İngiltərə mədəniyyəti: ənənə, adət, qastronomiya, musiqi

� Azərbaycan-İngiltərə mədəni əlaqələrinin sistemsiz , qeyri-ardıcıl, davamsız səciyyə kəsb etməsi, ilk növbədə, həmin ölkələrlə siyasi əlaqələrin fraqmentarlığı ilə bağlıdır. Azərbaycan ədəbiyyatı, folkloru ingilis şərqşünaslığının diqqətini cəlb etsə də bu mədəni əlaqələr sistemində cüzi hiss olunurdu . XVI əsrin 80-ci illərindən Səfəvi dövləti ilə İngiltərənin əlaqələrinin kəsilməsi ilə müşahidə olunan siyasi münasibətlərdə bir də XIX əsrin 70-ci illərində canlanma oldu . İngilis kapitalistlərinin Azərbaycan neftinə göstərdikləri ciddi səylər və iş birliyi Şekspir yaradıc ı lığına diqqətin artmasına başlıca səbəb oldu . Şekspirin yaradıcılığı ilə milli dramaturgiyanın banisi M.F.Axundov da maraqlanır. 1892-ci ildə Haşımbəy Vəzirov ” Otello ” faciəsini Azərbaycan dilinə çevirir . 1904-cü ildə isə, baş rolda özü çıxış etməklə, bu əgər ilk dəfə olaraq Şuşada Azərbaycan dilində tamaşaya qoyulur . İki ildən sonra – 1906-cı ildə Ə. Haqverdiyev Şekspirin digər faciəsini – ” Hamlet ” i tərcümə etmiş və bu dünya şöhrətli əsərdən parçalar səhnələşdirilmişdir.

Ingiltərə azərbaycan mədəni əlaqələri

Azərbaycanla İngiltərənin mədəni inteqrasiyası (XIX-XX əsrlər)

Qərbi Avropa tarixində aparıcı mövqeyini saxlayan qüdrətli ölkələrdən biri də İngiltərədir. Bu ölkə özünün bütün parametrləri ilə – dövlətçilik tarixi , qabaqcıl ictimai-siyasi və iqtisadi quruluşu , yüksək mədəni inkişafı, sivilizasiyası və bir qayda olaraq , sabit sosial sistemi ilə həm Avropada , həm də bütün dünyada nümunəvi ölkələrdən hesab edilir . Azərbaycan üçün dünyanın belə bir nüfuzlu Qərb dövləti ilə mədəni sahədə əlaqələrin qurulması həmişə aktual olmuşdur .

Azərbaycan – İngiltərə mədəni əlaqələrinin tarixi kökləri, hələ çox-çox əvəllərə – orta əsrlərə gedib çıxır. Bu əlaqələrin təşəkkülü, ilk növbədə, İngiltərə ilə beynəlxalq münasibətlərin başlanması tarixi ilə əlaqədardır. Bu tarix XVI əsrə – İngiltərədə yenicə formalaşmağa başlayan ingilis burjuaziyasının dünya ölkələri ilə iqtisadi – ticarət əlaqələrinin qurulması uğrunda mübarizə apardığı dövrə təsadüf edir . Bu dövrdə Azərbaycanda Səfəvi dövləti ilə İngiltərə arasında bağlanan rəsmi sənəd iki ölkə arasında beynəlxalq münasibətlərin gerçəkləşməsinə təkan verdi . İngilis kraliçası Yelizaveta Tüdorun (1558 – 1603) Səfəvi hökmdarı Şah Təhmasibə 25 aprel 1561-ci il tarixdə yazdığı məktubda qeyd olunurdu . Y.Mahmudov “Azərbaycan diplomatiyası” əsərində yazır: “Əgər bizim aramızda, dövlətlərimiz və xalqlarımız arasında xoş məramla belə müqəddəs qonaqpərvərlik hüquqları və ümumi xeyirxah insani xidmətləri müəyyən edilərsə, ürəkdən müdafiə olunarsa və bunlara möhkəm riayət edilərsə, biz ümid edirik ki , bu kiçik başlanğıcdan bizim şərəf və şöhrətimiz naminə və xalqlarımızın böyük faydası naminə böyük nəticələr əldə olunmasına hər şeyə qadir olan Allahın özü kömək edər”.

� İpək və yun parçalar üzrə ticarətin, iqtisadi əlaqələrin qurulması tacirlərlə yanaşı ingilis səyyahlarının, alim-şərqşünasların, salnaməçilərin Azərbaycana səfər etməsini zəruri etdi ki , bu da mədəni əlaqələrin təşəkkülündə başlıca təkan oldu .

� Azərbaycana səfər etmiş orta əsr ingilis səyyahı Antoni Ceng – İnson İngiltərə kraliçası Yelizaveta Tüdorun məktubları ilə (1561 – 1563-cü illərdə) Səfəvi dövlətinə səfər etmiş və Azərbaycan haqqında ilk maraqlı qeydlərini aparmışdı. İngilis səyyahının sənətkarlarımızın əlləri ilə toxunan xalçalardan , parçalardan ağızdolusu danışması bizim üçün daha çox qiymətlidir. Antoni Cenkinson yazır: Y.Mahmudov ” İngilis səyyahı Azərbaycanda” əsərində yazır: ” Abdulla xanın bir nahar məclisində 290 cür xörək, müxtəlif nemətlər, habelə, meyvə verildi “. Bu faktın özü Azərbaycan-İngiltərə mədəni əlaqələri baxımından çox dəyərlidir.

� Ticarət və iqtisadi əlaqələr nəticəsində Azərbaycanın sənət nümunələri – xalçası, ipəyi, mahudu , həmçinin, Azərbaycan folkloru , xalq ənənələri haqqında təsəvvürlər təkcə İngiltərə deyil , bütün Avropada onun mədəniyyəti ilə tanışl ıqda mühüm amil oldu . Təsadüfi deyil ki , milli qəhrəmanlıq eposu olan ” Koroğlu ” da məhz ilk dəfə İngiltərədə çapdan çıxmışdır.

Azərbaycan-İngiltərə mədəni əlaqələrinin təşəkkülü, formalaşması tarixində Nizami Gəncəvinin yaradıcılığına olan güclü maraq xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdi . Bu dövrdə ingilis şərqşünaslığında öyrənilən əsas aparıcı mövzulardan biri də məhz Nizami yaradıcılığı, klassika idi . Nizami Gəncəvinin yaradıcılığı ayrı-ayrı münasibətlərin inkişafına birbaşa təsir göstərmişdi. Azərbaycan-İngiltərə mədəni-ədəbi münaqişələrin perspektiv inkişafına birbaşa təsir göstərməsidi. Hətta faciə janrının görkəmli nümayəndəsi, böyük ingilis dramaturqu Vilyam Şeksperin məşhur ” Romeo və Cülyetta ” faciəsinin Nizami Gəncəvi yaradıcılığından əxz olunduğu haqqında elmi mülahizələr də şərqşünaslıqda öz təsdiqini tapmışdı. XVII əsrin sonu XVIII əsrin əvvəllərində yaşayıb- yaratmış V.Şekspirin ” Romeo və Cülyetta”sını “Qərbin “Leyli-Məcnun”u da adlandırırlar. ” Dünya şöhrətli şərqşünas İ.Y.Kraçkovski ilk dəfə belə bir fikir irəli sürmüşdür ki , Nizaminin ” Leyli və Məcnun” poemasının təsiri altında yazılan Qərbin sənət əsərələri içərisində V.Şekspirin ” Romeo və Cülyetta ” əsəri xüsusilə diqqəti c əlb edir “.

� V.Şekspir yaradıcılığı Azərbaycan-İngiltərə mədəni əlaqələri sistemində çox böyük rol oynamışdı. İstər ədəbiyyatda, istər teatr , istərsə də təsviri sənətdə bu ingilis klassikinin əsərlərinə müraciət, onun yaradıcılığının təsiri özünü qabarıq şəkild ə göstərir ki , bu haqda yeri gəldikcə söhbət aparılacaq.

� Dünya klassiki səviyyəsinə ucalmış N.Gəncəvi yaradıcılığı, onun ədəbi irsi tarixin sonrakı çağlarında ingilis alim-tədqiqatçılarının, şərqşünas və tərcüməçilərin əsas fəaliyyət obyektinə çevrilmişdi . Onun dünya səviyyəsində məşhurlaşmasında, Avropada böyük maraqla qarşılanmasında ingilis dilli şərqşünaslarının rolu çox böyükdür . ” İngilis şərqşünaslığının atası” hesab edilən Vilyam Cons , C.Atkinson , K.Vilson , V.Klark , F.Darab bu sahədə xidməti olan şərqşünaslardandır.

� Azərbaycan-İngiltərə mədəni əlaqələrinin sistemsiz , qeyri-ardıcıl, davamsız səciyyə kəsb etməsi, ilk növbədə, həmin ölkələrlə siyasi əlaqələrin fraqmentarlığı ilə bağlıdır. Azərbaycan ədəbiyyatı, folkloru ingilis şərqşünaslığının diqqətini cəlb etsə də bu mədəni əlaqələr sistemində cüzi hiss olunurdu . XVI əsrin 80-ci illərindən Səfəvi dövləti ilə İngiltərənin əlaqələrinin kəsilməsi ilə müşahidə olunan siyasi münasibətlərdə bir də XIX əsrin 70-ci illərində canlanma oldu . İngilis kapitalistlərinin Azərbaycan neftinə göstərdikləri ciddi səylər və iş birliyi Şekspir yaradıc ı lığına diqqətin artmasına başlıca səbəb oldu . Şekspirin yaradıcılığı ilə milli dramaturgiyanın banisi M.F.Axundov da maraqlanır. 1892-ci ildə Haşımbəy Vəzirov ” Otello ” faciəsini Azərbaycan dilinə çevirir . 1904-cü ildə isə, baş rolda özü çıxış etməklə, bu əgər ilk dəfə olaraq Şuşada Azərbaycan dilində tamaşaya qoyulur . İki ildən sonra – 1906-cı ildə Ə. Haqverdiyev Şekspirin digər faciəsini – ” Hamlet ” i tərcümə etmiş və bu dünya şöhrətli əsərdən parçalar səhnələşdirilmişdir.

� S.Tağıyevin qeyd etdiyi kimi , 1882-ci ildə Londonda Haqqard və Streynjin “Hekayəti-vəziri- xani Lənkəran” – ” fars pyesi ” kitabı çapdan çıxmışdır. Kitabın müəllifləri səhv olaraq bu pyesi fars pyesi adlandırmışlar. Bu cür səhvlər M.F.Axundzadə əsərlərinin bütün Avropa nəşrlərində özünü göstərmişdir. Hətta bir çox Avropa şərqşünasları M.F.Axundzadəni fars dramaturqu kimi təqdim etmiş , əsərlərini də fars dilində yazdığını qeyd etmiş və yaradıcılığı haqqında səhv məlumatlar vermişlər.

� Haqqard və Streynj kitaba yazdıqları ön sözdə səhv olaraq pyesi ” İrana səfər edən səyahətçilər, rezidentlər və Hindistanda tələbələr üçün fars danışıq dilinə dair dərs vəsaiti kimi ” təqdim edirlər: ” Tehranda naşirlərin özü fars dilini öyrənərkən bu cür vəsait tapa bilməzlər”.

� Müəlliflər əsərin müəllifi Mirzə Fətəli Axundzadə haqqında ötəri məlumat verirlər: “Nəşr etdiyimiz bu pyesi Tehranda çap olunmuş kitabdan əldə etmişik . Müəllif Mirzə Cəfər həqiqətən Fəth-Əli adlanan birisinin ancaq tərcüməçisidir. Fəth-Əli öz əsərlərini Azərbaycan-türk dilində yazmışdır. Onun orijinalını biz əldə edə bilmədik. Buna baxmayaraq , türk dilindən tərcümə edilmiş pyeslərin təhlili göstərir ki , dialoqlarda ifadə olunan frazeogizmlər fars dili üçün çox xarakterikdir . Mətndə istifadə olunan məsələlər sırf İrana aiddir “.

� 1901-ci ildə Londonda məşhur ingilis alimi Enifoniys Vilson “Dünyanın görkəmli klassikləri” adlı kitabda türkdilli ədəbiyyatlardan bəhs edərkən M.F.Axundzadə və Məhəmməd Füzuli haqqında da məlumat vermişdir . E.Vilson ingilis dilinə tərcümə etdiyi “Mürafiə vəkillərinin hekayəti” pyesi haqqında da geniş bəhs etmişdir .

� E.Vilson Osmanlı ədəbiyyatının III dövründə türk nasirlərinin Avropa ədəbiyyatının təsiri altında əsərlər yazdığına işarə edərək ən geniş yayılmış janrlar olan dram və komediyaların isə Avropa deyil , türk üslubunda yazıldığını göstərmişdir: “Əgər Molyer ö z əsərlərində parislilərin monarxiya zamanı həyat tərzlərini və canlı danışıq dillərini əks etdirirdisə, Mirzə Fətəli Axundzadə əsərlərindən birində keçən əsrin sonlarında (XIX əsrdə) İstanbuldakı məhkəmə və istintaq proseslərinin xarakterini əks etdirirdi . İstanbulda ədəbiyyatın intensiv inkişafı ona yalnız dram sahəsində deyil , jurnalistika sahəsində özünü göstərməyə imkan vermişdi “.

� E.Vilson M.F.Axundzadəni ” ali dərəcəli orijinal dramaturq ” kimi səciyyələndirərək onun əsərlərinin dəfələrlə İstanbulda nəşr olunduğunu qeyd edir : ” Öz dramında Fətəli canlı detallarla türk həyat tərzini göstərmişdir. Əsərdə Şərq məhkəməl ərində hökm sürən ikiüzlülük və fırıldaqçılıq ifşa olunmuşdur .”

� Azərbaycan-İngiltərə mədəni əlaqələrinin formalaşması tarixində V.Şekspirin təsiri əsas amillərdən biri kimi dəyərləndirilməlidir. Azərbaycan milli professional teatrının yaranmasında da bu dünya şöhrətli ingilis dramaturqunun yaradıcılığının təsiri güclüdür . 1910-cü ildə Bakıda dramaturqun ” Otello ” əsəri səhnələşdirilmiş və aktyor Ərəblinski dünya “otelloları” sırasına yeni bir ifaçı kimi daxil olmuşdur . Bir neçə ildən sonra – 1919-cu ildə həmin əsər yeni quruluşda səhnələşdirilmişdir. O vaxt Otellonu A.M.Şərifzadə də oynamışdı. 1920-ci ildə isə Sidqi Ruhullanın benefisi münasibətilə Azərbaycan səhnəsində ilk dəfə olaraq ” Kral Lir”dən parçalar göstərilmişdi.

� Azərbaycanın 70 illik tarixini əhatə edən sovet hakimiyyəti dövründə İngiltərə ilə mədəni əlaqələr digər kapitalist dövlətləri ilə aparılan “qapalı cəmiyyət” siyasəti əsasında yerinə yetirilirdi . Hər iki xalqın ədəbiyyatına maraq qarşılıqlı idi . Sovet dövründə bir çox ingilis yazıçı və şairlərinin əsərləri Azərbaycan dilinə tərcümə edildi . E.Voynçin ” Ovod “, Daniel Defonun ” Robinzon Kruzo “, Conatan Sviftin ” Qulliverin səyahətləri”, Ç.Dikkensin ” Pipp “, Mavn Ridin “Başsız atlı” əsərləri nəşr olunaraq kütləvi şəkildə oxucuların ixtiyarına verildi . Şekspirin sonetləri şair Tələt Əyyubov tərəfindən tərcümə edilərək sonra kütləvi şəkildə çap olundu .

� Sovet ideologiyasının təbliği məqsədilə Azərbaycanın şair və yazıçılarının sovet hakimiyyətinin ilk və sonrakı çağlarında Böyük Britaniyaya səfərləri mədəni mübadilənin populyar formalarından idi . Bu sahədə mübadilələr qarşılıqlı idi . Eyni populyarlığın nümunəsini İngiltərədə N.Gəncəvi, M.Füzuli , Ə. Xaqani , M.P.Vaqif , M.F.Axundov , M.Ə.Sabir , C.Məmmədquluzadənin ingiliscəyə tərcüməsi və İngiltərədə böyük tirajla nəşr edilməsi faktında göstərmək olar .

� Azərbaycanda sovet hakimiyyəti illərində Şekspir yaradıcılığına maraq artdığına görə, Azərbaycan teatrı bu klassikin əsərlərinə müraciət etmişdir . Sovet quruculuğunun ilk çağlarında ” Otello ” daha tez-tez oynanılan tamaşalardan sayılır. Baş rolu Otellonun ifaçısı Şərifzadə idi .

� 1925-ci ildə Otello rolunu Bakıda ilk dəfə olaraq gənc aktyor Ülvi Rəcəb də ifa etmişdi . Məhz elə həmin ildə dramaturq Cəfər Cabbarlı ” Hamlet ” i yenidən tərcümə etmiş , bunun əsasında Azərbaycan Dövlət Akademik Dram Teatrı 1926-cı ildə bu tamaşanı Şərq üslubunda səhnələşdirmişdi.

VAHİD ÖMƏROV,

fəlsəfə üzrə fəlsəfə doktoru

Səs.- 2013.- 4 sentyabr .- S.15.

İngiltərə mədəniyyəti: ənənə, adət, qastronomiya, musiqi

The İngiltərə mədəniyyəti Zamanla kifayət qədər homojen bir şəkildə inkişaf etdi, bununla birlikdə ərazisi daxilində yaşamış müxtəlif bölgələrdən gələn bütün mühacirlərdən təsir aldı.

İngiltərədəki həyatın aktual cəhətlərindən biri kənd və şəhər həyatı arasındakı əlaqədir. Kənd üçün dəyər bir şəkildə qüvvədə qaldı, buna görə də vətəndaşların ən çox kənd yerlərində geri çəkilmək üçün yerlər tapması adətdir. İngiltərə dünyanın ən kosmopolit bölgələrindən biri sayılır və turizmlə çox səyahət olunur.

Digər tərəfdən İngiltərə mədəniyyəti, xüsusən ədəbiyyat kimi müxtəlif sənət sahələrində geniş bir tarixə malikdir. Şeirlər, romanlar və pyeslər bu ölkənin bu gün dünyanın ən aktual sənət mərkəzlərindən biri olmasına imkan verdi.

Gündəlik həyatda İngilislər ümumiyyətlə qaydalara çox əməl edən və başqalarına hörmət etməyi üstün tutan insanlardır. Cəmiyyətdə uyğunlaşmaq üçün bir bələdçi olaraq nəzakət və yaxşı davranışları nəzərə alan çox rəsmi bir mədəniyyət ola bilər.

Müxtəlif mədəniyyətlərin yaxınlaşdığı bir ölkə olmasına baxmayaraq, adət və ənənələri əsas dəyişikliklər olmadan qalmışdır. Bu gün eyni sahədəki digər sahələrdən fərqli bir üslubu qoruyan kino və ya musiqi kimi sahələrdə ən təsirli ölkələrdən biridir.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ingilis dili dünyanın əsas ticarət dillərindən biridir və mədəni mübadilə üçün əsas vasitələrdən biridir.

Ənənələr

Pancake günü və ya çərşənbə axşamı shrove edin

Orucdan əvvəl Çərşənbə axşamı günü İngiltərədə müxtəlif fəaliyyətlər həyata keçirilir, bunların arasında günün qeyd olunması da var pancake. Əsrlər əvvəl, Orucdan əvvəl, Orucun nəzərdə tutduğu oruc mərhələsinə girmək üçün evdəki bütün yağlı qidalardan istifadə edilməli idi.

Evlərdəki yağlı maddələrin çoxu yumurta və süd idi və onlardan istifadə etməyin ən yaxşı yollarından biri yemək bişirmək idi Pancake, bu ölkədən məşhur bir resept.

Bəzi hekayələr bu ənənənin XV əsrdə Bukingemşirdəki Olney qəsəbəsində yaranmasını qeyd edir. Orta əsrlərdən bəri etiraflar Lentdən bir gün əvvəl keçirildi, buna görə kilsə zəngləri etiraf çağırışı kimi səsləndi. 1445-ci ildə, zəng çalınmazdan əvvəl şəhər sakinlərindən biri əlində qızartma qabı və pancake at.

Bu həqiqətə əsaslanaraq İngiltərədəki hər şəhərdə hər çərşənbə axşamı Lentdən əvvəl bir çox qadın, xüsusən də yerli evdar qadınlar bir tava ilə kilsəyə qaçdıqları bir yarış keçirilir. Məqsəd üç dövrəyə nail olmaqdır pancake kilsəyə gedən yolda.

Atəş gecəsi və ya tonqalların gecəsi

İngiltərədə hər 5 noyabrda qeyd olunan bir tətildir. Gecə tonqallar, atəşfəşanlıqlar, ev məclisləri və bu günün tipik şirniyyatı olan karamel alma arasında keçir.

Bu festival, bir qrup katolik tərəfindən sui-istifadə edildikləri İngiltərə kralı I Jamesə qarşı bir plan həyata keçirildiyi 17. əsrdən bəri tarixi bir hadisəyə layiq görülür. Plan “Barut Torpağı” olaraq bilinir və “Guy Fawkes” adlandırdıqları bir xarakterə rəhbərlik edirdi.

Barut Torpağının məqsədi kralın gəlişi ilə Parlament Evlərini partlatmaq idi. Quruluşun ətrafına 36 barel barıt qoydular. Polis hadisəni aşkarladı və əlaqəli olanları yaxaladığından plan uğursuz oldu. Daha sonra kral, xalqı bu mümkün hücumdan xilas etməyi bacardıqlarını qeyd etmək üçün 5 noyabr gecəsi tonqal yandırmağı əmr etdi.

Şənlik zamanı Guy Fawkes’i təmsil edən bir kukla və ya kukla adətən tonqalların ortasına salınır. Ən böyük hava fişəng nümayişinin keçirildiyi ən yaxşı bilinən yerlərdən biri də Kentdəki Edenbridge’dir, burada da təxminən 30 metrlik bir Guy Fawkes kuklası alovlanır.

Anım Günü

Sülh Günü olaraq da bilinən bu gün, Birinci Dünya Müharibəsinin 1918-ci ilin 11-ci ayının 11-i saat 11-də sona çatdığı günə işarə edən 11 Noyabrda reallaşan bir anım günüdür. .

Bu gün ərzində abidələrin və ya müharibə abidələrinin qarşısında və kilsələrdə müxtəlif mərasimlər baş verir. Birinci Dünya Müharibəsi ilə əlaqələr xaricində bu hadisə, o vaxtdan bəri baş verən fərqli müharibələrdə həlak olanların hamısına hörmət edir. Ümumiyyətlə keçmiş əsgərləri, yüksək vəzifəli şəxsləri və Silahlı Qüvvələrin üzvlərini bir araya gətirir.

Əksər siyasətçilər və kral ailəsi ümumiyyətlə Londonun Whitehall şəhərindəki Cenotaph-a üz tuturlar. Tədbirə “anma haşhaşları” kimi tanınan, döyüşlərdə düşmüş və ya terror qurbanı olan əsgərlərin simvolu olaraq istifadə edilən süni çiçəklər də əlavə edildi. Bunlar ümumiyyətlə xidmətdə olan qadınlara və kişilərə bir qatqı şəklində satılır.

Milad

İngiltərədə ən çox gözlənilən və ən böyük ənənələrdən biri Milad bayramıdır. 25 dekabrda qeyd olunmasına baxmayaraq, 24-ü də bu bayramın bir hissəsidir, çünki əvvəlki gün küçələrdə və evlərdə çox hərəkət var. Hər kəs hazırlıq işlərinə son nöqtəni qoymağa həsr olunur. Bu əvvəlki gün Milad Günü və ya Milad Gecəsi olaraq bilinir.

Milad günü uşaqlar hədiyyələr və şirniyyat alır. Bəziləri üçün gündəlik bir fəaliyyət olmasa da insanlar kilsələrə gedir. Daha sonra ailə ziyafətləri təşkil olunur. Ənənəvi olaraq ingilislər əsas yeməklərdən biri olaraq qızardılmış hinduşka hazırlayırlar. Qoz-fındıqla doldurulmuş bir şirin Milad pudingi yemək də məşhurdur.

Miladın ən əlamətdar simvolları arasında İsa uşağının doğuşu, işıqlar və Milad ağacı ənənəsi və Müqəddəs Nikolay haqqında hekayələr diqqət çəkir. Bu tətildə yalnız kilsələr, mağazalar və sağlamlıq mərkəzləri xidmət göstərir.

Miladın kökləri Uels, Şotlandiya, İrlandiya və İngiltərənin özü kimi bütpərəst festivallarda baş verir, lakin bölgəyə xristianlığın gəlişi ilə bu inancla əlaqəli şənliklərə çevrildi.

Məhsul Şənliyi

Sentyabr ayında baş verir, ümumiyyətlə payız bərabərliyi öncəsi dolunay olan “Məhsul Ayı” na ən yaxın bazar günü qeyd olunur. Bu, insanların çoxunun aztəminatlı əhali ilə yemək bölüşdüyü xeyriyyəçilik üçün nəzərdə tutulmuş bir tədbirdir.

Kilsə bəzəkləri, rəqs nümayişləri, musiqi, şeir də edilir. Həm də məhsul və oyun sərgiləri var. Qarğıdalı qabığı kuklalarının istehsalı yaygındır.

Gömrük

Dəqiqlik

Dünyadakı İngilislərin ən çox tanıdığı şeylərdən biridir. Dəqiqlik bu cəmiyyətdə yüksək qiymətləndirilir və hörmət olunur, bu səbəbdən həmişə görüşlər üçün dəqiq gəlməyə çalışırlar. Bir dəfə bir gecikmə varsa, problemi bir az həll etmək üçün mümkün qədər əvvəlcədən xəbərdar edilməlidir.

Qarşılıqlı əlaqə qurarkən məsafə

Gizlilik və şəxsi məkana hörmət, İngilislərin dəyər verdiyi başqa bir adətdir. Kiməsə təsadüfən danışarkən ehtiyatlı bir məsafəni qorumaq normaldır, çünki həddindən artıq yaxınlıq invaziv və ya aqressiv olaraq təsnif edilə bilər.

Rütbələrə hörmət

Sıralardakı mövqeyini qəbul etmək və hörmət etmək çox dəyərlidir. Sifarişi pozmaq və ya kimisə atlamaq üçün hər hansı bir cəhd onlar üçün olduqca xoşagəlməz ola bilər.

Çay həvəskarları

Dünyada çay sevgisi İngiltərə cəmiyyətində yaxşı bilinir. İldə təxminən 26 milyon fincan çay əlavə edərək ən çox istehlak edilən içkilərdən biridir.

İngilislər adətən gündə ən azı bir dəfə çay içirlər və eyni zamanda desertlər, səhər yeməyi, nahar və ya şam yeməyi kimi müxtəlif yeməklərin müşayiətidir.

Ziyarət edərkən hədiyyə

İngilislərin bir evi ziyarət edərkən hədiyyə gətirməsi adətdir. Çiçəklər, şərab və ya yemək üçün bir şey ümumiyyətlə ən çox yayılmışdır.

Yetkinlərə və əlillərə böyük hörmət

İngilislər üçün böyüklərə və ya əlillərə imtiyazlı yer vermək prioritetdir. Bu qrup insanların ictimai məkanda çətinlik çəkdikləri zaman iştirak etmələri də yaygındır.

Gastronomiya

Balıq və fransız kartofu

Fransız qızartması ilə müşayiət olunan döyülmüş balıqlardan ibarət olduqca məşhur bir yeməkdir. Ümumiyyətlə qısa gəzintilər və ya sifariş qəbul etmək üçün ən sadə və sürətli yeməklərdən biridir. Bu yeməyin kökü 19-cu əsrin ikinci yarısında baş vermişdir, lakin 20-ci əsrdən etibarən onu təklif edən bir çox mağazanın inkişafı ilə geniş yayılmışdır.

Eccle tortu

Bunlar tez-tez qəhvəyi şəkərə batırılmış, xəmir xəmir və kişmişdən hazırlanmış kiçik, yuvarlaq tortlardır. Adı hazırda Salford şəhərinin bir hissəsi olan Eccle qəsəbəsinə aiddir

Biftek və Böyrək tortu

Ət, soğan və böyrəklə doldurulmuş bir tortdur. Bu reseptdə istifadə olunan ət donuz və ya quzu ətidir. Ət parçaları bulyonda hazırlanır və sonra xəmirlə bükülərək tortu əmələ gətirir və bişməyə başlayırıq. Bu yemək Böyük Britaniyanın milli yeməklərinin bir hissəsidir və 19-cu əsrə aiddir.

Yorkshire pudingi

Ümumiyyətlə yan tərəf kimi xidmət edən bir pudingdir. Un, yumurta və su və ya süd kimi mayelərdən hazırlanır. Doldurma ölçüsünə və növünə görə əsas kurs kimi də göstərilə bilər. Tərkibində sous və ya ət ola bilər.

Tam səhər yeməyi

Yumurta, donuz bezi, qara puding, tost, souslar, pomidor və göbələklərdən ibarət olan ənənəvi İngilis səhər yeməyi. Tərkibləri bölgədən bölgəyə dəyişə bilər.

Ümumiyyətlə çay və ya qəhvə kimi isti içkilərlə müşayiət olunur. Dünyanın bir çox menyusuna daxil olan bir yeməkdir. Ayrıca “qızartma” olaraq da bilinir və 19. və 20. əsrlər arasında işçi sinifinin gündəlik resepti idi.

Musiqi

İndiki Böyük Britaniya bölgəsində inkişaf edən bir çox qədim üslubun dini motivlərlə əlaqəsi var idi və bu dövrdə Thomas Tallis və William Byrd kimi dünyanın tanınmış bəstəkarları, klassik musiqinin nümayəndələri meydana çıxdı.

Barok dövründə Fransa və İtaliya kimi digər bölgələrdən səslər daxil edildi. Musiqi kral mərasimləri və tədbirləri üçün yaradılmışdır. Xalq musiqisinə gəldikdə, şantiya, cigg və hornpipes kimi üslublar inkişaf etdi.

Ancaq bu gün İngiltərə musiqisinin ən əhəmiyyətli miraslarından biri qaya sahəsində inkişaf etmişdir. Yalnız İngiltərədən deyil, ümumiyyətlə İngiltərədən olan çox sayda 20-ci əsrin qrupları çağdaş musiqi səhnəsinə təsir etmiş və üstünlük təşkil etmişdir. The Beatles, Led Zeppelin, Queen və Pink Floyd ən məşhurlarından biridir.

Din

İngiltərə rəsmi dini olaraq Xristianlığı daşıyır və ərazisi daxilində Protestantizm və Katoliklik kimi bu inancın ətrafında mövcud olan fərqli cəhətləri tapa bilərsiniz. İslam, Buddizm və Sikhizm kimi başqa xristian olmayan dinlər də var.

Ölkə daxilində çoxsaylı dinlərin tətbiq edilməsi üçün müxtəlif ibadətgahlar və tikililər mövcuddur. Bundan əlavə, bəzi dinləri tətbiq edənlər üçün müəyyən normaları nəzərdə tutan xüsusi geyimlərin istifadəsinə icazə verilir.

İstinadlar

1. Castelow E. Pancake Günü. Tarixi İngiltərə. Historical-uk.com saytından bərpa edildi
2. Tonqal gecəsi. British Council. Learnenglishteens.britishcouncil.org saytından bərpa edildi
3. (2019). Tonqal Odası Gecəsi: Bunun arxasındakı hekayə nədir?. BBC. Bbc.co.uk-dan bərpa edildi
4. Haigh P (2018). İngiltərədəki Hasat Festivalı 2018 nə vaxt keçir, niyə qeyd olunur və Məhsul Ayı nə vaxt olur?. Metr. Metro.co.uk saytından bərpa edildi
5. Lazanova D (2019). Payız əyləncəsi: İngiltərədəki məhsul festivalları və 2019-cu ildə onları harada tapmaq olar
6. uşaqlarla. Dayoutwiththekids.co.uk saytından bərpa edildi
7. (2019). Anma Günü: Bu nədir? BBC News. Bbc.co.uk-dan bərpa edildi
8. Anım Günü. Vikipediya, pulsuz ensiklopediya. En.wikipedia.org saytından bərpa edildi
9. (2020) Milad Günü Tətil mi?. Timeanddate.com. Timeanddate.com saytından bərpa edildi
10. İngilis mədəniyyəti və sosial normaları. İngiltərədə təhsil. Study-in.org saytından qurtarıldı
11. Balıq və çips. Vikipediya, pulsuz ensiklopediya. En.wikipedia.org saytından bərpa edildi
12. Eccles tortu. Vikipediya, pulsuz ensiklopediya. En.wikipedia.org saytından bərpa edildi
13. Yorkshire pudingi. Vikipediya, pulsuz ensiklopediya. En.wikipedia.org saytından bərpa edildi
14. Siciliano-Rosen L (2019). Steak və böyrək tortu. Ansiklopediya Britannica, inc. Britannica.com-dan bərpa edildi
15. Castelow E. Ənənəvi İngilis Səhər yeməyi. Historical-uk.com saytından bərpa edildi
16. İngiltərə musiqisi. England.net saytından bərpa edildi
17. Din. Böyük Britaniyada təhsil alın. British Council. Study-uk.britishcouncil.org saytından bərpa edildi
18. Harford W, Kellner P. (2019). İngiltərə. Ansiklopediya Britannica, inc. Britannica.com-dan bərpa edildi

Ingiltərə azərbaycan mədəni əlaqələri

İngiltərə-Azərbaycan Cəmiyyətinin (İAC) əsas məqsədi vətəndaş cəmiyyətlərinə xidmət etməkdir.

AZXEBER.COM xəbər verir ki, bu sözləri İngiltərə-Azərbaycan Cəmiyyəti tərəfindən Londonda təşkil edilən ənənəvi illik tədbirdə iştirak edən (İAC) Azərbaycan tərəfindən həmsədri, professor Nərgiz Paşayeva A zərTAc-a müsahibəsində deyib.Nərgiz Paşayeva bildirib ki, cəmiyyətə xidmət, insanların rifahı və əmin-amanlığı bütün ölkələr üçün vacibdir və bu prinsip İngiltərə-Azərbaycan Cəmiyyətinin də əsas məqsədlərindəndir. Cəmiyyət həmişə olduğu kimi, gələcəkdə də ölkələrimiz arasında mədəni və humanitar əlaqələrin inkişafına xidmət edəcəkdir.Professor vurğulanmışdır ki, İngiltərə-Azərbaycan Cəmiyyəti Britaniyada və Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyətlərinin daha da möhkəmlənməsinə və bir-birləri ilə yaxınlaşmasına xidmət edir.Cəmiyyətin geniş əlaqələrindən bəhs edən Nərgiz Paşayeva, ölkəmizdə və Birləşmiş Krallıqda xüsusilə dövlət və hökumət qurumları ilə sıx əməkdaşlıq əlaqələri qurulduğunu diqqətə çatdırmışdır.Həmsədri olduğu təşkilatın həyata keçirdiyi müxtəlif layihələr haqqında məlumat verən xanım Nərgiz Paşayeva, gələcəkdə də uğurla fəaliyyət göstərəcəklərinə əminliyini bildirmişdir.Tədbir haqqında danışan professor Nərgiz Paşayeva Britaniyanın ənənələrə sadiq ölkə olduğunu, İngiltərə-Azərbaycan Cəmiyyəti tərəfindən keçirilən illik tədbirin gələcəkdə də davam edəcəyinə əminliyini ifadə etmişdir.