Umumi tarix 11 cu sinif pdf

güclü nizami ordu yaradıldı.

Anar İsayev. Ramil Rəhimov. Ümumi tarix xronologiya

Vəsait yeni nəşr olunan kurikulumla yazılmış tarix dərslikləri əsasında hazırlanmışdı.

Vəsaitdə yalnız tarixi hadisələr şərh edilmir, onların mahiyyəti, səbəb-nəticə əlaqələri

haqqında qısa xülasə də verilir. Vəsait orta məktəb şagirdləri, abituriyentlər və tarix

müəllimləri üçün nəzərdə tutulmuşdur.

Abituriyentlər üçün vəsait

Xronologiya

I HİSSƏ

Kurikulum dərslikləri əsasında hazırlanmış

Qədim Misir

E.ə. IV minilliyin II yarısı

Yuxarı Misirdə və Aşağı Misirdə iki müstəqil padşahlıq yarandı.

E.ə. IV minilliyin sonu

Yuxarı Misir ilə Aşağı Misir padşahları arasında müharibə baş verdi. Müharibə

nəticəsində iqtisadi cəhətdən güclü olan Yuxarı Misir qalib gəldi, Yuxarı və

Aşağı Misir birləşdirildi, Qədim Misirin vahid dövlətdə birləşdirilməsi başa

çatdı, Vahid Misir dövləti yarandı. Memfis paytaxt oldu.

E.ə. IV minilliyin sonu

Misirdə yazı meydana gəldi. Misirdə dövlətin yaranması ilə eyni vaxda yazı

meydana gəlmişdir. Bu, şəkli yazı idi. Sonralar Misirdə“Müqəddəs işarələr”

adlandırılan heroqliflər yarandı. Heroqlif yazı növü, müxtəlif anlayışlardan ibarət

E.ə. II minillik

Misirin paytaxtı Fiv şəhərinə köçürüldü.

E.ə II minilliyin əvvəlləri

I Tutmosun hakimiyyəti. I Tutmosun hakimiyyəti dövründə Misir işğalçılıq

müharibələrini genişləndirdi, Şərqi Aralıq dənizi ölkələrinə uğurlu yürüş təşkil

edildi, yürüşlər nəticəsində Misirin ərazisi Fərat çayına qədər çatdı.

E.ə II minilliyin ortaları

III Tutmosun hakimiyyəti. III Tutmosun (1504-1450) hakimiyyəti dövründə

Misirin siyasi hakimiyyəti altında olan Ön Asiya ölkələri firona tabe olan

canişinlərtərəfindən idarə edilirdi.

E.ə. XIII əsrin əvvəlləri

II Ramzesin hakimiyyəti. II Ramzesin dövründə (1301-1235) Misirin yenidən

geniş işğalçı yürüşləri başlandı. II Ramzes het tayfalarını məğlub edərək onlarla

sülh bağladı. Fələstin, Finikiya və Suriyanın cənubu yenidən Misirin hakimiyyəti

altına düşdü. Beləliklə, II Ramzes III Tutmos kimi işğalçı müharibələr apararaq

Fələstini, Finikiyanı və Suriyanı Misirə tabe etdi. Lakin II Ramzesin vəfatından

sonra Ön Asiyada Misirin mövqeyi zəiflədi. II Ramzesin Misirdə 66 il fironluq

etdiyi dövrdə ölkədə aşağıdakı quruculuq işləri həyata keçirildi: yeni şəhərlər

salındı, Misir və Nubiyada böyük sərdabələr, saraylar və məbədlər tikildi,

Nubiyadakı məbəddə II Ramzesin 24 metrlik heykəli ucaldıldı.

Qədim Mesopotamiya. Babil

E.ə. VII-VI minilliklər

Türkdilli xalqlar olan şumerlər Mərkəzi Asiya və Altay dağlarının ətəklərindən

gələrək Mesopotamiyada məskunlaşdılar.

E.ə. III minilliyin əvvəlləri

Mesopotamiyada şəhər-dövlətlər meydana gəldi. Həmin şəhər-dövlətlər Eredu,

Laqaş, Umma, Nippur idi.

E.ə. III minilliyin əvvəlləri

Şumerlər mixi yazı növünü yaratdılar. Şumerlərdən sonra şimalda yaşayan

akkadlar, babillər və aşşurlar da mixi yazını mənimsəmişdilər.

E.ə III minillik

Qədim Mesopotamiya memarlığında zikkurat formalı pilləli məbədlər geniş

E.ə. II minilliyin əvvəli

Babil şəhər-dövləti yarandı. Babil şəhər-dövləti Mesopotamiyada yaranmışdı.

Dövlətin banisi Sumuabum, paytaxtı isə Babil şəhəri olmuşdu. Yunanlar onu

Vavilion, akkadlar isə Babili (Tanrının qapısı) adlandırırdılar.

E.ə. 1792-1750-ci illər

Hammurapinin hakimiyyət illəri. Hammurapinin hakimiyyəti dövründə

kanalların və yolların çəkilməsi genişləndi, yeni binaların tikilməsinə diqqət

artırıldı, əkin sahələri və bağçılıq genişləndi, sənətkarlıq və ticarətin inkişafına

böyük diqqət yetirirdi, bütün ölkə üçün vahid qanunlar külliyyatı tərtib edildi.

Hammurapinin 282 maddədən ibarət olan qanunlar külliyyatı qara bazalt daş

üzərinə mixi yazı ilə həkk olunmuşdu.

Finikiya. Assuriya

E.ə. II minillik

Finikiyalılar Tir, Sidon və Bibil kimi ticarət şəhər dövlətləri yaratdılar.

E.ə. II minillik

Finikiyalılar ən yaxşı gəmi inşaatçıları və dənizçilər olmuşlar.

Finikiyalılar Şimali Afrikada, Kipr, Sardiniya, Siciliya adalarında koloniyalar

E.ə II minillik

Aşşur dövləti yarandı. Aşşur dövləti Babildən şimalda, Dəclə çayının yuxarı

axarında yaranmış, e.ə. IX-VIII əsrlərdə Ön Asiyanın ən qüdrətli dövləti

E.ə. VIII-VII əsrlər

Aşşur dövləti Babili, Suriyanı və Fələstini işğal etdi.

E.ə. 612-ci il

Aşşur dövlətinin paytaxtı Nineva şəhəri Midiya və Babil qoşunları tərəfindən

E.ə. 605-ci il

Aşşur dövləti Midiya və Babil dövləti tərəfindən süquta uğradıldı.

Midiya, Əhəmənilər və Parfiya dövləti

E.ə. II minilliyin sonları

Ari tayfaları İran ərazisində məskunlaşdılar.

E.ə. VIII əsrin sonu

Deyok Midiyada dövlət yaratmağa təşəbbüs etdi, Ekbatan (Həmədan) şəhərini

saldırdı və Midiya dövətinin paytaxtı elan etdi.

E.ə. 672-ci il

Midiya tayfaları aşşurların işğalından xilas oldular.

E.ə 672-550-ci illər

Midiya dövlətinin mövcud olması dövrü.

Zərdüştilik dini meydana gəldi.

E.ə. VII əsrin ortaları

Aşşur dövləti ilə Midiya arasında müharibə baş verdi. Kaştariti (e.ə 672-653)

Aşşura yürüş etdi. Əvvəl midiyalılarla dostluq edən kimmer, iskit və sak tayfaları

bu döyüşdə aşşurlara köməkək etməsi nəticəsində midiyalılar məğlub oldu,

Midiya hökmdarı Kaştariti həlak oldu və Midiya iskitlərin hakimiyyəti altına

E.ə 625-585-ci illər

Kiaksarın hakimiyyəti. Kiaksarın hakimiyyəti dövründə Midiyada iskit ağalığına

son qoyuldu. Kiaksarın hərbi islahatına əsasən Midiya ordusu yenidən quruldu,

ordu nizəçi və oxçu dəstələrinə bölündü, süvarilər (atlılar) piyadalardan ayrıldı,

güclü nizami ordu yaradıldı.

E.ə. 616-612-ci illər

Midiya və Babil qoşunları Aşşur, Arbela, Kalat və Nineva şəhərlərini işğal

E.ə. 605-ci il

Aşşur dövləti süqut etdi. Onun torpaqları isə Midiya və Babil arasında

Midiyanın sonuncu hökmdarı Astiaqın hakimiyyəti dövrü.

E.ə. 550-ci il

II Kir Ekbatan şəhərini tutaraq Midiya hökmdarı Astiaqı taxtdan saldı və

Əhəmənilər dövlətinin əsasını qoydu. Midiya dövləti süqut etdi.

E.ə 550-330-cu illər

Əhəmənilər dövlətinin mövcud olması dövrü.

E.ə 550-530-cu illər

II Kirin kakimiyyəti. II Kirin kakimiyyəti dövründə Əhəmənilər Midiyanın bütün

ərazilərini işğal etdilər, Kiçik Asiyada Lidiya çarlığının əraziləri tutuldu, Misirə

qədər bütün ölkələr Əhəmənilər dövlətinə tabe edildi, massaget tayfalarına qarşı

uğursuz hərbi yürüş təşkil edildi.

E.ə 530-522-ci illər

II Kambizin hakimiyyəti.

E.ə. 525-ci il

II Kambiz Misirə yürüş etdi. Yürüş nəticəsində Misir ələ keçirildi. Misir

kahinləri II Kambizi firon elan etdilər.

E.ə. 522-ci il

Əhəmənilər dövlətində Qaumata üsyanı baş verdi. Qaumata (Bardi) Əhəmənilər

dövlətində hakimiyyəti ələ keçirdi. Qaumatanın yeddi aylıq hakimiyyəti

Dostları ilə paylaş:

Ümumi Tarix-11 /ksq-2 Şagird Tarix

A)Türkmənçay müqaviləsinə aid bəzi maddələr. B)Xüsusi ticarət traktatının imzalanması C)1879-cu ildə yaradılan kazak dəstələrinin Qacarlar ordusunda əsas hərbi hissə olması D)1905-1911-ci illər İran inqilabının nəticələri

3)Hindistanın XIX əsr tarixinə aid olan hadisələrinin xronoloji ardıcıllığını tapın:

a.Sipahilər üsyanının başlanması. b.Kraliça Viktoriyanın Hindistan imperatriçəsi titulu qəbul etməsi. c.Aud knyazlığının ingilislərə tabe edilməsi.

4)Bombeydə milli kapitala məxsus ilk toxuculuq fabriki inşa edildi:

A)1890-ci ildə B)1884-cü ildə, C)1885-ci ildə D)1876-ci ildə

5)Verilən şərtləri əks etdirən müqavilələrin adlarını yazın.

6)1911-1913-cü illər inqilabının nəticələrinə aid deyil:

A)Konstitusiya qəbul olundu. B)Tsin sülaləsi devrildi. C)Respublika qruluşu bərqərar oldu D)”Birləşmiş ittifaq” təşkilatı yaradıldı

7) ___________ ildə Yaponiyada Konstitusiya qəbul edildi.

8)Biri Vyana konqresinin qərarına aid deyil:

9)Rusiya Qara dənizdə hərbi donanma saxlamaq hüququnu bu müqavilənin qərarlarına əsasən itirdi:

10) Dövlətləri daxil olduğu Antanta(A) və “Üçlər ittifaqı”na(C) uyğun şəkildə A və B səbətlərinə yerləşdirin:

1.İtaliya , 2.Almaniya, 3.Fransa, 4.Rusiya, 5.Avstrya-Macarıstan, 6.Böyük Britaniya

11) I Dünya müharibəsinin ilk ilində baş verməmişdir:

A)Tannenbur döyüşü B)Kütül-Amarə döyüşü C) Marna döyüşü, D)Sarıqamış əməliyyatının başlanması

12) 1914-cü ilin avqustunda alman orduları tərəfindən işğal olunmuş bitərəf dövlətin ərazisini xəritədə qeyd edin.

13) Müqavilələrin imzalandığı ay və ili, müqavilələri imzalayan tərəfləri ilə yazın:

14) Məntiqi ardıcıllıq pozulmamışdır:

A)Van Qoq, Namiq Kamal, Lev Tolstoy B)Lev Tolstoy, Emil Zolya, Anton Çexov C)Jül Vern, Qustav Eyfel, Cüzeppe Verdi D)Pyotr Çaykovski, Rabindranat Taqor,Van Qoq

Düz cavablar:_______________

Qiymət: ___________________

Do’stlaringiz bilan baham:

Umumi tarix 11 cu sinif pdf

Anar İsayev. Ramil Rəhimov. Ümumi tarix xronologiya

Ümumi Tarix-11 /ksq-2 Şagird Tarix

Related posts: