Press "Enter" to skip to content

Rowan Atkinsons kimdir, qızım? Budur Həyatı Haqqında 9 Fakt

yədə ən böyük səhv həddindən artıq tələsməkdir. J.J.Russo uşağın

AZƏrbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan müƏLLİMLƏR İnstitutu

Abdulla Şaiq. Хatirələr// Azərbaycan jurnalı, 1954, № 1.

Bünyadov Z.M. Azərbaycan VII-IX əsrlərdə. Bakı, 1989.

Əhmədоv H. M. Azərbaycan məktəb və pedaqоji fikir tariхi.

Bakı: Təhsil, Elm, 2001.

Rüstəmov F.A. Şərqdə pedaqogika tarixi. Bakı: Nurlar, 2002.

Rüstəmov F.A. Pedaqogika tarixi. Bakı: Nurlar, 2010.

Əlibəyzadə E.M. Azərbaycan хalqının mənəvi mədəniyyət

tariхi (İslamaqədərki dövr). Bakı: Gənclik, 1998.

Hüseynzadə R.L.Qədim və orta əsrlərdə Azərbaycanda tərbiyə,

təhsil və pedaqoji fikir. Bakı: Nurlar, 2007.

İmadəddin Nəsimi. Mən bu cahana sığmazam. Bakı: Gənclik,

Məmmədov K.A. Şərq pedaqoji fikir tarixindən (Tədris vəsaiti).

Bakı: Mütərcim, 2011.

Qumilyоv L.N. Qədim türklər. Bakı: Gənclik, 1993.

Şükürlü Ə. Qədim türk yazılı abidələrinin dili. Bakı, Maarif,

Seyidov F.Ə. Soy kökümüzdən gələn pedaqoji fikir. Bakı, 2004.

Seyidov F.Ə. Türk xalqlarının tərbiyə və məktəb tarixinə dair.

Bakı: Sevinc, 1997.

Mövlana Dərgahından Əsintilər. Bakı: İpək yolu, 2008.

İslam əxlaqı. Bakı: 2008.

KLASSİK QƏRB VƏ RUSİYA PEDAQOJİ FİKRİNDƏ

TƏRBİYƏ MƏSƏLƏLƏRİNƏ BİR NƏZƏR

Əhatə olunan məsələlər:

5.1. Avropa klassiklərinin tərbiyə və təhsil haqqında fikirləri

5.2. Rusiya klassiklərinin tərbiyə haqqında fikirləri.

5.1. Avropa klassiklərinin

tərbiyə və təhsil haqqında fikirləri

Yan Amos Komenskinin tərbiyə haqqında fikirləri. XVII

əsrdə yaşamış çex pedaqoqu Yan Amos Komenski (1592-1670)

elmi pedaqogikanın banisi hesab olunur. O, 92 əsərin müəllifidir.

Komenskinin “Böyük didaktika” əsəri pedaqoji fikrin ən dəyərli

əsərlərindən biri hesab edilir. O bu kitabında didaktikanın nəzəri-

pedaqoji əsaslarını, kollektiv sinif dərs sisteminin pedaqoji əsasla-

Humanizm və demokratiklik Komenski dünyagörüşünün əsa-

sını təşkil edir. Y.A.Komenski pedaqogikasını təbiətəmüvafiqlik pe-

daqogikası adlandırırlar. Onun fikrinsə insan təbiətin bir hissəsi ol-

duğundan onun tərbiyəsi də təlimi də təbiətin qaydalarına tabe ol-

malıdır: “Təbiət hər yerdə bizə nümunə göstərir”. O, təbiəti müəllim

hesab edir və Siseronun “. əgər bir rəhbər kimi biz təbiətin

arxasınca getsək, heç bir zaman azmarıq” – fikrinə haqq qazandırır.

Buradan belə nəticə çıxır ki, uşaq da təbiətin bir hissəsi olduğundan,

onun tərbiyəsi də təbii yolla getməlidir. Məktəb bütün qaydalarını

dəqiq olaraq təbiətdən götürməlidir. “Balıqlar suya, ağaclar meşə-

yə, otlar çəmənliyə toplaşdığı kimi, uşaqlar da məktəbə toplaş-

malıdır”. Komenski fərdi təlimin əleyhinə çıxmış, sinif-dərs siste-

mini, kollektiv təlimin zəruriliyini əsaslandırmışdır. Y.A.Komenski

dövrünün məktəb sistemini yaratmış, onun məqsəd və vəzifələrini

müəyyənləşdirmişdir. O, məktəbi insanlıq, humanizm, əməksevərlik

tərbiyə edən iş emalatxanası adlandırmışdır. O, elə məktəblər

açmağı tələb edirdi ki, orada hər iki cinsdən olan bütün gənclər bir

yerdə elmləri öyrənə bilsinlər. Məktəbin əsas vəzifəsi cəmiyyətdə

ümumi müdrikliyi yaymaqdan ibarətdir. Y.A.Komenski yaş dövrlə-

rinə uyğun olaraq məktəb sistemini belə vermişdir: 1) 0-6 yaşa

qədər – uşaqlıq – “Ana qucağı məktəbi” – ailədə tərbiyə; 2) 6-12

yaş – yeniyetmə – ana dili məktəbi – hər hansı yaşayış məntəqəsində

yerləşən məktəb; 3) 12-18 yaş – gənclik – latın dili məktəbi – (gim-

naziya) – hər şəhərdə; 4) 18-24 yaş – kişiləşmə – akademiya –

Birinci mərhələ üçün Komenski “Ana qucağı məktəbi” adlı

vəsait də yazmışdır. “Ana qucağı məktəbi”ndə uşaqların ətraf aləm-

lə tanışlığı, xarici hiss üzvlərini inkişafı nəzərdə tutulurdu.

Y.A.Komenski təlim prinsiplərinin mahiyyətini izah edərək,

aşağıdakı kimi təsnif etmişdir:

3) biliklərin möhkəmləndirilməsi;

4) sistemlilik və ardıcıllıq;

Y.A.Komenski əyanilik prinsipini müəllimlər üçün “Qızıl

qayda” adlandıraraq yazırdı: “Mümkün olan hər şeyi duyğularla

qavramağa təqdim etmək, yəni görünəni – görmə duyğusuna,

səsi – eşitmə duyğusuna, iyi – iybilmə duyğusuna, dadı olanı –

dad duyğusuna, toxunula biləni – lamisə duyğusuna təqdim

etmək qoy müəllimlər üçün qızıl qayda olsun”.

Y.A.Komenski tərbiyə məsələlərinə öz pedaqoji nəzəriyyəsin-

də xüsusi yer ayırmışdır. O, hər bir xalqın gələcəyini və rifahını

yeniyetmələrin düzgün tərbiyəsində görürdü.

Y.A. Komenski uşaqların tərbiyəsində nümunəyə böyük əhə-

miyyət verir və deyirdi: “Axı uşaqlar meymun kimidirlər. Onlar

yaxşı və pis nə görsələr kənardan təhrik olmasa da, onu təqlid

etməyə səy edirlər. Bu yolla onlar dərketmədən qabaq təqlid et-

məyi öyrənirlər. Mən bu zaman istər həyatdan, istərsə də tarix-

dən götürülmüş nümunələri nəzərdə tururam və ilk növbədə

həyatdan alınmış nümunələri əsas götürürəm. Çünki onlar

uşaqlara yaxındır və daha qüvvətli təsir göstərir. Belə ki, hər

kəsdən əvvəl qoy valideynlər nümunə göstərsinlər. Özləri ev

intizamını ciddi gözləsinlər. Müəllimlər isə qoy başqaları

arasında öz əxlaqı ilə seçilən ən yaxşı adamlar olsunlar”.

Y.A. Komenski, tərbiyənin qarşısına aşağıdakı vəzifələri qo-

1. Bizi əhatə edən xarici aləmi dərk etdirmək;

2. İnsanın nə etməli olduğunu öyrətmək;

3. Dinə sadiq, mömin insanlar yetişdirmək.

Y.A.Komenskiyə görə tərbiyənin aşağıdakı metodları vardır:

1) Şəxsi nümunə; 2) nəsihət; 3) təmrinlər; 4) rəğbətləndirmə; 5) cəza.

Y.A.Komenski öz dövrü üçün əhəmiyyətli olan bir neçə dərs

kitablarının müəllifidir. Bu dərsliklər içərisində “Dillərin açıq qa-

pısı”, “Real aləm şəkillərdə” xüsusilə fərqlənir. “Dillərin açıq qa-

pısı” həm dilin qrammatikasını, həm də bilik sahələrini əhatə edir.

“Real aləm şəkillərdə” kitabı Komenskinin “Pansofiya” (hamıya,

hər şeyi öyrətmək) ideyasına uyğun tərtib edilən, ibtidai bilikləri

əhatə edən uşaq ensiklopediyasıdır. Pedaqogika tarixçilərinin fik-

rincə bu kitab məktəbi həyata, həyatı məktəbə gətirməkdir.

Y.A.Komenski təlim-tərbiyə prosesində müəllimin roluna

yüksək qiymət verir. O deyirdi ki, sən ata kimi hərəkət etməyi

bacarmırsansa, müəllim kimi fəaliyyət göstərə bilməzsən. Müəllim

uşaqları öz nümunəsi ilə tərbiyələndirməlidir. Y.A.Komenski peda-

qoji aləmdə ümumbəşəri fenomendir. Üç əsrdən artıqdır ki, onun

pedaqoji sistemi, ideyaları yaşayır.

Con Lokkun tərbiyə haqqında fikirləri. Con Lokk (1632-

1704) şəxsiyyətin tərbiyəsi sahəsində dolğun nəzəriyyə yaradan

ingilis maarifçilərindən biridir. O, öz ideyalarını “Tərbiyə haqqında

fikirlər” (1693) əsərində vermişdir. C.Lokkun fikrincə, bütün millə-

tin rifah halı uşaqların tərbiyəsindən asılıdır, insanların onda doqqu-

zu tərbiyənin nəticəsində xeyirxah, yaxud ziyankar, faydalı, yaxud

Görkəmli mütəfəkkirin fikrincə, tərbiyənin əsas məqsədi və

vəzifəsi ağıllı və planlı, ardıcıl iş aparmağı bacaran centlmen yetiş-

dirməkdir. C.Lokk qeyd edirdi ki, “Əsl centlmen fiziki, əqli və

mənəvi cəhətdən təkmilləşdirilmiş bir insan olmalıdır”. “İnsanın

tərbiyəsi necədirsə, özü də elədir”.

Onun fikrincə, “hər cür tərbiyənin məhsulu olan müxtəlif

ailələrdən gəlmiş müxtəlif tərbiyəli uşaqlar həqiqi centlmenin

yetişməsinə mane ola bilər”.Ona görə, “həqiqi centlmen evdə

yetişməlidir”. Tərbiyə haqqında mütərəqqi fikirləri ilə C.Lokk yeni

tərbiyə sisteminin bünövrəsini qoymuşdur.

C.Lokkun sensualizmi də diqqəti cəlb edir. Onun sensualizmi

tərbiyə sisteminin əsasını təşkil etməklə tərbiyənin şəraitə uyğun

qurulmasına zəmin yaratmalıdır. C.Lokk fiziki tərbiyəyə də üstün-

lük verir və “sağlam bədəndə sağlam ruh olar” deyirdi.

C.Lokkun pedaqoji fikirləri tərbiyə prinsipləri əsasında hər-

tərəfli inkişaf etmiş şəxsiyyətin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Xarakteri düzgün tərbiyə etmək, əxlaqlı, intizamlı insan böyütmək

tərbiyənin əsas vəzifəsidir. Tərbiyənin əsas vasitəsi isə mühakimə

deyil, məhz insanların canlı nümunəsi olmalıdır.

İnsanların müsbət nümunəsi tərbiyəyə öz təsirini göstərir.

Uşağın tərbiyəsində əsas amillərdən biri onun müsbət vərdişlərə

yiyələnməsidir. Müsbət adət və vərdişlər uşaqlara erkən yaşlardan

aşılanmalıdır. Tərbiyədə müsbət nəticələr kobudluqla, zorla deyil,

yumşaq, xoş rəftarla əldə olunur. Odur ki, tərbiyə sahəsində müsbət

vərdişləri uşaqlara tədricən aşılamaq lazımdır.

C.Lokkun fikrincə, tərbiyənin yaxşı nəticələr verməsi üçün

uşağın fərdi keyfiyyətləri mütləq nəzərə alınmalıdır. Bu tərbiyənin

metodunda dəyişiklik etməyi zəruri edir. Çünki uşağa onun fərdi

xüsusiyyətlərinə görə yaxınlaşmaq lazımdır ki, tərbiyəçi öz metodu-

nu ona uyğun dəyişə bilsin.

C.Lokk tərbiyə metodları dedikdə, qarşıya qoyulmuş məqsədə

çatmaq üçün tətbiq edilən tərbiyə vasitələrini başa düşürdü. Tərbiyə

vasitələrinə aşağıdakıları aid edirdi:

valideyn nüfuzu;

uşaqla müsahibə;

Mükafat (rəğbətləndirmə) və cəzalandırma.

C.Lokk qeyd edirdi ki, yaxşı tərbiyə almış işgüzar insanlar

cəmiyyət üçün böyük alimlərdən də çox xeyir verə bilərlər. Fiziki

və əxlaqi kamillik əldə etmək, habelə elmlərin öyrənilməsinin əxla-

qa və tərbiyəyə təsiri alimi düşündürən mühüm məsələlərdən idi.

Con Lokka görə, əmək tərbiyəsi ona görə zəruridir ki, o, uşa-

ğı pis adətlərdən uzaqlaşdırır, habelə onu işgüzar gələcəyə hazırla-

yır. Uşağı əməyə və sənətə hazırlayarkən onun maraqları da mütləq

nəzərə alınmalıdır. Uşaq üçün maraqsız olan, zorla yerinə yetirilən

iş heç bir yaxşı nəticə verməz.

Con Lokk “Ağ lövhə” nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür. Onun

fikrincə uşaq doğularkən onun beyni ağ lövhə kimi təmiz olur.

Sonra ətraf aləm tədricən ona təsir edir və xarakteri formalaşır. O,

həmin nəzəriyyəsini “Təcrübələr” adlı əsərində belə ifadə edir: in-

san qəlbi ağ lövhə kimidir. Bu nəzəriyyənin öz dövrü üçün böyük

əhəmiyyəti vardır. Bu nəzəriyyə ilə Con Lokk feodalizm cəmiy-

yətinə, onun qayda və qanunlarına böyük zərbə vurmuşdu. O,

bununla fitri qabiliyyətlər nəzəriyyəsini rədd edirdi. V.Q.Belinski

Lokk nəzəriyyəsinin çatışmayan cəhətlərini tənqid etmişdi. O

yazırdı ki, uşaq beyni ağ lövhə deyil, imkanı olan toxumdur. Uşaq

dünyaya müəyyən təbii imkanlarla gəlir, həmin təbii imkanlar

həyatda inkişaf edir. Con Lokk isə həmin nəzəriyyə ilə hər cür fitri

istedadı inkar edirdi.

Lokk “Əqlin tərbiyəsi” əsərində göstərir ki, heç bir xalqın

övladı milliyyətindən, irqindən asılı olmayaraq ağılsız, qabiliyyətsiz

doğulmur. Avropa və zənci qəbilələri bir-birindən fərqləndirən tər-

biyədir, ictimai mühitdir..

Con Lokkun fikrincə uşaqlarda olan bəzi zərərli keyfiyyətlər

cəmiyyətdən gəlir. Ona görə də hər bir valideynin uşağını evdə

tərbiyə etməsi yaxşı olardı.

Onun pedaqoji görüşlərində ailə tərbiyəsi mühüm yer tutur.

C.Lokk tərbiyəçidən tərbiyə etdiyi uşağın bütün fərdi xüsusiyyətini

öyrənməyi tələb edirdi. O, insan xarakterində bir sıra mənfi və

müsbət keyfiyyətləri sadalayır, tərbiyəçidən tələb edirdi ki, uşaqda

müsbət keyfiyyətlərin inkişafına imkan yaratsın. Pis adətləri lap

kiçik vaxtdan yerindəcə boğmaq lazımdır.

Lokk tərbiyəyə yaradıcı bir proses kimi baxırdı. Ona görə

uşağın fərdi xüsusiyyəti həyatı boyu dəyişməz qalmır, səmərəli pe-

daqoji təsirin gücü ilə uşaq psixikasını dəyişdirmək olmaz. Con

Lokkun fikrincə, uşaq xarakteri axan çaya bənzəyir. Çayın qarşısın-

da bənd vurub onun istiqamətini, məcrasını dəyişdirmək mümkün

olduğu kimi, insan xarakterini də tərbiyənin gücü ilə dəyişdirmək

Beləliklə, Lokk XVII əsrdə geniş vüsət tapmış tərbiyəni hər

şey hesab edən nəzəriyyənin başında durur, onun yaradıcısı hesab

olunurdu. Jan Jak Russo, Pestalotsi də onun nəzəriyyəsindən qida-

Jan Jak Russonun tərbiyə haqqında fikirləri. XVII əsr

fransız maarifçilərindən biri də Jan Jak Russodur (1712-1778). O,

təbii hüquq, təbii tərbiyə və təbii din nəzəriyyələrini irəli sürmüş-

I. Təbii hüquq nəzəriyyəsi. J.J.Russo ya görə, əmək adamla-

rını, onların uşaqlarını tərbiyə etməyə ehtiyac yoxdur. Onlar onsuz

da tərbiyəlidirlər. Dövlətlilərin uşaqlarını tərbiyə etmək lazımdır. O

zaman dünya başqa şəkil alar. Ona görə də J.J.Russo Emili varlı

ailədən götürmüşdü. O, deyirdi ki, pozulmuş cəmiyyət insanları da

pozur, belə cəmiyyətdə Emili tərbiyə etmək olmaz. Ona saf tə-

biətdə, təbiətə uyğun tərbiyə vermək lazımdır. Təbiətə imkan ver-

mək lazımdır ki, uşaqları tərbiyə etsin. Bitkini becərməklə, insanı

tərbiyə etməklə formalaşdırmaq olar.

II. Təbii tərbiyə nəzəriyyəsi. Russoya görə, uşağın tərbiyəsi

təbiətə uyğun olmalıdır. Russo azad tərbiyə tərəfdarı idi. Russo tər-

biyənin psixoloji cəhətdən əsaslandırılmasını müdafiə edir, uşağın

yaş xüsusiyyətləri ilə bərabər, həm də fərdi xüsusiyyətlərinin nəzərə

alınmasını zəruri hesab edirdi.

J.J.Russonun nəzəriyyəsinə görə, təbii tərbiyə tərbiyəçinin

uşağı dərindən bilməsi, onun şəxsiyyətinə yüksək dərəcədə hörmət

etməsi nəticəsində onu pis təsirdən qoruya bilər. J.J.Russo deyirdi

ki, uşaqlar tərbiyəni üç mənbədən: təbiət, əşyainsanlardan alır:

1. Təbiət vasitəsi ilə tərbiyə insanın qabiliyyətlərini, hiss or-

qanlarını inkişaf etdirmək deməkdir;

2. Əşya və hadisələrlə tərbiyə uşaq şəxsiyyətinə onu əhatə

edən mühitlə təsir etmək deməkdir. Məsələn: uşaq əlini oda vurur,

əli yanır. Ona görə də ikinci dəfə əlini bir daha oda vurmur və bura-

dan da təbii olaraq əşyalar vasitəsilə uşaq tərbiyə olunur.

3. İnsanlarla tərbiyə uşaq şəxsiyyətinə müəyyən məqsədlə

edilən pedaqoji təsirdir. Russoya görə, alınan bilik və vərdişlər

insanlar tərəfindən verilən tərbiyəyə daxildir.

Bu üç təsir istiqamətdə, vəhdətdə həyata keçirilərsə, tərbiyə

düzgün gedər, qarşıya qoyulmuş məqsədə nail olmaq olar. Tərbi-

yədə ən böyük səhv həddindən artıq tələsməkdir. J.J.Russo uşağın

təcrübəsini həddindən artıq yüksək qiymətləndirirdi. Təbiətin ver-

diyi bizdən asılı deyildir. Russonun təbii tərbiyə nəzəriyyəsi onu

azad tərbiyəyə gətirib çıxarırdı. O deyirdi: “Təbiət tələb edir ki,

uşaqlar böyük olmazdan əvvəl, uşaq olsunlar!”

Tərbiyənin vəzifələrinə J.J.Russo xoşbəxtliyi, həm də ləyaqəti

inkişaf etdirməyi, arzuları məhdudlaşdırmağı, qüvvələri inkişaf et-

dirməyi daxil edirdi. Belə tərbiyə olunan şəxsiyyət ləyaqətli, xoş-

bəxt, rəhmdil olmaqla sözün əsl mənasında insan kimi yetişir.

J.J.Russonun fikrincə, kamil tərbiyə təbii tərbiyə olmalı, tərbi-

yə olunanın təbiətinə tamamilə cavab verməlidir. Tərbiyə zamanı

heç bir zor, təzyiq işlədilməməlidir.

III. Təbii din nəzəriyyəsi. J.J.Russo Allahın varlığını qəbul

edirdi. O, tərbiyədə uşağın yaş xüsusiyyətlərini nəzərə almaq tələ-

binə müvafiq olaraq insanın inkişaf dövrlərini müəyyənləşdirməyə

O, “Emil və ya tərbiyə haqqında” adlı pedaqoji əsərində

Emilin inkişafını dörd dövrə bölür. Əsər özü beş hissədən ibarətdir.

Dörd hissəsi Emilin tərbiyəsinin dörd dövründən, beşinci hissə isə

qadın tərbiyəsindən, yəni Sofiyanın tərbiyəsindən bəhs edir.

Beləliklə, J.J.Russonun fikrincə, kamil tərbiyə təbii öyrənmə

ilə olmalı və tərbiyə olunanın təbiətinə tamamilə müvafiq olmalıdır.

Tərbiyə zamanı heç bir zor, təzyiq işlədilməməlidir.

Russo uşağın nitq inkişafına xüsusi əhəmiyyət verirdi. O tələb

edirdi ki, söz aydın deyilməli və əşya uşağa göstərilməlidir. Uşaq

nitqinin inkişafında Russo hər cür tələskənliyin əleyhinədir. Sözlə-

rin təhrif edilərək tələffüz olunması Russoya görə uşaqda pəltəklik

Russoya görə iki yaşa qədər uşaqlar həqiqi əqli qabiliyyətlərə

malik olmurlar. Onlarda təfəkkür, hətta yaddaş belə yoxdur. Onlar

yalnız səsləri, obrazları, duyğuları, rabitələri yadda saxlaya bilirlər.

Onların bilikləri yalnız duyğularda əks olunur, təfəkkürə keçmir. Bu

dövr əqlin yuxu dövrüdür. Madam ki, belədir, onda uşaqlara əqli

məsələlərlə məşğul olmağı təklif etməyin faydası yoxdur.

Russoya görə fiziki inkişaf, əqli inkişafla sıx bağlıdır. Fiziki

inkişaf əqli inkişaf mərhələsinə zəruri hazırlığı yerinə yetirir.

Uşağın ağıllı və düşüncəli olması üçün onun möhkəm, sağlam

olmasına çalışın. Qoyun o işləsin, hərəkət etsin, qaçsın, qışqırsın,

həmişə fasiləsiz hərəkətdə olsun. Qoyun o, güclü və qüvvətli adam

olsun. Onda onun əqli də inkişaf edəcəkdir. Bədəni fiziki möhkəm-

ləndirməyə gəldikdə Russo burada uşağın həddən artıq əzizlənməsi

və qəyyum edilməsinin əleyhinə çıxır. Uşağın ilk addımlarından

müstəqilliyə öyrədilməsi vacibdir. Uşaq öz gücünə, qüvvəsinə inan-

malıdır. Russo qeyd edirdi ki, Emil ayaq açıb yeriyəndə onun qoru-

yucu papağı, təkərlərə bərkidilmiş səbəti olmayacaqdır. O, özü yeri-

məyi öyrənəcək, yıxılacaq, duracaq, lakin, öyrənəcəkdir. Qoy uşaq

müstəqil addım atarkən yıxılsın, dizi əzilsin, əti göyərsin – bütün

bunlar bu yaşda təhlükəli deyil. Çünki, əzab çəkmək ilk şeydir ki,

uşaq ona alışmalı, öyrənməlidir.

Russo əmək tərbiyəsinə xüsusi əhəmiyyət verir və deyirdi:

“Əlini işsiz başını fikirsiz qoyma”! Oğlu Emilə məsləhət görərək

deyirdi “Emil kəndli kimi çalışmalı, filosof kimi düşünməlidir”.

Russo sənətkarlıq əməyinə xüsusi qiymət verərək deyirdi ki, “Sə-

nətkar heç kimdən asılı deyildir”.

Uşağa hansı peşəni öyrətməli? Hər şeydən əvvəl daim faydalı

olan peşəni öyrətmək lazımdır. Bu peşələr dəbdən, dövlətli adamlar-

dan asılı olmayaraq mövcuddur. Buna görə də Emil özünə şərəfli,

faydalı bir peşəni seçməlidir. Russoya görə peşələr içərisində ən şə-

rəflisi əkinçilikdir. Daha sonra dülgərlikdir.

Fransız materalist filosoflarının görkəmli nümayəndələrindən

biri Klod Adrian Helvetsidir (1715-1771). Helvetsi fitri ideyaları

rədd edərək tərbiyənin rolunu yüksək qiymətləndirir və deyirdi:

“Tərbiyə hər şeyə qadirdir!”. Onun fikrincə tərbiyə hər şeyi həll

edir, tərbiyə vasitəsilə dahilər yetişdirmək mümkündür. Bu isə onun

idealist – “dünyanı rəylər idarə edir” baxışından irəli gəlirdi. Hel-

vetsi yazırdı ki, insan biliyi onun duyğularının məhsulu olduğundan,

tərbiyənin əsas vəzifəsi hiss orqanlarını tərbiyə və inkişaf etdirmək-

dən ibarətdir. Həqiqətlər nə qədər yüksək olursa olsun hamı tərəfin-

dən qavranıla bilər – deməklə insanlar arasında olan təbii fərqləri in-

kar edirdi. Helvetsinin fikrincə din xadimlərini məktəbdən qovmaq,

köhnə sxolastik feodal məktəbini kökündən dəyişmək, məktəbləri

dünyəvi etməklə dövlətin ixtiyarına vermək lazımdır. Helvetsi

ictimai tərbiyəni ailə tərbiyəsindən üstün tutaraq məktəb tərbiyəsinə

böyük əhəmiyyət verirdi. “Ağıl haqqında”, “İnsan, onun əqli qabi-

liyyətləri və tərbiyəsi haqqında” əsərlərni yazmışdır.

Deni Didro (1713-1784) , fransız materialist filosoflarından

biridir. D. Didro “Fəlsəfi düşüncələr”, “Korların məktubu və gözlü-

lərə nəsihət” adlı əsərlərində feodal quruluşunu tənqid edir, öz fikir-

lərində ardıcıl olaraq materiyanın məhv olmamasını və yaşamasını

möhkəm müdafiə edirdi. O, duyğuları qiymətləndirərək deyirdi, ağ-

lımız hakim, duyğularımız isə şahidimizdir. Didro tərbiyənin əhə-

miyyətinə böyük qiymət verirdi, lakin Helvetsi kimi onu həddindən

artıq şişirtmirdi. Helvetsiyə cavab olaraq deyirdi:

“Tərbiyə hər şeyə yox, çox şeyə qadirdir!”. O, insanlar

arasında təbii imkanların və ona tərbiyənin təsirini izah edirdi. Did-

ro köhnə məktəb sistemi və proqramlarını dəyişdirilib aradan götü-

rülməsini tələb edirdi. O, öləndə belə öz materialist fikrindən dön-

məmişdir. 1773-cü ildə o, İkinci Yekaterina tərəfindən Rusiyaya

dəvət edilmiş və ona yeni əsaslar üzrə maarif planı tərtib etmək tap-

şırılmışdır. O, «Rusiyanın universitet planı»nı tərtib etmişdir.

Rowan Atkinsons kimdir, qızım? Budur Həyatı Haqqında 9 Fakt!

Rowan Atkinson, tanınmış bir İngilis komediya ustası, aktyor və yazıçıdır. Valideynləri Eric Atkinson idi və Ella 1945-ci ildə evlənmişdi və evlənmişdi. 4 qardaş ailədən gəldiyi üçün ən kiçikdir. 1990-cı ildə Sunterra Sastry ilə evləndi və 2015-ci ildə müvəffəqiyyətli evlilik dövrlərindən 3 uşaqları ilə boşandılar. İlk arvadı Sastry ilə boşandıqdan sonra Rowan Louise ilə evləndi və birlikdə bir oğlu Isla oldu.

1975-ci ildə kraliça kolleci Oxford-da magistr proqramına yazılmadan əvvəl elektrik mühəndisliyi ixtisası üzrə lisenziya aldığı üçün əla təhsilə malikdir. Ən çox cənab Bean kimi tanınır. Cənab Bean 6 yanvarda anadan olub ci, 1955, İngiltərə, Consett County Durham.

Atkinson BBC radio 3 1979 üçün bir komediya şousu seriyasına başladı və buna Atkinson insanlar adını verdi. 2005-ci ildə İngilis komediyasının ən əyləncəli aktyorları arasında yer aldı. Bundan əlavə, bir neçə televiziya filmində və şouda rol aldı. Özünəməxsus xarakteri cənab. lobya bütün filmlərdə özünü göstərir. Rowan bu obrazı elə yaratdı ki, heç bir tərcüməyə ehtiyac olmadan bütün dillərdə gülməli xüsusiyyət gətirə bilsin.

Rowan Atkinson’un 2012-ci ildə cənab Bean olaraq təqaüdə çıxması nəzərdə tutulmuşdu. Yazıçılara görə, cənab lobya’nın çox uşaq olduğunu düşündüklərini və bu qədər gec yaşda bu qədər uşaq davranmağın kədərli bir şey olduğunu söylədilər. Bununla birlikdə, bu ifadələri təkzib etdi və daha sonra 2016-cı ildə bu xarakteri heç vaxt istefa etməyəcəyini iddia etdi Bay Bean. O vaxtdan bəri, digər televiziya çıxışları arasında bir sıra televiziya reklamlarında, Çin filmində rol aldı. 2018-ci ildə cənab lobya, kanalının 10 milyon abunəçisini keçdiyindən YouTube almaz oynatma düyməsini aldı.

2014-cü ildə yeni bir cizgi serialı ilə TV-də geri dönüş etdi. Oyuncaq krallar olan ilk bölüm ilk olaraq 2019-cu ilin fevralında Atkinsonun səsləndirdiyi cənab Bean fasulyesi ilə yayımlandı. Film karyerasına rəsmi olaraq James bond filmində köməkçi rolu ilə başladı və bir daha heç vaxt deməyin. Bu zaman, yenə də eyni köməkçi rolunu oynayan komediyalarda görünməyə başladı.

Bay Bean, bu şəxsiyyətindəki fiziki komediyası ilə ən yaxşı tanınır. Bir dəfə Keniyaya tətilə gedərkən və şəxsi təyyarəsindəki pilotu huşunu itirdi. Lakin pilotu sağalana qədər təyyarəni havada saxlamağı bacardı və Nairobinin Wilson hava limanına endi. Drama və xeyriyyəçilik xidmətləri səbəbiylə 2013-cü il ad günü şərəfləri zamanı İngilis imperatorluğunun sərəncamı komandiri təyin edildi.

Lily Sastry: Həyatı Haqqında 9 Fakt

1. O, ifaçıdır

Eynən atası kimi, Lily də bir ifaçıdır, amma rovanın etdiklərindən bir qədər fərqlidir. Lily burlesk rəqqasəsidir və kabare ifaçısıdır. İlk dəfə 2016-cı ildə Pheasantry-də satılan bir şouda çıxış etdi. O zamandan bəri tək qadın son şou olaraq bilinən şousunda çıxışını davam etdirdi. 2018-ci ildə mahnısının bir musiqi videosunu yayımladı və daha sonra rejissor kanalına tam olaraq buraxıldı. Karyerası atalarının karyerasından fərqli olmasına baxmayaraq, ikisi də hərəkət bacarıqlarından istifadə edir və bu da onları demək olar ki, bənzər edir. Lily’nin atasının hərəkətlərinə xatırladığını tez bir zamanda görə bilərsiniz.

2. Ailəsi

Lily iki nəfərlik bir ailədən gəlir və qardaşı Ben ilk övladdır. Anası, Blackadder dəstində vizajist olan Susan Sastry. Benjamin Atkinson 2016-cı ildə prestijli kral hərbi akademiyasına qəbul edildi. Bununla yanaşı, İsla adında ögey qardaşı da var. Isla, 2017-ci ilin dekabrında Rowan və Louise Ford tərəfindən dünyaya gəldi.

3. İngiltərə vətəndaşıdır

Şəkil mənbəyi: Pinterest

Lily, kənddə valideynləri tərəfindən böyüdülmüş və biri Oxfordshire və Northamptonshire-də bir neçə evi var idi. Oundle’daki bir internat məktəbinə getdi və milliyyəti İngilisdir.

4. Musiqini sevir

Karyerası xaricində musiqi dinləməyi sevir. R&B və pop musiqisinin böyük bir pərəstişkarıdır. Həm də rəqs tamaşalarına baxmağı sevir, yəqin ki, bu tamaşalardan yeni hərəkətlər etmək. Mahnılarını yazdığından və onlar üçün əla melodiyalar yaratdığından oxumağa olan sevgisi onu yetərincə təhrik etmiş olmalıdır. Lily həm də köhnə məktəb musiqisinin pərəstişkarıdır və Aretha Franklin, Diana Ross və Whitney Houston-a baxır. Bunun xaricində daha sonra səs buluduna yüklədiyi mahnılarını və canlı şoularını qeyd edir.

5. Anasının adını soyad kimi istifadə edir

Şəkil mənbəyi: Pinterest

Lily 1995-ci il təvəllüdlüdür və anasının adını soyad kimi istifadə edir. Anasının adını istifadə etməsinin səbəbləri hələ bilinmir. Bununla birlikdə, Rowan’ın yeni ortağı Louise Ford ilə üçüncü bir uşaq gözlədiyini açıqladıqdan sonra 2017-ci ilin oktyabrında Rowan’ın soyadından dəyişdiyindən bu barədə fərziyyələr var. 2018-ci ildə atası ilə qırmızı xalçada göründüyü üçün bu da doğru olmaya bilər.

6. Şəxsi həyat yaşayır

Diqqət mərkəzində olmasına baxmayaraq, Lily həyatını gizli saxlamağa mümkün qədər çalışır. Bunun səbəbi soyadını dəyişdirməsinin səbəbi ilə bağlı heç bir açıqlama verməməsi, əksinə fərziyyələrini səsləndirmək üçün ictimaiyyəti tərk etməsidir. Əlavə olaraq, heç kim onun tanışlıq həyatı haqqında bir şey bilmir, onu da ictimaiyyətdən qoruyub saxlayır. Bir sözlə, Lily haqqında daha az məlumat var və ictimaiyyətə verilən məlumatların əksəriyyətində karyerası kimi gizlədə bilmədiyi açıq şeylər var.

7. Atasının arxasınca gedir

Lily haqqında danışacaqları çox az olsa da, atasından çox dəstək aldıqları göz qabağındadır. Rowan, Lily’nin mahnıları yazmasını, qeydlərini oxumasını və mahnıları səs buluduna yükləməsini təmin edir. Bildirilir ki, Rowan qızı maddi cəhətdən dəstəkləyir, bu da onun oxuma və rəqs karyerasında böyük uğuru diktə edir. Diqqət mərkəzində olan Rowan, əldə etdiyi baba qədər uğurlu ola bilməsi üçün Lily’yə yüksək təzyiq göstərmiş olmalıdır.

8. Gənc yaşlarında şou-biznesə qatıldı

Zanbaq şou-biznesə çox həssas yaşlarında girdi. 2014-cü ildə bir dəfə bir uşaq filmində işə qəbul xarakteri olan diş rolunu oynadı. Lily, 2007-ci ildə cənab fasulye tətilində də filmlərdə kiçik rollar oynadı. Jonny İngilis yenidən doğulmuş filmində ekranı 2017-ci ildə məşhur atası ilə paylaşdı. Tutqusu üçün davamlı səyləri onu məşhur İngilis qadınlarından biri etdi.

9. Lily Instagram-ın daimi istifadəçisi idi

Bir çox minilliklər kimi, o da sosial medianın, xüsusən İnstaqramın fəal üzvü idi. Tez-tez şəkillər yükləyə bilərdi. Bununla birlikdə, valideynləri boşandıqdan sonra, rəqəmsal bir detoks etmək üçün Instagram hesabını ləğv etdi. Twitter hesabı qismən aktivdir və o vaxtdan bəri həyatı və sonrakı hərəkətləri ilə əlaqəli olaraq qalır.

Lily Sastry və Ailəsi

Lily iki nəfərlik bir ailədən gəlir və qardaşı Ben ilk övladdır. Anası vizajist olan Susan Sastry’dir. Benjamin Atkinson 1993-cü ildə anadan olub. 2016-cı ildə prestijli kral hərbi akademiyasına qəbul edildi.

O nə üçündir?

Hal-hazırda, Lily rəqs edən və müğənni kimi çıxış edir, bu da media şouları üçün əlverişli rəylərini qazandı. Həm də Beyoncé, Bruno Mars və səmimi okeanın böyük bir pərəstişkarıdır, bu da onların musiqi yaratma tərzindən çox şey öyrəndiyini göstərir. Bununla birlikdə, özünəməxsusluğu hələ də aşağı səviyyədə saxladığına əmin oldu ki, bundan sonra nə gətirəcəyini gözləyəsən.

Xülasə

Şəkil mənbəyi: Pinterest

Lily’s bio-dan onun istedadlı ifaçılardan biri olduğu aydın olur. Uğuru, gənc yaşlarından bəri kürəyi olan dəstəkləyən atasına borcludur. Lily tərəfindən tətbiq olunan məxfilik, xüsusən məşhurlarla həsəd aparmaq üçün bir şeydir. Onlara danışmaq üçün çox şey verdiyiniz zaman insanlar çox pis ola bilər.

Ailə dəstəyi də Lily’nin karyera böyüməsinin vacib bir xüsusiyyətidir və qeyd etmək lazımdır ki, ailələr karyera yüksəlişinizə çox təsir göstərir. Rowan, Lily’nin bütün mərhələlərində karyera böyüməsinə böyük dəstək olmuşdur, bu da həsəd aparacaq bir şeydir.

Heç kim mükəmməl deyil və hər kəs qaçılmaz mübarizə aparır, status-kvonun heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Bu, məşhur bir ailədən gəlməsinə baxmayaraq, Lily’nin valideynlərinin ayrı yollarla getmələri ilə aydın olur, bu da asanlıqla həll olunmur. Nəhayət, məxfilik həyatınızda həlledici olmalıdır, çünki insanlar indi etmədiklərini məhv edə bilməzlər.

Siyasi mühacirlərin həyatı haqqında ilk sənədli serial

Serialın ideya müəllifi və ərsəyə gətirəni Şamaxı şəhərində müstəqil jurnalist kimi fəaliyyət göstərən Laçın Məmişovdur.

Film Azərbaycanda siyasi baxışlarına görə təqiblərə, təhdidlrə məruz qalaraq ölkəni tərk etməyə məcbur olan mühacirlərin həyatından bəhs edir. Hər bölümü bir siyasi mühacirin taleyindən bəhs edən sənədli serial bütünlükdə 17 seriyadan ibarət olacaq. Sənədli filmin bütünlükdə ölkəni sözün həqiqi mənasında yalnız həyatı təhlükə qarşısında qaladığına, siyasi əqidəsinə görə tərk edən şəxslərə həse olunacağı qeyd edilir. Filmin geniş izləyici auditoriyasına təqdim olunması yaxın vaxtda gözlənilir.

L.Məmişov Turan-a bildirib ki, hazırda filmin yayımı ilə bağlı media qurumlarından birilə ilkin razılıq əldə edilib. Yaxın günlərdə bu haqda mediaya ətraflı məlumat veriləcəyi nəzərə çatdırılıb.

Sənədli filmin təqdimatının öncə Reportyorların Azadlığı və Təhlükəsizliyi institutunda (RATİ) keçirilməsi nəzərdə tutulsa da ölkə prokurorluğunun təzyiqlərilə nticəsində qurum qapandığına görə tədir Müsavat partiyasının qərargahında keçirilib.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.