Təzyiq niyə qalxa bilər? Ən yayılmış SƏBƏBLƏR

– Xroniki streslər, nevroz.

Aybaşı zamanı cinsi əlaqəyə girmək olarmı?

Qadının ehtiraslı olması estrogen hormonunun səviyyəsindən asılıdır. Bu da o deməkdir ki, menstruasiya siklına əsasən, qadınlarda seks ehtiyacının hansı zamanlarda daha çox olduğunu müəyyən etmək olar. Araşdırmalara görə, hər qadın təxminən 28 gündən bir aybaşı olur. Aybaşı günləri qurtardıqdan sonrakı ilk 5 gündə estrogenin səviyyəsi aşağı düşür. Buna görə də qadınlar partnyorlarının seks istəklərinə mənfi cavab verirlər. 6-cı gündən 12-ci günə kimi estrogenin səviyyəsi artır. Qadınlar bu dövrdə sekslə məşğul olmağa meyilli olurlar. 13- 15-ci günlərdə cinsi istək qadında zirvəyə çıxır. Qadın o qədər ehtiraslı olurlar ki, həyat yoldaşlarını təəccübləndirməyi bacarırlar. 16-cı gündən 28-ci günə kimi estrogen hormonunun səviyyəsi yenidən aşağı düşür. Yəni, qadın üçün seks arxa planda qalır.

Ancaq menstruasiya zamanı qadında ehtiras yenidən pik həddə çatır. Elə problem də buradadır. Çünki bir çox insan belə düşünür ki, menstruasiya dövründə qadın cinsi əlaqəyə girməməlidir.

Publika.az bu məsələyə toxunacaq. Görək menstruasiya zamanı seks doğurdan da insan sağlamlığı üçün zərərlidirmi?

Qadınların çoxu aybaşı dövründə özünü natəmiz hiss edir, çirkin olduğunu düşünür və kişiləri özlərindən uzaqlaşdırırlar. Ərinin və ya partnyorunun onun bu halından narahat olacağını düşünən qadınların sayı çoxdur. Düzdür kişilərin bir qismi bu halda qadınla əlaqədə olmaqdan həzz almırlar. Ancaq öz qadınını hər halı ilə bəyənən və aybaşı olan qadınla cinsi əlaqəyə girməyə normal baxan kişilər də var. Ona görə də ehtirasın pik nöqtəyə çıxdığı bu dövrdə həyat yoldaşınıza yox demədən əvvəl bir daha düşünün.

Aybaşı zamanı cinsi əlaqəyə girməyi ən başda din qadağan edir. Ancaq tibbi baxımdan bunu qadağan etməyə heç bir səbəb yoxdur.

Ancaq bir məqamı da vurğulamaq lazımdır ki, aybaşı zamanı cinsi əlaqəyə girən qadın partnyorunun kondomdan istifadə etməsini tələb etməlidir. Əks halda həm qadına, həm də kişiyə mikrob keçə bilər. Həmçinin tərəflərdən birində təhlükəli virus varsa, bunun qarşı tərəfə keçmək riski artır. Buradan da məlum olur ki, keçmiş dövrlərdə prezervativ olmadığı üçün dinlər aybaşı zamanı cinsi əlaqəni günah hesab ediblər. Ancaq müasir dövrdə araşdırmalar tam əksini göstərir. Araşdırmaların nəticələri göstərir ki, aybaşı yaşayan qadının cinsi əlaqəyə girməsinin faydası zərərindən çoxdur.

Aybaşı zamanı seksin faydaları

Məlumdur ki, menstruasiya dövrü qadınlar üçün çox çətin keçir. Qadın həm ağrılardan əzab çəkir, həm stress keçirir, həm də köp və baş ağrısı ilə mübarizə aparmalı olur. Bütün bu hallar qadının ətrafındakı insanlara da mənfi təsir edir. Çünki qadınlar əsəblərini ilk növbədə həyat yoldaşlarına, rəfiqələrinə, övladlarına tökürlər. Bu dövrdə ağrıdan xilas olmaq üçün müxtəlif bitki mənşəli çaylar içmək mümkün olsa da, onların təsiri çox az olur. Dərmandan istifadə etmək isə təhlükəlidir. Ancaq sən demə bütün bu problemlərin asan bir həll yolu var imiş. Elmi tədqiqatların nəticələri göstərir ki, seks aybaşı zamanı qadını bir çox problemdən xilas etməyə qadirdir. Ancaq bu zaman qadının orqazm olması şərtdir, əks təqdirdə seks qadına ağrıdan başqa heç nə verməyə bilər.

1.Seks zamanı qadın orqazm hissini yaşaya bilsə, aybaşı zamanı ağrı və şişkinlik azalacaq.

2.Orqazm zamanı istehsal olunan endorfin hormonu təbii ağrıkəsici və sakitləşdirici effekti verir. Bu da qadının daha az ağrı hiss etməsi, baş ağrısı, əsəb və stressdən xilas olması ilə nəticələnir.

3.Genital bölgədəki şişkinlik hissi (qan ilə dolu olduğu üçün belə hiss yaranır) bəzi qadınların seks zamanı həmişəkindən daha çox zövq almasına səbəb olur.

Təzyiq niyə qalxa bilər? Ən yayılmış SƏBƏBLƏR

Arterial təzyiqin qalxması çox yayılmış pozulmadır. Bir çox insanlar təzyiqin qalxmasına qeyri-ciddi yanaşır.

Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, arterial təzyiqin tez-tez qalxması çox ciddi simptomdur.

Saglamolun.az bildirir ki, arterial təzyiqin qalxması ürəyə olan gərginliyi artırır, damarların vəziyyətinə çox mənfi təsir edir. Yüksək təzyiq əsasən ürəyə, beyinə, böyrəklərə, gözlərə, aşağı ətraflara “vurur”, bu orqanlarda müxtəlif və çox ağır pozulmalara səbəb olur. Yüksək təzyiq insult və infarktın əsas səbəbidir.

Beləliklə, özünüzdə təzyiqin tez-tez qalxmasını müşahidə edirsinizsə, buna etinasız yanaşmayın, həkimə müraciət edin. İlk növbədə təzyiqin qalxmasının səbəbi təyin olunmalıdır. Bu səbəbdən asılı olaraq xəstəyə müalicə, pəhriz və s. təyin oluna bilər.

Arterial təzyiqin qalxması müxtəlif səbəblərə görə baş verə bilər. Bu səbəblər arasında:

– Ürək-damar sistemi xəstəlikləri.

– Xroniki streslər, nevroz.

– Xroniki yorğunluq, yuxunun az olması.

– Azhərəkətli həyat tərzi.

– Düzgün olmayan qidalanma. Qidalanmada çoxlu duzlu, yağlı qidaların olması.

– Spirtli içkilərin qəbulu, siqaret çəkmək.

– Artıq çəki, piylənmə.

– Böyrək xəstəlikləri (piyelonefrit, qlomerulonefrit).

– Endokrin sistemi xəstəlikləri (böyrəküstü vəzilərin, qalxanvari vəzinin xəstəlikləri).

Aterial təzyiqlə olan problemlər irsiyyətlə bağlı ola bilər. Bu səbəbdən əgər sizin yaxın qohumlarınız arasında bu pozulmadan əziyyət çəkənlər varsa, öz sağlamlığınıza qarşı daha diqqətli olun.

Nəzərə almaq lazımdır ki, bir çox hallarda yüksək təzyiq özünü heç bir simptomla büruzə vermir və insan uzun müddət ərzində onda olan pozulmadam bixəbər olur. Bu müddət ərzində təzyiq artıq “öz işini görür”. Bu səbəbdən hər bir evdə mütləq tonometr (təzyiq ölçmək üçün cihaz) olmalıdır və hər bir ailə üzvünün təzyiqi vaxtaşırı olaraq ölçülməlidir. Bu sadə qayda problemi vaxtında aşkar etməyə kömək edəcək.

Saglamolun.Az

İlk yardım: yanıqları necə müalicə etmək lazımdır

Yanma ən çox rast gəlinən ev xəsarətlərindən biridir. Təəssüf ki, yanma dərəcəsi nə olursa olsun həmişə kiçik də olsa xəsarət olur. Qızartma bişirəm zamanı dəriyə düşən bir damla yağ və ya kimyəvi yanma olsun, hər halda kiçik bir çapıq qala gözləniləndir. Ancaq nəticələr daha ciddi ola bilər, əgər ilk tibbi yardım vaxtında və düzgün göstərilərsə, çox şeyin qarşısını almaq olar.

Bu gün "İlk yardım lazım olarsa nə etməli" layihəsində sizə müxtəlif növ yanıqlarla necə davranacağınızı izah edəcəyik. Layihə Respublika Diaqnostika Mərkəzinin (RDM) mütəxəssisləri ilə ortaq şəkildə hazırlanmışdır

Fərqli yanıq növləri üçün ilk yardım

Yanmaların səbəbləri tamamilə fərqli ola bilər: yanğın, buxar, aqressiv kimyəvi birləşmələr ciddi yaralanmalara səbəb olur. İlk yardım həmişə yanma növündən asılı olacaq. Hər biri haqqında ətraflı danışaq:

Termal yanıqlar

Termal yanıqlar, od və ya yüksək temperaturlu maddələrlə təmas nəticəsində yaranan ən çox yayılmış yanma növüdür. Oddan yanma zamanı kəskin bir ağrı, yanma hissi, təsirlənmiş dəri sahəsinin qızartması görünür. Qaynar su ilə yanma halında, ağrı və qızartı ilə yanaşı dərinin təsirlənmiş hissəsində yüngül, şəffaf bir maye ilə ödem və qabarcıqlar əmələ gəlir. Qabarcıqlar qopan yerində yara açılır, beləliklə bu cür yanma zamanı zədələnmiş toxumalara yoluxma riski var. Buxar yanığı ilkin simptomlarda qaynar su yanmasına bənzəyir. Bu cür yanma ən çox təmizlik və ya pişirmə zamanı baş verir. Müəssisələrdə qəzalar zamanı baş verdikdə və ya təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl edilmədikdə ən təhlükəli yanmalardan biridir.

Necə kömək etmək olar

1. Əvvəlcə yanmış yeri su ilə soyudun. Bu istinin getdikcə daha dərin yayılmasının qarşısını alacaq və ağrını da azaldacaqdır. Zədələnmiş yeri ən azı 10 dəqiqə soyudun.
2. Qurban nəfəs almırsa və nəbzi itibsə, dərhal ürək-ağciyər reanimasiyasına davam edin. Yalnız yanıq ciddidirsə, əvvəlcə dərinin zədələnmiş hissəsi soyudulmalı və sonra nəbzini və nəfəsini bərpa etməyə çalışmalısınız.
3. Qurbandan sıx geyim və aksesuarları çıxarın. Bədən şişə bilər və lazımsız şeylərdən qurtulmaq çətin olacaq.
4. Zədələnmiş yerə sarğı tətbiq edin. Əlinizdə bir şey yoxdursa, təmiz bir plastik torbadan istifadə edə bilərsiniz.

1. Üzdə yanma olması halında təmiz hava ilə təmin edin, nəfəs almağa nəzarət edin və lazım olduqda ürək-ağciyər reanimasiyasına davam edin. Yanmış yerlərə yaş dəsmal çəkin və soyuduqdan sonra bir neçə təbəqə ilə örtün. Qurbanı dərhal xəstəxanaya yerləşdirin.
2. Ağız boşluğu və tənəffüs yolları təsirlənirsə, hava yollarının açıqlığını təmin edin. Qurban şüurludursa, ona bir neçə qurtum su verin. Həm də dərhal xəstəxanaya yerləşdirin.
3. Gözlərdə istilik zədələnməsi olduqda onları su və ya soyuq çay dəmləməsi ilə soyudun. Gözlərini bağlayın və xəstəxanaya yerləşdirin.

Kimyəvi yanıqlar

Kimyəvi yanıqlar da tez-tez rast gəlinən yanıq hesab edilir. Bu tip yanmağa səbəb ola biləcək bir çox maddə var: uçucu yağlar, turşular, qələvilər, ağır metal duzları və s. Bu maddələr adətən ümumi təmizləyici və yuyucu maddələrdə olur. Yanıq əlamətləri fərqlidir: turşu toxumaların dehidrasiyasına, qaranlıq qaysaqlara səbəb olur və qələvi yanığı ilə yaşıl-boz rəngli bir qabıq görünür.

Necə kömək etmək olar

1. Kimyəvi yanma zamanı ediləcək ilk şey, təsirə məruz qalan səthdən maddəni ən qısa müddətdə çıxarmaqdır. Dəridə yaranan kimyəvi qalıqlardan qurtulmaq və soyudaraq ağrıları azaltmaq üçün yaranı 15-30 dəqiqə su ilə bolca yuyun.
2. Kimyəvi maddəni neytrallaşdırın, zədələnmiş dəri bölgəsi ilə təmasda olan paltar və aksesuarları diqqətlə çıxarın.
3. Qurbana ağrını azaltmaq üçün güclü bir analqetik verilməlidir.

1. Təsirə məruz qalan dəridən kimyəvi maddəni çıxardıqdan sonra steril bir cuna sarğı tətbiq edin.
2. Xüsusilə gözlər, qollar, ayaqlar, üz, qasıq nahiyəsi, həmçinin ağız və yemək borusu təsirlənsə xəstənin xəstəxanaya yerləşdirilməsini təmin edin.
3. Yanmağa səbəb olan kimyəvi maddə olan qabı həkimə göstərdiyinizə və ya ətraflı təsvir etdiyinizə əmin olun.

Bilməlisiniz ki:

• turşu yanıqları halında, zərərsizləşdirmək üçün 2-3% nisbətində soda istifadə olunur
• qələvi ilə yanıqlar üçün — 1–2% limon, borik və ya sirkə turşusu məhlulu
• əhənglə yanma halında əvvəlcə əhəng qalıqlarını quru şəkildə təmizləyin və yalnız sonra təsirlənmiş ərazini uzun müddət və güclü şəkildə yuyun.
• Fosfor yanması halında yanan paltarları atın və ya suya batırılmış hər hansı bir parçanı yanan səthin üstünə qoyun. Fosfor alovu krantdan su axını ilə və ya 1-2% mis sulfat məhlulu ilə söndürülür. Pinsetlə, görünən bütün fosfor hissəciklərini çıxarın, bundan sonra yanmış səthə bir sarğı tətbiq edin, mis sulfat 2%-i, bikarbonat soda 5% və ya kalium permanganat 3-5% məhlulu ilə bolca nəmləndirin.

Elektrik yanması

Elektrik yanması yalnız müəssisədə deyil, həm də gündəlik həyatda baş verə bilər – zədəli ev əşyaları, elektrik yuvaları və ya tellər səbəbindən yarana biləcək adi bir şeydir. Belə bir yanma ilə huşunu itirməyə, başgicəllənməyə, tənəffüs və ürək-damar sistemlərinin funksiyalarının pozulmasına qədər ürək zəifliyi mümkündür.

Necə kömək etmək olar

1. Elektrik cərəyanı vurması halında ilk növbədə qurban elektrik mənbəyindən təcrid olunmalıdır.
2. Nəfəs alma və nəbz yoxdursa, reanimasiya tədbirlərinə başlamaq lazımdır – qapalı ürək masajı, süni tənəffüs edilməlidir.

1. Zədələnmiş dəri nahiyəsini termik yanıqla eyni şəkildə müalicə edin.
2. Qurbanı təcili xəstəxanaya yerləşdirin.

Radiasiya yanıqlar

Ciddiyə alınmalı başqa bir yanma növü də radiasiyadır. Dəri, günəş və ya ionlaşdırıcı radiasiya ilə zədələndiyi zaman meydana gəlir, buna görə də günəşdə və ya solaryumda çox günəşlənmək təhlükəlidir. Belə bir yanma radiasiya terapiyası ilə də baş verə bilər. Dərinin qızartı, köpüklənmə, yanma və qızdırması müşaiyət olunur.

Necə kömək etmək olar

1. Radiasiya mənbəyindən gizlənin.
2. Nüvə elektrik stansiyasında bir qəza halında radio qoruyucu və sabit yod için.
3. Yanıq su axını və dezinfeksiya edici vasitə ilə yaxalanmalıdır. Radionuklidləri aradan qaldırmaq üçün yaranı hidrogen peroksid məhlulu ilə müalicə edin.

1. Zədələnmiş yerə aseptik sarğı tətbiq edin.
2. Qurbanı təcili xəstəxanaya yerləşdirin.

Yanıq zamanı nə etmək olmaz

Adətən qurbanın vəziyyəti yanıqlar üçün ilk yardım qaydalarını bilməməsi səbəbindən pisləşir. Təsirə məruz qalan əraziləri müalicə edərkən əsas olmazları xatırlayın:

• Yanıqlardan yaranan səpgiləri açmayın, dərini aşındırmayın. Bunu etmək yaranı yoluxdura bilər və dəridə iz buraxa bilər.
• Yanma yerinə yapışqan maye qoymayın, onu qoparanda, dərini soymaq olar.
• Yandırma halında yaraya pambıq yun tətbiq etməyin.

• Heç bir yağ, məlhəm və ya losyon istifadə etməyin. Yaranın qurumasının qarşısını alır və istiliyi saxlayırlar.
• Eynisi geyim üçün də tətbiq olunur. Geyim yanıq yerinə yapışırsa, yapışan sahənin kənarındakı parçanı diqqətlə kəsərək qurbanı azad edin, əks təqdirdə daha da böyük yaralanmalara səbəb olacaqsınız.

Uşaqları yanıqdan necə qorumaq olar

Yanmaların ən ümumi səbəbi diqqətsizlik və təhlükəsizlik qaydalarına məhəl qoymamaqdır. Özünüzü və yaxınlarınızın təhlükəsizliyini təmin etmək üçün diqqətli olun.

1. Mətbəxdə işləyərkən uşaqlara nəzarət edin. Beş yaşınadək uşaqların sobaya belə toxunmasına icazə verməyin.
2. Qazanların və tavaların tutacaqlarını divara çevirin ki, uşaq əlləri ilə tutub yıxa bilməsin.
3. Uşağınızı elektrikli qızdırıcılarla və ya ütü ilə tək qoymayın.

1. Digər əliniz qaynar su ilə bir fincan və ya digər qablarla məşğul olarkən bir əlinizlə başqa şey etməyə çalışmayın.
2. Uşağınıza yemək və ya içki verməzdən əvvəl onu çox isti olmadığından əmin olun.
3. Uşağınız çimərkən kranlarla oynamasına icazə verməyin, çünki qaynar suyu təsadüfən aça bilər.