnali, 13 (3/4), 285-315. doi: 10.2307 / 750215.

Navro’z bayrami tarixi

Keyingi yillarda olib borilgan arxeologik va etnografik izlanishlar Navroʻz bayrami ilk bor xuddi shu zaminda Niso (yaʼni, ayol shahri poytaxti boʻlmish Parfiyona) grek va Ovrupa faylasuflari asarlarida Parfiyada nishonlanganini ashyoviy topilmalar tasdiqladi. Bunga Burgut qal’a, Jomboq qal’a va Niso qoʻrgʻonlarida bunyod qilingan va shu kunlargacha saqlanib qolgan „olov uy“lari yaqqol misol boʻla oladi. Burgut qal’a markazida moviy gumbazli maqbara boʻlgan. Maqbara mehrobida Onaqutining koʻtarilgan qoʻlida Zumrad tosh boʻlgan. Bahorgi teng kunlikda-shamsiy hisob bilan hamal oyining birinchi kuni, hozirgi taqvimimiz boʻyicha 22-martda maqbara gumbazidagi tuynukdan quyosh nuri Onaquti qoʻlidagi Zumrad toshiga tushib, sumalak pishirish uchun tayyor turgan qozonning oʻtxonasiga oʻt yoqqan», deyilgan. Firdavsiyniig „Shohnoma“sida yangi yil bayrami shoh Jamshid nomi bilan bogʻlanadi. Jumladan, Jamshid yurtga yaxshilik qilish maqsadida odamlarga kasb oʻrgatadi, temir eritib qurol yasatadi, ip yigirtirib kiyim toʻqitadi, imoratlar barpo qiladi, tabiblik sirlarini ochadi, kema yasaydi, bogʻ bunyod qiladi. Nihoyat, „ishlari gurkirab berganda meva“ bir kuni taxt yasatib, unda osmonga koʻtariladi. Ushbu afsonaga koʻra xuddi shu kuni Navroʻz nishonlangan. Alisher Navoiy „Tarixi mulki ajam“ („Ajam shohlari tarixi“) asarida Jamshidning buyuk kashfiyotlari soʻngida ulugʻ Navroʻz ixtiro qilinganligini bayon qiladi. Navoiy yozishicha: «Jamshid „Chihil minor“ nomli odamzod koʻrmagan va aql bovar qilmaydigan baland bino qurib… „bu imorat tugandi, olam salomin va ashrov va ahbarin yigʻib, anda azim jashn qildi. Ul vaqtkim, quyosh nuqta eʼtiqodli rabiygʻa taqvil qilib erdi ul binoda taxt ustiga oʻltirib, adolat sayt va sadosin olamgʻa muntashir qildi va ul kunining otin navroʻz qoʻydi“. Darhaqiqat, Navroʻzning qachon va qanday vujudga kelganligini aniq koʻrsatish qiyin boʻlsa-da, shuni aytish mumkinki, bu bayram dono kishilar tomonidan kashf qilingan. Chunki Navroʻzning dunyoga kelishi chuqur ilmiy asoslangan koinot va tabiat qonuniyatlari, yaʼni Quyoshning hamal burjiga kirishi, tun va kunning tenglashuvi, kunduzning uzaya boshlashi, tabiatda jonlanishning boshlanishi bilan bogʻliq boʻlgan. Bu esa (har qanday jamiyatda) yil boshi qachon kelishidan qatʼi nazar navroʻzni uygʻonish bayrami sifatida nishonlash uchun asos boʻlgan. Bundan tashqari, Navroʻzning chuqur ildizlariga murojaat qilsak, u eng qadimiy davrlarda — ibtidoiy odamlarning dehkonchilikka oʻtganidan soʻng dalalarda yangi ish mavsumi boshlanishidan oldin oʻtkazilgan bahor bayramlariga borib taqaladi. Navro`z qadim zamonlardan bizgacha yetib kelgan muxtasham qadriyatlarimizdan biri, baynalminal bayramdir. Uning tarkibiga, qadimgi ota-bobolarimizning mifologik tassavurlaridan tortib bugungi zamondoshlarimizning qarashlarigacha bo`lgan ma’naviyat olami singib ketgan bo`lib, u insoniyat madaniy taraqqiyotining qar bir yutuqidan doimo kuch va quvvat olib turadi. Sharq xalqlarining eng xayotbaxsh va qadimiy bayrami Navro`zning qachon paydo bo`lgani xususida turli muloxazalar bildirilgan. Atoqli olim Xodi Zarif Navro`zi olamning yoshini kamida uch ming yil, xatto undan ham kattaroqdir deb xisoblaganida to`la xaqli edi. Zero, X asr Buxorolik olimi Narshaxiy, dexqonlarning navro`zda aytiladigan Siyovush nomi bilan bog`liq qo`shiqlari xaqida gapirib, „Bu gaplar bo`lib o`tganiga hozir uch ming yildan ko`proq vaqt o`tdi“,- deb yozadi. Bahor va mehnat bayramining paydo bo`lishi haqidagi tarixiy ma’lumotlar davrlar o`tishi bilan turli o`zgarishlarga uchrab, shu kunlargacha yetib kelgan. Ana shunday afsonalarning aksariyati Navro`zi olamning vujudga kelishini afsonaviy Jamshid bilan bog`laydi. Navro`z haqidagi qadimgi afsonalarda esa bu umumxalq bayramining paydo bo`lishi ajdodlarimizning bahor fasli va ko’klamgi dala ishlarining boshlanishiga aloqador udumlariga bog`lanadi. Navro`z 21 martdan 22 martga o`tar kechasi „Qozon to`la“ udumi bilan boshlanadi. Shu oqshomda kechasi bilan ko`pchilik bo`lib sumalak va xalim ham pishirilgan. Bu taomlar qozoni ertasiga ochilgan. Navro`z „qozon to`ladigan“, ya’ni qut baraka tantana qiladigan xalq bayramidir. Navro`zda qozon-qozon sumalaklar qaynashi — to`kin — sochinlik, dalalar serxosilligi, mevaga to`la bog`lar saxovatidan dalolat beradi. Ulus kuni, ya’ni navro`zga bag`ishlangan qozoq xalq qo`shiqlaridan birida: Ulus kuni qozon to`lsa, Yil bo`yi sut mo`l bo`lar, Ulug`lardan olqish olsang, U yil o`ljang mo`l bo`lar! Navro`z bayrami, sumalak tantanasi, boychechak, lola sayli bilan bog`liq fol’klor materiallari — xalq qo`shiqlari, e’tiqodlari, bolalar o`yinlari, afsona va rivoyatlari, marosim va udumlarini to`plab, alohida majmua holida nashr ettirish navro`zning qadimiy udumlarini saqlab qolishda katta amaliy axamiyatga ega bo`ladi. Xalqimiz orasida navro`z bilan bog`liq qadimiy qo`shiqlarni, e’tiqod va udumlarni biladigan zukko odamlar ko`p.Maqola www.aql.uz saytidan olindi

«Navro’z» bayrami tadbir ssenariysi
Islom dinida Navro’z bayrami bormi?
NAVRO‘Z – BAHOR BAYRAMI ERTALIGI ssenariysi
NAVRO’Z UMUMXALQ BAYRAMI SSENARIYSI
NAVRO’Z – nafosat bayrami
21-Mart Navro’z bayrami ssenariysi