Deyl karnegi dostu nece qazanmali

Nyu-Yorkda natiqlik sənəti üzrə kurslar aparan Deyl insani münasibətlərlə maraqlanmağa başlayır. 1936-cı ildə işıq üzü görən “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli?” adlı kitabı Deylin həyatını büsbütün dəyişir. Bir il ərzində milyon nüsxədən çox satılan bu kitab tezliklə 14 dilə tərcümə olunur. Deyl kitabında insanlarla rəftarın əsas metodlarından, eyni zamanda onları incitmədən, təhqir və təhdid etmədən öz baxışlarına meylləndirmə üsullarından və s. məsələlərdən söhbət açırdı.

Deýl Karnegi – Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli

Deýl Karneginiň «Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli?» atly kitabynyň ilkinji neşiri 1937-nji ýylda okyjylara ýetirilýär. Onuň şol gezekki tiražy bar-ýogy 5 müň nusgadan ybarat. Deýl Karnegi we kitaby çap edijiler Simon bilen Şuster beýle köp satyşyň boljagyna garaşmaýarlar. Beýle üstünlige olar geň galýarlar. Kitap bir gijäniň özünde ençeme okyjynyň söýgüsini gazanýar. Şol sebäpden hem ol yzly-yzyna çap edilip, okyjylaryň islegleri kanagatlandyrylýar. Ol okyjylaryň ýüreginde aýratyn orun eýeläp, şol günden soňra iň gowy kitaplaryň hataryna girmegi başarýar. Deýl Karneginiň bu kitaby 1993-nji ýylda Ahmet Gurbannepesow we Gurbanmyrat Hojamyradow tarapyndan türkmen diline terjime edilýär.

Deýl Karnegi million dollar gazanmagyň iňlis diline bir söz düzümini goşmakdan has aňsatdygyny aýdýar. «Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli?» hem syýasy makalalaryň we romanlaryň ençemesinde ulanylmak bilen, özboluşly söz düzümine öwrülýär. Kitap häzirki wagta çenli öňdebaryjy dilleriň birentegine terjime edildi.

Şu ýerde şeýle sorag ýüze çykýar: Dostlaşmagy, adamlar bilen nähili gatnaşmalydygyny her bir adamyň özi hem bilýärkä Deýl Karneginiň bu kitabyny näme üçin okamaly? Kitabyň artykmaçlygy näme? Bize öňdenem bilýän zatlarymyzy aýtjak bolsa, onda bu kitaby uly isleg bilen alyp okamagyň hajaty nämekä?

Muňa jogap bermek üçin ilki bilen biz Deýl Karneginiň özüniňem aýatda dirikä öz bitiren işlerini gaýta-gaýta, irginsizlik bilen öwrenendigini bilmeli. «Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli?» kitaby ýazyjynyň «Täsirli gürlemek» we «Ynsan gatnaşyklary» sapaklarynda okuw kitaby hökmünde ulanylmak üçin ýazylypdyr. Şu wagt hem ol okuw kitaby hökmünde peýdalanylýar. Kitapda dost gazanmak we täsirli gürlemek ýaly ynsan gatnaşyklarynda özüňi nähili alyp barmalydygy, haýsy halatlarda adamlar tarapyndan makullanýan ýa-da ýazgarylýan ýagdaýa sezewar bolunýandygy köp kişä belli hem bolsa, «Möhüm däl-le!» diýlip başdansowma garalýan, aslynda weli ynsan gatnaşyklarynyň özenini düzýän häsiýetlerdir hereketler aýdyň we giňden düşündirilýär.

Deýl Karnegi ömrüniň soňuna çenli, ýagny 1955-nji ýyla çenli, kitaby gaýta-gaýta okap, onda döwrebap özgerişlikleri geçiripdir. Ol öz metodikasynda yzygiderli özgerişlikleri amala aşyryp, kitaplaryna täzelikler girizip durupdyr. Kitaplary we beýleki bitiren işleri üçin Karneginiň owazasy häli-häzir hem belentdir. Onuň bu kitabynyň okyjysy ýyl saýyn artmak bilen, müňlerçe adam Karneginiň eserlerinden sapak alýar. Ýene-de şonça adam onuň «Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli?» atly kitabyny durmuşyny has gowulandyrmak maksady bilen ürç edip okaýar we öwrenýär.

Deýl Karneginiň özi kitabyň näme sebäpden we nähili ýazylandygy barada

«XX asyryň ilkinji otuz bäş ýylynda Amerikanyň neşirýat merkezlerinde millionlarça kitaplar çap edilýärdi. Olaryň köpüsi örän ýürekgysgynç kitaplar bolup, birentegi adamlara çykdajy etdirmekden başga işe ýaranokdy. Iň uly neşirýat merkezleriniň biriniň dolandyryjysy bir gezek, öz şereketiniň ýetmiş bäş ýyllyk tejribesine garamazdan, her çap edýän sekiz kitabynyň ýedisinde puly köýüp, zyýana galýandygyny boýun aldy.

Beýle bolsa meniň başga bir kitap ýazmaga meýillenmegimiň sebäbi näme? Men ýazanymdan soňra siz näme üçin bu kitaby okamaga synanyşmaly?

Ikisem gowy sorag. Häzir oňardygymdan jogap berjek bolaýyn.

Men diňe bir Nýu-Ýorkda däl, başga-da birnäçe şäherde telekeçi we professional zenandyr erkeklere täsirli gürlemegiň ýollaryny öwretdim. Ynsan gatnaşyklary barada ýazylan ýörite kitap bolmansoň, sapakda gerekli boljak kitaby özüm ýazmaga synanyşdym. Hötdesindenem geldim. Halansyňyz diýip umyt edýärin.

Kitaby taýynlamak üçin gazet-žurnallardaky ýazgylary, makalalary hem-de tema degişli tapyp bilen ähli maglumatlarymy okadym. Kömekçim ikimiziň diňe Teodor Ruzweltiň özüne degişli ýüzden gowrak biografiýa okandygymyz ýadyma düşýär. Biz başga hiç zada wagt aýyrmazdan, hiç hili bahana aramazdan, diňe haýsydyr bir adamyň dost gazanmak ýa-da täsirli gürlemek babatda ulanyp biläýjek her bir pikirini ýüze çykarmaga çalyşdyk. Şol toplan maglumatlarymyň kömegi bilen «Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli?» atly gysga leksiýamy taýynladym. «Gysga» diýmegimiň sebäbi ol başda gysgady, soň göwrümini ulaltmagym netijesinde bir sagat otuz minutlyk leksiýa öwrüldi.

Bu kitap, şu günki görnüşi ýaly, edil bir günde dörän kitap däl. Ol edil çaganyň ulalyp kemala gelşi ýaly özgerip, şu günki katdyna ýetdi, laboratoriýanyň daşynda, kämil adamlaryň edinen tejribeleri esasynda ösüp kemala geldi.

Kitapda beýan edilen maglumatlar esasynda ençeme satyjynyň söwdasy oňup, ýokary derejelere galdy, galdygyça-da özgerdi. Birentek dolandyryjynyň at-abraýy we alýan aýlyk haklary bu kitabyň kömegi bilen ýokarlandy. Hatda munuň bilen baglylykda bir dolandyryjy kitapdaky düzgünler boýunça hereket etmek bilen işiniň hilini gowulandyrandygyny we alýan hakynyň hem esli ýokarlanandygyny aýtdy.

Adamlar özleriniň ýeten netijesine geň galýarlar. Bu bir keramat ýaly görünýär. Käte adamlar iş günlerine çenli garaşyp bilmän, ýekşenbe günleri hem öýüme jaň edip, gazanan üstünliklerini, amala aşyran öňegidişliklerini buşlamaga sabyrsyzlanardylar…

Prinston uniwersitetiniň öňki ýolbaşçysy Jon G. Hibben bir duşuşygymyzda «Bilim – bu durmuşdaky dürli ýagdaýlar bilen ýüzbe-ýüz bolmak başarnygydyr» diýipdi.

Eger kitabyň ilkinji üç bölümini okap bolanyňyzdan soň, azajyk hem bolsa özüňizi durmuşdaky dürli ýagdaýlara taýýarlykly duýmasaňyz, men bu kitaby tutuşlygyna biderek çekilen zähmet hökmünde görmeli bolaryn. Herbert Spenseriň aýdyşy ýaly, «Bilimiň iň esasy maksady gönüden-göni maglumat öwrenmek däl-de, öwrenilen maglumatlary amala aşyrmak üçin herekete geçmekdir». Bu kitap hem hut öwrenenleriňi amala aşyrmak, başgaça aýdylanda, herekete geçmek baradadyr.»

Kitabyň gurluşy barada

Kitap jemi 6 bölümden ybarat bolup, her bölüm hem birnäçe bapdan durýar:

Adamlar bilen gatnaşygyň esasy tärleri (3 bap)
Berjaý eden halatyňda, adamlara ýagşy görünmäge mümkinçilik berýän alty düzgün (6 bap)
Adamlary öz nukdaýnazaryňa imrindirmek üçin berjaý etmeli on iki düzgün (12 bap)
Berjaý eden halatyňda, göwnüne degmän, öýkeletmän adama täsir edip bolýan dokuz düzgün (9 bap)
Jadylaýjy täsir edip, geň galdyryjy netije beren hatlar
Berjaý eden halatyňda, maşgala durmuşyň has bagtyýar bolmagyna mümkinçilik döretjek ýedi düzgün (7 bap)

Bu kitabyň kömegi bilen ýokarda agzalyp geçilenleriň hemmesi otuz alty dile terjime edilip, on müňden gowrak okyja ýetirildi. Mundan beýläk okajaklara-da kitabyň peýdasy deger diýip umyt edýäris.

Taýýarlan Hekimowa O.

Facebook

Вы используете браузер, который Facebook не поддерживает. Чтобы все работало, мы перенаправили вас в упрощенную версию.

Deyl Karnegi – “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli” на Facebook. Если вам интересны новости Deyl Karnegi – “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli”, регистрируйтесь на Facebook сегодня!

Deyl Karnegi – “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli”

О пользователе Deyl Karnegi – “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli”

Deyl Brekendric Karnegi (ing. Dale Breckenridge Carnegey, 1922-ci ildən sonra — Carnegie; 24 noyabr 1888 — 1 noyabr 1955) — amerika pedaqoqu, yazıçı. Ünsiyyət nəzəriyyəsinin yaradıcısı, bu sahədə psixologiyanın nəticələrini praktikaya tətbiq edib, münaqişəsiz ünsiyyət konsepsiyasının yaradıcısı. Ünsiyyət təkmilləşdirilməsi üzrə, səmərəli ünsiyyət, natiqlik qabiliyyəti üzrə kurslar təşkil edib.Onun kitabları indi də bütün dünyada çox populyardır.
Deyl Karnegi insanların “kişisəl inkişaf” mövzusunda nə qədər az məlumata sahib olduqlarını, hətta hər hansı bir canlı haqqında insandan daha çox kitab olduğunu başa düşərək, həyatını bunu dəyişdirməyə həsr etmişdir. Yazdığı kitablarda əsasən yaşanmış və sınaqdan keçmiş hadisələrdən istifadə etmişdir. Onun ən məşhur əsərlərindən “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli” kitabı təkcə çap olunduğu 1936-cı il ərzində 30 milyondan çox satılmış, bir çox dilə tərcümə edilmişdir.

Deyl Karnegi və onun məsləhətləri

Yer üzündə elə bir insan tapılmaz ki, ətrafdakılara təsir etmək, öz arzu və istəklərini həyata keçirmək və qarşısıalınmaz bir hisslə gərəkliliyini duymaq marağında olmasın. Elə isə insan münasibətləri sahəsində dünya şöhrətli Amerika mütəxəssisi Deyl Karneginin fikirləri ilə tanış olaq. Deyl Karnegi ilə tanışlıqdan əvvəl onun kimliyilə maraqlanaq.

Deyl Karnegi 1888-ci ildə Amerikanın Missuri ştatında anadan olub. Heç kimin tanımadığı Deyli məşhurlaşdıran və ona milyonlar qazandıran keyfiyyət sırf təsadüf nəticəsində yaranıb. Belə ki, təhsil haqqını ödəyə bilməyən Deyl anasının məsləhəti ilə diskussiya dərnəyinə daxil olub, nitq mədəniyyətini öyrənir. Və müxtəlif mövzular üzrə çıxışlar edərək pul qazanmağa başlayır. Yaxşı natiq kimi tanınan Deyl təhsilini başa vurduqdan sonra ticarətlə məşğul olmağa başlayır. Bu sahədə işləri pis getməsə də, o, natiqlik sənətinin ardınca getmək qərarına gəlir. Və bu məqsədlə Nyu- Yorka yollanır.

Nyu-Yorkda natiqlik sənəti üzrə kurslar aparan Deyl insani münasibətlərlə maraqlanmağa başlayır. 1936-cı ildə işıq üzü görən “Dostu necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli?” adlı kitabı Deylin həyatını büsbütün dəyişir. Bir il ərzində milyon nüsxədən çox satılan bu kitab tezliklə 14 dilə tərcümə olunur. Deyl kitabında insanlarla rəftarın əsas metodlarından, eyni zamanda onları incitmədən, təhqir və təhdid etmədən öz baxışlarına meylləndirmə üsullarından və s. məsələlərdən söhbət açırdı.

Deyl Karnegi bu kitabla kifayətlənmədi, insani münasibətlər mövzusunda daha bir neçə kitabı oxucuların ixtiyarına verdi. Onun metodikasının əsas prinsipi belə idi: “Tənqid mənasızdır, tənqid insanı yalnız müdafiəyə keçməyə məcbur edir. Bu zaman isə tənqid olunan insan bir qayda olaraq, hər vəchlə özünə haqq qazandırmağa çalışır. Ümumiyyətlə, tənqid təhlükəlidir. Adamın qüruruna, heysiyyətinə toxunur və buna məruz qalan insan bütün ömrü boyu bunu yadda saxlayır”. Missuri ştatında sadə həyat tərzi sürən Deyl bu prinsip əsasında qələmə aldığı əsərləri ilə dünya şöhrəti qazandı. Və yarım əsrdən artıqdır ki, Deyl Karneginini əsərləri geniş oxucu audotoriyasını itirməyib. Deyl Karnegi 67 yaşında dünyasını dəyişib.

On iki qayda

Bu gün Deyl Karneginin ətrafdakılarla düzgün münasibət qurmaq barədə qənaətləri ilə tanış olacağıq. Təbii ki, düzgün münasibət qurmağın üsulları bir söhbətə sığmır. Ən azı ona görə ki, bu sahə ilə bağlı sizin maraq dairəniz kifayət qədər genişdir. Və bu maraqları təmin etmək üçün çoxlu sayda qaydalar var. Bu gün biz Deyl Karneginin təbirincə desək, “Adamları nöqteyi-nəzərinizə meylləndirməyə imkan verən on iki qayda” ilə tanış olacağıq.

I qayda: Mübahisədə üstün gəlmək olmaz

Nəzərə alın ki, bir qayda olaraq, öz fikrində israrlı olan adamlar mübahisə edir. Siz öz fikrinizdə nə qədər israrlısınızsa, qarşı tərəf də öz fikirlərinə bir o qədər inamla yanaşır. Əmin ola bilərsiniz ki, qarşı tərəf heç vaxt öz fikrindən dönməyəcək. Onun sizin fikirlərinizlə razılaşacığını isə heç ağlınıza belə gətirməyin. Bunu nəzərə alan Deyl Karnegi “Mübahisədə üstün gəlmək olmaz” müddəasını əsas tutaraq, məsləhət görür ki, mübahisədə qələbə qazanmağın yeganə yolu ondan yayınmaqdır.

II qayda: Düşmən qazanmağın asan yolu və bundan necə çəkinməli?

Düşmən qazanmaq, eləcə də dostlarınızı itirmək istəmirsinizsə, müsahibinizin fikirlərinə hörmətlə yanaşın. Qarşı tərəf haqsız olduqda belə, bunu ona qəti və kəskin şəkildə deməyin. Zərurət yoxdursa, heç vaxt haqsızlığını ona xatırlatmayın. Yox əgər onun haqsız olduğunu söyləmək zəruridirsə, bunu yumşaq formada və yavaş-yavaş edin. Təbii ki, ilk növbədə səmimi, mehriban ovqat yaradın. Onun bir çox məsələlərdə haqlı olduğunu, yalnız hansısa məqamda yanıldığını söyləyin. Bu, Deyl Karneginin təklif etdiyi variantdır. Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, bu barədə bütün müdrik adamlar həmrəydir. O cümlədən, müqəddəs kitablarda söylənilən fikirlər də üst-üstə düşür. Məsələn, “Qur’ani-Kərim” də bəndələrə bağışlamaq yolunu tutmağı məsləhət görür. Və yaxud İsa peyğəmbər “Öz rəqibinlə tezcə barış” deyib.

III qayda: Haqsızsınızsa, bunu etiraf edin

Bu, qarşı tərəfi yumşaltmağın, hətta onu öz tərəfinizə çəkməyin ən asan yoludur. Deyl bu barədə öz fikirlərini sual şəklində ifadə edib: “Əgər bizi istər-istəməz toqquşma gözlədiyini biliriksə, təşəbbüsü öz əlimizə almaqla başqasını qabaqlamaq daha yaxşı olmazdımı? Özünü tənqid etmək başqaları tərəfindən ittiham olunmaqdan daha asan deyilmi?”. Buna görə də Deyl məsləhət görüb ki, qarşınızdakı tərəf-müqabilinizi qabaqlayaraq, sizə söyləyəcəyi bütün tənqidi fikirləri özünüz haqda söyləyin. O dəqiqə müsahibinizin sizin haqda fikirləri dəyişəcək. Ümumiyyətlə, öz səhvlərini etiraf etmək insanı başqalarının gözündə ucaldır. İnanın ki, səhvinizi etiraf etməklə istədiyinizdən daha çox şeyə nail ola bilərsiniz.

IV qayda: İnsan zəkasına doğru birbaşa yol

Dördüncü qayda çox sadədir. Xeyirxahlıq, dostluq və qarşındakını anlamaqla adamların fikrini dəyişdirməyə daha tez nail olacağınızı nəzərə alıb, bəri başdan mehribanlıq mövqeyində durun.

V qayda: Sokratın sirri

Deyl Karneginin fikrincə, Sokratın sirri bir kəlmədən ibarətdir. Nədir o kəlmə? Əlbəttə ki, “bəli”. Söhbət əsnasında tez-tez “bəli” deməyi unutmayın. Onu da bilin ki, bu sözü tək sizin işlətməyiniz kifayət deyil. Müsahibinizlə söhbəti elə aparın ki, o özü tez-tez “bəli” demək məcburiyyəti qarşısında qalsın. Məsələn, onun maraqlarından çıxış edərək, “Sən istəmirsən ki…?” sualı qoyun. Bu zaman o, sizinlə razılaşaraq “bəli” deyəcək. Bu, o deməkdir ki, siz öz istəyinizə nail olmusunuz, hər şey sizin ürəyinizcə olacaq.

VI qayda: Şikayətlərdən xilas olmağın yolu

Bu qayda, az qala, aforizmləşən “qulaq asmaq lazım gələndə birinci ol, danışmaq lazım gələndə sonuncu” məsləhətini xatırladır. Söhbət zamanı qarşınızdakının ürəyini boşaltmasına imkan yaradın. İmkan verin ki, daha çox o danışsın. Bu, nəinki şikayətləri dinləyərkən, ümumiyyətlə, istənilən söhbət zamanı ən münasib mövqedir. Eləcə də qarşınızdakının hirsini soyudar. Üstəlik o, sizi ən maraqlı həmsöhbət kimi xatırlayar.

VII qayda: Əməkdaşlığa necə nail olmalı?

Deyl Karnegiyə görə əməkdaşlığın ən asan yolu budur: qoy müsahibiniz elə hesab etsin ki, hansısa məşhur fikir onun özünə məxsusdur. Təbii ki, söhbət önəmli fikirlərdən gedir. Deyl Karnegi bu qayda barədə danışarkən, Amerika prezidenti Teodor Ruzveltin prinsipini xatırladırmış. Teodor Ruzvelt kimi isə vəzifəyə təyin edərkən, ilk növbədə komandasını masa arxasına dəvət edib, bu vəzifəyə layiqli bir namizəd tapmaqda ona köməklik göstərmələrini rica edirmiş. Və özünün nəzərdə tutduğu namizədin adı çəkilənə qədər T.Ruzvelt “Daha kimi məsləhət görərdiniz?” deyə soruşarmış.Beləliklə, komandası T.Ruzvelti son dərəcə demokratik və əvəzolunmaz bir rəhbər kimi dəyərləndirərdi.

VIII qayda: Sizin üçün möcüzə yaradacaq düstur.

Həmişə hadisələrə müsahibinizin nəzərləri ilə baxmağa çalışın. Onun maraq və istəklərini əsas götürərək, istənilən məsələni götür-qoy edin. Deyl Karnegi bu qaydanı tövsiyə edərkən, onu ilk növbədə dəcəl uşaqlarla sınaqdan çıxarmağı məsləhət görüb.

IX qayda: O, nə istəyir?

Bu qaydaya riayət edərkən ilk növbədə qarşınızdakı adamın nə istədiyini özünüz üçün aydınlaşdırın. Və onun fikir və istəklərinə səmimi canıyananlıqla yanaşın.

X qayda: Hamının ürəyincə olan çağırış

Nədir bu çağırış? Əlbəttə ki, xeyirxah motivli çağırışlar hamının ürəyinə yatır. Hərdən hamının maraqlarına cavab verən, istirahət eləmək, şənlənmək üçün şərait yaradan ideyalarla çıxış etsəniz, pis olmaz. Axı niyə də yox? Bu zaman siz özünüz də gözəl istirahət edə bilərsiniz.

XI qayda: Kinoda və radioda belədir. Bəs siz niyə belə etmirsiniz?

Yəqin ki, bu qaydanı oxuyarkən, görəsən, kinoda və radioda nə edirlər deyə fikirləşirsiniz. Deylin bu qaydası elə məhz buna xidmət edir. Müsahibdə maraq oyatmaq, ən yaxşı halda isə onu həyəcanlandırmaq lazımdır. Belə olan təqdirdə ideyalarınızı daha asanlıqla həyata keçirə bilərsiniz. Bu ideyaların səmərəsiz olmayacağına isə şübhə etməyin.

XII qayda: Digər heç nə təsir etmirsə, bunu yoxlayın.

Deyl Karneginin adamları nöqteyi-nəzərinizə meylləndirməyə imkan verən 11 qaydası sizə kömək etməkdisə, onda onların hamısının üstündən xətt çəkin və 12-ci qaydaya riayət edin. Qarşınızdakına meydan oxuyun və onun zəif damarını tutun. Yəni onun zəif cəhətlərini müəyyənləşdirərək, mübahisə zamanı bu cəhətlərdən yararlanmağa çalışın. Bu zaman nəyə qadir olduğunuzu göstərməkdən çəkinməyin. Üstünlüyə nail olmaq, qalib gəlmək istəyirsinizsə, 12-ci qayda sizin sonuncu şansınızdır.