Azərbaycan Milli Kitabxanası

Mustafa Kamal Atatürk

Əmircan ərazisində daşınmaz əmlak elanları

Ağ şəhər ASAN Xidmət №1 ASAN Xidmət №2 ASAN Xidmət №3 ASAN Xidmət №5 Axundov bağı Ayna Sultanova heykəli Azadlıq meydanı Azərbaycan Dillər Universiteti Azərbaycan kinoteatrı Azərbaycan turizm institutu Azneft meydanı Bakı Asiya Universiteti Bakı Dövlət Universiteti Bakı Musiqi Akademiyası Bakı Slavyan Universiteti Bayıl parkı Beşmərtəbə Botanika bağı Cavanşir körpüsü Dağüstü parkı Dostluq kinoteatrı Dövlət İdarəçilik Akademiyası Dövlət Statistika Komitəsi Fontanlar bağı Hüseyn Cavid parkı İçəri Şəhər qoruğu İdman kompleksi İncəsənət və Mədəniyyət Universiteti İqtisadiyyat Universiteti İzmir parkı Keşlə bazarı Koala parkı M.Ə.Sabir parkı M.Hüseynzadə parkı Molokan bağı Memarlıq və İnşaat Universiteti Mərkəzi Univermaq Milli Konservatoriya Montin bazarı Neapol dairəsi Neft Akademiyası Neftçi bazası Nəriman Nərimanov parkı Nərimanov heykəli Nəsimi bazarı Nizami kinoteatrı Park Zorge Pedaqoji Universiteti Port Baku Prezident parkı Qış parkı Qubernator parkı Respublika stadionu Rəssamlıq Akademiyası Rusiya səfirliyi Sabir parkı Sahil bağı Sea Breeze Sevil Qazıyeva parkı Səməd Vurğun parkı Sirk Sovetski Space TV Texniki Universiteti Təhsil Nazirliyi Tibb Universiteti TQDK Ukrayna dairəsi Xalça Muzeyi Yasamal bazarı Zabitlər parkı Zərifə Əliyeva adına park Zərifə Əliyeva adına park Zoopark İncəsənət və Mədəniyyət Universiteti İqsadiyyat Universiteti Şəfa stadionu Şəhidlər xiyabanı Şəlalə parkı Şərq bazarı

Azərbaycan Milli Kitabxanası

aşıqların, xalq sənətkarlarının təsiri ilə söyləmişdir.

Atası onu qızılvəngli Aşıq Alının yanına aparmış,

Ələsgər Alının şagirdi olmuşdur.

Bir müddət ustad yanında şagirdlik edən Ələsgər

aşıqlıq sənətinin sirləri ilə bərabər, ədəb və mərifət

qaydalarını da öyrənmişdir. Aşıq Alı onu tamam ha-

zırlayandan sonra bir toy məclisində Ələsgərlə deyiş-

miş və şagirdinin şöhrətini

qaldırmaq, onu el içində

ucaltmaq məqsədilə özünü

qəsdən məğlub edərək sa-

zını qalib tərəfə – Ələsgərə

təslim etmək istəmişdir.

Ələsgər isə böyük təva-

zökarlıq hissi ilə ustadının

qarşısında baş əymiş, ona

öz ehtiramını bu sözlərlə

Bir şəyird ki, ustadına

Onun gözlərinə qan

Şagirdlik dövrünü başa

vurduqdan sonra Ələsgər

əvvəlcə Göyçədə aşıqlıq

etmiş, ağır toy məclisləri

aparmışdır. Tezliklə onun

yılmış, Ələsgər gözəl bir

sənətkar kimi İrəvana, Nax-

çıvana, Qazaxa, Qarabağa,

Cavanşir ellərinə, Gəncəyə,

Kəlbəcərə çağırılmış, hər

yerdə özünün yüksək məri-

fəti, ədəbi, gözəl səsi, bən-

Aşıq Ələsgər

zərsiz ifası ilə məclisdəkiləri heyran qoymuşdur.

Ələsgər 40 yaşında Kəlbəcərin Yanşaq kəndindən

Anaxanım adlı bir qızla evlənmişdir. O, gözəl bir ailə

başçısı olmuş, həmişə uşaqlarının maddi qayğılarını

çəkmişdir. Övladlarının nazı ilə oynayan aşıq, eyni

zamanda, öz əməksevərliyi, iş-gücü ilə onlara nümunə

Aşığın zəngin poetik irsi əsasən qoşma, gəraylı,

təcnis, müxəmməs formalarında yazılmış lirik şeirlər-

dən ibarətdir. Onun “Bəyistan”, “Güləndam”, “Müş-

günaz”, “Telli”, “Xurşud”, “Gülpəri”, “Çıxıbdı”,

“Görmədim” rədifli qoşmaları, “Ay üzə-üzə”, “Dal-

dala”, “A yana-yana” rədifli təcnisləri, “Kimi”, “De-

yin”, “Mollalar” rədifli müxəmməsləri məşhurdur.

Ömrünün çoxunu xalqın içərisində, toy, şadlıq

məclislərində keçirən Aşıq Ələsgər təkcə Azərbaycan-

da yox, Türkiyədə, İranda və Dağıstanda da ustad bir

sənətkar kimi tanınmışdır. XIX əsrin 50-ci illərindən

başlayaraq çiynində saz, müxtəlif mahalları gəzib-

dolaşan aşıq xalqın şad günündə, toy-düyünündə ça-

lıb-çağırmış, onun ağır vəziyyətini gördükdə baisi ya-

manlamış, ona lənətlər yağdırmışdır.

1918-1919-cu illərdə daşnakların türklərə qarşı

törətdiyi qırğın nəticəsində Göyçə mahalının var-yoxu

talanmış, əhali öz dədə-ba-

ba yurdunu tərk edib başqa

yerlərə köçməyə məcbur

olmuşdur. İki ilə qədər

Yanşaqda yaşayan aşıq-şair

sonra Tərtərə köçmüş, bir

neçə ay da orada qalmışdır.

aşığı hörmətlə qarşılasalar

da, onun ürəyi-gözü Göyçə-

də olmuş, qəlbi tez-tez qu-

barlanmış, gözünü açıb gör-

düyü doğma yerlər üçün

Nəhayət, 1921-ci ildə o,

Ağkilsəyə qayıtmış, ömrü-

nün son illərini doğma

Aşıq Ələsgər 1926-cı il

mart ayının 7-də doğulduğu

kənddə vəfat etmiş, Ağkilsə

qəbiristanlığında dəfn edil-

Ədəbiyyat

Əsərləri /Aşıq Ələsgər.- Bakı: Şərq-Qərb, 2004.- 400 s.

Hikmət dünyası /Aşıq Ələsgər; Tərt.ed. və red.: E. İsmayıl.-Bakı : Ağrıdağ, 1997.-

Şeirlər, dastanlar-rəvayətlər, xatirələr/Aşıq Ələsgər.- Bakı: Çaşıoğlu, 2003.- 496 s.

Bu dünyada üç şey başa bəladı: Şeirlər /Ə.Aşıq //Yeni Azərbaycan.-2010.- 17

Şeirlər /Aşıq Ələsgər //Azərbaycan .-№ 8. – 2006. – S.3-6.

İnternetdə

Adilə Abdullayeva

Şəmsi Əsədullayev 1841-ci

ildə Bakının Əmircan kəndində,

çox kasıb bir ailədə doğulmuşdur.

Ata babadan əksər əmircanlılar

kimi, əkinçi və arabaçı olmuşdu.

Əmircan kəndinin əkin sahəsi

Suraxanı torpaqları olduğundan Şəmsi Əsədullayev

kiçik yaşlarından əkin-biçin işlərində atasına kömək

etməyə başlamışdı. Boş vaxtlarında isə arabaçılıq edər,

yük daşıyarmış. Bakı-Tiflis dəmir yolu olmayanda

araba karvanı ilə Tiflisə, oradan da Bakıya kirayə mal

XIX əsrin əvvəllərində əmircanlıların əsas əkin

sahələri olan Suraxanı torpaqlarının mühüm bir hissəsi

rus tacirləri Kokorev və Qubanin tərəfindən çox ucuz

Sonralar bu torpaqlarda xeyli miqdarda quyular

qazılmağa başlamış və Suraxanı, Əmircan kəndliləri

neft mədənlərində işləmək məcburiyyətində qalmışlar.

Elə bu arada gələcəyin neftxudası Şəmsi Əsədullayev

əkin-biçinin daşını atıb neft işinə baş vurmuşdu.

Zəhməti sayəsində o, Kokorevin rəğbətini qa-

zanmış və 1860-cı ildə rus taciri iyirmi yaşlı Şəmsini

özünə işlər müdiri təyin etmişdi. Bir neçə il sonra

Şəmsi, neft və duz podratçılığı ilə məşğul olmağa

başlamış, on beş il ərzində qazancını xeyli artırmışdı.

Gəlir-çıxarını yaxşı bilən Şəmsi Əsədullayev pod-

ratçılıq işini buraxaraq kerosin zavodu inşa etdirmişdi.

1890-cı ildə 50 yaşlı Şəmsi Əsədullayev özünə neft

sahəsi almış və Rusiyanın iri şəhərlərinin bazarları ilə

əlaqələrini gücləndirib onla-

ra kerosin satmağa başla-

mışdı. Yetərincə ağıla və

bacarığa malik olan Əsədul-

layev neftin Rusiyaya da-

1890-cı ildə o, neft işin-

dən yaxşı başı çıxan bir

neçə nəfərlə birlikdə müş-

tərək neft şirkəti açmışdı.

1891-ci ildə Azərbaycanda

ilk dəfə olaraq neftin Xəzər

dənizi vasitəsilə daşınması

üçün iki və üçdorlu gəminin

hazırlanmasını sifariş et-

mişdi. 1893-cü ildə milyon-

çunun şəxsi neft şirkəti işə

Bakı şəhərinin mər-

kəzində Qoqol və Tolstoy

küçələrinin kəsişdiyi yerdə

əzəmətli mülk tikdirmişdi.

Deyilənə görə, Şəmsi Əsə-

dullayev məşhur “Nobel

qardaşları” şirkəti ilə rəqa-

bət aparırmış. Camaat ara-

sında ona “Nobellərin qəni-

mi” deyirdilər. Çünki bütün

Şəmsi Əsədullayev

İranda, Finlandiyada və digər ölkələrdə Nobellərin dü-

kanı və kontorları ilə üzbəüz, ya da ki, yanaşı kontor

və dükan açar, Nobellərin satdığından daha ucuz qiy-

mətə neft və neft məhsulları satar və onlara mane

Məlumata görə, 1908-1912-ci illərdə Ş.Əsədul-

layevin istehsal etdiyi neftin miqdarı təxminən 6-8

milyon pud təşkil etmişdir.

Milyonçu həm də xeyriyyəçi kimi də tanınmışdı.

Belə ki, Tiflis Müəllimlər İnstitutuna himayədarlıq

etməklə yanaşı, öz adına iki təqaüd təsis etmişdi. Ru-

siyanın müxtəlif şəhərlərində məscid, məktəb və s.

binalar tikdirmiş, xeyli xeyriyyə tədbirləri keçirmiş,

kasıb azərbaycanlı tələbələrin xaricdə təhsil alma-

larına köməklik göstərmişdi.

1889-cu ildə Rusiyanın kübar cəmiyyətində öz yeri

olan Şəmsinin gözü rus gözəli Mariya Petrovnanı

tutmuş və onunla evlənmişdir. Bu nigahdan Şəmsinin

bir oğlu dünyaya gəlmişdi. Həyat yoldaşı Ümsəlmə

xanım bunu qəbul etməmiş və nəticədə söz-söhbətdən

bezən Əsədullayev 1903-cü ildə birdəfəlik Moskvaya

Rusiyada yaşadığı vaxt-

larda Əsədullayev Peter-

burqda və Moskvada bir

neçə iri mülklər tikdirmişdi.

Rusiyadakı xeyriyyəçilik iş-

lərində isə Mariya Şəmsi ilə

birlikdə çalışmış, onunla

bərabər yaşadığı illər ərzin-

Həyatının son illərini

Şəmsi daha çox Vətənində,

övladlarının yanında keçir-

Rəsmi məlumatlara görə

Azərbaycan neft sənayesin-

də var-dövlətinin miqdarına

görə üçüncü yeri tutan Şəm-

si Əsədullayev 1913-cü il

aprel ayının 21-də Yaltada

dincələrkən 72 yaşında gün-

vurmadan vəfat etmişdir.

Ədəbiyyat

Bağırova, N. Əsədullayevlər ailəsinin arxivindən olan fotoalbom haqqında

//Azərbaycan tarixi muzeyi.-2005.-Bakı, 2005.- S. 245-249.

İlkin, Q. Milyonçu Şəmsi Əsədullayev //Xalq qəzeti.- 2002.- 15 dekabr.

İlkin, Q. Bakı milyonçuları: [Ş. Əsədullayev haqqında] //İlkin, Q. Bakı və

Bakılılar.- Bakı, 1998.- S.236-262.

Mahmudov, C. Şəmsi Əsədullayev /C.Mahmudov //Bakı nefti, neft milyonçuları

və Nobel qardaşları.- Bakı, 2006.- S.129-139.

Rəhmanlı, N. Azərbaycanlı milyonçunun nişanələri: Şəmsi Əsədullayev haqqında

//Respublika.- 2010.- 1 avqust.- S.6.

Rus dilində

Ахундов, Ф. Ага Шамси Асадуллаев и широта души и благородство

помыслов //Огонек.- 1996.-май (спец.вып.).- С.38-39.

İnternetdə

Samirə Eminova

Mehmet Ziya (Ziya Göyalp) 1876-cı

ildə Diyarbəkirdə doğulmuşdur. Təh-

silinə Diyarbəkirdə başlayan Ziya

Göyalp, eyni şəhərdə 1890-1894-cü il-

lərdə hərbi xidmətdə olmuşdur. Ziya

Göyalp tibb məktəblilərinin despotizmə

son vermək üçün qurduqları Qiyam

Komitəsinə daxil olmuş, məktəbdəki fəaliyyətləri və

oxuduğu fransızca kitabların zərərli sayılması səbəbilə

həbs edilmişdir. İstanbula döndükdən sonra isə

məktəbdən uzaqlaşdırılmışdır. Ziya Göyalp “Zəbtiyə

nəzarəti altında saxlanılmaq şərtilə” Diyarbəkirə gön-

dərilmişdi. Ziya Rüştiyə məktəbində oxuyarkən atası

ölmüş, onun yerini islam fəlsəfəsini yaxşı bilən, ziyalı

əmisi Hasib əfəndi tutmuşdur. O, İbn Sina, İbn Rüşd,

İmam Qəzzali kimi böyük islam filosoflarını Ziyaya

tanıtdırmış, ərəb, fars və digər vacib araşdırma

metodlarını öyrətmişdir. Daha sonra vəfat etmiş

əmisinin vəsiyyətinə əməl edərək Ziya, onun qızı ilə

evlənmişdir. Siyasət, fəlsəfə və tarix elmində araş-

dırmalar edərkən, despotizm əleyhinə gizli fəaliy-

yətlərə də qatılmışdır.

Göyalpın ilk əsəri “Şaki İbrahim” dastanı

olmuşdur. II Hökumətin elanından sonra, Ziya

Göyalpın qurduğu gizli cəmiyyətin yerini Osmanlı

İttihat və Tərəqqi Cəmiyyəti Diyarbəkir şöbəsi əvəz

etmişdi. 1909-cu ildə partiyanın Selanikdəki kon-

qresinə el nümayəndəsi olaraq qatılmışdı. Bir il İstan-

bul Darülfünununda psixologiya üzrə təhsil almış və

Diyarbəkir maarif müfəttişi işlədikdən sonra, yenidən

Selanikə gəlmişdir. Qatıldı-

ğı partiya konqresindən

sonra ümumi mərkəz üzv-

Burada “Gənc qələm-

lər”, “Yeni fəlsəfə”, “Ru-

meli” kimi jurnal və qəzet-

lərdəki yazılarıyla Türkçü-

lük və dildə sadələşmə hə-

arasında iştirak edən Göy-

alp, milli duyğuları, tarix

dəyər verən düşüncələrini

şeirləriylə təbliğ etmişdir.

1912-ci ildə İttihat və Tə-

rəqqi Ümumi Mərkəzi İs-

tanbula köçürülmüş, Z.Gö-

yalp da İstanbula gəlmişdir.

Həmin il Ergani mədənin-

dən millət vəkili seçilmiş-

dir. 1919-1921-ci illərdə İs-

tanbulun işğalı nəticəsində

həbs olunaraq iki il Maltada

sürgündə olmuşdur. Sür-

gündən qayıtdıqdan sonra

1923-cü ildə Diyarbəkirdən

millət vəkili seçilmişdir.

“Yeni Gün”, “Respublika”

qəzetlərində müntəzəm olaraq məqalələr çap etdirmiş-

di. 1923-cü ildə “Qızıl işıq”, “Türkçülüyün əsasları”,

“Türk adəti” kimi kitablarını nəşr etdirmişdir. Res-

publika Xalq Partiyasının proqramını araşdıran və

şərh edən “Doğru Yol” (1923) adlı araşdırmasını da

yenə bu dövrdə qələmə almışdır. O dövrdə yazdığı

“Türk mədəniyyət tarixi” adlı kitabı isə 1926-cı ildə

ölümündən sonra çap olunmuşdu. Yenə ölümündən

sonra müxtəlif qəzet və jurnallarda çıxmış yazılarıyla

məktubları müxtəlif kitablarda yığılmışdır. 1939-cu il-

də “Çinaraltı”, 1947-ci ildə

“Təriqət nədir?”, 1950-ci il-

də “Ziya Göyalp deyir ki”

adlı kitabları işıq üzü gör-

müşdür. Ziya Göyalpın nəşr

edilməmiş yeddi əsəri və

ailə məktubları olmuşdur.

Görkəmli ictimai xadim və

yazıçı 25 oktyabr 1924-cü

ildə vəfat etmişdir.

Ədəbiyyat

Türkçülüyün əsasları /Ziya Göyalp; Azərbaycan türkcəsinə çevirən, ön söz, izah

və şərhlərin müəllifi E.Mustafaoğlu; hazırlayan İ.Allahverdiyev.- Bakı: Maarif,

Aydın Abi Aydın. Ziya Göyalp: Anadan olmasının 130 illiyi münasibətilə

/Aydın Abi Aydın; red. R.Təhməzoğlu.- Bakı, 2006.- 64 s.

Qaliboğlu, E. Böyük ideal sahibləri Ziya Göyalp türkçülük, millətçilik sahəsində

sistem yaradıb /E.Qaliboğlu //Xalq cəbhəsi.- 2009.- 24 iyul.- S.14.

İnternetdə

Adilə Abdullayeva

Mustafa Kamal Atatürk 1881-ci

ildə Səlanikdə (Saloniki) dünyaya

gəlmişdir. 1896-1899-cu illərdə müa-

sir Makedoniya ərazisində yerləşən

Monastır Hərbi məktəbini bitirərək

İstanbul Hərb Məktəbinə qəbul

olunmuşdur. 1902-ci ildə leytenant

rütbəsi ilə məzun olmuş, Hərbi

Akademiyada təhsilinə davam etmişdir. 1905-ci il

yanvar ayının 11-də kapitan rütbəsi ilə akademiyanı

bitirmişdir. 1905-1907-ci illər arasında Dəməşqdə 5-ci

Orduda xidmət etmiş, 1907-ci ildə adyutant rütbəsi

almışdır. Daha sonra Monastıra 3-cü Orduya təyin

olunmuşdur. 1909-cu il aprel ayının 19-da İstanbula

etmişdir. 1910-cu ildə Fransaya göndərilmiş, Pikardi

manevrlərində iştirak etmişdir. 1911-ci ildə İstanbulda

Baş Qərargah Mərkəzində xidmətə başlamışdır.

Mustafa Kamal 1911-1912-ci illərdə Türk-İtaliya

müharibəsində bir qrup yoldaşıyla birlikdə Tobruk və

Dərnə bölgəsində xidmət etmiş, 31 oktyabr 1918-ci

ildə İldırım Orduları Qrupuna komandir təyin

olunmuş, bu ordunun ləğvindən sonra 13 noyabr

1918-ci ildə İstanbula gələrək Müdafiə Nazirliyində

1919-1923-cü illərdə Antanta dövlətlərinin Os-

manlı ərazilərini işğal etməyə başlamasından sonra

Mustafa Kamal 19 may 1919-cu ildə Samsuna get-

mişdir. 1919-cu il 23 iyul -7 avqust tarixləri arasında

Ərzurum, 4-11 sentyabr tarixləri arasında isə Sivas

Konqresini çağıraraq ölkə-

nin işğal olunan ərazilərinin

geri qaytarılması üçün gö-

rülməsi lazım olan işləri

Osmanlı dövlətinin müs-

təqil dövlət kimi varlığına

əslində son qoyan Mudros

barışığı (1918) ilə razılaş-

mayan Atatürk 1919-cu il

mayın 19-da Samsunda

“mübarək Vətəni və milləti

qurtarmaq, yunan və ermə-

ni istəklərinə qurban ver-

məmək üçün” milli qur-

tuluş savaşına başlamış və

sonradan onun adı ilə ad-

lanan “Kamalçılar hərə-

katı”nın rəhbəri olmuşdur.

Antanta orduları İstanbulu

ələ keçirəndən (1920, 16

mart) və ingilislər ”Məclisi-

palatası”) dağıtdıqdan son-

ra, Atatürk 1920-ci il apre-

lin 23-də Ankarada yeni

Parlament – Türkiyə Böyük

Millət Məclisini (TBMM)

TBMM-in və onun təşkil etdiyi hökumətin başçısı

(prezident seçkilərinədək) olmuşdur. “Ya istiqlal, ya

ölüm!” çağırışı ilə işğalçılara qarşı Milli azadlıq

mübarizəsinə başçılıq edən Atatürk İstiqlal Savaşını

uğurla başa çatdırmış, müxalifətçilərin ölkədən

qovulmasına və Türkiyənin ərazi bütövlüyünün bərpa

edilməsinə nail olmuşdur. Sakarya zəfərindən sonra

19 sentyabr 1921-ci ildə Türkiyə Böyük Millət

Məclisi Mustafa Kamala “Marşal” rütbəsi və “Qazi”

(“qalib”) titulu vermişdir. İşğalçıların ordularını

darmadağın edən Atatürk bununla böyük dövlətlərin

Türkiyə ərazisini bölüşdürərək, dünyanın sonuncu

türk dövlətini yox etmək planlarını, habelə mərkəzi

hakimiyyətə qarşı çıxan və xaricdən kömək alan

erməni-daşnak quldurlarının Şərqi Anadoluda “Böyük

Ermənistan” yaratmaq niyyətlərini puça çıxarmışdır.

Qurtuluş Mübarizəsi 24 iyul 1923-cü ildə imza-

lanan Lozanna müqaviləsi ilə sona çatmışdı. Beləliklə,

Sevr müqaviləsi ilə parçalanan, türklərə 5-6 vilayət

böyüklüyündə ərazi verilən Türkiyə torpaqları üzə-

rində, milli birliyə əsaslanan yeni türk dövlətinin

qurulması üçün heç bir əngəl qalmamışdır.

1 noyabr 1922-ci ildə xilafət və monarxiya bir-

birindən ayrılmış, monarxiya ləğv edilmiş, Osmanlı

İmperiyasının mövcudluğuna son qoyulmuşdur. 29

oktyabr 1923-cü ildə Respublika elan edilmiş, Atatürk

yekdilliklə ilk prezident seçilmişdir.

30 oktyabr 1923-cü ildə İsmət İnönü tərəfindən

respublikanın ilk hökuməti qurulmuşdur. Türkiyə

Respublikası, “Hakimiyyət qeyd-şərtsiz millətindir”

və “Yurdda sülh, cahanda sülh” ideoloji əsasları üzə-

rində qurulmuşdur. Dahi dövlət xadimi olduqca müd-

rik, uzaqgörən xarici siyasət yeritməklə və cəsarətli

daxili islahatlar keçirməklə Türkiyəni müasir inkişaf

yoluna çıxardı və çağdaş dünyaya qovuşdurdu.

Türkiyə Cümhuriyyətinin Prezidenti 20-ci, xüsusilə

30-cu illərdə ölkənin inkişafı, millətin mütəşək-

killiyinin gücləndirilməsi üçün bir çox mədəni-mənə-

vi tədbirlər görülməsinin təşəbbüsçüsü olmuşdur. Ona

görə də biz bu gün Atatürkün mədəniyyət, mə-

nəviyyat, dil siyasətindən

cəsarətlə danışır, böyük

dövlət qurucusunun bu sa-

hədəki təcrübəsinin uğurlu

örnək olduğunu qəbul edi-

rik. Bu gün demokratik, hü-

dünya birliyində böyük nü-

fuz qazanan və türk islam

dünyasının önündə gedən

qüdrətli Türkiyə Cümhu-

riyyəti Atatürk ideyalarının

və onun əməli fəaliyyətinin

parlaq bəhrəsidir. Atatür-

kün dahiliyi onda idi ki, o,

yaşadığı dövrdə dağılmış

Osmanlı imperiyasının xa-

rabaları üzərində yenicə

yaranan, lakin hələ çox zəif

olan Türkiyə Cümhuriy-

yətinin o zaman öhdəsindən

gələ bilməyəcəyi ağır bey-

nəlxalq hərbi-siyasi qarşı-

durmalara girməsinə yol

vermədi. Dahi siyasətçi

qurmaqda olduğu gənc və

hələ cana gəlməkdə olan

qoruyub saxlamaqla, əslin-

də, ümumtürk dövlətçiliyini

tarix səhnəsindən silinməyə

qoymadı. Atatürk, bununla,

həm də əsarətdə olan dünya

türkləri üçün, yeganə ümid

yerini – Türkiyə dövlətini

29 yanvar 1923-cü ildə

Latifə xanımla evlənmiş, bu

evlilik 5 avqust 1925-ci

ilədək davam etmişdir.

Uşaqları çox sevən Atatürk

Afət (İnan), Sabiha (Gökçen), Fikriyə, Ülkü, Nebile,

Ruqiyə, Zəhra adlı qızları və Mustafa adlı çoban

oğlanı mənəvi övladlığa götürmüş, Əbdürrəhim və

İhsan adlı iki uşağı isə himayəsinə almışdır.

Mustafa Kamala “Atatürk” soyadı Türkiyədə fa-

miliya qəbulu ilə bağlı olaraq 24 noyabr 1934-cü ildə

TBMM tərəfindən verilmişdir.

Fransız və alman dillərini bilirdi. Ümummilli

liderimiz Heydər Əliyevin müxtəlif münasibətlərlə

dəfələrlə qeyd etdiyi kimi, “Atatürkü XX əsrin

əvvəllərindən fəaliyyət göstərmiş müsəlman dünyası

siyasi-ictimai xadimlərindən fərqləndirən əsas cəhət,

ondan ibarətdir ki, o yalnız proqressiv ideyalar irəli

sürməklə kifayətlənməmiş, həmin ideyaları həyata

keçirmiş, bununla da kifayətlənməyərək qurmuş

olduğu dövlətin inkişaf edib möhkəmlənməsi üçün

tarixi stimullar müəyyən etmiş, zəngin ideya qay-

naqları aşkara çıxarmışdır”.

Böyük Atatürkün əziz xatirəsi Azərbaycanda da

həmişə ehtiramla yad edilir. Azərbaycan xalqının dahi

oğlu Heydər Əliyev özünün müvafiq çıxışlarında

Atatürkə yüksək qiymət

vermişdir. Ümummilli lider

Heydər Əliyevin 2001-ci il

9 mart tarixli Sərəncamı ilə

Azərbaycanda Atatürk mər-

kəzi yaradılmışdır. Azər-

Atatürk irsinin araşdırılma-

sına böyük maraq göstərilir.

Mustafa Kamal Atatürk

10 noyabr 1938-ci ildə

tutulduğu sirroz xəstəliyin-

dən İstanbulda, Dolmabax-

ça Sarayında vəfat etmişdir.

Cənazəsi 21 noyabr 1938-ci

ildə müvəqqəti olaraq An-

kara Etnoqrafiya Muzeyin-

də dəfn edilmiş, Mavzoleyi

tikildikdən sonra 10 noyabr

1953-cü ildə oraya köçürül-

Ədəbiyyat

Əhmədli, N. Mustafa Kamal Atatürk: (portret cizgiləri) /N.Əhmədli.- Bakı:

AzAtaM, 2002.- 218 s.

Əli, A. Böyük ömrün anları: Mustafa Kamal Atatürkün və Heydər Əliyevin

şərəfli ömür yolundan bəhs edən fəlsəfi-publisistik foto-illüstrativ esse /Akif Əli.-

Bakı: Təhsil, 2004.-220 s.

Mustafa Kamal Atatürk və türkçülük (Elmi konfransın materialları) /tərt. ed.

Osman Musayev.- Bakı, 2006.- 74 s.

Nəzərli, S. Heydər Əliyev Atatürk haqqında /S.Nəzərli.- Bakı: AzAtaM, 2003.-

İnternetdə

Nailə Alışova

Відео

Боже дар,мною очень любимый музыкант, несмотря такие года выглядит так бодрым молодцом,на счёт исполнения то слов нет выразить свои восхищение,к сожелению не в курсе,он жив?, если да то ему крепкого здоровья. .

Əzim Mehdiyev 8 днів тому
Bəh bəh adamın ruhu dincəlir saqol böyuk sənətkar
ALIK SAFONOV 8 днів тому
XILELILERIN EREBLERE HEC BIR ADIYATI YOXDUR YERLI EHALI SIF TURKLERDI OGUZ TURKLERI
ALIK SAFONOV 8 днів тому
XILELILER YERLI EHALININ ADIDIR
Ceyhun Huseynov 10 днів тому
Mellimizdi
Evez Esgerov 14 днів тому

İsrafil bəy, belə mahir ifaları ilə Azərbaycan musiqisini və xüsusən də muğamlarımızı yaşadır, onlara yeni nəgfəs verir. Ustada uzun ömür və can sağlığı arzu edirəm. Şirzad bəy sizə də təşəkkür edirəm ki, belə gözəl musiqiləri bizimlə paylaşırsınız. Sağ olun, var olun.

Cavidan Zeynalov 20 днів тому
Dodois Üususu 25 днів тому
Qocaman klarnet ustası Azərbaycanca şalmır.
Babek Alkhasov 26 днів тому

Son 50 ildə Azərbaycanda yetiṣən ən mòhtəṣəm sənətkarlardan biri. Təmiz ifa, yùksək texnika, çox saqol bòyùk sənətkar!

Mamed56 Zade Місяць тому

Can Əmircan Can mənim və Nər Kişilərin məskəni———XAN ALLAHVƏRDİ, SABBAR, BAXTİYAR,(Горотдел),NİYAZ, ZOHRAB,SƏMSİ ƏSƏDULLAYEV, MURTUZA MUXTAROV, MORYAK ƏZİZAGA, Doktor TOFİG, SHAİR TOFİG BAYRAM, Tarixchi ALİM XANİM FƏRİDƏ. KOR RAMİZ ALİM Hamısını ALLAH Rəhmət eləsin.Bunu ona görə yazdım ki, istəyənlər bilsin. SHƏHİDLƏRMİZİ ALLAH RƏHMƏT eləsin Tarixən ta indiyəcən.Boyuk sənətkarlarimiz İSKƏNDƏRƏ İSRAFİLƏ Can Sağlığı arzu eliyirəm.XANLARİN Ruhu Shad olsun.YASHA ƏMiİRCAN kəndimiz bütün kəndlərimizlə bahəm.