Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın fars dilində yazdığı əsərləri Azərbaycan dilində

düşəndə Quran ayələrini və sevdiyi şairlərin əsərlərindən kiçik parçaları

Məhəmmədhüseyn şəhriyar seçilmiş əsərləri

Şəhriyar, Məhəmmədhüseyn (1906-1988).
Seçilmiş əsərləri [Текст] / Məhəmmədhüseyn Şəhriyar ; [tərt. ed. Nazim Rizvan, Xuraman Quliyeva, İslam Qəribov]. – Bakı : “Avrasiya Press”, 2005. – 478 с.; 22 см. – (Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı).; ISBN 9952-421-11-5

(Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı)
Избранные произведения азербайджанского поэта Ирана (1906-1988)
Филологические науки. Художественная литература — Азия — Иран — Азербайджанская литература Ирана — после 1945 г. — Произведения художественной литературы — Поэзия — Сборники одного автора
Шифр хранения:
CVL ЗВ 58-4/427

Marc21

LDR	01618nam#a2200325#i#4500
001	008098385
005	20161121163141.0
008	120403s2005####aj#####g######000#fbaze#d
017	## $a ЗВ-1322-15 $b RuMoRGB
020	## $a 9952-421-11-5
040	## $a RuMoRGB $b rus $e rcr
041	0# $a aze
044	## $a aj
084	## $a Ш5(5Ирн=9Азе)62я43 $2 rubbk
100	1# $a Şəhriyar, Məhəmmədhüseyn $d 1906-1988
242	00 $a Избранные произведения $y rus
245	00 $a Seçilmiş əsərləri $h [Текст] $c Məhəmmədhüseyn Şəhriyar ; [tərt. ed. Nazim Rizvan, Xuraman Quliyeva, İslam Qəribov]
260	## $a Bakı $b “Avrasiya Press” $c 2005
300	## $a 478 с. $c 22 см
336	## $a текст $b txt $2 rdacontent
337	## $a неопосредованный $b n $2 rdamedia
338	## $a том $b nc $2 rdacarrier
490	1# $a Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı
520	3# $a Избранные произведения азербайджанского поэта Ирана (1906-1988)
650	#7 $a Филологические науки. Художественная литература — Азия — Иран — Азербайджанская литература Ирана — после 1945 г. — Произведения художественной литературы — Поэзия — Сборники одного автора $2 rubbk
700	1# $a Rizvan, Nazim $e сост. $4 com
700	1# $a Quliyeva, Xuraman $e сост. $4 com
700	1# $a Qəribov, İslam $e сост. $4 com
751	## $a Баку $e место публикации $4 pup
852	4# $a РГБ $b CVL $j ЗВ 58-4/427 $x 81

Описание

Автор	Şəhriyar, Məhəmmədhüseyn
Заглавие	Seçilmiş əsərləri [Текст]
Дата поступления в ЭК	03.04.2012
Каталоги	Книги (изданные с 1831 г. по настоящее время)
Сведения об ответственности	Məhəmmədhüseyn Şəhriyar ; [tərt. ed. Nazim Rizvan, Xuraman Quliyeva, İslam Qəribov]
Выходные данные	Bakı : “Avrasiya Press”, 2005
Физическое описание	478 с.; 22 см
Серия	(Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı)
ISBN	ISBN 9952-421-11-5
Примечание	Избранные произведения азербайджанского поэта Ирана (1906-1988)
Тема	Филологические науки. Художественная литература — Азия — Иран — Азербайджанская литература Ирана — после 1945 г. — Произведения художественной литературы — Поэзия — Сборники одного автора
BBK-код	Ш5(5Ирн=9Азе)62я43
Язык	Азербайджанский
Места хранения	CVL ЗВ 58-4/427

Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın fars dilində yazdığı əsərləri Azərbaycan dilində

Məhəmmədhüseyn Şəhriyarın fars dilində yazdığı əsərləri doğma ana dilinə tərcümə olunaraq oxucuların ixtiyarına verilib.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu elmi şurasının qərarı ilə “Məhəmmədhüseyn Şəhriyar. Seçilmiş əsərləri” kitabı işıq üzü görüb. Kitaba M.Şəhriyarın fars dilində yazdığı əsərlər, həmçinin İranda çıxan “Divan”ından orijinal tərcümələr və Bakıda çap olunmuş “Seçilmiş əsərləri”ndəki bədii tərcümə nümunələri daxil edilib. Nəşrin elmi redaktoru akademik İsa Həbibbəyli, elmi məsləhətçisi filologiya elmləri doktoru, professor Teymur Əhmədov, tərtib edən, “Ön söz”ün, qeyd və izahların, eləcə də 52 tərcümənin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Vüqar Əhməddir.

Professor V.Əhməd AZƏRTAC-a bildirib ki, Şəhriyar yaradıcılığı Türkiyə, Ön və Orta Asiya, Pakistan, Əfqanıstan, Hindistan, Qafqaz və başqa ölkələrdə ədəbi prosesə, onun inkişafına, həmin ölkələrin milli ədəbiyyatlarına ciddi təsir göstərib. Şəhriyar klassik şeirin bütün janr, növ və şəkillərində qələmini sınayaraq fars və Azərbaycan ədəbiyyatını yüksək məzmunlu qəzəl, qəsidə, məsnəvi, dübeyti, qitə və rübailərlə zənginləşdirib. Onun şeirləri dünyanın bir çox dillərinə tərcümə edilib, insanların ruhunu oxşayıb. Şəhriyarın farsca yazdığı əsərlərin bir hissəsi Azərbaycanın istedadlı şair və alimləri tərəfindən ana dilinə tərcümə olunub. AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu bu ənənəni davam etdirir. “Məhəmmədhüseyn Şəhriyar. Seçilmiş əsərləri” kitabına qüdrətli söz ustadının ancaq farsca yazdığı əsərlərin tərcüməsi daxildir.

Qeyd edək ki, bu dəyərli kitaba Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunun “Farsdilli əlyazmaların tədqiqi” şöbəsinin böyük elmi işçisi Hacı Mustafa Mailoğlu rəy verib.

MəHƏMMƏDHÜseyn şƏHRİyar seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Seçilmiş əsərləri. Bakı, “AVRASİYA PRESS”, 2005, 480 səh.

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar o taylı bu taylı Azərbaycanın XX əsrdə

yetirmiş olduğu ən görkəmli şairlərdən biri, Azərbaycan və İran ədəbiyyatlarının

fəxridir. Zamana sıgmayan, nəhəng bir ümmanı xatırladan müdrik və məğrur

təbiətli sənətkar füsünkar əsərləri ilə hələ öz sağlığında klassiklər səviyyəsinə

yüksəlmiş, Yaxın Şərq ədəbiyyatını bədii möcüzələrlə, təravətli obraz və ifadə

vasitələri ilə zənginləşdirmiş, xüsusən anadilli poeziyamıza “Heydərbabaya salam”

kimi son dərəcə xəlqi və sənətkarlıq baxımından nadir əsərlərdən birini töhfə

Şəhriyar yalnız həqiqətləri deyən, düşünüb-duyduqlarını sadə, anlaşıqlı və şirin

el dilində tərənnüm edən, “təpədən dırnağadək ürəkdən ibarət” olan əyilməz,

hünərli bir şairdir. Şəhriyar milli olduğu qədər bəşəri, bəşəri olduğu qədər də milli

“Seçilmiş əsərələri”nə bitməz-tükənməz aləmli qüdrətli sənətkarın ana dilində

şeirləri ilə yanaşı farsca yazdığı əsərələri daxil edilmişdir.

ISBN 9952-421-11-5

© “AVRASİYA PRESS”, 2005

_____________Milli Kitabxana______________

_____________Milli Kitabxana______________

KƏLAMIN VÜSƏTİ

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar İranda XX əsrdə ərsəyə gəlmiş ən görkəmli

şairlərdən biri, Azərbaycan və İran ədəbiyyatlarının fəxridir. Ana dilində və

farsca yazılmış əsərləri ilə o, hələ öz sağlığında klassiklər səviyyəsinə

qalxmış, Yaxın Şərq ədəbiyyatını bədii möcüzələrlə, təravətli obraz və

zənginləşdirmiş, xüsusən dünya poeziyasına

“Heydərbabaya salam” kimi yüksək dərəcədə xəlqi və sənətkarlıq

baxımından nadir əsərlərdən birini töhfə vermişdir.

Haqqında yazılmış kitab və məqalələrdən məlum olur ki, Seyid

Məhəmmədhüseyn Şəhriyar 1907-ci ildə Təbriz şəhərinin Bağmeşə

bölgəsində, o zamanın tanınmış hüquqşünaslarından Hacı Mirağa

Xoşginabininin ailəsində dünyaya gəlmişdir. Məhkəmədə vəkillik etməklə

ailəsini dolandıran atası şeri və musiqini çox sevən bir ziyalı idi. Oğlunun

təhsili ilə əvvəllər şəxsən özü məşğul olmuş, öz kitabxanasındakı qiymətli

əsərləri oxumağa balaca Şəhriyarı o həvəsləndirmişdir. Anası Kövkəb

xanımın da sinəsi dolu imiş. Onun Azərbaycan şifahi xalq yaradıcılığından

və klassik irsimizdən, xüsusən S.Ə.Şirvaninin qəzəllərindən oxuduğu bəzi

nümunələri Şəhriyar yetkin çağlarında belə xatırlamış, Seyid Əzimin

“Gəlim” rədifli qəzəlinə gözəl bir nəzirə də yazmışdır. Gələcək şair ilk

mədrəsə təhsilinə Təbrizdə başlamış, yay tətillərini Xoşginabda məşhur

Heydərbaba dağının ətəklərində keçirmiş, tanınmış müəllimlərdən Molla

İbrahimin yanında biliklərini təkmilləşdirmişdi. Sədinin “Gülüstan”ı,

Hafizin qəzəlləri, Qurani-Kərim, bəzi ərəb-fars lüğətləri Şəhriyarın hələ

uşaq yaşlarında öyrəndiyi

əsərlərdən olmuşdur. Düşdüyü ecazkar

Heydərbaba mühitinin, atasından eşitdiklərinin, nəhayət, böyük həvəslə

oxuduğu kitabların təsiri ilə Şəhriyar yeniyetməlik illərində ilk qələm

təcrübələri olan şeirlərini yazmağa başlayır. Əlinə düşən hər

_____________Milli Kitabxana______________

təzə kitabı acgözlüklə oxuyan ərəb və fransız dillərini mükəmməl

öyrənmək üçün əlavə məşğələlərini davam etdirən Şəhriyar Təbrizdə orta

təhsilini başa vurub 1922-ci ildə Tehran Universitetinin tibb fakültəsinə

qəbul olunmuşdur. 20-ci illərin ortalarından etibarən artıq istedadlı bir şair

kimi tanınmağa başlayan Şəhriyar Sürəyya adlı bir qıza aşiq olmuş və bu

məhəbbəti ilə əlaqədar onun başı bir çox bəlalar çəkmişdir. Sürəyyanın

varlı-hallı qohumları bu izdivaca etiraz əlaməti olaraq Şəhriyara təzyiq

göstərir, onun Tehrandan Nişabura sürgün edilməsinə müvəffəq olurlar.

Beləliklə də şair ali təhsilini yarımçıq qoymağa məcbur olur. O, bir müddət

İranın müxtəlif şəhərlərində o cümlədən də Məşhəddə yerli idarələrdə

məmurluq edir. 30-cu illərin ortalarında Tehrana qayıdıb banklardan birinə

işə düzəlir. Çox sevdiyi atası 1934-cü ildə vəfat etmiş, şair bu münasibətlə

xüsusi bir şeir yazmışdır. Sonralar anasının vəfatından doğan kədər

duyğularını isə Şəhriyar “Eyvay madərim!” şerində dərin səmimiyyət

duyğusu ilə əks etdirmişdir. 1950-ci illərin əvvəllərində Təbrizə gələn şair

1953-cü ildə ibtidai məktəbdə dərs deyən Əzizə xanımla evlənmişdir.

1954-cü ildə Şəhriyar Xoşginaba gedib Heydərbabanın ətəklərində öz

uşaqlıq təəssüratlarını yenidən yaşamış, doğma el-obasından aldığı təzə

intbahlar əsasında məşhur “Heydərbabaya salam” poemasını yazmışdır.

Şəhriyar yaxşı tar çalar, bu qədim musiqi alətində muğamları və xalq

mahnılarını ifa etməyi xoşlardı. Şairin çox gözəl xətti varmış. İmkan

düşəndə Quran ayələrini və sevdiyi şairlərin əsərlərindən kiçik parçaları

böyük məhəbbətlə və özünəməxsus bir incəliklə köçürüb dostlarına

Şəhriyar və ailəsi uzun illər boyu maddi sıxıntılar içində yaşamışdır.

monoqrafiyasında onun 1976-cı ildə

Tehran qəzetlərinin birinə

müsahibənin mətnini dərc etmişdir. Həmin müsahibə zamanı şair demişdir: “Mən

illərdir ki, yalnız çox vacib olduqda evdən çıxıram. Mənim hər şeyim bu bir otaqda

yerləşmişdir. Gördüyünüz kimi, onun bəzəyi ancaq sadəlikdir. Üç uşağımla

burada yaşayıram. Qazancım vaxtilə işlədiyim, Fəxri ustad adı aldığım yerdəndir.

16 aydır ki, maaşımın bir az artırlması üçün qərar çıxarıblar. Qərar var, ancaq pul

yoxdur. Bilmirəm qənaət falı niyə elə şairin bəxtinə düşmüşdür. 22 il

bundan əvvəl aldığım paltarı hələ də

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət