Kobud bir qaralama necə yazmaq olar
Bir neçə bağçaya sorğunun göndərilməsi funksiyasını aktivləşdirmək üçün seçilmiş rayonlar üzrə bağçaların siyahısı səhifəsində “Bir neçəsini seçmək” düyməsini basaraq aktivləşdirə bilərsiniz. Valideynlərin Bakı şəhərinin və ətrafında olan bütün rayonlarının bağçalarına sorğu göndərmək imkanı var
Hamiləliyə nəzarət və abort
Sual: Uşaq olmaması üçün tədbir almaq, məsələn qoruyucudan istifadə etmək caizdir?
CAVAB
Sual: Qadın uşaq olmaması üçün spiraldan istifadə etməsi caizdir?
CAVAB
Sual: Kişi xanımı razı olmadığı halda uşaq olmaması üçün tədbir ala bilər və ya xanımını tədbir almağa məcbur edə bilər?
CAVAB
Sual: Abortun, tibdəki və dindəki yeri nədir?
CAVAB
Tibb mütəxəssisləri deyir ki:
“Abortun riskləri hamiləlik böyüdükcə artar. Xüsusilə böyük hamiləliklərdə abort əsnasında çox qanaxma ola bilər. Qanaxma dayandırıla bilməzsə, təhlükə baş verə bilər. Onun üçün abort ilk aylarda edilməsi lazımdır. Abortun qanuni sərhədi 10 həftə, yəni 2.5 aydır. Bundan sonra abort etmək qeyri-qanunidir. O halda abort üçün gecikməmək lazımdır, 2.5 ayı aşmamağa səy göstərmək lazımdır. Abort imkanına malik olmayan minlərlə qadının qeyri-sanitar üsullarla hamiləliyini öz-özünə bitirməsində meydana gələn ağır xəstəliklə həyatını itirdiyi acı bir həqiqətdir. O halda abort qanuni yollarla edilməsi lazımdır. Qanunlara görə 18 yaşından böyük və evli olan qadınlar həm öz, həm də ərlərinin razılığı ilə abort ola bilərlər. Rəsmi evli görülməyən qadınlarda ərin razılığı olmur. 18 yaşından kiçik olanlar ancaq himayəşi və ya qəyyumlarının razılığı ilə abort ola bilərlər.”
Dinimizdə isə üzrsüz uşaq aldırmaq haramdır, qadağandır. Hələ kasıblıqdan qorxaraq, rəhmindəki uşağı öldürmək, haqsız yerə cana qıymaq, yəni cinayət olduğu kimi, övlad haqqını da tanımamaqdır, böyük günahdır. Ananın və ya süd əmən digər uşağın ölümünə səbəb olan bir üzr varsa, üzvləri təşəkkül etmədən uşaq aldırmaq caiz olar. Kütübi-sittədəki, “İnsan, ana qarnında nütfə [sperma] olaraq 40, aleqa [embrion] olaraq 40, ət parçası olaraq da 40 gün qalar. Bundan sonra ruh verilər.” məalindəki hadisi-şərifini də əsas alan alimlər bir üzrdən ötəri, 1 aydan 4 aya qədər aborta icazə vermişdirlər. (Rədd-ül Muxtar)
Başqa səbəb olmasa da İslam tərbiyəsi ilə yetişdirə bilməmək qorxusu üzr olar. Yəni, İslam tərbiyəsi verə bilməmək niyyəti ilə dörd aydan əvvəl uşaq aldırmaq caiz olar. (S.Əbədiyyə)
Uşaq aldırmaq
Sual: S.Əbədiyyədə, dörd aylıq olmamış uşağı din bilgisi verə bilməmək, İslam tərbiyəsi ilə yetişdirə bilməmək qorxusuyla aldırmağın caiz olduğu bildirilərkən, İslam Əxlaqı kitabında, Fətavayi Hindiyyədən nəqlən, bir şərt bildirilmədən, dörd aydan əvvəl aldırmağın caiz olduğu bildirilir. Bu iki ifadə arasında bir ziddiyyət yoxdur?
CAVAB
Xeyr, bir ziddiyyət yoxdur. İslam Əxlaqında, “Dörd aylıq uşağını aldıran qadın cəzalandırılar. Daha əvvəl aldırması caizdir” deyilir. Hindiyyəyə baxanda, məsələ daha asan aydın olar. Bir üzrlə dörd ayı keçmiş bir uşağı aldıran qadının cəzalandırılacağı bildirildikdən sonra, ancaq dörd aydan əvvəl aldıra biləcəyi açıqlanır. Yəni, üzrlə də olsa, zərurətsiz dörd aydan sonra aldıra bilməz, dörd aydan əvvəl üzrlə aldıra bilər deyilir. İfadə belədir:
Süd verən bir qadın hamilə olsa, südü kəsilər və əmən uşağın həyatı təhlükəyə düşər, o uşağın da atası olmazsa, hamiləlik 4 ay olmadan əvvəl o qadın dərmanla uşağını sala bilər. Ancaq 4 ay keçdikdən sonra uşağını aldırması caiz olmaz. (Fətavayi Hindiyyə)
İmam Rəbbani həzrətləri, “Kasıblıqdan qorxaraq qızlar öldürülərdi. Bu, cana qıymaq və övlad haqqını tanımamaqdır” buyurur. (3/41) Uşaq aldırmaq da belə böyük günahdır. İbni Abidin həzrətləri, “Üzrsüz uşaq salmaq haramdır. Ananın və ya süd əmən digər uşağın ölümünə səbəb olan bir üzr varsa, üzvləri təşəkkül etmədən salmaq caiz olar” buyurdu. Üzvləri 120 gün sonra təşəkkül edər. Uşaq olmaması üçün əvvəldən bir tədbir almaq caizdir, fəqət canlı uşağı, almaq da, aldırmaq da haramdır. Kasıblıqdan ötəri yaxşı bəsləyə bilməmək qorxusu uşaq salmaq üçün üzr olmaz. Lakin İslam tərbiyyəsiylə yetişdirə bilməmək qorxusu üzr olar. (S.Əbədiyyə)
Demək ki, abortun caiz olması üçün bu iki şərt birlikdə olması lazımdır:
- Ananın və süd əmən digər uşağın ölümünə səbəb olan bir üzr olacaq və ya İslam tərbiyəsi ilə yetişdirə bilməmə qorxusu olacaq,
- Uşaq ana qarnında 120 gündən kiçik olacaq.
Dörd ayı keçincə, heç bir səbəblə abort caiz olmaz. Şikəst doğacaq deyə uşağı aldırmaq, doğduqdan sonra şikəst deyə uşağı öldürmək kimi cinayət olar.
5 aylıq uşaq
Sual: Daun sindromu olduğu aydın olan beş aylıq uşağı abort caizdir?
CAVAB
Dörd aydan böyük olarsa, caiz olmaz. Daun sindromu bir xəstəlikdir. Xəstə deyə uşaq öldürülməz. Dörd aydan əvvəl aldırmaq lazım olduğu vaxt, niyyət başqa da olsa dəyişdirib, İslam tərbiyəsi verə bilməmək narahatlığıyla uşaq aldırdığına niyyət etmək lazımdır.
Sual: “Sağlamlıq, estetik, iqtisad və sosioloji kimi bir səbəblə dörd ayı da keçsə abort caizdir” deyən olur. Caizdir?
CAVAB
Xeyr, saymadığı başqa bir səbəb qalmamış. Yəni, hər səbəblə uşaq aldırılar deyir. Halbuki üvzləri təşəkkül etdikdən sonra, yəni dörd ayı keçdikdən sonra uşaq aldırmağın caiz olmadığı bütün fiqh kitablarında yazılıdır.
Sual: Kasıb bir ailəyik, zövcəm bir uşağa hamilədir. Kasıb olduğumuz üçün baxa bilməyəcəyik, bu səbəbdən aldırmağımız günahdır?
CAVAB
Uşağin da, sizin də ruzinizi verən Allahu təaladır. Kasıblıqdan yaxşı baxa bilməmək, bəsləyə bilməmək qorxusu uşaq salmaq üçün üzr olmaz. Uşaq aldırmaq demək, uşağı öldürmək deməkdir.
Quranı-Kərimdə məalən buyurulur ki:
“Kasıblıq qorxusu ilə uşağınızı öldürməyin.” [Ənam 151]
“Allahu təalanın ruzi vermədiyi, yer üzündə bir məxluq yoxdur.” [Hud 6]
Ancaq din bilgisi verə bilməmək, İslam tərbiyəsi ilə yetişdirə bilməmək qorxusu üzr olar. Üzvləri təşəkkül etmədən [120 gündən əvvəl] salmaq caiz olar.
Demək ki, kasıblıqdan baxa bilməmək deyil, İslam tərbiyəsi ilə yetişdirə bilməmək niyyətiylə uşağı aldırmaq caiz olur.
Sual: Qadın ərindən icazəsiz uşaq aldıra bilər?
CAVAB
Uşağını aldıran
Sual: Hamilə bir qadın ərindən xəbərsiz uşağını aldırar və ya bilərək salarsa, gurrə deyilən bir cəza lazım olurmuş. Bu cəza nə qədərdir və kimə verilir?
CAVAB
Ərindən icazəsiz uşaq aldıran və ya dərmanla yaxud başqa bir surətlə uşaq salan qadının akiləsi, 500 dirhəm gümüşü [və ya 50 dinar qızılı], qadının ərinə verər. Buna gurrə deyilir. Ərinin icazəsi ilə salarsa və ya bu hadisə dar-ül-hərb yəni İslamiyyətlə idarə edilməyən yerdə olmuşsa bir şey vermək lazım olmaz. Akilə, qatilin öldürmə işindəki köməkçiləridir. Dinar, bir misqal qızıldır. 50 dinar, 240 qram qızıl edər. Dirhəm, 3.36 qram gümüşdür.
Uşaq salmaq
Sual: “Sperma və yumurta canlıdır, döllənmiş yumurta bir günlük də olsa, bir aylıq da olsa canlı olduğu üçün, nə məqsədlə olarsa olsun, salmaq və ya aldırmaq caiz olmaz, lakin hamilə olmaması üçün spermanı çölə atmaq caizdir” deyilir. Sperma canlı olduğuna görə, çölə atılanda canlı olan sperma öldürülmüş olmurmu? Bu məntiq səhv deyilmi?
CAVAB
Əlbəttə səhvdir. Din nəqlə söykənir, məntiqlə din olmaz. Hamilə olmaması üçün sperma öldürmək caizdir. İbni Abidin həzrətləri buyurur ki:
Uşaq salmaq, haramdır. Ananın və ya süd əmən digər uşağın ölümünə səbəb olan bir üzr varsa, üzvləri təşəkkül etmədən salmaq caiz olar. (c.5, s.276)
Demək ki, üzvləri təşəkkül etməmişsə, bildirilən üzrlərlə uşağı aldırmaq və ya dərmanla salmaq caiz olur. Üzvləri təşəkkül etmiş olan uşağı almaq da, aldırmaq da haramdır. (S.Əbədiyyə)
Kütübi-sittədəki, “İnsan, ana qarnında nütfə [sperma] olaraq 40, aləqa [embrion] olaraq 40, ət parçası olaraq da 40 gün qalar. Bundan sonra ruh verilər” məalindəki hədisi-şərifini də əsas alan alimlər bir üzrdən dolayı dörd aya qədər aborta icazə vermişdirlər.
Başqa səbəb olmasa da İslam tərbiyyəsi ilə yetişdirə bilməmək qorxusu üzr olar. Yəni, İslam tərbiyyəsi verə bilməmək niyyətiylə, dörd aydan əvvəl uşaq aldırmaq caiz olar. (S.Əbədiyyə)
Vələdi zina
Sual: Xalq arasında, “Vələdi zina olaraq doğulacaq uşağı aldırmaq lazımdır” deyilir. Vələdi zina üçün abort caizdir?
CAVAB
Vələdi zina da olsa, zərurətsiz uşaq aldırmaq günahdır. İkincisi, nikahsız birləşmədən doğan uşağa günah olmaz. Ana-atanın günahını uşağı çəkməz. Hədisi-şərifdə buyuruldu ki:
“Vələdi zina atasının günahını çəkməz. Heç kim başqasının günahını yüklənməz.” [Hakim]
Bir ayəti-kərimə məali də belədir:
“Bir kimsə digər kimsənin günahını çəkməz.” [Nəcm 38]
Vələdi zinaya baxa bilməyən ana uşağını doğduqdan sonra dövlətə təslim edə bilər. Vələdi zina olan uşağı hər hansı bir şəkildə öldürmək əsla caiz olmaz.
Kobud bir qaralama necə yazmaq olar
Kobud bir qaralama yazmaq yazı prosesinin vacib hissəsidir, ilk fikirlərinizi və düşüncələrinizi kağıza köçürmək imkanıdır. Roman və ya qısa hekayə kimi bir esse və ya yaradıcı əsərin kobud layihəsinə birbaşa dalmaq çətin ola bilər. Yaradıcı şirələrinizin axması və qaralamanızın konturunu tərtib etməyə vaxt ayırmaq üçün qaralama üçün ideyalar üzrə beyin fırtınası aparmağa başlamalısınız. Daha sonra oturub kobud layihənizi yazmağa daha yaxşı hazırlaşacaqsınız.
addım
3-cü hissənin 1-ci hissəsi: Qaralama üzərində beyin hücumu üçün ideyalar
Məqaləni yükləyin
- Mövzu və ya mövzu ilə bağlı sərbəst yazı yazın. Kağızınızdakı mövzuya və ya mövzuya diqqət yetirən sərbəst yazı yaratmaqla yaradıcı şirələrinizin axmasını təmin edin. Müəlliminizin sizə tapşırdığı esse sualını sərbəst yazının bir hissəsi kimi istifadə edə bilərsiniz. Yaxud yaradıcı bir əsər yazırsınızsa, diqqətinizi qəhrəmanınızın nöqteyi-nəzərindən sərbəst yazının mövzusunu və ya mövzusunu təsvir etməyə cəmləyə bilərsiniz. Sərbəst yazılar beyninizi istiləşdirmək və yazmağa hazırlamaq üçün əla yoldur.
- Özünüzə beş dəqiqə və ya on dəqiqə kimi vaxt məhdudiyyəti qoysanız, pulsuz yazılar çox vaxt yaxşı işləyir. Daha sonra yazarkən qələminizi səhifədən götürməməyə çalışmalısınız, ona görə də müəyyən edilmiş müddət ərzində mövzu və ya mövzu haqqında yazmağa davam etmək məcburiyyətində qalacaqsınız.
- Məsələn, əgər siz ölüm hökmü ilə bağlı esse yazırdınızsa, bu sualdan istifadə edə bilərsiniz: “Ölüm cəzası ilə bağlı mümkün problemlər və ya problemlər nələrdir?” və on dəqiqə ərzində bu barədə sərbəst yazın.
- Çox vaxt sərbəst yazılar da sonradan təxmini qaralamanızda istifadə edə biləcəyiniz məzmun yaratmaq üçün əla bir yoldur. Mövzu haqqında sərbəst yazanda nə başa düşdüyünüzə təəccüblənə bilərsiniz.
- Klaster metodundan istifadə etmək üçün mövzunu və ya mövzunu təsvir edən sözü kağızın ortasına qoyun. Sonra mərkəzi söz haqqında açar sözlər və fikirləri yazın. Mərkəzdəki sözü dairə edin və digər açar sözlər və fikirlər üçün mərkəzdən kənara xətlər çəkin. Sonra mərkəzi söz ətrafında qruplaşdırarkən hər sözü dairəyə çəkin.
- Məsələn, “qəzəb” kimi bir mövzuda qısa hekayə yazmağa çalışsanız, səhifənin ortasına “qəzəb” yazacaqsınız. Sonra “qəzəb” ətrafında “vulkan”, “istilik”, “anam” və “qəzəb” kimi açar sözlər yaza bilərsiniz.
- Əgər yaradıcı bir əsər yazırsanız, öz yazınızda araşdıracağınız müəyyən bir fikir və ya mövzu haqqında yazılmış mətnləri axtara bilərsiniz. Hekayəniz üçün ideyalar əldə etmək üçün mətnləri mövzuya görə axtara və daha çox mətni oxuya bilərsiniz.
- Tez-tez ilham almaq üçün qayıtdığınız və ya mövzu ilə maraqlı işlər görən yeni yazıçılar axtardığınız sevimli yazıçılarınız ola bilər. Sonra müəllif yanaşmasının elementlərini götürə və ondan öz təxmini layihənizdə istifadə edə bilərsiniz.
- Əlavə resursları və mətnləri onlayn və yerli kitabxananızda tapa bilərsiniz. Resurslar və mətnlər haqqında daha çox məlumat üçün yerli kitabxananızdakı istinad kitabxanaçısı ilə danışın.
3-cü hissənin 2-ci hissəsi: Qaralamanızı təsvir edin
- Süjetə ümumi baxış yaradın. Əgər siz roman və ya qısa hekayə kimi yaradıcı bir əsər yazırsanız, oturun və süjetin icmalını yaradın. Bu əsas icmal ola bilər və çox təfərrüatlı olmaq lazım deyil. İstinad etmək üçün bir süjet eskizinə sahib olmaq, kobud qaralama üçün mütəşəkkil olmağa kömək edə bilər.
- Süjet konturunu yaratmaq üçün qar dənəciyi metodundan istifadə edə bilərsiniz. Bu üsulda siz hekayənizin bir sətirinin xülasəsini, ardınca paraqrafın xülasəsini və sonra xarakter konspektlərini yazacaqsınız. Siz həmçinin səhnələri olan bir cədvəl yaradırsınız.
- Alternativ olaraq, süjet diaqramından istifadə edə bilərsiniz. Bu üsulda altı bölməniz olacaq: quraşdırma, həvəsləndirici hadisə, yüksələn hərəkət, kulminasiya nöqtəsi, enən hərəkət və həll.
- Hansı variantı seçdiyinizdən asılı olmayaraq, konturunuzda ən azı stimullaşdırıcı hadisə, kulminasiya və həlledici məqamlardan ibarət olduğundan əmin olun. Bu üç elementi yadda saxlamaq təxmini qaralamanızı yazmağı asanlaşdıracaq.
- Strukturu üç hərəkətlə sınayın. Yaradıcı layihələr üçün başqa bir seçim strukturu üç hərəkətlə istifadə etməkdir. Bu quruluş ssenari və dramaturqda məşhurdur, lakin romanlar və daha uzun hekayələr üçün də istifadə edilə bilər. Üç akt strukturu da tez bir zamanda çəkilə bilər və kobud hərəkətiniz üçün yol xəritəsi kimi xidmət edə bilər. Üç hərəkətli quruluş belədir:
- Fəaliyyət 1: 1-ci aktda əsas xarakteriniz hekayədəki digər personajlarla qarşılaşır. Hekayənin mərkəzi münaqişəsi də üzə çıxır. Baş xarakterinizin də qərar qəbul etmələrinə səbəb olacaq xüsusi bir məqsədi olmalıdır. Məsələn, 1-ci aktda baş qəhrəmanınızın bir gecəlik münasibətdən sonra vampir tərəfindən dişlənməsinə səbəb ola bilərsiniz. O, vampirə çevrildiyini biləndə gizlənə bilər.
- Fəaliyyət 2: 2-ci aktda siz mərkəzi münaqişəni daha da problemli edən bir fəsad təqdim edirsiniz. Mürəkkəblik həm də əsas xarakterinizin məqsədlərinə çatmasını çətinləşdirə bilər. 2-ci aktda siz məs. Baş qəhrəmanınıza, indi vampirə çevrilməsinə baxmayaraq, ən yaxşı dostu üçün gələn həftə gedəcəyi toy olduğunu başa salın. Ən yaxşı dost da onun gəldiyini təsdiqləmək üçün zəng edə bilər ki, bu da əsas xarakterinizin gizlənməsini çətinləşdirir.
- 3-cü akt: 3-cü aktda siz tarixin mərkəzi münaqişəsinin həllini təqdim edirsiniz. Qətnamə qəhrəmanınızın məqsədlərinə çatmasına və ya məqsədlərinə çatmamasına səbəb ola bilər. 3-cü aktda siz məs. Baş qəhrəmanınızın toya gəlməsini istəyin və özünüzü vampir olmadığınız kimi göstərməyə çalışın. Ən yaxşı dost yenə də əsas xarakterinizi öyrənə və qəbul edə bilər. Baş qəhrəmanınızın bəyi dişləməsinə və onu vampir sevgilisinə çevirməsinə icazə verərək hekayənizi bitirə bilərsiniz.
- Esse vəziyyəti yaradın. Əgər akademik esse və ya məqalə yazırsanız, üç əsas bölmədən ibarət bir esse vərəqi yaradın: giriş bölməsi, əsas bölmə və yekun bölmə. İnşalar ənənəvi olaraq beş paraqrafdan ibarət strukturda yazılsa da, paraqraf bölgüsündən istifadə etmək lazım deyil. Üç bölmənin olması hər bölməni doldurmaq üçün lazım olan qədər bölmədən istifadə etməyə imkan verir. Konturunuz belə görünə bilər:
- Bölmə 1: Giriş, o cümlədən çəngəl açılış xətti, tezis və üç əsas müzakirə nöqtəsi. Əksər akademik esselər ən azı üç əsas müzakirə nöqtəsini ehtiva edir.
- Bölmə 2: Bədən bölməsi, o cümlədən üç əsas fikrinizin müzakirəsi. Siz həmçinin xarici mənbələrdən və öz perspektivinizdən hər bir əsas məqam üçün sənədlərə sahib olmalısınız.
- Bölmə 3: Nəticə, o cümlədən üç əsas fikrinizin xülasəsi, dissertasiyanızın parafrazı və yekun ifadələr və ya düşüncələr.
- Tezis var. Əgər akademik esse və ya məqalənin təxmini layihəsini yaradırsınızsa, tezisiniz olmalıdır. Tezisiniz oxuculara məqalənizdə nə üçün mübahisə etmək və ya müzakirə etmək istədiyinizi söyləməlidir. O, esse üçün yol xəritəsi rolunu oynamalı və esse sualına və ya sualına necə müraciət etməli olduğunuzu təsvir etməlidir. Tezis cümlələri bir sətir uzunluğundadır və müzakirə üçün arqument bildirdiyiniz ifadəni ehtiva etməlidir.
- Məsələn, bəlkə siz qlütenə qarşı dözümsüzlük haqqında kobud bir kağız layihəsi hazırlayırsınız. Bu yazı üçün zəif çıxış bəyanatı belə olardı: “Gluten haqqında bəzi müsbət və mənfi cəhətlər var və bəzi insanlarda qlütenə qarşı dözümsüzlük inkişaf edir.” Bu tezis aydın deyil və kağız üçün bir arqument iddia etmir.
- Daha güclü bir tezis işi belə olardı: “Şimali Amerikada satılan qidalarda GMO buğdanın istifadəsi səbəbindən artan sayda amerikalılar qlütenə qarşı dözümsüzlük və qlütenlə bağlı problemlər yaşayırlar.” Bu tezis spesifikdir və məqalədə müzakirə ediləcək bir arqument təqdim edir.
- Mənbələrin siyahısını daxil edin. Konturunuz həmçinin esse üçün sizə lazım olacaq mənbələrin siyahısını da daxil etməlidir. Tədqiqat zamanı oxuduğunuz, biblioqrafiya və ya istinad siyahısında sadalaya biləcəyiniz bir neçə mənbə olmalıdır. Bu addım yalnız akademik esse və ya məqalə yazırsınızsa lazımdır.
- Professorunuz və ya müəlliminiz sizdən MLA üslubundan və ya APA üslubundan istifadə edərək biblioqrafiya yaratmağınızı tələb edə bilər. Mənbələrinizi hər iki növ əsasında təşkil etməlisiniz.
3-cü hissənin 3-cü hissəsi: Kobud layihənin yazılması
- Sakit, diqqətli yazı mühiti tapın. Məktəbdə, kitabxanada və ya evdə sakit bir yer tapmaqla ətrafınızdakı hər hansı diqqəti yayındırın. Mobil telefonunuzu söndürün və ya səsini söndürün. Əgər kompüterinizdə oyunlar diqqətinizi yayındırırsa, Wi-Fi-ı söndürün və qələm və kağız seçin. Yazmaq üçün sakit bir yer yaratmaq, diqqətinizi kobud qaralamaya yönəltməyinizi təmin edəcək.
- Siz həmçinin otaqda oturmaq və yazı yazmaq üçün ideal temperaturun təyin olunduğundan əmin ola bilərsiniz. Siz həmçinin səhnəni qurmaq və yazı sahəsinə qəlyanaltı gətirmək üçün arxa plana bəzi klassik musiqi və ya caz musiqisi qoya bilərsiniz ki, yazarkən yemək üçün nəsə olsun.
- Ortadan başlayın. Möhtəşəm bir açılış bölməsi və ya bir qatilin ilk xətti ilə gəlməyə çalışmaq qorxuducu ola bilər. Bunun əvəzinə esse və ya hekayənin ortasından başlayın. Ola bilsin ki, əvvəlcə essenizdəki bədən hissələrini həll etməklə başlayırsınız, ya da bəlkə də əsas xarakteriniz üçün mürəkkəblik anından başlayırsınız. Ortadan başlamaq sözləri səhifədən aşağı salmağı asanlaşdıra bilər.
- Siz həmçinin əvvəlini yazmadan əvvəl esse və ya hekayənin sonunu yaza bilərsiniz. Bir çox yazı bələdçiləri giriş abzasınızı ən son yazmağınızı tövsiyə edir, çünki daha sonra bütövlükdə parça əsasında yaxşı bir giriş yarada bilərsiniz.
- Səhv etməkdən narahat olmayın. Kobud hərəkət mükəmməl olmağa çalışmağın vaxtı deyil. Kobud qaralama prosesində qarışıqlıq əldə edin və səhvlər etsəniz və ya qaralama hələ orada deyilsə, yaxşı olun. Akışa girənə qədər yöndəmsiz cümlələr və yöndəmsiz cümlələr vasitəsilə yazın. Kobud layihə ilə işiniz bitdikdə bu problemləri həll edə bilərsiniz.
- Həm də axına daxil olarkən yazdıqlarınızı oxumamağa çalışmalısınız. Növbəti sözə keçməzdən əvvəl hər sözü nəzərdən keçirməyin və ya getdikcə redaktə etməyin. Bunun əvəzinə, kobud layihə ilə məşğul olmağa və fikirlərinizi səhifədən aşağıya çatdırmağa diqqət edin.
- Aktiv səsdən istifadə edin. Siz həmçinin yazılarınızda, hətta kobud qaralamalarınızda da həmişə aktiv səsdən istifadə etməyə alışmağa çalışmalısınız. Passiv səsdən çəkinin, çünki passiv səs oxucunuz üçün darıxdırıcı və darıxdırıcı görünə bilər. Aktiv səs, hətta layihənin hazırlanması mərhələsində belə, yazılarınızda birbaşa, aydın və yığcam olmağa imkan verir.
- Məsələn, “Anam iki yaşımda skripka öyrənəcəyimə qərar verdi” yazmaqdansa, cümlənin mövzusunu felin qarşısına qoyaraq aktiv səsə keçin, “Anam qərar verdi ki, mən iki yaşım olanda skripka öyrənərdim”.
- Siz həmçinin yazılarınızda “olmaq” felindən istifadə etməməlisiniz, çünki bu, çox vaxt passiv səsin əlamətidir. “Olmaq” sözünü silmək və aktiv səsə diqqət yetirmək yazınızın aydın və təsirli olmasını təmin edəcək.
- Sıxıldığınız zaman ümumi baxışınıza baxın. Kobud layihə prosesində ilişib qaldığınızı görsəniz, konturunuza və beyin fırtınası materiallarınıza söykənməkdən qorxmayın. Ola bilsin ki, siz hərəkətin müəyyən bir nöqtəsinə və ya essenizin əsas hissəsinə hansı məzmunu daxil etdiyinizi xatırlamaq üçün konturunuza qayıdırsınız.
- Siz həmçinin yazmaq üçün oturmazdan əvvəl yaratdığınız beyin fırtınası materiallarını nəzərdən keçirə bilərsiniz, məsələn, klaster təliminiz və ya sərbəst yazınız. Bu materialların nəzərdən keçirilməsi yazarkən sizə yol göstərməyə və təxmini qaralamanı tamamlamağa diqqət yetirməyə kömək edə bilər.
- Müəllif bloku aldığınızı görsəniz, fasilə vermək yaxşı bir fikir ola bilər. Gəzinti etmək, yatmaq və ya hətta yuyunmaq başqa bir şeyə diqqət yetirməyə və beyninizi dincəlməyə kömək edə bilər. Daha sonra fasilədən sonra yeni bir yanaşma ilə yenidən yazmağa başlaya bilərsiniz.
- Kobud layihənizi oxuyun və yenidən nəzərdən keçirin. Kobud hərəkətinizi bitirdikdən sonra ondan uzaqlaşıb fasilə verə bilərsiniz. Bəlkə qısa bir gəzintiyə çıxırsınız və ya jurnal haqqında düşünməyə ehtiyacınız olmayan başqa bir fəaliyyətlə məşğul olursunuz. Daha sonra təzə gözlərlə ona qayıdıb oxuya bilərsiniz. Çox güman ki, bir az vaxt ayırsanız, kobud layihənizdəki problemləri və ya problemləri daha asan həll edəcəksiniz.
- Kobud qaralamanı özünüz də ucadan oxumalısınız. Qeyri-müəyyən və ya çaşdırıcı səslənən ifadələrə qulaq asın. Onları vurğulayın və ya altını çəkin ki, onlara yenidən baxılması lazım olduğunu biləsiniz. Bütün bölmələri və ya xətləri kobud şəkildə yenidən nəzərdən keçirməkdən qorxmayın. Bu, hər şeydən əvvəl bir layihədir və yalnız yenidən baxılmaqla təkmilləşdiriləcəkdir.
- Siz həmçinin kobud qaralamanı başqasına ucadan oxuya bilərsiniz. Şəxsin layihəsi ilə bağlı rəy və konstruktiv tənqidi qəbul etməyə hazır olun. Yazılarınıza fərqli bir baxış bucağı əldə etmək onu çox vaxt daha yaxşı edəcək.
İcma sualları və cavabları
Kobud bir hərəkət hara gedir; əvvəlində yoxsa sonunda?
Kobud layihə sənədin son variantına daxil edilmir. Bu ilk layihədir. Siz ondan fikirlərinizi təşkil etmək və işləmək üçün istifadə edirsiniz.
Bu, ilk dəfədir ki, kobud qaralama yazıram, ona görə də çox yaxşı kobud qaralama yazmaq üçün nə etməliyəm?
Kobud hərəkətimin mükəmməl olduğunu necə bilə bilərəm?
Niyə kobud qaralama yazmalıyam?
Kobud hərəkətin məqsədi nədir?
Qaralama nə qədər uzun olmalıdır?
Kobud layihə sualla başlaya bilərmi?
Jurnalımda orfoqrafik səhvlərin olması normaldırmı?
Kimsə mənim təxmini qaralamamı oxuya və mənim üçün redaktə edə bilər?
Sətirləri atlamalıyam, yoxsa sadəcə bir abzasla başlamalıyam?
Qaralamaya necə baxa bilərəm?
Daha sonra qeyd olunan telefon nömrəsinə verifikasiya kodu göndərilir və həmin kod müvafiq xanaya daxil edilməlidir.
Verifikasiya kodu təsdiq edildikdə aşağıdaki məlumatlar daxil edilməlidir:
- FİN kod (Şəxsiyyət vəsiqəsinin aşağı hissəsində axırıncı rəqəmi nəzərə almamaq şərti ilə son 7 simvol (rəqəm və hərf kombinasiyası)
- Doğum tarixi
Göstərilən məlumatlar qeydiyyat keçən şəxs tərəfdən təsdiq olunduğu halda, qeydiyyat tamamlanır
“Sistemə Giriş” platformada qeydiyyatdan keçəndən sonra şəxsi kabinetə daxil olmaq imkanını yaradır.Sistemdə uşağı qeydiyyatdan keçirmək üçün ərizəçi “Şəxsi Kabinet”ə daxil olmalıdır.
Platformanın ana səhifəsinə daxil olub “Sistemə giriş” düyməsinə basarkən sistemə daxil olmaq üçün müvafiq səhifəyə keçirsiniz.
Qeyd edilən səhifədə aşağıdaki məlumatları daxil etməklə şəxsi kabinetinizə keçə bilərsiniz:
Daha sonra “Əlavə etmək” düyməsini basarkən ərizəçi uşağın sistemdə qeydiyyatı prosesinə başlaya bilər.
Şəxsi kabinetdə aşağıdaki bölmələr mövcuddur:
1.Şəxsi məlumat
Uşağın platformada qeydiyyatdan keçməsi üçün aşağıdaki məlumatları daxil edilməsi zəruridir:
2.İmtiyazlı qruplar
Uşağın imtiyazlı qrupa aid olduğunu, uşağı qeydiyyatdan keçirən zaman və ya qeydiyyatdan keçirəndən sonra qeyd edə bilərsiniz:
Aşağıda sadalanan ailələrin uşaqları, imtazları təsdiq olunduğu halda, bağçalara ilk növbədə qəbul olunur:
- Şəhid ailələrin uşaqları
- Qarabaq müharibəsi iştirakçılarının uşaqları
- Qarabaq müharibəsi iştirakı ilə bağlı əlaqədar əlilliyi olan şəxslərin uşaqları
- Tək işləyən valideynlərin uşaqları
- 1-ci və 2-ci qrup əlilliyi olan şəxslərin uşaqları
- Hərbi xidmətdə olan şəxslərin uşaqları
- Təhsil alan anaların uşaqları
- Çoxuşaqlı ailələrin uşaqları
- Qəyyumluqda olan uşaqlar
Uşağın imtiyazını sübut edən sənədləri şəxsi kabinetə müvafiq sənədlərin skan versiyalarını (.pdf format) və ya çəkilmiş şəkillərini (.jpg və ya .png formatlar) yükləyə bilərsiniz.
3.Mənim sorğularım
Şəxsi kabinetdə “Sorğu göndərmək” düyməsini basaraq bağçalara sorğunun göndərilməsi prosesinə başlamaq mümkündür.
Bir neçə bağçaya sorğunun göndərilməsi funksiyasını aktivləşdirmək üçün seçilmiş rayonlar üzrə bağçaların siyahısı səhifəsində “Bir neçəsini seçmək” düyməsini basaraq aktivləşdirə bilərsiniz. Valideynlərin Bakı şəhərinin və ətrafında olan bütün rayonlarının bağçalarına sorğu göndərmək imkanı var
Bildirək ki ,” sorğunuzu təsdiqləmək” səhifəsində birlikdə eyni bağçaya qəbul olunmalı uşaqları seçərək və “Sorğuda qeyd olunan uşaqlar mütləq şəkildə birlikdə bağçaya qəbul olunsun. Onlardan biri imtina olunarsa sorğu ləğv olunsun” xanasını işarələyərək bir neçə uşağı birlikdə bir bağçaya qəbul olunması imkanından yararlana bilərsiniz.
Bütün xanalar doldurulduqdan sonra qeydiyyatdan keçirilən uşağın müvafiq məlumatları göstərilir. Göstərilən məlumatları valideyn təsdiq etdiyi halda, uşağın qeydiyyatı başa çatmış hesab edilir.
Son olaraq qeyd edək ki, Bağçaya elektron qəbul sistemi 02 avqust 2021- ci il saat 9:00-dan etibarən aktivdir.
Məmmədova Gülcahan
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.