Zanbaqlar: xüsusiyyətləri, yaşayış mühiti, təmsilçi növləri, istifadəsi
Zanbaqlar, əsasən, bütün dünyada bəzək bitkiləri kimi yetişdirilir, zanbaqlar, zanbaqlar və lalələr iqtisadi cəhətdən ən vacib olanlardır. Ən çox satılanlar arasında zanbaqlar (Lilium sp.), lalələr (Tulipa sp.), kəpənək zanbaqları (Calochortus sp.), nəhəng zanbaqlar (Cardiocrinum sp.) və ya damalı (Fritillaria sp.).
AĞ ZANBAQLAR ÖLKƏSİ
“Finlandiya. Ağ zanbaqlar ölkəsi” əsəri Finlandiyanın qurulmasını, onun bataqlıq ərazidən ağ zanbaqlar ölkəsinə çevrilməsini təsvir edən Qriqori Petrovun ən məşhur əsəridi.
“Finlandiya. Ağ zanbaqlar ölkəsi” əsəri Finlandiyanın qurulmasını, onun bataqlıq ərazidən ağ zanbaqlar ölkəsinə çevrilməsini təsvir edən Qriqori Petrovun ən məşhur əsəridir. Bu əsər müəllifin XIX əsrin əvvəllərində Finlandiya səyahətində tutduğu qeydlər əsasında yazılmışdır.
Əsərdə Finlandiyanın daşlı və bəhrəsiz torpaqlarından, savadsız və kasıb insanlarından, sürətlə pozulan cəmiyyətindən, azadlıq və sivilizasiya yolu ilə inkişafından, ziyalıların xalqı oyandırmasından, bugünkü fin mədəniyyətinin, sənayesinin və təhsilinin əsas təməllərinin atılmasından bəhs edilir. Müəllif demək istəyir ki, insanlar istəsələr, cəmiyyətin bütün sahələrində uğur qazana bilərlər. Kitab bizə bu ideyanı aşılayır, nümunə və faktlarla göstərir.
Beləliklə, kitabı oxuyan hər kəs “Bizdə nə çatışmır?” sualını özünə verəcək, gücün əsl mənbəyini tapacaqdır.
“Xalqı yaddan çıxarmayın! Hamınız xalqın içindən çıxmısınız. Bəs indi nə ilə məşğulsunuz? Savadsız həmvətənlərinizdən qaçırsınız? Yoxsa, xalqımızın firavanlığı üçün yollar axtarırsınız? Cəmiyyətin mədəni inkişafı naminə hansı işləri görürsünüz?”
“Gəncləri günahlandırmayın, özünüzü qınayın. Qəbahət gənclərdə deyil, sizdədir. Siz gəncləri necə tərbiyə edirsinizsə, onlar da elə yetişirlər. Gənclərə hansı tərbiyəni verirsiniz?”
“Qədim yunan mütəfəkkiri Sokrat meydanlarda illərlə həyatın gözəllik və gerçəklərini xalqa öyrətmişdir. Müasir Sokratlar hardadır?”
“Müdrik bir atalar sözündə deyilir ki, yeni cəmiyyətlər özləri ilə yeni nəğmələr gətirir. Zaman ötdükcə nəsillər də dəyişir və inkişaf edir. Hər nəsil özü ilə birlikdə yeni anlayışlar, yeni ehtiyaclar və yeni arzular gətirir.
- Marka İZ Nəşriyyatı
- Məhsul Kodu 7217
- Anbardakı sayı 128
- Qiyməti 9,00 AZN
- Çatdırılma vaxtı 48 saat
“Finlandiya. Ağ zanbaqlar ölkəsi” əsəri Finlandiyanın qurulmasını, onun bataqlıq ərazidən ağ zanbaqlar ölkəsinə çevrilməsini təsvir edən Qriqori Petrovun ən məşhur əsəridir. Bu əsər müəllifin XIX əsrin əvvəllərində Finlandiya səyahətində tutduğu qeydlər əsasında yazılmışdır.
Əsərdə Finlandiyanın daşlı və bəhrəsiz torpaqlarından, savadsız və kasıb insanlarından, sürətlə pozulan cəmiyyətindən, azadlıq və sivilizasiya yolu ilə inkişafından, ziyalıların xalqı oyandırmasından, bugünkü fin mədəniyyətinin, sənayesinin və təhsilinin əsas təməllərinin atılmasından bəhs edilir. Müəllif demək istəyir ki, insanlar istəsələr, cəmiyyətin bütün sahələrində uğur qazana bilərlər. Kitab bizə bu ideyanı aşılayır, nümunə və faktlarla göstərir.
Beləliklə, kitabı oxuyan hər kəs “Bizdə nə çatışmır?” sualını özünə verəcək, gücün əsl mənbəyini tapacaqdır.
“Xalqı yaddan çıxarmayın! Hamınız xalqın içindən çıxmısınız. Bəs indi nə ilə məşğulsunuz? Savadsız həmvətənlərinizdən qaçırsınız? Yoxsa, xalqımızın firavanlığı üçün yollar axtarırsınız? Cəmiyyətin mədəni inkişafı naminə hansı işləri görürsünüz?”
“Gəncləri günahlandırmayın, özünüzü qınayın. Qəbahət gənclərdə deyil, sizdədir. Siz gəncləri necə tərbiyə edirsinizsə, onlar da elə yetişirlər. Gənclərə hansı tərbiyəni verirsiniz?”
“Qədim yunan mütəfəkkiri Sokrat meydanlarda illərlə həyatın gözəllik və gerçəklərini xalqa öyrətmişdir. Müasir Sokratlar hardadır?”
“Müdrik bir atalar sözündə deyilir ki, yeni cəmiyyətlər özləri ilə yeni nəğmələr gətirir. Zaman ötdükcə nəsillər də dəyişir və inkişaf edir. Hər nəsil özü ilə birlikdə yeni anlayışlar, yeni ehtiyaclar və yeni arzular gətirir.
Zanbaqlar: xüsusiyyətləri, yaşayış mühiti, təmsilçi növləri, istifadəsi
Liliaceae Tez-tez soğanaqlı, otsu və çoxillik birotlu bitkilər qrupundan ibarət taksonomik ailədir. Onlar çanak çömçə və sərbəst və ya qaynaqlanmış ləçəklər, həmçinin altı ekstrüde stamens və super yumurtalıq təqdim edən nümayişkaranə, böyük və rəngarəng çiçəkləri ilə xarakterizə olunur.
Bu ailə, əsasən şimal yarımkürəsinin mülayim bölgələrində təxminən 300 nəsil kosmopolit yayılmadan ibarətdir. Məsələn, janrlar Lilium və Lalə Dünyada bəzək bitkiləri olaraq becərilən ticari maraq növlərinin müxtəlifliyi ilə seçilirlər.
Liliaceae. Mənbə: pixabay.com
Zanbaqlar bəzən vegetativ çoxalma vasitələrini təşkil edən yeraltı ehtiyat orqanları ilə xarakterizə olunur, məsələn, soğanaqlar, rizomlar və ya yumru köklər. Həqiqətən, kolluqlarda, çəmənliklərdə, əkin sahələrində, meşələrdə və dağlıq ərazilərdə yerləşən çoxşaxəli bir ailədir.
Əksəriyyəti müəyyən iqtisadi əhəmiyyətə malikdir, lakin bəzi növlər müalicəvi xüsusiyyətlərindən istifadə etmək və ya yüksək dekorativ dəyərinə görə yeməli bitkilər kimi becərilir. Əvvəllər cinsin növləri Alliumsarımsaq, soğan və ya pırasa kimi bu təsnifata daxil edilmişdir, lakin hazırda ayrı bir ailə, Alliaceae təşkil edir.
- 1 Ümumi xüsusiyyətlər
- 1.1 Vərdiş
- 1.2 vərəqlər
- 1.3 Çiçəklər
- 1.4 Meyvələr
- 5.1 Zanbaqlar
- 5.2 Lalələr
- 5.3 Zanbaqlar
- 5.4 İmperator tacı
- 5.5 Nomocharis
Ümumi xüsusiyyətlər
Vərdiş
Zanbaqlar, nişastalı bir rizom, kök yumruları və bir ampul və ya kök yumruları olan çoxillik otlar, əsasən geofitlərdir. Bəzən monokotların tipik ikincil böyüməsi olur. Kökləri büzülmə qabiliyyətinə malik, uzun və buruqdur, çoxsaylı adventitiv köklərə və ya sadə tüklərə malikdir.
Yarpaqlar
Sadə, bütöv, alternativ, dar, spiral və ya qıvrılmış yarpaqlar bazal rozet şəklində dəyişdirilmiş gövdə ətrafında düzülür. Ümumiyyətlə petioles və çəmənliklərə sahib deyillər, ancaq gövdənin dibində örtülmüşdür və paralel havalandırmaya malikdirlər.
çiçəklər
Bu növlər çoxlu çiçəklənmələrə malikdir. Bəziləri sünbüllər, çaxnaşmalar, salxımlar və ya çətirlərdə qruplaşdırılıb, digərləri tək və ya aksiller vəziyyətdə qoşalaşmışdır. Ümumiyyətlə, hermafroditlər və aktinomorflar, oxşar çox parlaq tepal və petaloidlər, ikiqat və sadə, sərbəst və ya boru şəklində birləşmişlər.
Zanbaq çiçəklərinin detalları. Mənbə: Anne Dirkse (www.annedirkse.com) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)]
Meyvə
Meyvələr adətən lokulisid və ya septisid kapsullardır, bəzən kürəşəkilli giləmeyvə, bəzən nusiformdur. Toxumlar kiçik, kürəcikli və düzdür, baxmayaraq ki bəzən aralıq və ya aril olur. Onlar endospermində yüksək miqdarda yağ saxlayırlar.
Taksonomiya
– Ailə: Liliaceae Juss.
– Yarımfamiliya 1: Lilioideae Eaton.
– Alt ailə 2: Calochortoideae Dumortier.
– Cinslər: Calochortus, Streptopus, Skoliop, Prosartes və Tricyrtis.
– Alt ailə 3: Medeoloideae.
– Cinslər: Klintoniya və Medeola.
Yaşayış yeri və paylanması
Liliácea ailəsini təşkil edən müxtəlif növlər tarlalardan və çəmənliklərdən tutmuş kollara və meşələrə qədər müxtəlif mühitləri koloniyalaşdırmışdır. Həqiqətən də, dəniz səviyyəsindən 2500-3500 metr yüksəklikdəki dağlıq ərazilərə qədər yüksəklikdə yerləşirlər.
Lalə sahəsi. Mənbə: pixabay.com
Bu ailə, dünyanın hər yerində kosmopolit olaraq yayılmış təxminən 300 nəsil və 3000 -dən çox növdən ibarətdir. Bundan əlavə, əsasən şimal yarımkürəsində mülayim bölgələrdə vəhşi və ya ticari olaraq becərilir.
Ümumiyyətlə kənd, dağ çəmənliyi və ya açıq ekosistem kimi düz əraziyə uyğunlaşdırılmış növlərdir. Əslində, bir çox növ quraq iqlimə uyğunlaşaraq su və qida maddələrinin saxlanması üçün quruluşunu dəyişdi.
Həqiqətən də, quraqlıq dövründə ampüller, kök yumruları, kök yumruları və ya rizomlar kimi dəyişdirilmiş yeraltı gövdələrində maye saxlayırlar. Bundan əlavə, yarpaq sahəsi saxlama strukturları kimi çıxış edir, çünki yarpaqlarının qalınlaşmış epidermal təbəqələri su itkisinin qarşısını alır.
Təbii yaşayış yerlərində, termofilik meşələr kimi fərqli mühitlərdə yerləşdikləri Aralıq dənizi mühitlərində çox bol olurlar. Eyni şəkildə, bəzi növlər sahil makiyasında və pozulmuş torpaqlarda yerləşir və ya insan tərəfindən müdaxilə edilir.
Tətbiqlər
Zanbaqlar, əsasən, bütün dünyada bəzək bitkiləri kimi yetişdirilir, zanbaqlar, zanbaqlar və lalələr iqtisadi cəhətdən ən vacib olanlardır. Ən çox satılanlar arasında zanbaqlar (Lilium sp.), lalələr (Tulipa sp.), kəpənək zanbaqları (Calochortus sp.), nəhəng zanbaqlar (Cardiocrinum sp.) və ya damalı (Fritillaria sp.).
Təmsilçi növlər
Zanbaqlar
Cinsin nümayəndəsi növlər Lilium çoxalma vasitəsi olaraq bulbletləri inkişaf etdirən örtülü yeraltı ampülləri olan yarpaqlı gövdəsi olan otsu bitkilərdir. Kiçik ləkələr və ya ləkələr və altı görkəmli stamens daxil olmaqla müxtəlif rəngli altı ləçəkdən ibarət böyük ətirli çiçəkləri ilə xarakterizə olunur.
Lilium ‘Stargazer’. Mənbə: Orijinal yükləyici İngilis Vikipediyasında Skarg idi. [CC BY 2.5 (https://creativecommons.org/licenses/by/2.5)]
Şimal yarımkürəsinin mülayim bölgələrinə xas olan 100-dən çox növün bir cinsini təşkil edir və bütün Avropada yayılmışdır. Aralıq dənizi, Asiya, Yaponiya, Hindistan və Filippinin cənubunda, həmçinin Kanada və ABŞ -da yerləşirlər.
Lalələr
Lalələr, cinsə aid çoxillik, çoxillik və bulboz növlər, hibridlər və ya növlər qrupudur. Lalə. Kəsilmiş çiçəklər və quru soğanların istehsalı üçün yetişdirilən, onların böyük müxtəlifliyi 5000 -dən çox qeydə alınmış növün olması ilə təmin edilir.
Lalə çeşidi “Milad yuxusu”. Mənbə: Sakurai Midori [CC BY-SA 2.1 jp (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.1/jp/deed.en)]
Əsas nümayəndələr arasında adi və ya bağ laləsi (Tulipa gesneriana L.). Bundan əlavə, növlərTulipa agenensis, Tulipa çörəkçi, Tulipa fosteriana, Tulipa clusiana, Laləkrem, Tulipa purissima, Tulipa götürür və Tulipa kaufmanniana.
Zanbaqlar
Cinsə aid bitki qrupu Calochortus Çiçək morfologiyasının böyük müxtəlifliyi ilə təxminən 65 növ otlu və soğanlı bitkilərdən ibarətdir. Əslində, onun çiçəkləri sarı, ağ, lavanda, bənövşəyi, çəhrayı və ya qırmızı rəngli çalarlarda sərbəst və fərqlənən üç sepals və ləçəklərdən ibarətdir.
Calochortus dunnii. Mənbə: San Luis Obispo, Kaliforniya, ABŞ-dan Bill Bouton [CC BY-SA 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)]
Doğma yeri Şimali Amerikadır, onlar Kanadadan Qvatemalaya paylanır, onun əsas istifadəsi cəlbedici çiçəklərinə görə dekorativdir. Ümumiyyətlə kəpənək zanbağı, dünya zanbağı, fənər, ulduz laləsi və ya pişik qulağı kimi tanınırlar. Calochortus venustus, ən kommersiyalaşdırılmış.
İmperator tacı
İmperator tacı, bağçılıqda tək çiçəklər şəklində və ya parklarda və ya bağlarda qrup halında yetişdirilən yabanı soğan bitkisidir. The Fritillaria imperialis cinsinə aid bir növdür Fritillaria, vətəni Əfqanıstan, Fars, Türkiyə, Pakistan və Himalay bölgəsidir.
Fritillaria imperialis. Mənbə: 4028mdk09 [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)]
Süs kimi yetişdirilən sarı, qırmızı və narıncı tonlarda geniş çeşidli sortlar əldə edilmişdir. Əslində, çiçəkləri çoxsaylı çəmən çiçəklərinin asıldığı kiçik yaşıl yarpaqlarla örtülmüş bir tutamdan əmələ gəlir.
Nomocharis
Cins Nomocharis qərbi Çinin, Hindistanın şimalının və Birmanın dağlıq ərazilərində doğulmuş bulbous bitkilər qrupudur. Çiçəkləri zanbaqlara bənzəyir (Lilium) fərqi ilə, nomocharisdə çiçək səthi və tamamilə düzdür.
İstinadlar
- García Breijo, F.J. (2016) Mövzu 22 (7): Zanbaqgillər ailəsi. Botanika Tədris Bölməsi. Kənd Əraziləri və Ekologiya üzrə Ali Texniki Məktəb, Agroforestry Ekosistemlər Bölümü. Valensiya Politexnik Universiteti.
- Hurrel, J.A., Deluchi, G. & Tolaba, J.A. (2012) Liliacear Juss Ailəsi. Salta’nın botanik töhfələri. Təbiət Elmləri Fakültəsi. Salta Milli Universiteti. Cild 11, № 11.
- Tormo Molina, R. (2015) Liliaceae ailəsi. Botanika Hipermətn Dərsləri. Extremadura Universiteti. Bərpa edildiyi yer: bioloji.uni-hamburg.de
- Liliaceae. (2019). Vikipediya, Pulsuz Ensiklopediya. Bərpa edildi: es.wikipedia.org
- Liliaceae Juss. (2017) Damarlı Bitkilərin Sistematikası. Yeniləndi: thecompositaehut.com
- Watson, L. və Dallwitz, M.J. (2019) Çiçəkli Bitkilərin ailələri: təsvirlər, təsvirlər, identifikasiya və məlumat axtarışı. Versiya: 3 -cü. Bərpa edildi: delta-intkey.com
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.