Cinayt hüququ ümumi hiss

Müəllif ümidvardır ki, sözügedən əsər diqqətli oxucu üçün maraqlı olduğu qədər də, faydalı olacaq.

Cinayt hüququ ümumi hiss

Cinayət hüququnun Xüsusi hissəsinə dair tədris proqramına uyğun yazılmış bu kitab üç hissədən ibarətdir. Birinci hissədə Azərbaycan Respublikası cinayət hüququnun Xüsusi hissəsinin sistemi, cinayətlərin tövsifi ilə əlaqədar məsələlər araşdırılır və Cinayət Məcəlləsinin Xüsusi hissəsinin fəsilləri üzrə bütün cinayət tərkiblərinin cinayət-hüquqi xarakteristikası verilir. İkinci hissədə Cinayət Məcəlləsinin Xüsusi hissəsinin ayrı-ayrı maddələrində verilmiş konkret cinayət tərkiblərinə aid misallar əksini tapmışdır. Üçüncü hissədə cinayət hüququnun Xüsusi hissəsinin müxtəlif məsələlərinə dair Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsinin qərarlarından çıxarışlar və Cinayət Məcəlləsinin Xüsusi hissəsinin bəzi normalarının şərhi ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun qərarlarından çıxarışlar yerləşdirilmişdir.
Kitab cinayət hüququnun Xüsusi hissəsinə daxil olan cinayət tərkiblərinin qanunun nəzərdə tutduğu mənada qavranılmasında, cinayət hüquq normalarının təcrübədə düzgün tətbiq olunmasında hüquqşünaslara kömək edəcəkdir.
Kitab “Hüquqşünaslıq” ixtisası üzrə dərs keçən müəllimlər, habelə təhsil alan tələbələr, müdavimlər, doktorantlar, elmi tədqiqat fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər, məhkəmə, prokurorluq, vəkillik, istintaq və digər hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları və hüquq sistemi ilə maraqlanan sair şəxslər üçün nəzərdə tutulur.

Cinayət hüququ

Cinayət hüququ — müstəqil hüquq sahəsi. O, hüququn ən geniş və fundamental sahələrindən biridir.

Mündəricat

• 1 Cinayət hüququ anlayışı
• 2 Cinayət hüququnun vəzifələri
• 3 Cinayət qanunu
• 4 Cinayət anlayışı
• 5 Cinаyət məsuliyyətinin аnlаyışı
• 6 Mənbə
• 7 Xarici keçidlər

Cinayət hüququ anlayışı

Cinayət hüququnun iki əsas və başlıca anlayışı vardır:

Cinayət hüququnun toxunduğu bütün məsələlər də məhz bu iki anlayışla sıx surətdə və bilavastə əlaqədardır. Belə ki, ölkənin ictimai həyatı üçün təhlükəli olan əməllərin cinayət olması və cinayətə görə cəzanın verilməsi ilə bağlı münasibətlər yaranır. Bu münasibətlərin bir tərəfində cinayət törətmiş şəxs , digər tərəfində isə həmin şəxsi cəzalandırmağa səlahiyyətli olan dövlət durur. Göstərilən münasibətlər hüquq normaları ilə tənzimlənir. Bu normaların məcmusu cinayət hüququ adlanır.

Cinayət hüququ dedikdə, cinayət və cəza ilə bağlı olaraq cinayət törətmiş şəxslə dövlət arasında yaranan münasibətlərin tənzimləyən hüquq normalarının məcmusu başa düşülür.

Cinayət hüququnun ibarət olduğu hüquq normaları müəyyən edir.

1. hansı əməllərin cinayət sayılmasını və əməllərin cəzalandırılması;
2. cinayət məsulliyyətinin əsaslarını;
3. cinayət məsuliyyətinin prinsiplərini;
4. cəzanın növlərini və həddini;
5. cəzanın tətbiq olunma qaydası və şərtləri;
6. cinayət məsuliyyətindən azad etmənin şərtlərini;
7. cəzadan azad etmənin şərtlərini;

Cinayət hüququnun vəzifələri

Hər bir sahə kimi cinayət hüququnun da üzərinə müəyyən vəzifələr düşür. Cinayət hüququnun əsas və başlıca vəzifəsi cəmiyyəti nisbətən təhlükəli cinayətlərdən qorumaqdan ibarətdir. Söhbət cinayət hüququnun qoruyucu vəzifəsindən gedir. Cinayət hüququnun qoruyucu vəzifəsinin mahiyyəti onun sülhün və insanlığın təhlükəsizliyini təmin etməkdən, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarını, mülkiyyəti, ictimai qaydanı və ictimai təhlükəsizliyi, ətraf mühiti, Azərbaycan Respublikasının konstitusiya qruluşunu cinayət əməlindən qorumaqdan ibarətdir. bunların içərisində şəxsiyyətin, onun hüquq və azadlıqlarınin qorunması vəzifəsi mühüm yer tutur. Hüquqi demokratik dövlətlərdə cinayət hüquqi ilk növbədə insan hüquq və azadlıqlarını qorunmasını təmin etməlidir.

Cinayətin qarşısını almaq cinayət hüququnun üzərinə düşən vəzifədir. Buna cinayət hüququnun xəbərdaredici vəzifəsi deyilir. Cinayət hüququnun xəbərdaredici vəzifəsi 2 cür olur: ümumi xəbərdaredici vəzifə; xüsusi xəbərdaredici vəzifə. Cinayət hüququnun ümumi xəbərdaredici vəzifəsinin mahiyyəti ondan ibarətdir ki , cinayət hüququnun cinayət əməlinə görə cəza verilməsi barədə norma müəyyənləşdirilməsi bütün cəmiyyət üzvlərini cinayət törətməkdən çəkindirir, onların cinayət cəzası vermək hədəsi ilə xəbərdar edir: kim cinayət törədərsə, onda həmin şəxs barəsində cəza tətbiq ediləcəkdir. Ümumu xəbərdaredici vəzifənin obeyktini bütün şəxslər təşkil edir.

Cinayət hüququnun xüsusi xəbərdaredici vəzifəsinə gəldikdə qeyd etmək lazımdır ki, cinayət törətmiş şəxs qanunda nəzərdə tutulan cəza verilir və bu yolla onun tərəfindən ikinci dəfə yeni cinayət törədilməsinin qarşısı alınır

Cinayət qanunu

Cinayət hüququnu təşkil edən hüquq normaları (həm ümumi hissəyə, həm də xüsusi hissəyə daxil olan normalar)zahirən cinayət qanununda ifadə olunmuşdur. Cinayət qanununun yaranmasında Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası hüquqi əsas rolunu oynayır. Konstitusiya bütün qanunvericiliyin, o cümlədən cinayət qanunvericiliyinin normativ bazasıdır. burada nəzərdə tutulan bir sıra normaların cinayət qanunvericiliyi üçün mühüm və vacib (müəyyənedici)əhəmiyyəti və rolu vardır (məsələn, hamının qanun və məhkəmə qarşısında bərabər olması barədə norma və s. ).

Cinayət qanunu cinayət hüququnun mənbəyidir. yalnız cinayət qanunu cinayət hüquq norması müəyyənləşdirə bilər. Aşağıdakı məsələlər yalniz və yalniz cinayət qanunu ilə müəyyən oluna bilər:

• hansı ictimai təhlükəli əməllərin cinayət sayılması və cəzalandırılmalı olması;
• cinayət məsuliyyətinin əsasları;
• cəza sistemi, onun təyin olunma qayda və şərtləri;
• cinayət məsuliyyətindən və cəzadan azad olunma.

Cinayət qanunu cinayət hüququnun yeganə mənbəyidir. Cinayət qanunundan başqa, normativ aktların digər növləri (prezident fərmanları, Nazirlər Kabinetinin qərarları, nazirliklerin təlimatları və əmrləri və s. )cinayət hüquq norması müəyyənləşdirə və cinayət hüququnun mənbəyi ola bilməz. Demokratik hüquqi dovlətlərdə məsələyə məhz bu cür yanaşılır.

Əsas cinayət qanunu Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi hesab edilir. Cinayət Məcəlləsi 1999-cu il dekabrın 30-da qəbul olunmuş, 2000-ci il sentyabrın 1-dən qüvvəyə minmişdir. Azerbaycan Respublikasının cinayət qanunvericiliyi Cinayət Məcəlləsi ilə əhatə olunur. Cinayət Məcəlləsi dedikdə, Azerbaycan Respublikasının qüvvədə olan cinayət qanunvericiliyi başa düşülür. Burada cinayət hüquq normalarının bütövlükdə hamısı ifadə olunmuşdur.

Cinayət Məcəlləsi dedikdə, Azerbaycan Respublikasının qüvvədə olan cinayət qanunvericiliyini əhatə edən və özündə bütün cinayət hüquq normalarının hamısını əks etdirən sistemləşdirilmiş normativ akt başa düşülür.

Cinayət anlayışı

Hər hansı şəxs adam öldürür. Şəxs öz qonşusunun əmlakını ogurlayır. Vəzifəli şəxs rüşvət alır. Şəxs qadını gəlir əldə etmək üçün fahişəliyə cəlb edir və s. Adam öldürmə də, ogurluq da, rüsvətxorluq da, fahişəliye cəlb etmə də cinayət hüququn dili ilə desək, cinayət adlanır. Bəs, cinayət dedikdə nə basa düşülür?

Cinayət mübahisəsiz olaraq cinayət hüququnun əsas və mərkəzi anlayışı hesab edilir. Cinayət Məcəlləsinin 14-cü maddəsində ona tərif verilir.

Cinayət dedikdə, təqsirli olaraq törədilən elə ictimai təhlükəli əməl başa düşülür ki, bu əməl Cinayət Məcəlləsi ilə cəza hədəsi altında qadağan olunmusdur.

Cinayət sayilan ictimai təhlükəli əməllər sülh və bəşəriyyətə, şəxsiyyətin həyat və sağlamlığına, vətəndaşların konstitusion hüquq və azadlıqlarına, mülkiyyətə, ictimai təhlükəsizliyə və ictimai qaydaya, dövlət hakimiyyətinə və s. qəsd edir.

Bütün əməllər şübhəsiz ki, cinayət sayıla bilməz. hər hansı əməlin cinayət kimi tanınması üçün tələb olunur ki, həmin əməl cinayətin əlamətlərinə uyğun gəlsin və onlara cavab versin. həmin əlamətlər cinayəti hüquq pozuntusun digər növlərindən fərqləndirməyə imkan verir. Cinayətin əlamətlərinə isə aiddir:

• hüquqazidd olmaq əlaməti;
• ictimai cəhətdən daha təhlükəli olmaq əlaməti;
• təqsirli əməl olmaq əlaməti (təqsirlilik əlaməti);
• cəzalanmalı əməl olması əlaməti;

Cinаyət məsuliyyətinin аnlаyışı

Cinayət məsuliyyəti hüquqi məsuliyyətin bir növü olub, cinayət qanunu ilə dövlət tərəfindən müəyyən edilir. Cinayət məsuliyyəti cinayət törətməkdə təqsirli olan şəxsin dövlət adından mühakimə edilməsini və onun barəsində cəzanın tətbiqini nəzərdə tutur.

Cinayət qanunun bir çox normalarında adı çəklsə də cinayət qanunvericiliyində cinayət məsuliyyətinin anlayışı verilmir. Belə anlayışı cinayət hüquq nəzəriyyəsi işləyib hazırlayır. Lakin elmi ədəbiyyatda cinayət məsuliyyətinin anlayışı ətrafında fikir ayrılığı mövcuddur.

Cinayət məsuliyyəti cinayət törətməkdə təqsirli olan şəxsin etdiyi cinayətə görə dövlət qarşısında yaranan öhdəçiliyi olub, dövlət tərəfindən onun əməlinin və şəxsiyyətinin pislənilməsində, belə şəxsə cəza və digər dövlət məcburiyyət tədbirlərinin tətbiqində və şəxs barəsində məhkumluğun yaranmasında ifadə olunur.

• Электронная библиотека по уголовному праву ALLPRAVO.RU
• Уголовные кодексы стран мира 2007-08-24 at the Wayback Machine
• Федеральный правовой портал. Каталог ресурсов по уголовному праву 2020-06-21 at the Wayback Machine

Xarici keçidlər

• Criminal Law – Cinayət hüququ

September 04, 2021
Ən son məqalələr

Ageniaspis fuscicollis

Agent 47

Agent Herrit: Bloq müharibəsi (film, 2010)

Agent əməliyyatları

Ageratina cartagoensis

Ageratina concordiana

Ageratina cremastra

Ageratina guatemalensis

Ageratina ligustrina

Ageratina lorentzii

Ən çox oxunan

Savi şəbpərəsi

Savoyya hersoqluğu

Savoyya sülaləsi

Savoya

Savmak

cinayət, hüququ, müstəqil, hüquq, sahəsi, hüququn, geniş, fundamental, sahələrindən, biridir, mündəricat, anlayışı, vəzifələri, cinayət, qanunu, cinayət, anlayışı, cinаyət, məsuliyyətinin, аnlаyışı, mənbə, xarici, keçidlər, anlayışı, redaktənun, əsas, başlıca,. Cinayet huququ musteqil huquq sahesi O huququn en genis ve fundamental sahelerinden biridir Mundericat 1 Cinayet huququ anlayisi 2 Cinayet huququnun vezifeleri 3 Cinayet qanunu 4 Cinayet anlayisi 5 Cinayet mesuliyyetinin anlayisi 6 Menbe 7 Xarici kecidlerCinayet huququ anlayisi RedakteCinayet huququnun iki esas ve baslica anlayisi vardir cinayet cezaCinayet huququnun toxundugu butun meseleler de mehz bu iki anlayisla six suretde ve bilavaste elaqedardir Bele ki olkenin ictimai heyati ucun tehlukeli olan emellerin cinayet olmasi ve cinayete gore cezanin verilmesi ile bagli munasibetler yaranir Bu munasibetlerin bir terefinde cinayet toretmis sexs diger terefinde ise hemin sexsi cezalandirmaga selahiyyetli olan dovlet durur Gosterilen munasibetler huquq normalari ile tenzimlenir Bu normalarin mecmusu cinayet huququ adlanir Cinayet huququ dedikde cinayet ve ceza ile bagli olaraq cinayet toretmis sexsle dovlet arasinda yaranan munasibetlerin tenzimleyen huquq normalarinin mecmusu basa dusulur Cinayet huququnun ibaret oldugu huquq normalari mueyyen edir hansi emellerin cinayet sayilmasini ve emellerin cezalandirilmasi cinayet mesulliyyetinin esaslarini cinayet mesuliyyetinin prinsiplerini cezanin novlerini ve heddini cezanin tetbiq olunma qaydasi ve sertleri cinayet mesuliyyetinden azad etmenin sertlerini cezadan azad etmenin sertlerini Cinayet huququnun vezifeleri RedakteHer bir sahe kimi cinayet huququnun da uzerine mueyyen vezifeler dusur Cinayet huququnun esas ve baslica vezifesi cemiyyeti nisbeten tehlukeli cinayetlerden qorumaqdan ibaretdir Sohbet cinayet huququnun qoruyucu vezifesinden gedir Cinayet huququnun qoruyucu vezifesinin mahiyyeti onun sulhun ve insanligin tehlukesizliyini temin etmekden insan ve vetendas huquq ve azadliqlarini mulkiyyeti ictimai qaydani ve ictimai tehlukesizliyi etraf muhiti Azerbaycan Respublikasinin konstitusiya qrulusunu cinayet emelinden qorumaqdan ibaretdir bunlarin icerisinde sexsiyyetin onun huquq ve azadliqlarinin qorunmasi vezifesi muhum yer tutur Huquqi demokratik dovletlerde cinayet huquqi ilk novbede insan huquq ve azadliqlarini qorunmasini temin etmelidir Cinayetin qarsisini almaq cinayet huququnun uzerine dusen vezifedir Buna cinayet huququnun xeberdaredici vezifesi deyilir Cinayet huququnun xeberdaredici vezifesi 2 cur olur umumi xeberdaredici vezife xususi xeberdaredici vezife Cinayet huququnun umumi xeberdaredici vezifesinin mahiyyeti ondan ibaretdir ki cinayet huququnun cinayet emeline gore ceza verilmesi barede norma mueyyenlesdirilmesi butun cemiyyet uzvlerini cinayet toretmekden cekindirir onlarin cinayet cezasi vermek hedesi ile xeberdar edir kim cinayet torederse onda hemin sexs baresinde ceza tetbiq edilecekdir Umumu xeberdaredici vezifenin obeyktini butun sexsler teskil edir Cinayet huququnun xususi xeberdaredici vezifesine geldikde qeyd etmek lazimdir ki cinayet toretmis sexs qanunda nezerde tutulan ceza verilir ve bu yolla onun terefinden ikinci defe yeni cinayet toredilmesinin qarsisi alinirCinayet qanunu RedakteCinayet huququnu teskil eden huquq normalari hem umumi hisseye hem de xususi hisseye daxil olan normalar zahiren cinayet qanununda ifade olunmusdur Cinayet qanununun yaranmasinda Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasi huquqi esas rolunu oynayir Konstitusiya butun qanunvericiliyin o cumleden cinayet qanunvericiliyinin normativ bazasidir burada nezerde tutulan bir sira normalarin cinayet qanunvericiliyi ucun muhum ve vacib mueyyenedici ehemiyyeti ve rolu vardir meselen haminin qanun ve mehkeme qarsisinda beraber olmasi barede norma ve s Cinayet qanunu cinayet huququnun menbeyidir yalniz cinayet qanunu cinayet huquq normasi mueyyenlesdire biler Asagidaki meseleler yalniz ve yalniz cinayet qanunu ile mueyyen oluna biler hansi ictimai tehlukeli emellerin cinayet sayilmasi ve cezalandirilmali olmasi cinayet mesuliyyetinin esaslari ceza sistemi onun teyin olunma qayda ve sertleri cinayet mesuliyyetinden ve cezadan azad olunma Cinayet qanunu cinayet huququnun yegane menbeyidir Cinayet qanunundan basqa normativ aktlarin diger novleri prezident fermanlari Nazirler Kabinetinin qerarlari nazirliklerin telimatlari ve emrleri ve s cinayet huquq normasi mueyyenlesdire ve cinayet huququnun menbeyi ola bilmez Demokratik huquqi dovletlerde meseleye mehz bu cur yanasilir Esas cinayet qanunu Azerbaycan Respublikasinin Cinayet Mecellesi hesab edilir Cinayet Mecellesi 1999 cu il dekabrin 30 da qebul olunmus 2000 ci il sentyabrin 1 den quvveye minmisdir Azerbaycan Respublikasinin cinayet qanunvericiliyi Cinayet Mecellesi ile ehate olunur Cinayet Mecellesi dedikde Azerbaycan Respublikasinin quvvede olan cinayet qanunvericiliyi basa dusulur Burada cinayet huquq normalarinin butovlukde hamisi ifade olunmusdur Cinayet Mecellesi dedikde Azerbaycan Respublikasinin quvvede olan cinayet qanunvericiliyini ehate eden ve ozunde butun cinayet huquq normalarinin hamisini eks etdiren sistemlesdirilmis normativ akt basa dusulur Cinayet anlayisi RedakteHer hansi sexs adam oldurur Sexs oz qonsusunun emlakini ogurlayir Vezifeli sexs rusvet alir Sexs qadini gelir elde etmek ucun fahiseliye celb edir ve s Adam oldurme de ogurluq da rusvetxorluq da fahiseliye celb etme de cinayet huququn dili ile desek cinayet adlanir Bes cinayet dedikde ne basa dusulur Cinayet mubahisesiz olaraq cinayet huququnun esas ve merkezi anlayisi hesab edilir Cinayet Mecellesinin 14 cu maddesinde ona terif verilir Cinayet dedikde teqsirli olaraq toredilen ele ictimai tehlukeli emel basa dusulur ki bu emel Cinayet Mecellesi ile ceza hedesi altinda qadagan olunmusdur Cinayet sayilan ictimai tehlukeli emeller sulh ve beseriyyete sexsiyyetin heyat ve saglamligina vetendaslarin konstitusion huquq ve azadliqlarina mulkiyyete ictimai tehlukesizliye ve ictimai qaydaya dovlet hakimiyyetine ve s qesd edir Butun emeller subhesiz ki cinayet sayila bilmez her hansi emelin cinayet kimi taninmasi ucun teleb olunur ki hemin emel cinayetin elametlerine uygun gelsin ve onlara cavab versin hemin elametler cinayeti huquq pozuntusun diger novlerinden ferqlendirmeye imkan verir Cinayetin elametlerine ise aiddir huquqazidd olmaq elameti ictimai cehetden daha tehlukeli olmaq elameti teqsirli emel olmaq elameti teqsirlilik elameti cezalanmali emel olmasi elameti Cinayet mesuliyyetinin anlayisi RedakteCinayet mesuliyyeti huquqi mesuliyyetin bir novu olub cinayet qanunu ile dovlet terefinden mueyyen edilir Cinayet mesuliyyeti cinayet toretmekde teqsirli olan sexsin dovlet adindan muhakime edilmesini ve onun baresinde cezanin tetbiqini nezerde tutur Cinayet qanunun bir cox normalarinda adi ceklse de cinayet qanunvericiliyinde cinayet mesuliyyetinin anlayisi verilmir Bele anlayisi cinayet huquq nezeriyyesi isleyib hazirlayir Lakin elmi edebiyyatda cinayet mesuliyyetinin anlayisi etrafinda fikir ayriligi movcuddur Cinayet mesuliyyeti cinayet toretmekde teqsirli olan sexsin etdiyi cinayete gore dovlet qarsisinda yaranan ohdeciliyi olub dovlet terefinden onun emelinin ve sexsiyyetinin pislenilmesinde bele sexse ceza ve diger dovlet mecburiyyet tedbirlerinin tetbiqinde ve sexs baresinde mehkumlugun yaranmasinda ifade olunur Menbe RedakteElektronnaya biblioteka po ugolovnomu pravu ALLPRAVO RU Ugolovnye kodeksy stran mira Arxivlesdirilib 2007 08 24 at the Wayback Machine Federalnyj pravovoj portal Katalog resursov po ugolovnomu pravu Arxivlesdirilib 2020 06 21 at the Wayback MachineXarici kecidler RedakteCriminal Law Cinayet huququMenbe https az wikipedia org w index php title Cinayet huququ amp oldid 6113923, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.

CİNAYƏT HÜQUQU. ÜMUMİ HİSSƏ

Aghayev I.B.
Criminal law. The General part.
Dərslik.
Leypsiq: «Leypsiq Universitetinin nəşriyyatı», 2015.
360 səhifə. 35 çap vərəqi.

Cinayət hüququ hüququn müstəqil sahəsi, həmçinin dövlətin hüquqi sisteminin ayrılmaz hissəsidir. O, Cinayət-prosessual hüquqla və Cəza-icra hüququ ilə birgə eyni sahəvi kompleksə daxildir. Onun institut və normalarında dövlətin cinayət-hüquq siyasətinin əsas müddəaları təsbit edilir.

Bütün hüquq profilli ali təhsil müəssisələrində Cinayət hüququ əsas tədris fənnləri sırasına aid edilir. Onun təyinatı – tədqiqatçılara hər hansı bir əməl törətmiş şəxsin nəyə görə və necə cəzalandırılması barədə məlumat verilməsindən ibarətdir. Başqa sözlə desək, burada qanunun keşiyində olan orqanların fəaliyyətinin mühüm istiqamətindən, onun hüdudlarından və qaydalarından bəhs edilir.

Tədris fənni (dərk etmə obyekti) olaraq, Cinayət hüququ peşəkar hüquqşünasların hazırlanmasına istiqamətlənmişdir ki, onların da əsas funksiyası qanunun əsaslı şəkildə və vaxtlı vaxtında tətbiq edilməsindən ibarətdir. Belə olmadığı halda cinayətkarlıqla mübarizə öz dinamikliyini itirə bilər.

Cinayət hüququ fənninin 3 əsas məqsədi vardır: ümumtəhsil, hüquqşünaslıq və praktiki.

Bu kursun ümumtəhsil əhəmiyyəti tələbələrin, yəni gələcək hüquqşünasların ümumixtisas və ümummədəniyyət səviyyəsinin artırılması zərurəti ilə əlaqədardır. Kursun hüquqşünaslıq məqsədi dedikdə, Cinayət hüququnun predmeti, metodu, sistemi, vəzifələri və prinsipləri; cinayət qanunu; cinayətin anlayışı və növləri; cinayət tərkibi və onun elementləri; cinayət məsuliyyəti; cinayətin edilmə mərhələləri və onda iştirakçılıq; cinayətlər çoxluğu və onun formaları; əməlin cinayət olmasını aradan qaldıran hallar; cəzanın məqsədləri və növləri, onun təyin edilməsi və ondan azad etmə; yetkinlik yaşına çatmayanların cinayət məsuliyyəti; tibbi xarakterli məcburi tədbirlər; cinayətlərin tövsifinin əsasları; konkret cinayətlərin tövsif edilməsi qaydası barədə nəzəri biliklərin dərinləşdirilməsi məqsədi başa düşülür. Kursun praktiki rolu cinayət-hüquq institutlarının və cinayət-hüquqi tənzimləmə metodlarının, onların pozitiv və neqativ cəhələrinin tədqiq edilməsi ilə əlaqədardır ki, bu cəhətlər də müxtəlif şəraitlərdə müxtəlif cür dəyişə bilər: pozitiv cəhətlər neqativ nəticələrə səbəb ola bilər və əksinə. Cinayət hüququ nəzəriyyəsinin və praktikasının dərindən mənimsənilməsi cinayət qanunvericiliyinin təkmilləşdirilməsi prosesində öz bəhrəsini verə bilər.

Təqdim olunan dərslik Azərbaycan hüquq elminə qiymətli töhfədir. Belə ki, artıq bir neçə ildir Azərbaycan Respublikasının təhsil müəssisələrinin hüquq fakültələrində ingilis bölmələri fəaliyyət göstərir. Lakin bununla belə, ən mühün hüquq sahələrindən biri hesab edilən cinayət hüququ üzrə dərslik ingilis dilində indiyə qədər çap edilməmişdir. Bu isə, istər ingilis dilində təhsil alan tələbələr, istərsə də müəllimlər üçün böyük çətinliklər yaradır. Sözügedən əsərin buraxılması zərurəti həm tədris prosesinin mənafelərindən, həm də Azərbaycan Respublikasının cinayət-hüquq siyasətində, cəmiyyətin hüquqi təfəkküründə baş verən əhəmiyyətli dəyişikliklərdən irəli gəlir. Onu da qeyd etmək istərdik ki, təqdim etdiymiz dərslik Azərbaycan hüquq elmi tarixində ingilis dilində yazılmış ilk dərslikdir.

Sözügedən əsərin strukturu Azərbaycan Respublikasının 1999-cu ildə qəbul edilmiş Cinayət Məcəlləsinə uyğundur. Məcəllənin qəbul edilməsindən sonra on beş il ərzində ona siyasətdə, iqtisadiyyatda və hüquqda baş verən köklü islahatları, insan hüquq və azadlıqlarının qorunması və ümumbəşəri dəyərlərin prioritetliyi sferasında Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının müddəalarının reallaşmasını əks etdirən əhəmiyyətli dəyişikliklər və əlavələr edilmişdir. Bütün bunlar Azərbaycan Respublikasının cinayət qanunvericiliyinin ölkənin siyasi, iqtisadi və sosial həyatının inkişafına uyğun şəkildə təkmilləşdirilməsinin dinamikliyini bir daha təsdiq edir. Kitabda qüvvədə olan Cinayət Məcəlləsinə edilmiş bütün dəyişikliklər nəzərə alınmışdır ki, bu da oxuculara cinayət qanunvericiliyinin və Cinayət hüququ elminin problemlərini, habelə cinayət-hüquqi baxışların təkamül prosesini daha dərindən dərk etməyə imkan yaradır.

Dərsliyin materialı doqquz bölmədə təqdim edilmişdir. Hər bir bölmə Cinayət hüququnun mahiyyətini müstəqil hüquq sahəsi kimi əks etdirir.

Birinci bölmə Azərbaycan Respublikasının cinayət-hüquq siyasətinin anlaşılma aparatına, metodlarına, mənbələrinə və konstitusiya əsaslarına aid edilir. Belə ki, Cinayət hüququnu tədqiq edənlər üçün bu sahənin, təməli hüquq doktrinası və Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası ilə qoyulmuş konseptual əsaslarını başa düşmək çox əhəmiyyətlidir.

Kitabın ikinci bölməsi Cinayət hüququnun ən vacib, hakim institutuna — cinayət tərkibinə həsr edilmişdir. Onun mahiyyətini dərindən anlamadan Cinayət hüququnu mənimsəmək mümkün deyil. Cinayət tərkibinin tədqiq edilməsinin qanunçuluğa ciddi əməl olunması baxımından da böyük əhəmiyyəti vardır.

Üçüncü bölmə cinayətin edilmə mərhələlərinin və onda iştirakçılığın, dördüncü — cinayətlər çoxluğunun, beşinci — əməlin cinayət olmasını aradan qaldıran halların, altıncı — cəzanın və onun təyin edilməsinin, yeddinci — cinayət məsuliyyətindən və cəzadan azad etmənin, səkkizinci — yetkinlik yaşına çatmayanların cinayət məsuliyyətinin, doqquzuncu — cinayət-hüquqi xarakterli digər tədbirlərin xüsusiyyətlərini müəyyən edir.

Əsər müəllifin 2000—2014-cu illərdə Bakı Dövlət Universitetinin «Hüquq» və «Beynəlxalq hüquq və beynəlxalq münasibətlər» fakültələrində oxuduğu mühazirə mətnlərinin əsasında hazırlanmışdır. Kitabın materialları cinayət-hüquqi problemlərin tədqiqatının elmi-pedaqoji və praktiki təcrübəsinə əsaslanır. Burada cinayət-hüquqi tənzimlənmə ilə bağlı müxtəlif qanunvericilik sahələrinin normalarının inkişafının nəticələrini ümumiləşdirmək vəzifəsi qoyulmuşdur ki, bu da onlardan gələcəkdə hüquqtətbiqetmə praktikasında istifadə edilməsi məqsədini daşıyır. Aparılmış təhlilin əsas məqsədlərindən biri Cinayət hüququ məsələlərin yeni sosial-hüquqi kontekstdə işlənilməsidir.

Təqdim olunan dərslik Cinayət hüququnun hərtərəfli öyrənilməsinin və ali məktəblərdə tədris edilməsinin mükəmməl bazasını təşkil edə bilər.

Onu da qeyd etmək vacibdir ki, bu dərslik xarici ölkələrdə müqayisəli-hüquqşünaslıq nöqteyi-nəzərindən aparılacaq elmi tədqiqatlar üçün əhəmiyyətli elmi mənbə ola bilər.

Müəllif ümidvardır ki, sözügedən əsər diqqətli oxucu üçün maraqlı olduğu qədər də, faydalı olacaq.

MÜNDƏRİCAT

I TITLE
THE CONCEPT OF CRIMINAL LAW

CHAPTER 1
ESSENCE, TASKS AND PRINCIPLES OF CRIMINAL LAW – 19
§ 1. Essence of Criminal law – 19
§ 2. Tasks and functions of Criminal law – 22
§ 3. Criminal law principles – 25

CHAPTER 2
CRIMINAL STATUTE – 30
§ 1. The concept of criminal statute – 30
§ 2. The structure of criminal statute – 32
§ 3. Operation of criminal statute as to time. Retroactive force of the criminal statute – 36
§ 4. Operation of criminal statute in space. Extradition of offenders – 37

CHAPTER 3
THE CONCEPT OF CRIME – 40
§ 1. The essence of a crime – 40
§ 2. Signs of a crime – 43
§ 3. The categories of crimes – 45

II TITLE
CORPUS DELICTI

CHAPTER 4
THE CONCEPT OF CORPUS DELICTI – 49
§ 1. General notion of corpus delicti – 49
§ 2. Signs of corpus delicti – 51
§ 3. Classification of corpus delicti – 54
§ 4. Corpus delicti as an exclusive ground for criminal responsibility – 58
§ 5. Corpus delicti as an exclusive instrument for qualification of crimes – 64

CHAPTER 5
THE OBJECT OF CRIME – 71
§ 1. The concept of the object of crime – 71
§ 2. Classification of the objects of crimes – 73
§ 3. The matter of crime and victim of crime – 77
§ 4. Significance of the object of crime – 80

CHAPTER 6
THE OBJECTIVE ASPECT OF CRIME – 83
§ 1. The concept of the objective aspect of crime – 83
§ 2. Socially dangerous act – 86
§ 3. Socially dangerous consequences – 90
§ 4. Causal link between socially dangerous act and socially dangerous consequences – 95
§ 5. Facultative signs of the objective aspect of crime – 98
§ 6. Significance of the objective aspect of crime – 103

CHAPTER 7
THE SUBJECTIVE ASPECT OF CRIME – 106
§ 1. The concept and importance of the subjective aspect of crime – 106
§ 2. The concept of guilt – 108
§ 3. Form of guilt – 112
§ 4. Intention and its types – 114
§ 5. Negligence and its types – 120
§ 6. Crimes with two forms of guilt – 124
§ 7. Innocent infliction of harm – 126
§ 8. The motive and purpose of crime – 128
§ 9. The emotional state of the person committing a crime – 132
§ 10. Mistake and its types – 134

CHAPTER 8
THE SUBJECT OF CRIME – 141
§ 1. The concept of the subject of crime – 141
§ 2. Age criterion of the subject of crime – 143
§ 3. Sanity – 145
§ 4. Criminal responsibility of persons with mental derangement within sanity – 147
§ 5. Insanity – 150
§ 6. Influence of alcoholic and narcotic intoxication on criminal responsibility – 156
§ 7. Special subject of crime – 160
§ 8. Subject of crime and personality of criminal – 163

III TITLE
STAGES OF COMMITTING A CRIME. COMPLICITY IN A CRIME

CHAPTER 9
STAGES OF COMMITTING A CRIME – 167
§ 1. The concept of the stages of committing a crime – 167
§ 2. Preparation for a crime – 168
§ 3. Attempt to commit a crime – 169
§ 4. Complete crime – 171
§ 5. Voluntary refusal from committing a crime – 173

CHAPTER 10
COMPLICITY IN A CRIME – 176
§ 1. The concept and signs of complicity in a crime -§ 176
§ 2. Forms of complicity in a crime – 178
§ 3. Types of accomplices of a crime – 181
§ 4. Responsibility of the accomplices of a crime – 184

IV TITLE
MULTIPLICITY OF CRIMES

CHAPTER 11
THE CONCEPT OF THE MULTIPLICITY OF CRIMES – 189
§ 1. The unified crime – 189
§ 2. The essence and juridical signs of the multiplicity of crimes – 194

CHAPTER 12
REPETITION OF CRIMES – 197
§ 1. The concept and features of repetition of crimes – 197
§ 2. Simple repetition of crimes – 200
§ 3. Criminal trade – 202

CHAPTER 13
CUMULATIVE CRIMES – 205
§ 1. The concept and signs of cumulative crimes – 205
§ 2. Real cumulation – 207
§ 3. Ideal cumulation – 208
§ 4. Competition of penal norms – 210

CHAPTER 14
RECIDIVISM OF CRIMES – 214
§ 1. The concept and signs of the recidivism of crimes – 214
§ 2. Types of the recidivism of crimes – 217

V TITLE
CIRCUMSTANCES EXCLUDING СRIMINALITY OF A DEED

CHAPTER 15
FEATURES OF CIRCUMSTANCES EXCLUDING СRIMINALITY OF A DEED – 223
§ 1. Necessary defence – 223
§ 2. The infliction of harm on detained person, who has committed a crime – 227
§ 3. Extreme necessity – 230
§ 4. Justified risk – 232
§ 5. Execution of order or instruction – 234

VI TITLE
PUNISHMENT AND ITS IMPOSITION

CHAPTER 16
THE CONCEPT AND SYSTEM OF PUNISHMENTS – 237
§ 1. The concept and purposes of punishment – 238
§ 2. The concept of the system of punishments – 242
§ 3. Fine – 246
§ 4. Deprivation of the right to hold certain offices or practice certain activities – 248
§ 5. Community service – 250
§ 6. Correctional labour – 253
§ 7. Deprivation of liberty – 257
§ 8. Punishments, applied only as additional – 260
§ 9. Punishments, applied to military personnel – 263

CHAPTER 17
IMPOSITION OF PUNISHMENT – 267
§ 1. General principles for imposition of punishment – 267
§ 2. Circumstances mitigating and aggravating punishment. Imposition of a milder punishment, than provided for a certain crime – 273
§ 3. Imposition of punishment for preliminary and joint criminal activities – 278
§ 4. Imposition of punishment for multiplicity of crimes not involving the previous conviction of the perpetrator – 281
§ 5. Imposition of punishment for recidivism of crimes – 284

VII TITLE
RELEASE FROM CRIMINAL RESPONSIBILITY AND PUNISHMENT

CHAPTER 18
RELEASE FROM CRIMINAL RESPONSIBILITY – 287
§ 1. The concept and grounds for release from criminal responsibility – 287
§ 2. Release from criminal responsibility due to active repentance – 289
§ 3. Release from criminal responsibility due to reconciliation with the victim of crime – 291
§ 4. Release from criminal responsibility due to change in situation – 293
§ 5. Release from criminal responsibility due to expiration of limitation period – 295

CHAPTER 19
RELEASE FROM PUNISHMENT – 297
§ 1. The concept and grounds for release from punishment – 297
§ 2. Conditional early release from the punishment and replacing the unserved term of the punishment with a milder one – 301
§ 3. Release from punishment due to illness – 305
§ 4. Suspended punishment for pregnant women and persons with infants – 308
§ 5. Release from punishment due to expiration of the limitation period of the judgement – 311
§ 6. Conditional conviction – 312

CHAPTER 20
AMNESTY, PARDON, CONVICTION – 318
§ 1. Amnesty – 319
§ 2. Pardon – 320
§ 3. Conviction – 324

VIII TITLE
CRIMINAL RESPONSIBILITY OF JUVENILES

CHAPTER 21
FEATURES OF THE CRIMINAL RESPONSIBILITY AND PUNISHMENT OF JUVENILES – 329
§ 1. Criminal responsibility and punishment of juveniles – 329
§ 2. Release of juveniles from criminal responsibility and punishment – 332

IX TITLE
OTHER MEASURES OF PENAL NATURE

CHAPTER 22
FEATURES AND TYPES OF OTHER MEASURES OF PENAL NATURE – 337
§ 1. Compulsory measures of medical nature – 337
§ 2. Special confiscation – 344
§ 3. Penal measures applied to legal entities – 348